Đề tài Các mã cho vị trí 006/00

ho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ gç. Nh÷ng tµi liÖu t¹o ra tõ h¹t hoÆc sîi lµ tõ gç cã thÓ kh«ng ®−îc coi lµ gç. Cã thÓ coi mét tÊm b¶ng lµ tõ gç. c - §¸ M· c cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ ®¸. d - Kim lo¹i M· d cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ kim lo¹i. e - Tæng hîp M· e cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ tæng hîp ( thÝ dô chÊt dÎo, vinyl, phim polyester trong). M· ®−îc sö dông cho c¸c vËt liÖu nh©n t¹o lo¹i trõ v¶i. f - Da M· f cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ da ®éng vËt. VËt liÖu tæng hîp ®−îc chÕ t¹o gièng nh− da ®−îc coi lµ "tæng hîp". g - V¶i M· g cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ v¶i. Nã ®−îc sö dông cho c¸c lo¹i v¶i s¶n xuÊt tõ sîi tù nhiªn hoÆc sîi tæng hîp. j - Thuû tinh M· j cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ thuû tinh. p - Th¹ch cao M· p cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ th¹ch cao. Hçn hîp gi÷a vËt r¾n cña nÒn vµ th¹ch cao còng ®−îc coi lµ th¹ch cao. q - D−¬ng b¶n ¶nh nÒn mÒm dÎo M· q cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ vËt liÖu ¶nh cã nÒn linh ho¹t, ®−îc thiÕt kÕ ®Ó chøa ¶nh d−¬ng b¶n. r - ¢m b¶n ¶nh nÒn mÒm dÎo M· r cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ vËt liÖu ¶nh cã nÒn linh ho¹t, ®−îc thiÕt kÕ ®Ó chøa ¶nh ©m b¶n. 60 s - D−¬ng b¶n ¶nh nÒn cøng M· s cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ vËt liÖu ¶nh cã nÒn cøng, ®−îc thiÕt kÕ ®Ó chøa ¶nh d−¬ng b¶n. t - ¢m b¶n ¶nh nÒn cøng M· t cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ vËt liÖu ¶nh cã nÒn cøng, ®−îc thiÕt kÕ ®Ó chøa ¶nh ©m b¶n. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt vËt liÖu t¹o tµi liÖu lµ kh«ng ®−îc biÕt. y - VËt mang ¶nh d¹ng kh¸c M· y cho biÕt vËt liÖu lµm tµi liÖu lµ vËt liÖu ¶nh kh¸c, kh«ng thuéc lo¹i kh«ng thÓ hiÖn ®−îc trong c¸c m· q, r, s vµ t. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· vËt liÖu t¹o tµi liÖu nµo phï hîp ®Ó m« t¶. 05 D¹ng phiªn b¶n M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt lo¹i vËt liÖu cña ®èi t−îng b¶n ®å lµ d¹ng b¶n sao chÐp nhËn ®−îc hoÆc lµ ë d¹ng phiªn b¶n. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. f - B¶n sao chÐp M· f cho biÕt b¶n ®å lµ d¹ng b¶n sao chÐp, gièng b¶n gèc vÒ mäi khÝa c¹nh song kh«ng ph¶i lµ b¶n gèc. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt tµi liÖu kh«ng ph¶i lµ phiªn b¶n. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt b¶n ®å lµ d¹ng cña b¶n sao chÐp, kh«ng ph¶i kh«ng ®−îc biÕt z - D¹ng kh¸c M· z cho biÕt kh«ng m· nµo trong c¸c m· trªn phï hîp víi lo¹i vËt liÖu cña phiªn b¶n. 06 Chi tiÕt s¶n xuÊt/phiªn b¶n M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt kü thuËt chôp ¶nh ®−îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt tµi liÖu b¶n ®å. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. 61 a - Sao photocopy, b¶n in ®−êng xanh (blue line print) M· a cho biÕt b¶n ®å lµ mét photocopy b¶n in ®−êng xanh. B¶n in nµy cã nh÷ng ®−êng mµu xanh trªn nÒn tr¾ng. B¶n in ®−êng xanh ®−îc t¹o ra tõ giÊy da máng, phim d−¬ng b¶n, tõ nh÷ng nguyªn b¶n d¹ng trong suèt trªn ®ã ¶nh ®−îc t¹o ra bëi qu¸ tr×nh in tr¾ng. b - Sao photocopy M· b cho biÕt b¶n ®å lµ mét b¶n photocopy cña nguyªn b¶n. c - TiÒn xuÊt b¶n M· c cho biÕt b¶n ®å lµ mét b¶n tiÒn xuÊt b¶n cã môc ®Ých ®Ó thÈm ®Þnh. d - Phim M· d cho biÕt b¶n ®å lµ mét b¶n sao b»ng phim cña nguyªn b¶n u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt c¸c chi tiÕt vÒ kü thuËt t¹o phiªn b¶n kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt chi tiÕt t¹o b¶n ®å phiªn b¶n kh«ng trïng hîp víi bÊt cø m· nµo ë trªn. 07 KhÝa c¹nh ©m b¶n/d−¬ng b¶n M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt khÝa c¹nh ©m b¶n/d−¬ng b¶n cña b¶n photocopy hoÆc phim cña tµi liÖu b¶n ®å. §Æc tr−ng nµy còng ®−îc tham chiÕu ®Õn nh− ®Æc tr−ng ph©n cùc. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - D−¬ng b¶n M· a cho biÕt sù ph©n cùc lµ d−¬ng b¶n, nghÜa lµ ¶nh mÇu tèi trªn nÒn s¸ng. b - ¢m b¶n M· b cho biÕt sù ph©n cùc lµ ©m b¶n, nghÜa lµ ¶nh mÇu s¸ng trªn nÒn tèi. m - Ph©n cùc hçn hîp M· m cho biÕt b¶n photocopy hoÆc phim lµ sù hçn hîp gi÷a ¶nh d−¬ng b¶n vµ ©m b¶n. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt tµi liÖu kh«ng ph¶i lµ mét photocopy hoÆc phim. ThÝ dô 007 aj#canzn 62 [Tµi liÖu lµ mét b¶n ®å (007/00 vµ 01), in mÇu (03) vµ trªn giÊy (04)]. 007 ay#cafzn [Tµi liÖu lµ mét b¶n ®å (007/00 vµ 01) cã quang c¶nh, in mÇu (03) vµ trªn giÊy (04)]. §ã lµ mét b¶n sao chÐp (05)]. 007 aj#aazba [Tµi liÖu lµ mét b¶n ®å (007/00 vµ 01), in mét mµu (03), trªn giÊy (04), lµ b¶n photocopy (06) víi ph©n cùc d−¬ng b¶n (07)]. Quy −íc nhËp d÷ liÖu §é dµi tr−êng - §èi víi ph¹m trï tµi liÖu b¶n ®å, tr−êng 007 cã 8 vÞ trÝ lý tù. LÞch sö ®Þnh danh néi dung 007/01 - §Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï N¨m 1997, nh÷ng gi¸ trÞ sau ®−îc x¸c ®Þnh lµ lçi thêi: a (BiÓu ®å trªn kh«ng); c (¶nh viÔn th¸m trªn kh«ng); e (biÓu ®å bÇu trêi); f (biÓu ®å thuû ho¹); i (b¶n ®å t−ëng t−îng); j (¶nh orthophoto); m (b¶n kh¶m ¶nh (cã kiÓm so¸t); n (b¶n kh¶m ¶nh (kh«ng kiÓm so¸t)); o (b¶n ®å ¶nh); p (khung c¶nh); t (¶nh viÔn th¸m vò trô); v (¶nh viÔn th¸m mÆt ®Êt); w (b¶n vÏ ®Þa h×nh); x (b¶n in ®Þa h×nh) [ChØ trong CAN/MARC]. 007/02 Nguyªn b¶n hoÆc khÝa c¹nh phiªn b¶n [Lçi thêi] [ChØ trong US/MARC] Quy ®Þnh nµy ®−îc x¸c ®Þnh lµ lçi thêi tõ n¨m 1997. Nh÷ng m· ®−îc x¸c ®Þnh lµ f (sao chÐp); o (nguyªn b¶n); r (phiªn b¶n); vµ u (kh«ng biÕt). 007/03 Mµu s¾c b - NhiÒu mµu [Lçi thêi]. Tr−íc n¨m 1982, tµi liÖu nhiÒu mµu ®−îc x¸c ®Þnh b»ng m· b. 007/07 KhÝa c¹nh d−¬ng b¶n/©m b¶n u Kh«ng biÕt [Lçi thêi, 1997] [ChØ trong CAN/MARC]. 