Cơ sở lí luận về thị trường chứng khoán

ệ ụ ả 6.4 Các t ch c có liên quan đ n th tr ng ch ng khoán ổ ứ ế ị ườ ứ - C quan qu n lý Nhà n c : UBCKNN th c hi n ch c năng qu n lý nhàơ ả ươ ự ệ ư ả n c v ch ng khoán và th tr ng ch ng khoánươ ề ư ị ươ ư - S giao d ch ch ng khoán: S giao d ch ch ng khoán là c quan th c hi nở ị ư ở ị ư ơ ự ệ v n hành th tr ng và ban hành nh ng quy t đ nh đi u ch nh các ho t đ ng giaoậ ị ươ ữ ế ị ề ỉ ạ ộ d ch ch ng khoán trên S phù h p v i các quy đ nh c a lu t pháp và UBCKNNị ư ở ợ ơ ị ủ ậ - Hi p h i các nhà kinh doanh ch ng khoánệ ộ ư - T ch c l u ký và thanh toán bù tr ch ng khoán ổ ư ư ừ ư - Công ty d ch v máy tính ch ng khoán: ị ụ ư - Các t ch c tài tr ch ng khoán: là t ch c ph tr , ph c v các giao d chổ ư ợ ư ổ ư ụ ợ ụ ụ ị ch ng khoán.ư Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 12 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ - Công ty đánh giá h s tín nhi m: là công ty chuyên cung c p d ch v đánhệ ố ệ ấ ị ụ giá năng l c thanh toán các kho n v n g c và lãi đúng th i h n và theo nh ng đi uự ả ố ố ơ ạ ữ ề kho n đã cam k t c a công ty phát hành đ i v i m t đ t phát hành c th .ả ế ủ ố ơ ộ ợ ụ ể 7. C CHÊ GIAO DICH TRÊN THI TR NG CH NG KHOANƠ ́ ̣ ̣ ƯỜ Ứ ́ 7. 1. Các lo i giao d ch trên th tr ng ch ng khoánạ ị ị ườ ứ Cho đ n nay, có năm lo i hình giao d ch đã và đang đ c s d ng ph bi nế ạ ị ượ ử ụ ổ ế trên th tr ng ch ng khoán các n c.ị ươ ư ươ 7.1.1. Giao d ch b ng ti n m t s n cóị ằ ề ặ ẵ Theo lo i hình giao d ch này, nhà đ u t đ c yêu c u ph i thanh toán đạ ị ầ ư ượ ầ ả ủ s ch ng khoán mua đ c b ng ngu n ti n riêng có vào ngay ho c tr c ố ư ượ ằ ồ ề ặ ươ ngày thanh toán các giao d ch. ị Đ i v i ph n l n các giao d ch, ngày thanh toán r i vào 2-ố ơ ầ ơ ị ơ 5 ngày làm vi c sau ngày giao d ch.ệ ị 7.1.2. Giao d ch b ng ngu n ti n vay m nị ằ ồ ề ượ Khác v i lo i hình giao d ch b ng ti n m t s n có, trong lo i hình giao d chơ ạ ị ằ ề ặ ẵ ạ ị b ng ngu n ti n vay m n (giao d ch b ng tín d ng), đ mua m t s l ng ch ngằ ồ ề ượ ị ằ ụ ể ộ ố ượ ư khoán nh t đ nh, nhà đ u t ch ph i đ t c c tr c m t ph n ti n t i thi u theoấ ị ầ ư ỉ ả ặ ọ ươ ộ ầ ề ố ể m t t l ký qu b t bu c so v i t ng tr giá tính theo giá th tr ng c a các ch ngộ ỷ ệ ỹ ắ ộ ơ ổ ị ị ươ ủ ư khoán đ nh mua (Lu t các n c quy đ nh t l này là 30 - 50%) và vay t các côngị ậ ươ ị ỷ ệ ừ ty ch ng khoán ph n ti n còn l i.ư ầ ề ạ Theo lo i hình giao d ch này, t t c các ch ng khoán đ c mua b ng ngu nạ ị ấ ả ư ượ ằ ồ ti n vay m n đ u ph i đ c gi t i các công ty ch ng khoán và đ c đăng kýề ượ ề ả ượ ữ ạ ư ượ d i tên c a các công ty ch ng khoán (cũng g i là sươ ủ ư ọ treet name) b i vì chính nh ngở ữ ch ng khoán này l i đ c s d ng nh v t th ch p. M c dù lo i hình giao d chư ạ ượ ử ụ ư ậ ế ấ ặ ạ ị b ng tín d ng cho phép nhà đ u t có th mua nhi u h n kh năng hi n có, nghĩaằ ụ ầ ư ể ề ơ ả ệ là t o ra m t đòn b y tài chính, nh ng lo i hình giao d ch mày có k thu t kháạ ộ ẩ ư ạ ị ỹ ậ ph c t p và không ph i là lo i hình thích h p v i m i nhà đ u t . V m t kư ạ ả ạ ợ ơ ọ ầ ư ề ặ ỹ thu t, n u th giá c a ch ng khoán s t gi m nhanh và t l ti n ký qu so v i t ngậ ế ị ủ ư ụ ả ỷ ệ ề ỹ ơ ổ giá tr ch ng khoán th p so v i t l ký qu b t bu c, công ty ch ng khoán s yêuị ư ấ ơ ỷ ệ ỹ ắ ộ ư ẽ c u nhà đ u t thêm ti n và tài kho n đ ầ ầ ư ề ả ể duy trì t l ký qu t i thi uỷ ệ ỹ ố ể , n u nhàế đ u t đ t thêm ti n vào tài kho n s bán s c phi u đó và ti n thu đ c đ hoànầ ư ặ ề ả ẽ ố ổ ế ề ượ ể tr kho n vay này.ả ả 7.1.3. Bán kh ngố Lo i hình giao d ch này cho phép nhà đ u t bán các ch ng khoán khôngạ ị ầ ư ư thu c s h u c a mình (ch ng khoán vay m n) th i đi m bán v i kỳ v ng làộ ở ữ ủ ư ượ ở ơ ể ơ ọ s mua l i các ch ng khoán đó giá th p h n trong m t th i đi m nào đó trongẽ ạ ư ở ấ ơ ộ ơ ể t ng lai đ hoàn tr l i cho ng i s h u.ươ ể ả ạ ươ ở ữ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 13 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ 7.1.4. Giao d ch kh iị ố Giao d ch kh i (giao d ch lô l n) là giao d ch g n li n v i ho t đ ng đ u tị ố ị ơ ị ắ ề ơ ạ ộ ầ ư ch ng khoán c a các t ch c đ u t . Đó là giao d ch v i s l ng l n m t lo iư ủ ổ ư ầ ư ị ơ ố ượ ơ ộ ạ ch ng khoán nh t đ nh. ư ấ ị Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 14 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ 7.1.5. Giao d ch b ng ch ng trìnhị ằ ươ Các nhà đ u t là các t ch c cũng có th mua, bán đ ng th i m t s l ngầ ư ổ ư ể ồ ơ ộ ố ượ l n các c phi u c a các công ty khác nhau trong m t k thu t giao d ch khác đ cơ ổ ế ủ ộ ỹ ậ ị ượ g i là ọ giao d ch b ng ch ng trìnhị ằ ươ . Đó là lo i giao d ch s d ng các ch ng trìnhạ ị ử ụ ươ vi tính ph c t p, có th ra quy t đ nh mua bán m t cách t đ ng.ư ạ ể ế ị ộ ự ộ 7. 2. Các lo i l nh đ c s d ng trong giao d chạ ệ ượ ử ụ ị Vi c mua bán ch ng khoán trên các th tr ng ch ng khoán đ d a vào cácệ ư ị ươ ư ể ự nhà môi gi i và nhà kinh doanh ch ng khoán. Đ th c hi n vi c giao d ch, nhà đ uơ ư ể ự ệ ệ ị ầ t ph i cung c p cho nhà môi gi i nh ng thông tin nh t đ nh. M t trong nh ngư ả ấ ơ ữ ấ ị ộ ữ thông s mà nhà đ u t ph i cung c p cho nhà môi gi i là các lo i l nh mua bán.ố ầ ư ả ấ ơ ạ ệ Trên th c t , m c dù có r t nhi u lo i l nh đ c s d ng trên th tr ng ch ngự ế ặ ấ ề ạ ệ ượ ử ụ ị ươ ư khoán các n c nh ng l nh th tr ng, l nh gi i h n, l nh d ng v n là 3 lo i l nhươ ữ ệ ị ươ ệ ơ ạ ệ ừ ẫ ạ ệ c b n đ c áp d ng ph bi n t i các s giao d ch ch ng khoán.ơ ả ượ ụ ổ ế ạ ở ị ư 7.2.1. L nh th tr ngệ ị ườ L nh th tr ng (l nh mua bán theo giá th tr ng) là l nh ch th cho nhàệ ị ươ ệ ị ươ ệ ỉ ị môi gi iơ mua ho c bán m t ch ng khoán theo giá t t nh t có th có đ c trên thặ ộ ư ố ấ ể ượ ị tr ng (giá cao nh t đ i v i l nh bán ho c giá th p nh t đ i v i l nh mua).ươ ấ ố ơ ệ ạ ấ ấ ố ơ ệ L nh th tr ng là lo i l nh ph bi n nh t đ c áp d ng trong mua bánệ ị ươ ạ ệ ổ ế ấ ượ ụ ch ng khoán. H u h t các l nh th c hi n trên th tr ng ch ng khoán là l nh thư ầ ế ệ ự ệ ị ươ ư ệ ị tr ng.ươ 7.2.2. L nh gi i h nệ ớ ạ L nh gi i h n là ch nhà môi gi i không đ c mua m t ch ng khoán quáệ ơ ạ ỉ ơ ượ ộ ư m c giá n đ nh tr c ho c bán m t ch ng khoán th p h n m c giá đã ch đ nh.