Hoàn thiện công cụ đánh giá văn bản quản lý nhà nước

I. §Æt vÊn ®Ò “Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc, v¨n b¶n lµ mét ph­¬ng tiÖn quan träng ®Ó ghi l¹i vµ chuyÓn ®¹t c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, lµ h×nh thøc cô thÓ ho¸ ph¸p luËt, lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x· héi thuéc ph¹m vi qu¶n lý nhµ n­íc. §ã lµ c«ng cô ®iÒu hµnh kh«ng thÓ thiÕu vµ lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh qu¶n lý” (L­u KiÕm Thanh, 2005). X©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn lµ xu thÕ tÊt yÕu vµ lµ quan ®iÓm c¬ b¶n, nhÊt qu¸n ®­îc thÓ hiÖn trong nhiÒu v¨n kiÖn chÝnh trÞ - ph¸p lý cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. §iÒu 2 HiÕn ph¸p 1992 (söa ®æi) ®· kh¼ng ®Þnh: “Nhµ n­íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ Nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña nh©n d©n, do nh©n d©n vµ v× nh©n d©n”. §Ó Nhµ n­íc thùc sù trë thµnh Nhµ n­íc ph¸p quyÒn th× ®iÒu ®Çu tiªn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh lµ ph¶i x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng ph¸p luËt d©n chñ, minh b¹ch, c«ng khai ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cña tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Trong thêi gian qua, c«ng t¸c nµy ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu: c¸c c¬ quan nhµ n­íc ®· ban hµnh sè l­îng lín c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý nhµ n­íc; ®· ph¸t hiÖn, xö lý ®­îc mét sè v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt, gãp phÇn quan träng vµo viÖc n©ng cao ý thøc vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸ nh©n vµ c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, t¨ng c­êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ ®­îc c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n; h×nh thµnh ®­îc thÓ chÕ, tæ chøc bé m¸y vµ c¸c ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m cho c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n ®­îc triÓn khai trªn thùc tÕ. Tuy nhiªn vÒ c¬ b¶n c«ng t¸c nµy vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu vµ ®ßi hái cña thùc tiÔn, ho¹t ®éng kiÓm tra, ®¸nh gi¸ v¨n b¶n nhiÒu lóc, nhiÒu n¬i ch­a thùc sù h÷u hiÖu. Víi nh÷ng bÊt cËp trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o, thÈm ®Þnh, ban hµnh th× vÉn cßn tån t¹i nh÷ng m©u thuÉn, chång chÐo trong hÖ thèng ph¸p luËt, ¶nh h­ëng ®Õn lîi Ých cña Nhµ n­íc, x· héi, nh©n d©n vµ viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia. Cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy, trong ®ã nguyªn nh©n chÝnh lµ c¸c cÊp l·nh ®¹o ch­a nhËn thøc ®óng vai trß vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n; c¸c ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c nµy ch­a ®­îc triÓn khai mét c¸ch ®ång bé gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh; n¨ng lùc cña phÇn lín c¸c c¬ quan, c«ng chøc thùc hiÖn nhiÖm vô kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ch­a ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña c«ng t¸c nµy… nh­ng mét nguyªn nh©n c¨n b¶n lµ c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ch­a ®­îc vËn dông cã hiÖu qu¶ vµo thùc tiÔn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. Bªn c¹nh ®ã, c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n còng cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. ChÝnh v× vËy, yªu cÇu cÊp thiÕt lµ ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ vµ ®ång bé nh»m hoµn thiÖn c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n, t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ vµ ph¸t huy ®­îc vai trß cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n trong viÖc x©y dùng mät hÖ thèng ph¸p luËt minh b¹ch, thèng nhÊt t¹o nªn m«i tr­êng ph¸p lý thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. II. Lý thuyÕt. 1. V¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc chÝnh lµ ph­¬ng tiÖn x¸c ®Þnh vµ vËn dông c¸c chuÈn mùc ph¸p lý vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý nhµ n­íc. X©y dùng c¸c v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc, do ®ã cÇn xem xÐt lµ bé phËn h÷u c¬ cña ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc vµ lµ mét trong nh÷ng biÓu hiÖn quan träng cña ho¹t ®éng nµy. C¸c v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc lu«n cã tÝnh ph¸p lý chung. Tuy nhiªn, biÓu hiÖn cña tÝnh chÊt ph¸p lý cña v¨n b¶n kh«ng gièng nhau. Cã nh÷ng v¨n b¶n chØ mang tÝnh chÊt th«ng tin th«ng th­êng nãi chung trong khi cã nh÷ng v¨n b¶n mang tÝnh c­ìng chÕ thùc hiÖn. Trong ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc, nhiÒu lo¹i v¨n b¶n ®­îc h×nh thµnh. Theo sù ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh qu¶n lý, hÖ thèng c¸c v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc ®­îc h×nh thµnh. HÖ thèng v¨n b¶n lµ mét tËp hîp nh÷ng v¨n b¶n h×nh thµnh trong ho¹t ®éng cña mét c¬ quan hay mét sè c¬ quan, ®¬n vÞ nhÊt ®Þnh cã liªn quan vµ ¶nh h­ëng lÉn nhau, ®ång thêi cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vÒ mÆt ph¸p lý. C¸c hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý cã thÓ h×nh thµnh theo chøc n¨ng qu¶n lý kh¸c nhau hoÆc theo ph¹m vi qu¶n lý cô thÓ. C¸c hÖ thèng nµy lu«n cã nh÷ng giíi h¹n kh¸c nhau. Còng cÇn l­u ý ë ®©y, kh«ng ph¶i bÊt cø v¨n b¶n nµo cã mÆt trong khèi tµi liÖu cña mét c¬ quan còng ®Òu lµ thµnh phÇn h÷u c¬ cña hÖ thèng v¨n b¶n do c¬ quan ®ã t¹o nªn. Thùc tÕ cho thÊy, ë c¸c c¬ quan th­êng cã nh÷ng v¨n b¶n xuÊt hiÖn kh«ng ph¶i tõ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¬ quan mµ theo mét quan hÖ cã tÝnh chÊt ngÉu nhiªn. Kh«ng Ýt v¨n b¶n trong sè ®ã cßn g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng cña c¬ quan khi c¸n bé l·nh ®¹o cÇn sö dông hÖ thèng v¨n b¶n cña c¬ quan m×nh nh­ mét ph­¬ng tiÖn ®Ó thu thËp c¸c th«ng tin cã gi¸ trÞ. Tõ ®ã cÇn ®Æc biÖt nhÊn m¹nh ®Õn viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n giíi h¹n cña c¸c hÖ thèng v¨n b¶n dùa trªn chøc n¨ng, nhiÖm vô, ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¬ quan. Gi÷a c¸c hÖ thèng v¨n b¶n cã mèi liªn hÖ rÊt kh¸c nhau; phô thuéc, bao hµm, ®an xen. T×nh tr¹ng c¸c v¨n b¶n chång chÐo lÉn nhau lµ mét hiÖn t­îng rÊt phæ biÕn trong c¸c hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc cña chóng ta hiÖn nay. Ngoµi ra phÇn lín c¸c v¨n b¶n cña chóng ta ch­a ®­îc tiªu chuÈn ho¸ lµm cho tÝnh thèng nhÊt gi÷a c¸c v¨n b¶n trong mét hÖ thèng vµ gi÷a c¸c hÖ thèng hÕt søc h¹n chÕ. T×nh tr¹ng nµy cÇn sím ®­îc kh¾c phôc. Cã nhiÒu ph­¬ng h­íng ®Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trªn trong ®ã cÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc, h¹n chÕ viÖc sö dông giÊy tê tuú tiÖn. 2. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. §¸nh gi¸ v¨n b¶n h×nh thµnh trong ho¹t ®éng cña c¬ quan cã nh÷ng ý nghÜa vµ môc ®Ých kh¸c nhau. C«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ®­îc thùc hiÖn tèt sÏ cho chóng ta c©u tr¶ lêi phï hîp vÒ yªu cÇu sö dông v¨n b¶n trong thùc tÕ, yªu cÇu vÒ b¶o qu¶n, l­u tr÷ v¨n b¶n, gióp chóng ta ph¸t hiÖn nh÷ng chång chÐo trong c¸c v¨n b¶n ®· ban hµnh ®Ó xö lý kÞp thêi trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o c«ng t¸c hµng ngµy trong c¬ quan, tæ chøc còng nh­ trong viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch míi. §¸nh gi¸ v¨n b¶n cÇn thiÕt ph¶i hiÖn diÖn trong c¸c giai ®o¹n x©y dùng, ban hµnh, sö dông vµ qu¶n lý v¨n b¶n. §¸nh gi¸ v¨n b¶n phôc vô cho c«ng t¸c biªn tËp, thÈm ®Þnh, gãp ý kiÕn, kiÓm tra, viÖc gi¶i thÝch, h­íng dÉn, l÷u tr÷ hay hñy bá v¨n b¶n. §Ó c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ®­îc thùc hiÖn th× cÇn ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m nhÊt ®Þnh. Thø nhÊt lµ møc ®é hoµn thiÖn cña c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. Thø hai lµ n¨ng lùc ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ quan, c¸n bé vµ c«ng chøc lµm c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n; Thø ba lµ sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan trong viÖc ®¸nh gi¸ v¨n b¶n; Thø t­ lµ hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu phôc vô c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. Thø n¨m lµ c¸c nguån lùc cÇn thiÕt cho c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ph­¬ng diÖn c¬ së vËt chÊt, kinh phÝ, tµi chÝnh. Cã thÓ nãi ®¸nh gi¸ v¨n b¶n lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p. V× vËy, c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc ph¶i cã nh÷ng nguyªn t¾c, nh÷ng môc tiªu cô thÓ vµ ®Æc biÖt lµ ph¶i cã hÖ thèng c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n chuÈn, kh¸ch quan vµ thèng nhÊt. 3. C«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n - tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ v¨n b¶n. C«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n lµ nh÷ng tiªu chuÈn, khu«n mÉu ®Ó so s¸nh, ®èi chiÕu nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng gi¸ trÞ cña v¨n b¶n phôc vô cho nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh. Nh­ vËy, c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n cã thÓ xem la c¬ së, lµ c¨n cø ®Ó ®­a ra nh÷ng kÕt luËn vÒ gi¸ trÞ v¨n b¶n. C«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n víi ý nghÜa nh­ vËy cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. Kh«ng cã c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n khoa häc th× chóng ta kh«ng thÓ cã sù ®¸nh gi¸ khoa häc vÒ gi¸ trÞ v¨n b¶n. ThiÕu c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n khoa häc th× mäi sù ®¸nh gi¸ míi chØ lµ nh÷ng quan ®iÓm chñ quan, thiÕu c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c vµ c¬ së khoa häc. C«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ph¶i lµ nh÷ng gi¸ trÞ chuÈn, b¶o ®¶m tÝnh kh¸ch quan vµ tÝnh thèng nhÊt, nhÊt qu¸n. Tiªu chuÈn lµ th­íc ®o gi¸ trÞ ®­îc c«ng nhËn chung ®Ó so s¸nh mét ®èi t­îng nµy víi mét ®èi t­îng kh¸c. C«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ph¶i lµ nh÷ng gi¸ trÞ chuÈn, lµ khu«n mÉu th× míi cã thÓ kh¼ng ®Þnh v¨n b¶n nµo ®· ®¶m b¶o yªu cÇn, v¨n b¶n nµo ch­a ®¶m b¶o yªu cÇu. Gi¸ trÞ chuÈn nghÜa lµ nh÷ng gi¸ trÞ ®­îc mäi ng­êi c«ng nhËn, lµ khu«n mÉu mµ mét v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc ®­îc x©y dùng, ban hµnh, qu¶n lý vµ sö dông ph¶i b¶o ®¶m, ph¶i tu©n theo. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ v¨n b¶n lµ th­íc ®o chung ®Ó xem xÐt ý nghÜa cña c¸c v¨n b¶n trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n vµ sö dông chóng. C«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n lµ nh÷ng gi¸ trÞ chuÈn vµ ph¶i b¶o ®¶m tÝnh kh¸ch quan. TÝnh kh¸ch quan ë ®©y lµ g×? TÝnh kh¸ch quan cña c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ®ßi hái viÖc ban hµnh c¸c tiªu chuÈn, c¸c yªu cÇu ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn kh¸ch quan, yªu cÇu qu¶n lý nhµ n­íc, ph¶i phï hîp víi tiÕn tr×nh qu¶n lý nhµ n­íc. C¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n kh«ng thÓ lµ ý muèn chñ quan cña c¸c c¸ nh©n nh÷ng ng­êi x©y dùng, ban hµnh hÖ thèng c«ng cô mµ ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn yªu cÇu cña v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. Bªn c¹nh tÝnh kh¸ch quan, c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n cßn ph¶i b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt, nhÊt qu¸n. C¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc kh«ng thÓ cã sù côc bé, ph©n t¸n, thiÕu