63 007 TÖp tin (L) ChØ thÞ vµ tr−êng con Tr−êng 007 kh«ng cã chØ thÞ vµ tr−êng con; c¸c yÕu tè d÷ liÖu ®−îc x¸c ®Þnh theo vÞ trÝ. VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu c TÖp tin 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt a Hép b¨ng b Hép chip c Hép ®Üa quang m¸y tÝnh f B¨ng casset h Cuén b¨ng tõ j §Üa tõ m §Üa quang-tõ o §Üa quang r Tõ xa u Kh«ng ghi râ z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 02 Kh«ng x¸c ®Þnh 03 Mµu s¾c a Mét mµu b §en tr¾ng c NhiÒu mµu g Mµu x¸m m Hçn hîp n Kh«ng ¸p dông u Kh«ng biÕt z D¹ng kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 04 KÝch th−íc a 3 1/2 inch e 12 inch g 4 3/4 inch hoÆc 12 cm i 1 1/8 x 2 3/8 inch j 3 7/8 x 2 1/2 inch n kh«ng ¸p dông o 5 1/4 inch u Kh«ng biÕt v 8 inch z D¹ng kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 05 ¢m thanh # Kh«ng cã ©m thanh (im lÆng) a Cã ©m thanh u Kh«ng biÕt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 06-08 Sè bÝt ¶nh 001-999 Sè bit ¶nh chÝnh x¸c mmm NhiÒu bit nnn Kh«ng ¸p dông --- Kh«ng biÕt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 09 D¹ng d÷ liÖu tÖp tin a KiÓu d÷ liÖu 1 tÖp m KiÓu d÷ liÖu nhiÒu tÖp u Kh«ng biÕt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 10 §iÓm kiÓm so¸t chÊt l−îng a Kh«ng cã n Kh«ng ¸p dông p Cã u Kh«ng biÕt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 11 Lai lÞch/Nguån gèc a TÖp tin t¹o lËp tõ nguyªn b¶n b TÖp tin t¹o lËp tõ vi h×nh c TÖp tin t¹o lËp tõ tÖp tin m¸y tÝnh d TÖp tin t¹o lËp tõ mét d¹ng trung gian (kh«ng ph¶i vi h×nh) m Hçn hîp n Kh«ng ¸p dông u Kh«ng biÕt z D¹ng kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 64 13 ChÊt l−îng ®Þnh d¹ng l¹i 12 CÊp ®é nÐn a Truy cËp a Kh«ng nÐn n Kh«ng ¸p dông b NÐn kh«ng mÊt d÷ liÖu p B¶o qu¶n d NÐn mÊt d÷ liÖu r Thay thÕ m Hçn hîp u Kh«ng biÕt u Kh«ng biÕt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ z D¹ng kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ §Þnh nghÜa vµ ph¹m vi cña tr−êng Khi vÞ trÝ tr−êng 007/00 chøa m· c, nã chøa th«ng tin m· ho¸ ®Æc thï vÒ ®Æc tr−ng vËt lý cña tÖp tin. H−íng dÉn ¸p dông ®Þnh danh néi dung VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu c - TÖp tin M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ph¹m trï cña tµi liÖu lµ tÖp tin (ch−¬ng tr×nh, tÖp d÷ liÖu, b¨ng video vµ ©m thanh sè ho¸,...) trong ®ã th−êng chøa nh÷ng d÷ liÖu sè ho¸ m¸y tÝnh ®äc ®−îc, m· ch−¬ng tr×nh,.. ®−îc t¹o ra víi môc ®Ých ®Ó truy cËp, xö lý hoÆc ch¹y ch−¬ng tr×nh b»ng m¸y tÝnh. Ký tù lÊp ®Çy kh«ng ®−îc sö dông ë vÞ trÝ nµy. 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï cña tÖp tin. §Þnh danh néi dung ®Æc thï m« t¶ líp tµi liÖu ®Æc thï (thÝ dô líp ®èi t−îng vËt lý) cña ®èi t−îng ®−îc m« t¶. Ký tù lÊp ®Çy ®−îc sö dông khi khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Hép b¨ng M· a cho biÕt tµi liÖu lµ mét hép b¨ng, mét module cã thÓ th¸o rêi chøa m«i tr−êng l−u gi÷ cÊp 2 nh− b¨ng tõ, ®Üa tõ. b - Hép vi m¹ch M· b cho biÕt tµi liÖu lµ mét hép vi m¹ch, mét module cã thÓ th¸o rêi chøa m¹ch ®iÖn tö cùc nhá, ®−îc s¶n xuÊt hµng lo¹t trªn b¶ng chip hoÆc líp silic, ®−îc thiÕt kÕ ®Ó cung cÊp kh¶ n¨ng tÝnh to¸n hoÆc bé nhí bæ sung cho m¸y tÝnh. 65 c - Hép ®Üa quang m¸y tÝnh M· c cho biÕt tµi liÖu lµ mét hép ®Üa quang m¸y tÝnh, mét module cã thÓ th¸o rêi chøa mét hoÆc nhiÒu ®Üa kh«ng ph¶i ®Üa tõ sö dông ®Ó l−u gi÷ th«ng tin sè. f - B¨ng casset M· f cho biÕt tµi liÖu lµ mét b¨ng casset, mét module cã thÓ th¸o rêi, hoÆc ®èi t−îng t−¬ng tù nh− b¨ng casset ghi ©m, chøa b¨ng tõ cã thÓ ghi hoÆc ®äc d÷ liÖu b»ng ®Çu ®äc b¨ng tõ. h - Cuén b¨ng tõ M· h cho biÕt tµi liÖu lµ mét cuén b¨ng, mét module cã thÓ th¸o rêi chøa b¨ng tõ cã thÓ ghi hoÆc ®äc d÷ liÖu b»ng ®Çu ®äc b¨ng tõ. j - §Üa tõ M· j cho biÕt tµi liÖu lµ mét ®Üa tõ, mét vËt l−u gi÷ th«ng tin sè, th«ng th−êng chøa c¸c ®Üa phñ líp vËt liÖu tõ cho phÐp ghi d÷ liÖu. §Üa tõ cã thÓ cã nhiÒu kÝch th−íc. Chóng cã thÓ ®−îc gäi b»ng c¸c tªn nh− ®Üa mÒm, ®Üa mÒm m¸y tÝnh. m - §Üa quang - tõ M· m cho biÕt tµi liÖu lµ mét ®Üa quang tõ tÝnh, mét m«i tr−êng l−u gi÷ cã thÓ xo¸ ®−îc hoÆc chØ xo¸ ®−îc ë møc ®é nµo ®ã, t−¬ng tù nh− ®Üa CD-ROM, cã kh¶ n¨ng l−u gi÷ d÷ liÖu víi mËt ®é cao. §Üa ®−îc ghi hoÆc ®äc b»ng c¸ch sö dông mét tia laser ®èt nãng bÒ mÆt ghi ®Õn ®iÓm mµ khu vùc bÒ mÆt ®ã ®−îc s¾p xÕp mét c¸ch tõ tÝnh ®Ó l−u gi÷ c¸c bÝt d÷ liÖu. o - §Üa quang M· o cho biÕt tµi liÖu lµ mét ®Üa quang, mét m«i tr−êng l−u gi÷ sö dông hµng lo¹t c¸c lç (pits) cã kÝch th−íc cùc nhá ®−îc ®èt b»ng tia laser trªn bÒ mÆt ghi d÷ liÖu ®Æc biÖt ®Ó chøa d÷ liÖu. D÷ liÖu l−u gi÷ ®−îc ®äc b»ng quang. Nh÷ng ®Üa nµy th−êng lµ lo¹i vËt mang tin chØ ®äc. Nh÷ng lo¹i ®Üa quang th«ng th−êng bao gåm: CD-A, CD-I, CD-R, CD-ROM, CD-ROM XA vµ Photo CD. r - Tõ xa M· r cho biÕt ®èi t−îng lµ mét tÖp tin m¸y tÝnh truy cËp ®−îc, xö lý ®−îc, thùc hiÖn ®−îc theo ph−¬ng thøc tõ xa. Trong tr−êng hîp nµy, tÖp tin ®−îc sö dông th«ng qua thiÕt bÞ vµo/ra ®−îc kÕt nèi mét c¸ch ®iÖn tö víi m¸y tÝnh. Th«ng th−êng viÖc nµy thùc hiÖn th«ng qua kÕt nèi m¹ng m¸y tÝnh. §Þnh danh d¹ng tµi liÖu ®Æc thï cho tÖp tin truy cËp mét c¸ch vËt lý tõ xa (nh− ®Üa CD-ROM truy cËp tõ xa th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh) kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh khi m· r ®−îc sö dông trong vÞ trÝ 007/01. u - Kh«ng x¸c ®Þnh M· u cho biÕt ®Þnh danh d¹ng tµi liÖu ®Æc thï cho tÖp tin kh«ng ®−îc nªu ra, thÝ dô víi tÖp tin thay ®æi vËt mang tin mét c¸ch liªn tôc. z - Kh¸c M· z cho biÕt ®©y lµ ®èi t−îng mµ kh«ng cã m· nµo ë trªn phï hîp. 66 02 Kh«ng x¸c ®Þnh VÞ trÝ ký tù nµy kh«ng ®−îc ®Þnh nghÜa; nã chøa mét kho¶ng trèng (#) hoÆc mét ký tù lÊp ®Çy (|). 03 Mµu s¾c M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ®Æc tÝnh mµu s¾c cña tÖp tin. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Mét mµu M· a cho biÕt ¶nh cña tÖp tin ®−îc t¹o ra víi 1 mµu nh−ng kh«ng ph¶i mµu ®en (thÝ dô hång vµ tr¾ng, n©u vµ tr¾ng). NÕu ¶nh chØ cã mµu ®en tr¾ng, sö dông m· b. b - §en tr¾ng M· b cho biÕt ¶nh cña tÖp tin ®−îc m· ho¸ ®Ó t¹o ra ¶nh ®en tr¾ng. C¸c tÖp m· ASCII, nÕu kh«ng cã ch÷ mµu, còng ®−îc g¸n m· b. c - NhiÒu mµu M· c cho biÕt ¶nh ®−îc in hoÆc ®−îc t¹o ra cã nhiÒu h¬n mét mµu. M· c ®−îc sö dông cho c¸c qu¸ tr×nh ¶nh mµu. g - Mµu x¸m (grey scale) M· g cho biÕt ¶nh ®−îc t¹o ra víi c¸c møc ®é mµu tõ s¸ng ®Õn tèi, tõ ®en ®Õn x¸m ®Õn tr¾ng. m - Hçn hîp M· m cho biÕt c«ng tr×nh hoÆc s−u tËp lµ mét sù phèi hîp cña mét mµu, ®en tr¾ng, nhiÒu mµu, t« mµu tay, hoÆc/vµ ¶nh kh¸c. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt m· mµu s¾c kh«ng ®−îc ¸p dông cho tÖp tin, th«ng th−êng v× nã kh«ng cã bÊt cø thø g× liªn quan ®Õn thÞ gi¸c (thÝ dô tÖp ©m thanh sè). u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt ®Æc tr−ng mµu s¾c cña tÖp tin kh«ng ®−îc biÕt. z - D¹ng kh¸c M· z cho biÕt ®Æc tr−ng mµu s¾c cña tÖp tin kh«ng phï hîp víi m· nµo ë trªn. 67 04 KÝch th−íc M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt kÝch th−íc cña vËt mang tin sö dông ®Ó m· ho¸ tÖp tin. ChØ xem xÐt nh÷ng kÝch th−íc chung nhÊt. Trong nhiÒu tr−êng hîp, kÝch th−íc ®−îc lÊy tõ kÝch th−íc hép chøa vËt mang tin tõ tÝnh hoÆc quang. M· trong vÞ trÝ 007/04 t−¬ng øng víi kÝch th−íc ®−îc sö dông trong m« t¶ cña ®èi t−îng. NÕu kh«ng cã m· t−¬ng øng mét c¸ch chÝnh x¸c víi kÝch th−íc cña vËt mang (hoÆc cña hép chøa), sö dông m· z. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - 3 1/2 inch M· a cho biÕt ®−êng kÝnh cña vËt mang lµ 3 1/2 inch. Th«ng th−êng ®©y lµ tham chiÕu ®Õn ®−êng kÝnh cña ®Üa tõ. e - 12 inch M· e cho biÕt ®−êng kÝnh cña vËt mang lµ 12 inch. Th«ng th−êng ®©y lµ tham chiÕu ®Õn ®−êng kÝnh cña ®Üa quang hoÆc quang-tõ. g - 4 3/4 inch hoÆc 12 cm M· g cho biÕt ®−êng kÝnh cña vËt mang lµ 4 3/4 inch (hoÆc 12 cm). Th«ng th−êng ®©y lµ tham chiÕu ®Õn ®−êng kÝnh cña ®Üa quang hoÆc quang tõ. i - 1 1/8 x 2 3/8 inch M· i cho biÕt kÝch th−íc cña hép ®Ó chøa vËt mang tin lµ 1 1/8 x 1 3/8 inch. Th«ng th−êng ®©y lµ tham chiÕu ®Õn hép b¨ng. j - 3 7/8 x 2 1/2 inch M· j cho biÕt kÝch th−íc cña hép ®Ó chøa vËt mang tin lµ 3 7/8 x 2 1/2 inch. Th«ng th−êng ®©y lµ tham chiÕu ®Õn hép b¨ng. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt r»ng kÝch th−íc vËt lý kh«ng ¸p dông ®èi víi tÖp tin. M· nµy phï hîp cho tÖp tin tõ xa mµ c¸c gi¸ trÞ m· ho¸ vÒ ®Æc tr−ng vËt lý cña chóng biÕn ®éng (m· u ë byte 01). o - 5 1/4 inch M· o cho biÕt ®−êng kÝnh cña vËt mang tin lµ 5 1/4 inch. Th«ng th−êng ®©y lµ tham chiÕu ®Õn kÝch th−íc ®Üa tõ. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt kÝch th−íc cña vËt mang tin sö dông cho tÖp tin lµ kh«ng biÕt. v - 8 inch M· v cho biÕt ®−êng kÝch cña vËt mang tin lµ 8 inch. Th«ng th−êng ®©y lµ tham chiÕu ®Õn ®Üa tõ hoÆc ®Üa quang. 68 05 ¢m thanh M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt liÖu phÇn ©m thanh cã ph¶i lµ mét phÇn tÝch hîp cña tÖp tin kh«ng. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. # - Kh«ng cã ©m thanh (im lÆng) M· # cho biÕt tÖp tin kh«ng t¹o ra ©m thanh. a - Cã ©m thanh M· a cho biÕt tÖp tin cã chøa ©m thanh sè ho¸ hoÆc cã ý ®Þnh t¹o ra ©m thanh. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt sù cã mÆt hoÆc kh«ng cã mÆt cña ©m thanh hoÆc kh¶ n¨ng t¹o ra ©m thanh cña tÖp tin lµ kh«ng ®−îc biÕt. 06 - 08 Sè bÝt ¶nh Mét m· ch÷ c¸i ba ký tù cho biÕt sè bÝt ¶nh (bit depth) chÝnh x¸c cña ¶nh ®−îc quÐt ®Ó t¹o ra tÖp tin, hoÆc mét m· ch÷ c¸i ba ký tù cho biÕt sè bÝt ¶nh chÝnh x¸c kh«ng thÓ ghi l¹i ®−îc. Sè bÝt ¶nh ®−îc x¸c ®Þnh b»ng sè bÝt sö dông ®Ó ®Þnh nghÜa mét ®iÓm ¶nh. V× chØ cã sè bÝt ¶nh chÝnh x¸c míi cã Ých, nªn m· kh«ng kÌm theo nh÷ng sè kh«ng biÕt (®−îc thÓ hiÖn b»ng dÊu g¹ch ngang (-). Ba ký tù lÊp ®Çy (|||) cã thÓ ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ yÕu tè d÷ liÖu nµy. 001 - 999 - Sè bit ¶nh chÝnh x¸c Sè bÝt ¶nh cÇn ®−îc ghi nÕu gi¸ trÞ sè bÝt lµ duy nhÊt ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c tÖp tin, thÝ dô mäi tÖp tin ®−îc quÐt víi 24 mµu. Gi¸ trÞ sè cña sè bÝt ¶nh, ba ch÷ sè, ®−îc c¨n ph¶i, vÞ trÝ kh«ng cã d÷ liÖu ®−îc thay b»ng sè 0 (thÝ dô 001, 024,...) mmm - NhiÒu bit M· mmm cho biÕt tÖp tin bao gåm c¸c ¶nh ®−îc quÐt ë nh÷ng sè bÝt ¶nh kh¸c nhau, thÝ dô nh− mét tËp cã v¨n b¶n vµ ¶nh mµu, v¨n b¶n ®−îc quÐt ®Ó t¹o ra ¶nh hai mµu (1 bÝt) vµ c¸c phÇn mµu ®−îc quÐt víi møc 24 mµu. nnn - Kh«ng ¸p dông M· nnn cho biÕt sè bÝt ¶nh kh«ng ®−îc ¸p dông cho tÖp tin v× kh«ng cã ¶nh. --- - Kh«ng biÕt M· --- cho biÕt cÊp ®é sè bÝt ¶nh cña ¶nh t¹o nªn tÖp tin kh«ng ®−îc biÕt 09 D¹ng d÷ liÖu tÖp tin Mét m· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt liÖu nh÷ng tÖp t¹o nªn tÖp tin cã cïng mét ®Þnh d¹ng d÷ liÖu hay kh«ng hoÆc d¹ng tÖp tin cña tµi liÖu ®−îc ®Þnh d¹ng l¹i. Gi¸ trÞ cña m· kh«ng chØ thÞ kiÓu ®Æc thï cña d÷ liÖu (®−îc nªu trong tr−êng cã ®é dµi biÕn ®éng cña 69 biÓu ghi). Th«ng tin ë ®©y chØ cho biÕt sè kiÓu d¹ng tÖp d÷ liÖu ®−îc sö dông. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Cïng mét kiÓu d÷ liÖu M· a cho biÕt nh÷ng tÖp t¹o thµnh tÖp tin m¸y tÝnh lµ cïng mét kiÓu tÖp d÷ liÖu (thÝ dô tÊt c¶ cïng lµ .jpg, tÊt c¶ cïng lµ .tif, tÊt c¶ cïng lµ .txt,. sgml, hoÆc .wav,...) m - NhiÒu kiÓu d÷ liÖu M· m cho biÕt nh÷ng tÖp t¹o thµnh tÖp tin thuéc Ýt nhÊt hai kiÓu tÖp d÷ liÖu kh¸c nhau (thÝ dô lµ .jpg vµ .tif, lµ .tif vµ .txt, lµ sgml vµ .wav,v.v..) u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt kiÓu d÷ liÖu cña nh÷ng tÖp t¹o thµnh tÖp tin m¸y tÝnh lµ kh«ng ®−îc biÕt. 10 §iÓm kiÓm so¸t chÊt l−îng Mét m· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt liÖu ®iÓm kiÓm so¸t chÊt l−îng cã ®−îc ®−a vµo mét c¸ch phï hîp vµo thêi ®iÓm t¹o lËp/®Þnh d¹ng l¹i tÖp tin hay kh«ng. §iÓm kiÓm so¸t lµ nh÷ng ®iÓm tham chiÕu chuÈn mµ m¸y tÝnh hoÆc con ng−êi cã thÓ hiÓu ®−îc, hoÆc ®−îc sö dông ®Ó ®o ®é ph©n gi¶i, mµu s¾c, ®é tin cËy cña viÖc tr×nh bµy b¶n gèc, v.v.. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Kh«ng cã mÆt M· a cho biÕt nh÷ng ®iÓm kiÓm so¸t chÊt l−îng kh«ng ®−îc ®−a vµo tÖp vµo thêi ®iÓm ®Þnh d¹ng l¹i tÖp hoÆc kh«ng cã trong tÖp tin. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt viÖc ®−a nh÷ng ®iÓm kiÓm so¸t chÊt l−îng kh«ng ®−îc ¸p dông cho tÖp tin. p - Cã mÆt M· p cho biÕt mét hoÆc nhiÒu ®iÓm kiÓm so¸t ®−îc ®−a mét c¸ch phï hîp vµo tÖp vµo thêi ®iÓm ®Þnh d¹ng l¹i tÖp vµ cã mÆt trong tÖp tin. Nh÷ng ®iÓm kiÓm so¸t chÊt l−îng th−êng gÆp ®èi víi viÖc quÐt ¶nh lµ H−íng dÉn t¸ch mµu mµu Kodak Q13 vµ Q14 vµ ¶nh x¸m, Môc tiªu nhËp mµu Kodak Q60, S¬ ®å kiÓm tra quÐt ¶nh AIIM #2, §èi t−îng kiÓm tra ph©n gi¶i ký tù sè RIT. Nh÷ng ®iÓm kiÓm so¸t chÊt l−îng th−êng gÆp cho viÖc ghi l¹i/chuyÓn ®æi c¸c tÖp ©m thanh bao gåm tham chiÕu vµ t«ng mµu thiªn nhiªn. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt sù cã mÆt cña nh÷ng ®iÓm kiÓm so¸t chÊt l−îng trong tÖp tin lµ kh«ng ®−îc biÕt. 70 11 Lai lÞch/Nguån gèc Mét m· ch÷ c¸i mét ký tù cung cÊp th«ng tin vÒ nguån gèc cña tÖp tin, cã ý nghÜa ®èi víi viÖc t¹o lËp, sö dông vµ qu¶n lý tµi liÖu ®−îc ®Þnh d¹ng l¹i b»ng ph−¬ng ph¸p sè ho¸. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - TÖp tin t¹o lËp tõ nguyªn b¶n M· a cho biÕt néi dung (¶nh, ©m thanh hoÆc video) cña tÖp tin ®−îc t¹o ra b»ng c¸ch sè ho¸ ®èi t−îng gèc. ThÝ dô chung vÒ c¸c ®èi t−îng sè gèc bao gåm v¨n b¶n in hoÆc b¶n th¶o v¨n b¶n, ¶nh ®−îc thÓ hiÖn trªn giÊy hoÆc trªn giÊy bãng h¶o h¹ng, ¶nh in (trong mét sè tr−êng hîp c¶ ¶nh ©m b¶n); d÷ liÖu ©m thanh d¹ng t−¬ng tù (analogue audio), d÷ liÖu video. Gi¸ trÞ nµy kh«ng ¸p dông cho vi h×nh ngay c¶ khi vi h×nh lµ b¶n gèc. b - TÖp tin t¹o lËp tõ vi h×nh M· b cho biÕt néi dung cña tÖp tin ®−îc t¹o ra tõ viÖc quÐt tõ vi h×nh (vi phim 16 mm, 35 mmm, vi phiÕu 105 mm, vi phiÕu, vi card, tÊm nhá,..). c - TÖp tin t¹o lËp tõ tÖp tin m¸y tÝnh M· c cho biÕt tÖp tin ®−îc t¹o tõ mét tÖp tin hoÆc sao tõ tÖp tin ®ang tån t¹i (®Ó t¹o ra nh÷ng b¶n sao míi hoÆc t¹o ra b¶n sao cã ®é ph©n gi¶i thÊp h¬n hoÆc tÖp tin cã kÝch th−íc nhá h¬n; ®Ó xö lý mét tÖp tin tån t¹i víi phÇn mÒm nhËn d¹ng ký tù quang OCR,...) d - TÖp tin t¹o lËp tõ vËt mang tin trung gian (kh«ng ph¶i vi h×nh) M· d cho biÕt néi dung cña tÖp tin ®−îc t¹o ra bëi viÖc sè ho¸ hoÆc ®Þnh d¹ng l¹i tõ mét vËt mang tin trong gian kh«ng ph¶i lµ vi h×nh. ThÝ dô vÒ nh÷ng vËt mang tin trung gian kh«ng ph¶i vi h×nh ®èi víi tµi liÖu nh×n vµ v¨n b¶n lµ: c¸c b¶n photocopy, phim 35 mm, tÊm trong, tÊm phim ®Ìn chiÕu, b¨ng video thÕ hÖ 2,...ThÝ dô vÒ vËt mang tin trung gian ®èi víi tµi liÖu ©m thanh lµ b¨ng ©m thanh thÕ hÖ 2. m - Hçn hîp M· m cho biÕt ¶nh cña tÖp tin ®−îc t¹o ra tõ nguån hçn hîp (mét phÇn ®−îc quÐt tõ b¶n gèc, mét phÇn ®−îc t¹o tõ sè ho¸ vi phim, ....) n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt lai lÞch/nguån gèc cña tÖp tin kh«ng ¸p dông cho tÖp tin. M· nµy lµ phï hîp víi tÖp tin kh«ng ®−îc t¹o ra tõ qu¸ tr×nh ®Þnh d¹ng l¹i. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt lai lÞch hoÆc nguån gèc cña tÖp tin ®−îc ®Þnh d¹ng l¹i lµ kh«ng ®−îc biÕt. 71 12 CÊp ®é nÐn Mét m· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt kiÓu nÐn d÷ liÖu ®−îc ¸p dông ®èi víi tÖp tin. Nã ®−îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ ®é trung thùc cña tÖp tin so víi tÖp tin b¶n gèc. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Kh«ng nÐn M· a cho biÕt tÖp tin kh«ng ®−îc nÐn khi tr¶i qua qu¸ tr×nh sö dông kü thuËt nÐn. b - NÐn kh«ng mÊt d÷ liÖu M· b cho biÕt tÖp tin ®−îc nÐn vµ kiÓu nÐn ®−îc sö dông lµ nÐn kh«ng mÊt d÷ liÖu (lossless). NÐn kh«ng mÊt d÷ liÖu cho phÐp mét tÖp tin ®−îc nÐn vµ gi¶i nÐn mµ vÉn víi ®é trung thùc tuyÖt ®èi. §Ó ®−îc coi lµ lo¹i nÐn kh«ng mÊt d÷ liÖu, ph¶i kh«ng cã sù mÊt th«ng tin xÈy ra trong qu¸ tr×nh nÐn. ThÝ dô vÒ s¬ ®å nÐn kh«ng mÊt d÷ liÖu lµ d¹ng nÐn TIFF Group 4 ®èi víi ¶nh ®en tr¾ng. d - NÐn mÊt d÷ liÖu M· d cho biÕt tÖp tin ®−îc nÐn vµ kiÓu nÐn ®−îc sö dông lµ nÐn mÊt d÷ liÖu (lossy). NÐn mÊt d÷ liÖu ¸p dông kü thuËt lµ gi¶m mét sè th«ng tin m· ho¸. Khi tÖp tin ®−îc gi¶i nÐn, sÏ kh«ng nhËn l¹i ®−îc mét b¶n sao chÝnh x¸c cña tÖp gèc. ThÝ dô vÒ s¬ ®å nÐn mÊt d÷ liÖu lµ d¹ng nÐn JPEG, Kodak ImagePac (Photo CD), AC-3 (Dolby Digital) vµ MPEG. m - Hçn hîp M· m cho biÕt mét hçn hîp kü thuËt ®−îc ¸p dông ®Ó nÐn nh÷ng phÇn kh¸c nhau cña tÖp tin. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt kü thuËt nÐn kh«ng ®−îc biÕt. 13 ChÊt l−îng ®Þnh d¹ng l¹i Mét m· ch÷ c¸i mét ký tù cho chÊt l−îng ®Þnh d¹ng l¹i cña tÖp tin. §©y lµ sù ®¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ chÊt l−îng vËt lý cña tÖp tin trong t−¬ng quan víi viÖc sö dông cña nã vµ cã thÓ sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ cÊp ®é chÊt l−îng cña tÖp, sù cam kÕt cña tæ chøc ®èi víi viÖc duy tr× kh¶ n¨ng cung cÊp l¹i cña tÖp tin. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Truy cËp M· a cho biÕt tÖp tin ë møc chÊt l−îng sÏ hç trî sù truy cËp ®iÖn tö ®Õn ®èi t−îng gèc (sö dông tra cøu), nh−ng kh«ng ®ñ ®Ó phôc vô nh− mét b¶n sao l−u tr÷. ThÝ dô vÒ viÖc tÖp tin ®−îc t¹o ra cho môc ®Ých truy cËp cã thÓ bao gåm ¶nh ®−îc t¹o ra cho triÓn l·m trùc tuyÕn t¹m thêi (cã thÓ lµ mét b¶n g−¬ng (mirror) cña d÷ liÖu t¹i c¬ quan), c¸c phiªn b¶n nÐn, cã ®é ph©n gi¶i thÊp h¬n cña nh÷ng tÖp tin chñ cã chÊt l−îng cao ®Ó cã thÓ truyÒn ®i vµ truy cËp dÔ dµng h¬n trªn Internet, b¨ng video ®−îc sè ho¸ s¸ng d¹ng MPEG-2 ®Ó truy cËp trªn Internet; ¶nh ®−îc quÐt víi møc ®é ph©n 72 gi¶i thÊp h¬n ®Ó cung cÊp nh÷ng c«ng cô tr×nh duyÖt trùc tuyÕn cho mét s−u tËp, nh÷ng bµi b¸o ®−îc quÐt nh− mét phÇn cña s−u tËp ®iÖn tö mµ nh÷ng tµi liÖu nµy sÏ bÞ xo¸ theo tho¶ thuËn vÒ b¶n quyÒn trong ®ã x¸c ®Þnh thêi h¹n duy tr× nh÷ng tÖp tin nµy. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt møc chÊt l−îng ®Þnh d¹ng kh«ng ¸p dông cho tÖp tin. p - B¶o qu¶n M· p cho biÕt tÖp tin ®−îc t¹o ra th«ng qua kü thuËt ®Þnh d¹ng ®Ó trî gióp b¶o qu¶n ®èi t−îng gèc. Kü thuËt chôp vµ l−u tr÷ ¶nh ®i kÌm víi tÖp b¶o qu¶n ®¶m b¶o chÊt l−îng cao, ®¶m b¶o sù b¶o qu¶n l©u dµi. r - Thay thÕ M· r cho biÕt tÖp tin ®−îc t¹o ra víi chÊt l−îng rÊt cao vµ khi in ra, xem hoÆc nghe l¹i th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn cã thÓ thay thÕ b¶n gèc nÕu b¶n gèc bÞ mÊt, háng hoÆc bÞ ph¸ huû. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt chÊt l−îng ®Þnh d¹ng tÖp tin kh«ng ®−îc biÕt. ThÝ dô 007 cj#ca# [ tµi liÖu lµ mét tÖp ch−¬ng tr×nh trªn ®Üa mÒm 3 1/2 inch (007/00, 01, vµ 04), hç trî giao diÖn video mµu nh−ng kh«ng cã ©m thanh (05)] 007 co#cga [Tµi liÖu lµ mét phÇn mÒm t−¬ng t¸c vµ d÷ liÖu chøa trªn ®Üa quang 4 3/4 inch (CD-ROM) (007/00, 01, 04), cã môc ®Ých ®Ó xem cã mµu (03) vµ ©m thanh (05)] 007 cr#bn# [Tµi liÖu lµ mét t¹p chÝ ®iÖn tö d¹ng v¨n b¶n cã thÓ cã ®−îc tõ xa (007/01), ®−îc ®Þnh d¹ng ë d¹ng m· v¨n b¶n ASCII (007/03)] 007 cu#gn#008apabp [Tµi liÖu lµ mét phiªn b¶n sè ho¸ cña mét tµi liÖu gèc, ®−îc ®Þnh d¹ng cho môc ®Ých b¶o qu¶n (007/00, 11, 13). TÖp tin bao gåm ¶nh TIFF cã mµu x¸m (kh«ng cã ©m thanh), ®−îc quÐt víi sè bÝt ¶nh 8 bÝt/®iÓm ¶nh, cã môc tiªu kiÓm so¸t chÊt l−îng vµ ®−îc nÐn víi kü thuËt nÐn kh«ng mÊt d÷ liÖu (03,05, 06-08, 09,10, 12). V× tÖp nµy ®−îc t¹o ra v× môc ®Ých b¶o qu¶n, vËt mang tin trªn ®ã tÖp tin ®−îc l−u gi÷ sÏ thay ®æi, v× nã sÏ ®−îc lµ míi l¹i vµ sÏ ®−îc chuyÓn sang hÖ thèng míi ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng truy cËp (01, 04)] 007 co#ngannnaadda [Tµi liÖu lµ mét tÖp truy cËp cña mét tÖp ©m thanh ®−îc ®Þnh d¹ng tõ b¨ng casset t−¬ng tù thÕ hÖ hai vµ l−u trªn CD (007/00, 01, 04, 05, 09, 11, 13). T«ng mµu ®¶m b¶o chÊt l−îng kh«ng cã trong b¶n sao nÐn kiÓu mpeg (10, 73 12),. V× ®©y kh«ng ph¶i lµ mét tÖp ¶nh hoÆc tÖp video, khÝa c¹nh sè bit ¶nh kh«ng ®−îc ¸p dông (03, 6-8)] 007 cu#gn#008apabr [Tµi liÖu lµ mét phiªn b¶n sè ho¸ cña mét tµi liÖu gèc, ®−îc ®Þnh d¹ng l¹i trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n (007/00, 11, 13). TÖp tin ®−îc t¹o tõ ¶nh TIFF mµu x¸m (kh«ng cã ©m thanh) ®−îc quÐt víi sè bÝt ¶nh 8/®iÓm ¶nh, cã c¸c môc tiªu kiÓm so¸t chÊt l−îng, ®−îc nÐn sö dông kü thuËt nÐn kh«ng mÊt d÷ liÖu (03, 05, 06-08, 09, 10, 12). V× tÖp tin nµy ®−îc t¹o ra ®Ó thay thÕ nh÷ng tÖp gèc, vËt mang tin cña tÖp sÏ biÕn ®éng khi nã ®−îclµm míi l¹i hoÆc di tró sang hÖ thèng míi ®Ó duy tr× sù truy cËp (01, 04)] Quy −íc nhËp d÷ liÖu §é dµi tr−êng - Tr−êng 007 cho lo¹i tµi liÖu TÖp tin cã 14 ký tù. S¸u vÞ trÝ ký tù ®Çu tiªn (007/00-05) lu«n lu«n ®−îc sö dông. Tæ chøc biªn môc cã thÓ chän m· ho¸ bæ sung nh÷ng vÞ trÝ tõ 007/05 ®Õn vÞ trÝ 007/13 nÕu cung cÊp th«ng tin vÒ tµi liÖu b¶o qu¶n hoÆc ®−îc ®Þnh d¹ng l¹i. LÞch sö ®Þnh danh néi dung 007/02 B¶n gèc vµ khÝa c¹nh phiªn b¶n [Lçi thêi] [ChØ cã trong USMARC] §Þnh nghÜa nµy ®−îc quy ®Þnh lµ lçi thêi tõ n¨m 1997. Nh÷ng m· ®−îc x¸c ®Þnh lµ: f (B¶n sao chÐp), o (Nguyªn b¶n), u (Kh«ng biÕt). 