Chuẩn đoán và điều trị máy tính

A. CHU N ĐOÁN VÀ ĐI U TR MÁY TÍNHẨ Ề Ị N i dung:ộ 10 b c chu n đoán và s lý s cướ ẩ ử ự ố Ph ng án đi u tr máy tínhươ ề ị L c đ chu n đoán và đi u tr máy tínhượ ồ ẩ ề ị X lý s c ph n m m, ch ng trình ng d ng, virus…ử ự ố ầ ề ươ ứ ụ Nh n bi t l i qua âm thanhậ ế ỗ Chia s kinh nghi m chu n đoán và đi u tr máy tínhẽ ệ ẩ ề ị Bài 1 S C PH N C NG MÁY TÍNHỰ Ố Ầ Ứ M i ng i k thu t viên đ u có nh ng ph ng cách gi i quy t s c khácỗ ườ ỹ ậ ề ữ ươ ả ế ự ố nhau. M t s ng i th ng d a vào kh năng suy đoán c a mình nh ng m t ng iộ ố ườ ườ ự ả ủ ư ộ ố ườ khác thì nh vào l i khuyên c a b n bè, đ ng nghi p, nh ng ng i đi tr c.ờ ờ ủ ạ ồ ệ ữ ườ ướ I. Chu n đoán và gi i quy t s c :ẩ ả ế ự ố Sau đâ là 10 b c chu n đoán s c đi n hình mà b n có th th c hi n.ướ ẩ ự ố ể ạ ể ự ệ B c 1: Nh n di n s cướ ậ ệ ự ố N u b n không nh n di n đ c v n đ , b n s không th b t đ u gi i quy tế ạ ậ ệ ượ ấ ề ạ ẽ ể ắ ầ ả ế nó. Đ nh n bi t đ c v n đ b n có th đ v n đ đ i v i khách hàng nh ngể ậ ế ượ ấ ề ạ ể ặ ấ ề ố ớ ữ câu t ng t nh sau:ươ ự ư B n cho tôi bi t máy tính c a b n x y ra hi n t ng gì?ạ ế ủ ạ ả ệ ượ Nó có th ng xuyên không?ườ B n có cài ph n m m m i nào không?ạ ầ ề ớ B n có g n thêm b ph n m i nào không?ạ ắ ộ ậ ớ Sau khi thu th p đ y đ thông tin v v n đ , b n chuy n sang b c 2ậ ầ ủ ề ấ ề ạ ể ướ B c 2: Ki m tra s bướ ể ơ ộ B n nên ki m tra t ng quát nh xem l i bên trong Case, ki m tra các k t n iạ ể ổ ư ạ ể ế ố bàn phím (Keyboard), màn hình (Monitor), card m r ng (Extend Card), RAM, CPU,…ở ộ B i vì v n đ có th đ c gi i quy t đ n gi n thông qua b c này. B n có th đ tở ấ ề ể ượ ả ế ơ ả ướ ạ ể ặ đ i lo i vài câu h i cho công vi c ki m tra c a mình.ạ ạ ỏ ệ ể ủ Nó (Card) đã g n hay ch a?ắ ư Nó đã đ c m ch a?ượ ở ư H th ng đã s n sang ch a?ệ ố ẵ ư … Sau khi ki m tra xong mà v n đ ch a đ c gi i quy t thì chuy n sang b c 3ể ấ ề ư ượ ả ế ể ướ B c 3: Tìm nguyên nhân gây s cướ ự ố Khi b n mu m tìm ngu n g c c a s c , không ai cung c p thông tin đ y đạ ố ồ ố ủ ự ố ấ ầ ủ và chính xác h n ng i đang dùng nó. Vì v y b n nên h i tr c ti p ng i dùng nóơ ườ ậ ạ ỏ ự ế ườ (n u có th ) đã làm nh ng gì tr c khi x y ra s c này và t đó b n có th tái hi nế ể ữ ướ ả ự ố ừ ạ ể ệ l i nh ng s vi c tr c đó mà dò tìm ra nguyên nhân c a v n đ .ạ ữ ự ệ ướ ủ ấ ề B c 4: Kh i đ ng l i máyướ ở ộ ạ B n nê luôn luôn khuyên khách hàng kh i đ ng l i máy, vì th ng nh ng v nạ ở ộ ạ ườ ữ ấ đ s c có th đ c gi i quy khi kh i đ ng l i máy.ề ự ố ể ượ ả ế ở ộ ạ B c 5: Xác đ nh s c liên quan đ n ph n c ng hay ph n m mướ ị ự ố ế ầ ứ ầ ề B c này là quan tr ng b i vì nó xác đ nh ph n nào c a máy tính b n nên t pướ ọ ở ị ầ ủ ạ ậ trung vào đ tìm ki m và gi i quy t. Vì nh ng ph n khác nhau c n có nh ng k năngể ế ả ế ữ ầ ầ ữ ỹ và nh ng công c gi quy t khác nhau.ữ ụ ả ế B c này ch y u d a vào khinh nghi m c a t ng cá nhân h n nh ng b cướ ủ ế ự ệ ủ ừ ơ ữ ướ khác. Có m t vài s c đòi cài l i Driver, ph n m m ho c ngay c toàn b h đi uộ ự ố ạ ầ ề ặ ả ộ ệ ề hành. B c 6: N u v n đ là ph n c ng, xác đ nh linh ki n nào b l iướ ế ấ ề ầ ứ ị ệ ị ỗ Các v n đ ph n c ng th ng d th y.ấ ề ầ ứ ườ ễ ấ Ví d : M t máy tính không th truy c p Internet, mà b n đã xác đ nh là v n đụ ộ ể ậ ạ ị ấ ề ph n c ng thì dĩ nhiên thay th m t modem là c n thi t.