Đề tài Hoạt động báo chí của Chủ tịch Hồ Chí Minh giai đoạn 1945 - 1954

c, cuéc ®Êu tranh ngo¹i giao cña nh©n d©n ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc thµnh tùu to lín víi viÖc HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ §«ng D­¬ng ®­îc kÝ kÕt, lËp l¹i hoµ b×nh ë ViÖt Nam vµ trªn toµn §«ng D­¬ng, ®¸p øng nguyÖn väng hoµ b×nh cña nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n thÕ giíi. MiÒn B¾c ViÖt Nam hoµn toµn gi¶i phãng vµ tiÕp tôc x©y dùng v÷ng m¹nh, thµnh c¨n cø ®Þa chung cña c¸ch m¹ng c¶ n­íc, thµnh hËu ph­¬ng chiÕn l­îc cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng ®Õ quèc MÜ sau nµy. III. Giíi thiÖu vÒ h×nh ¶nh ®Êt n­íc, con ng­êi ViÖt Nam Trong giai đoạn 1945-1954 hoạt động thông tin đối ngoại của Hồ Chí Minh có một nội dung quan trọng là giới thiệu về đất nước và con người Việt Nam. Trong bối cảnh đất nước vừa giành được độc lập thì việc làm đó có ‎ nghĩa quan trọng nhằm cho bạn bè thế giới một sự hiểu biết về một Việt Nam giàu truyền thống văn hóa lịch sử và con người Việt Nam anh hùng trong lao động và sản xuất. 1. Tæ quèc ViÖt Nam VÒ ®Þa lý, trong bµi “Nước Việt Nam đấu tranh cho nền độc lập của mình” Hồ Chí Minh giới thiệu về nước Việt giàu đẹp, được thiên nhiên ưu đãi. “…Việt Nam là nước lớn nhất trong số 3 nước Đông Dương. Việt Nam có 20 triệu dân…Việt Nam là thuộc địa giàu nhất trong số các thuộc địa của Pháp. Nam Bộ sản xuất gạo và cao su, Trung Bộ sản xuất muối và cá, Bắc Kỳ có nhiều gỗ và hầm mỏ…” Ng­êi ®· chØ ra vÞ trÝ, d©n sè vµ tµi nguyªn cña n­íc nhµ. Ta thÊy râ Ng­êi kh«ng chØ cung cÊp th«ng tin vÒ ViÖt Nam mµ con bµy tá niÒm tù hµo d©n téc. §iÒu ®ã thÓ hiÖn trong nh÷ng c¸i nhÊt mµ Ng­êi chØ ra: “lín nhÊt”; “giµu nhÊt” vµ c¸i sù giµu cã vÒ mÆt tµi nguyªn thiªn nhiªn ë kh¾p 3 miÒn. VÒ lịch sử, Ng­êi ®· dµnh nhiÒu bµi b¸o ®Ó ngợi ca những tấm gương sáng trong lịch sử minh chứng cho truyền thống yêu nước tốt đẹp. Nh­ trong bµi “Thư gửi các chiến sĩ cảm tử quân thủ đô”(27/1/1947), Ng­êi viÕt: “…Tinh thần tự tôn tự lập của dân tộc ta mấy nghìn năm để lại, cái tinh thần quật cường đó đã kinh qua Hai Bà Trưng, Lí Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, Phan Đình Phùng, Hoàng Hao Thám truyền lại… tiếp tục cái tinh thần bất diệt đó để truyền lại cho nòi giống Việt Nam muôn đời về sau… ”Hay nh­ trong bµi “Thư nói về công tác Trần Quốc Toản” (th¸ng 2 n¨m 1948): “…Cách dây chừng 700 năm, quân Mông Cổ đánh chiếm gần nửa châu Âu , chiếm gần hết châu Á, và lấy cả nước Trung Hoa. Lúc đó quân Mông Cổ đem 30 vạn quân đến đánh nước ta. Do ông Trần Hưng Đạo cầm đầu, tổ tiên ta trường kì kháng chiến trải qua 4, 5 năm đánh tan quân Mông Cổ, nước ta lại được độc lập. Trần Quốc Toản là cháu ông Trần Hưng Đạo, lúc đó mới 15, 16 tuổi cũng đi đánh giặcvà lập được nhiều chiến công…” HoÆc bµi “Lời kêu gọi nhân ngày 19/12/1950”: “…Trong 1000 năm lịch sử của nước ta gần đây có 3 cuộc trường kỳ kháng chiến: Đời Trần chống quân Nguyên; Đời Lê chống quân Minh và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và can thiệp Mü ngày nay... Ngày xưa quân thù ở bên cạnh nước ta và rất hung mạnh, nước con nhỏ, người ít, sức yếu, thế mà chỉ nhờ đoàn kết và hăng hái, tổ tiên ta đã đấnh thắng được quân giặc…”. Trong c¸c t¸c phÈm trªn, Ng­êi ®· nªu l¹i nh÷ng tÊm g­¬ng yªu n­íc s¸ng ngêi trong lÞch sö d©n téc, nh÷ng líp ng­êi anh hïng, bÊt khuÊt ®· liªn tiÕp ®øng lªn thÕ hÖ nµy nèi tiÕp thÕ hÖ kh¸c ®Ó b¶o vÖ ®éc lËp, tù do cho tæ quèc. §ã lµ mét truyÒn thèng ®¸ng tù hµo cña d©n téc m×nh. Qua t¸c phÈm cña Ng­êi, ViÖt Nam lu«n thÓ hiÖn sù vÎ vang cña chÝnh nghÜa vµ chiÕn th¾ng mäi c­êng quèc hung tµn. Trong ®ã kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi nh÷ng bµi Ng­êi viÕt vÒ truyÒn thèng yªu n­íc cña phô n÷ ViÖt Nam - ®Êt n­íc “giÆc ®Õn nhµ ®µn bµ còng ®¸nh”. Bµi “Thư gửi phụ nữ nhân dịp kỷ niệm Hai Bà Trưng và ngày quốc tế phụ nữ” (Tháng 3 /1052) lµ mét bµi nh­ vËy: “…Hai Bà Trưng để lại cho phụ nữ Việt Nam một truyền thống vẻ vang, là dũng cảm kháng chiến. Liên đoàn phụ nữ dân chủ quốc tế giúp phụ nữ Việt Nam bồi dưỡng truyền thống ấy, hăng hái đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc xâm lược, Phụ nữ Việt Nam đã xứng đáng là con cháu Hai bà và là một lực lượng trong quốc tế phụ nữ…” VÒ văn hãa, Hồ ChÝ Minh đã nªu cao những yếu tố bản sắc của văn hãa Việt Nam, đó là những nét đẹp trong phong tục tập quán, đó là truyền thống yêu nước, đoàn kết của các dân tộc anh em. Trong bµi “Bọn đế quốc cướp nước không bao giờ có thể nô dịch được dân tộc Việt Nam anh dũng”: “…May mắn hơn nhiều dân tộc khác,…mỗi năm chúng tôi có 2 ngày Tết. Một lần Tết theo Dương Lịch… còn một Tết thứ hai tính theo âm lịch…đó là ngày Tết theo tục lệ cổ truyền của nhân dân… Mùa xuân ở nước chúng tôi bắt đầu từ ngày đầu tháng Giêng. Giờ đây khắp nơi nơi là bầu không khí tuyệt vời của mùa xuân. Mặt trời tỏa sang, ánh sang dịu dàng đem lại sức sống tươi vui lành mạnh. Lúa non phủ lên các cánh đồng… cây 4 mùa xanh tốt sum suê. Trong những ngày này từ các lâu đài cho đến những ngôi nhà tranh bé nhỏ đều có tranh vẽ, những lời chúc mừng viết lên giấy đỏ gián ở cửa ra vào…những khẩu hiệu đấu trạnh và lao động…mọi người đều mặc những quần áo đẹp nhất mà họ có. Gia đình nào cũng sửa soạn những thức ăn ngon nhất. Người ta làm lễ trước bàn thờ tổ tiên. Bạn hữu đi chúc mừng thăm hỏi lẫn nhau. Người lớn tặng quà cho trẻ con. Nhân dân gửi tặng phẩm bộ đội…”. Khi ®äc nh÷ng dßng viÕt ®ã ch¾c ch¾n kh«ng ai lµ kh«ng cã thiÖn c¶m víi ViÖt Nam – mét ®Êt n­íc ph­¬ng §«ng t­¬i ®Ñp, trï phó, giµu v¨n ho¸. Vµ mét trong nh÷ng nÐt v¨n ho¸ cña ®Êt n­íc ngµn n¨m v¨n hiÕn ®ã lµ v¨n ho¸ øng xö gi÷a ng­êi víi ng­êi. Trong “Thư gửi đồng bào hậu phương” (5/3/1947), Ng­êi viÕt: “…Có cơm giúp cơm, có cháo giúp cháo, Ít nhất cũng có một bát nước chè, một lời th©n ái gọi là tỏ nghĩa đồng tình: Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng” hay trong “§èi th­ göi ®ång bµo Nam Bé”- B¸o Cøu quèc, sè 255,1/6/1946:“…N¨m ngãn tay còng cã ngãn v¾n ngãn dµi. Nh­ng v¾n dµi ®Òu häp nhau l¹i n¬i bµn tay. Trong mÊy triÖu ng­êi còng cã ng­êi thÕ nµy thÕ kh¸c, nh­ng thÕ nµy hay thÕ kh¸c ®Òu dßng dâi cña tæ tiªn ta. VËy nªn ta ph¶i khoan hång ®¹i ®é. Ta ph¶i nhËn r»ng ®· lµ con L¹c ch¸u Hång th× ai còng cã Ýt hay nhiÒu lßng ¸i quèc…”. 