CHƯƠNG I : SƠ LƯỢC VỀ LÃNH THỔ – MÔI TRƯỜNG – TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN VIỆT NAM
I. LÃNH THỔ VIỆT NAM LÀ MỘT KHỐI THỐNG NHẤT VÀ TOÀN VẸN, BAO GỒM VÙNG ĐẤT, VÙNG BIỂN VÀ VÙNG TRỜI
Câu hỏi 1 : Hãy phân tích ý nghĩa của vị trí địa lí trong quá trình hội nhập với nền kinh tế của khu vực và thế giới
1. Vị trí địa lí và lãnh thổ
- Toạ độ địa lí phần đất liền
+ Điểm cực Bắc : 23023B (xã Lũng Cú – huyện Đồng Văn – tỉnh Hà Giang)
+ Điểm cực Nam : 8027B (Xóm Mũi – xã Đất Mũi – Huyện Ngọc Hiển – Tỉnh Cà Mau)
+ Điểm cực Tây : 10208Đ (Đỉnh Khoan La San – xã Sín Thầu – huyện Mường Nhé – Tỉnh Điện Biên)
+ Điểm cực Đông : 109027Đ (bản đảo Hòn Gốm – xã Vạn Thạnh – huyện Vạn Ninh – Tỉnh Khánh Hòa)
- Khu vực tiếp giáp
+ Phía Bắc gắn liền với Trung Quốc, đường biên giới dài 1.400km
+ Phía Tây có đường biên giới với Lào dài 2.067 km
+ Biên giới với Campuchia ở Tây Nam có chiều dài 1080km
+ Phía Đông tiếp giáp với biển Đông với diện tích mặt biển hơn 1 triệu km2 có nguồn tài nguyên biển vô cùng phong phú và giá trị to lớn trong phát triển kinh tế.
2. Ý nghĩa của vị trí – địa lí trong việc hội nhập với nền kinh tế của khu vực và thế giới
2.1. Những thuận lợi cho việc hội nhập và phát triển kinh tế
2.1.1. Việt Nam nằm trong khu vực có nền kinh tế phát triển năng động nhất thế giới
- Việt Nam nằm ở khu vực Đông Nam Á gần các nước Đông Nam Á có nền kinh tế phát triển khá cao như Singapo, Malaysia, Thái Lan là những nước NICs của thế giới với mức tăng trưởng GDP 6 – 9%
- Việt Nam nằm trên bán đảo Đông Dương là cầu nối giữa giữa khu vực Đông Nam Á lục địa và khu vực Đông Nam Á hải đảo.
- Nằm trên bán đảo Trung Ấn giữa 2 quốc gia có nền kinh tế đang phát triển lớn mạnh là Trung Quốc và Ấn Độ
- Nằm trong khu vực kinh tế năng động nhất của châu Á với các nước NICs như Hàn Quốc, Singapo, Đài Loan; gần các quốc gia có nền kinh tế phát triển cao như Nhật Bản.
- Mở rộng ra, Việt Nam nằm trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương với rất nhiều nền kinh tế lớn như : Hoa Kì, Australia, Canada, New Zeland, Nga, là khu vực có số dân đông nhất trong các tổ chức khu vực (2,65 tỷ người – 2005), GDP tìan khu vực cao nhất thế giới đạt 23.008 tỷ USD
- Những thuận lợi :
+ Việt Nam có những thuận lợi cơ bản và những cơ hội lớn để tiếp thu kinh nghiệm quý báu về phát triển KT – XH của các nước trong khu vực.
+ Tranh thủ tối đa nguồn vốn, kĩ thuật – công nghệ hiện đại từ những nước phát triển trong khu vực
+ Khu vực châu Á – Thái Bình Dương là khu vực xuất khẩu quan trọng của Việt Nam.
+ Cơ hội to lớn để giao lưu kinh tế, văn hoá, tạo cơ hội hợp tác phát triển và sớm hội nhập vào thị trường kinh tế thế giới, đặc biệt là đối với các nước trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
2.1.2. Việt Nam nằm gần trung tâm Đông Nam Á và ở ranh giới trung gian, tiếp giáp với các nước lục địa và đại dương
- Việt Nam nằm gần trung tâm Đông Nam Á, khoảng cách từ TPHCM đến các thủ đô các quốc gia trong khu vực chênh nhau không nhiều.
- Việt Nam nằm ở bán đảo Đông Dương với 2 mặt giáp biển là “chiếc cầu nối” quan trọng giữa các quốc gia Đông Nam Á lục địa đến các quốc gia Đông Nam Á hải đảo
- Việt Nam nằm ở ranh giới trung gian, nơi tiếp giáp giữa các lục địa (châu Á và châu Đại Dương) và giữa các đại dương (Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.
- Việt Nam nằm trên các tuyến hàng hải và hàng không huyết mạch thông thương giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, giữa châu Âu và Trung Cận Đông với Trung Quốc, Nhất Bản và các nước trong khu vực.
- Những thuận lợi mang lại :
+ Điều kiện thuận lợi để giao lưu với các nước trong khu vực và trên thế giới bằng đường bộ, đường thủy, đường sắt, đường hàng không
+ Xây dựng các trung tâm trung chuyển quốc tế về hàng hóa, khách quốc tế
+ Phát triển du lịch
2.1.3. Vị trí của Việt Nam trong hoạt động kinh tế đối ngoại
- Thu hút đầu tư nước ngoài nhờ cách chính sách mở cửa đầu tư vào các ngành ngoại thương, du lịch, kinh tế biển và quá cảnh quốc tế.
- Tạo nên sự phân công lao động quốc tế
- Họp tác trong phát triển các ngành kinh tế phù hợp với điều kiện kinh tế của Việt Nam (các thế mạnh của Việt Nam trong nền kinh tế chung của toàn cầu.)
- Nền kinh tế mở của Việt Nam trong quá trình hội nhập của thế giới
2.2. Những khó khăn cho việc hội nhập và phát triển kinh tế
- Việc thực hiện mở của nền kinh tế tạo bất lợi cho hàng hóa trong nước, khó cạnh trnh với hàng nước ngoài
- Trình độ khoa học kĩ thuật của Việt Nam còn yếu khó vận hành các trang thiết bị máy móc, công nghệ hiện đại
- Bị sự canh tranh về nhiều mặt
- Dễ bị du nhập về văn hóa làm mất bản sắc văn hóa truyền thống
- Cơ sở vật chất còn yếu chưa đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước và hội nhập với nền kinh tế quốc tế
33 trang |
Chia sẻ: tlsuongmuoi | Lượt xem: 1997 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Địa lí tự kinh tế – Xã hội Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ù nhieät ñoä trung bình khaù cao, nhaän ñöôïc nhieàu nhieät löôïng, aùnh saùng laø ñieàu kieän ñeå caùc sinh vaät bieån toàn taïi vaø phaùt trieån
Ñoä maën trung bình 25‰ ñeán 35‰ laø ñoä maën thích hôïp vôùi sinh vaät bieån vaø laø nguoàn cung caáp löôïng muoái aên doài daøo
Treân bieån Ñoâng coù nhieàu ñaûo vaø quaàn ñaûo, theàm luïc ñòa roäng
Bieån Ñoâng laø moät vuøng bieån kín vôùi caùc ñaûo vaø quaàn ñaûo bao boïc xung quanh.
Caùc nguoàn lôïi töø bieån Ñoâng trong vieäc phaùt trieån kinh teá vaø vaán ñeà khai thaùc söû duïng taøi nguyeân bieån
Bieån Ñoâng vôùi saûn xuaát noâng nghieäp
Bieån Ñoâng vôùi bôû bieån daøi 3260km, doïc duyeân haûi vôùi caùc baûi boài, baõi trieàu, baõi caïn, … caùc vuøng ñaát maën laø nhöõng dieän tích thích hôïp vôùi nhieàu loaïi caây coâng nghieäp ngaén ngaøy nhö coùi, … nhieàu loaïi röøng nöôùc maën nhö röøng traøm, baàn, ñöôùc, suù, veït, …
Bôø bieån nhieàu baõi caïn, baõi trieàu, vuõng, vònh, ñaàm phaù, … thích hôïp phaùt trieån ngaønh nuoâi troàng thuûy saûn nöôùc lôï, nöôùc maën.
Nöôùc coù ñoä maën trung bình laïi coäng theâm ñieàu kieän khí haäu nhieät ñôùi nhieàu nhieät, naéng ñaõ goùp phaàn phaùt trieån maïnh ngheà muoái
ÔÛ caùc bôø bieån vaø haûi ñaûo coøn khai thaùc ñöôïc yeán saøo
Bieån Ñoâng vôùi hoaït ñoäng ngö nghieäp
Bieån Ñoâng vôùi tröõ löôïng haûi saûn töø 3 ñeán 3,5 trieäu taán, cho pheùp khai thaùc töø 1 ñeán 1,5 trieäu taán
Bieån nöôùc ta coù moät quaàn theå sinh vaät phong phuù
Coù hôn 2000 loaïi caù, trong ñoù coù 100 loaøi coù giaù trò kinh teá cao nhö : caù trích, thu, ngöø, chim hoàng, baïc maù, …, caù bieån vôùi ñuû caùc taàng caù noåi, caù taàng giöõa, caù ñaùy; caù noåi chieám ñeán 63% toång tröõ löôïng caù bieån raát thuaän lôïi cho khai thaùc, ñaùnh baét.
Coù hôn 1647 loaïi giaùp xaùc trong ñoù coù 70 loaøi toâm
Coù hôn 2500 loaøi nhuyeãn theå, rong bieån coù hôn 600 loaøi
Bieån coøn cung caáp nhieàu haûi saûn, baøo ngö, soø, ñieäp, san hoâ, ngoïc trai
Vôùi nguoàn taøi nguyeân phong phuù ñaõ giuùp cho caùc ngaønh khai thaùc, ñaùnh baét vaø coâng nghieäp cheá bieán thuûy haûi saûn phaùt trieån giuùp giaûi quyeát toát nhu caàu thöïc phaåm vaø xuaát khaåu
Bieån Ñoâng vôùi giao thoâng vaän taûi
Vôùi ñöôøng bôø bieån daøi 3260 km, doïc bôø bieån coù nhieàu cöûa soâng, vònh bieån töï nhieân thuaän lôïi cho vieäc xaây döïng caùc caûng bieån vaø caùc caûng nöôùc saâu nhö : Caùi Laân, Vuïng Aùng, Chaân Maây, Dung Quaát, Nhôn Hoäi, Vaân Phong, Cam Ranh, Saøi Goøn, … phuïc vuï cho giao thoâng ñöôøng bieån.