ầ ứ ế ộ ầ ế B c 7: N u v n đ là ph n m m, kh i đ ng (Reboot) l i h th ng b ng m tướ ế ấ ề ầ ề ở ộ ạ ệ ố ằ ộ b n s ch c a h đi u hànhả ạ ủ ệ ề Th ng liên quan đ n v n đ ph n m m là kh i đ ng l i b ng b n s ch.ườ ế ấ ề ầ ề ở ộ ạ ằ ả ạ Ví d : Đ i v i h đi u hành MS-DOS ta kh i đ ng l i b ng đĩa s ch khác cóụ ố ớ ệ ề ở ộ ạ ằ ạ t p tin config.sys và autoexec.bat không có driver c a hang th ba (driver cho soundậ ủ ứ card, cd-room…). Ho c kh i đ ng máy trong ch đ Safe mode đ i v i Windows 9xặ ở ộ ế ộ ố ớ và Windows 2000, Windows XP khi đó ch nh ng driver m c đ nh đ c n p.ỉ ữ ặ ị ượ ạ B c 8: Xem thông tin h ng d t nhà cung c pướ ướ ẫ ừ ấ H u h t m i máy tính và các thi t b ngo i vi ngày nay đ u có nh ng tài li uầ ế ọ ế ị ạ ề ữ ệ h ng đ n kem theo nh sách, cd-room và websites… B n nên đ c nh ng h ng d nướ ẫ ư ạ ọ ữ ướ ẫ này. B c 9: N u không gi i quy t đ c v n đướ ế ả ế ượ ấ ề Sau khi xác đ nh nguyên nhân mà b n không gi i quy t đ c v n đ , b n nênị ạ ả ế ượ ấ ề ạ đ t máy v tình tr ng ban đ u r i m i ti p t c gi i quy t theo nh ng h ng khác.ặ ề ạ ầ ồ ớ ế ụ ả ế ữ ướ B c 10: Yêu c u tr giúpướ ầ ợ M t đi u hi n nhiên là chúng ta, không ai có th gi i quy t đ c m i s c , sộ ề ể ể ả ế ượ ọ ự ố ẽ có nh ng phát sinh m i mà ta ch a t ng g p và ta cũng tìm đ c nguyên nhân gây ra.ữ ớ ư ừ ặ ượ Khi đó b n c n m t s tr giúp t đ ng nghi p…ạ ầ ộ ự ợ ừ ồ ệ Chú ý: 10 b c trên đây b n nên v n d ng m t cách linh ho t, không nh t thi tướ ạ ậ ụ ộ ạ ấ ế ph i theo đúng th t và đ y đ các b c trên. Vì s c x y ra r t đa d ng và phongả ứ ự ầ ủ ướ ự ố ả ấ ạ phú, bà b n thân ng i k thu t viên cũng có nhi u ph ng pháp gi i quy t khácả ườ ỹ ậ ề ươ ả ế nhau. II. Đi u trề ị 1. M máy tính ra n u:ở ế T t c các thi t b (Monitor, Case, Power Supply,…) đ u không ho t đ ng =>ấ ả ế ị ề ạ ộ Nguyên nhân do b ngu n. B n c n ki m tra l i b ngu n.ộ ồ ạ ầ ể ạ ộ ồ Màn hình (Monitor) không có tín hi u => nguyên nhân có th do card màn hìnhệ ể (Display card), Monitor, CPU, BIOS, Mainboard và c Power Supply. B n c n ki m traả ạ ầ ể l i Card màn hình, Monitor, Power Supply, CPU, Mainboard.ạ 2. Trong quá trình POST n u:ế Máy phát ra ti ng Beep và hi n th l i (n u màn hình t t) => nguyên nhân doế ể ị ỗ ế ố các b ph n c a máy tính b l i.ộ ậ ủ ị ỗ B n nên tham kh o trong User’s Manual kèm theo Mainboard đ bi t nguyênạ ả ể ế nhân do b ph n nào. B n c n ki m tra l i b ph n đó.ộ ầ ạ ầ ể ạ ộ ậ Trong tr ng h p này, có nh ng l i làm cho máy ng ng ho t đ ng, nh ng cóườ ợ ữ ỗ ừ ạ ộ ư nh ng l i mà máy tính ch thông báo mà thôi, v n ho t đ ng bình th ng.ữ ỗ ỉ ẫ ạ ộ ườ B n nên ki m tra trên màn hình, n u th y không nh n di n đ c c ngạ ể ế ấ ậ ệ ượ ổ ứ (HDD), đĩa m m (FDD), CD-ROM, DVD-ROM… => nguyên nhân có th thông tinổ ề ể trong CMOS thi t l p sai, Cable ngu n, Cable d li u, b n thân các đĩa. B n nênế ậ ồ ữ ệ ả ổ ạ ki m tra l i.ể ạ Màn hình hi n th l i “No Operating System” => máy không th y H đi u hànhể ị ỗ ấ ệ ề có th do có đĩa m m, hay đĩa CD trong đĩa mà nh ng đĩa này không kh i đ ngể ề ổ ữ ở ộ đ c. B n nên ki m tra l i, k c đĩa c ng.ượ ạ ể ạ ể ả ổ ứ 3. Khi máy kh đ ng xong:ở ộ N u máy kh i đ ng có d u hi u b t th ng nh lúc đ c, lúc không (treoế ở ộ ấ ệ ấ ườ ư ượ máy), phát ti ng kêu l c c c, hay máy t kh i đ ng l i. B n nên ki m tra đĩa c ng,ế ộ ộ ự ở ộ ạ ạ ể ổ ứ ngu n.