2. Con người ViÖt Nam Con ng­êi ViÖt Nam vèn anh hïng trong lao ®éng vµ chiÕn ®Êu. §ã chÝnh lµ th«ng ®iÖp mµ nhµ b¸o Hå ChÝ Minh muèn göi g¾m. Trong bèi c¶nh ®Êt n­íc ®ang cã chiÕn tranh, Hồ Chí Minh ®· ngợi ca những tấm gương chiến đấu anh dũng, quên mình vì tổ quốc nhằm khích lệ tinh thần đấu tranh của nhân dân. Cã thÓ kÓ ®Õn c¸c bµi viÕt: Noi g­¬ng anh em tù vÖ chiÕn ®Êu Hoµng DiÖu, b¸o Cøu quèc, sè 266, ngµy 14-6-1946 hay bµi viÕt Göi c¸c chiÕn sÜ vÖ quèc ®oµn, tù vÖ vµ d©n qu©n toµn quèc Ng­êi ®· cã nh÷ng dßng tr¸ng ca hµo hïng : “…Vẻ vang thay! Cái nhiệm vụ của anh em. Ăn gió nằm sương, xung phong hàm trận, các anh em không quản gian lao. Máu trôi lửa chảy, mưa đạn rừng bom, các anh em không quản nguy hiểm. Các anh em chỉ biÕt đua nhau giết giặc. Oanh liệt thay! Cái tráng trí của anh em. Càng đánh càng mạnh, kinh nghiệm càng nhiều. Khi thắng không kiêu, khi lui không nản. Anh dũng thay! Lòng quyết thắng của anh em. Chiến sĩ là đàn con anh hùng của tổ quốc. Các chiến sĩ quyết đem xương máu để giữ vững non nước Lạc Hồng…” §äc ®o¹n trªn ta thÊy cã nÐt ph¶ng phÊt cña V¨n tÕ nghÜa sü CÇn Giuéc. Ph¶i nãi r»ng Hå ChÝ Minh ®· dùng ®­îc mét t­îng ®µi oanh liÖt cña c¸c chiÕn sÜ tù vÖ. Hay trong bµi Thư gửi đồng bào Cao-Bắc-Lạng nhân dịp chiến thắng chiến trường biên giới (B¸o Cøu quèc sè 1674 14/10/1950), Ng­êi viÕt : “…Có cuộc thắng lợi đó là nhờ đồng bào ba tỉnh ta rất hăng hái tham gia kháng chiến. Vì bộ đội ta rất dũng cảm. Tôi đặc biệt nêu cao công lao của phụ nữ Cao-Bắc-Lạng. Hàng vạn chị em Kinh, Thổ, Trại, Mán,…đã không quản xa xôi,trèo đèo lội suối, ăn đói nằm sương, thi đua làm việc sửa đường vận tải giúp đữ bộ đội, góp một phần vào thắng lợi…” Hå ChÝ Minh lµ nhµ l·nh ®¹o rÊt chó träng ®Õn vÊn ®Ò ®oµn kÕt d©n téc. Bëi thÕ mµ Ng­êi lu«n dµnh mét sù quan t©m ®Æc biÖt ®Õn ®ång bµo d©n téc thiÓu sè. Trªn b¸o Nh©n D©n , sè 34 ngµy 29 th¸ng 11 n¨m 1951, Ng­êi cã bµi C¶ nhµ kh¸ng chiÕn. Bµi b¸o cã lêi cña mét bµ mÑ giôc gi· con trai lªn ®­êng ®¸nh giÆc cøu n­íc : “…Con đi đi, đi đi con Đánh Tây để giữ nước non Lạc Hồng Bao giờ kháng chiến thành công Con về giúp mẹ vun trồng lúa khoai Bà cụ Nguyễn Thị Vĩnh dạy các con của bà cụ như thế…Bà cụ có 6 người con 5 trai và 1 gái. Cả 6 người đều ở bộ đội. Nhà tuy nghèo, bà cụ Vĩnh vẫn hăng hái giúp đỡ cán bộ và bộ đội như con cháu ruột thịt…Bà cụ Vĩnh chẵng những là mẹ hiền của 6 chiến sĩ con cụ, mà còn là mẹ chung của cả các chiến sĩ Việt Nam…”. Trong lêi cña bµ mÑ giµ dÆn con cã ©m h­ëng ca dao nªn c¸i tinh thÇn d©n téc nhê ®ã mµ cµng thªm th¾m ®­îm. Bµ mÑ Êy tiªu biÓu cho rÊt nhiÒu nh÷ng bµ mÑ anh hïng. §ã lµ h×nh ¶nh mét bµ mÑ miÒn xu«i, cßn trong bµi Tinh thần kháng chiến của đồng bào Trại( Mán) trªn b¸o Nh©n D©n sè 34 ngµy 29/11/1951 ta l¹i b¾t gÆp mét bµ mÑ miÒn ng­îc :.“…Một bà cụ xung phong 100 kilo thóc, anh em nói: “ Cụ nhà nghèo, góp 50 cân là được”. Bà cụ nói: “ Góp thªm 1 cân thóc, để diệt thªm một thằng Tây. Tôi vui lßng ăn sắn, ăn khoai, dành dạo cho bộ đội ăn no để đánh giặc…” HCM-Báo Nhân Dân, số 74-18/9/19-Bµi nãi chuyÖn víi ®oµn ®¹i biÓu c¸c d©n téc thiÓu sè. Song song víi viÖc ca ngîi con ng­êi ViÖt Nam anh hïng trong chiÕn ®Êu th× Hå ChÝ Minh cßn nªu lªn nh÷ng tÊm g­¬ng lao ®éng s¶n xuÊt giái cña c¸c ®Þa ph­¬ng ®­îc ®Ó khÝch lÖ tinh thÇn lao ®éng s¶n xuÊt cña nh©n d©n. Cã thÓ kÓ ®Õn c¸c bµi: Nhi đồng xã Hiệp Hòa (Thái Nguyên) trªn báo Cứu quốc, số 1980 ngày 28/12/1952, bµi Các đồng bào điền chủ gương mẫu trªn báo Cứu quốc, số 1984 ngày 2/1/1953, bµi Một làng tiên tiến kiểu mẫu-Thọ Xuân, Thanh Hóa trªn báo Cứu Quốc, số 2141-12/8/1953…Ng­êi ®· trùc tiÕp nªu danh nh÷ng anh hïng lao ®éng nh­ Ngô Gia Khảm “…Anh hùng lao động số 1-đúc quả lựu đạn đầu tiên, tiết kiệm, thi đua, không sợ khổ, vượt mọi khó khăn, kiên quyết làm vượt mức nhiệm vụ…” trªn b¸o Nhân Dân, số 60-5/6/1952, Nguyễn Thị Chiên “…yêu nước, căm giặc, trung thành với đoàn thể, kiên quyết bám sát dân, luôn luôn yêu thương đồng đội ắm vững và ra sức thi hành chính sách…” trªn b¸o Nhân Dân, số 60-5/6/1952, Trần Đại Nghĩa-Anh hùng lao động trªn báo Nhân Dân, số 61-12/6/1952, Nguyễn Quốc Trị-Anh hùng quân đội trªn báo Nhân Dân, số 61-12/6/1952,… IV. Th«ng tin, ®Þnh h­íng t×nh h×nh thêi sù thÕ giíi cho nh©n d©n trong n­íc 1. Th«ng tin, tuyªn truyÒn t×nh h×nh quèc tÕ cho ®ång bµo trong n­íc Hå ChÝ Minh hiÓu râ nhu cÇu ®­îc hiÓu biÕt nh÷ng th«ng tin quèc tÕ cña ng­êi d©n trong n­íc. Thªm vµo ®ã nh÷ng bµi b¸o cung cÊp th«ng tin quèc tÕ, ph©n tÝch nh÷ng sù kiÖn quèc tÕ còng n»m trong chÝnh s¸ch cña §¶ng, nhµ n­íc ®Ó nh©n d©n hiÓu râ, hiÓu ®óng b¶n chÊt c¸c sù kiÖn tõ ®ã cã c¸i nh×n ®óng ®¾n, kh«ng bÞ nh÷ng t­ t­ëng ph¶n ®éng lµm dao ®éng, g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn tiÕn tr×nh c¸ch m¹ng cña ®Êt n­íc còng nh­ cã c¸i nh×n l¹c quan, khÝch lÖ h¬n ®èi víi phong trµo c¸ch m¹ng tiÕn bé trong n­íc vµ ë c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi. Trong c¸c bµi b¸o viÕt vÒ t×nh h×nh quèc tÕ Hå ChÝ Minh th­êng sö dông c¸c bót danh: ChiÕn sÜ, T.L, §.X...chø kh«ng sö dông tªn còng nh­ chøc danh cña Ng­êi. ViÖc sö dông bót danh nµy khiÕn ng­êi viÕt kh«ng bÞ rµng buéc ë c­¬ng vÞ chñ tÞch n­íc víi nghi thøc ngo¹i giao vµ ng÷ ®iÖu ng«n tõ. D­íi ngßi bót cña m×nh, Ng­êi s¾c s¶o bµn luËn vÒ thêi cuéc, tÊn c«ng kÎ thï b»ng ®ßn ®¶ kÝch m¹nh mÏ ®ång thêi thÓ hiÖn c¸i nh×n kh¸ch quan h¬n ®èi víi c¸c sù kiÖn quèc tÕ. 1.1. T×nh h×nh cña c¸c n­íc ®Õ quèc trong ®ã ®Æc biÖt lµ Mü, Anh vµ Ph¸p... Cuéc chiÕn tranh ViÖt Nam cña thùc d©n Ph¸p nh÷ng n¨m cuèi bèn m­¬i vµ ®Çu nh÷ng n¨m n¨m m­¬i cña thÕ kØ XX cã sù can thiÖp cña ®Õ quèc Mü ®· béc lé d· t©m muèn th«n tÝnh toµn bé b¸n ®¶o §«ng D­¬ng- mét vÞ trÝ cã ý nghÜa chiÕn l­îc quan träng ë §«ng Nam ¸. Sau khi gióp chÝnh phñ bï nh×n Ng« §×nh DiÖm lËp chÝnh phñ ViÖt Nam Céng hoµ ë miÒn Nam ViÖt Nam, ®Õ quèc Mü hiÖn nguyªn h×nh lµ tªn sen ®Çm quèc tÕ. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· thÓ hiÖn sù nh¹y bÐn vµ tinh t­êng cña m×nh khi sím x¸c ®Þnh c¸ch m¹ng ViÖt Nam ph¶i ®­¬ng ®Çu víi mét kÎ thï míi m¹nh h¬n c¶ vÒ l­îng vµ vÒ chÊt. 1.1.1. Ph©n tÝch chÝnh s¸ch, ho¹t ®éng cña Mü vµ c¸c n­íc thÕ lùc ph¶n ®éng trªn c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ nh»m lµm râ ©m m­u, b¶n chÊt, thñ ®o¹n cña chóng. Hå ChÝ Minh ®· trÝch dÉn nh÷ng sè liÖu cô thÓ, nh÷ng dÉn chøng thuyÕt phôc, nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c tõ b¸o chÝ nhiÒu n­íc vµ ngay c¶ b¸o chÝ cña c¸c n­íc ®Õ quèc, thùc d©n viÕt vÒ thùc tr¹ng n­íc hä. Ng­êi kh«ng chØ truyÒn ®¹t nh÷ng th«ng tin, chi tiÕt, sè liÖu kh« khan mµ víi mét sù th«ng hiÓu s©u s¾c t×nh h×nh chÝnh trÞ thÕ giíi, ®Çu ãc ph©n tÝch cña mét nhµ chÝnh trÞ khoa häc cïng víi sù nh¹y bÐn cña mét nhµ b¸o nhiÒu kinh nghiÖm, Hå ChÝ Minh ®· gãp phÇn v¹ch trÇn ©m m­u, thñ ®o¹n, b¶n chÊt cña c¸c n­íc ®Õ quèc vµ ®Þnh h­íng cho c¸c t­ t­ëng, ho¹t ®éng cña c¸n bé, nh©n d©n trong n­íc. §ång thêi Ng­êi kh¼ng ®Þnh tÝnh chÊt phi nghÜa cña cuéc chiÕn tranh ViÖt Nam do ®Õ quèc Mü vµ thùc d©n Ph¸p thùc hiÖn, tranh thñ rÊt sím c¶m t×nh cña nh©n d©n thÕ giíi trong ®ã còng tranh thñ sù ñng hé cña nh©n d©n Mü nh÷ng chñ yÕu lµ cña nh©n d©n tiÕn bé cña Mü. Mäi chÝnh s¸ch, ho¹t ®éng cña Mü vµ c¸c n­íc ph¶n ®éng ë c¸c n­íc thuéc ®Þa ®Òu nh»m hai môc ®Ých lín lµ: - Thay ®æi chÕ ®é chÝnh trÞ ë Liªn X« - §µn ¸p c¸c phong trµo c¸ch m¹ng ®ßi tù do d©n chñ, ®éc lËp d©n téc, tiÕn bé x· héi ë c¸c n­íc thuéc ®Þa. Mü vÉn ®­îc tiÕng lµ d©n chñ lµ tù do... nh÷ng ngay chÝnh ng­êi d©n sèng trªn ®Êt Mü, nh÷ng ng­êi Mü còng kh«ng ®­îc h­ëng c¸i quyÒn Êy. ThÕ mµ Mü ®ßi ®i gieo r¾c t­ t­ëng d©n chñ, tù do c«ng b»ng cho c¸c n­íc kh¸c. Bµi: “Da ®en nh­ng lßng ®á” trªn b¸o Cøu quèc sè 1900 ngµy 7-9-1951 lµ lêi nh÷ng ng­êi da ®en Mü ph¶i hy sinh cho nh÷ng ng­êi ®ang bãc lét gia ®×nh ng­êi th©n hä ë quª nhµ vµ ngay chÝnh b¶n th©n hä t¹i nh÷ng chiÕn tr­êng chÕt chãc. D©n chñ, tù do cña n­íc Mü d­êng nh­ kh«ng dµnh cho nh÷ng ng­êi viÕt bøc th­ ®­îc göi vÒ tõ chiÕn tr­êng TriÒu Tiªn nµy còng nh­ nh÷ng ng­êi da ®en tõ c¸c chiÕn tr­êng kh¸c. 15 triÖu ng­êi da ®en ë Mü vÉn sèng trong chÕ ®é n« lÖ. Vµ Mü l¹i m­u m« më réng chÕ ®é n« lÖ Êy trªn toµn thÕ giíi. ChÕ ®é n« lÖ chø kh«ng ph¶i chÕ ®é d©n chñ nh­ Mü tõng ba hoa. Hay trong “§êi sèng ë Mü”, t¸c gi¶ cho ®éc gi¶ thÊy cuéc sèng mµ Mü tuyªn truyÒn lµ “sung s­íng” cña nh÷ng ng­êi nhÆt r¸c ë mét n­íc tù cho lµ v¨n minh nhÊt thÕ giíi, d©n chñ vµ sung s­íng nhÊt thÕ giíi, cuéc sèng cña nh÷ng con ng­êi mét tay x¸ch c¸i bÞ mét tay mãc thïng r¸c, nh÷ng ng­êi ph¶i tranh nhau c¶ víi chã vµ t¸c gi¶ ®Æt ra c©u hái “Ph¶i ch¨ng ®©y lµ n­íc Mü cã thõa d©n chñ ®Ó b¸n cho c¶ thÕ giíi” vµ than r»ng “Chao «i, Mü mµ kh«ng ®Ñp”. Nãi thªm vÒ x· héi Mü, Hå ChÝ Minh ®· viÕt trªn b¸o Nh©n d©n bµi “X· héi v¨n ho¸ Mü” mµ trong ®ã t¸c gi¶ gäi x· héi Mü lµ “x· héi h«i thèi” vµ v¨n ho¸ Mü lµ “v¨n ho¸ suy ®åi”. T¸c gi¶ §.X ®· ®­a ra nh÷ng dÉn chøng hÕt søc cô thÓ vÒ ®êi sèng x· héi v¨n ho¸ n­íc Mü ®­îc ®¨ng trªn c¸c b¸o Mü vµ ph¸t ra tõ lêi nãi cña c¸c chÝnh kh¸ch Mü. §ã lµ sù s¹ch sÏ th¬m tho gi¶ t¹o ë c¸c ®­êng phè thñ ®« Washington, ®ã lµ c¸i c¸ch mµ chÝnh quyÒn Mü d©n chñ, v¨n minh ®èi xö víi nh÷ng ng­êi da ®en, nh÷ng ng­êi nghÌo khã: Ng­êi phô n÷ da ®en bÞ ®uæi khái bÖnh viÖn khi chÞ lªn c¬n chuyÓn d¹, mét ®¹i sø bÞ ®uæi ra khái nhµ h¸t chØ bëi «ng ta lµ ng­êi da ®en bÊt chÊp c¸c quy ®Þnh vÒ lÔ t©n ngo¹i giao...T¸c gi¶ còng chän läc nh÷ng chi tiÕt rÊt ®¾t võa cã g× ®ã nhuèm vÎ hµi h­íc l¹i võa thÊy cã ®iÒu g× chua ch¸t trong giäng v¨n. Thñ ®« n­íc Mü cã nghÜa ®Þa riªng cho ng­êi da tr¾ng, nghÜa ®Þa riªng cho ng­êi da ®en vµ cho chã. Hä ®èi xö víi ng­êi kh«ng ra g× mµ l¹i cã h¼n mét nghÜa ®Þa riªng cho loµi chã chØ lµ mét con vËt nu«i trong nhµ. N¹n ph©n biÖt mµu da, ph©n biÖt chñng téc ë Mü ®­îc kh¾c ho¹ râ nÕt trong bµi b¸o. VËy h¹nh phóc ë ®©u, sung s­íng ë ®©u mµ Mü cã thõa ®Ó ban ph¸t cho n­íc kh¸c nh­ lêi ®Õ quèc Mü nãi. Mü tuyªn truyÒn d©n chñ, lÊy cí d©n chñ mµ ®i ®¸nh n­íc kh¸c nh­ng theo t¸c gi¶ §.X. th× ngay t¹i ®Êt n­íc m×nh Mü còng kh«ng thùc hiÖn ®­îc d©n chñ huèng g×...§iÒu ®ã ®­îc chØ ra trong bµi b¸o “Khã tr¶ lêi” viÕt vÒ viÖc chÝn c«ng ®oµn ë Mü th¾c m¾c víi bé tr­ëng ngo¹i giao Hoa Kú t¹i sao kh«ng cho ®¹i biÓu c«ng ®oµn ra n­íc ngoµi ®Ó ®­îc tËn m¾t chøng kiÕn sù thùc ë Ch©u ¢u nhÊt lµ sù thùc ë §«ng ¢u vµ Liªn X«. Vµ cho r»ng “ muèn d©n chñ th× ng­êi ta ph¶i thùc hiÖn d©n chñ ë n­íc m×nh tr­íc ®·”. Trong bµi b¸o tùa ®Ò “V× sao” t¸c gi¶ §.X ®· ®­a ra nh÷ng ph¸t biÓu cña c¸c chÝnh kh¸ch Mü ®Ó tõ ®ã gi¶i ®¸p c©u hái v× sao Mü muèn ph¸ ho¹i cuéc ®µm ph¸n ë TriÒu Tiªn. ChÝnh c¸c vÞ nµy còng thõa nhËn r»ng “s¶n xuÊt vò khÝ lµ nguån lîi chÝnh cña hä”, “ThÕ giíi hoµ ho·n sÏ ®e do¹ ®Õn kinh tÕ Mü”. Hay “®×nh chiÕn ë TriÒu Tiªn sÏ khã kh¨n cho Mü h¬n lµ chiÕn tranh ë TriÒu Tiªn”. T¸c gi¶ trÝch dÉn mét lo¹t nh÷ng ph¸t biÓu mang tÝnh chÊt ph¶n ®éng cña c¸c chÝnh kh¸ch Mü ®Ó chøng tá r»ng b¶n chÊt th©m ®éc, thÝch chiÕn tranh lµ thuéc vÒ sè ®«ng chÝnh kh¸ch ph¶n ®éng Mü. MÆc dï chóng gÆp nhiÒu thÊt b¹i ë c¸c chiÕn tr­êng nh­ng môc ®Ých lÊy chiÕn tranh ®Ó lµm giµu, dïng x­¬ng m¸u con ng­êi ®Ó kiÕm lêi lµ kh«ng ®æi. V× vËy, chóng sÏ nhÊt ®Þnh tiÕp tôc cuéc chiÕn kh«ng hÒ cã t­ t­ëng hoµ b×nh, ®×nh chiÕn. Môc tiªu thø hai cña chóng lµ thay ®æi chÕ ®é ë Liªn X«, khÝch b¸c vµ tÊn c«ng Liªn X« v× chóng lo sî sù lín m¹nh cña mét n­íc tiÕn bé sÏ lµm mÊt ®i vÞ trÝ ®éc t«n trªn tr­êng Quèc tÕ cña Mü, lo sî c¸c n­íc theo Mü c¸c n­íc thuéc ®Þa còng nh­ nh©n d©n n­íc chóng nhËn ra b¶n chÊt thèi n¸t cña chÝnh quyÒn thùc d©n, ®Õ quèc vµ mét lßng tiÕn hµnh c¸ch m¹ng, ®ßi tù do d©n chñ, h¹nh phóc thùc sù th× chóng mÊt nguån kinh tÕ, nguån lîi nhuËn tõ c¸c cuéc chiÕn tranh, b¸n vò khÝ, bu«n ng­êi... Vµo nh÷ng n¨m 20, 30 cña thÕ kØ XX ®Õ quèc Mü r¬i vµo cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· chØ ra ®ã lµ nguyªn nh©n Mü muèn dïng chiÕn tranh ®Ó c­íp bãc c¸c d©n téc kh¸c hßng cøu v·n nÒn kinh tÕ ®ang suy tho¸i. V× vËy, Mü l«i kÐo v©y c¸nh lµ Anh vµ Ph¸p vµ lËp ra khèi §¹i T©y D­¬ng ®Ó dÔ bÒ khèng chÕ c¸c n­íc T©y ¢u c¶ vÒ kinh tÕ lÉn chÝnh trÞ vµ qu©n sù. Mü l¹i vò trang T©y §øc vµ NhËt B¶n t¹o c¨n cø cho chóng. Nhµ b¸o Hå ChÝ Minh víi bót danh C.B. ®· ph©n tÝch: “vò trang T©y §øc lµ ®Æt mét con dao kÒ vµo cæ Ph¸p, vò trang NhËt lµ gi¸ng mét ®ßn m¹nh vµo kinh tÕ Anh. ChÝnh phñ ph¶n ®éng Anh vµ Ph¸p vÉn cói ®Çu mµ chÞu.” Mü t¨ng c­êng binh bÞ, xói giôc Anh, Ph¸p còng ®æ tiÒn vµo t¨ng c­êng binh bÞ. Tr­íc khi x¶y ra cuéc chiÕn TriÒu Tiªn, Mü ®· gióp cho c¸c n­íc ph¶n ®éng 420 triÖu ®« la vò khÝ ®Õn n¨m 1951, con sè ®ã lªn tíi 1900. Ng©n s¸ch binh bÞ cña Ph¸p n¨m 1950 lµ 420 ngµn triÖu (sù thùc lµ 684 ngµn triÖu) mét n¨m sau t¨ng ®Õn 740 ngµn triÖu (sù thùc lµ 1.000 ngµn triÖu). Anh chi cho binh bÞ n¨m 1950 lµ 800 triÖu b¶ng (tiÒn Anh). N¨m 1951 t¨ng ®Õn 1490 triÖu b¶ng.VËy sè tiÒn t¨ng lªn Êy ë ®©u mµ cã? §ã lµ do chóng c¾t gi¶m c¸c nguån kinh phÝ cho v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng x· héi kh¸c. VÝ nh­ Ph¸p - Sè chi vÒ v¨n ho¸, x· héi n¨m 1950 lµ 8,5 phÇn tr¨m tæng ng©n s¸ch. N¨m 1951 gi¶m xuèng cßn h¬n 7 phÇn tr¨m. (Trong bµi “HiÖn t×nh h×nh thÕ giíi” trªn b¸o Nh©n d©n sè 10 ngµy 27-5-1951). BÊt k× cuéc chiÕn tranh víi môc ®Ých n« dÞch c¸c d©n téc, kÎ thï sÏ huy ®éng toµn bé c¸c lo¹i vò khÝ cã thÓ chø kh«ng riªng g× vò khÝ qu©n sù vµ trong ®ã v¨n ho¸ nhiÒu khi ®­îc chóng sö dông nh­ mét