Bieån khoâng ñoùng baêng neân taøu thuyeàn coù theå ñi laïi quanh naêm
Laø moät bieån kín, luoàng laïch oån ñònh raát thuaän lôïi cho ñi laïi cuûa taøu thuyeàn
Bieån Ñoâng vôùi hoaït ñoäng coâng nghieäp
Cung caáp nguoàn caùt traéng tinh khieát cho ngaønh coâng nghieäp vaät lieäu xaây döïng, ngaønh thuûy tinh, …
Cung caáp moät löôïng ñaù voâi cho ngaønh coâng nghieäp xaây döïng
Theàm luïc ñòa vôùi tieàm naêng daàu moû vaø khí ñoát lôùn nhö vuøng daàu traàm tích duyeân haûi Trung Boä, Nam Coân Sôn, Thoå Chu – Maõ Lai.
Treân caùc ñaûo vôùi löôïng phaân chim lôùn laø nguoàn nguyeân lieäu cho ngaønh phaân boùn
Bieån Ñoâng vôùi caùc hoaït ñoäng dòch vuï
Bieån vôùi nhöõng caûnh quan, hang ñoäng, baõi taém, … laø nguoàn taøi nguyeân cho ngaønh du lòch
Nhöõng vaán ñeà caàn quan taâm trong khai thaùc bieån Ñoâng
Quaù trình khai thaùc phaûi gaén lieàn vôùi yeâu caàu baûo veä nguoàn haûi saûn vaø moâi tröôøng sinh thaùi bieån
Ñaàu tö phaùt trieån coù troïng ñieåm caùc ngaønh nuoâi troàng thuûy saûn nöôùc lôï, nöôùc maën vôùi cô caáu muøa vuï, cô caáu vaät nuoâi thích hôïp.
Gaén lieàn khai thaùc gaàn bôø vôùi xa bôø, gaén khai thaùc vôùi cheá bieán vaø xuaát khaåu
Taêng cöôøng hieäu quaû giao thoâng bieån baèng vieäc ñaàu tö xaây döïng heä thoáng caàu – caûng, phöông tieän taøu thuyeàn, kho taøng beán baõi, … theo höôùng quy moâ lôùn vaø hieän ñaïi
Ñaàu tö phaùt trieån dòch vuï, du lòch bieån gaén vôùi yeâu caàu baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi bieån
CHÖÔNG II : MOÂI TRÖÔØNG ÑÒA LÍ VAØ SÖÏ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ – XAÕ HOÄI
DAÂN CÖ, NGUOÀN LAO ÑOÄNG VAØ VAÁN ÑEÀ VIEÄC LAØM
Caâu hoûi 1 : Chöùng minh nöôùc ta coù nguoàn lao ñoäng doài daøo, chaát löôïng nguoàn lao ñoäng ngaøy caøng cao
Vieät Nam laø quoác gia coù nguoàn lao ñoäng ñoâng ñaûo
Vôùi soá daân treân 85 trieäu ngöôøi (2009) ñoâng thöù 13 treân theá giôùi, tæ leä ngöôøi trong ñoä tuoåi lao ñoäng laø 59,3% ñaõ taïo neân löïc löôïng lao ñoäng trong caû nöôùc ñoâng ñaûo laø 44,2 trieäu ngöôøi (2007)
Vôùi tæ leä taêng daân soá haøng naêm laø 1,32% vaø quy moâ daân soá cao moãi naêm nöôùc ta ñöôïc boå sung theâm 1 trieäu lao ñoäng
Chaát löôïng nguoàn lao ñoäng ngaøy caøng ñöôïc naâng cao
Lao ñoäng nöôùc ta vôùi truyeàn thoáng vaø ñöùc tính toát ñeïp, giaøu kinh nghieäm saûn xuaát, caàn cuø, chòu khoù, kheùo tay, saùng taïo, tieáp thu vaø vaän dung khoa hoïc kó thuaät nhanh.
Trình ñoä lao ñoäng ngaøy caøng naâng cao. Soá lao ñoäng coù trình ñoä kyõ thuaät naêm 1995 chieám 12% (coù trình ñoä ñaïi hoïc, cao ñaúng laø 2,3%) so vôùi toång soá lao ñoäng thì ñeán naêm 2005 soá lao ñoäng kó thuaät laø 25% (coù trình ñoä ñaïi hoïc, cao ñaúng laø 5,3%).
Cô caáu lao ñoäng theo ngaønh ñang coù xu höôùng chuyeån dòch theo höôùng tích cöïc. Lao ñoäng ngaønh noâng – laâm – ngö nghieäp giaûm ñi, lao ñoäng coâng nghieäp, dòch vuï taêng leân
Lao ñoäng noâng – laâm – ngö nghieäp töø 71,2% naêm 1995 giaûm coøn 50,2% naêm 2007
Lao ñoäng coâng nghieäp vaø dòch vuï naêm 1995 laø 11,4% vaø 17,4% taêng leân 20% vaø 29,8% naêm 2007
Cô caáu lao ñoäng theo thaønh phaàn kinh teá cuõng ñang chuyeån dòch theo höôùng nhieàu thaønh phaàn kinh teá
Söï chuyeån dòch lao ñoäng theo laõnh thoå cuõng coù söï chuyeån bieán tích cöïc.
Caâu hoûi 2 : Theá maïnh vaø toàn taïi cuûa nguoàn lao ñoäng nöôùc ta
Theá maïnh cuûa nguoàn lao ñoäng nöôùc ta
Vieät Nam laø quoác gia coù nguoàn lao ñoäng ñoâng ñaûo
Vôùi soá daân treân 85 trieäu ngöôøi (2009) ñoâng thöù 13 treân theá giôùi, tæ leä ngöôøi trong ñoä tuoåi lao ñoäng laø 59,3% ñaõ taïo neân löïc löôïng lao ñoäng trong caû nöôùc ñoâng ñaûo laø 44,2 trieäu ngöôøi (2007)
Vôùi tæ leä taêng daân soá haøng naêm laø 1,32% vaø quy moâ daân soá cao moãi naêm nöôùc ta ñöôïc boå sung theâm 1 trieäu lao ñoäng
Chaát löôïng nguoàn lao ñoäng ngaøy caøng ñöôïc naâng cao
Lao ñoäng nöôùc ta vôùi truyeàn thoáng vaø ñöùc tính toát ñeïp, giaøu kinh nghieäm saûn xuaát, caàn cuø, chòu khoù, kheùo tay, saùng taïo, tieáp thu vaø vaän dung khoa hoïc kó thuaät nhanh.
Trình ñoä lao ñoäng ngaøy caøng naâng cao. Soá lao ñoäng coù trình ñoä kyõ thuaät naêm 1995 chieám 12% (coù trình ñoä ñaïi hoïc, cao ñaúng laø 2,3%) so vôùi toång soá lao ñoäng thì ñeán naêm 2005 soá lao ñoäng kó thuaät laø 25% (coù trình ñoä ñaïi hoïc, cao ñaúng laø 5,3%).
Cô caáu lao ñoäng theo ngaønh ñang coù xu höôùng chuyeån dòch theo höôùng tích cöïc. Lao ñoäng ngaønh noâng – laâm – ngö nghieäp giaûm ñi, lao ñoäng coâng nghieäp, dòch vuï taêng leân
Lao ñoäng noâng – laâm – ngö nghieäp töø 71,2% naêm 1995 giaûm coøn 50,2% naêm 2007
Lao ñoäng coâng nghieäp vaø dòch vuï naêm 1995 laø 11,4% vaø 17,4% taêng leân 20% vaø 29,8% naêm 2007
Cô caáu lao ñoäng theo thaønh phaàn kinh teá cuõng ñang chuyeån dòch theo höôùng nhieàu thaønh phaàn kinh teá
Söï chuyeån dòch lao ñoäng theo laõnh thoå cuõng coù söï chuyeån bieán tích cöïc.
Nhöõng toàn taïi cuûa nguoàn lao ñoäng nöôùc ta
Soá löôïng lao ñoäng
Soá vôùi daân ñoâng, moãi naêm tæ leä gia taêng töï nhieân laø 1,32%, boå sung môùi theâm 1 trieäu lao ñoäng trong khi toác ñoä phaùt trieån kinh teá coøn chaäm ñaõ gaây söùc eùp lôùn cho neàn kinh teá
Thieáu vieäc laøm vaø thaát nghieäp ñang laø nhöõng vaán ñeà ñaët leân haøng ñaàu
Chaát löôïng nguoàn lao ñoäng
Soá löôïng lao ñoäng coù trình ñoä kó thuaät coøn thaáp. Naêm 2005 soá löôïng lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo coù khoaûng 11 trieäu ngöôøi (chieám 25% toång soá lao ñoäng) trong ñoù lao ñoäng coù trình ñoä ñaïi hoïc chæ coù 5,3%.
Trình ñoä ngöôøi lao ñoäng Vieät Nam coøn thaáp hôn nhieàu so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc (naêm 1990 soá lao ñoäng coù trình ñoä ñaïi hoïc ôû Singapo laø 22%, Ñaøi Loan vaø Hoàng Koâng 40%, Haøn Quoác hôn 50%)
Trình ñoä lao ñoäng Vieät Nam thaáp daãn ñeán giaù thaønh reû, naêng suaát lao ñoäng khoâng cao
Do thieáu lao ñoäng coù trình ñoä neân thöøa lao ñoäng giaûn ñôn, thieáu lao ñoäng kó thuaät.
Cô caáu lao ñoäng theo ngaønh
Hieän nay ñaõ coù söï chuyeån ñoåi cô caáu theo höôùng tích cöïc nhöng vieäc chuyeån ñoåi vaãn coøn chaäm, lao ñoäng trong nhoùm ngaønh noâng – laâm – ngö nghieäp vaãn chieám tæ leä cao 50,2% (2007)
Lao ñoäng trong nhoùm ngaønh kó thuaät cao vaãn coøn thaáp
Cô caáu lao ñoäng noâng thoân vaø thaønh thò
Tæ leä lao ñoäng noâng thoân coøn cao : 72,5% (2007)
Tæ leä lao ñoäng noâng thoân ñang coù xu höôùng giaûm, lao ñoäng thaønh thò taêng nhöng vaãn coøn chaäm : giai ñoaïn 1996 – 2007 taêng 7,6%
Quyõ thôøi gian lao ñoäng trong noâng nghieäp noâng thoân coøn dö thöøa, naêng suaát lao ñoäng coøn thaáp.