ồ Máy ho t đ ng b t th ng nh t t, các thi t b ho t đ ng không m đ nh. B nạ ộ ắ ườ ư ắ ế ị ạ ộ ổ ị ạ nên ki m tra l i ngu n, BIOS.ể ạ ồ Chu t (Mouse), bàn phím (Keyboard) không s d ng đ c. B n c n ki m traộ ẻ ụ ượ ạ ầ ể l i k t n i, Mouse, Keyboaed, và Mainboard.ạ ế ố Không s d ng đ c đĩa A. B n nên ki m tra l i đĩa m m, Cable, k t n i, ử ụ ượ ổ ạ ể ạ ề ế ố ổ đĩa A, CMOS và Mainboard. Không đ c đ c CD. B n nê ki m tra l i đĩa CD, Cable, k t n i, đĩa CD-ọ ượ ạ ể ạ ế ố ổ ROM, CMOS và Mainboard. N u màn hình rung, hay ho t đ ng không bình th ng. B n nên ki m tra l iế ạ ộ ườ ạ ể ạ ngu n, màn hình, Cable, driver, video card hay nh ng thi t l p trong h đi u hành.ồ ữ ế ậ ệ ề N u âm thanh có v n đ . B n c n ki m tra l i ngu n, volume, cable, driver,ế ấ ề ạ ầ ể ạ ồ sound card ho c nh ng ng d ng cho âm thanh.ặ ữ ứ ụ N u máy tính ho t đ ng không bình th ng nh không in đ c, b v t đen,ế ạ ộ ườ ư ượ ị ệ trang in b m … b n c n ki m tra l i máy in nh driver, cable, ngu n, các b ph nị ờ ạ ầ ể ạ ư ồ ộ ậ c a máy in, ng d ng…ủ ứ ụ N u Modem c a b n có v n đ không k t n i đ c Internet, b ng t gi aế ủ ạ ấ ề ế ố ượ ị ắ ữ ch ng, hay xu t hi n nh ng tín hi u l . B n nên ki m tra l i ngu n, cable, driver, ngừ ấ ệ ữ ệ ạ ạ ể ạ ồ ứ d ng, các v t gây sóng đi n t …ụ ậ ệ ừ N u thi t b USB không dùng đ c, B n nên ki m tra l i ngu n, driver, cà b nế ế ị ượ ạ ể ạ ồ ả thân thi t b đó.ế ị L c đ chu n đoán – s a ch a máy tínhượ ồ ẩ ử ữ Kh đ ngở ộ Phát m t ộ ti n beepế Dùng User’s Manual đ tìm thi t b nào ể ế ị b l và ki m tra các thi t b đó (RAM, ị ỗ ể ế ị các đĩa, Keyboard, CMOS…)ổ Thông báo l i thi t bỗ ế ị L i n p h ỗ ạ ệ di u hànhề Chu t, bàn ộ phím t tố In tài li u ệ bình th ngườ Các đĩa ổ làm vi c ệ t tố Màn hình làm vi c ệ t tố Âm thanh bình th ngườ Máy ho t đ ng t tạ ộ ố Dùng User’s Manual đ tìm thi t b nào ể ế ị b l và ki m tra các thi t b đó (RAM, ị ỗ ể ế ị CPU, Power,Monitor, Mainboard) Ki m tra l i FDD, CD-ROM, HDD, ể ạ cable, ngu n, connector… Đĩa ph i có ồ ả h đi u hành ph i ho t đ ng t t.ệ ề ả ạ ộ ố Ki m tra l i cable, chu t, bàn phím, ể ạ ộ connector Ki m tra l i cable, ngu n, connector, các ể ạ ồ đĩa, đĩa m m, đĩa CDổ ề Ki m tra l i cable, ngu n, connector, ể ạ ồ video card, driver, màn hình, các thi t ế l p c a h đi u hành, các ng d ngậ ủ ệ ề ứ ụ Ki m tra l i cable, ngu n, connector, ể ạ ồ speaker, sound card, driver, các thi t l p ế ậ c a h đi u hành, ng d ngủ ệ ề ứ ụ Ki m tra l i cable, ngu n, connector, ể ạ ồ máy in, m c, driver, các thi t l p c a h ự ế ậ ủ ệ đi u hành, ng d ngề ứ ụ Có Không Có Không Không Không Không Không Có Có Có Có Không Không Có Có Bài 2 S C PH N M M MÁY TÍNHỰ Ố Ầ Ề I. H đi u hànhệ ề a. Khôi ph c máy tính dùng Avandced Startuo Optionụ Các h đi u hành m i hi n nay nh Windows 2000, Windows XP,… cho phép s d ngệ ề ớ ệ ư ử ụ các ch c năng trong Avanced Startup Option đ gi i quy t m t s v n đ nh :ứ ể ả ế ộ ố ấ ề ư H đi u hành b l iệ ề ị ỗ Xung đ t ph n c ngộ ầ ứ Xung đ t ph n m mộ ầ ề Xung đ t driverộ L u ý: Đ hi n th Avanced Startup Option, b n nh n F8 trong khi Windows b t đâuư ể ể ị ạ ấ ắ ho t đ ngạ ộ B ng mô t s d ng trong Avanced Startup Option:ả ả ử ụ L a ch nự ọ Mô tả Safe mode Ch n p nh ng thi t b và các driver mà máy tính yêu c u đ ho tỉ ạ ữ ế ị ầ ể ạ đ ng nh : Mouse, Key board, các thi t b l u tr , hi n th c b nộ ư ế ị ư ữ ể ị ơ ả và các d ch v mà hê th ng yêu c u.