thø vò khÝ tiªn phong d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, nh»m che m¾t ý ®å ®en tèi cña bän x©m l­îc tõ ®ã lµm lung l¹c t­ t­ëng, t¸c ®éng ®Õn suy nghÜ, lèi sèng, ®¹o ®øc, phong tôc... nh»m ®ång ho¸ c¸c d©n téc. D©n téc ta ®· tõng ph¶i chÞu sù c­ìng Ðp v¨n ho¸ trong h¬n ngh×n n¨m d­íi ¸ch thèng trÞ ph­¬ng b¾c nh­ng ©m m­u vµ thñ ®o¹n ®ång ho¸ cña chñ nghÜa ®Õ quèc cßn x¶o quyÖt vµ tinh vi h¬n nhiÒu lÇn. Chóng sö dông chiªu bµi gäi lµ v¨n minh, v¨n ho¸, ®¹o ®øc ®Õn ban ph¸t, khai ph¸, më mang t­ t­ëng cho d©n ViÖt Nam nh­ng ®ã thùc chÊt l¹i lµ nh÷ng thø ph¶n v¨n ho¸, ph¶n ®¹o ®øc, ph¶n v¨n minh, lµ nh÷ng thø ph¶n l¹i toµn bé nh÷ng gi¸ trÞ nh©n v¨n cña tiÕn bé nh©n lo¹i. Vµ Hå ChÝ Minh hiÓu râ ®iÒu ®ã vµ ng­êi ®· v¹ch trÇn nh÷ng luËn ®iÖu gi¶ dèi, gi¸o ®iÒu ph¶n ®¹o ®øc cña chñ nghÜa ®Õ quèc tiªu biÓu lµ Mü. Trong “§¹o ®øc cña Mü”, t¸c gi¶ C.B. ®­a ra nh÷ng ph¸t biÓu ph¶n nh©n nghÜa, ph¶n b¸c ¸i cña “mét vµi l·nh tô Mü”: “Nªn dïng lÝnh ngo¹i quèc ®i ®¸nh, dï tèn kÐm mét chót còng cßn rÎ h¬n dïng lÝnh Mü, vµ ng­êi Mü ®ì ph¶i chÕt”, (20-5-51).- Ph¸t biÓu cña cùu tæng thèng Mü Taff. “T­íng MÆt ¸c-tÖ (tøc lµ Mac Arthur) nãi: “ Mét viªn ®¹n may ra chØ giÕt mét ng­êi Trung Quèc, mét b¨ng sóng m¸y giÕt ®­îc 10 ng­êi, mét qu¶ bom giÕt 100 ng­êi, mét qu¶ bom nguyªn tö giÕt vµi ngµn ng­êi th«i. NÕu ph¸ ho¹i c¬ quan l­¬ng thùc, th× cã thÓ lµm cho 50 triÖu ng­êi chÕt ®ãi trong mét lóc”. V× vËy, h¾n ®Ò nghÞ bao v©y kinh tÕ Trung Quèc”. Kh«ng chØ trÝch dÉn nh÷ng ph¸t biÓu ph¶n ®éng cña mét vµi l·nh tô mü, Hå ChÝ Minh d­íi bót danh §.X víi bµi b¸o “V¨n ho¸ Mü hay thuèc ®éc tinh thÇn” ®· v¹ch trÇn ©m m­u ®Çu ®éc nh©n d©n ta vµ nh©n d©n c¸c n­íc Mü x©m chiÕm b»ng nh÷ng thø v¨n ho¸ ph¶n ®éng Mü hßng tuyªn truyÒn chèng kh¸ng chiÕn chèng c¸ch m¹ng, “gióp ®ì” b¸o chÝ ViÖt gian tuyªn truyÒn v¨n ho¸ Mü. Hµng th¸ng Së th«ng tin Mü ë Sµi Gßn ph¸t hµnh hµng chôc v¹n truyÒn ®¬n, s¸ch nhá, tranh ¶nh, s¸ch gi¸o khoa, lÞch sö Mü, v.v... cho nh©n d©n ViÖt Nam. Ng­êi hiÓu râ v¨n ho¸ ®éc h¹i cã t¸c ®éng nguy hiÓm thÕ nµo ®èi víi ®êi sèng còng nh­ sù ph¸t triÓn t­ t­ëng, t×nh c¶m, th¸i ®é hµnh vi cña ng­êi d©n ®Æc biÖt lµ thanh thiÕu niªn nh÷ng ng­êi ch­a ®ñ kiÕn thøc còng nh­ b¶n lÜnh ®Ó chèng ®ì thø v¨n ho¸ ®ang å ¹t trµn vµo ViÖt Nam. §Ó chØ râ b¶n chÊt ph¶n ®éng cña thø v¨n ho¸ mµ Mü cè g¾ng gieo r¾c kh¾p n¬i, t¸c gi¶ ngay tõ ®Çu bµi b¸o ®· lÊy dÉn chøng hai vô ¸n ë n­íc Ph¸p mµ téi ph¹m thõa nhËn lµ ®· lµm theo tiÓu thuyÕt vµ chiÕu bãng Mü, mét lµ vô trém c­íp, hai lµ vô giÕt ng­êi. TÊt c¶ nh÷ng kÎ ph¹m téi ®Òu lµ trÎ vÞ thµnh niªn. Hai vô ¸n ®ã ch¾c ch¾n kh«ng ph¶i lµ ®¬n lÎ vµ kh«ng ph¶i chØ cã ë mét n­íc tõ ®ã t¸c gi¶ ®­a lêi c¶nh b¸o vÒ mèi nguy hiÓm mµ v¨n ho¸ ph¶n ®éng Mü ®em l¹i ®ång thêi v¹ch trÇn b¶n chÊt xÊu xa, nh÷ng chÝnh s¸ch ®e do¹ ®Õn sù ph¸t triÓn gièng nßi, t­ t­ëng t×nh c¶m cña c¶ mét thÕ hÖ cña d©n téc. Mét nhµ v¨n ho¸ Mü («ng Fast) còng ca th¸n vÒ sù thÊp kÐm, bÇn tiÖt cña n­íc Mü trªn mét tê b¸o Ch©u ¢u. ¤ng ta cho r»ng mét nöa néi dung c¸c tê b¸o Mü vu khèng Liªn X« vµ céng s¶n, nöa cßn l¹i toµn lµ v¨n ch­¬ng d©m ®·ng, tuyªn truyÒn mª tÝn... S¸ch khoa häc Mü th× ca tông chiÕn tranh, bom nguyªn tö...T­ do b¸o chÝ vµ tù do ng«n luËn ®Òu bÞ chÝnh quyÒn kiÓm so¸t khèng chÕ. Vµ t¸c gi¶ C.B kh¼ng ®Þnh “V¨n ho¸ Mü ngµy nay lµ v¨n ho¸ cña bän ®¹i t­ b¶n, bän g©y chiÕn tranh, bän giÕt ng­êi...”. Thùc d©n Anh, Ph¸p víi chiªu bµi khai ho¸ nh»m hîp thøc ho¸ viÖc chóng x©m l­îc c¸c d©n téc kh¸c vµ thµnh lËp hÖ thèng thuéc ®Þa ë kh¾p ch©u ¸ cho ®Õn ch©u Phi bÞ v¹ch trÇn lµ nh÷ng tªn ¨n c­íp. Hå ChÝ Minh víi bót danh §.X. ®· viÕt bµi “ Thùc d©n lµ ¨n c­íp d©n” ®¨ng trªn b¸o Nh©n d©n ®­a ra nh÷ng trß gi¶ hiÖu d©n chñ, lõa phØnh d©n vµ sù ¨n c­íp cña bän thùc d©n ¨n b¸m. §.X. cho r»ng ë n­íc nµo mµ chóng ®Õn x©m l­îc còng ®Òu gië nh÷ng thñ ®o¹n ¨n c­íp Êy ra. 1.1.2. ChØ ra nh÷ng thÊt b¹i, chç yÕu, m©u thuÉn gi÷a chóng ®Ó xo¸ bá mét thÇn t­îng vÒ c¸c n­íc ®Õ quèc nh­ Mü, Anh, Ph¸p; ®¸nh tan t­ t­ëng sî Mü, phôc Mü cßn r¬i rít l¹i trong mét bé phËn nh©n d©n ta. Hµng lo¹t c¸c bµi b¸o cña Hå ChÝ Minh ®¨ng trªn c¸c b¸o Nh©n d©n, Cøu quèc ®­a sè liÖu vÒ lÝnh Ph¸p th­¬ng vong hoÆc mÊt m¹ng vµ tæn thÊt vËt chÊt cña qu©n Ph¸p ë c¸c chiÕn tr­êng TriÒu Tiªn, ViÖt Nam vµ c¸c n­íc thuéc ®Þa ®ang cã phong trµo c¸ch m¹ng kh¸c cho thÊy sù ngµy cµng yÕu thÕ cña thùc d©n Ph¸p trong cuéc chiÕn phi nghÜa nµy. “Mü ®· sa lÇy ë TriÒu Tiªn”, “Anh ®ang m¾c kÑt ë M· Lai”, “Ph¸p ®ang thÊt b¹i ë ViÖt Nam” (HiÖn t×nh h×nh thÕ giíi) cho thÊy c¸c n­íc ®Õ quèc ®ang chÞu nh÷ng thÊt b¹i hÇu kh¾p c¸c chiÕn tr­êng. Thùc d©n Ph¸p tÝnh ®Õn n¨m 1951 ®· ®æ vµo cuéc chiÕn ViÖt Nam kh«ng biÕt bao nhiªu tiÒn cña vµ nh©n lùc nh÷ng l¹i ph¶i chÞu thÊt b¹i cay ®¾ng. “ChØ mét viÖc chiÕn tranh ë ViÖt Nam, mçi ngµy giÆc Ph¸p ®· tèn h¬n 1.000 triÖu phr¨ng. §ã lµ ch­a kÓ nh÷ng xe cé, tµu bÌ, kho tµng, sóng ®¹n bÞ ta ph¸ hoÆc bÞ ta lÊy ®­îc. ThÕ lµ tiÒn Ph¸p hÕt. ChØ tõ 15-11 ®Õn 31-12 n¨m 1951, ë c¸c mÆt trËn B¾c Bé, giÆc Ph¸p bÞ ta tiªu diÖt gÇn 8.000 qu©n. §ã lµ ch­a kÓ nh÷ng mÆt trËn ë Trung Bé vµ Nam Bé. ThÕ lµ ng­êi Ph¸p chÕt.”. T¸c gi¶ C.B. chØ ra trªn b¸o Nh©n d©n sè 41 n¨m 1952. N¨m 1952, Mü còng gÆp thÊt b¹i trong viÖc duy tr× ¶nh h­ëng ë mét lo¹t c¸c n­íc Ch©u ¸, Trung §«ng vµ ngay c¶ s©n sau cña Mü lµ c¸c n­íc Mü Latinh. Hå ChÝ Minh trÝch ®¨ng c¸c bµi b¸o cña ph¶n ®éng Mü ®èi víi sù thÊt b¹i nµy. Tê News and the World viÕt: “ë ch©u ¸ - TriÒu Tiªn ®· thµnh mét g¸nh nÆng cho Mü. H×nh nh­ lµ céng s¶n chø kh«ng ph¶i lµ Mü ®· g©y ®­îc c¶m t×nh vµ ¶nh h­ëng trong nh©n d©n Ên §é. ë Trung §«ng - N­íc Ba T­ chèng l¹i thÕ lùc c¸c n­íc ph­¬ng T©y. Ai CËp còng vËy. Dï Mü ®· gióp vµ sÏ gióp thªm Trung §«ng, song Mü vÉn ch­a x©y dùng ®­îc mét chç ®øng ch©n v÷ng ch¾c ë ®ã. ë ch©u ¸ - Cuèi n¨m 1952, ch­a ch¾c cã ®ñ 50 s­ ®oµn nh­ Mü mong muèn. N­íc Ph¸p th× chÝnh trÞ, kinh tÕ, tµi chÝnh ®Òu nguy ngËp, ChÝnh phñ Ph¸p lËp lªn ®æ xuèng, thµnh thö viÖc vò trang l¹i T©y §øc còng bÞ chËm trÔ. N­íc Anh th× bÞ kÑt gi÷a nh÷ng cuéc rèi lo¹n ë Trung §«ng vµ ch©u ¸; Anh l¹i cã thÓ l©m vµo mét cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ rÊt tai h¹i, thµnh thö binh bÞ cña Anh ph¶i chËm trÔ. C¸c n­íc ®ång minh chñ chèt cña Mü ®Òu kh«ng thÓ dïng toµn bé lùc l­îng cña hä. Do ®ã mµ g¸nh v¸c cña Mü ngµy cµng nÆng nÒ thªm.” Hå ChÝ Minh khai th¸c ngay c¶ lêi nãi cña mét l·nh tô ph¶n ®éng Mü, mét kÎ chèng céng kÞch liÖt ®Ó cho thÊy râ sù thÊt b¹i ª chÒ, yÕu hÌn cña ®Õ quèc Mü ë bµi: "Mü ®· ph¸ s¶n ë Ch©u ¸" b¸o Cøu quèc sè 1894, ngµy 29-8-1951. Nh÷ng chÝnh