Giáo trình Sửa chữa pan ôtô

®é n­íc; c) C¶m biÕn ¸p suÊt dÇu b«i tr¬n d) C¶m biÕn møc nhiªn liÖu; e) C¶m biÕn ®ång hå ampe; f) C¶m biÕn ®ång hå tèc ®é vµ sè km c) KiÓm tra, söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn cña hÖ thèng khëi ®éng - TiÕn hµnh khëi ®éng, nÕu m¸y khëi ®éng quay yÕu, cã thÓ b×nh ¾c quy yÕu hoÆc m¸y khëi ®éng mßn chæi than hoÆc bÈn cæ gãp. NÕu m¸y khëi ®éng quay tèt nh­ng ®éng c¬ khã næ hoÆc kh«ng næ, tiÕp tôc kiÓm tra tia löa ®iÖn cao ¸p phãng ra m¸t cña tõng bugi… 2. M¸y khëi ®éng kh«ng quay hoÆc quay yÕu a) KiÓm tra, söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn cña hÖ thèng khëi ®éng - TiÕn hµnh khëi ®éng, nÕu m¸y khëi ®éng quay yÕu, cã thÓ b×nh ¾c quy yÕu hoÆc m¸y khëi ®éng mßn chæi than hoÆc bÈn cæ gãp. NÕu m¸y khëi ®éng quay tèt nh­ng ®éng c¬ khã næ hoÆc kh«ng næ, tiÕp tôc kiÓm tra tia löa ®iÖn cao ¸p phãng ra m¸t cña tõng bugi… b) KiÓm tra ¾c quy §o møc dung dÞch ®iÖn ph©n (h×nh 4 – 4a) - Quan s¸t c¸c vÕt ch¶y, rØ vµ nøt láng bªn ngoµi ¾c quy - Dïng èng thuû tinh cã ®­êng kÝnh 6-8 mm vµ ®é dµi kho¶n 150 mm, hoÆc thanh gç kh« th¼ng cho vµo lç ®æ dung dÞch cña b×nh ®Ó ®o møc dung dÞch cña c¸c ng¨n. - Ghi nhËn sè ®o cña c¸c ng¨n vµ so s¸nh víi tiªu chuÈn cho phÐp ( møc dung dÞch cao h¬n tÊm b¶o vÖ trong ng¨n b×nh tõ 10-15 mm, møc chªnh lÖch gi÷a c¸c ng¨n kh«ng qu¸ 0,2 mm) §o nång ®é dung dÞch - Dïng tû träng kÕ ®o nång ®é dung dÞch cña c¸c ng¨n vµ so víi tiªu chuÈn ( nång ®é dung dÞch = 1,26 – 1,31 ë møc phãng ®iªn 0%) - So s¸nh c¸c gi¸ trÞ ®o víi tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña ¾c quy Tû träng kÕ èng thuû tinh ¾c quy ¾c quy Ampe k×m a) b) H×nh. 4-4: S¬ ®å kiÓm tra ¾c quy a) KiÓm tra nång ®é vµ møc dung dÞch ®iÖn ph©n; b) KiÓm tra ®iÖn ¸p c¸c ng¨n ¾c quy KiÓm tra ®iÖn ¸p ¾c quy (h×nh 4 – bb) - Dïng ®ång hå ®o ®iÖn ¸p chuyªn dïng cña ¾c quy (ampe k×m) ®Ó ®o ®iÖn ¸p cña tõng ng¨n vµ ®iÖn ¸p cña c¶ b×nh ¾c quy vµ so víi tiªu chuÈn. - §iÖn ¸p ¾c quy ®ñ quy ®Þnh, U = 12 - 13 v«n ( ®iÖn ¸p mçi ng¨n = 2 -2,1 v«n) Thö ¾c quy ë chÕ ®é khëi ®éng - Dïng kho¸ ®iÖn tiÕn hµnh khëi ®éng ®éng c¬ : NÕu ®éng c¬ næ tèt chøng tá ®iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn ¾c quy ®¶m b¶o tèt. - NÕu m¸y khëi ®éng quay yÕu (tèc ®é nhá h¬n 120 – 200 vßng / phót) Chøng tá ¨c quy yÕu, kh«ng ®ñ ®iÖn ¸p vµ dung l­îng.  3. M¸y ph¸t ®iÖn yÕu vµ cã tiÕng ån a) KiÓm tra tiÕng ån, söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn cña m¸y ph¸t ®iÖn - Quan s¸t c¸c vÕt ch¶y, rØ vµ nøt láng bªn ngoµi m¸y ph¸t ®iÖn - Cho «t« ®øng yªn vµ ®éng c¬ ho¹t ®éng, tiÕn hµnh x¸c ®Þnh vÞ trÝ va ®Ëp cã tiÕng ån tõ côm m¸y ph¸t ®iÖn ®Ó x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ côm chi tiÕt h­ háng tõ puly vµ d©y ®ai. b) KiÓm tra ®iÖn ¸p m¸y ph¸t - Cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë c¸c tèc ®é kh¸c nhau - Dïng ®ång hå v¹n n¨ng ®o ®iÖn ¸p ph¸t ra cña m¸y ph¸t (mét ®Çu ®o nèi ®Çu + cùc ra cña m¸y ph¸t vµ mét ®Çu ch¹m vµo vá m¸y ph¸t), ®iÖn ¸p ph¶I æn ®Þnh tõ 12 – 13 v«n ë mäi tèc ®é cña ®éng c¬. - KiÓm tra th«ng qua ®Ìn b¸o n¹p ®iÖn vµ ®ång hå : Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng ë tèc ®é thÊp, ®Ìn b¸o n¹p s¸ng vµ kim ®ång hå d­íi v¹ch b¸o n¹p, khi tèc ®é ®éng c¬ t¨ng lªn, ®Ìn b¸o n¹p t¾t vµ ®ång hå v­ît qua v¹ch b¸o n¹p ( ®iÖn ¸p n¹p ®iÖn cho b×nh ¾c quy th­êng lín h¬n ®iÖn ¸p ¾c quy 10 -15 %, tõ 13, 7 – 14 v«n ) NÕu m¸y ph¸t cã tiÕng kh¸c th­êng do : mßn vë æ bi, kh« dÇu mì b«i tr¬n, trôc r«to cong vµ ch¹m r«to vµ stato, hoÆc láng d©y ®ai, cong g·y c¸nh qu¹t giã. §iÖn ¸p m¸y ph¸t thÊp chøng tá : Chæi than mßn, lß xo yÕu, vµnh tr­ît mßn bÈn, dßng kÝch tõ yÕu, ch¹m nhÑ c¸c cuén d©y, d©y ®ai láng §iÖn ¸p m¸y ph¸t cao h¬n quy ®Þnh chøng tá : bé ®iÒu chØnh ®iÖn vµ côm ®ièt chØnh l­u háng, M¸y ph¸t kh«ng cã ®iÖn chøng tá : c¸c cuén d©y ®øt hoÆc ch¹m, d©y dÉn hoÆc ®Çu nèi ®øt, ch¹m. ¾c quy R«to Qu¹t giã M¸y ph¸t ®iÖn Bé ®iÒu chØnh ®iÖn Stato Vµnh tr­ît Côm ®ièt a) b) H×nh. 4-5: S¬ ®å kiÓm tra hÖ thèng cung cÊp ®iÖn vµ m¸y ph¸t ®iÖn a) CÊu t¹o m¸y ph¸t ®iÖn; b) S¬ ®å hÖ thèng cung cÊp ®iÖn  4. HÖ thèng ®Ìn chiÕu s¸ng th­êng bÞ ch¸y c¸c bãng ®Ìn hoÆc lóc s¸ng, lóc t¾t. a) KiÓm tra, söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn cña hÖ thèng ®­êng d©y dÉn ®iÖn tõ m¸y ph¸t ®iÖn ®Õn c¸c ®Ìn chiÕu s¸ng vµ ®Ìn tÝn hiÖu. - Quan s¸t vµ kiÓm hÖ thèng ®­êng d©y dÉn ®iÖn cã bÞ ®øt ch¹m hoÆc láng c¸c ®Çu c¾m d©y. - Lµm s¹ch c¸c ®Çu nèi vµ söa ch÷a c¸c vÕt ®øt hoÆc ch¹m tõ m¸y ph¸t ®iÖn ®Õn kho¸ ®iÖn vµ c¸c bãng ®Ìn. b) KiÓm tra c¸c ®Ìn chiÕu s¸ng, ®Ìn tÝn hiÖu vµ cßi (h×nh 4 – 6) - Quan s¸t c¸c vÕt nøt, láng bªn ngoµi c¸c bãng ®Ìn vµ thay thÕ söa ch÷a c¸c ®Çu nèi láng - KiÓm tra vµ thay thÕ c¸c bãng ®Ìn bÞ nøt vµ ch¸y háng. - Cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë tèc ®é cao, tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kiÓm tra ®iÖn ¸p m¸y ph¸t. TiÕn hµnh dïng ®ång hå v¹n n¨ng ®o ®iÖn ¸p ph¸t ra cña m¸y ph¸t (mét ®Çu ®o nèi ®Çu + cùc ra cña m¸y ph¸t vµ mét ®Çu ch¹m vµo vá m¸y ph¸t), ®iÖn ¸p ph¶i æn ®Þnh tõ 12 – 13 v«n ë mäi tèc ®é cña ®éng c¬. NÕu ®iÖn ¸p qu¸ quy ®Þnh, cã thÓ h­ háng bé ®iÒu chØnh ®iÖn cÇn thay thÕ. - Dïng thiÕt bÞ chuyªn dïng kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh c­êng ®é s¸ng cña ®Ìn pha (chiÕu xa) vµ ®Ìn cèt (chiÕu gÇn), x¸c ®Þnh chiÒu dµi chiÕu xa vµ chiÒu cao cña t©m ®Ìn (Kháang c¸ch tõ ®Ìn pha cèt ®Õn mµn kiÓm tra 7,5 – 10,0 m, ®é cao tõ mÆt ®Êt ®Ðn t©m ®Ìn chiÕu s¸ng 0.75 – 1,0 m). - Cho ®éng c¬ ho¹t ®éng bÊm cßi vµ bËt c¸c c«ng t¾c cña c¸c ®Ìn chiÕu s¸ng vµ quan s¸t bªn ngoµi c¸c bãng ®Ìn vµ nghe ©m l­îng cña cßi. T©m ®iÓm ®Ìn pha «t« kiÓm tra Mµn h×nh k tra KÝnh kh t¸n Bãng ®Ìn pha Mµng rung TiÕp ®iÓm Nam ch©m a) b) c) H×nh. 4-6: S¬ ®å kiÓm tra hÖ thèng ®Ìn vµ tÝn hiÖu a) S¬ ®å kiÓm tra ®Ìn pha, cèt; b) CÊu t¹o ®Ìn pha, cèt; c) CÊu t¹o cßi ®iÖn 5. Bé g¹t n­íc m­a vµ bé phun n­íc röa kÝnh kh«ng ho¹t ®éng hoÆc yÕu. a) KiÓm tra, söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn cña hÖ thèng ®­êng d©y cung cÊp ®iÖn tõ ¾c quy ®Õn bé g¹t n­íc m­a vµ bé phun n­íc. - Quan s¸t vµ kiÓm hÖ thèng ®­êng d©y dÉn ®iÖn cã bÞ ®øt ch¹m hoÆc láng c¸c ®Çu c¾m d©y. - Lµm s¹ch c¸c ®Çu nèi vµ söa ch÷a c¸c vÕt ®øt hoÆc ch¹m tõ ¾c quy ®Õn kho¸ ®iÖn vµ bé g¹t n­íc m­a vµ bé phun n­íc. - Quan s¸t c¸c vÕt ch¶y, rØ vµ nøt láng bªn ngoµi bé g¹t n­íc m­a, bé phun n­íc röa kÝnh vµ c¸c d©y dÉn ®iÖn, èng dÉn n­íc. b) KiÓm tra, söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn cña bé g¹t n­íc m­a - TiÕn hµnh bËt c«ng t¨c, nÕu bé g¹t n­íc m­a quay yÕu, cã thÓ b×nh ¾c quy yÕu hoÆc bé g¹t n­íc m­a mßn chæi than hoÆc bÈn cæ gãp. NÕu bé g¹t n­íc m­a quay tèt nh­ng c¸c c¸nh g¹t kh«ng quay chøng tá c¸c banhs r¨ng truyÒn ®éng bÞ mßn nhiÒu cÇn thay thÕ. - Cho «t« ®øng yªn vµ ®éng c¬ ho¹t ®éng, tiÕn hµnh x¸c ®Þnh vÞ trÝ va ®Ëp cã tiÕng ån tõ côm bé g¹t n­íc m­a, b¬m phun n­íc röa kÝnh B¬m mµng Vßi phun n­íc èng n­íc B×nh chøa n­íc C¸nh g¹t n­íc Côm trôc vÝt Cæ gãp Trôc ®iÒu khiÓn R«to Stato Bé g¹t n­íc m­a a) b) H×nh. 4-7: CÊu t¹o bé g¹t n­íc m­a vµ b¬m phun n­íc röa kÝnh a) Bé g¹t n­íc m­a b) B¬m phun n­íc röa kÝnh KiÓm tra tiÕng ån: - Cho «t« ®øng yªn vµ ®éng c¬ ho¹t ®éng, tiÕn hµnh x¸c ®Þnh vÞ trÝ va ®Ëp cã tiÕng ån tõ côm bé g¹t n­íc m­a, bé phun n­íc röa kÝnh c) Thö xe trªn ®­êng - VËn hµnh «t« vµ quan s¸t ho¹t ®éng cña c¸c bé g¹t n­íc m­a bé g¹t n­íc m­a, bé phun n­íc röa kÝnh Bé g¹t n­íc m­a, bé phun n­íc röa kÝnh quay yÕu hoÆc kh«ng quay chøng tá : Chæi than mßn, lß xo yÕu, cæ gãp mßn bÈn, dßng kÝch tõ yÕu, ch¹m nhÑ c¸c cuén d©y hoÆc ®øt ch¹m c¸c cuén d©y r«to, sato cÇn thay thÕ hoÆc söa ch÷a kÞp thêi.  Bµi 5 Söa ch÷a pan hÖ thèng truyÒn ®éng «t« Giíi thiÖu : HÖ thèng truyÒn ®éng cña «t« lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c bé phËn bao gåm : Ly hîp, hép sè, truyÒn ®éng c¸c ®¨ng, cÇu chñ ®éng, hÖ thèng l¸i, hÖ thèng phanh vµ hÖ thèng treo cña «t«. Cã nhiÖm vô : truyÒn chuyÓn ®éng tõ ®éng c¬ ®Õn b¸nh xe, thay ®æi h­íng chuyÓn ®éng, biÕn ®æi m«men vµ sè vßng quay cña ®éng c¬ phï hîp víi lùc kÐo vµ ®¶m b¶o an toµn cho «t« khi vËn hµnh. X¸c ®Þnh vµ söa ch÷a c¸c pan cña hÖ thèng truyÒn ®éng «t« nh»m n©ng cao ®é tin cËy vµ an toµn cña «t« trong qu¸ tr×nh vËn hµnh. Nhê ph¸t hiÖn kÞp thêi vµ söa ch÷a ®­îc c¸c h­ háng x¶y ra kÞp thêi nh»m : - §¶m b¶o an toµn vµ gi¶m thiÓu tai n¹n giao th«ng, n©ng cao n¨ng suÊt vËn chuyÓn cña «t«. - N©ng cao ®é bÒn vµ gi¶m c¸c hao mßn chi tiÕt, gi¶m c¸c chi phÝ thay thÕ kh«ng ph¶i th¸o rêi tæng thµnh «t«. V× vËy c«ng viÖc x¸c ®Þnh vµ söa ch÷a c¸c pan cña hÖ thèng truyÒn ®éng lu«n ®­îc quan t©m cao nhÊt trong c«ng nghÖ söa ch÷a vµ b¶o d­ìng «t«, nh»m n©ng cao ®é tin cËy vµ an toµn cho «t« khi vËn hµnh trªn ®­êng. Môc tiªu thùc hiÖn: 1- Ph¸t biÓu ®­îc hiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p söa ch÷a pan cña hÖ thèng truyÒn ®éng (gÇm) «t«. 2- Ph¸t hiÖn nhanh vµ söa ch÷a c¸c pan hÖ thèng truyÒn ®éng (gÇm) «t« ®óng quy tr×nh, quy ph¹m, ®óng ph­¬ng ph¸p vµ tiªu chuÈn kü thuËt. Néi dung chÝnh: I- HiÖn t­îng, nguyªn nh©n vµ ph­¬ng ph¸p söa ch÷a pan gÇm «t«. 1- HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n 2- Ph­¬ng ph¸p söa ch÷a pan II- Söa ch÷a c¸c pan th­êng gÆp: 1- Ly h¬p a- Ly hîp bÞ tr­ît b- Ly hîp ng¾t kh«ng hoµn toµn, tiÕp hîp kh«ng døt kho¸t c- Ly hîp ph¸t ra tiÕng kªu 2- Hép sè a- Sang sè khã, vµo sè nÆng b- Tù ®éng nh¶y sè c- Cã tiÕng va ®Ëp m¹nh d- Cã hiÖn t­îng rØ dÇu 3- Trôc truyÒn ®éng c¸c ®¨ng lµm viÖc bÞ rung giËt, kªu 4- CÇu chñ ®éng a- BÞ ch¶y dÇu b- Cã tiÕng kªu 5- HÖ thèng di chuyÓn a- Xe kÐm bon, tèc ®é gi¶m b- Lµm viÖc cã tiÕng kªu 6- HÖ thèng l¸i a- L¸i bÞ nÆng b- Lµm viÖc thiÕu æn ®Þnh 7- HÖ thèng phanh a- Phanh kh«ng ¨n b- Phanh ¨n kh«ng ®Òu c- Phanh bÞ bã Häc trªn líp I. Giíi thiÖu chung vÒ hÖ thèng truyÒn ®éng «t« 1. S¬ ®å cÊu t¹o chung hÖ thèng truyÒn ®éng «t« Ly hîp Hép sè C¸c ®¨ng CÇu chñ ®éng C¬ cÊu treo Khung vá xe B¸nh xe C¬ cÊu l¸i tay l¸i §éng c¬ H×nh 5-1: S¬ ®å cÊu t¹o chung «t« 2 . Giíi thiÖu vÒ hÖ thèng truyÒn ®éng «t« HÖ thèng truyÒn ®éng «t« bao gåm tËp hîp cña nhiÒu c¬ cÊu hÖ thèng l¾p ghÐp víi nhau nh­ : bé ly hîp, hép sè, truyÒn ®éng c¸c ®¨ng, cÇu chñ ®éng vµ hÖ thèng treo, hÖ thèng l¸i, hÖ trèng phanh. Dïng ®Ó truyÒn l­c tõ ®éng c¬ ®Õn b¸nh xe chñ ®éng vµ ®iÒu khiÓn «t« chuyÓn ®éng. II. hiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra söa ch÷a pan hÖ thèng truyÒn ®éng «t« 1. Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a Pan (h­ háng bÊt th­êng) bé ly hîp HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - Ly hîp bÞ tr­ît Khi ng­êi l¸i th«i t¸c dông lùc vµo bµn ®¹p vµ t¨ng ga nh­ng xe t¨ng tèc chËm, kÐo t¶i yÕu, hoÆc xe kh«ng chuyÓn ®éng. - §Üa ly hîp vµ ®Üa Ðp mßn nhiÒu hoÆc dÝnh dÇu mì. - §iÒu chØnh sai (hoÆc kh«ng cã) khe hë c¸c ®Çu ®ßn më víi æ bi tú . - C¸c lß xo Ðp mßn, gi¶m ®é ®µn håi hoÆc g·y - Ly hîp ng¾t kh«ng hoµn toµn, tiÕp hîp kh«ng døt kho¸t Khi ng­êi l¸i t¸c dông lùc vµo bµn ®¹p vµ gi¶m ga nh­ng sang sè khã cã tiÕng khua vµ rung giËt ë côm ly hîp hoÆc kh«ng sang sè ®­îc. - §Üa ly hîp vµ ®Üa Ðp bÞ vªnh, láng ®inh t¸n, - §iÒu chØnh sai hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p, chiÒu cao c¸c ®Çu ®ßn më kh«ng ®Òu (khe hë æ bi tú qu¸ lín) . - Ly hîp ph¸t ra tiÕng kªu Ly hîp ho¹t ®éng kh«ng ªm, cã tiÕng ån Nghe tiÕng khua nhiÒu ë côm ly hîp, xe vËn hµnh bÞ rung giËt - C¸c chi tiÐt mßn nhiÒu, thiÕu dÇu mì b«i tr¬n (c¸c chèt, æ bi..) - §Üa ly hîp mßn then hoa, nøt vì vµ chai cøng bÒ mÆt ma s¸t, g·y yÕu c¸c lß xo gi¶m chÊn. - §iÒu chØnh c¸c ®Çu ®ßn më kh«ng ®Òu - C¸c lß xo Ðp mßn, g·y. - §éng c¬ vµ hép sè l¾p kh«ng ®ång t©m. - Bµn ®¹p ly hîp nÆng vµ bÞ rung giËt. Khi ng­êi l¸i t¸c dông lùc vµo bµn ®¹p c¶m thÊy nÆng vµ rung giËt - Bµn ®¹p bÞ cong hoÆc kÑt kh« dÇu mì - C¸c chèt, khíp tr­ît kh« thiÕu mì b«i tr¬n. - §iÒu chØnh c¸c ®Çu ®ßn më kh«ng ®Òu - §Üa ly hîp vµ ®Üa Ðp bÞ vªnh b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan KiÓm tra h­ háng bé ly hîp : - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn vµ hµnh trÞnh tù do cña bµn ®¹p - KiÓm tra khi vËn hµnh xem ly hîp bÞ tr­ît, bÞ dÝnh hoÆc cã tiÕng kªu ån khi sang sè… Söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn - KiÓm tra, vÆn chÆt c¸c bul«ng, ®ai èc cña c¸c bé phËn. - KiÓm tra, ®iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do vµ hµnh tr×nh c«ng t¸c cña bµn ®¹p ly hîp. a) b) H×nh 5-1. KiÓm tra hµnh tr×nh bµn ®¹p ly hîp a) KiÓm tra hµnh tr×nh tù do; b) KiÓm tra hµnh tr×nh c«ng t¸c 2. Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan Hép sè vµ hép ph©n phèi a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - Sang sè khã, vµo sè nÆng Khi ng­êi l¸i ®iÒu khiÓn cÇn sè c¶m thÊy nÆng h¬n b×nh th­êng vµ cã tiÕng kªu. - Cµng sang sè vµ trôc tr­ît mßn, cong. - Bé ®ång tèc mßn, kÑt hoÆc c¸c vßng ®Öm, phanh h·m c¸c b¸nh r¨ng mßn, g·y. - C¸c æ bi mßn lµm lÖch t©m c¸c trôc cña hép sè. - Ly hîp më kh«ng døt kho¸t. - Hép sè tù ®éng nh¶y sè Khi «t« vËn hµnh, ng­êi l¸i kh«ng ®iÒu khiÓn cÇn sang sè, nh­ng hép sè tù ®éng nh¶y vÒ sè kh¸c. - C¬ cÊu kho¸ h·m trôc tr­ît mßn, lß xo h·m g·y yÕu. - Bé ®ång tèc mßn tÊm h·m hoÆc bi h·m - Cµng sang sè g·y. - Hép sè ho¹t ®éng cã tiÕng ån va ®Ëp m¹nh kh«ng ªm Nghe tiÕng ån, khua nhiÒu ë hép sè khi xe vËn hµnh. - C¸c trôc, b¸nh r¨ng mßn vµ c¸c ®Öm, phanh h·m cong, mßn, g·y. - DÇu b«i tr¬n thiÕu. - C¸c æ bÞ mßn, vì. - C¸c lß xo Ðp mßn, g·y. - §éng c¬ vµ trôc s¬ cÊp hép sè l¾p kh«ng ®ång t©m. - Hép sè cã hiÖn t­îng ch¶y, rØ dÇu b«i tr¬n Bªn ngoµi hép sè rØ, ch¶y dÇu - Vá hép sè bÞ nøt, - BÒ mÆt l¾p ghÐp bÞ nøt , jo¨ng ®Öm háng. - Bul«ng h·m chên háng CÇn ®i sè Trôc trung gian N¾p hép sè Thanh tr­ît Cµng ®i sè Trôc thø cÊp Vá hép sè Trôc sè lïi B¸nh r¨ng Trôc s¬ cÊp sè .H×nh 5-2. CÊu t¹o hép sè c¬ khÝ . b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan KiÓm tra hép sè : - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hép sè. - KiÓm tra khi vËn hµnh, khi sang sè vµ vËn hµnh cã tiÕng kªu ån hoÆc nh¶y sè… Söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn - KiÓm tra, vÆn chÆt c¸c bul«ng, ®ai èc cña c¸c bé phËn. - KiÓm tra thay dÇu hép sè vµ thay thÕ c¸c chi tiÕt mßn cña c¬ cÊu khiÓn nh­ : lß xo, bi h·m, cµng g¹t sè... 3. Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan truyÒn ®éng c¸c ®¨ng a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - Trôc truyÒn ®éng c¸c ®¨ng lµm viÖc cã tiÕng ån Khi «t« ho¹t ®éng cã tiÕng kªu kh¸c th­êng ë côm c¸c ®¨ng. - C¸c trôc cong, vªnh, nøt g·y vµ mßn then hoa. - N¹ng bÞ nøt, mßn lç l¾p bi vµ chên háng lç ren. - C¸c æ bi kim mßn, vì (c¸c viªn bi vµ r·nh cña n¹ng c¸c ®¨ng lo¹i bi bÞ mßn) - Chèt ch÷ thËp nøt, mßn. - ThiÕu mì b«i tr¬n - Trôc truyÒn ®éng c¸c ®¨ng cã c¸c vÕt ch¶y, rØ dÇu mì Bªn ngoµi khíp, phÇn then hoa vµ chèt ch÷ thËp rØ, ch¶y dÇu - Trôc vµ n¹ng bÞ nøt, phít ch¾n dÇu háng - Bul«ng h·m n¾p æ bi chên háng b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan KiÓm tra h­ háng truyÒn ®éng c¸c ®¨ng: - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn truyÒn ®éng c¸c ®¨ng - KiÓm tra khi vËn hµnh «t«, truyÒn ®éng c¸c ®¨ng tiÕng cã tiÕng kªu ån… Söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn - KiÓm tra, vÆn chÆt c¸c bul«ng, ®ai èc cña c¸c bé phËn. - KiÓm tra b¬m mì b«i tr¬n c¸c æ bi, then hoa hoÆc thay thÕ trôc c¸c ®¨ng nÕu bÞ cong mßn then hoa hoÆc nøt. Trôc c¸c ®¨ng N¹ng c¸c ®¨ng PhÇn then hoa Chèt vµ æ bi C÷ ®o mßn then hoa H×nh 5 -3. KiÓm tra truyÒn ®éng c¸c ®¨ng 4. Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan CÇu chñ ®éng a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - CÇu chñ ®éng ho¹t ®éng cã tiÕng ån lín Khi «t« ho¹t ®éng nghe tiÕng hó ë côm cÇu chñ ®éng vµ ®i vµo ®­êng vßng, tèc ®é cµng lín tiÕng hó cµng t¨ng. - B¸nh r¨ng chñ ®éng, bÞ ®éng, b¸nh r¨ng vi sai, b¸n trôc vµ c¸c æ bi : mßn, rç nhiÒu, thiÕu dÇu b«i tr¬n - §iÒu chØnh sai ( qu¸ lín) khe hë ¨n khíp vµ vÕt tiÕp xóc cña hai b¸nh r¨ng - Vá cÇu ch¶y rØ dÇu Bªn ngoµi vá cÇu vµ moay¬ lu«n cã vÕt bÈn, ch¶y rØ dÇu b«i tr¬n - Vá bÞ nøt - Vªnh bÒ mÆt l¾p ghÐp (lo¹i vá rêi) - Jo¨ng ®Öm r¸ch háng - Moay¬ ho¹t ®éng qu¸ nãng Moay¬ qu¸ nãng - §iÒu chØnh sai ®é r¬ tù do (kh«ng cã) - Phanh bã cøng b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan KiÓm tra h­ háng côm cÇu chñ ®éng: - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn côm cÇu chñ ®éng - KiÓm tra khi vËn hµnh «t«, côm cÇu chñ ®éng tiÕng cã tiÕng kªu ån… Söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn - KiÓm tra, vÆn chÆt c¸c bul«ng, ®ai èc cña c¸c bé phËn côm cÇu chñ ®éng. - KiÓm tra thay dÇu b«i tr¬n, b«i tr¬n c¸c æ bi vµ ®iÒu chØnh ®é r¬ moay¬, ®é r¬ däc trôc cña b¸nh r¨ng chñ ®éng… C©n lùc DÇm cÇu Vá truyÒn lùc chÝnh B¸nh r¨ng bÞ ®éng B¸nh r¨ng bÞ ®éng Vá bé vi sai B¸n trôc Chèt ch÷ thËp B¸nh r¨ng chñ ®éng a) b) H×nh 5 -4. KiÓm tra cÇu chñ ®éng a) KiÓm tra ®é r¬ cña truyÒn lùc chÝnh ; b) C©u t¹o truyÒn lùc chÝnh vµ bé vi sai 5. Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan c¬ cÊu treo vµ khung vá xe a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - C¬ cÊu treo ho¹t ®éng cã tiÕng ån Khi «t« ho¹t ®éng nghe tiÕng ån kh¸c th­êng ë côm c¬ cÊu treo, tèc ®é cµng lín tiÕng ån cµng t¨ng. - Lß xo hoÆc nhÝp g·y, c¸c ®ßn liªn kÕt nøt hoÆc cong - Chèt cÇu, chèt xoay vµ b¹c mßn, kh« mì b«i tr¬n - Thanh æn ®Þnh cong g·y hoÆc láng c¸c mèi l¾p nèi - Gi¶m chÊn kh« dÇu - «t« vËn hµnh kh«ng æn ®Þnh . Khi «t« vËn hµnh, khung vá xe rung kh«ng æn ®Þnh..tèc ®é cµng lín sù rung kh«ng æn ®Þnh tèc ®é cµng lín tiÕng ån cµng t¨ng. - Khung xe : cong vªnh hoÆc ®øt g·y mét sè ®inh t¸n - Thanh æn ®Þnh hoÆc lß xo g·y ®øt - C¸c ®ßn liªn kÕt cong hoÆc nøt g·y - Gi¶m chÊn háng, kh«ng cßn t¸c dông - Lß xo hoÆc nhÝp g·y, yÕu c - Khi xe vËn hµnh khung xe cã tiÕng ån Khi «t« ho¹t ®éng nghe tiÕng ån kh¸c th­êng ë côm khung vá xe, - Khung xe : nøt g·y, c¸c ®inh t¸n ®øt g·y hoÆc láng - C¸c t¸m tam gi¸c : nøt g·y hoÆc ®øt láng ®inh t¸n - Vá xe : nøt, g·y hoÆc ®øt thñng c¸c mèi l¾p ghÐp, c¸c bu l«ng l¾p ghÐp vá vµ c¸nh cöa ®øt g·y hoÆc láng chên ren b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan KiÓm tra h­ háng côm khung vá xe vµ c¬ cÊu treo: - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn côm khung vá xe vµ c¬ cÊu treo - KiÓm tra khi vËn hµnh «t«, côm khung vá xe vµ c¬ cÊu treo tiÕng cã tiÕng kªu ån… Söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn - KiÓm tra, vÆn chÆt c¸c bul«ng, ®ai èc cña c¸c bé phËn côm khung vá xe vµ c¬ cÊu treo. - KiÓm tra, b«i tr¬n c¸c chèt xoay vµ thay thÕ c¸c jo¨ng ®Öm vµ bé phËn h­ háng cña côm khung vá xe vµ c¬ cÊu treo … Tang trèng Gi¶m chÊn Gi¸ l¾p di ®éng DÇm cÇu C¬ cÊu treo nhÝp Quang nhÝp Chèt vµ b¹c nhÝp H×nh 5-5 S¬ ®å cÊu t¹o c¬ cÊu treo phô thuéc (lo¹i nhÝp) 6. Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan hÖ thèng l¸i vµ cÇu tr­íc dÉn h­íng a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - HÖ thèng l¸i ho¹t ®éng cã tiÕng ån Khi «t« ho¹t ®éng nghe tiÕng ån kh¸c th­êng ë côm c¬ cÊu l¸i, tèc ®é cµng lín tiÕng ån cµng t¨ng. - B¸nh vÝt, con l¨n vµ æ bi : mßn, nøt vì, rç nhiÒu, thiÕu dÇu b«i tr¬n -Trôc tay l¸i :cong vªnh - Chèt chuyÓn h­íng, b¹c lãt vµ c¸c khíp cÇu mßn nhiÒu vµ thiÕu mì b«i tr¬n. - C¸c ®ai èc h·m khíp cÇu bÞ láng hoÆc chên háng ren - §iÒu khiÓn tay l¸i nÆng vµ kh«ng æn ®Þnh Khi ®iÒu khiÓn vµnh tay l¸i c¶m thÊy nÆng h¬n b×nh th­êng vµ rung giËt, tèc ®é cµng lín sù rung giËt cµng t¨ng - §ßn quay ®øng : cong, vªnh vµ mßn phÇn then hoa - C¸c thanh kÐo däc vµ ngang : cong - §iÒu chØnh sai ®é chôm c¸c b¸nh xe - DÇm cÇu bÞ cong vªnh hoÆc mßn b¹c vµ chèt chuyÓn h­íng. - HÖ thèng l¸i kh«ng cã t¸c dông (mÊt l¸i) Khi «t« ®ang ho¹t ®éng, ng­êi l¸i xoay vµnh tay l¸i kh«ng cã t¸c dông ®iÒu khiÓn, xe vËn hµnh kh«ng æn ®Þnh (mÊt l¸i) rÊt nguy hiÓm. - §øt, g·y thanh kÐo däc hoÆc g·y, ®øt khíp cÇu - §øt, g·y thanh kÐo ngang hoÆc g·y, ®øt khíp cÇu - §ßn quay ®øng : láng then hoa, tuét ®ai èc h·m hoÆc ®øt, g·y chèt cÇu - Hép tay l¸i vµ bé trî lùc l¸i ch¶y rØ dÇu Bªn ngoµi vá hép tay l¸i vµ bé trî lùc l¸i cã vÕt bÈn, ch¶y rØ dÇu b«i tr¬n. - Vá hép tay l¸i : bÞ nøt, hë vµ háng c¸c ®Çu nèi, ®Öm. - Bé trî lùc l¸i : bÞ nøt, hë vµ háng c¸c ®Çu nèi, ®Öm. b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan KiÓm tra h­ háng hÖ thèng l¸I vµ cÇu tr­íc dÉn h­íng: - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn hÖ thèng l¸I vµ cÇu tr­íc dÉn h­íng - Khi vËn hµnh «t«, kiÓm tra hÖ thèng l¸i vµ cÇu tr­íc dÉn h­íng cã tiÕng kªu ån… Söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn - KiÓm tra, vÆn chÆt c¸c bul«ng, ®ai èc cña c¸c bé phËn hÖ thèng l¸ vµ cÇu tr­íc. - KiÓm tra, ®iÒu chØnh ®é r¬ vµ lùc xoay cña vµnh tay l¸i, b«i tr¬n c¸c chèt xoay vµ thay thÕ c¸c b¹c, ®Öm vµ bé phËn h­ háng cña hÖ thèng l¸i vµ cÇu tr­íc dÉn h­íng. a) b) H×nh. 5-6: S¬ ®å kiÓm tra lùc xoay vµnh tay l¸i a) §o lùc xoay vµnh tay l¸i; b) KiÓm tra ®é r¬ cña c¬ cÊu l¸i Lùc kÕ Vµnh tay l¸i Vµnh tay l¸i Trôc tay l¸i 7. Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan hÖ thèng phanh a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - Khi phanh xe cã tiÕng kªu ån kh¸c th­êng Khi phanh xe cã tiÕng ån kh¸c th­êng ë côm dÉn ®éng phanh, ®¹p phanh cµng m¹nh tiÕng ån cµng t¨ng. - DÉn ®éng phanh : bµn ®¹p phanh vµ ty ®Èy mßn láng c¸c chèt xoay. - C¬ cÊu phanh : m¸ phanh mßn nhiÒu ®Õn ®inh t¸n, bÒ mÆt m¸ phanh chai cøng hoÆc bÞ dÝnh n­íc, ®inh t¸n láng, chèt l¾p guèc phanh mßn vµ thiÕu dÇu b«i tr¬n hoÆc æ bi moay¬ mßn vì. - Phanh kÐm hiÖu lùc, bµn ®¹p phanh ch¹m sµn xe (phanh kh«ng ¨n) Khi phanh xe kh«ng dõng theo yªu cÇu cña ng­êi l¸i vµ bµn ®¹p phanh ch¹m sµn, phanh kh«ng cã hiÖu lùc. - DÉn ®éng phanh : thiÕu dÇu phanh (van ph©n phèi khÝ nÐn mßn, hë), mßn xi lanh, pit t«ng vµ cóp pen hoÆc hë ®­êng èng dÇu phanh (èng dÉn khÝ nÐn), dÇu phanh kh«ng ®óng chÊt l­îng, lÉn nhiÒu kh«ng khÝ hoÆc ®iÒu chØnh sai hµnh tr×nh tù do bµn ®¹p (qu¸ lín). - M¸ phanh mßn nhiÒu, chai cøng hoÆc bÞ dÝnh dÇu mì. - Bé trî lùc phanh háng (nÕu cã) - Khi phanh xe bÞ kÐo lÖch vÒ mét bªn Khi phanh xe bÞ kÐo lÖch vÒ mét bªn hay bÞ lÖch ®u«i xe. - ¸p suÊt lèp vµ ®é mßn cña hai b¸nh xe ph¶i vµ tr¸i kh«ng gièng nhau. - Bé ®iÒu hoµ lùc phanh háng - PÝt t«ng, xi lanh b¸nh xe (hay guèc phanh) bÞ kÑt vÒ mét bªn b¸nh xe. - M¸ phanh dÝnh dÇu, mì, hoÆc khe hë m¸ phanh vµ tang trèng cña hai b¸nh xe tr¸i vµ ph¶i kh¸c nhau. - Bé h·m cøng b¸nh xe (ABS) bÞ kÑt háng vÒ mét bªn. - Phanh bã cøng Khi xe vËn hµnh kh«ng t¸c dông vµo bµn ®¹p phanh vµ cÇn phanh tay, nh­ng c¶m thÊy cã sù c¶n lín (sê tang trèng bÞ nãng lªn). - Bµn ®¹p phanh bÞ kÑt. - Ty ®Èy bÞ kÑt hoÆc ®iÒu chØnh kh«ng ®óng kü thuËt. - Lß xo håi vÞ guèc phanh g·y háng, lµm cho m¸ phanh lu«n tiÕp xóc víi tang trèng hoÆc ®iÒu chØnh sai khe hë m¸ phanh (khe hë qu¸ nhá). - Bé h·m cøng b¸nh xe (ABS) bÞ kÑt háng. b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ söa ch÷a pan KiÓm tra h­ háng hÖ thèng phanh: - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn hÖ thèng phanh. - Khi vËn hµnh «t«, kiÓm tra khi phanh cã tiÕng kªu ån ë côm c¬ cÊu phanh… Söa ch÷a h­ háng c¸c bé phËn - KiÓm tra, vÆn chÆt c¸c bul«ng, ®ai èc cña c¸c bé phËn cña hÖ thèng phanh. - KiÓm tra, ®iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do, hµnh tr×nh c«ng t¸c cña bµn ®¹p phanh. B«i tr¬n c¸c chèt xoay, ty ®Èy vµ ®iÒu chØnh khe hë cña c¬ cÊu phanh, thay thÕ pitt«ng, cópen vµ m¸ phanh mßn nhiÒu. III. Néi dung kiÓm tra, söa ch÷a c¸c pan cña hÖ thèng truyÒn ®éng 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi «t« 2. KiÓm tra vµ vÆn chÆt c¸c bé phËn cña c¸c hÖ thèng truyÒn ®éng. 3. KiÓm tra, ®iÒu chØnh hµnh tr×nh cña bµn ®¹p ly hîp, bµn ®¹p phanh. 4. VËn hµnh «t« vµ kiÓm tra tiÕng ån tõ c¸c côm cña hÖ thèng truyÒn ®éng «t«. 5. KiÓm tra t×nh tr¹ng kü thuËt cña c¸c hÖ thèng phanh, l¸i vµ hÖ thèng truyÒn lùc.. 6. Ph©n tÝch, x¸c ®Þnh vµ söa ch÷a c¸c (pan) h­ háng cña c¸c bé phËn. Bµn ®¹p phanh Ty ®Èy Xi lanh b¸nh xe tr­íc Pitt«ng Xi lanh chÝnh èng dÉn dÇu phanh Xi lanh b¸nh xe sau Bé ®iÒu hoµ lùc phanh Guèc phanh M¸ phanh M©m phanh Lß xo H×nh. 5-7 : S¬ ®å cÊu t¹o hÖ thèng phanh thuû lùc H×nh 1-1. S¬ ®å cÊu t¹o chung hÖ thèng phanh «t« ( kh«ng cã bé trî lùc) IV. C©u hái vµ bµi tËp 1- Khi sang sè cã nhiÒu tiÕng kªu, ån ë côm hép sè, do nh÷ng nguyªn nh©n nµo ? 2- T¹i sao khi phanh, xe bÞ ®©m lÖch vÒ mét phÝa ? 3- V× sao khi phanh xe cã tiÕng kªu ån ë côm c¬ cÊu phanh ? 4- V× sao khi xe vµo ®­êng vßng ®iÒu khiÓn vµnh tay l¸i nÆng vµ kh«ng æn ®Þnh ? 5- V× sao khi xe vµo ®­êng vßng cã nhiÒu tiÕng ån ë côm truyÒn lùc chÝnh vµ kh«ng æn ®Þnh ? 6- Bµi tËp. X¸c ®Þnh vµ söa ch÷a pan khi «t« vËn hµnh trªn ®­êng th­êng bÞ rung nhiÒu vµ kh«ng æn ®Þnh ? 7- Bµi tËp. X¸c ®Þnh vµ söa ch÷a pan khi «t« khi xe vµo ®­êng vßng cã nhiÒu tiÕng kªu ån ë côm truyÒn lùc chÝnh ? tHùC HµNH kiÓm tra vµ söa ch÷a c¸c pan cña hÖ thèng truyÒn ®éng «t« I. tæ chøc chuÈn bÞ n¬i lµm viÖc 1. Môc ®Ých: - RÌn luyÖn kü n¨ng kiÓm tra vµ söa ch÷a c¸c pan cña hÖ thèng truyÒn ®éng «t«. - NhËn d¹ng c¸c bé ph©n chÝnh cña c¸c lo¹i truyÒn ®éng «t«. 