ư ấ ị ươ ặ ộ ư ấ ơ ư ỉ ị L nh gi i h n là m t l nh có đi u ki n: khi nh n đ c l nh này ng i môi gi iệ ơ ạ ộ ệ ề ệ ậ ượ ệ ươ ơ ph i mua và bán m t s l ng ch ng khoán nh t đ nh theo giá đã đ c n đ nhả ộ ố ượ ư ấ ị ượ ấ ị ho c t t h n.ặ ố ơ M t l nh mua có gi i h n ch có th đ c ng i môi gi i th c hi n m cộ ệ ơ ạ ỉ ể ượ ươ ơ ự ệ ở ư giá đã đ c n đ nh ho c th p h n. Ng c l i, m t l nh bán có gi i h n ch đ cượ ấ ị ặ ấ ơ ượ ạ ộ ệ ơ ạ ỉ ượ th c hi n m c giá đã đ c n đ nh ho c m c giá cao h n. Khi th c hi n l nhự ệ ở ư ượ ấ ị ặ ở ư ơ ự ệ ệ này, trong m i tru ng h p, ng i môi gi i có trách nhi m tìm ki m giá t t h n soọ ơ ợ ươ ơ ệ ế ố ơ v i giá đ c n đ nh cho khách hàng c a mình.ơ ượ ấ ị ủ 7.2.3. L nh d ngệ ừ M t lo i l nh có đi u ki n khác là l nh d ng. L nh d ng là l nh ch choộ ạ ệ ề ệ ệ ừ ệ ừ ệ ỉ ng i môi gi i không đ c th c hi n vi c mua bán cho đ n khi giá th tr ng lênươ ơ ượ ự ệ ệ ế ị ươ xu ng phù h p v i giá đã n đ nh. Có hai lo i l nh d ng mua khi giá ch a lên đ nố ợ ơ ấ ị ạ ệ ừ ư ế giá n đ nh và l nh d ng bán khi giá ch a t t xu ng t i m c n đ nh.ấ ị ệ ừ ư ụ ố ơ ư ấ ị Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 15 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ L nh d ng mua ệ ừ khi giá ch a đ n m c n đ nh ch đ nh r ng l nh s khôngư ế ư ấ ị ỉ ị ằ ệ ẽ đ c th c hi n cho đ n khi giá th tr ng lên t i ho c cao h n m c giá đã đ cượ ự ệ ế ị ươ ơ ặ ơ ư ượ n đ nh. Ng c l i, ấ ị ượ ạ l nh d ng bán ệ ừ khi giá ch a t t xu ng t i m c n đ nh ho cư ụ ố ơ ư ấ ị ặ th p h n.ấ ơ Nh v y, v b n ch t, c hai lo i l nh d ng đ u là lo i l nh th tr ng cóư ậ ề ả ấ ả ạ ệ ừ ề ạ ệ ị ươ đi u ki n. Đó là lo i l nh mua bán theo th i giá đ c t m th i hoãn th c hi n.ề ệ ạ ệ ơ ượ ạ ơ ự ệ L nh này ch có hi u l c th c hi n khi giá ch ng khoán tr t đ n ho c v t quaệ ỉ ệ ự ự ệ ư ượ ế ặ ượ m t m c giá n đ nh. M t khi giá n đ nh trong l nh d ng đ c tho mãn, l nhộ ư ấ ị ộ ấ ị ệ ừ ượ ả ệ d ng tr thành l nh th tr ng.ừ ở ệ ị ươ 7. 3. Chu trình giao d chị Tr c khi th c hi n giao d ch, nhà đ u t ph i m m t tài kho n t i côngươ ự ệ ị ầ ư ả ở ộ ả ạ ty ch ng khoán. Sau khi đã có tài kho n và đã l u ký ti n ho c ch ng khoán vào tàiư ả ư ề ặ ư kho n, nhà đ u t có th đ t l nh mua bán theo nhi u ph ng th c khác nhau.ả ầ ư ể ặ ệ ề ươ ư Ph ng th c c đi n nh t có l là tr c ti p đ n công ty ch ng khoán đ đ t l nh.ươ ư ổ ể ấ ẽ ự ế ế ư ể ặ ệ Cùng v i nh ng ti n b c a k thu t, l nh có th đ c đ t thông qua đi n tho i,ơ ữ ế ộ ủ ỹ ậ ệ ể ượ ặ ệ ạ qua h th ng máy vi tính cá nhân vàqua m ng internet. M c dù l nh có th đ cệ ố ạ ặ ệ ể ượ th c hi n thông qua nhi u ph ng th c khác nhau, chu trình th c m t l nh giaoự ệ ề ươ ư ự ộ ệ d ch các h th ng giao d ch đ u t ng t nhau. ị ở ệ ố ị ề ươ ự T t c các l nh đ c th c hi n trên c s giao d ch ph i đ c thanh toánấ ả ệ ượ ự ệ ơ ở ị ả ượ trong t ng n ngày nh t đ nh. Yêu c u này th ng đ c g i là T + n, t c là ngàyổ ấ ị ầ ươ ượ ọ ư giao d ch (T) c ng thêm n ngày. Tuỳ thu c vào s phát tri n c a h th ng giao d chị ộ ộ ự ể ủ ệ ố ị mà n có th thay đ i khác nhau trong th tr ng ch ng khoán c a các n c. Trongể ổ ị ươ ư ủ ươ khi th tr ng ch ng khoán H ng Kông áp d ng h th ng thanh toán T + 2 thì M ,ị ươ ư ồ ụ ệ ố ỹ Đài Loan, Thái Lan... s d ng h th ng T + n, ng i mua ph i chuy n ti n muaử ụ ệ ố ươ ả ể ề ch ng khoán đ n các công ty ch ng khoán và công ty ch ng khoán ph c v ng iư ế ư ư ụ ụ ươ bán chuy n ti n bán ch ng khoán vào tài kho n ng i giao ch ng khoán. Các thôngể ề ư ả ươ ư tin giao d ch cũng đ c thông báo t i các công ty thanh toán bù trị ượ ơ ừ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 16 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ Hình 2. L trình th c hi n m t l nh mua bán qua các h th ng giao d chộ ự ệ ộ ệ ệ ố ị Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 17 Nhà đ u tầ ư Công ty môi gi iơ Máy đi n toán c aệ ủ Công ty môi gi iơ Th tr ng OTCị ươ S giao d ch ở ị ch ngư khoán qu c giaố S giao d ch ở ị ch ngư khoán qu c tố ế Kh p ớ l nhệ đi n tệ ử Nhân viên kinh doanh Kh p ớ l nhệ đi n tệ ử Kh p ớ l nhệ đi n tệ ử Nhân viên kinh doanh Nhân viên kinh doanh Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ CH NG II :ƯƠ TH C TRANG VÊ THI TR NG CH NGỰ ̣ ̀ ̣ ƯỜ Ứ KHOAN VIÊT NAḾ ̣ 1.Nh ng c t m c đáng nh và ch s ch ng khoán Vi t Namữ ộ ố ớ ỉ ố ứ ệ : 1.1 Nh ng c t m c đáng nh :ữ ộ ố ớ Ngày 11-7-1998 Chính ph đã ký Ngh đ nh s 48/CP ban hành v ch ngủ ị ị ố ề ư khoán và TTCK chính th c khai sinh cho Th tr ng ch ng khoán Vi t Nam.ư ị ươ ư ệ Cùng ngày, Chính ph cũng ký quy t đ nh thành l p Trung tâm Giao d chủ ế ị ậ ị Ch ng khoán đ t t i TP.HCM và Hà N i. Vi c chu n b cho TTCKVN th c ra đãư ặ ạ ộ ệ ẩ ị ự do U Ban Ch ng khoán Vi t Nam ra đ i b ng Ngh đ nh 75/CP ngày 28-11-1996.ỷ ư ệ ơ ằ ị ị Trung tâm Giao d ch Ch ng khoán TP.HCM (TTGDCK TP.HCM) đ cị ư ượ thành l p theo Quy t đ nh s 127/1998/QĐ-TTg ngày 11-7-1998 và chính th c điậ ế ị ố ư vào ho t đ ng th c hi n phiên giao d ch đ u tiên vào ngày 28-7-2000.ạ ộ ự ệ ị ầ Trung tâm Giao d ch ch ng khoán (TTGDCK) Hà N i đã chính th c chào đ iị ư ộ ư ơ vào ngày 8/3/2005. Khác v i TTGDCK TP.HCM (v n là n i niêm y t và giao d chơ ố ơ ế ị ch ng khoán c a các công ty l n), TTGDCK Hà N i s là “sân ch i” cho các DNư ủ ơ ộ ẽ ơ nh và v a (v i v n đi u l t 5 đ n 30 t đ ng).ỏ ừ ơ ố ề ệ ừ ế ỷ ồ 1.2 Ch s ch ng khoán Vi t Nam:ỉ ố ứ ệ Ch s VN – Indexỉ ố VN - Index là ký hi u c a ch s ch ng khoán Vi t Nam. VN - Index xâyệ ủ ỉ ố ư ệ d ng căn c vào giá tr th tr ng c a t t c các c phi u đ c niêm y t. V i hự ư ị ị ươ ủ ấ ả ổ ế ượ ế ơ ệ th ng ch s này, nhà đ u t có th đánh giá và phân tích th tr ng m t cách t ngố ỉ ố ầ ư ể ị ươ ộ ổ quát. Ch s VN -Index so sánh giá tr th tr ng hi n hành v i giá tr th tr ngỉ ố ị ị ươ ệ ơ ị ị ươ c s vào ngày g c 28-7-2000, khi th tr ng ch ng khoán chính th c đi vào ho tơ ở ố ị ươ ư ư ạ đ ng.ộ Giá tr th tr ng c s trong công th c tính ch s đ c đi u ch nh trongị ị ươ ơ ở ư ỉ ố ượ ề ỉ các tr ng h p nh niêm y t m i, hu niêm y t và các tr ng h p có thay đ i vươ ợ ư ế ơ ỷ ế ươ ợ ổ ề v n niêm y t.