s¸ch ph¶n ®éng còng nh­ ®«la Mü ®æ vµo c¸c cuéc chiÕn x©m l­îc ®Òu trë nªn v« dông vµ thÊt b¹i hoµn toµn. Dulas ®· ph¶i thõa nhËn: "Ch©u ¸ ®ang c¸ch m¹ng... kh«ng cã søc g× trong thÕ giíi ng¨n trë ®­îc nã". Ngay tõ n¨m 1951, chóng ®· nhËn ra thÊt b¹i th¶m h¹i cña m×nh trªn chiÕn tr­êng Ch©u ¸. Ngay trong qu©n ®éi Mü, sè lÝnh bá trèn còng t¨ng lªn tr«ng thÊy, chØ trong vµi th¸ng t¹i mét binh ®oµn ®· cã 1500 lÝnh bá trèn, sè lÜnh Mü bÞ th­¬ng hay chÕt còng t¨ng dÇn lªn theo c¸c cuéc chiÕn. Mü kh«ng chØ thÊt b¹i ë c¸c chiÕn tr­êng mµ cßn gÆp thÊt b¹i ngay c¶ trong kinh tÕ vµ ngo¹i giao. T¸c gi¶ §.X viÕt “Ng­êi ta kh«ng nghe tiÕng sóng næ nh­ng kinh tÕ Mü lµ kinh tÕ chiÕn tranh, kinh tÕ Mü l¹m ph¸t cùc kú nhiÒu, thuÕ t¨ng, hµng triÖu gia ®×nh Mü bÞ bÇn cïng ho¸. Mü còng kh«ng ®¹t ®­îc môc ®Ých trong c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi Ch©u ¢u. Ng­êi ¢u kh«ng ai tin vµo nh­ng g× Mü tuyªn truyÒn gäi lµ “Liªn X« tiÕn c«ng”... (B¸o Cøu quèc, 27-6-1952) Kú qu¸i nhÊt lµ ë ngay l¸ng giÒng m×nh lµ c¸c n­íc Nam Mü, Mü còng thÊt thÕ – “C¸c ®¶ng céng s¶n ë ®ã ngµy cµng o¸n ghÐt Mü vµ hä cµng ph¸t triÓn.” Nh÷ng thÊt b¹i cña Mü tiÕp tôc ®­îc ®­a th«ng tin qua nhiÒu bµi b¸o cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh nh­ “Mü sî hoµ b×nh”, “Mü l¹i thÊt b¹i to”, “Tinh thÇn lÝnh Mü”, “Ph¶n ®éng Mü than khãc”, “Mü thó Mü thua”... ®¨ng trªn c¸c b¸o Cøu quèc, Nh©n d©n n¨m 1952. Ba n­íc thùc d©n ®Õ quèc Anh, Ph¸p, Mü x­ng hïng x­ng b¸ ë c¸c n­íc chóng ®Õn x©m l­îc, tá ra lµ nh÷ng ®ång minh th©n cËn lu«n s½n sµng t­¬ng trî ñng hé nhau trong cuéc chiÕn tranh c­íp n­íc, giµnh thuéc ®Þa nh­ng t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh ®· sím nhËn ra m©u thuÉn néi bé gi÷a chóng, v¹ch râ nh÷ng bÊt ®ång, nh÷ng khÝa c¹nh xÊu xa trong mèi quan hÖ gi÷a c¸c n­íc nµy, ®ång thêi chØ ra m©u thuÉn trong néi bé mçi n­íc, gi÷a c¸c thµnh viªn trong chÝnh phñ vµ ®Æc biÖt lµ gi÷a chÝnh phñ ph¶n ®éng víi nh©n d©n tiÕn bé ngay trong c¸c n­íc nµy. Sù m©u thuÉn gi÷a c¸c n­íc ®Õ quèc ®­îc nhËn ®Þnh chñ yÕu lµ nh÷ng m©u thuÉn vÒ kinh tÕ dÉn ®Õn nh÷ng m©u thuÉn vÒ chÝnh trÞ. Thùc d©n Anh, Ph¸p nî Mü sè tiÒn khæng lå ®Ó ®æ vµo c¸c cuéc chiÕn tranh phi nghÜa, hai n­íc nµy vèn x­ng danh lµ c­êng quèc kinh tÕ, qu©n sù nh­ng thùc chÊt l¹i ph¶i chÞu sù chi phèi, ®iÒu khiÓn, giËt d©y cña ®Õ quèc Mü. C¸c thÊt b¹i th¶m h¹i ë c¸c chiÕn tr­êng lµm nÒn kinh tÕ c¸c n­íc nµy kiÖt quÖ, cµng ph¶i phô thuéc Mü nh­ng ®ång thêi cµng lµm t¨ng thªm m©u thuÉn gi÷a ba n­íc. Cµng dÊn s©u vµo cuéc chiÕn, thùc d©n Ph¸p l¹i cµng ph¶i hai vai mang hai ¸ch nÆng: mét bªn lµ theo lêi Mü cè më réng binh bÞ, mét bªn lµ cuéc chiÕn ViÖt Nam ngµy cµng cã dÊu hiÖu thÊt b¹i. V× thÊt b¹i ë TriÒu Tiªn mµ uy tÝn Mü cµng kÐm sót. Trong §¹i héi Liªn hîp quèc, ®· cã nhiÒu n­íc tr­íc kia phôc tïng Mü, mµ nay ®· tá ý kh«ng theo Mü. B¸o chÝ ph¶n ®éng Mü còng ph¶i nhËn r»ng chÝnh s¸ch Mü ®· thÊt b¹i. Cßn ChÝnh phñ Ph¸p th× liªn tiÕp ®æ nhµo. Nguyªn nh©n chÝnh lµ v× cuéc chiÕn tranh x©m l­îc ë ViÖt Nam ®· lµm cho Ph¸p chÕt rÊt nhiÒu ng­êi, tèn mÊt nhiÒu cña. C¸c thuéc ®Þa Ph¸p ë ch©u Phi còng næi lªn ®ßi ®éc lËp. Nh©n d©n Ph¸p th× h¨ng h¸i chèng vò trang T©y §øc vµ chèng chiÕn tranh ë ViÖt Nam. Do ®ã mµ t×nh h×nh Ph¸p ngµy cµng r¾c rèi. Nãi tãm l¹i, lùc l­îng phe ®Õ quèc ngµy cµng chia rÏ vµ kÐm sót. M©u thuÉn gi÷a Ph¸p vµ Mü kÐo theo c¶ m©u thuÉn trong néi bé n­íc Ph¸p: trong mét buæi ph¸t biÓu t­íng Juin mét t­íng to nhÊt vµ cõ nhÊt cña Ph¸p ®· lªn tiÕng chØ trÝch c¸c chÝnh s¸ch cña Mü vµ ®ßi Ph¸p rót khái Liªn HiÖp Quèc vµ thµnh lËp mét lùc l­îng qu©n sù m¹nh nhÊt thÕ giíi. Ph¸t biÓu cña vÞ t­íng nµy g©y x«n xao d­ luËn c¸c n­íc ®Õ quèc Anh, Ph¸p, Mü. Anh vµ Mü vÒ mét phe ph¶n ®èi, b¸o chÝ Ph¸p th× cã c¸i ñng hé cã c¸i ph¶n ®èi. Sù thËt lµ trong giíi chÝnh trÞ n­íc Ph¸p nhiÒu ng­êi vµ phe ph¸i ®· rÊt phÉn uÊt víi sù can thiÖp qu¸ s©u cña Mü vµo ®êi sèng chÝnh trÞ ë Ph¸p. Nh­ng thñ t­íng Ph¸p th× “ho¶ng hèt” ph¶i lªn tiÕng m¾ng tr¸ch t­íng Juin vµ lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö Ph¸p mét thñ t­ëng lªn tiÕng m¾ng mét thèng chÕ. “Do ®ã, chóng ta thÊy r»ng: m©u thuÉn gi÷a Mü víi Ph¸p ngµy cµng s©u s¾c. M©u thuÉn gi÷a bän thèng trÞ Ph¸p còng thªm s©u s¾c.” T¸c gi¶ C.B. kÕt luËn vÒ sù kiÖn nµy. Bµi: “KÎ c­íp bÞ c­íp” (tùa ®Ò mang tÝnh chÊt ch©m biÕm hµi h­íc, g©y chó ý) B¸o Cøu quèc, sè 1890, ngµy 24-8-1951. Khai th¸c triÖt ®Ó m©u thuÉn gi÷a kÎ thï. ThÊt b¹i cña Anh & Ph¸p, bãc lét nh©n d©n n­íc kh¸c nh­ng chÝnh n­íc m×nh l¹i ph¶i chÞu lÖ thuéc, chi phèi cña Mü c¶ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, qu©n sù... Sö dông nh÷ng sè liÖu ®Ó nhÊn m¹nh tÝnh phô thuéc cña Anh Ph¸p víi Mü nh­: 40 v¹n qu©n Mü ®ãng ë T©y ¢u (bÞ khèng chÕ vÒ qu©n sù), 20 tr­êng bay cña Anh bÞ Mü chiÕm ®ãng, 29 ®Þa ph­¬ng Ph¸p bÞ cã qu©n Mü ®ãng trong ®ã cã 23 tr­êng bay, 3 c¶ng biÓn mµ t¸c gi¶ gäi lµ cöa bÓ to lµ Macxay, Boocdo & Secbua cïng 2 chç ®Ó bom nguyªn tö Nim vµ Girong. Mü, Anh, Ph¸p ®­îc tiÕng lµ ®ång minh, lu«n ñng hé nhau trong trong c¸c c«ng viÖc quèc tÕ...nh­ng thùc chÊt mèi quan hÖ Êy ®­îc Hå ChÝ Minh ph©n tÝch nh­ mét sù lîi dông lõa läc lÉn nhau. ¢m m­u b¸ chñ thÕ giíi cña Mü ®· lé râ kh«ng chØ trong tham väng x©m l­îc c¸c n­íc ¸-Phi mµ cßn ngay trong chÝnh s¸ch víi b¹n bÌ tin cËy lµ Anh vµ Ph¸p. Víi kÕ ho¹ch M¸c san Mü buéc Anh Ph¸p vµo trßng kinh tÕ, dïng c«ng ­íc B¾c §¹i T©y D­¬ng lõa Ph¸p vµo trßng qu©n sù...®­a Anh Ph¸p ®Õn viÖc ph¶i ®èi mÆt víi sù ph¶n ®èi cña nh©n d©n trong n­íc vµ nh÷ng khã kh¨n kh«ng thÓ tù gi¶i quyÕt ®µnh ph¶i b¸m lÊy Mü. T¸c gi¶ bµi b¸o “M­êi khã kh¨n cña Ph¸p” ®¨ng trªn b¸o Nh©n d©n sè 27 ngµy 1-10-1951 ®· viÕt “Ph¸p b¸m lÊy Mü mµ sèng, nèng lÊy Mü mµ chÕt. ChÕt lµ v× Mü võa cho Ph¸p ¨n cÇm chõng, võa bãp cæ Ph¸p”. Giäng v¨n võa ch©m biÕm l¹i võa chua ch¸t cho mét n­íc Ph¸p oai hïng, diÔu vâ d­¬ng oai ë thuéc ®Þa l¹i ph¶i chÞu nh÷ng thÊt b¹i, khã kh¨n th¶m h¹i trong n­íc, ph¶i ¨n b¸m n­íc kh¸c, chÞu sù khèng chÕ cña Mü, ®ång minh th©n cËn. Trªn hai sè b¸o Nh©n d©n liªn tiÕp (sè 27 & 28) vµ mét bµi trªn b¸o Cøu quèc cïng trong th¸ng 10/1951 Ng­êi ®· liªn tôc thèng kª, ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n, thÊt b¹i cña Ph¸p, t×nh h×nh rèi ren mµ chÝnh phñ Ph¸p ®ang ph¶i ®èi mÆt ë trong n­íc vµ ë c¸c n­íc thuéc ®Þa. Phong trµo céng s¶n, ®ßi ®éc lËp, tù trÞ ®ang lªn cao ë c¸c n­íc thuéc ®Þa cña Ph¸p thªm vµo ®ã lµ g¸nh nÆng kinh tÕ qu¸ lín mµ Ph¸p nhËn ®­îc tõ cuéc chiÕn ViÖt Nam “mÊt 30 000 binh sÜ vµ n¨m nay tèn h¬n 1000 triÖu ®«la tøc lµ gÊp ®«i sè tiÒn Mü cho Ph¸p vµ c¸c