Lao ñoäng coù söï phaân boá cheânh leäch giöõa mieàn nuùi vaø ñoàng baèng
Phaàn lôùn löïc löôïng lao ñoäng coù trình ñoä ñeàu taäp trung ôû vuøng ñoàng baèng (hôn 75%), mieàn nuùi löïc löôïng lao ñoäng coøn thieáu
Hieän nay ñaõ coù söï chuyeån bieán, phaân boá laïi löïc löôïng lao ñoäng nhöng söï chuyeån dòch coøn chaäm
CAÙC VAÁN ÑEÀ VEÀ ÑÒA LÍ QUAÀN CÖ
Caâu hoûi : Trình baøy vaán ñeà ñoâ thò hoaù vaø aûnh höôûng cuûa ñoâ thò hoùa ñeán phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi
Ñaëc ñieåm ñoâ thò hoùa ôû Vieät Nam
Quaù trình ñoâ thò hoùa ôû Vieät nam dieãn ra chaäm, trình ñoä ño thò hoùa coøn thaáp
Töø theá kæ III TCN nöôùc ta coù ñoâ thò ñaàu tieân laø thaønh Coå Loa
Theá kæ XI xuaát hieän thaønh Thaêng Long
Töø theá kæ XVI – XVIII laø caùc ñoâ thò Phuù Xuaân, Hoäi An, Ñaø Naüng, Gia Ñònh
Moät soá ñoâ thò lôùn nhö Saøi Goøn, Haø Noäi, Haûi Phoøng, …. Ñöôïc hình thaønh vaøo thôøi Phaùp thuoäc nhöõng naêm 1930
Töø 1945 ñeán 1954 quaù trình ñoâ thò hoùa dieãn ra chaäm
Töø 1954 ñeán 1975 ñoâ thò hoùa dieãn ra theo 2 höôùng khaùc nhau ôû 2 mieàn Baéc vaø Nam
Töø 1975 ñeán nay ñoâ thò hoaù dieãn ra theo höôùng tích cöïc nhöng vaãn coøn chaäm, cô sôû haï taàng vaãn coøn thaáp so vôùi khu vöïc.
Tæ leä daân thaønh thò
Tæ leä daân thaønh thò nöôùc ta coøn thaáp so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc, naêm 2005 ñaït 26,9% daân soá caû nöôùc.
Tæ leä daân thaønh thò taêng chaäm, töø 1990 ñeán 2005 chæ taêng 7,4%
Phaân boá ñoâ thò khoâng ñeàu giöõa caùc vuøng
Caû nöôcù coù 689 ñoâ thò, trong ñoù taäp trung nhieàu ôû caùc ñoàng baèng ven bieån
Trung du mieàn nuùi phía Baéc coù 167 ñoâ thò
Ñoàng baèng soâng Hoàng coù 118 ñoâ thò
Baéc Trung Boä coù 98 ñoâ thò
Duyeân haûi Nam Trung Boä coù 69 ñoâ thò
Taây Nguyeân coù 54 ñoâ thò
Ñoâng Nam Boä coù 50 ñoâ th
Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long coù 133 ñoâ thò
Daân soá chuû yeáu taäp trung ñoâng ôû caùc ñoâ thò ven bieån
Trung du mieàn nuùi phía Baéc coù 2151 nghìn daân ñoâ thò
Ñoàng baèng soâng Hoàng coù 4547 nghìn daân ñoâ thò
Baéc Trung Boä coù 1463 nghìn daân ñoâ thò
Duyeân haûi Nam Trung Boä coù 2769 nghìn daân ñoâ thò
Taây Nguyeân coù 1368 nghìn daân ñoâ thò
Ñoâng Nam Boä coù 6928 nghìn daân ñoâ thò
Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long coù 3598 nghìn daân ñoâ thò
AÛnh höôûng cuûa ñoâ thò hoùa ñeán quaù trình phaùt trieån KT – XH
Taùc ñoäng maïnh tôùi quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá (giaûm khu vöïc I, taêng khu vöïc II vaø III)
Caùc ñoâ thò aûnh höôûng raát lôùn ñeán söï phaùt trieån KT – XH cuûa caùc ñòa phöông, naêm 2005 caùc ñoâ thò ñoùng goùp 70,4% GDP caû nöôùc
Caùc thaønh phoá, thò xaõ laø caùc thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm, haøng hoùa lôùn vaø ña daïng, laø nôi söû duïng ñoâng ñaûo löïc löôïng lao ñoäng coù trình ñoä kó thuaät; coù cô sôû vaät chaát kó thuaät hieän ñaïi, coù söùc huùt ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc, taïo ñoäng löïc taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá.
Caùc ñoâ thò coù khaû naêng taïo vieäc laøm vaø thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng
Tuy nhieân quaù trình ñoâ thò hoùa cuõng gaây neân oâ nhieãm moâi tröôøng, nhieàu vaán ñeà xaõ hoäi phöùc taïp, …
CHÖÔNG III : ÑÒA LÍ CAÙC NGAØNH KINH TEÁ
NGAØNH COÂNG NGHIEÄP
Caâu hoûi 1 : Cho bieát tình hình phaùt trieån coâng nghieäp naêng löôïng ôû Vieät Nam. Taïi sao nöôùc ta laïi choïn ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng laø ngaønh coâng nghieäp troïng ñieåm
Tình hình phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng Vieät Nam
Ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng bao goàm 2 phaân ngaønh laø ngaønh khai thaùc khoaùng saûn naêng löôïng vaø ngaønh saûn xuaát ñieän löïc.
Coâng nghieäp khai thaùc khoaùng saûn naêng löôïng
Ngaønh khai thaùc khoaùng saûn naêng löôïng bao goàm 2 phaân ngaønh chính ñoù laø khai thaùc than vaø khai thaùc daàu - khí
Ngaønh khai thaùc than
Nöôùc ta coù nhieàu loaïi than nhö than a-tra-xit, than naâu, than môõ, than buøn :
Than a-tra-xit taäp trung chuû yeáu ôû vuøng Ñoâng Baéc Vieät Nam vôùi toång tröõ löôïng khoaûng 6,5 tæ taán; tröõ löôïng than ñaõ thaêm doø vaø khai thaùc ôû Quaûng Ninh khoaûng 3,5 tæ taán chieám hôn 90% tröõ löôïng than toaøn quoác
Than naâu coù nhieàu ôû saâu trong loøng ñaát ñoàng baèng soâng Hoàng vôùi tröõ löôïng öôùc chöøng 200 tæ taán ôû ñoä saâu 300 – 1000m
Than môõ tröõ löôïng ít khoaûng 25 trieäu taán coù ôû Thaùi Nguyeän, Quaûng Nam
Than buøn coù nhieàu ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø caùc tænh Thanh Hoùa, Quaûng Bình, …
Quaù trình khai thaùc
Thôøi kì Phaùp thuoäc ñaõ khai thaùc ñeán 54 trieäu taán chuû yeáu laø caùc moû loä thieân deã khai thaùc
Sau naêm 1954 ngaønh khai thaùc than ñöôïc khoâi phuïc; naêm 1958 saûn löôïng ñaõ vöôït möùc khai thaùc thôøi Phaùp
Naêm 1990 khai thaùc ñöôïc 7,5 trieäu taán, xuaát khaåu 1,5 trieäu taán
Naêm 2000 khai thaùc 11,6 trieäu taán, naêm 2007 ñaït ñeán 42,5 trieäu taán
Ngaønh khai thaùc daàu khí
Töø naêm 1960 nöôùc ta ñaõ tieán haønh thaêm doø caùc moû daàu khí vaø ñaõ phaùt hieän caùc beå traàm tích chuû yeáu :
Beå soâng Hoàng coù dieän tích 160.000km2, tieàm naêng döï baùo khoaûng 0,6 tæ m3 quy daàu
Beå Phuù Khaùnh dieän tích 40.000km2, tieàm naêng döï baùo 0,3 – 0,7 tæ m3 daàu quy ñoåi
Beå Cöûu Long dieän tích 60.000km2, tieàm naêng döï baùo 700 – 800 trieäu m3 daàu quy ñoåi vôùi caùc moû chính laø Baïch Hoå, Raïng Ñoâng, Hoàng Ngoïc
Beå Nam Coân Sôn coù dieän tích khoaûng 100.000km2, tieàm naêng döï baùo 650 – 850 trieäu m3 daàu quy ñoåi vôùi moû daàu chính laø Ñaïi Huøng, moû khí Lan Ñoû, Lan Taây
Beå Malay – Thoå Chu coù dieän tích 40.000km2, tieàm naêng döï baùo 250 – 350 trieäu m3 daàu quy ñoåi
Toång tröõ löôïng döï baùo daàu khí vuøng theàm luïc ñòa Vieät Nam laø 10 tæ taán daàu vaø 1200 tæ m3 khí, khaû naêng khai thaùc töø 4 – 5 tæ taán daàu vaø 250 – 300 tæ m3 khí
Naêm 1986 laàn ñaàu tieân Vieät Nam khai thaùc thaønh coâng daàu khí, saûn löôïng haøng naêm taêng 30 – 40%. Naêm 1990 khai thaùc ñöôïc 2,7 trieäu taán, naêm 1993 ñaït 6,3 trieäu taán, naêm 1999 ñaït 15,2 trieäu taán, naêm 2000 ñaït 16,3 trieäu taán, naêm 2007 ñaït 16,5 trieäu taán. Naêm 1999 löôïng khí ñaït 2 tæ m3
Hieän nay khí ñoát khai thaùc töø caùc moû Baïch Hoå, Lan Taây, Lan Ñoû ñöôïc chuyeån veà ñaát lieàn ñeå vaän haønh caùc nhaø maùy ñieän chaïy khí ôû Phuù Myõ
2009 nhaø maùy loïc daàu Dung Quaát ñöôïc ñöa vaøo vaän haønh vôùi coâng suaát 6,5 trieäu taán/ naêm ñaùp öùng moät phaàn nhu caàu trong nöôùc vaø xuaát khaåu
Ngaønh coâng nghieäp ñieän löïc
Vieät Nam coù taøi nguyeân naêng löôïng phong phuù ñeå phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp ñieän löïc nhö : than, daàu, khí, thuûy ñieän, maët trôøi, gioù, thuûy trieàu, ñòa nhieät, phoùng xaï,…
Saûn löôïng ñieän taêng nhanh qua caùc naêm :
Naêm
1985
1990
2000
2005
2007
Saûn löôïng tæ KWh
5,2
8,8
26,7
52
64
Cô caáu saûn xuaát ñieän coù söï thay ñoåi :
Giai ñoaïn 1991 – 1996 thuûy ñieän chieám ñeán 70% toång coâng suaát
Töø 2005 ñeán nay, nhieät ñieän chieám ñeán 70% toång coâng suaát
Goàm 2 ngaønh laø nhieät ñieän vaø thuûy ñieän
Ngaønh nhieät ñieän
Laø ngaønh phaùt ñieän söû duïng caùc nguyeân lieäu chuû yeáu laø than ñaù, daàu diesel, xaêng, khí ñoát.
