Hệ chuyên gia chuẩn đoán bệnh thần kinh tâm thần

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ----------------------------- BÀI TẬP LỚN (2) HỆ CHUYÊN GIA (EXPERT SYSTEMS) ĐỀ TÀI HỆ CHUYÊN GIA CHUẨN ĐOÁN BỆNH THẦN KINH TÂM THẦN Giáo viên hướng dẫn: Hồ Cẩm Hà Nhóm sinh viên thực hiện: Nguyễn Hải Yến _ K54B Phạm Trọng Đoán _ K54B Hoàng Minh Chiến _ K54B Hà Nội, 25/11/2007 MỤC LỤC 1. Lời nói đầu: 2. Chuẩn đoán bệnh thần kinh, tâm thần: 3. Hệ chuyên gia chuẩn đoán bệnh thần kinh tâm thần: 4. Phương hướng triển khai: 5. Thiết kế cơ sở tri thức: 5.1. Các biến, giá trị tương ứng: 5.2. Các luật: 6. Tài liệu tham khảo : 7. Đề xuất của nhóm: 8. Nhận xét của giáo viên: 1. Lời nói đầu: Một hệ chuyên gia là một chương trình máy tính biểu diễn và lập luận dựa trên tri thức trong một chủ đề thuộc một lĩnh vực cụ thể nào đó, nhằm giải quyết vấn đề hoặc đưa ra những lời khuyên. Hình vẽ: Các thành phần của một hệ chuyên gia Hệ chuyên gia là chương trình mà cơ sở tri thức của nó chứa đựng các tri thức được cung cấp bởi các chuyên gia thực thụ, khác với các tri thức được thu thập trong các sách giáo khoa hoặc không phải tri thức chuyên môn. Hệ chuyên gia có tính lâu dài hơn chuyên gia con người, các chuyên gia con người có thể quên mất các lập luận hay khái niệm nào đó, nhưng hệ chuyên gia thì không. Hệ chuyên gia còn có khả năng tái sử dụng cho các mục đích khác nhau, với các lĩnh vực khác nhau, một cách nhanh chóng và dễ dàng. Mặt khác, quá trình đào tạo ra một chuyên gia con người phải mất một khoảng thời gian và công sức không nhỏ. Các hệ chuyên gia có thể dùng các luật hay quy tắc một cách nhanh chóng mà không bị nhầm lẫn, nếu trong trường hợp có quá nhiều quy tắc hay luật thì một chuyên gia con người không thể xử lý nhanh như một hệ chuyên gia được Về mặt hiệu quả, rõ ràng một hệ chuyên gia có thể tăng số lượng được đưa vào trong hệ và giảm đi các chi phí nhân công. Trong cùng một thời điểm thì một hệ chuyên gia có khả năng giải quyết được nhiều vấn đề hơn so với chuyên gia con người. Các giải pháp mà hệ chuyên gia đưa ra là gần như giống nhau trong các tình huống tương tự nhau tức là nó không phụ thuộc vào trạng thái tâm lý tình cảm con người. Mặc dù các hệ chuyên gia được xây dựng và bảo trì thường tốn kém, nhưng để vận hành các hệ chuyên gia không phải tốn nhiều công sức và tiền bạc do đó chi phí cho việc sử dụng hệ chuyên gia hợp lý hơn rất nhiều so với việc tìm kiếm một chuyên gia con người. Kiến thức của hệ chuyên gia được tập hợp từ rất nhiều chuyên gia khác nhau do đó cơ sở tri thức của nó rộng hơn, phong phú hơn so với một vài chuyên gia đơn lẻ. Tuy nhiên, đối với một hệ chuyên gia chúng ta cũng thấy được những nhược điểm của nó. Đó là, một hệ chuyên gia thì không có khả năng học, vì vậy nếu có những thay đổi trong thực tế thì hệ phải được cập nhật lại ngay. Hệ chuyên gia không có khả năng sáng tạo và không có được các giác quan thông thường như con người, trong những tình huống bất thường hệ chuyên gia không có khả năng giải quyết. Một hệ chuyên gia cũng không có được những kinh nghiệm như các chuyên gia con người, và cũng không thể nhận ra được vấn đề nếu như vấn đề đó không thuộc phạm vi “hiểu biết” của hệ thống. 2. Chuẩn đoán bệnh thần kinh, tâm thần: Chuẩn đoán bệnh trong y học nói chung cũng như trong lĩnh vực thần kinh, tâm thần nói riêng là một lĩnh vực tương đối phức tạp, lĩnh vực này có những đặc điểm khác biệt đó là mối quan hệ tương hỗ giữa lý thuyết và thực hành. Đối tượng của lĩnh vực này là những bệnh nhân, những con người thực sự. Đó là những thực thể sống được tổ chức rất phức tạp về mặt sinh học kèm theo đó là hàng loạt những quá trình sống tác động qua lại, ảnh hưởng lẫn nhau. Những quá trình này luôn bị chi phối bởi điều kiện môi trường như: xuất hiện đối kháng mới, bệnh tật, mầm bệnh, và