thuéc ®Þa Ph¸p vay”. Trong n­íc th× theo t¸c gi¶ Ph¸p ®ang ®au ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n nh­: nî nÇn, thuÕ, l¹m ph¸t kÐo dµi, s¶n xuÊt sa sót ... TiÒn ®å cña Ph¸p ®­îc thÊy rÊt ®en tèi. 1.2. T×nh h×nh c¸c n­íc XHCN ®øng ®Çu lµ Liªn X«, sau lµ Trung Quèc, TriÒu Tiªn vµ nh÷ng n­íc ®ang diÔn ra cuéc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp d©n téc, c¸c d©n téc thuéc ®Þa vµ bÞ ¸p bøc trªn thÕ giíi Mü vÉn tuyªn truyÒn r»ng Liªn X« g©y ra chiÕn tranh vµ mong muèn cã chiÕn tranh nh­ng t¸c gi¶ C.B trªn b¸o Nh©n d©n ®· chøng minh “Liªn X« chÝnh lµ thµnh tr× hoµ b×nh thÕ giíi”: tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, Liªn X« liÒn gi¶i ngò qu©n ®éi, t¨ng chi tiªu vÒ v¨n ho¸, kinh tÕ, x· héi mµ gi¶m ng©n s¸ch vÒ binh bÞ rÊt nhiÒu. §iÒu nµy ®­îc nhËn thÊy râ qua nh÷ng con sè so s¸nh gi÷a viÖc chi ng©n s¸ch cña Ph¸p vµ Liªn X«. Liªn X« còng ®· nhiÒu lÇn ®Ò nghÞ c¸c n­íc ký c«ng ­íc hoµ b×nh, gi¶m bít binh bÞ, cÊm bom nguyªn tö nh­ng c¸c n­íc Anh, Ph¸p, Mü nhÊt ®Þnh kh«ng nghe. VËy vÞ trÝ cña Liªn X« trªn tr­êng quèc tÕ lµ ng­êi gi÷ g×n hoµ b×nh chø kh«ng ph¶i lµ kÎ g©y ra chiÕn tranh. Bµi b¸o “Liªn X« vÜ ®¹i” t¸c gi¶ viÕt vÒ cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n vµ hång qu©n Liªn X« chèng l¹i vµ b¶o vÖ ®Êt n­íc tr­íc cuéc tiÕn c«ng å ¹t bÊt th×nh l×nh cña ph¸t xÝt §øc n¨m 1941. T¸c gi¶ C.B viÕt trªn b¸o Nh©n d©n sè 13 n¨m 1951: “Qu©n vµ d©n Liªn X« kh¸ng chiÕn cùc kú dòng c¶m, víi mét tinh thÇn quyÕt th¾ng, M¹c T­ Khoa, Lªningr¸t, Xtalingr¸t, v.v. lµ nh÷ng g­¬ng chãi s¸ng ®Õn mu«n thu vµ kh¾p thÕ giíi, tinh thÇn kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cña Liªn X«.” Kh«ng chØ anh hïng trong chiÕn ®Êu, nh©n d©n Liªn X« lµm kinh tÕ, c¶i t¹o x· héi rÊt giái: “kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø 4 mµ hiÖn nay, ®· hoµn thµnh v­ît møc. Lùc l­îng vµ uy tÝn cña Liªn X« ngµy cµng to lín, lµm cho phe d©n chñ hoµ b×nh thÕ giíi ngµy cµng m¹nh thªm” Lóc bÊy giê, Trung Quèc ®ang ®Êu tranh tÝch cùc cho c«ng cuéc c¸ch m¹ng cña ®Êt n­íc Trung Hoa, mét ®¹i sø Mü thêi ®ã ®· viÕt: "Nh÷ng ng­êi céng s¶n cã mét lßng tin t­ëng kh«ng bê bÕn. Hä lµm cho c«ng nh©n, n«ng d©n vµ bé ®éi cña hä tin t­ëng vµo chÝnh nghÜa, vµo th¾ng lîi cuèi cïng cña hä". §©y lµ nhËn xÐt cña mét ®¹i sø Mü tøc mét trong sè nh÷ng kÎ ®i x©m l­îc ®­îc Hå ChÝ Minh lÊy lµm dÉn chøng cho bµi b¸o “Mü ®· thÊt b¹i ë Trung Quèc nh­ thÕ nµo?” , chøng tá chóng ®ang run sî tr­íc nh÷ng ng­êi céng s¶n vµ d­êng nh­ thÊy ®­îc thÊt b¹i cña m×nh trong cuéc chiÕn kh«ng c©n søc nµy ®Êu víi c¶ nh©n d©n ®Êt n­íc Trung Quèc. Mét lÇn n÷a Hå ChÝ Minh ®· chøng tá ®­îc kh¶ n¨ng dïng chÝnh lêi nãi cña kÎ thï ®Ó n©ng cao uy tÝn ng­êi céng s¶n. C¸c n­íc tiÕn hµnh c¸ch m¹ng theo con ®­êng cña C¸ch M¹ng Th¸ng M­êi Nga tÝch cùc tham gia chiÕn ®Êu chèng l¹i kÎ thï d­íi mäi h×nh thøc kh¸c nhau bªn c¹nh Trung Quèc cßn cã ViÖt Nam, TriÒu Tiªn, Cu Ba vµ c¸c n­íc ch©u Phi kh¸c...Kh«ng chØ chiÕn sÜ anh dòng trªn chiÕn tr­êng mµ ngay c¶ c¸c cô giµ, em bÐ, nh÷ng phô n÷ còng næi tiÕng “anh hïng trõ gian trõ b¹o”. Nh÷ng h×nh ¶nh chiÕn ®Êu ngoan c­êng, kh«ng ng¹i hiÓm nguy tÊt c¶ cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña n­íc nhµ ®· t¸c ®éng kh«ng nhá tíi t©m thøc ng­êi d©n ViÖt Nam. §ã lµ h×nh ¶nh em bÐ TriÒu Tiªn “dang hai tay n»m che lÊy hai hßm thuèc, l­ng em bÞ 5 viªn ®¹n xuyªn qua, m¸u ch¶y lai l¸ng. Em bÐ ®· hy sinh ®Ó cøu hai hßm thuèc.”§ã lµ sù gióp ®ì nhau gi÷a c¸c n­íc thÓ hiÖn tinh thÇn ®oµn kÕt quèc tÕ vµ lßng quyÕt t©m chèng l¹i bän ph¶n c¸ch m¹ng: “Thuèc cña nh©n d©n n­íc Hung. C«ng cña chiÕn sÜ Trung Quèc. M¸u cña em bÐ TriÒu Tiªn.” “Ba thø Êy hoµ lÉn, thµnh mét tÊm g­¬ng tinh thÇn yªu n­íc kÕt hîp víi tinh thÇn quèc tÕ.”-Hå ChÝ Minh ®· viÕt trong bµi “Em bÐ TriÒu Tiªn” víi bót danh C.B. ®¨ng trªn b¸o Nh©n d©n. Ng­êi cßn viÕt: “Em bÐ TriÒu Tiªn thËt lµ anh hïng. Em bÐ ViÖt Nam, c¸c ch¸u B¸c Hå, còng nhiÒu em anh hïng. TrÎ con anh hïng chøng tá c¶ d©n téc anh hïng. Víi chÝ khÝ anh hïng do lßng yªu n­íc vµ tinh thÇn quèc tÕ hun ®óc, nhÊt ®Þnh ®¸nh tan ®­îc bän ®Õ quèc tham tµn. Kh¸ng chiÕn TriÒu Tiªn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. Kh¸ng chiÕn ViÖt Nam nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. V× hai d©n téc ®Òu anh hïng.”. ë ®©y, ta b¾t gÆp c¸ch viÕt “suy ra” rÊt ®Æc tr­ng trong v¨n phong Hå ChÝ Minh. Tõ mét em bÐ anh hïng, Ng­êi suy ra c¶ d©n téc Êy anh hïng. Mµ mét d©n téc anh hïng th× nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu ®Ó mÊt ®Êt n­íc, non s«ng m×nh vµo tay kÎ ngo¹i bang. Nh­ vËy nhÊt ®Þnh kh¸ng chiÕn sÏ th¾ng lîi, c¸ch m¹ng sÏ thµnh c«ng. ThËt kh«ng cßn lêi nµo ®éng viªn, cæ vò nh©n d©n vµ c¸n bé chiÕn sÜ ta h¬n thÕ n÷a. Ngoµi nh÷ng tin tøc, sù kiÖn vµ b×nh luËn vÒ phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc chèng chñ nghÜa thùc d©n ®Õ quèc Ng­êi còng viÕt nh÷ng bµi b¸o ca ngîi nh÷ng thµnh tùu mµ nhµ n­íc, §¶ng vµ nh©n d©n c¸c n­íc anh em ®¹t ®­îc trong ®êi sèng lao ®éng s¶n xuÊt, ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn, sù g¾n kÕt chÆt chÏ , ®éng viªn gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau gi÷a l·nh ®¹o chÝnh quyÒn víi nh©n d©n lao ®éng...Nh÷ng thµnh c«ng hay kinh nghiÖp cña n­íc b¹n mµ Ng­êi cung cÊp trong c¸c bµi b¸o ngoµi môc ®Ých cæ vò, ngîi ca n­íc b¹n cßn lµ sù ®éng viªn khuyÕn khÝch häc tËp kinh nghiÖm n­íc b¹n cña nh©n d©n trong n­íc. C¸c thµnh tùu Ng­êi viÕt ®Òu g¾n liÒn víi thi ®ua yªu n­íc, mäi hµnh ®éng ®Òu lÊy tinh thÇn yªu n­íc, ñng hé c¸ch m¹ng lµm gèc. C¸c bµi b¸o ®­a tin vÒ phong trµo thi ®ua ¸i quèc, t¨ng gia s¶n xuÊt ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÎ nh­: h¹n h¸n mµ vÉn ®­îc mïa, c¸ch qu¶n lý chÆt chÏ vµ hiÓu qu¶, n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, søc lao ®éng hay ®¸nh th¾ng ba kÎ ®Þch h¹n h¸n, bÞ lôt vµ s©u cña nh©n d©n Trung Quèc anh em trong “Muèn no ph¶i lo lµm ruéng”, “Nh©n ®Þnh th¾ng thiªn”. Trong “Phßng gian trõ gian”, t¸c gi¶ C.B l¹i mang ®Õn h×nh ¶nh vÒ mèi quan hÖ g¾n bã t­¬ng trî lÉn nhau gi÷a quÇn chóng nh©n d©n Trung Hoa vµ c«ng an trong c«ng t¸c ®Ò phßng vµ b¾t gi÷ nh÷ng tªn mËt th¸m cña ®Õ quèc Mü vµ T­ëng Giíi Th¹ch. Nh÷ng em bÐ, nh÷ng cô giµ nh÷ng phô n÷ còng næi tiÕng lµ anh hïng phßng gian trõ gian. Tai m¾t nh©n d©n “ch¨ng thµnh bøc “thiªn la ®Þa vâng” nªn lò mËt th¸m kh«ng sao tho¸t ®­îc.” §©y kh«ng chØ lµ thµnh c«ng cña Trung Quèc mµ cßn lµ “mét kinh nghiÖm tèt cho nh©n d©n vµ c«ng an ta häc tËp ®Ó ng¨n ngõa vµ tiªu diÖt bän mËt th¸m ph¶n quèc”. MÆc dï bÞ bao v©y vÒ kinh tÕ, Trung Quèc vÉn tõng ngµy tõng giê ph¸t triÓn vµ n©ng cao ®êi sèng cho nh©n d©n. ChÝnh phñ Trung Quèc cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng vµ s¶n xuÊt cho nh©n d©n nh­: “dïng m¸y bay giÕt s©u c¾n lóa” tõ ®ã mµ “nh©n d©n thõa g¹o b¸n ra ngoµi, n«ng d©n cã ruéng cµy”...