ị ụ ố ầ Safe Mode with Networking Ch n p nh ng thi t b và các driver mà máy tính yêu c u đ máyỉ ạ ữ ế ị ầ ể tính ho t đ ng đ c và cho phép s d ng m ng.ạ ộ ượ ử ụ ạ Safe Mode with Command Propt Cũng gi ng nh Safe Mode nh ng hi n th giao di n DOS thay vìố ư ư ể ị ệ hi n th giao di n đ h a.ể ị ệ ồ ọ Enable Boot Logging T o ra m t Log file đ tham kh o c a t t c các drivers và thi t bạ ộ ể ả ủ ấ ả ế ị h th ng n p (hay không n p). Log file này có tên là Ntbtlog.txt vàệ ố ạ ạ n m trong th m c g c c a đĩa ch a h đi u hành.ằ ư ụ ố ủ ổ ứ ệ ề Enable VGA Mode N p driver c a card màn hình ch đ c b n. Giúp ích khi yêuạ ủ ở ế ộ ơ ả c u hi n th c a đ phân gi i màn hình (Resolution) hay ch đầ ể ị ủ ộ ả ế ộ làm t i màn hình (Refresh rate) v t quá gi i h n cho phép c aươ ượ ớ ạ ủ màn hình. Last Known Good Configuration S d ng l i thông tin c u hình t t nh t c a máy tính l n kh iử ụ ạ ấ ố ấ ủ ở ầ ở đ ng tr c.ộ ướ Directoru Services Restore Mode Cho phép b o d ng và ph c h i Active Directory và Sysvol Folderả ưỡ ụ ồ trên Domain Controllers. Debugging Mode Ch y t ng l nh theo s cho phép c a b n. G i thông tin g r i đ nạ ừ ệ ự ủ ạ ở ỡ ố ế máy khác thông qua cable. Chú ý: M t máy Domain Controller có th dùng ch đ ộ ể ế ộ Safe mode và dùng Safe Mode with Command Propt, nh ng d ch v ư ị ụ Active Directory s không có giá tr .ẽ ị b. Khôi ph c máy dùng Recovery Consoleụ B n có th dùng Recovery Console đ :ạ ể ể Stop/Start các d ch v trong h th ngị ụ ệ ố Đ c/Ghi d li u vào đĩa c ng (K c đĩa đ c Format NTFS)ọ ữ ệ ứ ể ả ổ ượ Format đĩa c ngổ ứ Hi n th các t p tin n c a h th ngể ị ậ ẩ ủ ệ ố Đ cài đ t b ng Recovery Console, b n th c hi n nh sau:ể ặ ằ ạ ự ệ ư B c 1: Kh i đ ng giao di n DOS trong Windowsướ ở ộ ệ B c 2: Chuy n đ n th m c I386 trong đĩa CD Windows 2000ướ ể ế ư ụ B c 3: Gõ VinNt32.exe/cmdconsướ B c 4: Sauk hi cài đ t recovery Console, b n có th truy c p t Menu kh i đ ng.ướ ặ ạ ể ậ ừ ở ộ L u ý: Khi Logon vào máy tính b n ph i đăng nh p b ng tài kho n Administrator.ư ạ ả ậ ằ ả Các l nh trong Recovery Consoleệ CHIA S KINH NGHI MẼ Ệ Máy tính t kh i đ ng l iự ở ộ ạ Hi n t ng máy tính t kh i đ ng l i mà không có thông báo l i là v n đ “đau đ u”ệ ượ ự ở ộ ạ ỗ ấ ề ầ c a nhi u ng i s d ng máy tính. Cùng m t hi n t ng nh ng do nhi u nguyênủ ề ườ ử ụ ộ ệ ượ ư ề nhân khác nhau: Có th do l i c a Windowsể ỗ ủ Xung đ t gi a các ph n m mộ ữ ầ ề Trình đi u khi n thi t b ph n c ng gây tranh ch p ho c ph n c ng kém ch t l ng,ề ể ế ị ầ ứ ấ ặ ầ ứ ấ ượ không n đ nh.ổ ị Vì chúng xay ta không theo m t quy lu t nào c , đ xác đ nh nguyên nhân chính xác đòiộ ậ ả ể ị h i b n ph i có ph n c ng thay th , th i gian và tính kiên nh n. Trong tr ng h pỏ ạ ả ầ ứ ế ờ ẫ ườ ợ này, chúng tôi th ng s d ng ph ng pháp lo i tr đ lo i d n các nguyên nhân cóườ ử ụ ươ ạ ừ ể ạ ầ th gây ra hi n t ng máy tính t kh i đ ng l i.ể ệ ượ ự ở ộ ạ 1. Ki m tra ph n m mể ầ ề Ti n hành ki m tra ph n m m n u hi n t ng x y ra sau khi:ế ể ầ ề ế ệ ượ ả Ch nh s a h th ngỉ ử ệ ố Cài đ t ho c g b ng d ng, ph n m m…ặ ặ ỡ ỏ ứ ụ ầ ề L u ý: T t c nh ng thao tác có nh h ng đ h th ng.ư ấ ả ữ ả ưở ế ệ ố V i Windows 2000/XP, đăng nh p v i quy n Administrator, vào Controlớ ậ ớ ề Panel\Administrative Tools\ Event Viewew đ xem thông báo l i. Đây là m t trongể ỗ ộ nh ng n i c n tham kh o, tìm hi u nguyên nhân đ bi t cách kh c ph c.