2. Yªu cÇu: - KiÓm tra h­ háng chÝnh x¸c vµ söa ch÷a ®óng quy tr×nh vµ ®óng yªu cÇu kü thuËt. - NhËn d¹ng ®­îc c¸c bé phËn cña hÖ thèng truyÒn ®éng «t«. - Sö dông dông cô hîp lý, chÝnh x¸c. - §¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, söa ch÷a - Tæ chøc n¬i lµm viÖc khoa häc, ng¨n n¾p, gän gµng. 3. ChuÈn bÞ: a) Dông cô: - Dông cô th¸o l¾p, kiÓm tra vµ söa ch÷a hÖ thèng truyÒn ®éng «t«. - Khay ®ùng dông cô, chi tiÕt - Gi¸ n©ng cÇu xe, kÝch n©ng vµ gç chÌn kª lèp xe. - §ång hå so - Pan me, th­íc cÆp - C¸c thiÕt bÞ kiÓm tra vµ chÈn ®o¸n h­ háng hÖ thèng truyÒn ®éng «t«. b) VËt t­: - GiÎ s¹ch - GiÊy nh¸m - Nhiªn liÖu röa, dÇu phanh, dÇu b«i tr¬n - æ bi, c¸c jo¨ng ®Öm.... - Tµi liÖu ph¸t tay vÒ c¸c quy tr×nh vµ tra cøu c¸c yªu cÇu kü thuËt söa ch÷a hÖ thèng truyÒn ®éng «t«. - Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho nhãm häc viªn ®ñ diÖn tÝch, ¸nh s¸ng vµ th«ng giã. - Nhiªn liÖu vËn hµnh, dÇu mì b«i tr¬n vµ dung dÞch röa chi tiÕt - Tµi liÖu ph¸t tay vÒ c¸c quy tr×nh vµ tra cøu c¸c yªu cÇu kü thuËt söa ch÷a. II. thùc hµnh kiÓm tra vµ söa ch÷a c¸c pan cña c¸c hÖ thèng a. thùc hµnh söa ch÷a c¸c pan cña bé ly hîp 1. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hµnh tr×nh cña bµn ®¹p ly hîp Hµnh tr×nh tù do vµ hµnh tr×nh c¾t ly hîp (h×nh 5-8 vµ 5-9) cña bµn ®¹p t­¬ng øng víi khe hë ®Çu c¸c ®ßn më vµ æ bi tú, ®Ó ®¶m b¶o ®ãng, më ly hîp an toµn vµ døt kho¸t. a) KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p (h×nh. 5-8) - KiÓm tra : Dïng th­íc dµi ®o kho¶ng c¸ch tõ vÞ trÝ bµn ®¹p ch­a t¸c dông lùc cho ®Õn vÞ trÝ Ên bµn ®¹p cã lùc c¶n l¹i (h¬i nÆng), sau ®ã ghi kÕt qu¶ vµ so s¸nh víi tiªu chuÈn kü thuËt cña lo¹i «t« ®Ó ®iÒu chØnh. a) b) H×nh 5-8. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p ly hîp a. KiÓm tra; b. §iÒu chØnh Bµn ®¹p Th­íc ®o VÞ trÝ bµn ®¹p cã lùc c¶n §ai èc ®. chØnh Thanh kÐo - §iÒu chØnh Dïng cê lª xoay ®ai èc ®iÒu chØnh ®Çu thanh kÐo ( hoÆc ®Çu con ®éi lo¹i thuû lùc) ®Ó thay ®æi chiÒu dµi thanh kÐo ®¹t hµnh tr×nh ®óng tiªu chuÈn. b) KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hµnh tr×nh c«ng t¸c (h×nh. 5-9) H×nh. 5-9. KiÓm tra hµnh tr×nh c«ng t¸c cña bµn ®¹p - KiÓm tra VÞ trÝ bµn ®¹p(më ly hîp) Bµn ®¹p ly hîp Dïng th­íc kiÓm tra ®o kho¶ng c¸ch tõ vÞ trÝ bµn ®¹p cã lùc c¶n (hÕt hµnh tr×nh tù do) ®Õn vÞ trÝ bµn ®¹p cã lùc c¶n lín (ly hîp më hoµn toµn) sau ®ã ghi kÕt qu¶ vµ so s¸nh víi tiªu chuÈn kü thuËt cña lo¹i «t« ®Ó ®iÒu chØnh. - §iÒu chØnh TiÕn hµnh ®iÒu chØnh ®é cao ®Çu c¸c ®ßn më vµ kÕt hîp ®iÒu chØnh ®ai èc ®Çu thanh kÐo ®Ó thay ®æi chiÒu dµi thanh kÐo cho ly hîp më hoµn toµn. 2. Söa ch÷a pan ly hîp - Tra më b«i tr¬n æ bi tú. - Lµm s¹ch ®Üa ma s¸t hoÆc thay thÕ ®Üa ma s¸t mßn nhiÒu. - Thay thÕ c¸c lß xo Ðp cã cïng chiÒu cao.B. thùc hµnh söa ch÷a c¸c pan cña hép sè 1. KiÓm tra khi sang sè §iÒu khiÓn cÇn ®i sè ph¶i nhÑ nhµng vµ ªm. - KiÓm tra : §iÒu khiÓn cÇn ®i sè vµo ®ñ c¸c sè khi ®éng c¬ ch­a ho¹t vµ khi ®éng c¬ ho¹t ®éng. NÕu khi sang sè khã, bÞ kÑt, cã tiÕng kªu kh¸c th­êng hoÆc hép sè lµm viÖc kh«ng ªm, cã tiÕng kªu cÇn phaØ kiÓm tra vµ söa ch÷a kÞp thêi. CÇn ®i sè Thanh tr­ît Cµng ®i sè Khíp cÇu CÇn ®i sè Kho¸ h·m Bi h·m vµ lß xo N¾p hép sè Thanh tr­ît H×nh 5-10. CÊu t¹o c¬ cÊu ®iÒu khiÓn hép sè H×nh 2-2 CÊu t¹o c¬ cÊu ®iÒu khiÓn hép sè 2. Söa ch÷a pan hép sè - Thay dÇu hép sè ®óng ®Þnh kú b¶o d­ìng - Thay thÕ c¸c bi h·m, lß xo vµ kho¸ h·m thanh tr­ît. - Thay thÕ c¸c æ bi vµ c¸c vßng ®Öm b¸nh r¨ng bÞ mßn nhiÒu. æ bi Trôc s¬ cÊp Bé ®ång tèc Trôc thø cÊp B¸nh r¨ng Trôc trung gian b) H×nh 5-11. CÊu t¹o hép sè c¬ khÝ vµ c¸c vÞ trÝ sang sè a) CÊu t¹o hép sè; b) C¸c vÞ trÝ ®i sè C. thùc hµnh söa ch÷a c¸c pan truyÒn ®éng c¸c ®¨ng 1. KiÓm tra bªn ngoµi Then hoa Trôc trung gian N¹ng c¸c ®¨ng Trôc bÞ ®éng Trôc chñ ®éng DÊu l¾p Chèt ch÷ thËp a) KiÓm tra bªn ngoµi - KiÓm tra : Dïng kÝnh phãng ®¹i ®Ó quan s¸t c¸c vÕt nøt bªn ngoµi trôc vµ dÊu l¾p cña c¸c khíp nèi cña truyÒn ®éng c¸c ®¨ng. H×nh 5 -12. CÊu t¹o c¸c ®¨ng kÐp (®ång tèc) H×nh 4 -2. S¬ ®å cÊu t¹o truyÒn ®éng c¸c ®¨ng kh¸c tèc ( lo¹i trôc ch÷ thËp) H×nh 4 -2. S¬ ®å cÊu t¹o truyÒn ®éng c¸c ®¨ng kh¸c tèc ( lo¹i trôc ch÷ thËp) b) KiÓm tra khi xe vËn hµnh - KiÓm tra : Khi vËn hµnh «t« chó ý l¾ng nghe tiÕng kªu ë côm truyÒn ®éng c¸c ®¨ng nÕu cã tiÕng kªu, ån kh¸c th­êng cÇn phaØ kiÓm tra vµ söa ch÷a kÞp thêi. C¸c trôc vµ n¹ng cña truyÒn ®éng c¸c ®¨ng 2. Söa ch÷a pan truyÒn ®éng c¸c ®¨ng a) H­ háng vµ kiÓm tra - H­ háng c¸c trôc vµ n¹ng : nøt, cong, mßn lç l¾p æ bi vµ phÇn then hoa, chèt ch÷ thËp vµ æ bi mßn, ch¸y rç. - KiÓm tra : Dïng th­íc cÆp, pan me, ®ång hå so ®Ó ®o ®é mßn, cong cña trôc (§é mßn, cong kh«ng lín h¬n 0,2 mm) vµ dïng kÝnh phãng ®¹i ®Ó kiÓm tra c¸c vÕt nøt. b) Söa ch÷a - Trôc vµ n¹ng bÞ nøt, mßn phÇn then hoa qu¸ giíi h¹n cho phÐp cÇn ®­îc thay míi. - Trôc bÞ cong cã thÓ n¾n trªn thiÕt bÞ, nÕu bÞ vªnh ph¶i thay thÕ. - Trôc ch÷ thËp bÞ nøt, mßn phÇn l¾p æ bi qu¸ giíi h¹n cho phÐp caanf thay thÕ. - C¸c æ bi kim (hoÆc c¸c viªn bi) mßn, g·y ph¶i thay thÕ. - C¸c phanh h·m vµ ®Öm ,phít ch¾n mì háng ®Òu ®­îc thay míi. a- KiÓm tra trôc cong b- KiÓm tra mßn chèt ch÷ thËp vµ æ bi H×nh 5 -13. KiÓm tra truyÒn ®éng c¸c ®¨ng C. thùc hµnh söa ch÷a c¸c pan cña cÇu chñ ®éng C©n lùc TruyÒn lùc chÝnh DÇm cÇu 1. KiÓm tra vµ ®iÒu chinh H×nh 5 - 14. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh b¸nh r¨ng chñ ®éng H×nh 2 - 6. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh b¸nh r¨ng®éng a) KiÓm tra vµ ®iÒu chinh b¸nh r¨ng chñ ®éng (h×nh 5- 14) - KiÓm tra : Sau khi l¾p ®Çy ®ñ b¸nh r¨ng chñ ®éng, c¸c æ bi c«n, èng ph©n c¸ch, c¸c vßng ®Öm, mÆt bÝch then hoa vµo vá truyÒn lùc chÝnh (ch­a l¾p b¸nh r¨ng bÞ ®éng) vµ vÆn chÆt ®ai èc h·m mÆt bÝch ®ñ lùc quy ®Þnh. Dïng lùc kÕ mãc kÐo mÆt bÝch quay víi mét lùc ®óng quy ®Þnh (18 - 24 kg.cm), nÕu kh«ng ®óng tiªu chuÈn cÇn ®iÒu chØnh c¸c vßng ®Öm. - §iÒu chØnh : NÕu lùc quay mÆt bÝch nhá h¬n tiªu chuÈn cÇn thªm ®Öm ®iÒu chØnh, lùc quay lín h¬n cÇn th¸o bít ®Öm ®iÒu chØnh. b) KiÓm tra vµ ®iÒu chinh moay¬ b¸nh xe tr­íc (h×nh 5-15) KiÓm tra KÝch n©ng b¸nh xe tr­íc rêi khãi mÆt ®Êt, dïng tay l¾c b¸nh xe theo chiÒu däc vµ chiÒu ngang kh«ng cã ®é r¬ vµ quay b¸nh xe thËt m¹nh(chó ý kiÓm tra tr­íc guèc phanh cã s¸t tang trèng phanh), th× b¸nh xe ph¶i quay Ýt nhÊt 8 vßng míi dõng l¹i Dïng lùc kÕ mãc kÐo moay¬ quay víi mét lùc ®óng quy ®Þnh (0,6 - 1,8 kgcm) hoÆc sau khi xe ho¹t ®éng võa dõng h¼n, sê tay vµo moay¬ c¶m thÊy nãng chøng tá ®é r¬ kh«ng ®óng tiªu chuÈn cÇn ®iÒu chØnh moay¬ kÞp thêi. §iÒu chØnh TiÕn hµnh vÆn võa chÆt chÆt ®ai èc ®iÒu chØnh vµ quay b¸nh xe tíi lui vÒ hai phÝa ®Ó cho c¸c con l¨n cña æ bi c«n æn ®Þnh, sau ®ã vÆn chÆt ®ñ lùc vµ níi ra 1/6 - 1/8 vßng ®Ó c¾m chèt chÎ hoÆc l¾p ®ai èc h·m chÆt. §ai èc ®iÒu chØnh Moay¬ Lùc kÕ 1/6 vßng a) b) H×nh 5 - 15. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh ®é r¬ cña moay¬ b¸nh xe tr­íc a) §iÒu chØnh níi ra 1/6 vßng; b) KiÓm tra lùc kÐo xoay moay¬  c) KiÓm tra vµ ®iÒu chinh moay¬ b¸nh xe sau (h×nh 5 - 16) KiÓm tra KÝch n©ng b¸nh xe tr­íc rêi khãi mÆt ®Êt, dïng tay l¾c b¸nh xe theo chiÒu däc vµ chiÒu ngang kh«ng cã ®é r¬ vµ quay b¸nh xe thËt m¹nh(chó ý kiÓm tra tr­íc guèc phanh cã s¸t tang trèng phanh), th× b¸nh xe ph¶i quay Ýt nhÊt 8 vßng míi dõng l¹i Dïng lùc kÕ mãc kÐo moay¬ quay víi mét lùc ®óng quy ®Þnh (0,6 - 1,8 kgcm) hoÆc sau khi xe ho¹t ®éng võa dõng h¼n, sê tay vµo moay¬ c¶m thÊy nãng chøng tá ®é r¬ kh«ng ®óng tiªu chuÈn cÇn ®iÒu chØnh moay¬ kÞp thêi. §iÒu chØnh TiÕn hµnh vÆn võa chÆt chÆt ®ai èc ®iÒu chØnh vµ quay b¸nh xe tíi lui vÒ hai phÝa ®Ó cho c¸c con l¨n cña æ bi c«n æn ®Þnh, sau ®ã vÆn chÆt ®ñ lùc vµ níi ra 1/16 - 1/5 vßng ®Ó l¾p lät chèt vµo r·nh gÇn nhÊt cña vßng ®Öm h·m, sau ®ã vÆn chÆt ®ai èc h·m chÆt. Moay¬ Vßng ®Þnh vÞ §ai èc ®iÒu chØnh §ai èc h·m 1/16 B¸nh xe a) b) H×nh 5 - 16. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh ®é r¬ cña moay¬ b¸nh xe sau a) VÆn chÆt ®ai èc h·m b) §iÒu chØnh níi ra 1/16 2. Söa ch÷a pan cÇu chñ ®éng - Thay thÕ c¸c ®Öm, phít ch¾n dÇu, khi kiÓm tra bªn ngoµi vá cã hiÖn t­îng ch¶y rØ dÇu, nÕu vá cÇu nøt cÇn ph¶i hµn ®¾p hoÆc thay thÕ. - Khi vËn hµnh «t«, nÕu cã tiÕng kªu ån ë côm cÇu chñ ®éng, cÇn kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh ®é r¬ cña moay¬ vµ b¸nh r¨ng chñ ®éng hoÆc thay thÕ c¸c æ bi, b¸nh r¨ng bÞ mßn háng. - KiÓm tra vµ vÆn chÆt c¸c ®ai èc vµ bul«ng cña moay¬ vµ b¸nh xe ®óng yªu cÇu kü thuËt.  D. thùc hµnh söa ch÷a c¸c pan c¬ cÊu treo vµ khung vá xe 1. KiÓm tra vµ vÆn chÆt c¸c bé phËn a) KiÓm tra khi vËn hµnh - Khi vËn hµnh «t« chó ý nghe ån kh¸c th­êng ë côm c¬ cÊu treo vµ khung vá xe, nÕu cã tiÕng ån kh¸c th­êng vµ xe vËn hµnh kh«ng æn ®Þnh cÇn phaØ kiÓm tra vµ söa ch÷a kÞp thêi. b) KiÓm tra bªn ngoµi vµ vÆn chÆt c¸c bé phËn - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c mèi l¾p ghÐp cña c¬ cÊu vµ vÆn chÆt c¸c ®ai èc, bul«ng h·m. - KiÓm tra c¸c vÕt nøt vµ c¸c hiÖn t­îng cong, vªnh cña c¸c thanh, cÇn vµ khung vá xe. Lß xo (nhÝp) C¸c ®ßn liªn kÕt DÇm cÇu DÇm cÇu Gi¶m chÊn Gi¶m chÊn B¸nh xe Lß xo a) b) H×nh 5-17: S¬ ®å cÊu t¹o chung c¬ cÊu treo «t« a) C¬ cÊu treo phô thuéc b) C¬ cÊu treo ®éc lËp 2. Söa ch÷a pan khung vá xe vµ c¬ cÊu treo - KiÓm tra vµ thay thÕ c¸c gi¶m chÊn bÞ mßn hoÆc ch¶y dÇu vµ c¸c thanh ®ßn dÉn ®éng bÞ cong. - Thay thÕ c¸c gèi, ®Öm cao su vµ c¸c chèt cÇu cña c¬ cÊu treo bÞ mßn hoÆc chai cøng. - KiÓm tra, vÆn chÆt c¸c bul«ng quang nhÝp vµ thay thÕ chèt, b¹c nhÝp, c¸c l¸ nhÝp (hoÆc lß xo) mßn, gi¶m tÝnh ®µn håi. - Tra mì b«i tr¬n c¸c l¸ nhÝp, chèt b¹c nhÝp vµ c¸c chèt xoay cña th©n vá, cöa xe. - VÆn chÆt c¸c bul«ng hoÆc thay thÕ c¸c ®inh t¸n cña khung xe, vá xe bÞ láng. ¬n bãng bÒ mÆt theo c¸c mµu s¬n chÊt l­îng cao. H×nh 5 -18 S¬ ®å cÊu t¹o vá xe Khung xe NhÝp xe Gi¶m xãc §éng c¬ Chèt, b¹c nhÝp E. thùc hµnh söa ch÷a c¸c pan cña hÖ thèng l¸i 1. KiÓm tra vµ vÆn chÆt c¸c bé phËn a) KiÓm tra khi vËn hµnh - Khi vËn hµnh «t« chó ý nghe ån kh¸c th­êng ë côm hÖ thèng l¸i, nÕu cã tiÕng ån kh¸c th­êng vµ xe vËn hµnh kh«ng æn ®Þnh cÇn phaØ kiÓm tra vµ söa ch÷a kÞp thêi. b) KiÓm tra bªn ngoµi vµ vÆn chÆt c¸c bé phËn - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c mèi l¾p ghÐp cña hÖ thèng l¸i vµ vÆn chÆt c¸c ®ai èc, bul«ng h·m. - KiÓm tra c¸c vÕt nøt vµ c¸c hiÖn t­îng cong, vªnh cña c¸c thanh kÐo, cÇn quay... Vµnh tay l¸i ¤ng trôc tay l¸i Trôc tay l¸i Thanh r¨ng Bé trî lùc tay l¸i B¬m trî lùc tay l¸i Hép tay l¸i Thanh kÐo ngang Vµnh tay l¸i Thanh kÐo däc CÇn quay ®øng Trôc tay l¸i Khung xe a) b) H×nh 5-19: S¬ ®å cÊu t¹o chung hÖ thèng l¸i «t« a) HÖ thèng l¸i (cã bé trî lùc) b) HÖ thèng l¸i (kh«ng cã bé trî lùc) 2. Söa ch÷a pan hÖ thèng l¸i vµ cÇu tr­íc dÉn h­íng a) KiÓm tra vµ thay thÕ c¸c chi tiÕt - KiÓm tra vµ thay thÕ c¸c chèt cÇu vµ b¹c mßn. - Thay thÕ vµ söa ch÷a c¸c thanh, ®ßn dÉn ®éng l¸i. - Tra mì b«i tr¬n c¸c chèt cÇu, b¹c lãt vµ thay dÇu b«i tr¬n hép tay l¸i vµ bé trî lùc. - KiÓm tra vµ l¾p ®óng dÊu c¸c vÞ trÝ cña trôc tay l¸i, cÇn quay ®øng vµ c¸c thanh kÐo. b) H×nh 5 -20: L¾p ®óng dÊu c¸c chi tiÕtcña hÖ thèng l¸i «t« a) V¹ch dÊu vµ th¸o trôc tay l¸i; b) V¹ch dÊu gi÷a ®ßn quay ®øng vµ ®Çu trôc vµnh r¨ng; H×nh 1-9. Th¸o truyÒn ®éng c¸c ®¨ng V¹ch dÊu Trôc tay l¸i §ßn quay ®øng Hép tay l¸i V¹ch dÊu Trôc vµnh r¨ng b) §iÒu chØnh hÖ thèng l¸i §iÒu chØnh khe hë däc trôc tay l¸i (h×nh 5- 21) KiÓm tra Th¸o thanh kÐo däc, dïng tay l¾c cÇn quay ®øng. NÕu c¶m thÊy cã ®é r¬ lín h¬n tiªu chuÈn cÇn ph¶i ®iÒu chØnh. §ai èc ®iÒu chØnh §Öm ®iÒu chØnh §ßn quay ®øng Thanh kÐo däc N¾p hép tay l¸i Hép tay l¸i a) b) c) H×nh 5 - 21. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh khe hë däc trôc tay l¸i a- KiÓm tra hép tay l¸i b- §iÒu chØnh ®Öm hép tay l¸i c- §iÒu chØnh ®ai èc h·m §iÒu chØnh - Th¸o n¾p hép tay l¸i ( hoÆc chèt h·m cña ®ai èc ®iÒu chØnh) - TiÕn hµnh thªm hoÆc bít ®Öm d­íi trôc vÝt (hoÆc vÆn ®ai èc ®iÒu chØnh vµo hoÆc ra) ®Ó ®¹t ®­îc ®é r¬ tiªu chuÈn. §iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do (®é r¬ tù do) KiÓm tra hµnh tr×nh tù do cña vµnh tay l¸i (h×nh 5- 22) Hµnh tr×nh xoay vµnh tay l¸I lín h¬n 250 do c¸c khíp cÇu ®Çu ®ßn quay ®øng vµ thanh kÐo däc mßn nhiÒu hoÆc ®iÒu chØnh sai. - §Ó xe ë vÞ trÝ ®i th¼ng, g¾n ®ång hå ®o gãc lªn vµnh tay l¸i. - Sau ®ã xoay vµnh tay l¸i qua tr¸i vµ qua ph¸i cho ®Õn khi cã lùc c¶n nÆng th× dõng l¹i vµ ®äc sè ®o trªn ®ång hå vµ so víi tiªu chuÈn (hµnh tr×nh tù do vµnh tay l¸i = (150 – 250). Nªó gãc xoay kh«ng ®óng tiªu chuÈn cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu chØnh. §iÒu chØnh a) b) H×nh 5 - 22. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña vµnh tay l¸i a) KiÓm tra vµnh tay l¸i; b) §iÒu chØnh ®é r¬ cña vµnh tay l¸i H×nh 2 - 5. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh haình trçnh tæû do vaì læc quay tay l¸i a- KiÓm tra hép tay l¸I b- §iÒu chØnh ®Öm hép tay l¸i Th¸o chèt h·m ®Çu thanh kÐo däc, dïng tua vÝt vÆn chÆt ®ai èc h·m b¹c khíp cÇu, sau ®ã vÆn ra ®Õn vÞ trÝ l¾p ®­îc chèt h·m. Vµnh tay l¸i Thanh kÐo däc §ßn quay ®øng §iÒu chØnh lùc quay vµnh tay l¸i KiÓm tra hµnh tr×nh lùc quay vµnh tay l¸i G¾n ®ång hå ®o lùc lªn vµnh tay l¸i, sau ®ã xoay vµnh tay l¸i qua tr¸i vµ qua ph¸i lµm cho b¸nh xe dÞch chuyÓn nhÑ nhµng, víi mét lùc = 1 – 1,5 kG lµ ®¹t yªu cÇu. NÕu lùc vÆn lín h¬n cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu chØnh. §iÒu chØnh §ång hå ®o lùc Vµnh tay l¸i Hép tay l¸i §ång hå ®o lùc VÝt ® chØnh TiÕn hµnh níi láng ®ai èc h·m vÝt ®iÒu chØnh trôc vµnh r¨ng (hoÆc trôc b¸nh vÝt) ë n¾p bªn hép tay l¸i ra, sau ®ã vÆn vÝt ®iÒu chØnh ra hoÆc vµo cho ®Õn khi ®¹t lùc quay vµnh tay l¸i nhÑ ®óng tiªu chuÈn (VÆn vÝt vµo theo chiÒu kim ®ång hå lµm cho lùc quay t¨ng lªn, vÆn vÝt ra ng­îc chiÒu kim ®ång hå lµm cho lùc quay gi¶m xuèng). a) b) c) H×nh 5 - 23. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh lùc quay vµnh tay l¸i a, b) KiÓm tra lùc quay vµnh tay l¸I c) §iÒu chØnh lùc quay vµnh tay l¸i H×nh 2 - 5. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh haình trçnh tæû do vaì læc quay tay l¸i a- KiÓm tra hép tay l¸I b- §iÒu chØnh ®Öm hép tay l¸i §iÒu chØnh thanh kÐo ngang (®é chôm b¸nh xe) KiÓm tra ®é chôm cña hai b¸nh xe dÉn h­íng (h×nh 5- 24) - §é chôm b¸nh xe tr­íc = A – B (= 2-5 mm) (A vµ B lµ kho¶ng c¸ch phia sau vµ phia tr­íc cña t©m hai b¸nh xe dÉn h­íng) §é chôm cña hai b¸nh xe tr­íc ®¶m b¶o cho hai b¸nh xe lu«n chuyÓn ®éng song song víi nhau. V× lùc c¶n cña mÆt ®­êng cã xu h­íng xoay c¸c b¸nh xe ra phÝa ngoµi ®Ó bï trõ cho khe hë khi l¾p r¸p vµ tr¸nh mßn lèp nhanh. - Khi kiÓm tra ®Ó xe ë vÞ trÝ ®i th¼ng, trªn mÆt ®­êng b»ng ph¼ng. Dïng th­íc ®o chuyªn dïng ®o kho¶ng c¸ch gi÷a hai vÞ trÝ cña t©m ë phÝa tr­íc (B) vµ phÝa sau (A) Sau ®ã lÊy trÞ sè = A – B (mm) vµ so s¸nh víi tiªu chuÈn cho phÐp ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu chØnh. b) §iÒu chØnh (h×nh 5-24b) - Th¸o thanh kÐo ngang khái ®ßn cam l¸i - Th¸o láng hai ®Çu nèi ren cña thanh kÐo ngang, sau ®ã vÆn ra hoÆc vµo ®Ó ®¹t ®­îc kÝch th­íc (A – B) ®óng yªu cÇu. Th¸o c¸c ®ai èc cña èng khíp cÇu ë hai ®Çu thanh kÐo ngang, sau tiÕn hµnh vÆn ®Çu khíp cÇu ra hoÆc vµo ®Ó ®¹t ®é chôm ®óng tiªu chuÈn quy ®Þnh. H×nh 5 - 24. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh ®é chôm b¸nh xe a) KiÓm tra ®é chôm b¸nh xe b) §iÒu chØnh ®é chôm b¸nh xe B¸nh xe dÉn h­íng Thanh kÐo ngang èng nèi khíp cÇu §ai èc ®iÒu chØnh c) Söa ch÷a pan hÖ thèng l¸i Sau khi vÆn chÆt vµ ®iÒu chØnh c¸c bé phËn cña hÖ thèng l¸i, nh­ng hÖ thèng l¸i vÉn ®iÒu khiÓn kh«ng æn ®Þnh vµ lùc xoay vµnh tay l¸i vÉn nÆng, cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra, söa ch÷a tiÕp c¸c bé phËn ®Ó cho hÖ thèng l¸i ®¶m b¶o ®óng yªu cÇu tr¹ng th¸i kü thuËt. - KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh ®é r¬ tiªu chuÈn cña moay¬ tr­íc. - KiÓm tra ®é mßn cña hai b¸nh xe tr­íc vµ b¬m ®ñ ¸p suÊt cña lèp. - KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh c¸c gãc nghiªng cña chèt chuyÓn h­íng vµ thay thÕ b¹c, chèt chuyÓn h­íng mßn.F. thùc hµnh söa ch÷a c¸c pan cña hÖ thèng phanh 1. KiÓm tra vµ vÆn chÆt c¸c bé phËn a) KiÓm tra bªn ngoµi vµ vÆn chÆt c¸c bé phËn - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c mèi l¾p ghÐp cña hÖ thèng phanh vµ vÆn chÆt c¸c ®ai èc, bul«ng h·m. - KiÓm tra c¸c vÕt nøt, g·y hë cña c¸c ®­êng èng dÉn dÇu (hoÆc khÝ nÐn), c¸c xi lanh, bÇu phanh cña hÖ thèng phanh. - KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hµnh tr×nh cña bµn ®¹p phanh. - X¶ kh«ng khÝ trong hÖ thèng phanh thuû lùc. b) KiÓm tra khi vËn hµnh - Khi vËn hµnh «t« chó ý nghe ån kh¸c th­êng ë côm hÖ thèng phanh, nÕu cã tiÕng ån kh¸c th­êng vµ xe vËn hµnh vµ phanh kh«ng æn ®Þnh cÇn phaØ kiÓm tra vµ söa ch÷a kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o an toµn giao th«ng. Bµn ®¹p phanh §ång hå b¸o ¸p suÊt B×nh chøa khÝ nÐn Van ®iÒu khiÓn èng dÉn khÝ nÐn M¸y nÐn khÝ Guèc phanh BÇu phanh b¸nh xe M¸ phanh BÇu phanh b¸nh xe Cam t¸c ®éng Lß xo a) b) H×nh 5-25. S¬ ®å cÊu t¹o hÖ thèng phanh khÝ nÐn a) CÊu t¹o dÉn ®éng phanh; b) CÊu t¹o c¬ cÊu phanh H×nh. 1-1 : S¬ ®å cÊu t¹o hÖ thèng phanh thuû lùc H×nh 1-1. S¬ ®å cÊu t¹o chung hÖ thèng phanh «t« ( kh«ng cã bé trî lùc) 2. KiÓm tra ®iÒu chØnh hÖ thèng phanh a) §iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh KiÓm tra hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh - Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh = 8 -15 mm - KiÓm tra : Dïng th­íc ®o chuyªn dïng ®o kho¶ng c¸ch tõ sµn xe lªn bµn ®¹p phanh, sau ®ã Ên bµn ®¹p phanh ®Õn vÞ trÝ c¶m thÊy nÆng (cã lùc c¶n) vµ dõng l¹i ®Ó ®äc kÕt qu¶, so s¸nh víi tiªu chuÈn cho phÐp vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh.  §iÒu chØnh (h×nh 5- 26) -Th¸o c¸c ®ai èc ®iÒu chØnh cña ty ®Èy ®Çu xi lanh chÝnh, tiÕn hµnh vÆn ra hoÆc vµo ®Ó ®¹t hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p ®óng tiªu chuÈn quy ®Þnh sau ®ã h·m chÆt. Bµn ®¹p Th­íc kiÓm tra 8- 15 mm Ty ®Èy Sµn xe Bµn ®¹p §ai èc ®iÒu chØnh a) b) H×nh 5-26. KiÓm tra, ®iÒu chØnh hµnh tr×nh bµn ®¹p phanh b) X¶ kh«ng khÝ trong hÖ thèng phanh thuû lùc (h×nh 5-27) - KiÓm tra lµm s¹ch bªn ngoµi c¸c bé phËn dÉn ®éng phanh - §æ dÇu phanh ®Çy b×nh chøa - §¹p bµn ®¹p phanh nhiÒu lÇn sau ®ã gi÷ nguyªn vÞ trÝ ®¹p phanh - TiÕn hµnh níi láng vÝt x¶ ë xi lanh chÝnh vµ x¶ hÕt kh«ng khÝ sau ®ã vÆn chÆt - Thùc hiÖn ®¹p bµn ®¹p phanh vµ x¶ kh«ng khÝ trong xi lanh chÝnh nhiÒu lÇn cho ®Õn khi hÕt bät khÝ . - TiÕp tôc thùc hiÖn ®¹p bµn ®¹p phanh vµ x¶ kh«ng khÝ trong xi lanh b¸nh xe nhiÒu lÇn cho ®Õn khi hÕt bät khÝ . - KiÓm tra vµ ®æ dÇu phanh ®Çy b×nh chøa - KiÓm tra vµ thö phanh trªn ®­êng. a) b) c) H×nh 5 - 27. X¶ kh«ng khÝ trong hÖ thèng phanh thuû lùc a) §æ ®ñ dÇu phanh; b) §¹p phanh liªn tôc; c) Gi÷ bµn ®¹p phanh vµ x¶ kh«ng khÝ c. §iÒu chØnh c¬ cÊu phanh KiÓm tra khe hë m¸ phanh - Kª kÝch b¸nh xe - §o khe hë m¸ phanh qua lç trªn tang trèng vµ so víi tiªu chuÈn cho phÐp ( hoÆc quay b¸nh xe kh«ng nghe tiÕng ån nhÑ ) §iÒu chØnh c¬ cÊu phanh thuû lùc (h×nh 5- 28) . - Xoay chèt lÖch t©m vµ cam lÖch t©m cña guèc phanh cho ®Õn khi ®¹t khe hë phÝa d­íi vµ phÝa trªn gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng ®óng yªu cÇu kü thuËt. - Xoay ®ai èc ®iÒu chØnh cho khe hë phÝa d­íi m¸ phanh vµ tang trèng ®¹t yªu cÇu. Bul«ng ®iÒu chØnh M©m phanh Chèt ®iÒu chØnh M¸ phanh Chèt ®iÒu chØnh a) b) c) H×nh 5 - 28. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh khe hë c¬ cÊu phanh a) Xoay chèt ®iÒu chØnh; b) Chèt ®iÒu chØnh c) §iÒu chØnh bu l«ng cam lÖch t©m §iÒu chØnh c¬ cÊu phanh khÝ nÐn (h×nh 5- 29) - Xoay chèt lÖch t©m vµ cam lÖch t©m cña guèc phanh cho ®Õn khi ®¹t khe hë phÝa d­íi vµ phÝa trªn gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng ®óng yªu cÇu kü thuËt. - Xoay ®ai èc ®iÒu chØnh cho khe hë phÝa d­íi m¸ phanh vµ tang trèng ®¹t yªu cÇu. BÇu phanh Bul«ng ®iÒu chØnh Lß xo Mµng cao su §ai èc ®iÒu chØnh Ch¹c xoay èng khÝ nÐn M¸ phanh Lß xo Cam t¸c ®éng Trôc cam t ®«ng Chèt lÖch t©m H×nh 5 -29. CÊu t¹o bÇu phanh b¸nh xe vµ c¬ cÊu phanh khÝ nÐn 2. Söa ch÷a pan hÖ thèng phanh Sau khi vÆn chÆt vµ ®iÒu chØnh c¸c bé phËn cña hÖ thèng phanh, nh­ng hÖ thèng phanh kÐm hiÖu lùc, phanh ¨n kh«ng ®Òu hoÆc bã phanh, cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra, söa ch÷a tiÕp c¸c bé phËn ®Ó cho hÖ thèng phanh ®¶m b¶o ®óng yªu cÇu tr¹ng th¸i kü thuËt. - KiÓm tra vµ thay thÕ c¸c pitt«ng, lß xo, vßng ®Öm vµ mµng cao su cña c¸c xi lanh hoÆc bÇu phanh. - Thay thÕ vµ söa ch÷a c¸c m¸ phanh bÞ mßn vµ chai cøng. - Tra mì b«i tr¬n c¸c chèt xoay, chèt lÖch t©m... Guèc phanh M¸ phanh Tang tr«ng phanh M¸ phanh M¸ phanh Chèt b¸o mßn m¸ phanh a) b) c) H×nh 5-30. KiÓm tra c¬ cÊu phanh a) KiÓm tra m¸ phanh mßn b) KiÓm tra diÖn tÝch tiªp xóc cña m¸ phanh c) KiÓm tra mßn m¸ phanh (phanh ®Üa) C¸c bµi tËp më réng vµ n©ng cao i. Tªn bµi tËp 1. HÖ thèng phanh ¨n lÖch vÒ mét bªn? 2. C¬ cÊu phanh bÞ bã kÑt khi phanh ? II. Yªu cÇu cÇn ®¹t 1. Tr×nh bµy ®­îc ph­¬ng ph¸p chÈn ®o¸n vµ x¸c ®Þnh h­ háng. 2. X¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c h­ háng vµ söa ch÷a c¸c pan ®óng kü thuËt. III. Thêi gian - Sau 1 tuÇn nép ®ñ c¸c bµi tËp. §¸p ¸n c¸c c©u hái vµ bµi tËp §¸p ¸n - Bµi 1 C©u 1: nguyªn nh©n do : - ¾c quy yÕu, láng ®Çu nèi d©y hoÆc thiÕu x¨ng… - HoÆc m¸y khëi ®éng háng, láng d©y nèi ¾c quy hoÆc d©y nèi ®iÖn cao ¸p, hoÆc kh«ng cã x¨ng ®Õn bé chÕ hoµ khÝ… C©u 2: nguyªn nh©n do : - D©y nèi ®iÖn cña hÖ thèng ®¸nh löa ch¹m ®øt hoÆc láng - §­êng èng x¨ng vµ bé chÕ hoµ khÝ bÞ t¾c bÈn hoÆc hÕt x¨ng C©u 3: nguyªn nh©n do : - B« chÕ hoµ khÝ t¨c bÈn, x¨ng cÊp kh«ng ®Òu, x¨ng lÉn n­íc, thiÕu x¨ng do hë ®­êng èng n¹p vµ bé chÕ hoµ khÝ hoÆc bé lµm ®Ëm cña bé chÕ hoµ khÝ kÑt háng … - Mét vµi xi lanh kh«ng lµm viÖc do mßn g·y xÐc m¨ng hoÆc mét sè bugi kh«ng cã löa … §¸p ¸n - Bµi 2 C©u 1: nguyªn nh©n do : - Qu¹t giã hoÆc b¬m n­íc háng hoÆc quay yÕu, thiÕu n­íc lµm m¸t hoÆc ®Æt b¬m sai, ch¸y kh«ng æn ®Þnh… C©u 2: nguyªn nh©n do : - Chèt pitt«ng hoÆc xÐc m¨ng g·y, hoÆc pitt«ng nøt, vì. -Trôc khuûu, thanh truyÒn vµ cong vªnh hoÆc ®øt láng bu l«ng h·m. - Thêi ®iÓm ®Æt b¬m qu¸ sím hoÆc dïng sai lo¹i nhiªn liÖu g©y ch¸y næ kh«ng æn ®Þnh. - Sup¸p cong, nøt g·y, hoÆc khe hë nhiÖt qu¸ lín - C¸c bé phËn ®èi träng vµ c©n b»ng h­ háng C©u 3: nguyªn nh©n do : - BÇu läc kh«ng khÝ t¾c, hoÆc mßn nhiÒu nhãm pitt«ng vµ xÐc m¨ng ®éng c¬… - B¬m cao ¸p vµ vßi phun mßn nhiÒu, hoÆc ®iÒu chØnh sai l­u l­îng vµ thêi ®iÓm b¬m nhiªn liÖu. - Mét sè vßi phun t¾c bÈn. §¸p ¸n - Bµi 3 C©u 1: nguyªn nh©n do : - HÖ thèng ®¸nh löa ®Æt löa qu¸ muén C©u 2: nguyªn nh©n do : - B« chÕ hoµ khÝ t¨c bÈn, x¨ng cÊp kh«ng ®Òu, x¨ng lÉn n­íc, thiÕu x¨ng do hë ®­êng èng n¹p hoÆc dïng sai laäi x¨ng quy ®Þnh. - C¬ cÊu kh«ng t¶i t¾c bÈn - HÖ thèng ®¸nh löa sai gãc ®¸nh löa qu¸ sím, tô ®iÖn yÕu, biÕn ¸p ®¸nh löa kÐm, c¸c ®Çu d©y nèi ®iÖn bÈn hoÆc bÞ láng, bugi bÈn… - Sup¸p mßn hë C©u 3: nguyªn nh©n do : - Bé chÕ hoµ khÝ bÞ t¾c bÈn hoÆc kÑt háng b¬m lµm ®Ëm vµ b¬m t¨ng tèc - HÖ thèng ®¸nh löa ®Æt löa qu¸ muén, tô ®iÖn yÕu, biÕn ¸p ®¸nh löa kÐm. §¸p ¸n - Bµi 4 C©u 1: nguyªn nh©n do : - ¾c quy ®iÖn ¸p kh«ng ®ñ, do sö dông l©u ngµy, thiÕu dung dÞch ®iÖn ph©n hoÆc dung dÞch lo·ng. - Cæ gãp bÈn, chæi than vµ lß xo mßn, yÕu - C¸c tiÕp ®iÓm mßn nhiÒu hoÆc bÈn - C¸c cuén d©y cña r¬ le bÞ ch¹m hoÆc ®øt. C©u 2: nguyªn nh©n do : - Bé ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p háng - HoÆc d©y dÉn vµ c¸c ®Çu nèi cña hÖ thèng chiÕu s¸ng bÞ láng. C©u 3: nguyªn nh©n do : - Bé g¹t n­íc m­a cã cæ gãp bÈn, chæi than vµ lß xo mßn, yÕu - C¸c cuén d©y cña bé g¹t n­íc m­a bÞ ®øt hoÆc ch¹m nhÑ. - D©y dÉn ®iÖn tõ ¾c quy bÞ láng §¸p ¸n - Bµi 5 C©u 1: nguyªn nh©n do : - Cµng sang sè vµ trôc tr­ît mßn, cong. - Bé ®ång tèc mßn, kÑt hoÆc c¸c vßng ®Öm, phanh h·m c¸c b¸nh r¨ng mßn, g·y. - C¸c æ bi mßn lµm lÖch t©m c¸c trôc cña hép sè. - Ly hîp më kh«ng døt kho¸t. C©u 2: nguyªn nh©n do : - ¸p suÊt lèp vµ ®é mßn cña hai b¸nh xe ph¶i vµ tr¸i kh«ng gièng nhau. - Bé ®iÒu hoµ lùc phanh háng - PÝt t«ng, xi lanh b¸nh xe (hay guèc phanh) bÞ kÑt vÒ mét bªn b¸nh xe. - M¸ phanh dÝnh dÇu, mì, hoÆc khe hë m¸ phanh vµ tang trèng cña hai b¸nh xe tr¸i vµ ph¶i kh¸c nhau. - Bé h·m cøng b¸nh xe (ABS) bÞ kÑt háng vÒ mét bªn. C©u 3: nguyªn nh©n do : - C¬ cÊu phanh : m¸ phanh mßn nhiÒu ®Õn ®inh t¸n, bÒ mÆt m¸ phanh chai cøng hoÆc bÞ dÝnh n­íc, ®inh t¸n láng, chèt l¾p guèc phanh mßn vµ thiÕu dÇu b«i tr¬n hoÆc æ bi moay¬ mßn vì. C©u 4: nguyªn nh©n do : - §ßn quay ®øng : cong, vªnh vµ mßn phÇn then hoa - C¸c thanh kÐo däc vµ ngang : cong - §iÒu chØnh sai ®é chôm c¸c b¸nh xe - DÇm cÇu bÞ cong vªnh hoÆc mßn b¹c vµ chèt chuyÓn h­íng. C©u 5: nguyªn nh©n do : - B¸nh r¨ng vi sai vµ chèt ch÷ thËp mßn, rç nhiÒu, thiÕu dÇu b«i tr¬n hoÆc bÞ kÑt do g·y r¨ng… C¸c thuËt ng÷ chuyªn m«n - Trôc khuûu (trôc c¬) - XÐc m¨ng (vßng g¨ng) - Sup¸p (van) - §ßn bÈy (®ßn më) - Van æn nhiÖt (van h»ng nhiÖt) - èng t¨ng ¸p (b«bin cao ¸p) - M¸y khëi ®éng ( ®éng c¬ ®iÖn hay ®Ò ) - Bé chia ®iÖn (®en c«) - Bé chÕ hoµ khÝ (Cacburat¬) - B¬m chuyÓn nhiªn liÖu (b¬m thÊp ¸p) - Van cao ¸p (van tho¸t hay van triÖt håi) - §Üa ma s¸t (®Üa ly hîp) - Hép ph©n phèi (hép sè phô) - B¸n trôc (n÷a trôc) Tµi liÖu tham kh¶o 1-NguyÔn TÊt TiÕn-Nguyªn lý ®éng c¬ ®èt trong-NXB.gi¸o dôc-2000 2- NguyÔn tÊt TiÕn-§ç Xu©n KÝnh-Gi¸o tr×nh kü thuËt söa ch÷a «t«-m¸y næ-2002 3- NguyÔn TÊt TiÕn-NguyÔn ®øc Phó-Hå TÊn ChuÉn-TrÇn V¨n TÕ-KÕt cÊu tÝnh to¸n ®éng c¬ ®èt trong I.II.III-NXB gi¸o dôc-1996 4-NguyÔn Oanh-Kü thuËt söa ch÷a «t« vµ ®éng c¬ næ hiÖn ®¹i-§éng c¬ x¨ng-NXB ban GDCN.TP.Hå ChÝ MInh-1990. 5- NguyÔn §øc Tuyªn-NguyÔn Hoµng ThÕ-S­ dông- B¶o d­ìng vµ söa ch÷a «t«- NXB §¹i häc vµ gi¸o dôc chuyªn nghiÖp-TËp I-II-1989. 6-NguyÔn Thanh TrÝ-Ch©u ngäc Thanh-H­íng dÉn sö dông b¶o tr× vµ söa ch÷a xe «t« ®êi míi-NXB TrÎ-1996. 7-TrÇn Duy §øc ( dÞch)-B¶o d­ìng kü thuËt vµ söa ch÷a «t«-NXB C«ng nh©n kü thuËt Hµ néi-1987. 8-NguyÔn Kh¾c Trai – Kü thuËt chÈn ®o¸n «t« - Bé m«n «t« -§¹i häc b¸ch khoa Hµ néi – Nhµ xuÊt b¶n giao th«ng vËn t¶I 2004 9-TOYOTA - HIACE - Repair Manual For Chassis & Body- 1989 10- C«ng ty «t« TOYOTA- Tµi liÖu ®µo t¹o- Hép sè tù ®éng- TËp 9 -1997