007/03 Mµu s¾c b - §en tr¾ng [Míi tõ n¨m 1999] h - Mµu b»ng tay [Lçi thêi, 1997] [ChØ cã trong CAN/MARC] 007/06-08 Sè bÝt ¶nh (bit depth) 007/09 D¹ng tÖp 007/10 Môc tiªu kiÓm so¸t chÊt l−îng 007/11 Lai lÞch/Nguån gèc 007/12 Møc ®é nÐn 007/13 ChÊt l−îng ®Þnh d¹ng l¹i Nh÷ng vÞ trÝ nµy ®−îc ®−a thªm vµo tõ n¨m 1999. 74 007 B¶n ®å h×nh cÇu (L) ChØ thÞ vµ tr−êng con Tr−êng 007 kh«ng cã chØ thÞ vµ tr−êng con; c¸c yÕu tè d÷ liÖu ®−îc x¸c ®Þnh theo vÞ trÝ. VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu d B¶n ®å h×nh cÇu 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt a B¶n ®å h×nh cÇu bÇu trêi b B¶n ®å h×nh cÇu hµnh tinh hoÆc mÆt tr¨ng c B¶n ®å h×nh cÇu tr¸i ®Êt e B¶n ®å h×nh cÇu mÆt tr¨ng u Kh«ng x¸c ®Þnh z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 02 Kh«ng x¸c ®Þnh 03 Mµu s¾c a Mét mÇu c NhiÒu mÇu | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 04 VËt mang tin a GiÊy b Gç c §¸ d Kim lo¹i e Tæng hîp f Da g V¶i p Th¹ch cao u Kh«ng biÕt z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 05 Lo¹i phiªn b¶n f B¶n sao chÐp n Kh«ng ¸p dông u Kh«ng biÕt z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ §Þnh nghÜa vµ ph¹m vi tr−êng Khi vÞ trÝ 007/00 cña tr−êng chøa m· d, nã chøa nh÷ng th«ng tin m· ho¸ ®Æc thï vÒ ®Æc tÝnh vËt lý mét tµi liÖu lµ b¶n ®å h×nh cÇu. H−íng dÉn sö dông m· ®Þnh danh néi dung VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu d - B¶n ®å h×nh cÇu M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt lo¹i tµi liÖu lµ b¶n ®å h×nh cÇu. B¶n ®å h×nh cÇu ®−îc ®Þnh nghÜa lµ m« h×nh cña mét thiªn thÓ, hµnh tinh, th«ng th−êng lµ tr¸i ®Êt, thÓ hiÖn trªn bÒ mÆt cña b¶n ®å h×nh cÇu. M· d ®−îc sö dông khi vÞ trÝ 008/25 (D¹ng tµi liÖu b¶n ®å) chøa m· d. Ký tù lÊp ®Çy kh«ng ®−îc sö dông cho vÞ trÝ nµy. 75 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï m« t¶ mét líp tµi liÖu ®Æc biÖt ( th«ng th−êng lµ lµ mét líp ®èi t−îng vËt lý) nh− b¶n ®å h×nh cÇu bÇu trêi. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - B¶n ®å h×nh cÇu bÇu trêi M· a cho biÕt ®èi t−îng lµ mét m« h×nh b¶n ®å h×nh cÇu liªn quan ®Õn bÇu trêi cã c¸c thiªn thÓ nh×n thÊy ®−îc (nh− mÆt trêi, sao,...) ®−îc thÓ hiÖn trªn bÒ mÆt cña b¶n ®å h×nh cÇu. b - B¶n ®å h×nh cÇu hµnh tinh hoÆc mÆt tr¨ng M· b cho biÕt ®èi t−îng lµ m« h×nh hµnh tinh hoÆc mÆt tr¨ng (trõ tr¸i ®Êt) liªn quan ®Õn mét hµnh tinh ®−îc thÓ hiÖn trªn bÒ mÆt cña b¶n ®å h×nh cÇu. c - B¶n ®å h×nh cÇu tr¸i ®Êt M· c cho biÕt ®èi t−îng lµ m« h×nh tr¸i ®Êt ®−îc thÓ hiÖn trªn bÒ mÆt cña b¶n ®å h×nh cÇu. e - B¶n ®å h×nh cÇu mÆt tr¨ng M· e cho biÕt ®èi t−îng lµ m« h×nh mÆt tr¨ng ®−îc thÓ hiÖn trªn bÒ mÆt cña b¶n ®å h×nh cÇu. u - Kh«ng x¸c ®Þnh M· u cho biÕt líp cña m« h×nh b¶n ®å h×nh cÇu kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh. z - Kh¸c M· z cho biÕt lo¹i cña b¶n ®å h×nh cÇu kh«ng thuéc líp nµo ë trªn. 02 Kh«ng x¸c ®Þnh VÞ trÝ ký tù nµy kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh. Nã cã thÓ chøa mét kho¶ng trèng hoÆc ký tù lÊp ®Çy. 03 Mµu s¾c M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt liÖu b¶n ®å h×nh cÇu lµ mét mµu hoÆc nhiÒu mµu. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Mét mÇu M· a cho biÕt b¶n ®å h×nh cÇu lµ mét mÇu. 76 c - NhiÒu mÇu M· c cho biÕt b¶n ®å h×nh cÇu lµ nhiÒu mÇu. 04 VËt mang tin M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt b¶n ®å h×nh cÇu ®−îc lµm tõ vËt liÖu g×. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - GiÊy M· a cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ mét d¹ng giÊy xenlul« . b - Gç M· b cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ gç. VËt liÖu ®−îc lµm tõ c¸c h¹t gç hoÆc sîi gç cã thÓ coi lµ gç hoÆc kh«ng ph¶i lµ gç. ThÝ dô nh− gç Ðp. c - §¸ M· c cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ ®¸. d - Kim lo¹i M· d cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ kim lo¹i. e - Tæng hîp M· e cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ vËt liÖu tæng hîp nh− chÊt dÎo, vinyl, v.v... M· e ®−îc sö dông cho c¸c vËt liÖu nh©n t¹o trõ v¶i. f - Da M· f cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ da ®éng vËt. Nh÷ng vËt liÖu tæng hîp ®Ó chÕ t¹o gièng da thó ®éng vËt ®−îc m· ho¸ nh− vËt liÖu Tæng hîp. g - V¶i M· g cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ v¶i. M· nµy ®−îc sö dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i v¶i, kh«ng ph©n biÖt lµm tõ sîi tù nhiªn hay sîi nh©n t¹o. p - Th¹ch cao M· p cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ th¹ch cao. Hçn hîp cña th¹ch cao vµ c¸c chÊt r¾n nÒn kh¸c còng ®−îc m· ho¸ lµ th¹ch cao. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng m· nµo ë trªn phï hîp ®Ó m· ho¸ vËt liÖu lµm b¶n ®å h×nh cÇu. 77 05 Lo¹i phiªn b¶n M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt b¶n ®å h×nh cÇu lµ mét b¶n sao chÐp hoÆc d¹ng phiªn b¶n kh¸c. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. f - B¶n sao chÐp M· f cho biÕt b¶n ®å h×nh cÇu lµ b¶n sao chÐp gièng nh− nguyªn b¶n vÒ mäi mÆt cã thÓ, song kh«ng ph¶i lµ nguyªn gèc. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt b¶n ®å h×nh cÇu kh«ng ph¶i lµ phiªn b¶n. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt kiÓu cña phiªn b¶n lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kiÓu kh«ng m· nµo ë trªn vÒ kiÓu cña phiªn b¶n thÝch hîp ®Ó m· ho¸ phiªn b¶n. ThÝ dô 007 dc#cen [ tµi liÖu lµ mét b¶n ®å h×nh cÇu (007/00) tr¸i ®Êt (01), nhiÒu mÇu (03), lµm tõ chÊt dÎo (04)] 007 db#cen [ tµi liÖu lµ mét b¶n ®å h×nh cÇu (007/00) mÆt tr¨ngt (01), nhiÒu mÇu (03), lµm tõ chÊt dÎo (04)] Quy −íc nhËp d÷ liÖu §é dµi tr−êng - §èi víi lo¹i tµi liÖu lµ b¶n ®å h×nh cÇu, tr−êng 007 chøa s¸u vÞ trÝ ký tù. LÞch sö ®Þnh danh néi dung 007/01 §Þnh danh néi dung ®Æc thï. d - B¶n ®å h×nh cÇu vÖ tinh (cña hÖ mÆt trêi) ngo¹i trõ mÆt tr¨ng [Lçi thêi, 1997] [ChØ cã trong CAN/MARC] 007/02 Nguyªn b¶n vµ khÝa c¹nh phiªn b¶n [Lçi thêi] [ChØ cã trong USMARC] §Þnh nghÜa nµy ®−îc th«ng b¸o lµ lçi thêi tõ 1997. Nh÷ng m· ®−îc x¸c ®Þnh lµ: f (b¶n sao chÐp), o (Nguyªn b¶n), r (Phiªn b¶n) vµ u (kh«ng biÕt). 78 007/03 Mµu s¾c b - NhiÒu mµu [Lçi thêi] Tr−íc n¨m 1982, m· b ®−îc x¸c ®Þnh dïng cho nhiÒu mµu. 79 007 Tµi liÖu ch÷ næi (L) ChØ thÞ vµ tr−êng con Tr−êng 007 kh«ng cã chØ thÞ vµ tr−êng con; c¸c yÕu tè d÷ liÖu ®−îc x¸c ®Þnh theo vÞ trÝ tuú theo ph¹m trï d÷ liÖu. VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu f Tµi liÖu ch÷ næi 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt a Moon b Braille c Phèi hîp d Næi, kh«ng cã hÖ ch÷ viÕt u Kh«ng x¸c ®Þnh z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 02 Kh«ng x¸c ®Þnh 03-04 Líp ch÷ viÕt braille a Braille d¹ng ch÷ b Braille m· ®Þnh d¹ng c Braille to¸n häc vµ khoa häc e Braille ©m nh¹c m C¸c d¹ng braille ®a kiÓu n Kh«ng ¸p dông u Kh«ng biÕt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 05 CÊp ®é rót gän a Kh«ng rót gän b Rót gän n Kh«ng ¸p dông u Kh«ng biÕt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 06-08 D¹ng b¶n nh¹c Braille a G¹ch nhÞp ë trªn g¹ch nhÞp b G¹ch nhÞp ë bªn g¹ch nhÞp c Dßng ë trªn dßng d §o¹n e Dßng ®¬n f PhÇn ë bªn phÇn g Dßng ë bªn dßng h Tæng phæ më i HÖ hîp x−íng giai ®iÖu j Tæng phæ d¹ng ng¾n k Tãm l−îc l Tæng phæ chiÒu ®øng n Kh«ng ¸p dông u Kh«ng biÕt z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 09 §Æc tr−ng vËt lý ®Æc biÖt a In/Braille b Braille phãng to hoÆc Jumbo n Kh«ng ¸p dông u Kh«ng biÕt z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ §Þnh nghÜa tr−êng vµ ph¹m vi Khi vÞ trÝ tr−êng 007/00 chøa m· f, nã chøa th«ng tin m· ho¸ ®Æc biÖt vÒ khÝa c¹nh vËt lý cña tµi liÖu ®äc ®−îc b»ng c¸ch sê. - 80 - H−íng dÉn ¸p dông ®Þnh danh néi dung VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu f - Tµi liÖu ch÷ næi M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ph¹m trï cña tµi liÖu lµ tµi liÖu ch÷ næi. M· f ®−îc sö dông cho tµi liÖu ®äc b»ng c¸ch sê. Ký tù lÊp ®Çy (|) kh«ng ®−îc sö dông cho vÞ trÝ nµy. 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï cña tµi liÖu ch÷ næi. §Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï m« t¶ mét líp tµi liÖu ®Æc biÖt mµ ®èi t−îng thuéc vÒ nã. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Moon M· a cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi lµ kiÓu ch÷ Moon, mét lo¹i h×nh trõu t−îng ho¸ cña tµi liÖu in. b - Braille M· b cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi lµ kiÓu ch÷ Braille, mét hÖ thèng ch÷ viÕt cho ng−êi mï trong ®ã ch÷ c¸i, con sè, dÊu ph©n c¸ch ®−îc t¹o ra b»ng c¸c ®iÓm næi, ph©n biÖt ®−îc b»ng c¸ch sê ngãn tay. c - Phèi hîp M· c ®−îc sö dông khi tµi liÖu lµ lo¹i phèi hîp cña hai hoÆc nhiÒu d¹ng kh¸c nhau. d - Næi, kh«ng cã hÖ ch÷ viÕt M· d cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi lµ lo¹i kh«ng cã ch÷, chØ truyÒn th«ng b»ng c¸c ®å ho¹, nghÜa lµ b»ng c¸c ®−êng næi hoÆc h×nh vÏ. u - Kh«ng x¸c ®Þnh M· u cho biÕt ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt cho tµi liÖu ch÷ næi kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· nµo bªn trªn phï hîp víi tµi liÖu ch÷ næi. 02 Kh«ng x¸c ®Þnh VÞ trÝ ký tù nµy kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh. Nã cã thÓ chøa mét kho¶ng trèng hoÆc ký tù lÊp ®Çy (|). - 81 - 03 - 04 Líp ch÷ viÕt Braille M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt hä ký hiÖu braille cña tµi liÖu.. §©y kh«ng ph¶i lµ m· braille nhÊt ®Þnh, mµ lµ d¹ng m· braille ®−îc sö dông, tr×nh bµy nh÷ng d¹ng ký hiÖu viÕt kh¸c nhau. VÞ trÝ nµy còng ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh líp ch÷ braille ®−îc sö dông cho nh·n v¨n b¶n cña c¸c tµi liÖu ®å ho¹ hoÆc b¶n ®å. Cã thÓ chØ ra ®Õn hai (02) kiÓu braille hoÆc c¬ quan biªn môc cã thÓ chän ®Ó m· ho¸ mét kiÓu tréi h¬n th«i. M· nhiÒu lÇn ®−îc m· ho¸ theo thø tù møc tréi trong tµi liÖu nÕu cã. NÕu sö dông Ýt h¬n hai (02) m·, c¸c m· sÏ ®−îc c¨n tr¸i vµ nh÷ng vÞ trÝ kh«ng sö dông sÏ ®−îc ®iÒn b»ng kho¶ng trèng (#). Hai ký tù lÊp ®Çy (| |) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ yÕu tè nµy. a - Braille d¹ng ch÷ M· a cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi chøa kiÓu tr×nh bµy braille cho ch÷ c¸i, sè vµ c¸c dÊu ph©n c¸ch sö dông trong ch÷ viÕt nãi chung. b - Braille m· ®Þnh d¹ng M· b cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi chøa nh÷ng quy t¾c ®Þnh d¹ng braille cho s¸ch gi¸o khoa vµ c¸c tµi liÖu liªn quan. c - Braille to¸n häc vµ khoa häc M· c cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi chøa kiÓu tr×nh bµy braille cho c¸c ký hiÖu sö dông trong to¸n häc vµ tr×nh bµy tµi liÖu khoa häc. d - Braille m¸y tÝnh M· d cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi chøa kiÓu tr×nh bµy braille cho c¸c ký hiÖu sö dông trong ch−¬ng tr×nh m¸y tÝnh, v¨n b¶n vµ c¸c tµi liÖu m¸y tÝnh liªn quan kh¸c. e - Braille ©m nh¹c M· e cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi chøa kiÓu tr×nh bµy braille cho c¸c ký hiÖu sö dông trong c¸c b¶n nh¹c cã chó gi¶i. m - NhiÒu kiÓu Braille M· m cho biÕt cã nhiÒu kiÓu tr×nh bµy braille trong tµi liÖu, song kh«ng cã lo¹i nµo lµ chñ ®¹o. n - Kh«ng ¸p dông M· n trong hai vÞ trÝ 03-04 cho biÕt vÞ trÝ nµy kh«ng sö dông v× tµi liÖu kh«ng ph¶i lo¹i braille. Kho¶ng trèng (#) còng ®−îc sö dông cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi ë vÞ trÝ kh«ng sö dông. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt r»ng kiÓu ch÷ braille lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· nµo ë trªn phï hîp víi líp ch÷ trong tµi liÖu. - 82 - 05 CÊp ®é rót gän M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt viÖc cã sö dông rót gän trong tµi liÖu kh«ng. Rót gän lµ d¹ng viÕt t¾t bao gåm mét hoÆc mét vµi ký tù braille hoÆc Moon ®Ó tr×nh bµy nh÷ng sù kÕt hîp cña nhiÒu ký tù chung. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Kh«ng rót gän M· a cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi kh«ng lµ d¹ng rót gän. Nã bao gåm lo¹i ch÷ braille cÊp 1. b - Rót gän M· b cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi lµ d¹ng rót gän. Nã bao gåm lo¹i braille tiÕng Anh chuÈn, m· braille rót gän cña Uû ban ch÷ Braille V−¬ng quèc Anh, braille Anh, Mü, m· braille rót gän cña B¾c Mü. m - Phèi hîp M· m cho biÕt tµi liÖu ch÷ næi lµ d¹ng phèi hîp cña rót gän vµ kh«ng rót gän. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt vÞ trÝ nµy kh«ng ¸p dông v× tµi liÖu kh«ng thuéc lo¹i ch÷ næi braille hoÆc Moon. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt cÊp ®é rót gän lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· nµo ë trªn phï hîp víi tµi liÖu. 06 - 08 Khæ mÉu ©m nh¹c Braille M· ch÷ c¸i ba ký tù cho biÕt khæ mÉu ©m nh¹c braille cña tµi liÖu. Khæ mÉu ©m nh¹c lµ c¸ch thøc nh÷ng ®¬n vÞ ®o, ®o¹n, khóc vµ nh÷ng th«ng tin liªn quan nh− c¸c tõ ng÷ ®−îc tr×nh bµy trong mèi quan hÖ gi÷a chóng. ThÝ dô, khæ mÉu ©m nh¹c x¸c ®Þnh c¸ch phÇn nh¹c cho tay tr¸i vµ tay ph¶i ®−îc s¾p xÕp tuÇn tù thÕ nµo vµ quan hÖ víi nhau nh− thÕ nµo trong ch÷ braille. Cã thÓ ®«i khi trong cïng mét tµi liÖu ©m nh¹c cã nhiÒu d¹ng braille. ThÝ dô, phÇn hîp x−íng vµ lêi ®−îc thÓ hiÖn b»ng mét lo¹i ch÷ næi, trong khi phÇn phèi khÝ l¹i ë d¹ng kh¸c. Cã thÓ th«ng b¸o ®Õn ba (03) kiÓu braille vµ ®−îc m· ho¸ theo thø tù møc tréi cña chóng trong tµi liÖu. NÕu sö dông Ýt h¬n ba (03) m·, c¸c m· sÏ ®−îc c¨n tr¸i vµ nh÷ng vÞ trÝ kh«ng sö dông sÏ ®−îc ®iÒn b»ng kho¶ng trèng (#). Ba ký tù lÊp ®Çy (| | |) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ yÕu tè nµy. a - G¹ch nhÞp ë trªn g¹ch nhÞp M· a cho biÕt nhÞp ®−îc tr×nh bµy thµnh nh÷ng ®¬n vÞ gäi lµ nhÞp (parallel) vµ nh÷ng phÇn b¾t ®Çu cña mçi nhÞp s¾p xÕp theo chiÒu ®øng víi nhÞp cña phÇn kh¸c. M· nµy sö dông chñ yÕu cho ©m nh¹c dïng bµn phÝm. - 83 - b - G¹ch nhÞp ë bªn g¹ch nhÞp M· b cho biÕt ©m nh¹c ®−îc tr×nh bµy thµnh c¸c ®o¹n thôt vµo víi c¸c phÇn cho mçi nhÞp ®−îc viÕt mét c¸ch tuÇn tù. c - Dßng ë trªn dßng M· c cho biÕt nhÞp ®−îc tr×nh bµy thµnh nh÷ng nhÞp (parallel), nh−ng nh÷ng nhÞp nµy kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i s¸t nhau. d - §o¹n M· d cho biÕt r»ng ©m nh¹c braille ®−îc tr×nh bµy thµnh c¸c ®o¹n víi mçi phÇn mét ®o¹n. e - Dßng ®¬n M· e cho biÕt r»ng ©m nh¹c ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c khu«ng tõ 2 ®Õn 5 dßng, dßng ®Çu tiªn tr×nh bµy sè nhÞp hoÆc kho¸ nh¹c. M· nµy ®−îc sö dông cho nh÷ng phÇn ®éc tÊu nh¹c hoÆc solo. Nã cßn ®−îc gäi lµ khæ mÉu ®éc tÊu solo. f - PhÇn ë bªn phÇn M· f cho biÕt ký hiÖu tay hoÆc ký hiÖu phÇn ®−îc thÓ hiÖn râ ë phÝa lÒ tr¸i. g - Dßng ë bªn dßng M· g cho biÕt c¸c dßng lêi thay thÕ dßng nh¹c cña phÇn lêi tr−íc ®ã. h - Tæng phæ më M· h cho biÕt ©m nh¹c ®−îc tr×nh bµy thµnh c¸c nhÞp. Tæng phæ më lµ t−¬ng tù víi G¹ch nhÞp trªn g¹ch nhÞp, nh−ng sö dông cho tæng phæ hîp x−íng. i - HÖ hîp x−íng giai ®iÖu M· i cho biÕt c¸c ký hiÖu hîp x−íng vµ giai ®iÖu ®−îc tr×nh bµy thµnh ®o¹n. Nã ®−îc sö dông chñ yÕu cho ©m nh¹c pop vµ d©n téc, nh−ng ký hiÖu braille ©m nh¹c ®−îc sö dông cho c¸c ký hiÖu hîp x−íng. M· i còng ®−îc sö dông ®Ó cho biÕt ©m nh¹c lµ theo hÖ thèng hîp x−íng giai ®iÖu Cana®a. j - Tæng phæ d¹ng ng¾n M· j cho biÕt tõ ký hiÖu hîp x−íng vµ giai ®iÖu ®−îc tr×nh bµy theo nhÞp, vµ ký hiÖu ch÷ braille ®−îc sö dông cho ký hiÖu hîp x−íng. Nã ®−îc sö dông chñ yÕu cho nh¹c pop vµ d©n téc. Khæ mÉu nµy ®−îc coi nh− lµ khæ mÉu tæng phæ d¹ng ng¾n Mü hoÆc BANA. k - Tãm l−îc M· k cho biÕt r»ng ©m nh¹c lµ ë d¹ng tãm l−îc. l - Tæng phæ chiÒu ®øng M· l cho biÕt nh÷ng phÇn nh¹c lµ ®−îc kÕt hîp vµ viÕt nh− hîp x−íng. - 84 - n - Kh«ng ¸p dông M· n ë c¶ 3 vÞ trÝ 06-08 cho biÕt tµi liÖu kh«ng ph¶i lµ d¹ng ©m nh¹c braille. M· # (kho¶ng trèng) còng ®−îc sö dông cho nh÷ng tµi liÖu ©m nh¹c braille ë nh÷ng vÞ trÝ kh«ng sö dông. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt khæ mÉu ©m nh¹c braille lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt khæ mÉu ©m nh¹c braille kh«ng thuéc mét trong nh÷ng lo¹i ®· ®−îc x¸c ®Þnh ë trªn. 09 §Æc tr−ng vËt lý ®Æc biÖt M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt nh÷ng ®Æc tr−ng vËt lý ®Æc biÖt kh¸c cña tµi liÖu braille. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - In / Braille M· a cho biÕt tµi liÖu lµ lo¹i tµi liÖu in, ®äc ®−îc b»ng m¾t vµ cã ký hiÖu braille xen kÏ hoÆc nhóng bªn trong. b - Braille phãng to / Jumbo M· b cho biÕt tµi liÖu lµ d¹ng zoom hoÆc braille phãng to ®Ó sö dông cho nh÷ng ng−êi häc braille hoÆc ®äc ch÷ braille víi nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®é nh¹y xóc gi¸c. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt vÞ trÝ nµy kh«ng ®−îc sö dông v× tµi liÖu kh«ng ph¶i lµ braille. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt nh÷ng ®Æc tr−ng vËt lý ®Æc biÖt lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng m· nµo ®· ®−îc x¸c ®Þnh ë trªn phï hîp cho tµi liÖu. ThÝ dô 007 fb | a#bnnnn [Chuyªn kh¶o b»ng ký tù braille Mü, Ên phÈm Mü] 007 fc | a#bnnnn [Mét b¶n ®å dßng ®−îc n©ng lªn víi nh÷ng ký hiÖu braille TiÕng Anh chuÈn] 007 fb | eabac#n [Tæng phæ braille víi nh÷ng phÇn ®Öm piano ë d¹ng g¹ch nhÞp trªn g¹ch nhÞp, phÇn lêi d¹ng dßng trªn dßng víi lêi b»ng braille tiÕng Anh, xuÊt b¶n Mü] 007 fb | a#bnnna - 85 - [Mét quyÓn s¸ch in/ký tù braille (kÕt hîp in vµ ký hiÖu braille) b»ng tiÕng Anh, lÇn xuÊt b¶n Mü]. 007 fb | a#annnn [Mét tiÓu thuyÕt ký tù braille cÊp 1 (ký tù raille kh«ng rót gän)] Quy −íc nhËp d÷ liÖu §é dµi tr−êng - §èi víi ph¹m trï tµi liÖu ch÷ næi, tr−êng 007 chøa 10 vÞ trÝ ký tù. - 86 - 007 §å ho¹ chiÕu h×nh (L) ChØ thÞ vµ tr−êng con Tr−êng 007 kh«ng cã chØ thÞ vµ tr−êng con; c¸c yÕu tè d÷ liÖu ®−îc x¸c ®Þnh theo vÞ trÝ. VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu g §å ho¹ chiÕu h×nh 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt c Hép phim ®Ìn chiÕu d D¶i b¨ng phim f D¹ng phim ®Ìn chiÕu kh¸c o Cuén phim ®Ìn chiÕu s TÊm phim ®Ìn chiÕu t TÊm phim trong u Kh«ng x¸c ®Þnh z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 02 Kh«ng x¸c ®Þnh 03 Mµu s¾c a Mét mµu b §en tr¾ng c NhiÒu mÇu n T« mµu thñ c«ng m Hçn hîp n Kh«ng ¸p dông u Kh«ng biÕt z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 04 NÒn cña líp nhò t−¬ng d KÝnh e Tæng hîp j Phim an toµn k NÒn phim kh¸c kh«ng ph¶i phim an toµn m S−u tËp hçn hîp o GiÊy u Kh«ng biÕt z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 05 ¢m thanh ®i kÌm hoÆc t¸ch riªng # Kh«ng cã ©m thanh (phim c©m) a ¢m thanh trªn cïng vËt mang b ¢m thanh trªn vËt mang kh¸c u Kh«ng