nguồn bệnh… Kiến thức y học cũng khá phức tạp. Để tìm ra những kiến thức mới, phương pháp truyền thống là dựa trên sự mô tả của các ca bệnh, tập hợp những ca bệnh và các nghiên cứu tĩnh khác (thí nghiệm) và nó được sắp xếp trong những danh sách riêng và những nguồn như hồ sơ bệnh án, nhật ký y khoa, cơ sở dữ liệu đề tài nghiên cứu… Chính vì thế mà người bác sĩ thường bị tràn ngập trong núi dữ liệu khổng lồ. Và đặc biệt là những dữ liệu đó ở mỗi bệnh nhân lại có sự mơ hồ khác nhau, gắn với cảm xúc của mỗi người. Người bác sĩ luôn phải làm việc trong trạng thái căng thẳng trong khi yêu cầu phải đưa ra được những quyết định đúng đắn hiệu quả nhất. Những bệnh liên quan đến thần kinh, tâm thần từ trước tới nay đã nhận được sự quan tâm đặc biệt trong giới y khoa. Trong xã hội ngày nay, khi mà áp lực cuộc sống ngày càng lớn hơn, môi trường ngày càng ô nhiễm,… thì những chứng bệnh về thần kinh, tâm thần lại càng nhiều. Những bệnh này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và là nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng tới tử vong hoặc trở thành người vô dụng cả đời. Theo thông tin của TTXVN cho biết tại Hội nghị Bộ trưởng Y tế các nước Mỹ La-tinh, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha diễn ra tại Uruguay, Giám đốc Tổ chức Y tế liên Mỹ Mirta Roses Periago cảnh báo vào năm 2010, tại khu vực Mỹ La-tinh sẽ có tới 176 triệu người bị bệnh tâm thần. Trong đó, số ca tự tử vì căn bệnh này sẽ lên tới 1,5 triệu người/năm vào năm 2020, tăng trên 70% so với 900.000 ca trong năm 1995. Số vụ tự tử do bệnh tâm thần ở khu vực này đang đứng ở mức cao. Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay số người tự tử vì bệnh tâm thần cao hơn số người thiệt mạng do chiến tranh và sát hại lẫn nhau cộng lại, trong đó Mỹ La-tinh chiếm một tỷ lệ lớn. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh tâm thần tại khu vực này là do ảnh hưởng của các cuộc khủng hoảng kinh tế- xã hội triền miên, dịch vụ y tế yếu kém và quan hệ giữa con người với con người trong xã hội bị xuống cấp nghiêm trọng. Trong khi đó, trong một bài phát biểu "Sức khỏe tâm thần thế kỷ 21" B.S Gro Harlem Brundtland - Tổng giám đốc tổ chức y tế thế giới đã khẳng định: Vấn đề tâm thần (tâm thần phân liệt, trầm cảm, lạm dụng ma túy, rượu...) là một trong 10 nguyên nhân chủ yếu làm mất khả năng hoạt động của con người. Trong những năm tới, bệnh tâm thần trên thế giới sẽ gia tăng một cách hết sức bi đát. Việt Nam cũng sẽ không tránh khỏi quy luật này trong bối cảnh đất nước đang chuyển sang giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Sự chuyển đổi về lối sống, nhịp sống công nghiệp chưa có sự thích ứng và cân bằng đang tạo điều kiện cho căn bệnh tâm thần phát triển. Theo số liệu thống kê của Bệnh viện Tâm thần Trung ương Việt Nam, năm 2003 cả nước có trên 10 triệu người đang bị rối loạn tâm thần, cần có sự chăm sóc. Trong khi đó, số bác sĩ chuyên khoa tâm thần lại đang thiếu trầm trọng. Cả nước chỉ có hơn 850 bác sĩ chuyên về lĩnh vực này, chiếm tỷ lệ 1/100.000 dân, quá thấp so với các nước trong khu vực. Nhằm hưởng ứng tinh thần ngày Thế giới về sức khỏe tinh thần, TTXVN cho biết Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi các cơ quan y tế và cộng đồng nâng cao nhận thức, giúp phát hiện, đề phòng và điều trị các bệnh về tinh thần, trong đó hoạt động tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông đóng vai trò hết sức quan trọng. Việc chẩn đoán, phát hiện sớm và chính xác được các biểu hiện bệnh sẽ có cách chữa trị hiệu quả hơn, tránh được những tai biến, hậu quả đáng tiếc. 3. Hệ chuyên gia chuẩn đoán bệnh thần kinh tâm thần: Theo truyền thống, việc phát triển đào tạo thầy thuốc, chuyên gia để chuẩn đoán bệnh thần kinh tâm thần đã đóng góp kết quả không nhỏ. Và trong thời đại ngày nay, sách báo, tài