thèng nhÊt. C¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n kh«ng thÓ tån t¹i trong t×nh tr¹ng cïng vÒ mét vÊn ®Ò mµ ®­a ra nh÷ng tiªu chuÈn kh¸c nhau, thËm chÝ tr¸i ng­îc nhau. Sù kh«ng thèng nhÊt trong tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ v¨n b¶n sÏ dÉn ®Õn tÝnh thiÕu kh¶ thi trong qu¸ tr×nh ¸p dông còng nh­ cã thÓ ®­a ®Õn sù tuú tiÖn trong ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. C«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc cã thÓ chia thµnh hai lo¹i: c«ng cô ph¸p lý vµ c¸c c«ng cô chuyªn m«n - kü thuËt. C«ng cô ph¸p lý ®ã lµ hÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m, quy chÕ, quy tr×nh, quy ®Þnh, tiªu chuÈn cã gi¸ trÞ b¾t buéc hay khuyÕn khÝch ®èi víi qu¸ tr×nh x©y dùng, ban hµnh, l÷u tr÷, xö lý v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. Cã thÓ nhËn thÊy tr­íc yªu cÇu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n­íc, tr­íc nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng t¸c v¨n b¶n cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc, hÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng t¸c v¨n b¶n ®· kh«ng ngõng ®­îc bæ sung, hoµn thiÖn. HiÖn nay, chóng ta ®· cã mét hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ®iÒu chØnh mét c¸ch toµn diÖn c«ng t¸c v¨n b¶n tõ qu¸ tr×nh x©y dùng, ban hµnh ®Õn qu¶n lý, sö dông v¨n b¶n trong ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc. Cã thÓ liÖt kª ra ë ®©y nh÷ng v¨n b¶n quan träng nh­: LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt 1996; LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt 2002 (söa ®æi, bæ sung); LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña Héi ®ång nh©n d©n vµ Uû ban nh©n d©n 2004; NghÞ ®Þnh sè 135/2003/N§-CP ngµy 14 th¸ng 11 n¨m 2003 vÒ kiÓm tra vµ xö lý v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt; NghÞ ®Þnh sè 110/2004/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy 08 th¸ng 4 n¨m 2004 vÒ c«ng t¸c v¨n th­; NghÞ ®Þnh 111/2004/N§-CP vÒ c«ng t¸c l­u tr÷; NghÞ ®Þnh 161/2005/N§-CP ngµy 27 th¸ng 12 n¨m 2005 h­íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vµ LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt; TCVN 5700: 2002 vÒ mÉn tr×nh bµy v¨n b¶n ban hµnh ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002; Th«ng t­ liªn tÞch sè 55/2005/TTLT-BNV-VPCP ngµy 06 th¸ng 5 n¨m 2005 h­íng dÉn vÒ thÓ thøc vµ kü thuËt tr×nh bµy v¨n b¶n. C«ng cô chuyªn m«n - kü thuËt lµ nh÷ng quy t¾c, quy ­íc, quy chÕ, th«ng lÖ cã ý nghÜa khuyÕn khÝch hoÆc tïy nghi ¸p dông. §©y lµ hÖ thèng v¨n b¶n ®Æc thï thuéc thÈm quyÒn ban hµnh cña mét sè c¬ quan nhµ n­íc nhÊt ®Þnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Nh÷ng c¬ quan tæ chøc kh¸c khi cã nhu cÇu sö dông c¸c lo¹i v¨n b¶n nµy phai theo mÉu cña c¸c c¬ quan nãi trªn, kh«ng ®­îc tïy tiÖn thay ®æi vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña nh÷ng v¨n b¶n ®· ®­îc mÉu ho¸. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m, c¸c tiªu chuÈn, quy chÕ vµ c¸c v¨n b¶n chuyªn m«n - kü thuËt chÝnh lµ c«ng cô, lµ tiªu chuÈn ®Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ vÒ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. §Ó vËn dông c¸c c«ng cô nµy vµo qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ v¨n b¶n cÇn ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu vÒ kü n¨ng, kü thuËt. §ã chÝnh lµ n¨ng lùc ®¸nh gi¸ cña nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm trong c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn v¨n b¶n nh­ biªn tËp, thÈm ®Þnh, kiÓm tra, h­íng dÉn, gi¶i thÝch còng nh­ vÊn ®Ò l­u tr÷ hay hñy bá v¨n b¶n. N¨ng lùc nµy ®­îc h×nh thµnh tõ nh÷ng kh¶ n¨ng vèn cã cña mçi ng­êi vµ ®­îc rÌn luyÖn n©ng cao qua qu¸ tr×nh tiÕp xóc vµ ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. Ng­êi cã kü n¨ng ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ph¶i vËn dông ®­îc c¸c kü thuËt ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. §ã lµ quy chuÈn, so s¸nh vµ logic. §ã chÝnh lµ kü thuËt vËn dông c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vÒ c¸c ph­¬ng diÖn néi dung, h×nh thøc. ViÖc so s¸nh ®èi chiÕu gi÷a tiªu chuÈn vµ v¨n b¶n trªn thùc tiÔn sÏ gióp cho ng­êi ®¸nh gi¸ v¨n b¶n x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ cña v¨n b¶n. Còng cÇn ph¶i l­u ý ë ®©y, c¸c kü thuËt ®¸nh gi¸ kh«ng ph¶i lµ sù t¸ch rêi. C¸c kü thuËt nµy cã mét mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau gióp cho qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ cã c¬ së ph¸p lý râ rµng, khoa häc vµ tin cËy. III. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thùc tiÔn. §¸nh gi¸ v¨n b¶n cã vai trß quan träng trong viÖc b¶o ®¶m v¨n b¶n ®­îc ban hµnh b¶o ®¶m tÝnh hîp ph¸p, hîp lý, cã tÝnh kh¶ thi, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông v¨n b¶n trong c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc. V× vËy, c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ph¶i lµ nh÷ng tiªu chuÈn, nh÷ng khu«n mÉu, nh÷ng c¬ së khoa häc tin cËy trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. 