®ã lµ nh÷ng th«ng tin vÒ ®êi sèng Trung Quèc mµ t¸c gi¶ §.X ®­a ra trong bµi “Khæ t©n cam lai”. Còng trong bµi nµy, h×nh ¶nh vÒ mét x· héi Liªn X« tèt ®Ñp víi ®êi sèng nh©n d©n ®­îc quan t©m thªm ®Çy ®ñ vµ ®Ñp ®Ï. Nh­ng ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nh­ vËy, hai n­íc Êy ®· ph¶i hy sinh biÕt bao x­¬ng m¸u, ®æ biÕt bao må h«i, nhÞn ¨n nhÞn mÆc mÊy chôc n¨m ®Ó kiÕn thiÕt nªn thµnh c«ng nh­ ngµy h«m nay. Sù ph©n tÝch, b×nh phÈm mét c¸ch kh¸ch quan vÒ sù thµnh c«ng cña c¸ch m¹ng Liªn X« vµ Trung Quèc còng chÝnh lµ lêi cæ vò, ®éng viªn tinh thÇn 2. Cæ vò ñng hé c¸c lùc l­îng tiÕn bé trªn thÕ giíi “Mü ®· thÊt b¹i ë Trung Quèc nh­ thÕ nµo?”. Tõ nh÷ng n¨m 1945-1946 mÆc dï ra søc n©ng ®ì cho qu©n T­ëng hßng dïng quan T­ëng ®Ó biÕn Trung Quèc thµnh thuéc ®Þa, Mü tiÒn mÊt tËt mang, qu©n T­ëng thÊt b¹i nÆng nÒ, bao nhiªu bé ®éi, vò trang ®Òu lät vµo tay gi¶i phãng qu©n. ThÊt b¹i Êy ®· ®­îc b¸o tr­íc. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò x¶y ra ë Trung Quèc ®èi víi ®Õ quèc Mü, Hå ChÝ Minh cæ vò phong trµo yªu n­íc, ®Êu tranh v× mét nÒn hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc ë c¸c n­íc thuéc ®Þa phô thuéc, ñng hé c¸c phong trµo hoµ b×nh, cuéc ®Êu tranh cña c¸c lùc l­îng tiÕn bé ë c¸c quèc gia bëi ®Õ quèc Mü nhÊt ®Þnh thÊt b¹i trong cuéc chiÕn phi nghÜa mµ chóng g©y ra. Mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng gióp c¸c cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ giµnh th¾ng lîi chÝnh lµ tõ sù ñng hé tõ nh©n d©n lao ®éng tiÕn bé trªn thÕ giíi. TÝnh chÊt chÝnh nghÜa cña phe d©n chñ hoµ b×nh, c¸ch m¹ng tiÕn bé ®­îc nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh trªn toµn thÕ giíi ñng hé ®ång thêi hä ra søc ph¶n ®èi cuéc x©m l­îc, cuéc chiÕn tranh tranh giµnh thuéc ®Þa cña c¸c chÝnh phñ thùc d©n, ®Õ quèc. “ChÝnh phñ Anh c¸ch chøc gi¸o s­ cña t«i, song kh«ng thÓ c¸ch chøc lµm ng­êi cña t«i. Hä cã thÓ cóp tiÒn l­¬ng cña t«i, song kh«ng thÓ ng¨n trë t«i nãi thËt” (Nãi thËt mÊt lßng) Bµ Filton ®· ph¸t biÓu nh­ vËy sau khi bµ tr×nh bµy tr­íc d©n Anh nh÷ng téi ¸c cña qu©n ®éi Mü vµ Anh ë TriÒu Tiªn mµ bµ ®­îc chøng kiÕn. Nh©n chóng Anh c¨m tøc nhµ cÇm quyÒn vµ quyÕt ñng hé bµ Filton. T¸c gi¶ kÕt luËn: “C¶ mét ®Õ quèc x­ng hïng, x­ng b¸ mµ sî mét ng­êi ®µn bµ nãi thËt. Uy quyÒn cña ph¶n ®éng lµ nh­ thÕ ®ã” ."Ai mong muèn Mü ph¸t ®éng mét cuéc chiÕn tranh chèng Nga céng s¶n th× ng­êi Êy lµ ng­êi ph¹m téi ¸c to, chèng l¹i lêi thø 5 cña §øc Chóa: "Mi sÏ kh«ng giÕt ng­êi".“Gi¸m môc ¡ngxen cßn nãi râ: chiÕn tranh x©m l­îc lµ téi ¸c, nh­ng chiÕn tranh ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc th× cÇn, th× ®óng.”. §ã lµ lêi cña Gi¸m môc ¡ngxen ®· ®¨ng trªn tê b¸o hµng tuÇn cña C«ng gi¸o tØnh Ly«ng ë Ph¸p (12-1951) ®­îc t¸c gi¶ §.X. trÝch ®¨ng trong bµi “Tuyªn truyÒn céng s¶n?” trªn b¸o Cøu Quèc. §ã lµ lêi cña sè Ýt ng­êi trong sè ®«ng ®¶o lùc l­îng tiÕn bé bµy tá th¸i ®é Bµi: “Ph­¬ng T©y vµ Ph­¬ng §«ng” trªn b¸o Nh©n d©n sè 23 ra ngµy 2-9-1951. T­ t­ëng nh©n v¨n truyÒn thèng cña d©n téc trong con ng­êi vÜ l·nh tô C¸ch m¹ng ViÖt Nam Hå ChÝ Minh kÕt hîp víi sù hiÓu s©u s¾c t©m lý, t×nh c¶m ng­êi ph­¬ng §«ng vµ ph­¬ng T©y. Ng­êi d©n Mü, còng nh­ d©n c¸c n­íc ®Õ quèc kh¸c vµ nh©n d©n c¸c n­íc bÞ x©m l­îc ®Òu kh«ng muèn cã chiÕn tranh cã ng­êi chÕt, cã sù ph¸ huû, tan hoang, tÊt c¶ ®Òu mong muèn hoµ b×nh, ®Òu o¸n ghÐt chiÕn tranh x©m l­îc v× vËy cuéc chiÕn mµ ®Õ quèc ph¶n ®éng kh¬i ra lµ phi nghÜa kh«ng hîp lßng ng­êi tõ ph­¬ng §«ng ®Õn ph­¬ng T©y, ch©u ¸ ®Õn ch©u ¢u, ch©u Phi ®Õn ch©u Mü...Ng­êi ®· khai th¸c vµ nhÊn m¹nh m©u thuÉn ngay träng néi bé kÎ thï còng nh­ sù ñng hé, khuyÕn khÝch cña nh©n d©n thÕ giíi tiÕn bé ®èi víi cuéc ®Êu tranh chèng kÎ thï x©m l­îc cña c¸c n­íc ch©u ¸. Tõ ®ã thÊy ®­îc thÊt b¹i, ph¸ s¶n ®­îc b¸o tr­íc cña c¸c n­íc ®Õ quèc. MÆc dï cã sù kh¸c nhau vÒ t«n gi¸o, nÒn v¨n ho¸...ch¨ng n÷a th× ng­êi Mü hay ng­êi TriÒu Tiªn, l­¬ng hay c«ng gi¸o ®Òu mong muèn mét ®iÒu lµ hoµ b×nh cho thÕ giíi. ChÝnh phñ Ph¸p th× ra søc g©y chiÕn tranh ë §«ng D­¬ng nh­ng cã nh÷ng c«ng gi¸o Ph¸p kiªn quyÕt chèng chiÕn tranh x©m l­îc, ph¶n ®èi sö dông vò khÝ napan... Trong cuéc héi nghÞ vµo h¹ tuÇn th¸ng 2, Héi ®ång hoµ b×nh thÕ giíi ra tuyªn ng«n kªu gäi nh©n d©n thÕ giíi ký tªn ®ßi n¨m n­íc (Mü, Anh, Ph¸p, Liªn X«, Trung Quèc) ký c«ng ­íc hoµ b×nh. “Ch­a ®Çy ba th¸ng mµ h¬n 240 triÖu ng­êi kh¾p c¸c n­íc ®· ký tªn ñng hé b¶n tuyªn ng«n Êy, vµ phong trµo ký tªn ®ang s«i næi kh¾p n¬i. ThÕ nghÜa lµ h¬n 240 triÖu ng­êi ph¶n ®èi chiÕn tranh, t¸n thµnh hoµ b×nh.” Kh«ng chØ cæ vò, khuyÕn khÝch c¸c phong trµo gi¶i phãng d©n téc, c¸ch m¹ng d©n chñ mµ chñ tÞch Hå ChÝ Minh cßn rÊt chó ý, quan t©m tíi c¸c phong trµo d©n chñ d©n sinh t¹i c¸c n­íc thùc d©n, ®Õ quèc. §¶ng Céng s¶n Ph¸p l·nh ®¹o nh©n d©n lao ®éng Ph¸p chèng Mü vµ chèng chiÕn tranh (nhÊt lµ chiÕn tranh ViÖt Nam), biÓu t×nh ph¶n ®èi t­íng Mü lµ Ritu©y, ph¶n ®èi viÖc b¾t giam th­ ký §uyclo th­ ký §¶ng Céng s¶n. “Ch¼ng nh÷ng nh©n d©n Ph¸p mµ c¶ giai cÊp lao ®éng thÕ giíi næi lªn Çm Çm ñng hé ®ång chÝ §uyclo, chèng chÝnh phñ Ph¸p.” ChÝnh phñ Ph¸p ph¶i nh­îng bé vµ nh©n d©n lao ®éng Ph¸p th¾ng mét trËn to”. (B¸o Cøu Quèc, “Nh©n d©n Ph¸p th¾ng mét trËn to, sè 2125 n¨m 1952). Tãm l¹i, b»ng ho¹t ®éng th«ng tin ®èi ngo¹i cña m×nh trong giai ®o¹n 1945 – 1954, Hå ChÝ Minh ®· gãp phÇn vµo th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Ng­êi ®· cho nh©n d©n thÕ giíi biÕt ®Õn mét nhµ n­íc ViÖt Nam non trÎ, mét ®Êt n­íc ViÖt Nam giµu truyÒn thèng lÞch sö v¨n ho¸, mét d©n téc ViÖt Nam yªu chÝnh nghÜa, chuéng hoµ b×nh, con ng­êi ViÖt Nam anh hïng mµ th©n thiÖn. Ng­êi còng chÝnh lµ ngêi ®­a th«ng tin quèc tÕ vÒ cho nh©n d©n trong n­íc. Ng­êi ®· gãp phÇn ®­a ViÖt Nam ®Õn víi thÕ giíi vµ ®­a thÕ giíi ®Õn víi ViÖt Nam. kÕt luËn Trong giai ®o¹n 1945 –1954, ho¹t ®éng th«ng tin ®èi ngo¹i cña Hå ChÝ Minh mµ ®Æc biÖt lµ trªn lÜnh vùc b¸o chÝ ®· gãp phÇn vµo th¾ng lîi cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Ng­êi ®· nªu mét g­¬ng s¸ng vÒ tr¸ch nhiÖm cña nhµ truyÒn th«ng tr­íc chÊt l­îng th«ng tin. Th«ng tin cña Ng­êi bao giê còng rÊt tin cËy, ®Çy ®ñ, kÞp thêi, dÔ hiÓu, dÔ tiÕp thu vµ ng¾n gän. Th«ng tin cña Hå ChÝ Minh ph¶n ¸nh ®óng sù thËt kh¸ch quan mét c¸ch kÞp thêi. Nh©n vËt trong c¸c