Vaøo thôøi Phaùp caùc nhaø maùy nhieät ñieän ñaàu tieân ñöôïc xaây döïng ôû Haûi Phoøng, Haø Noäi, Saøi Goøn – Chôï Lôùn
Tröôùc 1975 caùc nhaø maùy nhieät ñieän ôû mieàn Nam chuû yeáu chaïy daàu nhö Thuû Ñöùc (165MW), Chôï Quaùn (53MW), Chôï Lôùn (20MW)…
Tröôùc 1975 caùc nhaø maùy nhieät ñieän ôû mieàn Baéc chuû yeáu duøng nhieân lieäu than ñaù nhö Phaû Laïi (440MW), Uoâng Bí (150MW), …
Hieän nay caùc nhaø maùy söû duïng nguyeân lieäu tuoác – bin khí ñang phoå bieán chuû yeáu ôû khu vöïc phía Nam vôùi toå hôïp nhieät ñieän Phuù Myõ vôùi coâng suaát treân 4160MW
Ngaønh thuûy ñieän
Thuûy ñieän ôû Vieät Nam chuû yeáu ñöôïc phaùt trieån ôû caùc mieàn nuùi vaø cao nguyeân
Tröõ naêm 30 trieäu KW, cho saûn löôïng ñieän 260 – 270 tæ KWh/naêm
Naêm 1960 nhaø maùy thuûy ñieän ñaàu tieân cuûa Vieät Nam ñöôïc ñöa vaøo söû duïng laø nhaø maùy Ña Nhim vôùi coâng suaát 160 MW
1973 nhaø maùy tuûy ñieän Thaùc Baø ñöôïc ñöa vaøo söû duïng vôùi coâng suaát 114 MW
Sau naêm 1975 ñeán nay haøng loaït nhaø maùy coù coâng suaát lôùn ñaõ ñöôïc ñöa vaøo söû duïng ñoù laø : Hoøa Bình 1920MW, Trò An 400MW, Thaùc Mô 150MW, Yaly 700MW, …
Ñeán naêm 2011 seõ khaùnh thaønh nhaø maùy thuûy ñieän lôùn nhaát Ñoâng Nam AÙ laø nhaø maùy Sôn La vôùi coâng suaát 2400 MW
Ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng ñöôïc choïn laø ngaønh coâng nghieäp troïng ñieåm vì :
Ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng coù theá maïnh laâu daøi :
Caùc taøi nguyeân thieân nhieân phuï vuï cho ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng Vieät Nam khaù ña daïng vaø phong phuù, coù tröõ löôïng khaù nhö : than, daàu, khí, thuûy ñieän, maët trôøi, gioù, thuûy trieàu, ñòa nhieät, phoùng xaï,…
Thò tröôøng coù nhu caàu lôùn :
Ngaønh khai thaùc caùc khoaùng naêng löôïng cung caáp nguoàn nguyeân lieäu quan troïng cho caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc nhö coâng nghieäp hoùa chaát, luyeän kim, …
Caùc saûn phaåm naêng löôïng nhaát laø ñieän laø nhu caàu taát yeáu cuûa cuoäc soáng, coù vai troø quyeát ñònh trong caùc ngaønh coâng nghieäp, dòch vuï vaø aûnh höôûng to lôùn ñeán ñôøi soáng, sinh hoaït cuûa ngöôøi daân
Laø ngaønh mang laïi hieäu quaû cao :
Naâng cao naêng suaát lao ñoäng caùc ngaønh, taïo ra saûn phaåm nhieàu.
Taïo ra nhieàu vieäc laøm, naâng cao möùc soáng ngöôøi daân.
Thuùc ñaåy kinh teá ñaát nöôùc phaùt trieån, goùp phaàn gia taêng GDP
Coâng nghieäp naêng löôïng laø neàn taûng thuùc ñaåy caùc ngaønh khaùc phaùt trieån
Ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng coù taùc ñoäng maïnh ñeán söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh khaùc.
Taát caû caùc ngaønh phaùt trieån ñeàu caàn coù ñieän nhaát laø trong quaù trình CNH – HÑH
Taïo ra söï phaân coâng lao ñoäng theo laõnh thoå
Caâu hoûi 2 : Taïi sao trong giai ñoaïn naøy ngaønh coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc thöïc phaåm ñöôïc choïn laø ngaønh coâng nghieäp troïng ñieåm cuûa nöôùc ta
Ngaønh coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc thöïc phaåm laø ngaønh coù theá maïnh laâu daøi
Do möùc soáng cuûa con ngöôøi ngaøy caøng cao neân nhu caàu ñoøi hoûi ôû löông thöïc vaø thöïc phaåm ngaøy caøng cao neân ngaønh coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc vaø thöïc phaåm phaùt trieån ñaõ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa xaõ hoäi.
Do Vieät Nam laø quoác gia phaùt trieån maïnh ngaønh noâng – laâm – ngö nghieäp neân ñaõ cung caáp moät khoái löôïng nguyeân lieäu taïi choã lôùn, phong phuù vaø ña daïng cho ngaønh.
Nhu caàu cuoäc soáng coâng nghieäp ñoøi hoûi thôøi gian lao ñoäng nhieàu neân ngaønh coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc thöïc phaåm phaùt trieån ñaõ cung caáp vaø ñaùp öùng nhu caàu aên nhanh cuûa con ngöôøi qua caùc saûn phaåm aên nhanh nhö ñoà hoäp, thöùc aên saün, …
Thò tröôøng tieâu thuï trong vaø ngoaøi nöôùc to lôùn vaø ngaøy caøng môû roäng
Nguoàn lao ñoäng phuïc vuï ngaønh ñoâng ñaûo coù tay ngheà khaù cao
Ngaønh phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa xaõ hoäi vaø ñieàu kieän phaùt trieån KT-XH cuûa nöôùc ta hieän nay
Laø ngaønh mang laïi hieäu quaû cao vaø coù aûnh höôûng lôùn ñeán söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh khaùc
Ñeå phaùt trieån ngaønh caàn ít voán nhöng laïi coù theå xoay voøng voán nhanh
Ngaønh laøm taêng giaù trò cuûa noâng saûn, kích thích caùc nhoùm ngaønh noâng – laâm – ngö nghieäp phaùt trieån, goùp phaàn laøm gia taêng thu nhaäp cho ngöôøi hoaït ñoäng trong nhoùm ngaønh noâng – laâm – ngö nghieäp
Mang laïi giaù trò xuaát khaåu cao, goùp phaàn laøm taêng GDP quoác gia
Phaân coâng laïi lao ñoäng theo laõnh thoå, goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm
Ñaåy maïnh phaùt trieån caùc vuøng chuyeân canh noâng nghieäp goùp phaàn gia taêng giaù trò kinh teá vaø thu huùt lao ñoäng
Caâu hoûi 3 : Nhöõng vaán ñeà caàn quan taâm trong vieäc phaùt trieån beàn vöõng saûn xuaát coâng nghieäp
Taïi sao caàn phaùt trieån coâng nghieäp theo höôùng beàn vöõng
Nhieàu ngaønh coâng nghieäp söû duïng naêng löôïng töø nguoàn taøi nguyeân hoaù thaïch. Nguoàn taøi nguyeân hoùa thaïch ñöôïc hình thaønh trong thôøi gian laâu daøi khoù coù khaû naêng phuïc hoài neân caàn phaûi söû duïng tieát kieäm theo höôùng beàn vöõng.
Ña soá caùc ngaønh coâng nghieäp hieän nay trong quaù trình hoaït ñoäng khoâng quan taâm ñeán vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng.
Caùc ngaønh khai thaùc khoaùng saûn taïo ra löôïng ñaát thaûi, xæ quaëng lôùn, … gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát, nöôùc vaø khoâng khí.
Caùc ngaønh coâng nghieäp cheá taïo, cheá bieán, cô khí taïo ra löôïng chaát thaûi, nöôùc thaûi, khí thaûi lôùn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng
Hoaït ñoäng coâng nghieäp thuûy ñieän laøm maát ñi nhöõng khu röøng lôùn, laøm thay ñoåi moâi tröôøng ôû löu vöïc soâng, …
Cô caáu ngaønh coâng nghieäp coù chuyeån bieán tích cöïc nhöng vaãn coøn chaäm vaø thieáu hieäu quaû
Tæ troïng nhoùm ngaønh coâng nghieäp khai thaùc coøn cao
Coâng nghieäp cheá bieán phaàn lôùn laø ngaønh truyeàn thoáng caàn söû duïng nguoàn nguyeân lieäu naêng löôïng lôùn neân taïo ra caùc saûn phaåm chaát löôïng khoâng cao, giaù thaønh thaáp neân söùc caïnh tranh treân thò tröôøng thaáp
Caùc saûn phaåm cuûa ngaønh coâng nghieäp khai thaùc phaàn lôùn ñeàu mang xuaát khaåu thoâ neân giaù thaønh thaáp.
Caùc maùy moùc, khoa hoïc kó thuaät, coâng ngheä öùng duïng trong saûn xuaát coâng nghieäp coøn thaáp neân deã gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.
Neàn coâng nghieäp theá giôùi ñaõ phaùt trieån theo höôùng hieän ñaïi töø laâu vaø ñang ngaøy caøng phaùt trieån cho neân Vieät Nam muoán hoäi nhaäp vôùi neàn kinh teá theá giôùi thì vieäc phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp theo höôùng beàn vöõng laø yeâu caàu taát yeáu.