1. C«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n - nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ. HÖ thèng c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n, ®Æc biÖt lµ nh÷ng c«ng cô ph¸p lý ë n­íc ta hiÖn nay ®· ®­îc chó ý hoµn thiÖn. Tõ chØ tÝnh riªng tõ n¨m 1996, mèc ban hµnh LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt 1996, Quèc héi, ChÝnh phñ vµ c¸c bé, ngµnh ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n ®iÒu chØnh vÒ c«ng t¸c v¨n b¶n trong qu¶n lý nhµ n­íc víi c¸c quy ®Þnh vÒ néi dung, thÈm quyÒn, thÓ thøc, c«ng t¸c v¨n th­, l­u tr÷. ChÝnh v× vËy, c¸c v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc ®· tõng b­íc ®­îc hoµn thiÖn, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña l·nh ®¹o vµ cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. Trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh cña LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, c¸c NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ h­íng dÉn vÒ c«ng t¸c v¨n th­, l­u tr÷, c¸c NghÞ ®Þnh vÒ viÖc thÈm ®Þnh, kiÓm tra v¨n b¶n trong thêi gian qua, ho¹t ®éng ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc ®· cã nh÷ng c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n mét c¸ch cã hÖ thèng trªn ph¹m vi toµn quèc vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu ®¸nh khÝch lÖ. Theo sè liÖu thèng kª t¹i Côc KiÓm tra v¨n b¶n - Bé T­ ph¸p, n¨m 2005, toµn ngµnh ®· tiÕp nhËn kho¶ng 144.602 v¨n b¶n, trong ®ã b­íc ®Çu ®· ph¸t hiÖn 3.842 v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt. Trªn c¬ së ®ã, c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng ®· ra th«ng b¸o ®Ó c¬ quan, ng­êi cã thÈm quyÒn tù kiÓm tra, xö lý 1.144 v¨n b¶n . Mét sè bé, ngµnh ®· tæ chøc kiÓm tra theo chuyªn ®Ò ë nh÷ng lÜnh vùc cã nhiÒu bøc xóc nh­ xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh, ­u ®·i ®Çu t­, ph¸t hiÖn vµ kiÕn nghÞ xö lý kÞp thêi nh÷ng v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt. Ngoµi ra, Côc KiÓm tra v¨n b¶n cßn tæ chøc nhiÒu ®ît kiÓm tra v¨n b¶n t¹i c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng, kÕt hîp víi c«ng t¸c kiÓm tra n¾m t×nh h×nh thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 135/2003/N§-CP. Qua kiÓm tra ®· ph¸t hiÖn vµ xö lý nhiÒu v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt vÒ thÓ thøc, kü thuËt tr×nh bµy, c¨n cø ph¸p lý, thÈm quyÒn ban hµnh vµ néi dung v¨n b¶n, trùc tiÕp lµm gi¶m hiÖu lùc qu¶n lý cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. KÕt qu¶ kiÓm tra v¨n b¶n cã t¸c ®éng tÝch cùc vµ hiÖu qu¶ tíi ho¹t ®éng so¹n th¶o, ban hµnh V¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt t¹i c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng; gãp phÇn quan träng ®èi víi viÖc ph¸t hiÖn, kh¾c phôc nh÷ng m©u thuÉn, chång chÐo, b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt, ®ång thêi n©ng cao vÞ thÕ cña ph¸p chÕ bé, ngµnh vµ c¸c c¬ quan t­ ph¸p ®Þa ph­¬ng. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu nãi trªn th× hÖ thèng c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n cßn kh«ng Ýt nh÷ng h¹n chÕ. HÖ thèng c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc rÊt ®a d¹ng: HiÕn ph¸p 1992 (söa ®æi), LuËt Tæ chøc ChÝnh phñ n¨m 2001, LuËt Tæ chøc H§ND vµ UBND n¨m 2003, LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996 (söa ®æi), LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña H§ND vµ UBND n¨m 2005. §Ó triÓn khai c«ng t¸c nµy trªn thùc tÕ, ngµy 14/11/2003, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 135/2003/N§-CP vÒ viÖc kiÓm tra vµ xö lý v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh nµy, Bé T­ ph¸p vµ mét sè bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng ®· ban hµnh v¨n b¶n quy ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc triÓn khai. Tuy nhiªn, vÉn cßn cã nh÷ng bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng do ch­a cã sù quan t©m ®óng møc ®Õn c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt nãi chung vµ viÖc x©y dùng thÓ chÕ vÒ c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt nªn viÖc tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô nµy kh«ng thèng nhÊt, ®ång bé vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n, v­íng m¾c. Ngoµi ra, qua mét thêi gian triÓn khai, mét sè quy ®Þnh vÒ c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n ®· béc lé mét sè h¹n chÕ g©y khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô. Thø nhÊt, ®ã lµ sù thiÕu thèng nhÊt trong c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. Th«ng t­ liªn tÞch sè 55/2005/TTLT-BNV-VPCP ngµy 06 th¸ng 5 n¨m 2005 h­íng dÉn vÒ thÓ thøc vµ kü thuËt tr×nh bµy v¨n b¶n. Nh­ng tr­íc ®ã tõ n¨m 2002, Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ ®· ban hµnh TCVN 5700: 2002 còng ®iÒu chØnh vÒ vÊn ®Ò nµy. Sù kh¸c biÖt trong nh÷ng quy ®Þnh cña hai v¨n b¶n cïng cã hiÖu lùc ph¸p lý ngang nhau nµy ®· g©y ra nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ¸p dông, t¹o nªn sù thiÕu thèng nhÊt trong hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. Víi yªu cÇu vÒ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n, sù tån t¹i song song hai v¨n b¶n cïng quy ®Þnh vÒ mét vÊn ®Ò víi nh÷ng sù kh¸c biÖt lµ ®iÒu cÇn ph¶i xem xÐt vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi. Mét vÝ dô kh¸c: Theo §iÒu 34 NghÞ ®Þnh sè 135/2003/N§-CP c¸c ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m cho c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n bao gåm c¶ kinh phÝ hç trî cho viÖc nghiªn cøu, xem xÐt kiÓm tra v¨n b¶n vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c liªn quan ®Õn c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Nh­ng Th«ng t­ liªn tÞch sè 109/2004/TTLT-BTC-BTP l¹i kh«ng quy ®Þnh kho¶n kinh phÝ hç trî trùc tiÕp nµo ng­êi trùc tiÕp kiÓm tra v¨n b¶n nh­ ®èi víi ho¹t ®éng x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Sù chËm trÔ trong viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn LuËt cña Quèc héi. LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®­îc Quèc héi ban hµnh tõ n¨m 2002 nh­ng NghÞ ®Þnh 161 ra ®êi muén h¬n rÊt nhiÒu (ngµy 27 th¸ng 12 n¨m 2005). C¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm h­íng dÉn v¨n b¶n th­êng cã xu h­íng chê v¨n b¶n cã hiÖu lùc ph¸p lý cao h¬n cã hiÖu lùc míi triÓn khai h­íng dÉn. MÆt kh¸c chÊt l­îng mét sè v¨n