liệu về y học cũng được phổ biến rộng rãi. Tuy nhiên chúng ta có thể thấy nó vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Như đã biết, các hệ chuyên gia thường được dùng trong môi trường thế giới thực và môi trường nghiên cứu đối với các bài toán mở. Các bài toán mở thường liên quan tới các lĩnh vực mà nền tảng lý thuyết yếu. Trong các lĩnh vực mà nền tảng lý thuyết yếu, tri thức cơ bản không đủ mạnh để mô tả tất cả các hiện tượng trong lĩnh vực. Đặc biệt tri thức cơ bản không đầy đủ có thể quá hẹp để cho phép phát triển các lời giải đúng đắn cho tất cả các vấn đề xuất hiện trong lĩnh vực. Nền tảng lý thuyết bắt nguồn từ những quan hệ không chắc chắn giữa các khái niệm của lĩnh vực, lĩnh vực càng yếu quan hệ càng không chắc chắn. Điển hình cho loại lĩnh vực này là chuẩn đoán bệnh trong y khoa nói chung cũng như các bệnh liên quan đến thần kinh tâm thần nói riêng. Như thế nếu ta xây dựng hệ chuyên gia chuẩn đoán bệnh thần kinh tâm thần, nó sẽ đem lại hiệu quả hơn hẳn những giải pháp trên, khắc phục những khó khăn mà những giải pháp trên không làm được. Đó là, một hệ chuyên gia sẽ: Tập hợp được tri thức của nhiều chuyên gia. Phổ biến rộng rãi. Dễ sử dụng. Giảm được chi phí. Dễ cải tiến, cải tiến đồng bộ, nhanh. 4. Phương hướng triển khai: Hệ thống được xây dựng nhằm mục đích chuẩn đoán bệnh thần kinh tâm thần, do đó hệ sẽ hỏi người sử dụng các triệu chứng, biểu hiện bệnh, rồi so khớp các triệu chứng, biểu hiện đó trong các luật để đưa ra kết luận xem người đó bị bệnh gì. Như vậy hệ chuyên gia này sẽ suy diễn theo cơ chế “suy diễn tiến” (forward chaining). Cơ sở tri thức cài đặt trong hệ chuyên gia sẽ là các luật dạng: IF điều kiện 1 (độ chắc chắn) …. THEN kết luận (độ chắc chắn luật) Để xây dựng một hệ chuyên gia, người ta có thể dùng một shell hoặc một số công cụ khác hoặc sử dụng một ngôn ngữ để cài đặt từ đầu. Do thời gian có hạn nên ở đây, hệ chuyên gia chuẩn đoán bệnh thần kinh, tâm thần này được cài đặt bằng cách sử dụng một shell. Free Shell Live với mô tơ suy diễn hoạt động theo cả 2 cơ chế suy diễn tiến và suy diễn lùi, đồng thời shell này hỗ trợ việc xây dựng hệ chuyên gia trên web rất dễ sử dụng. Do đó ở đây chúng tôi đã sử dụng Free Shell Live để cài đặt tri thức cho hệ chuyên gia chuẩn đoán bệnh thần kinh tâm thần. Cơ sở tri thức được tham khảo trên các website sức khỏe (mục Tài liệu tham khảo). 5. Thiết kế cơ sở tri thức: 5.1. Các biến, giá trị tương ứng: STT Variable Value 1 cac_benh tram_cam Stress tam_than_phan_liet tu_ky tu_tu viem_nao tai_bien_mach_mau_nao chan_thuong_so_nao dau_dau_do_cang_thang dau_nua_dau_Migraine dau_nua_dau_tung_luc Alzeimer Hysteria hoi_chung_khong_tap_trung_va_hieu_dong_o_tre u_nao 2 gioi_tinh Nam Nu 3 do_tuoi tre_em vi_thanh_nien nguoi_truong_thanh nguoi_gia 4 dau dau_tuc_nguc dau_nhuc_dau dau_lung dau_ham dau_tuc_bung dau_khoi_phat_tu_gay_vung_tren_co_dau_that_hoac_tuc_cam_thay_dau_bi_quan_chat_nhat_la_vung_chan_may_hai_ben_mat dau_dau_tai_di_tai_lai_du_doi_theo_tung_con_keo_dai_3h_4h_tren_ngay_o_mot_ben_thai_duong dau_dau_ho_mat_thai_duong_vao_cung_mot_thoi_diem_trong_ngay_keo_dai_30_90_phut OTHERS 5 ho_hap nghet_tho_hut_hoi giam_chuc_nang_ho_hap roi_loan_ho_hap OTHERS 6 co_bap cang_co co_giat liet_nua_nguoi yeu_chan_tay_va_co_giat OTHERS 7 thi_giac hoa_mat mat_hau_nhu_khong_giao_tiep mu_mat_thoang_qua_nhin_doi mo_mat_khong_tap_trung_duoc_vao_mot_diem_nhan_dien_mau_kho binh_thuong so_anh_sang_choi_mat_no_dom_dom_co_khoang_den_che_truoc_mat xung_huyet_o_mat rung_giat_nhan_cau_va_thay_doi_thi_luc OTHERS 8 tieuhoa_anuong roi_loan_tieu_hoa ken_an_non_mua non_oi khong_buon_non tieu_chay OTHERS 9 vi_giac kho_mieng nuou_chay_mau_dau bat_thuong_chi_thich_an_chat_ban vi_giac_roi_loan OTHERS 10 ngu mat_ngu giac_mo_ki_quai ngu_lo_mo mat_ngu_luc_nua_dem_vi_dau ngu_ga_kho_ngu