Caùc vaán ñeà caàn quan taâm trong phaùt trieån beàn vöõng coâng nghieäp
Caân quan taâm ñeán tieàm naêng nguoàn nguyeân lieäu
Thöïc traïng nguoàn nguyeân lieäu khoaùng saûn
Than ñaù coù tröõ löôïng khaù lôùn goàm nhieàu loaïi:
Than atraxit coù toång tröõ löôïng döï ñoaùn khoaûng 7 tæ taán, chuû yeáu ôû khu vöïc Quaûng Ninh
Than môõ coù tröõ löôïng thaáp (25 trieäu taán) chaát löôïng khoâng cao taäp trung chuû yeáu ôû Thanh Hoùa, Quaûng Nam
Than naâu coù tröõ löôïng khaù lôùn (treân 200 tæ taán) naèm saâu döôùi ñoàng baèng soâng Hoàng
Than buøn taäp trung nhieàu ôû Taây Nam ñoàng baèng Soâng Cöûu Long
Tröõ löôïng daàu moû vaø khí ñoát nöôùc ta khaù lôùn. Theo khaûo saùt toång tröõ löôïng daàu moû laø 10 tæ taán, khaû naêng khai thaùc 4 – 5 tæ taán. Toång tröõ löôïng khí ñoäc laäp vaø ñoàng haønh 250 – 300 tæ m3
Saét coù tröõ löôïng döï baùo 1,8 tæ taán, tröõ löôïng thaêm doø 1 tæ taán. Moû Thaïch Kheâ coù tröõ löôïng lôùn ñeán 554 trieäu taán
Mangan tröõ löôïng döï baùo tôùi 3,2 trieäu taán
Croâm coù tröõ löôïng thaêm doø 3,2 trieäu taán, tröõ löôïng döï baùo 22,8 trieäu taán
Caùc taøi nguyeân khoaùng saûn coù tröõ löôïng khaù nhöng phaàn lôùn ñeàu khoù khai thaùc, naèm raõi raùc, chaát löôïng khoâng cao hay ñaõ khai thaùc töø laâu coù nguy cô caïn kieät trong thôøi gian gaàn
Thöïc traïng nguoàn taøi nguyeân laâm saûn
Taøi nguyeân röøng nöôùc ta khaù phong phuù vôùi nhieàu kieåu röøng, röøng nhieàu taàng, khaû naêng cho löôïng goã khai thaùc lôùn, coù chaát löôïng cao
Tæ leä cho phuû röøng ñaït 36,1% naêm 2003 coù taêng so vôùi giai ñoaïn tröôùc
Tuy nhieân nguoàn laâm saûn ñang ñoái maët vôùiù nhieàu vaán ñeà
Dieän tích röøng taêng nhöng chuû yeáu laø röøng troàng, röøng giaøu giaûm nhanh veà dieän tích chæ coøn ôû caùc vuøng saâu
Chaát löôïng goã khai thaùc khoâng coøn cao
Taøi nguyeân sinh vaät aên theo cuõng bò suy giaûm maïnh
Thöïc traïng taøi nguyeân thuûy saûn
Vieät Nam coù taøi nguyeân thuûy saûn phong phuù
Coù hôn 2000 loaøi caù bieån trong ñoù coù 100 loaøi coù giaù trò kinh teá
1647 loaøi giaùp xaùc trong ñoù coù 100 loaøi toâm, 2500 loaøi nhuyeãn theå, 600 loaøi rong bieån, …
Nöôùc ta coù nhieàu ngö tröôøng lôùn vôùi toång khaû naêng cho pheùp khai thaùc khoaûng 4 trieäu taán/naêm
Hieän nay moãi naêm khai thaùc gaàn 2 trieäu taán/ naêm
Tuy nhieân vaãn coøn coù nhieàu vaán ñeà caàn quan taâm
Saûn löôïng thuûy saûn ñang suy giaûm nghieâm troïng nhaát laø caùc loaøi caùc loaøi gaàn bôø vaø ôû taàng maët
Nhieàu loaøi ñang coù nguy cô tuyeät chuûng cao
Thöïc traïng taøi nguyeân noâng nghieäp
Noâng nghieäp Vieät Nam hieän ñang ñöôïc ñaàu tö khoa hoïc kó thuaät ñeå taêng naêng suaát, chaát löôïng saûn phaåm
Nhieàu saûn phaåm noâng nghieäp ñaït chaát löôïng cao, saûn löôïng nhieàu
Tuy nhieân coøn caùc vaán ñeà ñaùng quan taâm
Saûn löôïng caùc noâng saûn chöa oån ñònh
Caùc yeáu toá töï nhieân vaãn coøn chi phoái maïnh quaù trình saûn xuaát noâng nghieäp
Caùc taøi nguyeân phuïc vuï coâng nghieäp coù saûn löôïng khaù, phong phuù veà soá löôïng vaø chaát löôïng tuy nhieân caàn coù keá hoaïch khai thaùc, saûn xuaát vaø söû duïng moät caùch phuø hôïp vaø heát söùc tieát kieäm
Caàn chuyeån dòch cô caáu ngaønh hôïp lyù, linh hoaït ñeå ñaùp öùng nhu caàu trong nöôùc vaø caùc khu vöïc treân theá giôùi
Taêng cöôøng söû duïng caùc saûn phaåm trong nöôùc
Taäp trung phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp troïng ñieåm, thích öùng vôùi thò tröôøng
Ñieàu chænh cô caáu ngaønh coâng nghieäp hôïp lí
Giaûm tæ troïng caùc ngaønh coâng nghieäp khai thaùc, taêng tæ troïng nhoùm ngaønh cheá bieán
Trong cô caáu saûn phaåm : phaùt trieån caùc ngaønh coù saûn phaåm chaát löôïng toát, saûn phaåm cao caáp, coù söùc caïnh tranh; giaûm tæ troïng nhöõng ngaønh coâng nghieäp truyeàn thoáng coù chaát löôïng saûn phaåm khoâng cao.
Caùc vaán ñeà khaùc caàn quan taâm
Ñaàu tö cô sôû vaät chaát, kó thuaät, maùy moùc, trang thieát bò ñeå naâng cao naêng suaát vaø chaát löôïng saûn phaåm
Caàn coù caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng :
Xaây döïng luaät baûo veä moâi tröôøng
Quaûn lyù chaët cheõ trong vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng, giaûm thieåu caùc taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng
NGAØNH NOÂNG NGHIEÄP
Caâu hoûi 1 : Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp ôû nöôùc ta
Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp theo höôùng saûn xuaát haøng hoùa
Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp theo höôùng ña daïng hoùa
Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp gaén lieàn vôùi ngaønh coâng nghieäp cheá bieán noâng saûn
Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp theo höôùng beàn vöõng
Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp theo höôùng saûn xuaát haøng hoùa
Muïc tieâu :
Saûn xuaát noâng nghieäp hieän ñang chieám tæ troïng lôùn trong neàn kinh teá vôùi hôn 50% lao ñoäng hoaït ñoäng toaøn ngaønh kinh teá vaø ñoùng goùp 20% GDP toaøn neàn kinh teá
Nöôùc ta coù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi gioù muøa aåm
Noâng nghieäp haøng hoùa giuùp giaûi quyeát vieäc laøm, ñaùp öùng nhu caàu löông thöïc, thöïc phaåm cho ngöôøi daân, ñoàng thôøi taïo ra khoái löôïng haøng hoùa lôùn, chaát löôïng cao ñeå xuaát khaåu thu ngoaïi teä lôùn.
Taïo ñieàu kieän tích luõy voán lôùn ñeå taùi saûn xuaát
Bieän phaùp :
Taäp trung ñaàu tö cho maùy moùc, trang thieát bò ñoäng cô phuïc vuï noâng nghieäp
Thöïc hieän 4 bieän phaùp hieän ñaïi hoùa : thuûy lôïi hoùa, cô giôùi hoùa, hoùa hoïc hoùa, phaùt trieån gioáng -> thöïc hieän theo ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp haøng hoùa.
Ñaøo taïo löïc löôïng lao ñoäng coù kó thuaät, tay ngheà trong saûn xuaát noâng nghieäp
Quan taâm ñeán thò tröôøng trong nöôùc, tìm hieåu cô hoäi ñeå khoâng ngöøng môû roäng thò tröôøng ngoaøi nöôùc
Toå chöùc saûn xuaát vaø phaân boá caùc ngaønh saûn xuaát cho hôïp lí qua caùc hình thöùc saûn xuaát noâng nghieäp : caù theå, tö nhaân, trang traïi, doanh nghieäp, hôïp taùc xaõ, …
Hình thaønh caùc vuøng chuyeân canh saûn xuaát
Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp theo höôùng ña daïng hoùa
Nguyeân nhaân ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp theo höôùng ña daïng hoùa :
Taøi nguyeân thieân nhieân Vieät Nam ña daïng, laø cô sôû tieàn ñeà ñeå phaùt trieån neàn noâng nghieäp ña daïng.
Nguoàn lao ñoäng ñoâng ñaûo, laønh ngheà, coù trình ñoä.
Ñieàu kieän cô sôû vaät chaát, kó thuaät, voán, sinh hoïc ña daïng taïo nhieàu thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån neàn noâng nghieäp ña daïng
Nhieàu thaønh phaàn kinh teá noâng nghieäp khaùc nhau : caù theå, tö nhaân, trang traïi, doanh nghieäp, hôïp taùc xaõ, …
Ña daïng hoùa caùc saûn phaåm noâng nghieäp goùp phaàn taïo nhieàu vieäc laøm ña daïng, phaùt trieån nhieàu ngaønh ngheà.
Laø ñieàu kieän ñeå phaùt trieån du lòch, thöông maïi, dòch vuï.
Ña daïng hoùa noâng nghieäp goùp phaàn laøm ña daïng hoùa caùc saûn phaåm noâng nghieäp nhaèm ñaùp öùng nhu caàu trong vaø ngoaøi nöôùc taïo ra nguoàn thu lôùn cho ñaát nöôùc.
Bieän phaùp :
Phaùt trieån neàn noâng nghieäp ña ngaønh : nhieàu nhoùm ngaønh, nhieàu ngaønh saûn xuaát noâng nghieäp ña canh (troàng troït, chaên nuoâi, nuoâi troàng thuûy saûn, …) -> tröôùc kia phaùt trieån neàn noâng nghieäp ñoäc canh vôùi 1 loaïi caây, moät loaïi con.