ữ ơ ầ ả ể ẻ ế ắ ụ Trong tr ng h p v n thi t, t i v t website c a nhà s n xu t và c p nh t các trìnhườ ợ ầ ế ả ề ừ ủ ả ấ ậ ậ đi u khi n thi t b ph n c ng nh chipset, card đ h a, card âm thanh, card m ng…ề ể ế ị ầ ứ ư ồ ọ ạ B n nên ch n nh ng driver t ng thích v i phiên b n h đi u hành đang s d ng.ạ ọ ữ ươ ớ ả ệ ề ử ụ Tham kh o thêm thông tin t i ả ạ www.microsoft.com/whdc/whql/default.mspx. T m th i t t tính năng t kh i đ ng l i khi g p l i liên quan đ n h th ng trong thi tạ ờ ắ ự ở ộ ạ ậ ỗ ế ệ ố ế l p m c đ nh c a Windows 2000/XP (k c trong quá trình shutdown). Th c hi n nhậ ặ ị ủ ể ả ự ệ ư sau: Nh n chu t ph i lên My Computer, ch n Properties.ấ ộ ả ọ Ch n tab Advanced, trong m c Start and Recovery, ch n Settings.ọ ụ ọ B d u tùy ch n m c “Automatically Restart”.ỏ ấ ọ ụ Nhân OK đ xác nh n thay đ i và kh i đ ng l i.ể ậ ổ ở ộ ạ Vi c b tùy ch n Automatically Restart s làm h th ng b treo ho c hi n th “mànệ ỏ ọ ẽ ệ ố ị ặ ể ị hình Dump xanh” m i khi g p l i. Đi u này s giúp b n d xác đ nh đ c nguyênỗ ậ ỗ ề ẽ ạ ễ ị ượ nhân gây l i h n.ỗ ơ Đ kh c ph c, b n nên format phân vùng đĩa c ng và cài m i l i Windows.ể ắ ụ ạ ứ ớ ạ 2. Ki m tra ph n c ngể ầ ứ Đ gi m thi u th i gian xác đ nh nguyên nhân, b n nên d d ng ph ng pháp lo iể ả ể ờ ị ạ ử ụ ươ ạ tr . Trong tr ng h p này, RAM và b ngu n (Power Supply) là hay ph n c ng b nừ ườ ợ ộ ồ ầ ứ ạ c n quan tâm đ c bi t.ầ ặ ệ Kinh nghi m th c t cho th y:ệ ự ế ấ V i các h th ng P3 ho c t ng đ ng, RAM là ph n c ng c n ki m tra đ u tiên.ớ ệ ố ặ ươ ươ ầ ứ ầ ể ầ V i các h th ng P4 hi n nay, ph n c ng đ u tiên ki m tra là ngu n.ớ ệ ố ệ ầ ứ ầ ể ồ 3. RAM M t s ph n m n giúp b n ki m tra RAM nh Memtest86 (ộ ố ầ ề ạ ể ư www.memtest86.com), Gold Memory (www.gomdmemory.cz). Tuy nhiên, s d ng ph n m m ki m tra s m t nhi u th i gian. Vì v y, s d ngử ụ ầ ề ể ẽ ấ ề ờ ậ ử ụ ph ng pháp lo i tr là t i u nh t.ươ ạ ừ ố ư ấ 4. B ngu nộ ồ B ngu n là thi t b ph n c ng quan tr ng, cung c p năng l ng ho t đ ng cho toànộ ồ ế ị ầ ứ ọ ấ ượ ạ ộ h th ng.ệ ố Tuy nhiên, vi c l a ch n b ngu n đã không đ c ng i dùng quan tâm trong m tệ ự ọ ộ ồ ượ ườ ộ th i gian dài. V i hàng lo t công ngh ch y đôi ho c “2 trong 1” nh RAM dualờ ớ ạ ệ ạ ặ ư chennal, đĩa c ng RAID, đ h a SLI/CrossFire, Dual Monitor, CPU dual core…ứ ồ ọ B ngu n càng tr nên quan tr ng h n bao gi h t b i nó quy t đ nh s n đ nh c aộ ồ ở ọ ơ ờ ế ở ế ị ự ổ ị ủ h th ng, tu i th các thi t b ph n c ng khác. Gánh n ng này đã v t qua kh năngệ ố ổ ọ ế ị ầ ứ ặ ượ ả “ch u đ ng” c a b ngu n không tên tu i trên th tr ng, k c các b ngu n đ cị ự ủ ộ ồ ổ ị ườ ể ả ộ ồ ượ dán nhãn 600W, 700W. Vì v y, b n đ ng ti c ti n khi đ u t cho b ngu n h th ngậ ạ ừ ế ề ầ ư ộ ồ ệ ố vì chúng tránh cho b n nh ng s c đáng ti c khi x y ra quá t i.ạ ữ ự ố ế ả ả L u ý:ư Trong quá trình ki m tra, b n ph i l u ý v n đ tĩnh đi n và ti p đ t c a c th để ạ ả ư ấ ề ệ ế ấ ủ ơ ể ể tránh gây h ng hóc cho các thi t b , linh ki n.ỏ ế ị ệ Sao l u nh ng d li u quan tr ng đ tránh m t mát khi ki m tra.ư ữ ữ ệ ọ ể ấ ể Vi c ki m tra ph n c ng đòi h i ph i có khinh nghi m chuyên môn và khinh nghi m,ệ ể ầ ứ ỏ ả ệ ệ n u có th , b n nên nh ng i có khinh nghi m giúp đ .