OTHERS 11 tam_ly hoi_hop mat_niem_tin lo_so_boi_roi so_hai_vo_co khong_biet_so suy_sup_tinh_than_lo_lang_bi_quan_tuyet_vong OTHERS 12 maybe tram_cam Stress tam_than_phan_liet tu_ky tu_tu viem_nao tai_bien_mach_mau_nao dau_dau_do_cang_thang dau_nua_dau_Migraine dau_nua_dau_tung_luc Alzeimer Hysteria 13 da noi_man_do noi_mun da_tim_tay_chan_lanh_co_cam_giac_kien_bo OTHERS 14 tri_nho suy_giam_tri_nho roi_loan_suy_nghi hay_quen mat_tri_nho_hoan_toan OTHERS 15 trang_thai met_ra_roi vo_cam nua_muon_song_nua_muon_chet hon_me mat_thang_bang bat_tinh_khong_nho_gi_truoc_do_di_lai_khong_vung_mat_dinh_huong_phai_trai co_the_but_dut_kho_chiu kho_khan_trong_di_dung lao_dao_mat_su_phoi_hop_giua_cac_bo_phan_khi_di OTHERS 16 sinh_san roi_loan_kinh_nguyet giam_khoai_cam binh_thuong OTHERS 17 hanh_dong ngoi_bat_dong_hang_gio hanh_dong_khong_an_nhap_voi_loi_noi_suy_nghi khong_co_giao_tiep_gat_dau_chi_tay mat_phuong_huong kich_dong_la_het_vung_ve sinh_hoat_binh_thuong hieu_dong_khong_tap_trung OTHERS 18 ao_giac True / False 19 hung_du True / False 20 giao_tiep khong_choi_voi_ai xung_dot_voi_moi_nguoi noi_kho_khong_hieu_loi_noi_mat_kha_nang_giao_tiep OTHERS 21 cam_xuc khong_bieu_lo_cam_xuc thay_doi_tinh_tinh cam_xuc_that_thuong tinh_khi_boc_dong OTHERS 22 noi cham_noi_hoac_khong_noi OTHERS 23 choi khong_biet_choi_do_choi OTHERS 24 thinh_giac diec_hoac_gia_diec_thich_nghe_mot_thu_am_thanh_la gap_van_de_ve_nghe_noi co_dich_trang_chay_ra_o_tai_mui so_am_thanh_u_tai OTHERS 25 ton_thuong_tinh_than True / False 26 sot True / False 27 cam_giac te_liet_nua_nguoi mat_hoac_tang_cam_giac OTHERS 28 chan_thuong True / False 5.2. Các luật: Luật IF THEN 1 dau = dau_tuc_nguc AND tam_ly = hoi_hop AND ho_hap = nghet_tho_hut_hoi AND co_bap = cang_co AND thi_giac = hoa_mat AND tieuhoa_anuong = roi_loan_tieu_hoa AND vi_giac = kho_mieng AND ngu = mat_ngu maybe = tram_cam CF(1000) 2 dau = dau_nhuc_dau AND tam_ly = hoi_hop AND ho_hap = nghet_tho_hut_hoi AND co_bap = cang_co AND thi_giac = hoa_mat AND tieuhoa_anuong = roi_loan_tieu_hoa AND vi_giac = kho_mieng AND ngu = mat_ngu maybe = tram_cam CF(1000) 3 dau = dau_lung AND tam_ly = hoi_hop AND ho_hap = nghet_tho_hut_hoi AND co_bap = cang_co AND thi_giac = hoa_mat AND tieuhoa_anuong = roi_loan_tieu_hoa AND vi_giac = kho_mieng AND ngu = mat_ngu maybe = tram_cam CF(1000) 4 dau = dau_tuc_nguc AND tam_ly = hoi_hop AND ho_hap = nghet_tho_hut_hoi AND co_bap = co_giat AND thi_giac = hoa_mat AND tieuhoa_anuong = roi_loan_tieu_hoa AND vi_giac = kho_mieng AND ngu = mat_ngu maybe = tram_cam CF(1000) 5 dau = dau_nhuc_dau AND tam_ly = hoi_hop AND ho_hap = nghet_tho_hut_hoi AND co_bap = co_giat AND thi_giac = hoa_mat AND tieuhoa_anuong = roi_loan_tieu_hoa AND vi_giac = kho_mieng AND ngu = mat_ngu maybe = tram_cam CF(1000) 6 dau = dau_lung AND tam_ly = hoi_hop AND ho_hap = nghet_tho_hut_hoi AND co_bap = co_giat AND thi_giac = hoa_mat AND tieuhoa_anuong = roi_loan_tieu_hoa AND vi_giac = kho_mieng AND ngu = mat_ngu maybe = tram_cam CF(1000) 7 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = tram_cam cac_benh = tram_cam CF(850) 8 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = tram_cam cac_benh = tram_cam CF(970) 9 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = tram_cam cac_benh = tram_cam CF(900) 10 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = tram_cam cac_benh = tram_cam CF(990) 11 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = tre_em AND maybe = tram_cam cac_benh = tram_cam CF(650) 12 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = tre_em AND maybe = tram_cam cac_benh = tram_cam CF(650) 13 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = tram_cam cac_benh = tram_cam CF(650) 14 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = tram_cam cac_benh = tram_cam CF(650) 