ố ế Công th c tính ch s VN - Index:ư ỉ ố Ch s VN - Index = (Giá tr th tr ng hi n hành / Giá tr th tr ng c s )ỉ ố ị ị ươ ệ ị ị ươ ơ ở x 100 Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 18 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ Ho c Ch s VN-INDEXặ ỉ ố Trong đó: Pit: Giá th tr ng hi n hành c a c phi u iị ươ ệ ủ ổ ế Qit: S l ng niêm y t hi n hành c a c phi u iố ượ ế ệ ủ ổ ế Pi0: Giá th tr ng vào ngày g c c a c phi u iị ươ ố ủ ổ ế Qi0: S l ng niêm y t vào ngày g c c a c phi u iố ượ ế ố ủ ổ ế Hình 3:Bi u đ biên đông chi sô Vn Index t năm 2000 đên 2010ề ồ ́ ̣ ̉ ́ ừ ́ 2.Các giai đo n phát tri n c a TTCK Vi t Nam:ạ ể ủ ệ 2.1.Giai đo n 2000-2005ạ : Giai đo n đ u c a th tr ng ch ng khoán.ạ ầ ủ ị ườ ư S ra đ i c a th tr ng ch ng khoán Vi t Nam đ c đánh d u b ng vi cự ơ ủ ị ươ ư ệ ượ ấ ằ ệ đ a vào v n hành Trung tâm giao d ch ch ng khoán TP.H Chí Minh ngàyư ậ ị ư ồ 20/07/2000 và th c hi n phiên giao d ch đ u tiên vào ngày 28/07/2000. th i đi mự ệ ị ầ Ơ ơ ể đó, ch có 2 doanh nghi p niêm y t 2 lo i c phi u (REE và SAM) v i s v n 270ỉ ệ ế ạ ổ ế ơ ố ố t đ ng và m t s ít trái phi u Chính ph đ c niêm y t giao d ch.ỷ ồ ộ ố ế ủ ượ ế ị Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 19 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ T đó cho đ n 2005, th tr ng không có bi n đ ng l n, lo i tr c n s từ ế ị ươ ế ộ ơ ạ ừ ơ ố vào năm 2001(ch s VN index cao nh t đ t 571.04 đi m sau 6 tháng đ u nămỉ ố ấ ạ ể ầ nh ng ch trong vòng ch a đ y 4 tháng, t tháng 6 đ n tháng 10, các c phi u niêmư ỉ ư ầ ừ ế ổ ế y t đã m t giá t i 70% giá tr , ch s VN Index s t t 571,04 đi m vào ngàyế ấ ơ ị ỉ ố ụ ừ ể 25/4/2001 xu ng ch còn kho ng 200 đi m vào tháng 10/2001.ố ỉ ả ể Ngày 8/3/2005 Trung tâm giao d ch ch ng khoán Hà N i (TTGDCK HN)ị ư ộ chính th c đi vào ho t đ ng. Giai đo n th c t nh d n xu t hi n t năm 2005 khi tư ạ ộ ạ ư ỉ ầ ấ ệ ừ ỷ l n m gi c a nhà đ u t n c ngoài đ c nâng t 30% lên 49% (tr lĩnh v cệ ắ ữ ủ ầ ư ươ ượ ừ ừ ự ngân hàng). Trong 5 năm đ u tiên, d ng nh th tr ng không th c s thu hút đ c sầ ươ ư ị ươ ự ự ượ ự quan tâm c a đông đ o công chúng và các di n bi n tăng gi m c a th tr ng ch aủ ả ễ ế ả ủ ị ươ ư t o ra tác đ ng xã h i m r ng đ có th nh h ng t i s v n hành c a n n kinhạ ộ ộ ở ộ ể ể ả ưở ơ ự ậ ủ ề t cũng nh t i cu c s ng c a m i ng i dân. Ta có th nh n đ nh rõ đ c đi uế ư ơ ộ ố ủ ỗ ươ ể ậ ị ượ ề đó thông qua b ng s li u sau:ả ố ệ Năm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Sô CT́ NY/ĐKGD 5 5 20 22 26 32 M c vôn hoaư ́ ́ TTCP(%GDP) 0.28 0.34 0.48 0.39 0.64 1.21 Sô l nǵ ượ CTCK 3 8 9 11 13 14 Sô TK KH́ 2908 8774 13520 15735 21616 31316 Theo th ng kê c a U ban Ch ng khoán Nhà n c, tính đ n h t nămố ủ ỷ ư ươ ế ế 2005, t ng giá tr th tr ng ch ng khoán vi t Nam đ t g n 40.000 t đ ng, chi mổ ị ị ươ ư ệ ạ ầ ỷ ồ ế 0,69% t ng thu nh p qu c n i (GDP). Th tr ng ch ng khoán Vi t Nam hi n cóổ ậ ố ộ ị ươ ư ệ ệ 4.500 t đ ng c phi u, 300 t đ ng ch ng ch qu đ u t và g n 35.000 t đ ngỷ ồ ổ ế ỷ ồ ư ỉ ỹ ầ ư ầ ỷ ồ trái phi u chính ph , trái phi u chính quy n đ a ph ng, thu hút 28.300 tài kho nế ủ ế ề ị ươ ả giao d ch .Trong năm 2005, t c đ tăng tr ng c a th tr ng ch ng khoán g p đôiị ố ộ ưở ủ ị ươ ư ấ so v i năm 2004, huy đ ng đ c 44,600 t đ ng, hi n gi giá tr c phi u so v iơ ộ ượ ỷ ồ ệ ơ ị ổ ế ơ GDP c a c n c đ t g n 1%. ủ ả ươ ạ ầ 2.2 Giai đo n 2006ạ : S phát tri n đ t phá c a TTCK Vi t Nam.ự ể ộ ủ ệ M c th i gian k t đ u năm 2006 đ c coi là mang tính ch t phát tri nố ơ ể ừ ầ ượ ấ ể “đ t phá”, t o cho th tr ng ch ng khoán Vi t Nam m t di n m o hoàn toàn m iộ ạ ị ươ ư ệ ộ ệ ạ ơ v i ho t đ ng giao d ch sôi đ ng t i c 3 “sàn”: S giao d ch Tp.H Chí Minh,ơ ạ ộ ị ộ ạ ả ở ị ồ Trung tâm Giao d ch Hà N i và th tr ng OTCị ộ ị ươ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 20 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ V i m c tăng tr ng đ t t i 60% t đ u đ n gi a năm 2006 th tr ngơ ư ưở ạ ơ ừ ầ ế ữ ị ươ ch ng khoán Vi t Nam tr thành "đi m" có t c đ tăng tr ng nhanh th 2 thư ệ ở ể ố ộ ưở ư ế gi i. Và s b ng d y c a th tr ng non tr này đang ngày thu hút các nhà đ u tơ ự ừ ậ ủ ị ươ ẻ ầ ư trong và ngoài n c.ươ Không th ph nh n năm 2006 v a qua th tr ng ch ng khoán Vi tể ủ ậ ừ ị ươ ư ệ Nam non tr này đã có b c ti n tuy t v i và có th s không bao gi có l i đ cẻ ươ ế ệ ơ ể ẽ ơ ạ ượ v i kh i l ng v n hoá tăng g p 15 l n trong vòng 1 năm.ơ ố ượ ố ấ ầ Năm 2006 , TTCK Vi t Nam có s phát tri n v t b c, ch s Vn-ệ ự ể ượ ậ ỉ ố Index t i sàn giao d ch TP. H Chí Minh (HASTC) tăng 144% năm 2006, t i sànạ ị ồ ạ giao d ch Hà N i (Hastc) tăng 152,4%. Th tr ng ch ng khoán Vi t Nam 2006:ị ộ ị ươ ư ệ VN-Index cu i năm tăng 2,5 l n so đ u năm.ố ầ ầ T ng giá tr v n hóa đ t 13,8 t USD cu i năm 2006 (chi m 22,7% GDP),ổ ị ố ạ ỉ ố ế giá tr c phi u do các nhà đ u t n c ngoài đang n m gi đ t kho ng 4 t USD,ị ổ ế ầ ư ươ ắ ữ ạ ả ỉ chi m 16,4% m c v n hóa c a toàn th tr ng. Hàng ngày có kho ng 80-100 côngế ư ố ủ ị ươ ả ty có c phi u giao d ch, đây là nh ng c phi u đ c phát hành theo Lu t Doanhổ ế ị ữ ổ ế ượ ậ nghi p là chính. Trên th tr ng phi t p trung, t ng kh i l ng giao d ch g pệ ị ươ ậ ổ ố ượ ị ấ kho ng 6 l n so v i kh i l ng giao d ch trên HASTC.ả ầ ơ ố ượ ị Trong kho ng t gi a đ n cu i năm 2006, tình tr ng đ u t vào c phi uả ừ ữ ế ố ạ ầ ư ổ ế n c ta mang tâm lý “đám đông”, c ng i có ki n th c và hi u bi t, c nh ngở ươ ả ươ ế ư ể ế ả ữ ng i mua, bán theo phong trào, qua đó đ y TTCK vào tình tr ng “nóng”, hi nươ ẩ ạ ệ t ng “bong bóng” là có th t.ượ ậ M c v n hóa c a th tr ng ch ng khoán Vi t Nam đã tăng đ t bi n,ư ố ủ ị ươ ư ệ ộ ế tháng 12-2006 đ t 13,8 t USD (chi m 22,7% GDP) Đ c bi t, s l ng các nhà đ uạ ỉ ế ặ ệ ố ượ ầ t m i tham gia th tr ng ngày càng đông, tính đ n cu i tháng 12- 2006, có trênư ơ ị ươ ế ố 120.000 tài kho n giao d ch ch ng khoán đ c m , trong đó g n 2.000 tài kho nả ị ư ượ ở ầ ả c a nhà đ u t n c ngoài.ủ ầ ư ươ Năm 2006, k l c m i c a VN-Index đ c xác l p m c 809,86 đi m.ỷ ụ ơ ủ ượ ậ ở ố ể V i HASTC-Index là n l c ch m m c 260 đi m. Tính chung, so v i đ u năm, chơ ỗ ự ạ ố ể ơ ầ ỉ s VN-Index đã có m c tăng tr ng t i 146% và HASTC-Index tăng t i 170%. Đâyố ư ưở ơ ơ là nh ng m c tăng mà các th tr ng trên th gi i ph i th a nh n là quá n t ng. ữ ư ị ươ ế ơ ả ừ ậ ấ ượ Tính đ n phiên 29/12/2006, Trung tâm Giao d ch Ch ng khoán TP.HCM đãế ị ư có s góp m t c a 106 c phi u, 2 ch ng ch qu và 367 trái phi u v i t ng giá trự ặ ủ ổ ế ư ỉ ỹ ế ơ ổ ị niêm y t theo m nh giá là trên 72 nghìn t đ ng. Còn t i Trung tâm Giao d chế ệ ỷ ồ ạ ị Ch ng khoán Hà N i, s l ng ch ng khoán tham gia đã lên đ n 87 c phi u và 91ư ộ ố ượ ư ế ổ ế trái phi u v i t ng m c đăng ký giao d ch theo m nh giá đ t 29 nghìn t đ ng. Xétế ơ ổ ư ị ệ ạ ỷ ồ riêng v m c v n hoá c phi u, toàn b th tr ng ch ng khoán chính th c Vi tề ư ố ổ ế ộ ị ươ ư ư ệ Nam v i 193 c phi u vào phiên cu i năm, đã lên t i 220 nghìn t đ ng, t ngơ ổ ế ố ơ ỷ ồ ươ đ ng v i 13,8 t USD.