ế ể ạ ờ ườ ệ ỡ Đi n áp tr i s t cũng là nguyên nhân làm máy tính không n đ nh. Đi n áp quá cao hayệ ồ ụ ổ ị ệ quá th p có th làm h h ng thi t b ph n c ng. N u có th , b n nên trang b n ápấ ể ư ỏ ế ị ầ ứ ế ể ạ ị ổ ho c t t h n là UPS cho “c c c ng” c a mình.ặ ố ơ ụ ư ủ B. TRICO C. C U D LI UỨ Ữ Ệ N i dung: H c viên có đ y đ ki m th c đ :ộ ọ ầ ủ ế ứ ể Các t p tin, th m c b xóa nh mậ ư ụ ị ằ Các phân vùng b xóa/t o l i nh ng ch a đ nh d ng (format)ị ạ ạ ư ư ị ạ Phân vùng b format và cài HĐH m i ho c Ghost l iị ớ ặ ạ Đĩa c ng b hứ ị ư Chia s khinh nghi mẽ ệ GI I THI UỚ Ệ Đ i v i b t c ai khi đã s d ng máy vi tính dù là dùng đ h c t p, làm vi cố ớ ấ ứ ử ụ ể ọ ậ ệ hay gi i trí… đi u có d li u ch a trên máy tính và đó là th r t quan tr ng đ i v iả ề ữ ệ ứ ứ ấ ọ ố ớ b n. Và theo th i gian kh i d li u càng ngày càng l n lên, vì th b n luôn gìn gi vàạ ờ ố ữ ệ ớ ế ạ ữ b o v . Tuy nhiên, dù lý do nào đó dù là khách hàng hay ch quan có th s làm hả ệ ủ ể ẽ ư h ng hay m t d li u c a b n.ỏ ấ ữ ệ ủ ạ Các kh năng có th gây h h ng hay m t d li u c a b n:ả ể ư ỏ ấ ữ ệ ủ ạ Xóa nh m t p tin hay th m c ch a d li u c a b nầ ậ ư ụ ứ ự ệ ủ ạ Xóa nh m phân vùngầ Format nh m phân vùngầ Ghost nh m phân vùngầ Do đĩa c ng b hứ ị ư M t khi th m h a (disaster) đã x y ra thì vi c khôi ph c l i (Recovery) d li u làộ ả ọ ả ệ ụ ạ ữ ệ không đ m b o 100%. Tuy nhiên còn tùy thu c vào t ng tr ng h p c th mà cóả ả ộ ừ ườ ợ ụ ể h ng kh c ph c khác nhau.ướ ắ ụ CÁC TR NG TRÌNH C U D LI U THÔNG D NGƯƠ Ứ Ữ Ệ Ụ Khi m t t p tin hay th m c nào đó trong h th ng nào đó b xóa, th c ch t l nh nàyộ ậ ư ụ ệ ố ị ự ấ ệ ch đánh d u là “đã xóa” trong Diretory Entry và nh ng thông tin trong File Allocationỉ ấ ữ Table – FAT (v i phân vùng đ nh d ng FAT/FAT32) ho c đánh d u xóa trong Masterớ ị ạ ặ ấ File Table – MTF Enter (v i phân vùng đ nh d ng NTFS). Lúc này, các vùng (cluster)ớ ị ạ ch a d li u c a t p tin xem nh tr ng và đ c tính vào dung l ng ch a dùng đ nứ ữ ệ ủ ậ ư ố ượ ượ ư ế c a đĩa c ng m t dù d li u v n t n t i.ủ ứ ặ ữ ệ ẫ ồ ạ Khi d li u m i đ c ghi vào đĩa thì nó đ c ghi đè lên d li u cũ b đánh d u “đãữ ệ ớ ượ ượ ữ ệ ị ấ xóa” tr c đó, lúc này d li u cũ m i th t s b xóa đi. Chúng ta (và c h đi u hành)ướ ữ ệ ớ ấ ự ị ả ệ ề đ u không th nhìn th y đ c nh ng d li u b đánh d u “đã xóa”. Tuy nhiên, cácề ể ấ ượ ữ ữ ệ ị ấ tr ng trình c u d li u v n nhìn th y khi chúng quét qua b m t đĩa. Vì v y chúng taươ ứ ữ ệ ẫ ấ ề ặ ậ m i c n đ n các tr ng trình này trong vi c khôi ph c d li u.ớ ầ ế ươ ệ ụ ữ ệ Có r t nhi u tr ng trình c u d li u giúp b n th c hi n vi c này, t mi m phí đ nấ ề ướ ứ ữ ệ ạ ự ệ ệ ừ ễ ế có phí nh ontrack Easy Recovery, Winternals Disk Commander, Active Uneraser, PCư Inspwctor File Recovery, Dvice Rescue, Restoration, Lost & Found,… M i ch ng trìnhỗ ươ đ u có nh ng đi m m nh – y u khác nhau, nh ng nhìn chung, kh năng c u h tùyề ữ ể ạ ế ư ả ứ ộ thu c vào r t nhi u vào c u trúc d li u trên đĩa c ng và nh ng thao tác có nh h ngộ ấ ề ấ ữ ệ ứ ữ ả ưở đ n các vùng d li u.ế ữ ệ I. C u trúc c a d li u trên đĩa c ngấ ủ ữ ệ ứ Tr c tiên, chúng ta c n tham kh o qua cách th c thông tin c a m t t p tin đ c l uướ ầ ả ứ ủ ộ ậ ượ ư tr trên đĩa c ng.ữ ứ Đ i v i phân vùng FAT: D li u đ c l u tr t i 3 n i trên đĩa c ng, bao g mố ớ ữ ệ ượ ư ữ ạ ơ ứ ồ Directory Entry ch a thông tin v t p tin g m tên, dung l ng, th i gian t o và s li uứ ề ậ ồ ượ ờ ạ ố ệ cluster đ u tiên ch a d li u c a t p tin.