15 dau = dau_lung AND vi_giac = nuou_chay_mau_dau AND ngu = giac_mo_ki_quai AND da = noi_man_do AND tri_nho = suy_giam_tri_nho AND trang_thai = met_ra_roi maybe = stress CF(1000) 16 dau = dau_ham AND vi_giac = nuou_chay_mau_dau AND ngu = giac_mo_ki_quai AND da = noi_man_do AND tri_nho = suy_giam_tri_nho AND trang_thai = met_ra_roi maybe = stress CF(1000) 17 dau = dau_tuc_bung AND vi_giac = nuou_chay_mau_dau AND ngu = giac_mo_ki_quai AND da = noi_man_do AND tri_nho = suy_giam_tri_nho AND trang_thai = met_ra_roi maybe = stress CF(1000) 18 dau = dau_lung AND vi_giac = nuou_chay_mau_dau AND ngu = giac_mo_ki_quai AND da = noi_mun AND tri_nho = suy_giam_tri_nho AND trang_thai = met_ra_roi maybe = stress CF(1000) 19 dau = dau_ham AND vi_giac = nuou_chay_mau_dau AND ngu = giac_mo_ki_quai AND da = noi_mun AND tri_nho = suy_giam_tri_nho AND trang_thai = met_ra_roi maybe = stress CF(1000) 20 dau = dau_tuc_bung AND vi_giac = nuou_chay_mau_dau AND ngu = giac_mo_ki_quai AND da = noi_mun AND tri_nho = suy_giam_tri_nho AND trang_thai = met_ra_roi maybe = stress CF(1000) 21 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND sinh_san = giam_khoai_cam AND maybe = stress cac_benh = stress CF(850) 22 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND sinh_san = roi_loan_kinh_nguyet AND maybe = stress cac_benh = stress CF(900) 23 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND sinh_san = giam_khoai_cam AND maybe = stress cac_benh = stress CF(900) 24 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND sinh_san = roi_loan_kinh_nguyet AND maybe = stress cac_benh = stress CF(940) 25 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = tre_em AND maybe = stress cac_benh = stress CF(640) 26 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = tre_em AND maybe = stress cac_benh = stress CF(640) 27 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = stress cac_benh = stress CF(640) 28 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = stress cac_benh = stress CF(640) 29 tam_ly = mat_niem_tin AND tri_nho = roi_loan_suy_nghi AND hanh_dong = ngoi_bat_dong_hang_gio AND ao_giac = TRUE AND trang_thai = vo_cam AND hung_du = TRUE maybe = tam_than_phan_liet CF(1000) 30 tam_ly = lo_so_boi_roi AND tri_nho = roi_loan_suy_nghi AND hanh_dong = ngoi_bat_dong_hang_gio AND ao_giac = TRUE AND trang_thai = vo_cam AND hung_du = TRUE maybe = tam_than_phan_liet CF(1000) 31 tam_ly = so_hai_vo_co AND tri_nho = roi_loan_suy_nghi AND hanh_dong = ngoi_bat_dong_hang_gio AND ao_giac = TRUE AND trang_thai = vo_cam AND hung_du = TRUE maybe = tam_than_phan_liet CF(1000) 32 tam_ly = mat_niem_tin AND tri_nho = roi_loan_suy_nghi AND hanh_dong = hanh_dong_khong_an_nhap_voi_loi_noi_suy_nghi AND ao_giac = TRUE AND trang_thai = vo_cam AND hung_du = TRUE maybe = tam_than_phan_liet CF(1000) 33 tam_ly = lo_so_boi_roi AND tri_nho = roi_loan_suy_nghi AND hanh_dong = hanh_dong_khong_an_nhap_voi_loi_noi_suy_nghi AND ao_giac = TRUE AND trang_thai = vo_cam AND hung_du = TRUE maybe = tam_than_phan_liet CF(1000) 34 tam_ly = so_hai_vo_co AND tri_nho = roi_loan_suy_nghi AND hanh_dong = hanh_dong_khong_an_nhap_voi_loi_noi_suy_nghi AND ao_giac = TRUE AND trang_thai = vo_cam AND hung_du = TRUE maybe = tam_than_phan_liet CF(1000) 35 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = tre_em AND maybe = tam_than_phan_liet cac_benh = tam_than_phan_liet CF(760) 36 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = tre_em AND maybe = tam_than_phan_liet cac_benh = tam_than_phan_liet CF(760) 37 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = tam_than_phan_liet cac_benh = tam_than_phan_liet CF(960) 38 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = tam_than_phan_liet cac_benh = tam_than_phan_liet CF(700) 39 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = tam_than_phan_liet