ươ ơ ỷ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 21 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ 2.3 Giai đo n 2007ạ : Giai đo n th tr ng ch ng khoán bùng n .ạ ị ườ ư ổ Lu t Ch ng khoán có hi u l c t ngày 01/01/2007 đã góp ph n thúc đ yậ ư ệ ự ừ ầ ẩ th tr ng phát tri n và tăng c ng kh năng h i nh p vào th tr ng tài chínhị ươ ể ươ ả ộ ậ ị ươ qu c t . Tính công khai, minh b ch c a các t ch c niêm y t đ c tăng c ng.ố ế ạ ủ ổ ư ế ượ ươ VNIndex đ t đ nh 1.170,67 đi m, HASTC-Index ch m m c 459,36 đi mạ ỉ ể ạ ố ể Nhìn chung di n bi n c a th tr ng và giá c ch ng khoán trong các phiênễ ế ủ ị ươ ả ư giao d ch có nhi u bi n đ ng, Index c a c 2 sàn giao d ch đ u có biên đ giaoị ề ế ộ ủ ả ị ề ộ đ ng m nh. K t thúc phiên giao d ch cu i năm, VNIndex đ t 927,02 đi m, Hastc-ộ ạ ế ị ố ạ ể Index d ng m c 323,55 đi m, nh v y sau 1 năm ho t đ ng VNIndex đ t đ cừ ở ư ể ư ậ ạ ộ ạ ượ m c tăng tr ng là 23,3%; ư ưở HASTC-INDEX tăng 33,2% so v i m c đi m thi t l pơ ư ể ế ậ vào cu i năm 2006.ố Tính đ n ngày 28/12/2007, SGDCK TP.HCM đã th c hi n đ c 248 phiênế ự ệ ượ giao d ch v i t ng kh i l ng giao d ch đ t h n 2,3 t ch ng khoán t ng đ ngị ơ ổ ố ượ ị ạ ơ ỷ ư ươ ươ v i t ng giá tr giao d ch toàn th tr ng đ t 224.000 t đ ng, g p 2 l n kh i l ngơ ổ ị ị ị ươ ạ ỷ ồ ấ ầ ố ượ và 2,8 l n giá tr giao d ch so v i năm 2006. Bình quân m i phiên giao d ch có 9,2ầ ị ị ơ ỗ ị tri u ch ng khoán đ c chuy n nh ng t ng đ ng v i 980 t đ ng.ệ ư ượ ể ượ ươ ươ ơ ỷ ồ TTGDCK Hà N i th c hi n thành công 248 phiên giao d ch, v i t ng kh iộ ự ệ ị ơ ổ ố l ng giao d ch toàn th tr ng đ t 616,3 tri u ch ng khoán t ng đ ng v i t ngượ ị ị ươ ạ ệ ư ươ ươ ơ ổ giá tr giao d ch toàn th tr ng đ t 63.859 t đ ng, tăng g p 6 l n v kh i l ngị ị ị ươ ạ ỷ ồ ấ ầ ề ố ượ và 15,8 l n v giá tr giao d ch so v i năm 2006. Quy mô giao d ch tăng tr ngầ ề ị ị ơ ị ưở m nh khi m c giao d ch bình quân năm 2007 đ t 255 t đ ng/phiên trong khi nămạ ư ị ạ ỷ ồ 2006 ch đ t 19 t đ ng/phiên.ỉ ạ ỷ ồ • Các giai đo n phát tri n c a th tr ng :ạ ể ủ ị ườ • Giai đo n th tr ng bùng n trong 3 tháng đ u năm 2007:ạ ị ườ ổ ầ Đây là giai đo n th tr ng có nh ng đ t sóng cao, khi n Index c a c 2ạ ị ươ ữ ợ ế ủ ả sàn giao d ch đ u l p k l c: ch s VNIndex đã đ t m c đ nh là 1.170,67 đi m sauị ề ậ ỷ ụ ỉ ố ạ ư ỉ ể 7 năm ho t đ ng và Hastc – Index thi t l p m c đ nh 459,36 đi m sau 2 năm ho tạ ộ ế ậ ư ỉ ể ạ đ ng. Có th nói, đây là giai đo n th tr ng đ t m c tăng tr ng v i t c đ l nộ ể ạ ị ươ ạ ư ưở ơ ố ộ ơ nh t khi đ t m c tăng 126% ch trong vòng 3 tháng giao d ch.ấ ạ ư ỉ ị Nh s tăng tr ng v giá c a các c phi u, t ng giá tr v n hóa c a thơ ự ưở ề ủ ổ ế ổ ị ố ủ ị tr ng trong giai đo n này lên đ n con s 398.000 t đ ng. So v i t ng giá tr v nươ ạ ế ố ỷ ồ ơ ổ ị ố hóa 492.900 t đ ng c a c năm 2007, con s c a 3 tháng đ u năm đã chi m tỷ ồ ủ ả ố ủ ầ ế ỷ tr ng 4/5. Nh ng đi u quan tr ng góp ph n gia tăng giá tr v n hóa c a th tr ngọ ư ề ọ ầ ị ố ủ ị ươ không ph i do s l ng ch ng khoán niêm y t gia tăng mà do y u t giá c phi uả ố ượ ư ế ế ố ổ ế tăng m nh.ạ Trong giai đo n này, giá các c phi u tăng tr ng v i t c đ phi mã, đ ngạ ổ ế ưở ơ ố ộ ồ lo t các c phi u t Blue – chip, Penny stock, các c phi u m i niêm y t trênạ ổ ế ừ ổ ế ơ ế sàn… t t c đ u đ t m c tăng tr ng trên 50% giá tr so v i m c giá giao d ch đ uấ ả ề ạ ư ưở ị ơ ư ị ầ năm, trong đó có nh ng c phi u đ t m c tăng tr ng trên 100% nh : STBữ ổ ế ạ ư ưở ư (113,57%), REE (122,66%), ACB (197%),…. R t nhi u mã CP thi t l p m c giáấ ề ế ậ ư đ nh k t khi lên sàn trong giai đo n này nh : SJS (728.000 đ/CP), FPT (665.000 đ/ỉ ể ừ ạ ư CP), DHG (394.000đ/CP), REE (285.000đ/CP), SSI (255.000đ/CP), SAM (250.000đ/ CP), KDC (246.000đ/CP), VNM (212.000đ/CP), ACB (292.000đ/CP)… Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 22 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ Y u t quan tr ng góp ph n vào s tăng tr ng nóng trong giai đo n nàyế ố ọ ầ ự ưở ạ ph i k đ n s c c u trên th tr ng tăng m t cách đ t bi n khi n giá tr giao d chả ể ế ư ầ ị ươ ộ ộ ế ế ị ị trung bình m i phiên giao d ch lên t i hàng ngàn t đ ng. T i sàn HCM, bình quânỗ ị ơ ỷ ồ ạ m i phiên giá tr giao d ch đ t trên 1.000 t đ ng, sàn HN cũng đ t con s 300 tỗ ị ị ạ ỷ ồ ạ ố ỷ đ ng.ồ • Giai đo n th tr ng đi u ch nh t Thạ ị ườ ề ỉ ừ áng 4/2007 đ n đ u Thángế ầ 9/2007: V i n i lo s v m t “th tr ng bong bóng”, các c quan qu n lý nhàơ ỗ ợ ề ộ ị ươ ơ ả n c cũng nh Chính ph đã vào cu c đ gi m nhi t th tr ng b ng các bi nươ ư ủ ộ ể ả ệ ị ươ ằ ệ pháp ki m soát th tr ng ch t ch , ban hành nh ng thi t ch đ ki m ch s tăngể ị ươ ặ ẽ ữ ế ế ể ề ế ự tr ng quá nóng c a th tr ng. Ph n ng tr c đi u này, TTCK đã có nh ng đ tưở ủ ị ươ ả ư ươ ề ữ ợ đi u ch nh rõ r t. M t đ t đi u ch nh gi m c a th tr ng đã di n ra trong m tề ỉ ệ ộ ợ ề ỉ ả ủ ị ươ ễ ộ kho ng th i gian r t dài (tả ơ ấ ừ cu i Tháng 3 đ n đ u Tháng 9).