ầ ư ữ ệ ủ ậ FAT ch a s hi u các cluster đ c s d ng cho t p tinứ ố ệ ượ ử ụ ậ Các cluster ch a d li u c a t p tin (vùng Allocation).ứ ữ ệ ủ ậ V i phân vùng NTFS: d lieuj đ c l u tr t i 2 n i trên đĩa c ng g mớ ữ ượ ư ữ ạ ơ ứ ồ D li u đ c l u trong MFT (Master File Table) Entryữ ệ ượ ư Vùng Allocation B t kỳ ch ng trình c u d li u nào cũng c g ng tìm l i nh ng thông tin t 3 n iấ ươ ứ ữ ệ ố ắ ạ ữ ừ ơ này đ có th khôi ph c đ y đ n i dung c a m t t p tin, n u thi u ho c m t m tể ể ụ ầ ủ ộ ủ ộ ậ ế ế ặ ấ ộ trong nh ng thông tin này, d li u không toàn v n ho c không th khôi ph c. (xemữ ữ ệ ẹ ặ ể ụ b ng)ả Nh vaayn, xem xét các tr ng h p trên thì kh năng khôi ph c d li u th ng kháư ườ ợ ả ụ ữ ệ ườ th p. Tr ng h p các cluster c a Allocation b h ng ho c b chép đè b i d li u m i.ấ ườ ợ ủ ị ỏ ặ ị ở ữ ệ ớ V lý thuy t, b n v n có th l y l i d li u cũ v i kyc thu t MFM (Magnetic Forceề ế ạ ẫ ể ấ ạ ữ ệ ớ ậ Microsope) tuy nhiên kh thu t này không đ c áp d ng r ng rãi trên th c t vì m tỹ ậ ượ ụ ộ ự ế ấ nhi u th i gian và chi phí r t cao.ề ờ ấ Phân vùng FAT/FAT32 Allocation Directory Entry FAT ok ok ok T p tin đ c khôi ph c đ y đậ ươ ụ ầ ủ ok ok - T p tin đ c khôi ph c nh ng có th n i dungậ ượ ụ ư ể ộ không đ y đ ho c không th đ c đ cầ ỉ ặ ể ọ ượ ok - ok T p tin có th đ c khôi ph c nh ng không đ yậ ể ượ ụ ư ầ đ thông tinủok - - - ok ok Không th khôi ph c m t dù v n có th nhìn th yể ụ ặ ẫ ể ấ tên c a t p tinủ ậ- ok - - - ok Không th khôi ph c và không còn d u v t c a t pể ụ ấ ế ủ ậ tin- - - Phân vùng NTFS Allocation MFT ok ok T p tin đ c khôi ph c đ y đậ ượ ụ ầ ủ ok - T p tin có th đ c khôi ph c nh ng không đ y đ thông tinậ ể ượ ụ ư ầ ủ - ok Không th khôi ph c dù v n có th nhìn th y tên t p tinể ụ ẫ ể ấ ậ - - Không th khôi ph c và không còn d u v t c a t p tinể ụ ấ ế ủ ậ II. Kh năng khôi ph c d li uả ụ ữ ệ 1. T p tin b xóa: Nh đã đ c p trên, vi c xóa t p tin s b đánh d uậ ị ư ề ậ ở ệ ậ ẽ ị ấ “đã xóa” trong Directory Entry và nh ng thông tin liên quan trong b ngữ ả FAT ho c MFT Entry. V m t lý thuy t, kh năng khôi ph c đ y đặ ề ặ ế ả ụ ầ ủ t p tin này là cao. Tuy nhiên, kh t qu th c t đôi khi không đ c nhậ ế ả ự ế ượ ư mong đ i vì t t s nguyên nhân: sau khi xóa, ng i ta dùng có g ng th cợ ộ ố ườ ắ ự hi n m t s thao tác l y l i d li u, HĐH ghi đè các d li u m i vàoệ ộ ố ấ ạ ữ ệ ữ ệ ớ các cluster đ c đánh d u xóa…ượ ấ 2. Phân vùng b xóa (ho c t o l i) nh ng ch a b đ nh d ng (format): h uị ặ ạ ạ ư ư ị ị ạ ầ h t các d li u đi u có th khôi ph c trong tr ng h p này vì FAT màế ữ ệ ề ể ụ ườ ợ MFT không b nh h ng khi ng i dùng xóa và t o m i phân vùng.ị ả ưở ườ ạ ớ 3. Phân vùng b format:ị V i phân vùng FAT, vi c đ nh d ng s xóa b ng FAT, Boot Record và thớ ệ ị ạ ẽ ả ư m c g c (Root Directory) nh ng Patition Table cà d li u trong Allocationụ ố ư ữ ệ v n còn. Nh ng t p tin có dung l ng nh h n kích th c m t clusterẫ ữ ậ ượ ỏ ơ ướ ộ (32KB, m t đ nh c a FAT32 ho c theo tùy ch n c a b n khi đ nh d ng),ặ ị ủ ặ ọ ủ ạ ị ạ t p tin đ c khôi ph c hoàn toàn vì chúng không c n đ n thông tin trongậ ượ ụ ầ ế b ng FAT. V i các t p tin có dung l ng l n, nhi u cluster liên ti p nhau,ả ớ ậ ượ ớ ề ế chúng s có s phân m nh khi có s thay đ i dung l ng theo th i gian.