Đề thi và đáp án môn: nhập môn Xã hội học

ĐỀ THI & ĐÁP ÁN MÔN: NHẬP MÔN XÃ HỘI HỌC Mã môn học: INSO321005 Học kỳ: 2 Năm học: 2013 – 2014 Ngày thi: 03/6/2014  ĐỀ THI Câu 1: (3,5 điểm) Anh/chị hãy trình bày: Chức năng của xã hội học? Khái niệm vị thế xã hội? những đặc điểm cần lưu ý khi nghiên cứu về vị thế xã hội? Câu 2: (6,5điểm) Anh/chị hãy phân tích những điều kiện và tiền đề để xã hội học ra đời với tư cách là một ngành khoa học độc lập? ĐÁP ÁN Câu 1: (3,5 điểm) Anh/chị trình bày: a. Chức năng của xã hội học: (SV nêu ngắn gọn 3 chức năng) a1. Chức năng nhận thức: - Trang bị cho người học hệ thống tri thức khoa học về sự phát triển của xã hội, quy luật của sự phát triển ấy, đồng thời vạch ra được cơ chế của sự phát triển đó. - Tạo nên những tiền đề để nhận thức về những triển vọng nhằm phát triển hơn nữa đời sống xã hội cũng như các mặt, các khía cạnh riêng biệt của nó. - Xác định được nhu cầu phát triển của xã hội, của các giai cấp, các cộng đồng biểu lộ qua các hành động của con người, góp phần xác định các hình thức cụ thể nhằm đạt được nhu cầu, sự kết hợp được lợi ích của tập thể, cộng đồng. a2. Chức năng thực tiễn: - Chức năng thực tiễn của xã hội học gắn liền với chức năng nhận thức à nhận thức bản chất của các hiện tượng, sự việc à tìm ra quy luật vận động à xuất phát bắt nguồn từ bản chất khoa học. - Làm rõ những bước phát triển tiếp theo của xã hội trong tương lai gần cũng như xa à các nhà xã hội học phân tích các thông tin à tìm ra hiện tượng xã hội vận động từ riêng đến chung hướng đến tìm ra quy luật của sự vận động đó, dự báo được tương lai. - Dự báo trên cơ sở nắm bắt chính xác các quy luật và xu hướng phát triển của xã hội là tiền đề, là điều kiện để kế hoạch hóa và quản lý xã hội một cách khoa học. - Đưa ra các kiến nghị, đề xuất được đề ra để đáp ứng cho nhu cầu quản lý xã hội. a3.Chức năng tư tưởng: - Mang tính giáo dục và định hướng xã hội. - Phát huy những ảnh hưởng tích cực và hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của kinh tế thị trường. Khái niệm vị thế xã hội? Những đặc điểm cần lưu ý khi nghiên cứu về vị thế xã hội? b1. Khái niệm: Sinh viên có thể nêu một khái niệm của một tác giả xã hội học nào sau đây: R. Linton, Trần Hữu Quang, G.Lenski, I. Robertsons, J.H. Fischer b2. Những đặc điểm cần lưu ý khi nghiên cứu vị thế xã hội? (SV nêu được 5 đặc điểm) - Vị thế xã hội không nhất thiết gắn với người có uy tín và địa vị xã hội cao. - Vị thế không thuần túy phụ thuộc vào ý kiến chủ quan của mỗi người về chính mình. - Vị thế của mỗi người cần đối chiếu hay gắn với những tiêu chuẩn khách quan của xã hội. - Vị thế của mỗi người là vị trí xã hội mà những người đang sống trong cộng đồng với người đó dành cho họ, đánh giá hay suy tôn họ. - Vị thế xã hội của mỗi người có tính ổn định tương đối Câu 2 (6,5 điểm): Khi phân tích sinh viên cần đáp ứng đầy đủ các nội dung sau: Vào những năm cuối thế kỷ XVIII đến khoảng nữa cuối thế kỷ XIX, ở châu Âu nổ ra nhiều cuộc cách mạng: Cách mạng tư sản Hà Lan, cách mạng công nghiệp Anh, cách mạng tư sản Anh, đặc biệt là của cuộc cách mạng tư sản Pháp 1789 đã đánh một dấu móc quan trọng trong tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, tư tưởng và tri thức khoa học của loài người. a, Điều kiện kinh tế - xã hội của các nước Tây Âu vào cuối thế kỷ XIX: Tổ chức phân công lao động hết sức khoa học Cho phép khai thác tối đa tài nguyên thiên nhiên Tập trung lực lượng nhân công hết sức đông đúc trong một không gian địa lý hết sức hạn chế Sự hình thành những trung tâm công nghiệp lớn thực chất là các đô thị b, Điều kiện chính trị, văn hóa và tư tưởng. Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa thay thế cho phương thức sản xuất phong kiến. Sự thay đổi về hệ thống giá trị xã hội. c, Điều kiện về lý luận và phương pháp luận nghiên cứu khoa học Sự tích lũy hệ thống lý luận xã hội Phát triển khoa học xã hội học trên cơ sở sự phát triển mạnh mẽ của khoa học vào giữa thế kỷ XIX. ______________Hết______________