ố ế ầ Giai đo n đi u ch nh này ghi nh n s tr m l ng c a c 2 sàn HOSE vàạ ề ỉ ậ ự ầ ắ ủ ả HASTC, t t c các y u t c a th tr ng đ u gi m sút nghiêm tr ng. VNIndex chấ ả ế ố ủ ị ươ ề ả ọ ỉ trong vòng 1 tháng giao d ch đã r i xu ng m c 905,53 đi m (24/04/2007), gi m t iị ơ ố ư ể ả ơ 22,6% so v i m c đ nh vào tháng 3. Hastc – Index tr v m c 321,44 đi mơ ư ỉ ở ề ố ể (24/04/2007), gi m 30% so v i m c đ nh. Th tr ng đã m t đi m quá nhanh trongả ơ ư ỉ ị ươ ấ ể 1 th i gian ng n khi n giá giao d ch c a các c phi u đã tr v g n m c giá thi tơ ắ ế ị ủ ổ ế ở ề ầ ư ế l p vào đ u năm. ậ ầ Trong giai đo n này, th tr ng cũng có m t đ t h i ph c vào giai đo n cu i Thángạ ị ươ ộ ợ ồ ụ ạ ố 5/2007 khi VNIndex quay tr v m c 1.107,52 đi m (23/05/2007). Nh ng do tácở ề ố ể ư đ ng tâm lý quá m nh c a các chính sách ki m ch th tr ng tr c đó nh Ch thộ ạ ủ ề ế ị ươ ươ ư ỉ ị 03, Lu t thu thu nh p cá nhân,…., th tr ng nhanh chóng tr l i tr ng thái m tậ ế ậ ị ươ ở ạ ạ ấ cân b ng và liên t c s t gi m m nh khi n giai đo n đ u Tháng 8, th tr ng xácằ ụ ụ ả ạ ế ạ ầ ị ươ l p m c đáy 883,9 đi m c a VNIndex (6/8/2007) và 247,37 đi m c a Hastc - Indexậ ư ể ủ ể ủ (23/08/2007). Vào giai đo n th tr ng xu ng sâu nh t (kho ng đ u Tháng 8), sàn HCMạ ị ươ ố ấ ả ầ có nh ng phiên giao d ch ch có h n 3 tri u c phi u đ c kh p l nh (ngàyữ ị ỉ ơ ệ ổ ế ượ ơ ệ 30/07/2007 ch có 3.296.340CP đ c giao d ch), sàn HN cũng ch có v n v nỉ ượ ị ỉ ẻ ẹ 600.000 CP đ c chuy n nh ng thành công (ngày 8/8/2007 kh p l nh 603.100ượ ể ượ ơ ệ CP). Giai đo n này, các NĐTNN cũng t ra khá th khi l ng giao d ch c aạ ỏ ơ ơ ượ ị ủ kh i này trên c 2 sàn giao d ch đ u s t gi m m nh. Giá tr giao d ch bình quân c aố ả ị ề ụ ả ạ ị ị ủ kh i NĐTNN trong giai đo n này đ t kho ng 170 t đ ng/phiên, gi m t i 52% soố ạ ạ ả ỷ ồ ả ơ v i giai đo n đ u năm.ơ ạ ầ • Giai đo n ph c h i c a th tr ng vào nh ng tháng cu i nămạ ụ ồ ủ ị ườ ữ ố : Th tr ng b c vào giai đo n ph c h i m nh m trong kho ng th i gianị ươ ươ ạ ụ ồ ạ ẽ ả ơ đ u tháng 9 đ n cu i Tháng 10/2007.ầ ế ố Giá các c phi u trên sàn có xu h ng ph c h i nhanh chóng, đ c bi t làổ ế ươ ụ ồ ặ ệ các mã c phi u blue – chip trên c 2 sàn đ u l y l i đ c nh ng gì đã m t trong 6ổ ế ả ề ấ ạ ượ ữ ấ tháng gi a năm, tuy nhiên s c b t c a các c phi u không đ m nh đ đ a các cữ ư ậ ủ ổ ế ủ ạ ể ư ổ phi u tr v m c giá đ nh thi t l p vào tháng 3. Trong giai đo n này, VNIndex đãế ở ề ư ỉ ế ậ ạ có nh ng phiên giao d ch v t lên trên ng ng 1.100 đi m (1.106,6 đi m vào ngàyữ ị ượ ưỡ ể ể Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 23 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ 3/10/2007), Hastc – Index cũng g n ch m tr l i ng ng 400 đi m (393,59 đi mầ ạ ở ạ ưỡ ể ể ngày 01/10/2007). Đà tăng giá c a các c phi u trong giai đo n này th hi n rõ nét nh t ủ ổ ế ạ ể ệ ấ ở nhóm các c phi u blue – chip nh DHG, FPT, VIC… t i HOSE và nhóm c phi uổ ế ư ạ ổ ế Sông Đà: S99, SDA, S91…. t i HASTC. L ng giao d ch bình quân phiên t i HOSEạ ượ ị ạ luôn trên m c 10 tri u CP (phiên giao d ch k l c đ t 19.047.000 CP vào ngàyở ư ệ ị ỷ ụ ạ 01/10/2008), sàn HASTC cũng đ t l ng giao d ch b ng 1/2 sàn HOSE v i trungạ ượ ị ằ ơ bình phiên có 5 tri u CP đ c chuy n nh ng.ệ ượ ể ượ Tuy nhiên, Th tr ng sau m t đ t ph c h i đã nhanh chóng đi u ch nhị ươ ộ ợ ụ ồ ề ỉ gi m vào 2 tháng cu i năm. Trong giai đo n này, th tr ng th nh tho ng cũng cóả ố ạ ị ươ ỉ ả các đ t ph c h i v i s tăng lên m nh m c a t t c các y u t . Tuy nhiên sợ ụ ồ ơ ự ạ ẽ ủ ấ ả ế ố ự ph c h i này không duy trì đ c lâu, th m chí đã có d u hi u suy gi m ch sau 1ụ ồ ượ ậ ấ ệ ả ỉ phiên tăng đi m. Chính đi u này đã d n t i vi c các nhà đ u t b đ ng v n,.ể ề ẫ ơ ệ ầ ư ị ọ ố Trong khi ngu n c u có xu h ng c n ki t, thì ngu n cung v n ti p t c gia tăng.ồ ầ ươ ạ ệ ồ ẫ ế ụ T ng quan cung c u m t cân b ng khi n th tr ng ngày càng tu t d c c v giáươ ầ ấ ằ ế ị ươ ộ ố ả ề l n kh i l ng giao d ch và giá tr giao d ch. VNIndex gi m xu ng d i ng ngẫ ố ượ ị ị ị ả ố ươ ưỡ đi m 1.000 và ch xoay quanh m c 900 đi m, v i l ng ch ng khoán chuy nể ỉ ố ể ơ ượ ư ể nh ng r t h n ch .ượ ấ ạ ế 2.4 Giai đo n 2008ạ : Cùng trong xu th chung c a n n kinh t , TTCKế ủ ề ế Vi t Nam khép l i năm 2008 v i s s t gi m m nh.ệ ạ ớ ự ụ ả ạ Nhìn l i th tr ng sau 01 năm giao d ch, nh ng đi m n i b t c a thạ ị ươ ị ữ ể ổ ậ ủ ị tr ng: Index gi m đi m, th giá các lo i c phi u s t gi m m nh (nhi u mã CPươ ả ể ị ạ ổ ế ụ ả ạ ề r i xu ng d i m nh giá), tính thanh kho n kém, s thoái v n c a kh i ngo i, sơ ố ươ ệ ả ự ố ủ ố ạ ự can thi p c a các c quan đi u hành và s m đ m trong tâm lý các NĐT.Tính tệ ủ ơ ề ự ả ạ ừ đ u năm đ n h t ngày 31/12/2008, TTCKVN tr i qua 03 giai đo n chính.ầ ế ế ả ạ Trong năm 2008, l ng cung ti p t c đ c b sung đáng k thông quaượ ế ụ ượ ổ ể vi c Chính ph đ y m nh c ph n hoá DNNN, đ c bi t là các DN quy mô l n,ệ ủ ẩ ạ ổ ầ ặ ệ ơ kinh doanh hi u qu và vi c bán b t CP Nhà n c trong các DN đã CPH, ch a kệ ả ệ ơ ươ ư ể hàng lo t ngân hàng, Công ty ch ng khoán, doanh nghi p... phát hành trái phi u, cạ ư ệ ế ổ phi u đ tăng v n đi u l , d n đ n tình tr ng th tr ng CK có nguy c th aế ể ố ề ệ ẫ ế ạ ị ươ ơ ừ "hàng". • Giai đo n 1ạ : T tháng 01 t i tháng 06 - Th tr ng gi m m nh do tácừ ơ ị ươ ả ạ đ ng t tác đ ng c a kinh t vĩ môộ ừ ộ ủ ế Kh i đ u năm t i m c đi m 921,07, VNIndex đã m t đi g n 60% giá tr vàở ầ ạ ư ể ấ ầ ị tr thành m t trong nh ng th tr ng gi m đi m m nh nh t trên th gi i trong n aở ộ ữ ị ươ ả ể ạ ấ ế ơ ử đ u năm 2008.ầ Các thông tin tác đ ng x u t i tâm lý nhà đ u t trong giai đo n này chộ ấ ơ ầ ư ạ ủ y u xu t phát t n i t i n n kinh t . Trong đó n i b t là s gia tăng l m phát,ế ấ ừ ộ ạ ề ế ổ ậ ự ạ chính sách th t ch t ti n t c a NHNN, s leo d c c a giá xăng d u và s c ép gi iắ ặ ề ệ ủ ự ố ủ ầ ư ả ch p t phía ngân hàng đ i v i các kho n đ u t vào TTCK.ấ ừ ố ơ ả ầ ư Nh m m c đích ngăn ch n đà suy gi m c a th tr ng, các c quan đi uằ ụ ặ ả ủ ị ươ ơ ề hành b t đ u đ a ra nh ng ch tr ng và bi n pháp h tr :ắ ầ ư ữ ủ ươ ệ ỗ ợ (1) UBCKNN thu h p biên đ giao d ch;ẹ ộ ị (2) SCIC tham gia mua vào c phi u;ổ ế (3) NHTM đ c v n đ ng ng ng gi i ch p;ượ ậ ộ ừ ả ấ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 24 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ (4) T ch c niêm y t đ c khuy n khích mua vào c phi u qu .ổ ư ế ượ ế ổ ế ỹ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 25 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ Tuy nhiên, ph n l n các bi n pháp này ch phát huy hi u qu trong ng nầ ơ ệ ỉ ệ ả ắ h n, và th tr ng ti p t c s t gi m, c n bão gi i ch p c phi u không ng ng tácạ ị ươ ế ụ ụ ả ơ ả ấ ổ ế ừ đ ng t i tâm lý các nhà đ u t . Trong 103 phiên giao d ch c a giai đo n này, có t iộ ơ ầ ư ị ủ ạ ơ 71 phiên VNIndex gi m đi m. Đ nh đi m là chu i 34 phiên VN-Index gi m đi mả ể ỉ ể ỗ ả ể liên ti p t gi a tháng 04 đ n đ u tháng 06/2008. Sau 103 phiên giao d ch,VNIndexế ừ ữ ế ầ ị gi m m t 550,52 đi m- t ng đ ng 59,77%. Bình quân trong m i phiên, toàn thả ấ ể ươ ươ ỗ ị tr ng có 8,02 tri u CP&CCQ đ c chuy n nh ng, t ng đ ng kho ng 482 tươ ệ ượ ể ượ ươ ươ ả ỷ đ ng.ồ Trong đ t suy gi m này, nhóm c phi u ch u nhi u tác đ ng nhi u nh t làợ ả ổ ế ị ề ộ ề ấ nhóm c phi u tài chính ngân hàng, công ngh và công nghi p (ch y u là cácổ ế ệ ệ ủ ế doanh nghi p BĐS).ệ Trong l ch s ho t đ ng c a TTCK, ch a có năm nào UBCKNN ph i canị ử ạ ộ ủ ư ả thi p vào th tr ng b ng các bi n pháp m nh tay nhi u nh năm 2008. T ng c ngệ ị ươ ằ ệ ạ ề ư ổ ộ trong năm 2008, UBCKNN đã có 04 l n thay đ i biên đ dao đ ng giá trên c 2 sànầ ổ ộ ộ ả ch ng khoán. Nh m h tr thêm cho s c c u trên th tr ng, ngăn đà suy gi mư ằ ỗ ợ ư ầ ị ươ ả m nh c a các ch s ch ng khoán, ngày 04/03/2008, Chính ph đã đ a ra nhóm 19ạ ủ ỉ ố ư ủ ư gi i pháp ng c u th tr ng: Cho phép SCIC mua vào c phi u trên th tr ng,ả ư ư ị ươ ổ ế ị ươ kêu g i và t o đi u ki n cho các doanh nghi p niêm y t mua vào c phi u qu ....ọ ạ ề ệ ệ ế ổ ế ỹ S tăng tr ng nóng trong năm 2007, đ c bi t vào nh ng tháng cu i nămự ưở ặ ệ ữ ố đã đ a đ n nh ng d u hi u b t n v kinh t vĩ mô. Ch s tiêu dùng băt đ u giaư ế ữ ấ ệ ấ ổ ề ế ỉ ố ầ tăng v i m c trung bình 2,07%/tháng trong 02 cu i năm 2007. Ti p n i xu th này,ơ ư ố ế ố ế trong quý I/ 2008, ch s CPI ti p t c gia tăng v i t c đ bình quân 3,06%/tháng vàỉ ố ế ụ ơ ố ộ đ t đ nh vào tháng 05/200822 v i m c tăng 3,91%.ạ ỉ ơ ư Trong chu kỳ tăng giá n a đ u năm 2008, t i đa s th i đi m, l ng th cử ầ ạ ố ơ ể ươ ự đ c coi là y u t tác đ ng ch y u đ n ch s giá. Tính đ n tháng 06, giá l ngượ ế ố ộ ủ ế ế ỉ ố ế ươ th c đã tăng 57,22% so v i tháng 12/2007.ự ơ Ch u nh h ng tr c ti p c a t l l m phát tăng cao trong n c và sị ả ưở ự ế ủ ỷ ệ ạ ươ ự bi n đ ng m nh c a giá c hàng hóa trên th gi i, th tr ng hàng hóa và thế ộ ạ ủ ả ế ơ ị ươ ị tr ng ti n t Vi t Nam ti p t c có nh ng bi n đ ng m nh.ươ ề ệ ệ ế ụ ữ ế ộ ạ Trên th tr ng hàng hóa, xăng d u - lo i hàng hóa c b n thu c s ki mị ươ ầ ạ ơ ả ộ ự ể soát c a Chính ph - đã đ c đi u ch nh m nh. Trên th tr ng ti n t , lãi su t tủ ủ ượ ề ỉ ạ ị ươ ề ệ ấ ừ NHNN và NHTM liên ti p xác đ nh các m t b ng m i. Ch u tác đ ng s c ép tế ị ặ ằ ơ ị ộ ư ừ l m phát, l ãi su t t các NHTM tăng m nh trong cu i quý II, dao đ ng t 16 - 18%ạ ấ ừ ạ ố ộ ừ đ i v i huy đ ng ti n g i và 20-21% đ i v i các kho n vay. Đ c bi t các s nố ơ ộ ề ử ố ơ ả ặ ệ ả ph m huy đ ng v n v i kỳ h n ng n, lãi su t cao là tiêu đi m c a h th ng NHẩ ộ ố ơ ạ ắ ấ ể ủ ệ ố trong giai đo n này. S căng th ng v thanh kho n và s xáo tr n v dòng ch yạ ự ẳ ề ả ự ộ ề ả c a ti n g i huy đ ng là n i lo c a các NHTM trong giai đo n này. Thâm h tủ ề ử ộ ỗ ủ ạ ụ th ng m i cao nh t vào trong năm tháng đ u năm v i m c trung bình là kho ngươ ạ ấ ầ ơ ư ả 2,6 t USD/tháng.ỷ Tr c th c tr ng này chính ph đã đ ra 8 nhóm gi i pháp vào thángươ ự ạ ủ ề ả 3/2008 v i m c tiêu ki m ch l m phát và thâm h t th ng m i. Các chính sáchơ ụ ề ế ạ ụ ươ ạ ch y u đ c th c hi n thông qua vi c s d ng công c đi u hành lãi su t c b nủ ế ượ ự ệ ệ ử ụ ụ ề ấ ơ ả và th t ch t đ u t công đ h n ch ngu n cung ti n trên th tr ng.ắ ặ ầ ư ể ạ ế ồ ề ị ươ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 26 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ • Giai đo n 2ạ : Tháng 06 t i đ u tháng 09 - Ph c h i trong ng n h n :ơ ầ ụ ồ ắ ạ Nh vai trò d n d t c a m t s c phi u blue -chip nh STB, FPT,ơ ẫ ắ ủ ộ ố ổ ế ư DPM…và đ c bi t là SSI v i s c c u h tr t đ i tác n c ngoài, c hai sànặ ệ ơ ư ầ ỗ ợ ừ ố ươ ả ch ng khoán đã có đ c nh ng phiên tăng đi m m nh trong giai đo n này.ư ượ ữ ể ạ ạ VNIndex và Hastc-Index liên ti p v t qua các ng ng c n tâm lý quan tr ng vàế ượ ưỡ ả ọ th ng xuyên có đ c nh ng chu i tăng đi m kéo dài. Đây cũng là giai đo n thươ ư ợ ữ ỗ ể ạ ị tr ng ho t đ ng sôi đ ng nh t. S c c u m nh, kéo theo kh i l ng giao d ch vàư ơ ạ ộ ộ ấ ư ầ ạ ố ượ ị giá tr giao d ch th ng xuyên m c cao. VNIndex tăng đ c 168,55 đi m, t ngị ị ươ ở ư ượ ể ươ đ ng 45,52%. Kh i l ng giao d ch bình quân đ t 16,9 tri u CP&CCQ, t ngươ ố ượ ị ạ ệ ươ đ ng 599,18 t đ ng/phiên.ươ ỷ ồ Trong giai đo n này, nhóm c phi u đ c a thích nh t là nhóm c phi uạ ổ ế ượ ư ấ ổ ế d u khí (tăng 80,33%), nguyên v t li u v à công ngh (tăng 89,78%). Các đ i di nầ ậ ệ ệ ạ ệ tiêu bi u cho nhóm c phi u này bao g m: PVS, PVD, PTC, HPG, FPT…ể ổ ế ồ • Giai đo n 3ạ : T tháng 09 t i tháng 12 - Th tr ng r i tr l i chu kỳừ ơ ị ươ ơ ở ạ gi m do tác đ ng c a kh ng ho ng kinh t toàn c uả ộ ủ ủ ả ế ầ Đây là th i kỳ VNIndex r i tr l i xu h ng gi m, th m chí đã phá v đáyơ ơ ở ạ ươ ả ậ ỡ thi t l p đ c trong giai đo n đ u c a năm 2008. T ng k t c giai đo n này,ế ậ ượ ạ ầ ủ ổ ế ả ạ VNIndex m t 223,48 đi m, t ng đ ng 41,45%. Kh i l ng giao d ch trung bìnhấ ể ươ ươ ố ượ ị đ t 15,82 tri u CP&CCQ, t ng đ ng 497,58 t đ ng/phiên.ạ ệ ươ ươ ỷ ồ Nguyên nhân tác đ ng l n nh t t i TTCK trong giai đo n này chính là sộ ơ ấ ơ ạ ự lan t a m nh c a cu c kh ng ho ng tài chính trên toàn th gi i. Hòa cùng xu thỏ ạ ủ ộ ủ ả ế ơ ế gi m đi m c a TTCK các n c, 02 ch s ch ng khoán t i sàn HoSE và HaSTCả ể ủ ươ ỉ ố ư ạ liên ti p gi m đi m. Trong 86 phiên giao d ch t i HoSE, 49 phiên VNIndex m tế ả ể ị ạ ấ đi m. Đáy m i thi t l p trong giai đo n này là 286,85 đi m vào ngày 10/12/2008.ể ơ ế ậ ạ ể Cùng v i n l c gi i c u n n kinh t c a Chính ph và đ ng thái tơ ỗ ự ả ư ề ế ủ ủ ộ ừ NHNN, xen l n gi a nh ng phiên gi m đi m , TTCK Vi t Nam v n có nh ngẫ ữ ữ ả ể ệ ẫ ữ phiên ph c h i m nh. Tuy nhiên, các “con sóng” trên th tr ng th ng r t ng n vàụ ồ ạ ị ươ ươ ấ ắ không n đ nh. K t thúc giai đo n này, VNIndex gi m m t 239,52 đi m, t ngổ ị ế ạ ả ấ ể ươ đ ng 43,15%.ươ T c đ gi m m nh nh t trong giai đo n này thu c nhóm c phi u cácố ộ ả ạ ấ ạ ộ ổ ế ngành nguyên v t li u, công nghi p, tài chính và công ngh . Nguyên nhân c a sậ ệ ệ ệ ủ ự suy gi m trong giai đo n này đ c nh n đ nh m t ph n do s tác đ ng c a xu thả ạ ượ ậ ị ộ ầ ự ộ ủ ế chung th tr ng, ngoài ra, cũng là h qu c a vi c tăng khá chóng m t c a các cácị ươ ệ ả ủ ệ ặ ủ c phi u n ày trong giai đo n tr c đó. M t trong nh ng đ tài nóng h i và đ cổ ế ạ ươ ộ ữ ề ổ ượ báo gi i chú ý trong nh ng tháng cu i năm là phong trào tr c t c b ng ti n m t,ơ ữ ố ả ổ ư ằ ề ặ v i t l khá cao c a các công ty niêm y t.ơ ỷ ệ ủ ế Ngu n v n FDI vào Vi t Nam ch y u thông qua các qu đ u t . Tuyồ ố ệ ủ ế ỹ ầ ư nhiên, k t cu i tháng 08/2008 cùng v i s s t gi m c a TTCK th gi i nóiể ừ ố ơ ự ụ ả ủ ế ơ chung, TTCK Vi t Nam cũng gi m m nh. Tính đ n tháng 12/2008, nh ng d u hi uệ ả ạ ế ữ ấ ệ v kh năng nhà đ u t n c ngoài rút v n ra kh i th tr ng ch ng khoán cũngề ả ầ ư ươ ố ỏ ị ươ ư b t đ u xu t hi n, th hi n qua vi c bán ròng c a kh i ngo i trong nh ng thángắ ầ ấ ệ ể ệ ệ ủ ố ạ ữ cu i năm.ố Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 27 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ Ngoài ra, m c dù l m phát đ c ki m ch nh ng l i có s lo ng i vặ ạ ượ ề ế ư ạ ự ạ ề gi m phát do ch s CPI tăng tr ng âm trong nh ng tháng cu i năm.ả ỉ ố ưở ữ ố Trong quý cu i năm, CPI đã gi m 0,23% trong tháng 10 và tăng lên thànhố ả 0,81% trong tháng 12 (so t ng tháng). Tính c năm 2008 , t l l m phát là ừ ả ỷ ệ ạ 19,89% (so v i tháng 12/2007) và x p x 23% (so v i bình quân 2007)ơ ấ ỉ ơ Gi i pháp tài chính k p th i trong nh ng tháng cu i năm 2008 đ c th cả ị ơ ữ ố ượ ự hi n thông qua vi c đi u ch nh gi m lãi su t c b n nh m kíchc u s n xu t tiêuệ ệ ề ỉ ả ấ ơ ả ằ ầ ả ấ dùng, t o đi u ki n cho các doanh nghi p ti p c n vay v n m t cách d dàng h n,ạ ề ệ ệ ế ậ ố ộ ễ ơ đ ng th i gi m áp l c tín d ng cho các ngân hàng th ng m i.ồ ơ ả ự ụ ươ ạ 2.5 T năm 2009 đ n tháng 6/2010ừ ế Giai đoan phuc hôi va phat triêṇ ̣ ̀ ̀ ́ ̉ Tính t ngày 01/01/2009 đ n 31/12/2009 thì Vn Index đã tăng thêm 171,96ừ ế đi m t 312.49 đi m lên đ n 494,77 đi m t ng đ ng v i m c tăng là 58%.ể ừ ể ế ể ươ ươ ơ ư Sáu tháng đ u năm c a 2010 Vn Index đã gi m 11.93 đi m, t ng đ ngầ ủ ả ể ươ ươ 2.3% . Trong nh ng phiên giao d ch c a tháng 6, dù th tr ng v n đang giao đ ngữ ị ủ ị ươ ẫ ộ trong biên đ h p, nh ng n i lo c a các nhà đ u t tr c di n bi n kh ng ho ngộ ẹ ư ỗ ủ ầ ư ươ ễ ế ủ ả n Châu âu hay nh ng bi n đ ng trên th tr ng ch ng khoán th gi i… đang t mợ ữ ế ộ ị ươ ư ế ơ ạ l ng. ắ Đ ng tr c nguy c l m phát quay tr l i trong năm 2010, chính sách th tư ươ ơ ạ ở ạ ắ ch t tín d ng đ c áp d ng trong nh ng tháng cu i năm 2009. Dòng ti n h n chặ ụ ượ ụ ữ ố ề ạ ế b m vào n n kinh t nói chung và th t ng ch ng khóan nói riêng, Vn Index đi uơ ề ế ị ươ ư ề ch nh gi m m nh vào cu i năm 2009. Tuy nhiên, v i n l c kèm ch l m phátỉ ả ạ ố ơ ổ ự ế ạ đ ng th i duy trì đà tăng tr ng kinh t sáu tháng đ u năm 2010, chính sách ti n tồ ơ ưở ế ầ ề ệ d n đ c n i l ng. Đi u này là m t trong nh ng nguyên nhân chính đã góp ph nầ ượ ơ ỏ ề ộ ữ ầ t o nên đ t h i ph c trong giai đo n v a qua, t m c 477 đi m lên 549,51 đi mạ ợ ồ ụ ạ ừ ừ ư ể ể c a Vn Index.ủ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 28 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ 3. Nh ng h n ch nh h ng đ n s phát tri n c a TTCK:ữ ạ ế ả ướ ế ự ể ủ Th nh tư ấ , trong b i c nh ch t l ng ki m soát báo cáo tài chính c a nhi uố ả ấ ượ ể ủ ề công ty ki m toán không đ c b o đ m, vi c nhi u công ty niêm y t tranh thể ượ ả ả ệ ề ế ủ phát hành đã làm cho ch t l ng c phi u niêm y t có chi u h ng gi m sút. ấ ượ ổ ế ế ề ươ ả Th haiư , trong khi s l ng các CTCK đ c c p phép ho t đ ng gia tăngố ượ ượ ấ ạ ộ nhanh quá m c thì s l ng nhà đ u t , đ i t ng c n phát tri n thì l i tăng quáư ố ượ ầ ư ố ượ ầ ể ạ ch m, không t ng x ng v i t c đ tăng tr ng kinh t và quy mô dân s c aậ ươ ư ơ ố ộ ưở ế ố ủ Vi t Nam. ệ C th , trong s g n 900.000 tài kho n hi n có đ n nay, n u lo i tr sụ ể ố ầ ả ệ ế ế ạ ừ ố tài kho n đ c m đ tránh né các quy đ nh, con s tài kho n th c s giao d chả ượ ở ể ị ố ả ự ự ị c tính ch kho ng 300.000 - 500.000. So v i m c dân s c a n c ta, t l ch aươ ỉ ả ơ ư ố ủ ươ ỷ ệ ư t i 1% nhà đ u t ch ng khoán trong t ng dân s là m t h n ch nh t trong 10ơ ầ ư ư ổ ố ặ ạ ế ấ năm hình thành và phát tri n c a TTCK Vi t Nam.ể ủ ệ Th baư , tình tr ng s d ng v n c a các công ty niêm y t ch a hi u qu .ạ ử ụ ố ủ ế ư ệ ả Công ty phát hành c phi u nh ng l i đ u t không đúng ngành ngh chuyên môn.ổ ế ư ạ ầ ư ề Th t ,ư ư tình tr ng làm giá, thao túng giá ch ng khoán c a 1 s doanhạ ư ủ ố nghi p đang làm xói mòn nghiêm tr ng lòng tin c a nhà đ u t . ệ ọ ủ ầ ư Th năm,ư tình tr ng tùy ti n trong công b thông tin, công b thông tinạ ệ ố ố ch m, thi u chính xác, không trung th c đang gây b c xúc cho c ng đ ng đ u t vàậ ế ự ư ộ ồ ầ ư ngày càng đ t ra nhi u thách th c đ i v i c quan qu n lý. ặ ề ư ố ơ ơ ả Th sáu, ư vi c b o m tệ ả ậ thông tin v tài kho n c a nhà đ u t (k c cácề ả ủ ầ ư ể ả CTCK có ch c năng t doanh), đ c bi t là thông tin v danh m c đ u t , c a cácư ự ặ ệ ề ụ ầ ư ủ công ty ch ng khoán còn nhi u b t c p, v n còn có tình tr ng rò r thông tin c aư ề ấ ậ ẫ ạ ỉ ủ khách hàng. T đó cho th y v n còn nh ng v n đ v tính minh b ch c a thừ ấ ẫ ữ ấ ề ề ạ ủ ị tr ng và quy trình b o m t các thông tin c a các c quan qu n lý.ươ ả ậ ủ ơ ả 4.M t s gi i pháp đ nâng cao hi u qu ho t đ ng c a TTCK:ộ ố ả ể ệ ả ạ ộ ủ M t làộ , th tr ng c n m t c quan qu n lý đ c l p, tr c thu c Chínhị ươ ầ ộ ơ ả ộ ậ ự ộ ph , đ có đ y đ các th m quy n, đi u ki n và kh năng ban hành các văn b nủ ể ầ ủ ẩ ề ề ệ ả ả pháp quy nh m x lý nhanh, nh y các v n đ ph c t p n y sinh trong th c ti nằ ử ạ ấ ề ư ạ ả ự ễ thay vì mô hình m t y ban (c p Nhà n c) l i tr c thu c B (B Tài chính), ph iộ Ủ ấ ươ ạ ự ộ ộ ộ ả qua quá nhi u t ng, n c nh hi n nay. ề ầ ấ ư ệ Không nên qu n lý theo ki u “cái gì không qu n đ c thì c m”. Vi cả ể ả ượ ấ ệ nghiêm c m các CTCK m đ i lý nh n l nh tr c đây (vi ph m Lu t Doanhấ ở ạ ậ ệ ươ ạ ậ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 29 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ nghi p) hay c m s d ng môi gi i t do nh th i gian g n đây (không kh thi) làệ ấ ử ụ ơ ự ư ơ ầ ả các ví d c th .ụ ụ ể Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 30 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ Hai là, Nhà n c c n có chính sách c th đ i v i TTCK h n n a nhươ ầ ụ ể ố ơ ơ ữ ư thu kinh doanh (đ i v i t ng đ i t ng), thu thu nh p, chính sách v qu đ u tế ố ơ ừ ố ượ ế ậ ề ỹ ầ ư ch ng khoán... Thông qua đó Nhà n c đi u ti t vĩ mô th tr ng này. M t khácư ươ ề ế ị ươ ặ Nhà n c c n đi u ch nh l trình c ph n hoá doanh nghi p nh m gi m s m tươ ầ ề ỉ ộ ổ ầ ệ ằ ả ự ấ cân đ i cung - c u ch ng khoán.