b¶n h­íng dÉn ch­a b¶o ®¶m. NhiÒu v¨n b¶n chØ lµ sù nh¾c l¹i nh÷ng quy ®Þnh cña v¨n b¶n cÇn h­íng dÉn. ChÝnh v× vËy, kh«ng Ýt v¨n b¶n cßn chung chung, cÇn ph¶i cã sù h­íng dÉn tiÕp theo míi thùc hiÖn ®­îc. C¸c quy ®Þnh cña nhiÒu v¨n b¶n cßn ch­a nªu râ thÈm quyÒn vµ h×nh thøc mµ c¸c v¨n b¶n th­êng quy ®Þnh: ChÝnh phñ quy ®Þnh” hoÆc ”theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ” v× vËy, c¸c ban so¹n th¶o quy ®Þnh chi tiÕt hoÆc h­íng dÉn thi hµnh cho r»ng ”ChÝnh phñ quy ®Þnh” ®­îc hiÓu lµ thÈm quyÒn ban hµnh v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, cßn ”theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ” tøc lµ ChÝnh phñ cã thÓ ban hµnh hoÆc giao cho Bé tr­ëng ban hµnh... C¸ch hiÓu kh«ng ®óng nµy lµm gi¶m hiÖu lùc cña c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn. MÆc dï cã sù quy ®Þnh râ rµng t¹i c¸c v¨n b¶n cña c¬ quan cÊp trªn nh­ng t¹i c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn l¹i cã sù uû quyÒn tuú tiÖn, ch¼ng h¹n thuéc thÈm quyÒn cña ChÝnh phñ l¹i giao cho Thñ t­íng ChÝnh phñ hoÆc bé tr­ëng. Khi ®ã ®ßi hái ph¶i cã quy ®Þnh tiÕp theo cña Thñ t­íng ChÝnh phñ hoÆc bé tr­ëng. Cïng víi nh÷ng vÊn ®Ò trªn th× c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh liªn ®Õn c«ng t¸c v¨n b¶n trong c¸c c¬ quan còng cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Th«ng t­ liªn tÞch sè 55/2005/TTLT-BNV-VPCP ngµy 06 th¸ng 5 n¨m 2005 h­íng dÉn vÒ thÓ thøc vµ kü thuËt tr×nh bµy v¨n b¶n cßn cã nh÷ng quy ®Þnh ch­a thùc sù hîp lý vÒ kü thuËt tr×nh bµy, cì ch÷, c¨n lÒ khi thiÕu nh÷ng quy ®Þnh rµng buéc vÒ sù lùa chän theo tû lÖ t­¬ng øng. Qu¸ tr×nh ¸p dông cã thÓ ®­a ®Õn sù tïy tiÖn vµ khã kh¨n trong viÖc ®¸nh gi¸, xö lý. Bªn c¹nh ®ã lµ vÊn ®Ò quy ®Þnh vÒ ghi ®Þa danh, ghi c¬ quan ban hµnh. Víi nh÷ng ®Þa danh riªng cã th× cã thÓ gióp cho ng­êi nhËn, ng­êi ®äc v¨n b¶n nhËn thøc ®­îc n¬i ban hµnh v¨n b¶n, c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n nh­ng víi nh÷ng ®Þa danh cã sù trïng hîp lÉn nhau gi÷a ®Þa ph­¬ng th× Th«ng t­ 55 ch­a chó ý ®Õn. Ch¼ng h¹n ë c¸c tØnh §ång b»ng S«ng Cöu Long vµ vïng §«ng Nam Bé, hÇu nh­ ë tØnh nµo còng cã huyÖn Long Thµnh vËy ®Ó x¸c ®Þnh v¨n b¶n nµy lµ cña huyÖn Long Thµnh cña tØnh nµo th× cÇn ph¶i cã thêi gian ®Ó x¸c ®Þnh. Mét sè v¨n b¶n nh­ NghÞ ®Þnh 110/2004/N§-CP quy ®Þnh vÒ c¸ch ph©n lo¹i v¨n b¶n còng kh«ng hîp lý khi kh«ng cã sù thèng nhÊt vÒ tiªu chÝ ph©n lo¹i: khi ph©n lo¹i v¨n b¶n thµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, v¨n b¶n hµnh chÝnh th× c¨n cø vµo hiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n nh­ng khi ph©n lo¹i v¨n b¶n chuyªn m«n-kü thuËt th× l¹i c¨n cø vµo lÜnh vùc. T­¬ng tù nh­ vËy khi ®­a v¨n b¶n cña tæ chøc, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi th× râ rµng l¹i c¨n cø vµo chñ thÓ ban hµnh v¨n b¶n. Trong c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n, ®¸nh gi¸ ®Ó kiÓm tra lµ mét néi dung quan träng. KiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt ®Æc thï, cã thÓ lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, do ®ã, ph¶i ®­îc thùc hiÖn theo mét tr×nh tù, thñ tôc chÆt chÏ bao gåm nhiÒu b­íc kh¸c nhau t¹o thµnh mét quy tr×nh khÐp kÝn. NghÞ ®Þnh sè 135/2003/N§-CP, Th«ng t­ sè 01/2004/TT-BTP ngµy 16/6/2004 cña Bé tr­ëng Bé T­ ph¸p h­íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 135/2003/N§-CP ngµy 14/11/2003 vÒ kiÓm tra vµ xö lý v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt mÆc dï ®· quy ®Þnh vÒ thñ tôc kiÓm tra, xö lý v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt nh­ng chØ mang tÝnh nguyªn t¾c, khã triÓn khai. Bªn c¹nh ®ã, c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn x©y dùng vµ ban hµnh v¨n b¶n rÊt ®a d¹ng, víi khèi l­îng lín v¨n b¶n. §iÒu nµy g©y nªn sù khã kh¨n trong viÖc cËp nhËt vµ ®Æc biÖt lµ viÖc cËp nhËt vÒ hiÖu lùc v¨n b¶n. Lý gi¶i cho t×nh tr¹ng nhiÒu v¨n b¶n cña c¸c cÊp c¸c ngµnh ban hµnh vi ph¹m quy ®Þnh cña ph¸p luËt, trong mét lÇn tr¶ lêi pháng vÊn b¸o chÝ, «ng Lª Hång S¬n, Côc tr­ëng Côc kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt (Bé t­ ph¸p) cho r»ng, nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng thiÕu thèng nhÊt trong viÖc ban hµnh vµ thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt còng nh­ viÖc ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n sai tr¸i lµ do sè l­îng v¨n b¶n cña cÊp trªn ban hµnh nhiÒu, l¹i ®­îc söa ®æi bæ sung liªn tôc, nªn trong nhiÒu tr­êng hîp, c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng kh«ng n¾m v÷ng hÕt; nhiÒu v¨n b¶n quy ®Þnh chung chung, khã hiÓu, khiÕn ngµnh, ®Þa ph­¬ng hiÓu kh«ng ®Çy ®ñ, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®Þa ph­¬ng quy ®Þnh, h­íng dÉn sai. Bªn c¹nh ®ã, do lîi Ých côc bé cña ngµnh, ®Þa ph­¬ng mµ hiÖn nay ®ang xuÊt hiÖn hiÖn t­îng nhiÒu ®Þa ph­¬ng “®ua nhau” ®­a ra c¸c quy ®Þnh v­ît thÈm quyÒn. Kh«ng thÓ kh«ng ®Æt c©u hái, t¹i sao t×nh tr¹ng ban hµnh v¨n b¶n sai tr¸i l¹i trë nªn phæ biÕn nh­ vËy, trong khi Quèc héi, ChÝnh phñ nç lùc h¹n chÕ t×nh tr¹ng c¸n bé l·nh ®¹o thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm còng nh­ v× t­ t­ëng côc bé, ®Þa ph­¬ng mµ ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n cã néi dung tr¸i luËt, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, Uû ban Th­êng vô Quèc héi. Ph¶i ch¨ng, vÉn cßn t©m lý e ng¹i, sî ®ông ch¹m trong viÖc kiÓm tra ph¸t hiÖn vµ xö lý v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt? TÊt nhiªn, ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng ban hµnh v¨n b¶n sai tr¸i tíi møc phæ biÕn nh­ vËy cã lçi rÊt lín tõ ý thøc tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸ nh©n, c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Song, kh«ng thÓ phñ nhËn r»ng, ®Ó tån