bµi b¸o cña Ng­êi chÝnh lµ nh©n d©n, nh÷ng con ng­êi thËt vµ nh÷ng c«ng viÖc thËt. Vµ nh÷ng bµi b¸o nh»m ®éng viªn khuyÕn khÝch hay phª b×nh, kiÓm ®iÓm ®óng thêi diÓm cña Ng­êi bao giê còng g©y ®­îc hiÖu qu¶ truyÒn th«ng tèt. Ng­êi lu«n quan t©m ®Õn vÊn ®Ò viÕt g×, viÕt cho ai vµ viÕt nh­ thÕ nµo ®Ó tõ ®ã cã c¸ch viÕt phï hîp. Bµi b¸o cña Ng­êi rÊt giµu th«ng tin. Thèng kª trung b×nh cø mçi tÝt b¸o cña B¸c chØ gåm 6 tiÕng. C©u v¨n cña ng­êi bao giê còng xóc tÝch, ng¾n gän. RÊt Ýt khi B¸c viÕt c©u v¨n dµi. Ng­êi lu«n khuyÕn khÝch dïng tõ thuÇn ViÖt thay cho tõ H¸n ViÖt nÕu ®iÒu ®ã lµm cho ng­åi ®äc dÔ hiÓu h¬n. Trong bèi c¶nh c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng kh¸c nh­ truyÒn h×nh, ph¸t thanh, ®iÖn ¶nh ch­a cã ë ViÖt nam th× b¸o in cã vai trß rÊt to lín trong viÖc truyÒn t¶i th«ng tin nh­ thÕ. Nh÷ng bµi häc vÒ th«ng tin ®èi ngo¹i cña Ng­êi cho ®Õn h«m nay vÉn cßn gi¸ trÞ. B¸c ®· ®i xa ®Õn nay gÇn 35 n¨m , nh­ng d­êng nh­ B¸c vÉn lu«n hiÖn h÷u bªn mçi ng­êi d©n ViÖt Nam, trong t×nh c¶m vµ hµnh ®éng, cïng chóng ta v­ît qua mäi khã kh¨n vµ gian khæ ®Ó giµnh nh÷ng thµnh tùu to lín trong x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. Cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña B¸c lµ niÒm tù hµo cña d©n téc ViÖt Nam. T­ t­ëng cña B¸c lu«n soi ®­êng cho cuèc ®Êu tranh cña nh©n d©n ta th¾ng lîi, lµ tµi s¶n tinh thÇn to lín cña §¶ng vµ d©n téc ta. T­ t­ëng ®èi ngo¹i Hå ChÝ Minh thÓ hiÖn b¶n chÊt cña nÒn ngo¹i giao c¸ch m¹ng ViÖt Nam trong thêi ®¹i Hå ChÝ Minh: Hoµ b×nh, h÷u nghÞ, hîp t¸c vµ chèng chiÕn tranh x©m l­îc. Trong quan hÖ víi tÊt c¶ c¸c n­íc, ta ®Æc biÖt coi träng quan hÖ víi c¸c n­íc l¸ng giÒng vµ xö lý ®óng qu©n hÖ víi c¸c n­íc lín, b¶o vÖ c¸c quyÒn d©n téc c¬ b¶n vµ ®Ò cao ®¹o lý trong quan hÖ quèc tÕ; g¾n ViÖt Nam víi thÕ giíi, d©n téc víi thêi ®¹i, thÓ hiÖn ë kÕt hîp ®éc lËp d©n téc víi chñ nghÜa x· héi, kÕt hîp ®éc lËp tù chñ, tù lËp tù c­êng víi ®oµn kÕt vµ hîp t¸c quèc tÕ; coi ngo¹i giao lµ mét mÆt trËn, kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i. Soi vµo nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña t­ t­ëng ®èi ngo¹i Hå CHÝ Minh, chóng ta cã thÓ nhËn thÊy vµ ph¸c ho¹ ®­îc diÖn m¹o ®­êng lèi quèc tÕ vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng, Nhµ n­íc ta. Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i lu«n phôc vô cho lîi Ých d©n téc vµ gãp phÇn vµo cuéc ®¸u tranh chung cña nh©n d©n thÕ giíi v× hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn. Trong mçi thêi kú c¸ch m¹ng, néi dung ­u tiªn vµ nhiÖm vô ®èi ngo¹i cã kh¸c nhau, nh­ng tÝnh nhÊt qu¸n vÒ môc tiªu, b¶n chÊt vµ nguyªn t¾c trong ®­êng lèi ®èi ngo¹i cña §¶ng, Nhµ n­íc ta lu«n ®­îc kh¼ng ®Þnh. Môc tiªu ®ã lµ gãp phÇn xøng ®¸ng vµo sù nghiÖp ®Êu tranh vµ b¶o vÖ Tæ quèc. B¶n chÊt ®ã lµ hoµ b×nh, hoµ hiÕu, nh©n nghÜa, hîp t¸c, h÷u nghÞ. Nguyªn t¾c ®ã lµ t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn vµ toµn ven l·nh thæ, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, kh«ng dïng vò lùc, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi, chèng ¸p ®Æt vµ c­êng quyÒn. §ã còng lµ nh÷ng nguyªn t¾c chØ ®¹o ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña chóng ta, trong chñ tr­¬ng dïng th­¬ng l­îng hoµ b×nh ®Ó gi¶i quyÕt c¸c bÊt ®ång vµ tranh chÊp. TÝnh nhÊt qu¸n Êy vµ nh÷ng néi hµm ®Çy tÝnh nh©n v¨n cao c¶, kÕt hîp v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam víi tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i, t¹o thµnh b¶n s¾c cña nÒn ngo¹i giao c¸ch m¹ng ViÖt Nam trong thêi ®¹i Hå ChÝ Minh. Cuéc ®êi ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña B¸c Hå ®· ®Ó l¹i cho chóng ta nh÷ng mÉu mùc øng xö trong c¸c vÊn ®Ò ®èi ngo¹i. Dù b¸o vµ n¾m b¾t kÞp thêi c¬, ngo¹i giao tÊn c«ng, “dÜ bÊt biÕn øng v¹n biÕn” vµ 5 ®iÒu biÕt (biÕt m×nh,biÕt ng­êi, biÕt thêi thÕ, biÕt dõng vµ biÕt biÕn ho¸) lµ nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®èi ngo¹i tiªu biÓu nhÊt cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. §èi ngo¹i lµ ho¹t ®éng ®a d¹ng vµ phøc t¹p trªn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau, ®ßi hái ph¶i n¾m v÷ng vµ biÕt kÕt hîp quyÒn biÕn vµ linh ho¹t, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o, biÕt lùa chän ph­¬ng ph¸p phï hîp víi tõng ®èi t­îng, tõng tr­êng hîp vµ bèi c¶nh cô thÓ. Dù b¸o vµ n¾m b¾t thêi c¬ cho ®Êt n­íc kh«ng chØ lµ trÝ tuÖ vµ kh¶ n¨ng tiªn tri cña b¸c Hå mµ cßn lµ yªu cÇu cã ý nghÜa rÊt quyÕt ®Þnh, ®Æt ra ®èi víi nghÖ thuËt l·nh ®¹o c¸ch m¹ngnãi chung vµ trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i nãi riªng. Dù b¸o vµ n¾m b¾t ®óng thêi c¬ míi cã thÓ quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ thêi ®iÓm ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, møc ®é, ®èi s¸ch. VÊn ®Ò thêi c¬ g¾n liÒn víi viÖc ph©n tÝch toµn diÖn vµ cã hÖ thèng bèi c¶nh t×nh h×nh, mèi quan hÖ gi÷a ®Êt n­íc vµ thÕ giíi , d©n téc vµ thêi ®¹i, víi sù nhËn biÕt ®óng ®¾n vÒ thÕ vµ lùc cña ®Êt n­íc, chiÒu h­íng diÔn biÕn cña thêi ®¹i vµ thêi cuéc, víi tÊt c¶ nh÷ng t¸c ®éng cña chóng ®èi víi ViÖt Nam, t×m ra h­íng kh¶ thi vµ cã lîi nhÊt trong mäi kh¶ n¨ng, ®­êng h­íng ®óng ®¾n vµ gi¶i ph¸p thÝch hîp nhÊt. §Êt n­íc vµ thÕ giíi ®· ®æi thay nhiÒu kÓ tõ ngµy B¸c Hå ®i xa. Sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña d©n téc ta d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ B¸c Hå ®· giµnh ®­îc nhiÒu th¾ng lîi vÎ vang. Sau gÇn 20 n¨m thùc hiÖn ®æi míi, ®Êt n­íc ta ®· ph¸t triÓn kh«ng ngõng vµ cã vÞ thÕ quèc tÕ ngµy cµng cao. §­êng lèi ®èi ngo¹i réng më mµ §¶ng ta ®Ò ra, tiÕp tôc ®­îc hoµn thiÖn trong qu¸ tr×nh ®æi míi, ®· chøng tá tÝnh ®óng ®¾n vµ hiÖu qu¶, gióp cho ®èi ngo¹i ph¸t huy cao ®é vai trß cña m×nh trong thêi kú míi, xøng ®¸ng víi lßng tin cña D¶ng vµ nh©n d©n. §­êng lèi ®èi ngo¹i “®éc lËp tù chñ, réng më, ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ” vµ “chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc”, nhiÖm vô ®èi ngo¹i vµ nguyªn t¾c ®èi ngo¹i, th«ng ®iÖp “ViÖt Nam s½n sµng lµ b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n­íc trong céng ®ång quèc tÕ, phÊn ®Êu v× hßa b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn” kÕ thõa vµ ph¸t triÓn nh÷ng thµnh qu¶ vµ bµi häc kinh nghiÖm tõ ho¹t ®éng ®èi ngo¹i qua c¸c thêi kú tr­íc, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®æi míi t­ duy ®èi ngo¹i cña §¶ng ta vµ qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nhËn thøc vµ vËn ®éng s¸ng t¹o Chñ nghÜa M¸c – Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh.