Giải phẫu điện quang đường mật, túi mật

GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MAÄT-TUÙI MAÄT Nguyeãn Phöôùc Baûo Quaân GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT I. Toïm læåüc giaíi pháùu Ñôn vò tieåu thuøy gan GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT 1. Toïm læåüc giaíi pháùu 1.1. Hãû thäúng âæåìng máût trong gan:  TMC - ÂMG - OM âæåüc bao boüc trong mäüt bao xå.  OM coï tãn haû phán thuyì tæång æïng.  Vë trê tæång quan giæîa caïc nhaïnh ÂM våïi caïc nhaïnh TMC: thay âäøi.  Caïc OM åí HPT trong gan P håüp doìng  OGP.  Caïc OM åí HPT trong gan T håüp doìng  OGT.  Âæåìng kênh OGT vaì OGP:  2mm.  Thaình OM maính: låïp tb thæåüng bç  låïp mä xå, såüi âaìn häöi vaì mäüt êt såüi cå trån. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT Heä thoáng ñöôøng maät -Hôïp doøng thoâng thöôøng : + nhaùnh maät nhoû >.. ..oâ.g HPT > oâ.gan P vaø oâ.gan T . + oâ.gan P + oâ.gan T >oâ.gan chung +oâ.tuùi maät > oâ.maät chuû . GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT Heä thoáng maät -Hôïp doøng:bieán theå GP . GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT 1.2. Hãû thäúng âæåìng máût ngoaìi gan OGT vaì OGP håüp doìng thaình OGC. OGC tiãúp tuûc hæåïng xuäúng dæåïi vaì håüp våïi äúng tuïi máût taûo thaình OMC. OMC tiãúp tuûc âi xuäúng dæåïi vaì hæåïng vaìo trong, ra sau âãø cuìng äúng tuyñ âäø vaìo taï traìng. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Âæåìng kênh OGC: 4 - 5mm. Âæåìng kênh OMC: 5 - 6 mm. Thaình OM moíng vaì maính. Thaình OM ngoaìi gan: loït båíi låïp TB thæåüng bç, bãn ngoaìi laì mä xå liãn kãút. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT  Liãn hãû giaíi pháùu: OMC coï thãø chia thaình tæìng âoaûn sau: * Âoaûn nàòm trãn båì bãn P cuía maûc näúi nhoí. * Âoaûn nàòm sau D1 taï traìng. * Âoaûn nàòm åí màût sau ngoaìi âáöu tuûy. * Tæì vë trê sau âáöu tuûy, OMC âi ra ngoaìi håüp doìng våïi äúng tuûy âãø âäø chung vaìo nhuï hçnh noïn (boïng Valter) nàòm trãn thaình sau trong cuía D2. * Taûi vë trê âäø vaì taï traìng coï cå voìng Oddi. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 1.3. Giaíi pháùu tuïi máût Vë trê :TM âënh vë åí giæåìng TM, mäüt pháön cuía âaïy läöihàón ra phêa træåïc cuía båì gan. Thán vaì cäø TM hæåïng dáön lãn trãn vaì vaìo trong vãö phêa räún gan, cäø TM nàòm ngay bãn phaíi cuía räún gan. Hçnh daûng: Coï hçnh quaí lã. Âæåüc phán chia: âaïy, thán vaì cäø. * Phãùu tuïi máût (tuïi Hartman). GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Cáúu truïc mä hoüc :thaình tuïi máût gäöm 4 låïp: - Niãm maûc thæåüng bç våïi nhæîng nãúp gáúp nhoí; låïp cå niãm Låïp cå. Mä l.k loíng leío bao quanh låïp cå. - Låïp thanh maûc. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Ñoäng maïch tuùi maät-ñöôøng maät -xuaát phaùt cuûa a. Tm +a. gP 45% +a. gT 5% +a. gR 2% +a. vò-TT 2% +a. taù-tuïy GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Liãn hãû giaíi pháùu: - Phêa sau tiãúp xuïc våïi Gan. - Phêa trong tiãúp xuïc våïi D2. - Phêa sau dæåïi tiãúp xuïc våïi âaûi traìng goïc gan. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 2.Caïc kyî thuáût hçnh aính thàm khaïm - Chuûp buûng khäng chuáøn bë (+/-) Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau uäúng cháút tæång phaín (-) Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau tiãm cháút tæång phaín (-) Siãu ám (+++) Chuûp CT (+) Ghë hçnh CHT- ERCP/MRI (+++) Chuûp âæåìng máût xuyãn gan qua da (++) Chuûp âæåìng máût trong mäø .(+) GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 2.Caïc kyî thuáût hçnh aính thàm khaïm - Chuûp buûng khäng chuáøn bë (+/-) Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau uäúng cháút tæång phaín (-) Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau tiãm cháút tæång phaín (-) Siãu ám (+++) Chuûp CT (+) Ghë hçnh CHT- ERCP/MRI (+++) Chuûp âæåìng máût xuyãn gan qua da (++) Chuûp âæåìng máût trong mäø .(+) GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 2.Caïc kyî thuáût hçnh aính thàm khaïm - Chuûp buûng khäng chuáøn bë (+/-) Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau uäúng cháút tæång phaín (-) Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau tiãm cháút tæång phaín (-) Siãu ám (+++) Chuûp CT (+) Ghë hçnh CHT- ERCP/MRI (+++) Chuûp âæåìng máût xuyãn gan qua da (++) Chuûp âæåìng máût trong mäø .(+) GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Caïc kyî thuáût hçnh aính thàm khaïm - Chuûp buûng khäng chuáøn bë (+/-) - Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau uäúng cháút tæång phaín (-) - Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau tiãm cháút tæång phaín (-) - Siãu ám (+++) - Chuûp CT (+) - Ghë hçnh CHT- ERCP/MRI (+++) - Chuûp âæåìng máût xuyãn gan qua da (++) - Chuûp âæåìng máût trong mäø .(+) GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Caïc kyî thuáût hçnh aính thàm khaïm -Chuûp buûng khäng chuáøn bë (+/-) -Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau uäúng PC (-) -Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau tiãm PC (-) -Siãu ám (+++) -Chuûp CT (+) -Ghë hçnh CHT- ERCP/MRI (+++) -Chuûp âæåìng máût xuyãn gan qua da (++) -Chuûp âæåìng máût trong mäø .(+) GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Caïc kyî thuáût hçnh aính thàm khaïm -Chuûp buûng khäng chuáøn bë (+/-) -Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau uäúng PC (-) -Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau tiãm PC (-) -Siãu ám (+++) -Chuûp CT (+) -Ghë hçnh CHT- ERCP/MRI (+++) -Chuûp âæåìng máût xuyãn gan qua da (++) -Chuûp âæåìng máût trong mäø .(+) GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Caïc kyî thuáût hçnh aính thàm khaïm -Chuûp buûng khäng chuáøn bë (+/-) -Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau uäúng PC (-) -Chuûp hãû thäúng âæåìng máût sau tiãm PC (-) -Siãu ám (+++) -Chuûp CT (+) -Ghë hçnh CHT- ERCP/MRI (+++) -Chuûp âæåìng máût xuyãn gan qua da (++) -Chuûp âæåìng máût trong mäø .(+) -Chuûp âæåìng máût qua näüi soi ERCP. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 3. Phæång phaïp vaì kyî thuáût khaïm S.Á tuïi máût 3.1. Chuáøn bë bãûnh nhán * Nhën âoïi 4 - 6 giåì træåïc luïc khaïm. * Uäúng næåïc khäng coï gas: 3 - 4 ly. 3.2. Tæ thãú bãûnh nhán * Nàòm ngæîa: cå baín. * Nàòm nghiãng traïi. * Ngäöi chäöm ra træåïc 3.3. Choün âáöu doì * Convex: 3.5 - 5 MHz * Sector : 3.5 - 5MHz * Doppler GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 3.2. Tæ thãú bãûnh nhán * Nàòm ngæîa: cå baín. * Nàòm nghiãng traïi. * Ngäöi chäöm ra træåïc. 3.3. Choün âáöu doì * Convex: 3.5 - 5 MHz * Sector : 3.5 - 5MHz * Doppler 3.4. Caïc màût càõt vaì kyî thuáût queït * Càõt doüc. * Càõt ngang. * Càõt dæåïi sæåìn phaíi.(++) * Càõt doüc keî sæåìn phaíi.(+++) 3.5. Caïc nghiãûm phaïp bäø sung khi khaïm * Bãûnh nhán hêt vaìo sáu. * Thay âäøi tæ thãú bãûnh nhán. * Nghiãûm phaïp bæîa àn måî. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÙI MAÄT 3.5. Caïc nghiãûm phaïp bäø sung khi khaïm * Bãûnh nhán hêt vaìo sáu. * Thay âäøi tæ thãú bãûnh nhán. * Nghiãûm phaïp bæîa àn måî. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 3.6. Caïch âo tuïi máût - Chiãöu doüc - Chiãöu ngang * Kêch thæåïc TM bçnh thæåìng: Chiãöu daìi: 6 - 8 cm. Âæåìng kênh ngang: 3 - 4 cm. Bãö daìy thaình TM: 0,3 cm. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 3.7. Hçnh aính siãu ám bçnh thæåìng cuía tuïi máût * Trãn màût càõt doüc truûc TM coï hçnh aính cáúu truïc dëch daûng quaí lã. * Trãn màût càõt ngang coï hçnh oval. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT * Thaình tuïi máût moíng, tàng ám væìa phaíi, khoï phán biãût cáúu truïc låïp. * Loìng tuïi máût chæïa dëch máût âån thuáön khäng häöi ám. * Tàng cæåìng ám phêa sau tuïi máût. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Mc dæåïi sæåìn GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT màût càõt qua keí sæåìn GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 4. Phæång phaïp vaì kyî thuáût khaïm S.Á âæåìng máût 4.1.Chuáøn bë bãûnh nhán. 4.2.Tæ thãú bãûnh nhán. 4.3.Choün âáöu doì. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 4.4. Caïc màût càõt vaì kyî thuáût queït  Khaío saït hãû thäúng âæåìng máût trong gan: Màût càõt dæåïi sæåìn P vaì T. Màût càõt doüc vaì ngang. Màût càõt giæîa caïc khoaíng liãn sæåìn bãn P.  Khaío saït âæåìng máût ngoaìi gan: Màût càõt räún - vai phaíi. Màût càõt giæîa caïc khoaíng liãn sæåìn bãn P. Màût càõt ngang qua vuìng âáöu tuûy: khaío saït OMC âoaûn xa. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT 4.6. Hçnh aính siãu ám bçnh thæåìng cuía hãû thäúng âæåìng máût-Hãû thäúng âæåìng máût ngoaìi gan GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MÁÛT TUÏI MÁÛT Hçnh aính siãu ám bçnh thæåìng cuía Hãû thäúng âæåìng máût ngoaìi gan  Thaình OM moíng, tàng häöi ám.  Dëch máût bãn trong khäng häöi ám.  Kháøu kênh OGT vaì OGP: 2mm, luän nhoí hån TMC âi keìm.  Kháøu kênh OGC - OMC: 5 - 6mm.  OMC seî daîn åí bãûnh nhán sau pháøu thuáût càõt boí TM hay ngæåìi låïn tuäøi. Âæåìng càõt räún - vai phaíi. GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MAÄT TUÙI MAÄT GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MAÄT TUÙI MAÄT Màût càõt ngang qua vuìng âáöu tuûy GIAÛI PHAÃU ÑIEÄN QUANG ÑÖÔØNG MAÄT TUÙI MAÄT