biÕt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 06 VËt mang ©m thanh # Kh«ng cã ©m thanh (phim c©m) a R·nh ©m thanh quang häc trªn phim b R·nh ©m thanh tõ tÝnh trªn phim c Hép b¨ng tõ tÝnh ©m thanh d §Üa ©m thanh e B¨ng tõ ©m thanh trªn èng ©m thanh f B¨ng tõ ©m thanh trªn hép casset g R·nh ©m thanh quang häc vµ tõ tÝnh trªn phim h B¨ng video i §Üa video u Kh«ng biÕt z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 07 KÝch th−íc a KÝch th−íc chuÈn 8 mm b Trªn 8 mm / 8 mm ®¬n c 9,5 mm d 16 mm e 28 mm f 35 mm g 70 mm j 2x2 inch hoÆc 5x5 cm k 2 1/4 x 2 1/4 inch hoÆc 6x6 cm s 4x5 inch hoÆc 10 x 13 cm t 5 x 7 inch hoÆc 13 x 18 cm u Kh«ng biÕt v 8 x 10 inch hoÆc 21 x 26 cm w 9 x 9 inch hoÆc 23 x 23 cm x 10 x 10 inch hoÆc 26 x 26 cm y 7x 7 inch hoÆc 18 x 18 cm z Kh¸c | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 08 VËt liÖu cña vËt mang # Kh«ng cã vËt mang phô - 87 - k Tæng hîp vµ kÝnh c B¶ng c¸ct«ng m S−u tËp hçn hîp d KÝnh u Kh«ng biÕt e Tæng hîp z Kh¸c h Kim lo¹i | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ j Kim lo¹i vµ kÝnh §Þnh nghÜa vµ ph¹m vi cña tr−êng Khi vÞ trÝ tr−êng 007/00 chøa m· g, nã chøa c¸c th«ng tin m· ho¸ ®Æc biÖt vÒ c¸c ®Æc tr−ng vËt lý cña tµi liÖu ®å ho¹ chiÕu h×nh. H−íng dÉn ¸p dông ®Þnh danh néi dung VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu g - §å häa chiÕu h×nh M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ph¹m trï tµi liÖu cña ®èi t−îng lµ ®å ho¹ chiÕu h×nh. §å ho¹ chiÕu h×nh ®−îc ®Þnh nghÜa lµ sù tr×nh bµy hai chiÒu cã môc ®Ých chiÕu h×nh lªn nh−ng kh«ng cã chuyÓn ®éng b»ng mét thiÕt bÞ quang häc, thÝ dô nh− phim ®Ìn chiÕu, tÊm phim chiÕu hoÆc tÊm trong. Ký tù lÊp ®Çy (|) kh«ng ®−îc sö dông ë vÞ trÝ nµy. 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï cña ®å ho¹ chiÕu h×nh, sö dông ®Ó m« t¶ mét líp tµi liÖu (th«ng th−êng lµ líp ®èi t−îng vËt lý), thÝ dô tÊm phim ®Ìn chiÕu. Ký tù lÊp ®Çy (|) cã thÓ ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. c - Hép phim ®Ìn chiÕu M· c cho biÕt tµi liÖu lµ mét phim ®Ìn chiÕu ®−îc ®Æt trong mét hép phim, trong ®ã cã c¸c ®Çu cuèi ®−îc nèi víi nhau ®Ó t¹o thµnh vßng cuèn. Mét hép lµ mét cuén phim riªng rÏ ®−îc bao bäc mét c¸ch vÜnh viÔn cã c¸c ®Çu cuèi ®−îc nèi víi nhau ®Ó viÖc khi chiÕu h×nh kh«ng ph¶i tua ng−îc l¹i. d - D¶i b¨ng phim M· d cho biÕt tµi liÖu lµ mét d¶i b¨ng phim ®Ìn chiÕu ng¾n, kh«ng ph¶i ë d¹ng cuén phim. f - D¹ng phim ®Ìn chiÕu kh¸c M· f cho biÕt tµi liÖu lµ mét d¹ng phim ®Ìn chiÕu kh¸c kh«ng ph¶i hép phim hoÆc b¨ng phim, cuén phim. - 88 - o - Cuén phim ®Ìn chiÕu M· o cho biÕt tµi liÖu lµ mét cuén phim ®Ìn chiÕu, trªn ®ã nh÷ng ¶nh tÜnh ®−îc ghi lªn, t¹o ra mét giao l−u tÝch hîp. Nã ®−îc t¹o ra víi ý ®Þnh chiÕu lÇn l−ît tõng khung h×nh mét. s - TÊm phim ®Ìn chiÕu M· s cho biÕt tµi liÖu lµ tÊm phim ®Ìn chiÕu (slide). TÊm phim ®Ìn chiÕu lµ mét tµi liÖu d¹ng trong, trªn ®ã cã h×nh ¶nh hai chiÒu, ®−îc gi÷ trong mét khu«n h×nh, ®−îc thiÕt kÕ ®Ó chiÕu b»ng mét m¸y chiÕu tÊm phim hoÆc ®Ó xem b»ng mét thiÕt bÞ xem ®Æc biÖt. C¸c m¸y chiÕu lËp thÓ hiÖn ®¹i (c¸c èng xem lËp thÓ hiÖn ®¹i) ®−îc xÕp vµo lo¹i nµy. t - TÊm trong M· t cho biÕt tµi liÖu lµ mét tÊm trong (transperancy). TÊm trong ®−îc t¹o ra tõ vËt liÖu trong suèt trªn ®ã cã in h×nh c¸c ¶nh. Chóng ®−îc thiÕt kÕ ®Ó sö dông víi m¸y chiÕu h¾t hoÆc hép chiÕu s¸ng. C¸c tÊm phim X-quang còng ®−îc xÕp vµo lo¹i nµy. u - Kh«ng x¸c ®Þnh M· u cho biÕt ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÕt cho tµi liÖu chiÕu h×nh kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· nµo ë trªn phï hîp víi tµi liÖu chiÕu h×nh. 02 Kh«ng x¸c ®Þnh VÞ trÝ nµy kh«ng x¸c ®Þnh; nã chøa mét kho¶ng trèng (#) hoÆc ký tù lÊp ®Çy (|). 03 Mµu s¾c M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ®Æc tr−ng mµu s¾c cña ®å ho¹ chiÕu h×nh. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ mµy. a - Mét mµu M· a cho biÕt ¶nh ®−îc in hoÆc chiÕu víi mét mµu nh−ng kh«ng ph¶i mµu ®en. b - §en tr¾ng M· b cho biÕt ¶nh ®−îc in hoÆc chiÕu víi mµu ®en-tr¾ng. Nã tham chiÕu ®Õn c¸c tµi liÖu ®¬n s¾c (kÓ c¶ phim) vµ c¸c b¨ng ghi h×nh, c¸c tÊm trong ®−îc in hoÆc chiÕu ë mµu ®en tr¾ng. NÕu tµi liÖu ®−îc nhuém, t« mµu kh¸c th× sö dông m· z. c - NhiÒu mµu M· c cho biÕt ¶nh ®−îc in hoÆc chiÕu ra víi nhiÒu h¬n mét mµu. Mµu s¾c lµ kÕt qu¶ cña nhiÒu qu¸ tr×nh, hoÆc lµ nhiÕp ¶nh, hoÆc ®iÖn tö, cã kh¶ n¨ng t¹o - 89 - l¹i mét gi¶i mµu s¾c kh¸c nhau, hoÆc cña nh÷ng øng dông nguyªn gèc cña vËt liÖu, thÝ dô s¬n mµu. M· c ®−îc sö dông cho nh÷ng qu¸ tr×nh nhiÕp ¶nh (phim, phim ®Ìn chiÕu, ®Ìn chiÕu, tÊm trong vµ tÊm phim ®Ìn chiÕu), ghi h×nh mµu, c¸c tÊm trong nhiÒu mµu. h - T« mµu thñ c«ng M· h cho biÕt ¶nh ®−îc in hoÆc t¹o ra b»ng nh÷ng qu¸ tr×nh in Ên, ®−îc t« mÇu thñ c«ng. m - Hçn hîp M· m cho biÕt c«ng tr×nh hoÆc s−u tËp lµ mét sù phèi hîp cña c¸c ¶nh mét mµu, ®en vµ tr¾ng, cã mµu, t« mµu thñ c«ng hoÆc ¶nh kh¸c. Th«ng tin tin cho yÕu tè d÷ liÖu nµy ®−îc dùa trªn mét trong c¸c côm tõ sau: mét sè mµu, mét sè ®en tr¾ng, 25 t«ng mµu vµng víi phÇn ®en-tr¾ng,.. trong nh÷ng tr−êng kh¸c cña biÓu ghi MARC 21. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt tµi liÖu kh«ng cã ¶nh. Nã ®−îc sö dông, thÝ dô, khi tµi liÖu ®ang xö lý lµ mét r·nh ©m thanh cña phim ®−îc dµnh ®Ó kÌm theo ¶nh hiÖn ch−a cã thùc. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt ®Æc tÝnh mµu s¾c cña tµi liÖu ®å ho¹ chiÕu h×nh ¶nh lµ kh«ng biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng mét m· nµo ë trªn phï hîp víi tµi liÖu. ThÝ dô m· z ®−îc sö dông cho ¶nh mµ nã ®−îc nhuém, b«i mµu. 04 NÒn cña líp nhò t−¬ng M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt lo¹i vËt liÖu cña nÒn cña líp nhò t−¬ng cña phim ©m b¶n, phim ®Ìn chiÕu, tÊm phim ®Ìn chiÕu, tÊm trong,.. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®å m· ho¸ vÞ trÝ nµy. d - KÝnh M· d cho biÕt vËt liÖu cña nÒn/phÇn gi¸ ®ì chñ yÕu cña líp nhò t−¬ng lµ kÝnh. e - Tæng hîp M· e cho biÕt vËt liÖu cña nÒn/phÇn gi¸ ®ì chñ yÕu cña líp nhò t−¬ng lµ vËt liÖu tæng hîp (nh− chÊt dÎo, vinyl,..) HÇu hÕt c¸c tÊm trong th−¬ng phÈm lµ cã nÒn tõ vËt liÖu tæng hîp, trõ khi biÕt râ lµ kh«ng ph¶i. j - Phim an toµn M· j cho biÕt vËt liÖu cña nÒn/phÇn gi¸ ®ì chñ yÕu cña líp nhò t−¬ng lµ phim an toµn (kh«ng ph¶i lµ phim nitrate). §èi víi hÇu hÕt c¸c phim ®Ìn chiÕu, tÊm ®Ìn chiÕu, nÒn/gi¸ ®ì cña nhò t−¬ng lµ phim an toµn, trõ khi cã th«ng tin râ rµng lµ kh«ng ph¶i. - 90 -