Intel X38 Express hội tụ công nghệ mới

Chipset X38 là thành viên mới nhất thuộc họ Bearlake của Intel với nhiều đặc điểm công nghệ tương tự các phiên bản P35 và G33 thông dụng hiện nay. Cả ba chipset này đều hỗ trợ mặc định FSB CPU Intel Core với các mức 800MHz, 1066MHz và 1333MHz. Một số nhà sản xuất bo mạch chủ (BMC) còn đảm bảo khả năng hỗ trợ 1600MHz của X38 (ví dụ Gigabyte X38-DS5, X38-DQ6, X38T-DQ6). Test Lab cũng đã thử nghiệm một vài BMC mới nhất dùng chipset này "BMC: Đỉnh cao X38 hay phổ thông với AMD", ID:A0711_46). Bên trong chipset được tích hợp khối điều khiển bộ nhớ hỗ trợ cả DDR2 và DDR3. Hiện tại, bạn cũng có thể tìm thấy nhiều BMC X38 khác nhau sử dụng cả hai loại RAM này, ví dụ DDR2 có Gigabyte X38-DQ6, Asus Maximus Formular và DDR3 với Asus P5E3 Deluxe, Gigabyte X38T-DQ6... Theo thiết kế chuẩn của Intel, X38 được cặp đôi với chipset cầu nam ICH9 giống như với P35 và G33. Nét mới công nghệ Intel đã mất thêm 4 tháng tính từ lúc cho ra mắt P35 để thiết kế X38 cho các nền tảng máy tính cao cấp, vì thế X38 không đơn giản chỉ là P35 cải tiến mà có nhiều điểm mạnh về công nghệ. Điểm quan trọng nhất chính là khối điều khiển PCI Express (PCIe) nằm trong khối điều khiển bộ nhớ. Thay vì thiết kế kênh PCIe X16 đơn như ở P35 thì X38 hỗ trợ 32 kênh PCIe thế hệ thứ 2 kèm theo 1 kênh X16 PEG. Mặc dù thiết kế đấu toàn bộ 32 kênh PCIe vào chipset cầu bắc không phải mới mẻ (ATI đã từng thiết kế như vậy với dòng chipset RD580 cho AMD) nhưng đây là lần đầu tiên chúng xuất hiện trên sản phẩm hỗ trợ nền tảng Intel. Hiện tại, NVIDIA cũng có giải pháp X16 + X16 đối với một số chipset nForce SLI, tuy nhiên thiết kế này lại chia 16 kênh cho chipset cầu bắc và 16 kênh cho chipset cầu nam. Việc tung ra PCI Express 2.0 (PCIe 2.0) trên X38 là một bước tiến đáng kể của Intel. Với giao tiếp mới, nếu bạn dùng một cặp card đồ họa kép CrossFire tương thích PCIe 2.0, mỗi card sẽ có băng thông gấp 4 lần phiên bản CrossFire trên nền chipset i975X PCIe 1.0 băng thông 8x + 8x trước đây. Như vậy, nếu so sánh với CrossFire trên P35, card chính sẽ được mức băng thông dữ liệu gấp đôi và card phụ thậm chí gấp tới 8 lần. Mặc dù lý thuyết rất ấn tượng nhưng trong những ứng dụng thực tế, hiệu năng cách biệt không lớn. Hiện tại hệ thống CrossFire trên nền chipset 975X và P35 có tốc độ gần tương đương nhau và không có card đồ họa nào hiện nay có thể tận dụng tối đa chuẩn 4GB (Full- Duplex) trên kênh PCIe X16 chứ chưa kể thêm kênh 8GB/s của X38. Tuy nhiên tình hình có thể sẽ cải thiện hơn do xu thế của các trò chơi hiện tại là bổ sung số lượng lớn vân bề mặt hoặc đòi hỏi khả năng khử răng cưa cao hơn. Bạn có thể so sánh kiến trúc nền tảng của hai loại chipset trong hình bên dưới. Bên cạnh vấn đề băng thông PCI Express, một yếu tố nữa mà X38 vẫn chưa cải thiện được kể từ thời 975X chính là khả năng hỗ trợ SLI của NVIDIA. Dù sao, đây chỉ là vấn đề chính sách bản quyền của NVIDIA nhằm đảm bảo ưu thế đồ họa kép riêng của các BMC với chipset nForce. X38 hỗ trợ CrossFire bất chấp việc AMD đã mua hẳn ATI và đối đầu trực tiếp với Intel trên mặt trận CPU. Việc có thêm số kênh PCIe đã khiến cho thiết kế vật lý của X38 phải thay đổi – tăng thêm 64 chân cho tín hiệu, năng lượng và đường mát (ground). Do phải sử dụng thêm năng lượng cho các tính năng mới, đội ngũ thiết kế X38 đã quyết định sử dụng bộ bảo vệ heatspreader cho lõi của chipset để đảm bảo tản nhiệt được lắp chính xác, bảo vệ lõi và tăng cường khả năng làm mát. Ở mảng khối điều khiển bộ nhớ, Intel cũng tối ưu hóa bằng cách bổ sung khả năng hỗ trợ XMP (Extreme Memory Profiles) cho phép khai thác thông tin của các loại RAM tương thích từ chip thông tin (SPD) nhằm "đẩy" xung nhịp và độ trễ tốt hơn so với mặc định chuẩn của nhà sản xuất. Có thể nói về mặt nguyên lý hoạt động, XMP của Intel tương tự SLI Memory của NVIDIA nhưng khác biệt lớn nhất là XMP chỉ hỗ trợ DDR3 nên ngay cả khi bạn chạy DDR2 với RAM EPP (SLI Memory), nó chỉ coi như RAM thông thường mà thôi. Để hỗ trợ thêm và tăng cường quảng bá khả năng ép xung của X38, Intel cung cấp cho người dùng một tiện ích trên nền Windows để tối ưu các tính năng cho chipset. Tương tự như nTune của NVIDIA, phần mềm mới này sẽ kết hợp với BIOS để cung cấp các giải pháp theo dõi trạng thái hệ thống và tinh chỉnh thông số. Hiện tại OCZ và Corsair là những hãng bộ nhớ đầu tiên tung ra các loại DDR3 XMP. Điểm mới cuối cùng là hiện thực lời hứa của Intel về việc loại bỏ hệ thống chống chạy quá tốc độ của chipset (Chipset Overspeed Protection) vốn được áp dụng từ trước đến nay trên các chipset Intel. Điều này cho phép người dùng ép xung của FSB trên BMC X38 cao hơn hẳn các loại sử dụng chipset bị giới hạn. Nhìn chung, ngoại trừ PCI Express 2.0, những gì Intel công bố cho X38 vẫn chưa thực sự thể hiện rõ hoặc tác động thực tế tới nhu cầu của người sử dụng. Tuy vậy, chúng ta vẫn có thể nói rằng với X38, Intel đã tập trung tất cả những gì tốt nhất của các chipset hiện hành trên thị trường. Dĩ nhiên, X38 vẫn còn một điều khiến nhiều người dùng cao cấp thất vọng, đó chính là sự thiếu vắng công nghệ SLI của NVIDIA như đã nói ở trên. Mặc dù vậy, theo những nguồn thông tin mới nhất, hiện tại NVIDIA đang phát triển một chip chuyển đổi (N100) cho phép các nhà sản xuất BMC dùng kết hợp với chipset Intel để tạo ra các sản phẩm hỗ trợ công nghệ SLI. Giá của chúng chắc chắn không rẻ. Thực tế thị trường Dù Intel mới chính thức giới thiệu X38 cách đây không lâu nhưng khi bạn đọc bài này, những BMC với chipset X38 đã đổ bộ vào thị trường trong nước như MSI X38 Hydrogen, Abit IX38 Max, DFI X38-T2R, Asus Maximus ROG, Foxconn Digital Life X38A… Do đặc điểm tiêu dùng trong nước, sự thâm nhập của dòng sản phẩm mới này chưa thực sự hiệu quả một phần do giá thành còn quá cao và số đầu sản phẩm không nhiều kể cả của hai đại gia BMC là Gigabyte và Asus. Tại tuần lễ tin học 2007 - Hà Nội, ASUS đã chính thức triển lãm phiên bản Maximus Formula với X38 và DDR2 (ID:A0711_46), hiện đang được bán lẻ với mức giá 312USD (phiên bản có tản nhiệt nước cho chipset là 325USD), trong khi đó Gigabyte lại có hai dòng X38-DS5, X38-DQ6 cho DDR2 và X38T-DQ6 cho DDR3. Giá của chúng khá cao, như phiên bản X38-DQ6 tới 360USD (14/11/2007) chỉ phù hợp với người dùng chuyên nghiệp hoặc giải trí cao cấp. Những hãng sản xuất khác mặc dù cũng có kế hoạch cho X38 nhưng một phần do sức ép của thế hệ chipset tiếp theo là Intel X48 (sẽ ra mắt cuối năm nay). Do X48 sẽ là chipset đặc biệt cao cấp cho CPU LGA775 đặc biệt là những sản phẩm với tên gọi Extreme về nghĩa nào đó là thay thế vị trí của X38 hiện nay. Nếu như vậy, tuổi thọ sản phẩm của X38 trong lộ trình sản xuất sẽ trở nên rất ngắn. Đây cũng là một trong những lý do khiến một số nhà sản xuất như Abit đã quyết định bỏ qua dòng sản phẩm IX38 MAX mà chỉ đưa ra IX38 QuadGT và tập trung cho IX48 Max vào cuối năm nay hoặc đầu 2008 để tránh trường hợp 2 sản phẩm cùng cấp cạnh tranh nhau. Dự kiến các BMC X48 sẽ có tính năng gần giống với IX38 MAX, điểm khác biệt duy nhất là X48 sẽ hỗ trợ FSB 1600MHz chính thức thay vì phải gián tiếp thông qua các phương án ép xung như hiện nay. Dự kiến những CPU Core 2 Extreme và Xeon với FSB 1600MHz sẽ được Intel tung ra trong tương lai gần. Trong tình hình đó, một số hãng khác lại chú trọng vào sản phẩm X38 giá rẻ để cố gắng đưa nó vào thị trường phổ thông, điển hình như Biostar đã chuẩn bị tung ra BMC mới mang tên TX38-A7 Deluxe kết hợp đầy đủ tính năng mới và khả năng ép xung của X38 đồng thời có giá thành hợp lý hơn những đối thủ khác. Ngoài ra, theo dự kiến trong thời điểm cuối năm, chúng ta sẽ được chứng kiến sự ra đời của các chipset NVIDIA cao cấp mới cho Intel, ví dụ nForce 780i (C72 XE) và nForce 750i (C72P), cả hai đều hỗ trợ các CPU 45nm mới và DDR2; NVIDIA cũng có kế hoạch cho ra nForce 790i với DDR3 vào Q1-2008, hỗ trợ SLI. Cuộc chiến hiệu năng và khả năng ép xung giữa nForce 790i và Intel X38/X48 chắc chắn sẽ rất thú vị. ST