ố ầ ư Ba là, t ch c l i các S giao d ch ch ng khoán theo mô hình c a các tổ ư ạ ở ị ư ủ ổ ch c t qu n v i các thành viên là các CTCK. Trong mô hình này, các t ch c tư ự ả ơ ổ ư ự qu n không ch đ c phép xác đ nh các quy t c, các quy đ nh đi u ch nh, các hànhả ỉ ượ ị ắ ị ề ỉ vi giao d ch trên TTCK, xác đ nh t cách, tiêu chu n thành viên c a S giao d ch màị ị ư ẩ ủ ở ị còn xác đ nh hàng lo t các bi n pháp k thu t giám sát th tr ng, các ch tài b tị ạ ệ ỹ ậ ị ươ ế ắ bu c ph i tuân th các nguyên t c đã đ ra nh m b o đ m m t th tr ng côngộ ả ủ ắ ề ằ ả ả ộ ị ươ b ng và tr t t .ằ ậ ự B n là,ố đ ki m soát r i ro, c n nâng cao tiêu chu n niêm y t trên c haiể ể ủ ầ ẩ ế ả S giao d ch ch ng khoán. Theo đó, đ i v i HOSE, môt công ty mu n niêm y tở ị ư ố ơ ố ế ph i có l ch s ho t đ ng 5 năm, s v n th c góp ph i đ t 200 t đ ng, ch sả ị ử ạ ộ ố ố ự ả ạ ỷ ồ ỉ ố ROE bình quân 3 năm g n nh t t i thi u 15%, s c đông t i thi u 1.000 c đông.ầ ấ ố ể ố ổ ố ể ổ T ng t , tiêu chu n niêm y t t i HNX l n l t là 3 năm, 100 t đ ng, 10% vàươ ự ẩ ế ạ ầ ượ ỷ ồ 500 c đông. Các c phi u đã niêm y t t i HOSE nh ng không đ t tiêu chu n niêmổ ổ ế ế ạ ư ạ ẩ y t m i s chuy n sang niêm y t t i HNX, các c phi u không đ t tiêu chu n t iế ơ ẽ ể ế ạ ổ ế ạ ẩ ạ HNX s chuy n sang giao d ch t i th tr ng UPCOM.ẽ ể ị ạ ị ươ Năm là, tích c c đ u t phát tri n công ngh , thi t b hi n đ i đáp ngự ầ ư ể ệ ế ị ệ ạ ư yêu c u qu n lý th tr ng m t cách hi u qu .ầ ả ị ươ ộ ệ ả Sáu là, Nhà n c c n ki m tra và đ a ra ph ng pháp xác đ nh giá trươ ầ ể ư ươ ị ị doanh nghi p, b o đ m giá tr đó mang tính khách quan và ph n ánh giá tr cệ ả ả ị ả ị ổ phi u c a công ty.ế ủ B y là,ả khuy n khích các doanh nghi p đã huy đ ng đ c v n trên TTCKế ệ ộ ượ ố ti p t c đ u t m r ng ngành ngh đang kinh doanh nh m t o nên nh ng doanhế ụ ầ ư ở ộ ề ằ ạ ữ nghi p l n có n n t ng khoa h c công ngh cao t m c qu c t , tăng s c c nhệ ơ ề ả ọ ệ ầ ỡ ố ế ư ạ tranh s n ph m hàng hoá c a công ty trên th tr ng qu c t . Ki m soát vi c mả ẩ ủ ị ươ ố ế ể ệ ở r ng quy mô, phát hành c phi u ti p theo c a doanh nghi p. Các doanh nghi p sộ ổ ế ế ủ ệ ệ ẽ đ c phát hành c phi u tăng v n đi u l khi l ng v n b ng ti n đã huy đ ngượ ổ ế ố ề ệ ượ ố ằ ề ộ ph i đ c bi n thành tài s n (máy móc, thi t b ) và mang l i hi u qu trong ho tả ượ ế ả ế ị ạ ệ ả ạ đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Đ phát hành c phi u đó cũng c nộ ả ấ ủ ệ ể ổ ế ầ ph i xác đ nh l i giá tr doanh nghi p. Không l y giá tr cũ đ làm căn c xác đ nhả ị ạ ị ệ ấ ị ể ư ị m nh giá c phi u m i. Ngoài ra doanh nghi p không đ c thanh toán c t c choệ ổ ế ơ ệ ượ ổ ư c đông b ng c phi u. Vì làm nh v y cũng d n t i l m phát ch ng khoán.ổ ằ ổ ế ư ậ ẫ ơ ạ ư Tám là, c n s a đ i Lu t Ch ng khoán và b sung các ch tài m i đ y đầ ử ổ ậ ư ổ ế ơ ầ ủ h n, x lý nghiêm minh h n, có tính răn đe h n các hành vi vi ph m nghĩa v côngơ ử ơ ơ ạ ụ b thông tin, giao d ch n i gián, thao túng, lũng đo n th tr ng. ố ị ộ ạ ị ươ Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 31 Đ i H c Kinh T TP.HCMạ ọ ế GVHD: Cô Nguy n T Nhuễ ừ Chín là, c n hi n đ i hóa các ph ng ti n công b thông tin và đa d ngầ ệ ạ ươ ệ ố ạ hóa ph ng pháp công b thông tin trên các S giao d ch ch ng khoán. C n kh nươ ố ở ị ư ầ ẩ tr ng xây d ng m ng l i truy n thông, m ng tin nh n đ ph c v cho vi cươ ự ạ ươ ề ạ ắ ể ụ ụ ệ cung c p thông tin tr c ti p t t ch c niêm y t đ n các CTCK thành viên và hấ ự ế ừ ổ ư ế ế ệ th ng m ng đi n tho i tr l i t đ ng các thông tin do nhà đ u t yêu c u.ố ạ ệ ạ ả ơ ự ộ ầ ư ầ M i là, ươ xây d ng m t th tr ng ch ng khoán minh b ch v i đ y đ vàự ộ ị ươ ư ạ ơ ầ ủ s n có các thông tin đ xác đ nh các đi u ki n cung c u c a th tr ng. Nh ngẵ ể ị ề ệ ầ ủ ị ươ ữ thông tin này s n có đ i v i t t c thành viên tham gia th tr ng cùng m t th iẵ ố ơ ấ ả ị ươ ở ộ ơ đi m, nghĩa là t t c các thành viên tham gia giao d ch đ u có c h i ti p c n thể ấ ả ị ề ơ ộ ế ậ ị tr ng nh nhau. Ch ng h n v vi c không cung c p thông tin v giao d ch c aươ ư ẳ ạ ề ệ ấ ề ị ủ nhà đ u t n c ngoài (trong phiên giao d ch) t i HOSE ho c vi c thu phí cung c pầ ư ươ ị ạ ặ ệ ấ thông tin cho gói tin đ y đ đ i v i các CTCK thành viên (đã đóng phí thành viên,ầ ủ ố ơ phí giao d ch) là các b t h p lý và c n ph i đ c xem xét!ị ấ ợ ầ ả ượ M i m t là,ươ ộ các công ty ph i có trách nhi m cung c p thông tin đúng sả ệ ấ ự th t, c p nh t và rõ ràng. C n x ph t nghiêm đ i v i nh ng công ty không cungậ ậ ậ ầ ử ạ ố ơ ữ c p thông tin và thông tin không minh b ch, sai s th t.ấ ạ ự ậ U ban Ch ng khoán Nhà n c c n quy đ nh ch đ cung c p đ y đỷ ư ươ ầ ị ế ộ ấ ầ ủ thông tin v s n xu t kinh doanh cho các nhà đ u t đ i v i các doanh nghi p cóề ả ấ ầ ư ố ơ ệ c phi u, trái phi u trên TTCK, có th là hàng tháng, hàng quý, năm...ổ ế ế ể S giao d ch ch ng khoán c n t o c ch đ cung c p công khai, thu n l iở ị ư ầ ạ ơ ế ể ấ ậ ợ nh ng thông tin đó hàng ngày cho các nhà đ u t , cho các nhà nghiên c u, cho cácữ ầ ư ư phóng viên báo chí, các hãng thông t n khi h c n.ấ ọ ầ Cùng v i quy ch v cung c p thông tin nêu trên, U ban Ch ng khoánơ ế ề ấ ỷ ư Nhà n c và các S giao d ch ch ng khoán c n có c quan "Thanh tra" đ thanh traươ ở ị ư ầ ơ ể ki m tra nh ng công ty có c phi u, trái phi u phát hành trên TTCK v vi c ch pể ữ ổ ế ế ề ệ ấ hành nh ng quy ch và lu t l quy đ nh đ i v i TTCK. Thanh tra các doanh nghi pữ ế ậ ệ ị ố ơ ệ th c hi n kinh doanh ch ng khoán. Các công ty ph i t o c ch đ vi c thanh tra,ự ệ ư ả ạ ơ ế ể ệ ki m tra ti n hành thu n l i, h n th n a c ch còn nh m t o đi u ki n đ b tể ế ậ ợ ơ ế ữ ơ ế ằ ạ ề ệ ể ấ kỳ ai s h u c phi u, trái phi u c a công ty có nhu c u thanh tra ki m tra, giámở ữ ổ ế ế ủ ầ ể sát ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty đ u có th th c hi n đ c.ạ ộ ả ấ ủ ề ể ự ệ ượ M i hai là,ươ c n có nh ng quy ch ch t ch đ i v i các công ty ch ngầ ữ ế ặ ẽ ố ơ ư khoán nh m gi i quy t nh ng b t c p trong vi c l u ký và th c hi n giao d chằ ả ế ữ ấ ậ ệ ư ự ệ ị ch ng khoán, b o v l i ích c a các nhà đ u t . C n có nh ng hình ph t nghiêmư ả ệ ợ ủ ầ ư ầ ữ ạ kh c, k c vi c thu gi y phép kinh doanh đ i v i nh ng công ty làm m t ch ngắ ể ả ệ ấ ố ơ ữ ấ ư khoán, gi ch m ch ng khoán, gây phi n hà cho các nhà đ u t . Nhà n c c n t oữ ậ ư ề ầ ư ươ ầ ạ c ch nh m rút ng n th i gian trong giao d ch ch ng khoán.ơ ế ằ ắ ơ ị ư Đ tài thuy t trình: Th Tr ng Ch ng Khoánề ế ị ườ ứ 32