t¹i mét thêi gian dµi t×nh tr¹ng ban hµnh v¨n b¶n sai tr¸i, hÖ thèng ph¸p luËt cña chóng ta còng cã lçi kh«ng kÐm. GÇn ®©y trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®· ®Ò cËp tíi t×nh tr¹ng nhiÒu ngµnh, ®Þa ph­¬ng v× lîi Ých côc bé mµ ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n sai tr¸i víi ph¸p luËt cña nhµ n­íc, g©y ¶nh h­ëng tíi lîi Ých cña quèc gia. Minh chøng râ nhÊt lµ c¸c v¨n b¶n v­ît thÈm quyÒn, sai ph¸p luËt, ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh nh­ miÔn, gi¶m tiÒn thuª ®Êt v­ît khung quy chuÈn hiÖn hµnh ®Ó l«i kÐo c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ ®Þa ph­¬ng, sö dông ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó ­u ®·i c¸c nhµ ®Çu t­. Theo thèng kª ch­a ®Çy ®ñ cña Bé t­ ph¸p, c¬ quan cã thÈm quyÒn kiÓm tra, kiÕn nghÞ xö lý c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt sai tr¸i, Bé tµi chÝnh vµ Bé t­ ph¸p ®· tiÕn hµnh kiÓm tra v¨n b¶n cña UBND cÊp tØnh ®· ban hµnh vÒ lÜnh vùc ®Çu t­, b­íc ®Çu ®· ph¸t hiÖn ®­îc 60 v¨n b¶n cña 42 tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng ban hµnh cã dÊu hiÖu tr¸i ph¸p luËt. Tõ t×nh tr¹ng “xÐ rµo” trong ban hµnh v¨n b¶n vµ tÝnh côc bé trong ban hµnh v¨n b¶n nªu trªn, cã thÓ liªn hÖ víi t×nh tr¹ng luËt khung cña chóng ta hiÖn nay. Thùc tÕ lµ hiÖn nay chóng ta ®· ®Ó tån t¹i qu¸ nhiÒu, qu¸ l©u t×nh tr¹ng luËt khung, dÉn ®Õn yªu cÇu cÇn nhiÒu v¨n b¶n h­íng dÉn. Mét v¨n b¶n luËt ra ®êi lµ kÌm theo nã vµi, thËm chÝ vµi chôc v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh. HÖ qu¶ tÊt yÕu ph¸t sinh lµ t×nh tr¹ng v¨n b¶n cña c¬ quan cÊp d­íi h­íng dÉn sai do hiÓu sai tinh thÇn, néi dung v¨n b¶n luËt. ThËm chÝ, mét vµi ®Þa ph­¬ng ®· lîi dông kÏ hë ®ã ®Ó cè t×nh ban hµnh v¨n b¶n sai tr¸i nh»m l«i kÐo lîi Ých cho ®Þa ph­¬ng, cho ngµnh m×nh. Trong tr­êng hîp nµy, quyÒn quyÕt ®Þnh c¸ch øng xö l¹i r¬i vµo tay c¸c c¬ quan qu¶n lý - nh÷ng ng­êi ¸p dông, thùc thi luËt. Thùc hiÖn ®Ò ¸n tin häc ho¸ qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n­íc, ®Èy m¹nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc song viÖc øng dông c«ng nghÖ tin häc trong viÖc t¹o lËp hÖ thèng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµm c¬ së cho viÖc ®¸nh gi¸ v¨n b¶n cßn nhiÒu h¹n chÕ. Theo NghÞ ®Þnh sè 135/2003/N§-CP vµ Th«ng t­ sè 01/2004/TT-BTP, hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu phôc vô c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n bao gåm tËp hîp mét c¸ch khoa häc c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt lµm c¬ së ph¸p lý ®· ®­îc rµ so¸t, chuÈn hãa hiÖu lùc; c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra v¨n b¶n; c¸c th«ng tin vÒ nghiÖp vô kiÓm tra v¨n b¶n vµ c¸c th«ng tin, tµi liÖu kh¸c. §Ó x©y dùng hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu ®ã, mét sè ®Þa ph­¬ng b¾t ®Çu triÓn khai ®Ò ¸n x©y dùng hÖ c¬ së d÷ liÖu phôc vô c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n; mét sè bé ngµnh ®· cã c¬ së d÷ liÖu v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®­îc ®¨ng t¶i trªn trang web cña bé, ngµnh ®ã nh­ng nh×n chung ch­a ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng quy ®Þnh vÒ c¸c h×nh thøc vµ møc ®é xö lý ®èi víi v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt vµ c¬ quan, ng­êi cã thÈm quyÒn ban hµnh v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt ®ã ch­a ®­îc h­íng dÉn cô thÓ, g©y lóng tóng cho c¸c c¬ quan, c«ng chøc kiÓm tra khi ®­a ra c¸c kiÕn nghÞ xö lý. §èi víi viÖc tæ chøc vµ qu¶n lý ®éi ngò céng t¸c viªn kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ch­a quy ®Þnh cô thÓ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan (nh­ thÈm quyÒn c«ng nhËn céng t¸c viªn, viÖc cÊp thÎ cho céng t¸c viªn, ®èi t­îng vµ lÜnh vùc ®­îc mêi céng t¸c viªn…), g©y ra nhiÒu c¸ch hiÓu vµ triÓn khai kh¸c nhau. 2. Thùc tiÔn vËn dông c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. Thùc tiÔn cho thÊy, c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vÉn ch­a ®­îc chó ý ®óng møc. ViÖc vËn dông c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n cßn thiÕu tÝnh hiÖu qu¶ ®Æc biÖt lµ ë c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. Cã thÓ thÊy ®iÒu nµy qua nh÷ng con sè ®¸ng giËt m×nh vÒ sè l­îng v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt. Hµng tr¨m v¨n b¶n sai thÈm quyÒn cÇn ph¶i huû bá; ban hµnh v¨n b¶n v× lîi Ých côc bé ngµnh, ®Þa ph­¬ng; thËm chÝ cã c¶ quy ®Þnh tr¸i HiÕn ph¸p. §ã lµ nh÷ng th«ng tin mµ míi ®­îc nªu ra t¹i phiªn häp lÇn thø 32 cña Uû ban th­êng vô Quèc héi. Nh÷ng con sè s¬ bé mµ Bé tr­ëng Bé T­ ph¸p U«ng Chu L­u thay mÆt ChÝnh phñ b¸o c¸o tr­íc Uû ban th­êng vô Quèc héi: Theo sè liÖu thèng kª ban ®Çu th× trong sè 3.632 v¨n b¶n ®­îc kiÓm tra ®· ph¸t hiÖn ®­îc trªn 400 v¨n b¶n cã dÊu hiÖu tr¸i ph¸p luËt. §¸nh gi¸ s¬ bé cho thÊy, v¨n b¶n cã néi dung tr¸i víi v¨n b¶n cña c¬ quan Nhµ n­íc cÊp trªn, sai thÈm quyÒn cÇn ph¶i huû bá, b·i bá chiÕm tû lÖ tõ 4-5%; kh«ng b¶o ®¶m vÒ c¨n cø ph¸p lý trªn 20%; sai tªn c¬ quan ban hµnh, sai sè, ký hiÖu v¨n b¶n chiÕm 15%; sai vÒ thÓ thøc tr×nh bµy chiÕm tíi 50%; sai vÒ ký, ®ãng dÊu v¨n b¶n chiÕm 5-6%... Héi ®ång D©n téc vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi còng ®· dµy c«ng rµ so¸t, kiÓm tra, chØ ®Ých danh 22 v¨n b¶n vµ 10 néi dung quy ®Þnh cã dÊu hiÖu tr¸i ph¸p luËt. Nh÷ng sè liÖu nªu trªn ch¾c sÏ lµm cho thÊy ë c¸c cÊp c¸c ngµnh, viÖc ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ch­a thùc sù ®­îc chó ý. Bëi kh«ng lÏ nh÷ng c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh v¨n b¶n cã thÓ v« t×nh cã ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt nh­ vËy? NÕu con sè 5% v¨n b¶n ban hµnh tr¸i víi v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n­íc, ®ang