cac_benh = tam_than_phan_liet CF(500) 40 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = tam_than_phan_liet cac_benh = tam_than_phan_liet CF(940) 41 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = tam_than_phan_liet cac_benh = tam_than_phan_liet CF(670) 42 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = tam_than_phan_liet cac_benh = tam_than_phan_liet CF(450) 43 tam_ly = khong_biet_so AND thi_giac = mat_hau_nhu_khong_giao_tiep AND vi_giac = bat_thuong_chi_thich_an_chat_ban AND hanh_dong = khong_co_giao_tiep_gat_dau_chi_tay AND giao_tiep = khong_choi_voi_ai AND cam_xuc = khong_bieu_lo_cam_xuc AND noi = cham_noi_hoac_khong_noi AND choi = khong_biet_choi_do_choi AND thinh_giac = diec_hoac_gia_diec_thich_nghe_mot_thu_am_thanh_la maybe = tu_ky CF(1000) 44 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = tre_em AND maybe = tu_ky cac_benh = tu_ky CF(990) 45 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = tre_em AND maybe = tu_ky cac_benh = tu_ky CF(990) 46 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = tu_ky cac_benh = tu_ky CF(950) 47 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = tu_ky cac_benh = tu_ky CF(950) 48 tam_ly = suy_sup_tinh_than_lo_lang_bi_quan_tuyet_vong AND trang_thai = nua_muon_song_nua_muon_chet AND giao_tiep = xung_dot_voi_moi_nguoi AND ton_thuong_tinh_than = TRUE maybe = tu_tu CF(1000) 49 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = tu_tu cac_benh = tu_tu CF(850) 50 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = tu_tu cac_benh = tu_tu CF(900) 51 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = tu_tu cac_benh = tu_tu CF(800) 52 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = tu_tu cac_benh = tu_tu CF(850) 53 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = tu_tu cac_benh = tu_tu CF(700) 54 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = tu_tu cac_benh = tu_tu CF(700) 55 dau = dau_nhuc_dau AND co_bap = co_giat AND tieuhoa_anuong = ken_an_non_mua AND ngu = ngu_lo_mo AND tri_nho = suy_giam_tri_nho AND trang_thai = hon_me AND hanh_dong = mat_phuong_huong AND ao_giac = TRUE AND cam_xuc = thay_doi_tinh_tinh AND thinh_giac = gap_van_de_ve_nghe_noi AND sot = TRUE maybe = viem_nao CF(1000) 56 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = tre_em AND maybe = viem_nao cac_benh = viem_nao CF(950) 57 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = tre_em AND maybe = viem_nao cac_benh = viem_nao CF(950) 58 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = viem_nao cac_benh = viem_nao CF(950) 59 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = viem_nao cac_benh = viem_nao CF(950) 60 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = viem_nao cac_benh = viem_nao CF(700) 61 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = viem_nao cac_benh = viem_nao CF(700) 62 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = viem_nao cac_benh = viem_nao CF(700) 63 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = viem_nao cac_benh = viem_nao CF(700) 64 dau = dau_nhuc_dau AND co_bap = liet_nua_nguoi AND thi_giac = mu_mat_thoang_qua_nhin_doi AND trang_thai = mat_thang_bang maybe = tai_bien_mach_mau_nao CF(1000) 65 gioi_tinh = nam AND maybe = tai_bien_mach_mau_na cac_benh = tai_bien_mach_mau_nao CF(850) 66 gioi_tinh = nu AND maybe = tai_bien_mach_mau_nao cac_benh = tai_bien_mach_mau_nao CF(650) 67 dau = dau_nhuc_dau AND ho_hap = giam_chuc_nang_ho_hap AND co_bap = co_giat AND thi_giac = mo_mat_khong_tap_trung_duoc_vao_mot_diem_nhan_dien_mau_kho AND tieuhoa_anuong = non_oi AND tri_nho = hay_quen AND trang_thai = bat_tinh_khong_nho_gi_truoc_do_di_lai_khong_vung_mat_dinh_huong_phai_trai AND hanh_dong = kich_dong_la_het_vung_ve AND ao_giac = TRUE AND giao_tiep = noi_kho_khong_hieu_loi_noi_mat_kha_nang_giao_tiep AND cam_xuc = cam_xuc_that_thuong AND thinh_giac = co_dich_trang_chay_ra_o_tai_mui AND cam_giac = te_liet_nua_nguoi AND chan_thuong = TRUE cac_benh = chan_thuong_so_nao CF(990) 68 dau = dau_khoi_phat_tu_gay_vung_tren_co_dau_that_hoac_tuc_cam_thay_dau_bi_quan_chat_nhat_la_vung_chan_may_hai_ben_mat AND thi_giac = binh_thuong AND tieuhoa_anuong = khong_buon_non AND hanh_dong = sinh_hoat_binh_thuong maybe = dau_dau_do_cang_thang CF(1000) 69 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = tre_em AND maybe = dau_dau_do_cang_thang cac_benh = dau_dau_do_cang_thang CF(700) 70 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = tre_em AND maybe = dau_dau_do_cang_thang cac_benh = dau_dau_do_cang_thang CF(650) 71 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = dau_dau_do_cang_thang cac_benh = dau_dau_do_cang_thang CF(750) 72 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = dau_dau_do_cang_than cac_benh = dau_dau_do_cang_thang CF(700) 73 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = dau_dau_do_cang_thang cac_benh = dau_dau_do_cang_thang CF(900) 74 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = dau_dau_do_cang_thang cac_benh = dau_dau_do_cang_thang CF(800) 75 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = dau_dau_do_cang_thang cac_benh = dau_dau_do_cang_thang CF(700) 76 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = dau_dau_do_cang_thang cac_benh = dau_dau_do_cang_thang CF(700) 77 dau = dau_dau_tai_di_tai_lai_du_doi_theo_tung_con_keo_dai_3h_4h_tren_ngay_o_mot_ben_thai_duong AND ho_hap = roi_loan_ho_hap AND thi_giac = so_anh_sang_choi_mat_no_dom_dom_co_khoang_den_che_truoc_mat AND tieuhoa_anuong = tieu_chay AND vi_giac = vi_giac_roi_loan AND da = da_tim_tay_chan_lanh_co_cam_giac_kien_bo AND thinh_giac = so_am_thanh_u_tai maybe = dau_nua_dau_Migraine CF(1000) 78 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = tre_em AND maybe = dau_nua_dau_Migraine cac_benh = dau_nua_dau_Migraine CF(700) 79 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = tre_em AND maybe = dau_nua_dau_Migraine cac_benh = dau_nua_dau_Migraine CF(700) 80 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = dau_nua_dau_Migraine cac_benh = dau_nua_dau_Migraine CF(800) 81 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = dau_nua_dau_Migraine cac_benh = dau_nua_dau_Migraine CF(750) 82 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = dau_nua_dau_Migraine cac_benh = dau_nua_dau_Migraine CF(950) 83 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = dau_nua_dau_Migraine cac_benh = dau_nua_dau_Migraine CF(900) 84 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = dau_nua_dau_Migraine cac_benh = dau_nua_dau_Migraine CF(750) 85 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = dau_nua_dau_Migraine cac_benh = dau_nua_dau_Migraine CF(700) 86 dau = dau_dau_ho_mat_thai_duong_vao_cung_mot_thoi_diem_trong_ngay_keo_dai_30_90_phut AND thi_giac = xung_huyet_o_mat AND ngu = mat_ngu_luc_nua_dem_vi_dau AND tri_nho = mat_tri_nho_hoan_toan AND trang_thai = co_the_but_dut_kho_chiu maybe = dau_nua_dau_tung_luc CF(1000) 87 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = tre_em AND maybe = dau_nua_dau_tung_luc cac_benh = dau_nua_dau_tung_luc CF(750) 88 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = tre_em AND maybe = dau_nua_dau_tung_luc cac_benh = dau_nua_dau_tung_luc CF(750) 89 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = dau_nua_dau_tung_luc cac_benh = dau_nua_dau_tung_luc CF(800) 90 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = dau_nua_dau_tung_luc cac_benh = dau_nua_dau_tung_luc CF(900) 91 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = dau_nua_dau_tung_luc cac_benh = dau_nua_dau_tung_luc CF(850) 92 