Saûn phaåm noâng nghieäp ña daïng, daãn ñeán cô caáu trong saûn xuaát noâng nghieäp ngaøy caøng môû roäng vaø caân ñoái : saûn xuaát löông thöïc khoâng ngöøng phaùt trieån nhöng caùc nhoùm ngaønh khaùc cuõng phaùt trieån maïnh (caây coâng nghieäp, caây aên quaû, chaên nuoâi,…)
Phaùt trieån nhieàu thaønh phaàn kinh teá trong noâng nghieäp : caù theå, tö nhaân, trang traïi, doanh nghieäp, hôïp taùc xaõ, …
Ña daïng hoùa caùc hoaït ñoäng noâng thoân : phaùt trieån phi noâng nghieäp (thöông maïi, dòch vuï)
Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp gaén lieàn vôùi ngaønh coâng nghieäp cheá bieán noâng saûn
Phaùt trieån noâng nghieäp theo höôùng hieän ñaïi goùp phaàn kích thích saûn xuaát noâng nghieäp (neáu khoâng coù coâng nghieäp cheá bieán haøng hoùa noâng nghieäp thì caùc saûn phaåm noâng nghieäp khoù tieâu thuï, …)
Goùp phaàn taêng giaù trò noâng saûn, taïo ñieàu kieän döï tröõ, baûo quaûn noâng saûn toát daãn ñeán coù theå söû duïng ñöôïc noâng saûn quanh naêm.
Ngaønh coâng nghieäp cheá bieán caøng gaàn vôùi vuøng noâng nghieäp caøng tieát kieäm ñöôïc chi phí chuyeân chôû, ñaûm baûo ñöôïc nguoàn nguyeân lieäu töôi soáng.
Ñònh höôùng phaùt trieån neàn noâng nghieäp theo höôùng beàn vöõng
Ñaây laø höôùng ñi taát yeáu cuûa noâng nghieäp khoâng chæ rieâng Vieät Nam maø coøn caû theá giôùi ñöôïc ñaët ra caáp thieát khi maø saûn xuaát noâng nghieäp ñang ñoái maët vôùi nhieàu vaàn ñeà :
Ñaát saûn xuaát khoâng roäng, trong khi ngöôøi caøng ñoâng
Lao ñoäng trong ngaønh coù trình ñoä khoâng cao
Vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng, suy thoaùi taøi nguyeân noâng nghieäp ñang dieãn ra traàm troïng.
Phaùt trieån beàn vöõng laø höôùng ñi taát yeáu vì noù goùp phaàn gìn giöõ cho töông lai; goùp phaàn giuùp caïnh tranh vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi.
Caàn chuù yù ñaàu vaøo cuûa saûn xuaát noâng nghieäp (caùc taøi nguyeân thieân nhieân), bôûi vì caùc ñoái töôïng cuûa noâng nghieäp laø caây troàng vaø vaät nuoâi laø moät boä phaän cuûa thieân nhieân
Taøi nguyeân ñaát :
Taøi nguyeân ñaát trong saûn xuaát noâng nghieäp khoâng lôùn khoaûng 8 – 9 trieäu ha (bình quaân ñaát noâng nghieäp / ngöôøi raát thaáp chæ baèng 1/6 theá giôùi) neáu söû duïng khoâng hôïp lí thì taøi nguyeân ñaát ngaøy caøng thu heïp, ñoä phì ñaát giaûm -> caàn coù quy hoaïch 1 caùch chaët cheõ, hôïp lí; vieäc chuyeån muïc ñích söû duïng ñaát phaûi caân nhaéc kó löôõng
Caùc hoaït ñoäng kinh teá ñaõ laøm suy thoaùi taøi nguyeân ñaát : caùc KCN laøm ñaát bò oâ nhieãm; söû duïng ñaát chöa hieäu quaû laøm maát ñaát noâng nghieäp; coøn nhieàu vuøng ñaát pheøn, maën, … -> caàn quy hoaïch, caûi taïo, söû duïng hôïp lí
Caùc bieän phaùp xöû lí :
Söû duïng caùc gioáng caây troàng thích hôïp : xen canh, luaân canh, troàng xen keõ caùc loaïi caây
Caûi taïo caùc loaïi ñaát : ñaát pheøn duøng voâi, thau chua röû maën, …
Kieåm tra, löu yù vieäc söû duïng chaát thaûi, …
Taøi nguyeân nöôùc :
Caàn coù heä thoáng thuûy lôïi, hoà chöùa, traïm bom
Haïn cheá oâ nhieãm nöôùc
Taøi nguyeân sinh vaät : lai taïo gioáng, thuaàn hoùa caùc loaïi vaät nuoâi
Caàn quan taâm ñeán cô sôû vaät chaát kó thuaät cho saûn xuaát noâng nghieäp : heä thoáng choàng traïi, coâng trình thuûy lôïi, traïm nghieân cöùu gioáng, traïm thuù y, …
Quan taâm ñeán caùc ngaønh kinh teá khaùc hoã trôï nhö : coâng nghieäp, giao thoâng vaän taûi, thöông maïi, ngoaïi thöông, …
Quan taâm khaâu ñaàu vaøo taïo ñieàu kieän thuaän lôïi phaùt trieån saûn xuaát noâng nghieäp goùp phaàn taïo ra nhieàu saûn phaåm chaát löôïng cao, thuaän lôïi xuaát khaåu -> ñieàu kieän thuaän lôïi cho ñaàu ra.
Caâu hoûi 2 : Trình baøy nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên trong vieäc phaùt trieån ngaønh noâng – laâm – ngö nghieäp
Caùc ñieàu kieän töï nhieân
Nhöõng thuaän lôïi
Taøi nguyeân ñaát vaø ñòa hình
Ñaát phuø sa ôû ñoàng baèng raát thích hôïp vôùi vieäc troàng luùa nöôùc, caùc caây löông thöïc, thöïc phaåm, caây coâng nghieäp ngaén ngaøy vaø chaên nuoâi gia suùc nhoû, gia caàm
Ñaát feralit vuøng nuùi vaø cao nguyeân thích hôïp cho vieäc phaùt trieån troàng röøng vaø ngaønh laâm nghieäp, troàng caây coâng nghieäp laâu naêm
Ñaát ñoû bazan treân caùc cao nguyeân, ñaát xaùm baïc maøu phuø sa coå thích hôïp troàng caây coâng nghieäp laâu naêm vaø caây aên quaû.
Heä thoáng mieàn nuùi vaø cao nguyeân thích hôïp vôùi vieäc phaùt trieån caùc ñoàng coû phuïc vuï chaên nuoâi gia suùc lôùn.
ÔÛ caùc vuøng ñoàng baèng, vuøng ven bieån vaø caû ôû mieàn nuùi coù dieän tích maët nöôùc lôùn (soâng ngoøi, ao, hoà, ñaàm, baõi trieàu, baõi caïn, …) raát thích hôïp trong vieäc nuoâi troàng thuûy haûi saûn nöôùc ngoït, nöôùc maën
Bôø bieån daøi 3260km, ngoaøi khôi coù nhieàu ngö tröôøng lôùn thuaän lôïi cho vieäc ñaùnh baét haûi saûn.
Ñieàu kieän khí haäu ña daïng
Tính chaát khí haäu nhieät ñôùi cao, löôïng nhieät, löôïng naéng, löôïng möa, … phong phuù laø nhöõng nhaân toá quan troïng cuûa ngaønh noâng – laâm – ngö nghieäp mang tính nhieät ñôùi.
Khí haäu coù söï phaân hoùa ña daïng töø Baéc xuoáng Nam, töø Ñoâng sang Taây vaø töø thaáp leân cao taïo neân nhieàu neàn khí haäu khaùc nhau töø nhieät ñôùi ñeán caän nhieät vaø oân ñôùi raát thích hôïp vôùi cô caáu caây troàng vaø vaät nuoâi ña daïng töø caùc loaøi nhieät ñôùi ñeán caùc loaøi caän nhieät vaø oân ñôùi.
Gaén lieàn vôùi bieån Ñoâng cung caáp tính haûi döông vôùi ñoä aåm lôùn
Caùc ñieàu kieän töï nhieân khaùc
Bieån Ñoâng roäng lôùn giaøu tröõ löôïng haûi saûn laø nguoàn nguyeân lieäu phong phuù cho khai thaùc, ñaùnh baét thuûy, haûi saûn
Nöôùc ta coù heä thoáng soâng ngoøi, keânh raïch vôùi löu löôïng nöôùc lôùn, nhieàu phuø sa boài ñaép cho caùc ñoàng baèng chaâu thoå vaø löôïng thuûy saûn nöôùc ngoït lôùn.
Nhöõng khoù khaên
Dieän tích ñaát phuø sa ñoàng baèng nhoû (chieám 1/5 dieän tích caû nöôùc) laø haïn cheá nhaát ñoái vôùi ngaønh troàng troït caây löông thöïc vaø thöïc phaåm, trong khi ñoù daân cö quaù ñoâng
Thieân nhieân coù nhieàu tai bieán : haïn haùn, luõ luït, gioù baõo, … gaây nhieàu toån thaát
Thieân nhieân vaø khí haäu nhieät ñôùi gaây nhieàu maàm beänh, … laøm hö haïi muøa maøng, noâng saûn.
Mieàn nuùi coù ñoä doác cao deã bò xoùi moøn, röûa troâi laøm ñaát bò suy thoaùi
Haïn haùn, kieät nöôùc vaøo muøa khoâ ôû mieàn nuùi vaø cao nguyeân gaây khoù khaên cho troàng troït
Ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi
Nhöõng thuaän lôïi
Ñieàu kieän kinh teá :
Voán ñaàu tö phuïc vuï phaùt trieån ngaønh ñaõ taêng leân
Nguoàn vaät tö noâng nghieäp (phaân boùn, thuoác tröø saâu, …) khaù ñaày ñuû.
Ñieàu kieän maùy moùc phuï vuï ngaønh taêng leân nhieàu
Thuûy lôïi phuïc vuï töôùi tieâu chuû ñoäng
Nhieàu vuøng chuyeân canh ra ñôøi
Nguoàn thöùc aên phuïc vuï chaên nuoâi ñöôïc cung caáp ñaày ñuû
Coù nhieàu traïm, traïi, vieän nghieân cöùu ñaùp öùng veà nguoàn gioáng
Cô sôû thuù y phaùt trieån
Ngaønh coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc thöïc phaåm ñöôïc ñaàu tö phaùt trieån maïnh laøm kích thích saûn xuaát noâng nghieäp
Nhu caàu löông thöïc, thöïc phaåm cuûa xaõ hoäi ngaøy caøng lôùn
Ñieàu kieän xaõ hoäi :
Löïc löôïng lao ñoäng trong ngaønh ñoâng ñaûo, coù nhieàu kinh nghieäm, caàn cuø, tieáp thu vaø vaän duïng tieán boä khoa hoïc kó thuaät nhanh.
Ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc kó thuaät chuyeân ngaønh phuïc vuï cho quaù trình saûn xuaát vaø phaùt trieån ngaønh ñöôïc taêng leân khaù
Nhaø nöôùc coù nhöõng chính saùch thích hôïp vaø quan taâm nhieàu hôn ñeán yeâu caàu phaùt trieån ngaønh theo höôùng saûn xuaát haøng hoùa
Nhöõng haïn cheá
Veà maët kinh teá:
Ñieàu kieän cô sôû, vaät chaát kó thuaät chöa thaät maïnh meõ laøm haïn cheá naêng suaát
Dòch vuï noâng nghieäp vaø thò tröôøng tieâu thuï chöa thaät oån ñònh
Caùc ngaønh cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm coøn nhoû beù non yeáu chöa gaén lieàn ñoàng boä vôùi saûn xuaát, chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu
Nguoàn voán ñaàu tö vaø taùi môû roäng saûn xuaát coøn haïn cheá.
Veà maët xaõ hoäi :
Trình ñoä saûn xuaát cuûa lao ñoäng coøn thaáp, mang tính coå truyeàn, laïc haäu.
Daân soá ñoâng, laïi ñang taêng nhanh laøm haïn cheá dieän tích ñaát canh taùc nhaát laø ôû vuøng ñoàng baèng
Taäp quaùn saûn xuaát nhoû, töï tuùc coøn naëng neà gaây khoù khaên trong yeâu caàu thay ñoåi cô caáu muøa vuï, cô caáu caây troàng vaät nuoâi ñeå taêng naêng suaát, taêng nguoàn löông thöïc, thöïc phaåm ôû daïng haøng hoùa.
NGAØNH DÒCH VUÏ
Caâu hoûi 1 : Ñaùnh giaù vai troø cuûa ngaønh GTVT trong vieäc hoäi nhaäp vôùi khu vöïc vaø theá giôùi ?
GTVT laø ngaønh dòch vuï ñaëc bieät coù vai troø thuùc ñaåy toaøn boä neàn kinh teá nöôùc ta phaùt trieån, ñoàng thôøi laøm caàu noái cho vieäc hoäi nhaäp vôùi khu vöïc vaø theá giôùi.
Thuùc ñaåy neàn kinh teá Vieät nam phaùt trieån
Coù taùc duïng cung öùng ñieàu kieän vaät tö, nguyeân lieäu, thieát bò, naêng löôïng, … cho caùc cô sôû, caùc ñòa baøn saûn xuaát; taïo neân ñoäng löïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån caùc ngaønh, caùc vuøng saûn xuaát
Coù taùc duïng chuyeån taûi saûn phaåm, haøng hoùa ñeán caùc thò tröôøng tieâu thuï; taïo ñieàu kieän cho saûn xuaát dieãn ra lieân tuïc vaø phaùt trieån; laøm taêng giaù trò saûn phaåm
Coù yù nghóa taùc ñoäng ñeán söï phaùt trieån ñoàng boä, caân ñoái caùc ñòa baøn laõnh thoå, taùc ñoäng söï phaùt trieån caùc vuøng mieàn nuùi – cao nguyeân, vuøng saâu, vuøng xa.
Keát noái caùc vuøng kinh teá, caùc trung taâm kinh teá, caùc thaønh phoá, trung taâm thöông maïi, KCN lôùn cuûa caû nöôùc.
Laø ngaønh coù taùc duïng ñaùp öùng ngaøy caøng toát hôn nhu caàu ñi laïi, giao lu cuûa nhaân daân.
Giao thoâng vaän taûi giöõ vò trí raát quan troïng trong coâng taùc ñaûm baûo an ninh quoác phoøng
Laøm caàu noái cho hoäi nhaäp vôùi quoác teá :
Xu höôùng toaøn caàu hoaù cuûa theá giôùi ñang ngaøy caøng phoå bieán vaø lan roäng neân vai troø cuûa giao thoâng vaän taûi laø heát söùc quan troïng trong vieäc giuùp Vieät Nam mau choùng hoaø nhaäp vôùi theá giôùi
Baèng caùc hình thöùc ñöôøng giao thoâng ñöôøng boä nhö : ñöôøng oâ toâ, ñöôøng saét, giuùp neàn kinh teá Vieät Nam thuaän lôïi trao ñoåi vôùi caùc nöôùc laùng gieàng nhö Trung Quoác, Laøo, Campuchia hoaëc xa hôn laø caùc nöôùc trong khu vöïc nhö Thaùi Lan, Mianma, Aán Ñoä, …
Baèng caùc tuyeán ñöôøng bieån Vieät Nam coù nhieàu cô hoäi thuaän lôïi trong vieäc trao ñoåi buoân baùn giao löu vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi
Nhôø caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng Vieät Nam coù theå taêng cöôøng xuaát khaåu caùc maët haøng nhö noâng saûn, haøng tieåu thuû coâng nghieäp, khoaùng saûn, laâm saûn, … goùp phaàn thu ngoaïi teä lôùn, taùi saûn xuaát trong nöôùc. Ngöôïc laïi, Vieät Nam coù theå nhaäp caùc loaïi maùy moùc, vaät tö, nguyeân lieäu phuïc vuï cho CNH – HÑH.
Vôùi tieàm naêng phaùt trieån to lôùn cuûa GTVT Vieät Nam neân ngaønh GTVT coù nhieàu cô hoäi ñeå thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
GTVT khoâng chæ goùp phaàn quan troïng giuùp Vieät Nam mau choùng hoøa nhaäp vôùi khu vöïc vaø theá giôùi maø GTVT coøn laø ñieàu kieän ñeå Vieät Nam caïnh tranh vôùi caùc nöôùc trong phaùt trieån kinh teá
Giao thoâng haøng khoâng Vieät Nam gaàn ñaây ñang phaùt trieån khaù maïnh, ñaõ giuùp Vieät Nam coù ñieàu kieän môû roäng, lieân keát hôïp taùc giao löu vôùi nhieàu quoác gia treân theá giôùi.
Caâu hoûi 2 : Phaân tích vai troø cuûa giao thoâng vaän taûi ñöôøng oâ toâ, ñöôøng bieån. Phaân tích vai troø cuûa 2 tuyeán ñöôøng oâ toâ chính cuûa Vieät Nam (Quoác loä 1A vaø Ñöôøng Hoà Chí Minh) vaø caûng Saøi Goøn
Vai troø cuûa GTVT ñöôøng oâ toâ vaø ñöôøng bieån
Vai troø cuûa GTVT ñöôøng oâ toâ
Chieám vò trí quan troïng nhaát trong caùc loaïi hình giao thoâng phuïc vuï phaùt trieån KT-XH trong nöôùc: vaän chuyeån 658,7 trieäu löôït ngöôøi (2000) chieám 82% toång soá haønh khaùch vaän chuyeån vaø 87,5 trieäu taán haøng hoaù (2000) chieám 63% toång löôïng haøng hoùa vaân chuyeån GTVT.
Caùc tuyeán ñöôøng boä keát noái chaët cheõ vôùi nhau laøm nhieäm vuï noái lieàn caùc ñòa baøn kinh teá, caùc vuøng kinh teá caû nöôùc; noái lieàn caùc vuøng troïng ñieåm kinh teá nöôùc ta nhö vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc Boä vôùi VKTTÑ Trung Boä vaø VKTTÑ Mieàn Nam
Caùc tuyeán ñöôøng coøn gaén lieàn vuøng ñoàng baèng vôùi trung du mieàn nuùi, noái vuøng giaøu khoaùng saûn, laâm saûn, noâng saûn, caây coâng nghieäp vôùi caùc trung taâm coâng nghieäp cheá bieán, saûn xuaát haøng hoùa lôùn.
Gaén lieàn nöôùc ta vôùi caùc nöôùc coù chung bieân giôùi vaø caùc quoác gia trong khu vöïc trong vieäc vaän chuyeån trao ñoåi, buoân baùn haøng hoùa
Hình thaønh caùc tuyeán GTVT coù tính chaát chuyeân moân hoùa nhö : vaän chuyeån löông thöïc, thöïc phaåm; vaän chuyeån haøng tieâu duøng; vaän chuyeån haøng xuaát khaàu,…
Vai troø cuûa ngaønh GTVT ñöôøng bieån
Laø ngaønh vaän taûi coù theá maïnh trong töông lai trong vieäc giuùp Vieät Nam giao löu buoân baùn haøng hoùa vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi
Coù khaû naêng vaän chuyeån caùc haøng hoùa lôùn, khoái löôïng lôùn, mang laïi hieäu quaû kinh teá cao
Phaùt trieån caùc heä thoáng caûng nöôùc saâu lôùn laøm nhieäm vuï trung chuyeån haøng hoùa quoác teá mang laïi nguoàn thu ngoaïi teä lôùn cho ñaát nöôùc.
Trong töông lai khoâng xa ngaønh seõ chieám vai troø soá 1 trong vaän chuyeån haøng hoùa
Vai troø cuûa 2 tuyeán ñöôøng oâ toâ chính cuûa Vieät Nam (Quoác loä 1A vaø Ñöôøng Hoà Chí Minh) vaø caûng Saøi Goøn
Quoác loä 1A
YÙù nghóa cuûa tuyeán ñöôøng :
Quoác loä 1A daøi hôn 2300km keùo daøi töø bieân giôùi Vieät Trung ñeán taän Muõi Caø Mau
Quoác loä 1A hieän laø tuyeán ñöôøng daøi nhaát nöôùc ta; noù noái lieàn haàu nhö taát caû caùc vuøng kinh teá trong caû nöôùc (tröø Taây Nguyeân)
Quoác loä 1A gaén lieàn vôùi caùc tuyeán ñöôøng Ñoâng – Taây, Taây Baéc – Ñoâng Nam; noái lieàn vuøng ñoàng baèng vôùi mieàn nuùi cao nguyeân nöôùc ta.
Laø tuyeán ñöôøng ñi qua taát caû caùc vuøng troïng ñieåm daân cö, thuû ñoâ vaø caùc thaønh phoá lôùn cuûa nöôùc ta.
Quoác loä 1A coøn noái lieàn caùc trung taâm kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa lôùn cuûa caû nöôùc : Haø Noäi, Nam Ñònh, Vinh, Hueá, Ñaø Naüng, Quy Nhôn, Nha Trang, Bieân Hoøa, Tp. Hoà Chí Minh, TP. Caàn Thô
Tuyeán ñöôøng vôùi nhieàu chöùc naêng :
Ñaûm nhaän vaän chuyeån moät löu löôïng haønh khaùch vaø khoái löôïng haøng hoùa caùc loaïi lôùn nhaát
Vaän chuyeån töø Baéc vaøo : chuû yeáu laø vaät lieäu xaây döïng, phaân boùn, kim loaïn, nguyeân lieäu, nhieân lieäu, …
Vaän chuyeån töø Nam ra : chuû yeáu laø löông thöïc, thöïc phaåm, haøng tieâu duøng, maùy moùc thieát bò, …
Laø tuyeán ñöôøng coù yù nghóa quan troïng trong quoác phoøng
Nhö vaäy : Quoác loä 1A coù yù nghæa laø tuyeán ñöôøng “xöông soáng phía Ñoâng” trong GTVT cuûa nöôùc ta
Tuyeán ñöôøng Hoà Chí Minh
YÙ nghóa cuûa tuyeán ñöôøng
Toång chieàu daøi cuûa tuyeán ñöôøng laø 3200km ñieåm ñaàu töø Cao Baèng vaø ñieåm cuoái ôû Caø Mau
Giai ñoaïn 1 daøi 1700km töø Hoaø Laïc (Haø Noäi) ñeán Beán Caùt (Bình Phöôùc) treân cô sôû caûi taïo quoác loä 21, 15, 14B, 13.
Giai ñoaïn 2 : ôû phía Baéc töø Hoaø laïc leân Cao Baèng vaø ôû phía Nam töø Beán Caùt ñia qua Ñoàng Thaùp, Kieân Giang vaø keát thuùc ôû Caø Mau.
Tuyeán ñöôøng Hoà Chí Minh ñi qua taát caû caùc vuøng kinh teá cuûa ñaát nöôùc, keát noái caùc vuøng nuùi vaø cao nguyeân cuûa nöôùc ta goùp phaàn thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá khu vöïc phía Taây cuûa ñaát nöôùc
Tuyeán ñöôøng Hoà Chí Minh keát noái caùc tuyeán ñöôøng Ñoâng – Taây, Taây Baéc – Ñoâng Nam vaø chaïy song song vôùi quoác loä 1A
Chöùc naêng cuûa tuyeán ñöôøng
Tuyeán ñöôøng Hoà Chí Minh chuû yeáu chaïy trong vuøng ñoài nuùi thieân nhieân hieåm trôû goùp phaàn phaân coâng lao ñoäng theo laõnh thoå, ñaùnh thöùc tieàm naêng cuûa vuøng
Goùp phaàn chia seõ gaùnh naëng vaän chuyeån cho quoác loä 1A
Taïo söï giao löu giöõa caùc vuøng mieàn
Laø tuyeán ñöôøng coù yù nghóa quan troïng trong quoác phoøng
Nhö vaäy : Tuyeán ñöôøng Hoà Chí Minh coù yù nghæa laø tuyeán ñöôøng “xöông soáng phía Taây” trong GTVT cuûa nöôùc ta
Caûng Saøi Goøn
YÙù nghóa cuûa caûng Saøi Goøn
Caûng Saøi Goøn caùch bieån 80km, ñaõ ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån töø laâu; hieän nay laø caûng lôùn nhaát nöôùc ta, coù quy moâ moät caûng quoác teá.
Caûng Saøi Goøn coù khaû naêng tieáp nhaän taøu coù troïng taûi 50.000 taán, vôùi heä thoáng boác dôõ, kho taøng, beán baõi maïnh vaø chuû ñoäng.
Chöùc naêng Caûng Saøi Goøn :
Laø caûng quan troïng nhaát trong vaän chuyeån noäi ñòa : töø Caûng Saøi Goøn ñaõ toûa ñi caùc caûng khaùc trong nöôùc
Caûng Saøi Goøn laø caûng quoác teá, töø ñoù phaùt trieån ñeán caùc caûng cuûa vuøng Ñoâng Nam AÙ, chaâu Ñaïi Döông, chaâu Aâu, chaâu Myõ, … vaø ngöôïc laïi; laø caûng tieáp nhaän nhieàu nhaát löôïng haøng hoùa vaø haønh khaùch quoác teá.
Caûng Saøi Goøn coù chöùc naêng chuyeån taûi haøng xuaát khaåu lôùn
Caûng Saøi Goøn giöõ vai troø quan troïng trong söï phaân phoái vaät tö, thieát bò, haøng hoùa cho taát caû caùc vuøng saûn xuaát, caùc thò tröôøng trong nöôùc.
Nhö vaäy : Caûng Saøi Goøn laø caûng lôùn nhaát, hoaït ñoäng coù hieäu quaû nhaát trong ngaønh ñöôøng bieån nöôùc ta, giuùp neàn kinh teá nöôùc ta hoäi nhaäp ñöôïc vôùi khu vöïc vaø quoác teá
Caâu hoûi 3 : Trình baøy nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên trong phaùt trieån ngaønh GTVT
Ñieàu kieän töï nhieân
Nhöõng thuaän lôïi
Nöôùc ta vôùi vò trí ñòa lí ôû phía Ñoâng baøn ñaûo Ñoâng Döông, gaàn trung taâm khu vöïc Ñoâng Nam AÙ, tieáp giaùp vôùi bieån Ñoâng trôû thaønh vò trí trung chuyeån cuûa ñöôøng haøng haûi quoác teá töø Aán Ñoä Döông sang Thaùi Bình Döông vaø moät soá tuyeán ñöôøng haøng khoâng quoác teá, …, vò trí naøy giuùp nöôùc ta deã daøng phaùt trieån caùc ngaønh ñöôøng oâ toâ, ñöôøng bieån, ñöôøng haøng khoâng, …; gaén nöôùc ta vôùi khu vöïc vaø quoác teá.
Ñòa hình nöôùc ta vôùi moät daûi ñoàng baèng baèng phaúng töø Baéc vaøo Nam taïo thuaän lôïi cho xaây döïng caùc tuyeán ñöôøng oâ toâ, ñöôøng saét theo höôùng Baéc – Nam.
Coù moät heä thoáng soâng ngoøi daøy ñaëc keát hôïp vôùi moät maïng löôùi keânh raïch taïo neân moät maïng löôùi giao thoâng ñöôøng soâng noäi ñòa raát toát. Qua heä soâng coù theå giao löu ñöôïc vôùi caùc nöôùc trong noäi ñòa AÙ chaâu
Nöôùc ta tieáp caän vôùi bieån Ñoâng vaø vònh Thaùi Lan vôùi ñöôøng bôø bieån daøi 3260km, laø moät vuøng bieån nhieät ñôùi, luoàng laïch oån ñònh, nhieàu haûi caûng töï nhieân toát… raát thuaän lôïi ñeå phaùt trieån giao thoâng ñöôøng bieån
Tính chaát khí haäu nhieät ñôùi vôùi löôïng naéng, löôïng aùnh saùng phong phuù raát thuaän lôïi trong giao thoâng ñöôøng haøng khoâng.
Nhöõng haïn cheá
Ñòa hình vôùi nhieàu ñoài nuùi, cao nguyeân coù ñoä cao lôùn, saép xeáp theo höôùng Taây Baéc – Ñoâng Nam, Baéc – Nam, Taây – Ñoâng gaây khoù khaên cho giao thoâng ñöôøng boä theo höôùng Taây – Ñoâng.
Ñòa hình bò caét xeû maïnh do heä thoáng soâng suoái ñaõ gaây toån phí nhieàu trong vieäc xaây döïng caàu, coáng
Soâng ngoøi vôùi doøng chaûy vaø loøng soâng khoâng oå ñònh gaây nhieàu haïn cheá trong giao thoâng ñöôøng soâng.
Khí haäu möa nhieàu, luõ luït cöïc ñoan, nhieàu baõo, … khoâng nghöõng gaây khoù khaên cho giao thoâng maø coøn gaây nhieàu toån thaát ñoái vôùi coâng trình vaø phöông tieän giao thoâng.
Veà kinh teá
Nhöõng thuaän lôïi
Nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån giao thoâng daàn ñöôïc naâng leân töø baûn thaân cuûa ngaønh vaø neàn kinh teá caû nöôùc, keát hôïp vôùi voàn ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
KT – XH Vieät nam ngaøy caøng phaùt trieån vöøa thuùc ñaåy vöøa ñoøi hoûi GTVT phaùt trieån
Nöôùc ta ñaõ saûn xuaát ñöôïc nhieàu vaät tö, thieát bò, phöông tieän giao thoâng, … phuïc vuï ñöôïc yeâu caàu xaây döïng, vaän chuyeån cuûa nhieàu ngaønh.
Ñöôøng loái phaùt trieån GTVT cuûa nhaø nöôùc : xaùc ñònh ñöôïc vai troø cuûa ngaønh GTVT raát quan troïng trong söï phaùt trieån KT - XH
Nhöõng haïn cheá
Nguoàn voán chöa ñaùp öùng toát yeâu caàu xaây döïng vaø phaùt trieån giao thoâng.
Ñieàu kieän phöông tieän giao thoâng coøn yeáu keùm
Veà caõ hoäi
Nhöõng thuaän lôïi
Nguoàn lao ñoäng doài daøo cung caáp ñuû cho yeâu caàu xaây döïng giao thoâng
Ñoäi nguõ caùn boä kyõ thuaät giao thoâng taêng leân, trong ñoù coù nhieàu caùn boä coù trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät chuyeân ngaønh.
Coù söï hôïp taùc quoác teá thuaän lôïi.
Nhöõng haïn cheá
Nhìn chung ñoäi nguõ coâng nhaân, caùn boä kyõ thuaät coøn thieáu vaø yeáu veà chuyeân moân
Nhaän thöùc vaø hieåu bieát cuûa xaõ hoäi trong tham gia giao thoâng coøn thaáp, nhieàu khi gaây neân nhöõng toån thaát.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Địa lí tự kinh tế – xã hội việt nam.doc