cÇn ph¶i hñy bá kia trë thµnh mét c«ng cô ®Ó “Ðp” ng­êi d©n thùc hiÖn, th× kh«ng biÕt cã bao nhiªu vô viÖc ng­êi d©n trë thµnh n¹n nh©n? Bao nhiªu thiÖt h¹i ®· x¶y ra khi thùc hiÖn theo v¨n b¶n sai tr¸i vµ sÏ cßn bao nhiªu thiÖt h¹i n÷a khi tiÕn hµnh hñy bá? HËu qu¶ sÏ nÆng nÒ h¬n nÕu v¨n b¶n cã néi dung tr¸i víi v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n­íc l¹i g©y ra nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi, ¶nh h­ëng lín ®Õn cuéc sèng cña ng­êi d©n. ViÖc thÈm ®Þnh, thÈm tra v¨n b¶n cßn nhiÒu h¹n chÕ: gi¸ trÞ thÈm ®Þnh, thÈm tra ch­a cao thÓ hiÖn ë c¸c mÆt: thêi gian göi thÈm ®Þnh, thÈm tra chËm, quy tr×nh thÈm ®Þnh, thÈm tra thiÕu khoa häc; c¸c vÊn ®Ò vÒ thÈm ®Þnh, thÈm tra kh«ng ®­îc lËp luËn hoÆc ph¶n biÖn kh¸ch quan, khoa häc, tÝnh tËp thÓ trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, thÈm tra cßn bÞ h¹n chÕ; hiÖn t­îng mét ng­êi thÈm ®Þnh, thÈm tra ®¹i diÖn cho c¬ quan thÈm ®Þnh ®ang diÔn ra phæ biÕn ë c¸c c¬ quan thÈm ®Þnh. Râ rµng viÖc vËn dông c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµo thùc tiÔn cßn cã nh÷ng mét kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh so víi yªu cÇu cña thùc tiÔn. C¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ch­a ®­îc vËn dông toµn diÖn vµo thùc tiÔn c¸c c«ng t¸c liªn quan ®Õn v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. C«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n phôc vô cho viÖc biªn tËp, thÈm ®Þnh ch­a ®­îc chó ý ®óng møc. Trong viÖc sö dông hÖ thèng c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ v¨n b¶n phôc vô c«ng t¸c th«ng tin cho l·nh ®¹o trong c¸c c¬ quan cßn h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy cã hai khuynh h­íng trong viÖc cung cÊp v¨n b¶n ®ang diÔn ra trong c¸c c¬ quan nhµ n­íc. §ã lµ: chuyÓn cho c¸n bé l·nh ®¹o mäi lo¹i v¨n b¶n dï chóng cÇn hay kh«ng cho ho¹t ®éng qu¶n lý theo chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, ®­îc giao; khuynh h­íng thø hai lµ thiÕu quan t©m ®Õn viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c v¨n b¶n thiÕt yÕu cho ng­êi l·nh ®¹o ®Ó gióp cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô thuËn lîi chÝnh x¸c. C«ng t¸c v¨n th­, l­u tr÷ b¶o qu¶n v¨n b¶n còng cßn kh«ng Ýt nh÷ng h¹n chÕ. T×nh tr¹ng c¸c giÊy tê v« dông vÉn tån t¹i trong c¸c c¬ quan. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ v¨n b¶n, thÈm ®Þnh gi¸ trÞ v¨n b¶n ®Ó quyÕt ®Þnh l­u tr÷, huû bá kh«ng Ýt c¬ quan cßn lµm mang tÝnh h×nh thøc. Mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng cña viÖc vËn dông c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµo thùc tiÔn ®ã lµ ph¶i ®¸nh gi¸ ®­îc tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng v¨n b¶n, xem xÐt v¨n b¶n míi ®­îc ban hµnh cã phï hîp víi hÖ thèng v¨n b¶n ®· ®­îc h×nh thµnh hay kh«ng. §Ó lµm ®­îc c«ng t¸c nµy th× cÇn ph¶i nghiªn cøu xem xÐt theo quan ®iÓm hÖ thèng, cã sù so s¸nh, ®èi chiÕu. Tuy nhiªn ®©y lµ mét vÊn ®Ò cÇn cã kiÕn thøc vµ nghiÖp vô. ChÝnh v× vËy, ë kh«ng Ýt nh÷ng c¬ quan “nÕu nghiªn cøu tõng v¨n b¶n riªng lÎ th× cã thÓ thÊy chÊt l­îng cña chóng t­¬ng ®èi tèt… nh­ng khi xem xÐt toµn bé c¸c v¨n b¶n trong hÖ thèng vµ sö dông chóng nh­ mét chØnh thÓ ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò nµo ®ã th× rÊt khã kh¨n, v× c¸c v¨n b¶n m©u thuÉn víi nhau vÒ néi dung, c¸c quy ®Þnh ®­îc ®­a ra cho mét vÊn ®Ò trong ®ã rÊt thiÕu tÝnh hÖ thèng. §«i khi l¹i cã nh÷ng v¨n b¶n kh«ng cÇn thiÕt cã nã trong hÖ thèng, nªn khi xem xÐt rÊt khã t×m nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña c¬ quan” (NguyÔn V¨n Th©m, 2001). Còng cÇn ph¶i l­u ý ë ®©y, trong hÖ thèng v¨n b¶n cña mét c¬ quan cã nhiÒu v¨n b¶n sù vô vµ nhiÒu v¨n b¶n kh«ng phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¬ quan vµ gi÷a chóng kh«ng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau th× gi¸ trÞ cña hÖ thèng v¨n b¶n ®ã cµng thÊp, viÖc sö dông hÖ thèng v¨n b¶n cµng Ýt hiÖu qu¶. ViÖc vËn dông c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ®ßi hái nh÷ng kü n¨ng, kü thuËt nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn ®éi ngò lµm c«ng t¸c liªn quan ®Õn ®¸nh gi¸ v¨n b¶n cßn nhiÒu h¹n chÕ. §¸nh gi¸ v¨n b¶n cã thÓ kh¼ng ®Þnh lµ mét nhiÖm vô phøc t¹p nªn ®ßi hái c«ng chøc thùc hiÖn nhiÖm vô nµy ngoµi viÖc ph¶i ®­îc ®µo t¹o vÒ kiÕn thøc ph¸p luËt vµ qu¶n lý nhµ n­íc cßn cÇn ph¶i ®­îc båi d­ìng vÒ nghiÖp vô vµ c¸c kü n¨ng ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. ë n­íc ta hiÖn nay, ch­a cã tr­êng §¹i häc vµ Häc viÖn nµo ®µo t¹o kü n¨ng vµ nghiÖp vô nµy, ngay c¶ Häc viÖn T­ ph¸p - trung t©m ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé ngµnh t­ ph¸p - còng ch­a x©y dùng ®­îc ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vÒ kü n¨ng vµ nghiÖp vô kiÓm tra, ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. ChÝnh v× vËy, ng­êi lµm c«ng t¸c ®¸nh gi¸ v¨n b¶n nhiÒu khi cßn thiÕu nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt lµm cho kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ v¨n b¶n kh«ng nh­ mong ®îi. 3. Hoµn thiÖn c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n. §Ó n©ng cao chÊt l­îng ®¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc, chóng ta cÇn sím hoµn thiÖn hÖ thèng c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n hiÖn nay. §©y lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt vµ cÇn sím ®­îc thùc hiÖn ®Ó c«ng t¸c ban hµnh v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc thùc sù gãp phÇn hiÖu qu¶ vµo ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc, b¶o vÖ ®­îc quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña nh©n d©n. Chóng ta cÇn cã sù quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ thÓ thøc vµ kü thuËt tr×nh bµy v¨n b¶n. ViÖc tån t¹i hai v¨n b¶n cïng quy ®Þnh vÒ thÓ thøc v¨n b¶n lµ Th«ng t­ 55 vµ TCVN 5700: 2002 lµ sù vi ph¹m vÒ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng v¨n b¶n. CÇn ph¶i cã h­íng xö lý vÊn ®Ò nµy nh­ Bé Néi vô-V¨n phßng ChÝnh phñ kiÕn nghÞ víi Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ b·i bá v¨n b¶n cña m×nh hoÆc ®Ò nghÞ Thñ t­íng ChÝnh phñ ra v¨n b¶n b·i bá v¨n b¶n cña Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ ®Ó cã sù thèng nhÊt trong c¸c quy ®Þnh vÒ thÓ thøc vµ kü thuËt tr×nh bµy v¨n b¶n. Sau mét thêi gian thùc hiÖn, Th«ng t­ 55 ®· béc lé mét sè vÊn ®Ò cÇn ®­îc söa ®æi cho phï hîp: cÇn ph¶i quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc lùa chän t­¬ng øng nh­ cïng víi viÖc c¨n lÒ th× cì ch÷ nh­ thÕ nµo cho phï hîp, c¸c quy ®Þnh vÒ ghi ®Þa danh, c¬ quan ban hµnh còng cÇn ®­îc quy ®Þnh râ. Còng t­¬ng tù nh­ vËy NghÞ ®Þnh sè 135/2003/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy 14/11/2003 vÒ kiÓm tra vµ xö lý v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®· béc lé mét sè v­íng m¾c cÇn ®­îc söa ®æi, bæ sung, quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan, ng­êi cã thÈm quyÒn ®· ban hµnh v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña ng­êi d©n vµ th¾t chÆt kû luËt, kû c­¬ng ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt . ChÝnh phñ cÇn ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ tr×nh tù, thñ tôc ®¸nh gi¸, kiÓm tra v¨n b¶n (®èi víi v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt th«ng th­êng vµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt chøa bÝ mËt nhµ n­íc), c¸c c¬ quan kiÓm tra v¨n b¶n cã quy tr×nh kiÓm tra riªng trong néi bé vµ gi÷a c¸c c¬ quan kiÓm tra v¨n b¶n sÏ cã quy tr×nh phèi hîp kiÓm tra. Quy tr×nh nµy t¹o nªn sù chñ ®éng, linh ho¹t cña chuyªn viªn, rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan cã liªn quan t¹o nªn mét guång m¸y ho¹t ®éng hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh kiÓm tra v¨n b¶n. Nghiªn cøu ¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ x©y dùng, thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸, chøng nhËn hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn TCVN ISO 9001:2000 vµo ho¹t ®éng kiÓm tra v¨n b¶n. Bªn c¹nh viÖc hoµn thiÖn nh÷ng v¨n b¶n trùc tiÕp quy ®Þnh vÒ c«ng t¸c kiÓm tra, xö lý v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc, cÇn nhanh chãng hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ viÖc so¹n th¶o, ban hµnh, rµ so¸t, hÖ thèng v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc nh»m hç trî cho c«ng t¸c kiÓm tra v¨n b¶n. Cô thÓ: + Ban hµnh NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ h­íng dÉn c«ng t¸c rµ so¸t, hÖ thèng hãa v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. Tr­íc hÕt cÇn ban hµnh QuyÕt ®Þnh vÒ viÖc tæ chøc tæng rµ so¸t, hÖ thèng hãa v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®­îc ban hµnh tõ n¨m 1996-2006 trªn ph¹m vi toµn quèc. + H­íng dÉn cô thÓ viÖc x¸c ®Þnh thÕ nµo lµ v¨n b¶n qu ph¹m ph¸p lô©t, bëi v× tuy viÖc ph©n ®Þnh gi÷a v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vµ v¨n b¶n hµnh chÝnh th«ng th­êng ®· ®­îc NghÞ ®Þnh sè 161/2005/N§-CP ngµy 27/12/2005 quy ®Þnh chi tiÕt vµ h­íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vµ LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt nh­ng ch­a râ rµng. ViÖc sö dông ph­¬ng ph¸p liÖt kª c¸c v¨n b¶n kh«ng ph¶i lµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt mÆc dï t¹o nªn sù cô thÓ nh­ng l¹i kh«ng ®Çy ®ñ, g©y khã kh¨n lóng tóng cho ng­êi kiÓm tra v¨n b¶n . ChÝnh phñ còng cÇn ban hµnh v¨n b¶n h­íng dÉn chi tiÕt LuËt Ban hµnh V¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña Héi ®ång nh©n d©n vµ Uû ban nh©n d©n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c x©y dùng vµ kiÓm tra v¨n b¶n. III. KÕt luËn §¸nh gi¸ v¨n b¶n vµ hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông v¨n b¶n trong qu¶n lý nhµ n­íc, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý nãi chung. §Ó qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ v¨n b¶n cã c¬ së ph¸p lý, khoa häc vµ kh¶ thi th× cÇn ph¶i cã hÖ thèng c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n khoa häc. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m vµ c¸c v¨n b¶n chuyªn m«n –kü thuËt ë n­íc ta hiÖn nay kh«ng ngõng ®­îc bæ sung vµ hoµn thiÖn song vÉn cßn kh«ng Ýt nh÷ng h¹n chÕ. §ã lµ tÝnh thiÕu thèng nhÊt trong c¸c quy ®Þnh vµ thiÕu tÝnh kh¶ thi cña mét sè v¨n b¶n. Trong thêi gian tíi ®Ó hoµn thiÖn c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n chóng ta cÇn ph¶i hÖ thèng ho¸ c¸c v¨n b¶n quy ph¹m, c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn c«ng t¸c v¨n b¶n lo¹i bá nh÷ng v¨n b¶n kh«ng cßn phï hîp, m©u thuÉn, chång chÐo. §Ó cã ®­îc hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc thèng nhÊt th× tr­íc hÕt c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ v¨n b¶n ph¶i lµ mét hÖ thèng thèng nhÊt. *** Tµi liÖu tham kh¶o 1. NguyÔn V¨n Th©m. So¹n th¶o vµ xö lý v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. -H.: CTQG, 2003. 2. L­u KiÕm Thanh (Chñ biªn). Kü thuËt x©y dùng vµ ban hµnh v¨n b¶n. - H.: GD, 2005. 3. L­u KiÕm Thanh. H­íng dÉn so¹n th¶o v¨n b¶n lËp quy. -H.: TK, 2001. 4. L­u KiÕm Thanh. H­íng dÉn so¹n th¶o v¨n b¶n qu¶n lý nhµ n­íc. -H.: TK, 2001. 5. L­u KiÕm Thanh. X©y dùng vµ ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. -H.: TK, 2003. 6. L­u KiÕm Thanh. TËp bµi gi¶ng m«n §¸nh gi¸ vµ tæ chøc sö dông v¨n b¶n 2006 7. Ph¹m TuÊn Kh¶i. C«ng t¸c ban hµnh v¨n b¶n chi tiÕt vµ h­íng dÉn thi hµnh luËt, ph¸p lÖnh: Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, T¹p chÝ Nghiªn cøu lËp ph¸p sè 3/2006