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = dau_nua_dau_tung_luc cac_benh = dau_nua_dau_tung_luc CF(950) 93 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = dau_nua_dau_tung_luc cac_benh = dau_nua_dau_tung_luc CF(850) 94 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = dau_nua_dau_tung_luc cac_benh = dau_nua_dau_tung_luc CF(850) 95 trang_thai = kho_khan_trong_di_dung AND tri_nho = hay_quen AND giao_tiep = noi_kho_khong_hieu_loi_noi_mat_kha_nang_giao_tiep maybe = Alzeimer CF(1000) 96 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = Alzeimer cac_benh = Alzeimer CF(700) 97 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = Alzeimer cac_benh = Alzeimer CF(650) 98 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = Alzeimer cac_benh = Alzeimer CF(900) 99 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_gia AND maybe = Alzeime cac_benh = Alzeimer CF(850) 100 dau = dau_tuc_bung AND tam_ly = so_hai_vo_co AND ho_hap = nghet_tho_hut_hoi AND co_bap = co_giat AND ao_giac = TRUE AND trang_thai = met_ra_roi AND giao_tiep = noi_kho_khong_hieu_loi_noi_mat_kha_nang_giao_tiep AND cam_giac = mat_hoac_tang_cam_giac maybe = Hysteria CF(1000) 101 dau = dau_tuc_bung AND tam_ly = suy_sup_tinh_than_lo_lang_bi_quan_tuyet_vong AND ho_hap = nghet_tho_hut_hoi AND co_bap = co_giat AND ao_giac = TRUE AND trang_thai = met_ra_roi AND giao_tiep = noi_kho_khong_hieu_loi_noi_mat_kha_nang_giao_tiep AND cam_giac = mat_hoac_tang_cam_giac maybe = Hysteria CF(1000) 102 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = Hysteria cac_benh = Hysteria CF(950) 103 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = vi_thanh_nien AND maybe = Hysteria cac_benh = Hysteria CF(700) 104 gioi_tinh = nu AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = Hysteria cac_benh = Hysteria CF(600) 105 gioi_tinh = nam AND do_tuoi = nguoi_truong_thanh AND maybe = Hysteria cac_benh = Hysteria CF(550) 106 do_tuoi = tre_em AND hanh_dong = hieu_dong_khong_tap_trung AND cam_xuc = tinh_khi_boc_dong cac_benh = hoi_chung_khong_tap_trung_va_hieu_dong_o_tre CF(1000) 107 dau = dau_nhuc_dau AND co_bap = yeu_chan_tay_va_co_giat AND thi_giac = rung_giat_nhan_cau_va_thay_doi_thi_luc AND tieuhoa_anuong = non_oi AND ngu = ngu_ga_kho_ngu AND tri_nho = roi_loan_suy_nghi AND trang_thai = lao_dao_mat_su_phoi_hop_giua_cac_bo_phan_khi_di cac_benh = u_nao CF(850) Các luật trên đây dành cho 15 bệnh thần kinh tâm thần phổ biến sau: Trầm cảm; (Luật 1-14) Stress; (Luật 15-28) Tâm thần phân liệt; (Luật 29-42) Tự kỷ; (Luật 43-47) Tự tử; (Luật 48-54) Viêm não; (Luật 55-63) Tai biến mạch máu não; (Luật 64-66) Chấn thương sọ não; (Luật 67) Đau đầu do căng thẳng; (Luật 68-76) Đau nửa đầu Migraine; (Luật 77-85) Đau nửa đầu từng lúc; (Luật 86-94) Alzeimer; (Luật 95-99) Hysteria; (Luật 100-105) Hội chứng không tập trung và hiếu động ở trẻ; (Luật 106) U não. (Luật 107) 6. Tài liệu tham khảo : Bài giảng Hệ chuyên gia _ TS. Hồ Cẩm Hà Hệ chuyên gia _ Đỗ Trung Tuấn Giáo trình Hệ chuyên gia _ Vũ Đức Thi 7. Đề xuất của nhóm: Ở đây, nhóm chúng tôi sử dụng shell có sẵn (Free Shell Live) nên hệ chuyên gia được viết dưới dạng Tiếng Việt không dấu. Trong tương lai, chúng tôi sẽ bổ xung thêm mục thuốc điều trị bệnh thần kinh tâm thần, và ứng dụng hệ chuyên gia này vào thực tế. Chúng tôi sẽ xây dựng shell dành cho người Việt Nam, giao diện Tiếng Việt, thân thiện với người sử dụng, và khắc phục các nhược điểm của Free Shell Live như: Không kết hợp được AND và OR trong một luật. Không dùng được Tiếng Việt. Không cho phép khoảng trắng ở giữa. Không chèn được biến, giá trị vào vị trí mong muốn. Không cho phép copy luật để EDIT, tạo ra luật mới. Không hỗ trợ nút BACK trong web xuất bản để thay đổi giá trị đã chọn. 8. Nhận xét của giáo viên: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………