ẽ ự ả ự ổ ượ ờ Vi c tìm và ráp các cluster có liên quan v i nhau là công vi c khó khăn, nh tệ ớ ệ ấ là v i nh ng t p tin có dung l ng l n và th ng hay thay đ i. M t sớ ữ ậ ượ ớ ườ ổ ộ ố ph n m m c u d li u có kh năng khôi ph c mà không c n thông tin tầ ề ứ ữ ệ ả ụ ầ ừ b ng FAT. Tuy nhiên, n i dung nh ng t p tin sau khi tìm l i s không đ yả ộ ữ ậ ạ ẽ ầ đ ho c không th đ c đ c. Vì v y, b n s c n đ n m t ph n m m cóủ ặ ể ọ ượ ậ ạ ẽ ầ ế ộ ầ ề kh năng trích xu t nh ng n i dung cóng đ c đ c t nh ng t p tin này.ả ấ ữ ộ ọ ượ ừ ữ ậ V i phân vùng NTFS, vi c đ nh d ng s t o ra MFT m i, tuy nhiên k t quớ ệ ị ạ ẽ ạ ớ ế ả khôi ph c s t t h n phân vùng FAT vì NTFS không s d ng b ng FAT đụ ẽ ố ơ ử ụ ả ể xác đ nh các cluster ch a d li u c a cùng t p tin.ị ứ ữ ệ ủ ậ 4. Phân vùng b format và cài HĐH m i ho c s d ng Ghost:ị ớ ặ ử ụ Tr ng h p này th c s là khó khăn vì Directory Entry (FAT), MFT (NTFS)ườ ợ ự ự đã b xóa. Gi s b n có 10GB d li u trên phân vùng 20GB, phân vùng nàyị ả ử ạ ữ ệ b format và chép đè 5GB d li u m i. Nh v y, b n không hteer khôi ph cị ữ ệ ớ ư ậ ạ ụ nh ng d li u đã b chép đè mà ch có th khôi ph c d li u t 5GB tr vữ ữ ệ ị ỉ ể ụ ữ ệ ừ ỡ ề sau. 5. Đĩa c ng b h :ứ ị ư N u đĩa c ng b h v m t v t lý thì vi c khôi ph c d li u càng tr nênế ứ ị ư ề ặ ậ ệ ụ ữ ệ ỡ khó khăn h n. Tuy nhiên, n u đĩa c ng b h mainboard thì có th khôi ph cơ ế ứ ị ư ể ụ l i đ c. Khi đó, b n thay th mainboard gi ng nh mainboard c a đĩaạ ượ ạ ế ố ư ủ c ng b .ứ ị M t s l u ý:ộ ố ư B n có th s d ng b t c ph n m m nào trong kh năng c a mình đ c uạ ể ử ụ ấ ứ ầ ề ả ủ ể ứ d li u, tuy nhiên chúng tôi xin l u ý m t vài đi m sau:ữ ệ ư ộ ể M t s ph n m m dùng th và ch yêu c u ng i dùng nh p s đăng kýộ ố ầ ề ử ỉ ầ ườ ậ ố (License Key) khi sao l u nh ng d li u c n khôi ph c. Vì v y, b n hãyư ữ ữ ệ ầ ụ ậ ạ t n d ng đi u này đ th qua m t s ph n m m đ tìm ra ph m m mậ ụ ề ể ử ộ ố ầ ề ể ầ ề thích h p nh t v i lo i d li u mình c n khôi ph c.ợ ấ ớ ạ ữ ệ ầ ụ M t s ph n m m cho phép t o đĩa kh i đ ng và làm vi c trong ch độ ố ầ ề ạ ở ộ ệ ế ộ MS-DOS. Tuy nhiên, b n s khó khăn h n trong vi c ch n l a nh ng dạ ẽ ơ ệ ọ ự ữ ữ li u v n khôi ph c. N u có th , hãy cài đ t ph n m m c u d li u trênệ ầ ụ ế ể ặ ầ ề ứ ữ ệ m t h th ng khác và g n đĩa c n khôi ph c khi đã s n sang. B n s dộ ệ ố ắ ổ ầ ụ ẵ ạ ẽ ễ dàng làm vi c h n v i nh ng t p tin theo c u trúc cây th m c, xe qua n iệ ơ ớ ữ ậ ấ ư ụ ộ dung nh ng t p tin có th khôi ph c tr c khi mua License Key.ữ ậ ể ụ ướ L u ý: b n đ ng lo l ng khi HĐH không nh n ra đĩa c ng v n khôi ph c,ư ạ ừ ắ ậ ứ ầ ụ ph m m m khôi ph c s làm vi c này t t h n n u trong BIOS Setup v nầ ề ụ ẽ ệ ố ơ ế ẫ nh n ra c ng.ậ ổ ứ Tránh nh ng thao tác ghi d li u lên đĩa c ng c n khôi ph c. Sauk hi xóa, vữ ữ ệ ứ ầ ụ ị trí nh ng cluster không đ c b o v , s n sang cho vi c ghi đè d li u m i.ữ ượ ả ệ ẳ ệ ữ ệ ớ C khi ng i dùng không t o ra nh ng t p tin m i, ho t đ ng c a HĐHả ườ ạ ữ ậ ớ ạ ộ ủ cũng nh h ng đ n d li u đã xóa khi t o ra nh ng t p tin nh t ký (logả ưở ế ữ ệ ạ ữ ậ ậ file) ghi l i ho t đ ng c a h th ng. Ngoài ra, vi c s d ng internet s t iạ ạ ộ ủ ệ ố ệ ử ụ ẽ ả v khá nhi u t p tin t m cũng đ c ghi lên đĩa c ng. T t nh t b n nêề ề ậ ạ ượ ứ ố ấ ạ ng ng ngay vi c s d ng c ng này, ch g n nó vào m t h th ng khácừ ệ ử ụ ổ ứ ỉ ắ ộ ệ ố khi đã chu n b s n sang cho vi c c u d li u.ẩ ị ẳ ệ ứ ữ ệ Đ ng ch m tr khi c u d li u. Hãy hành đ ng th t nhanh khi nh n th yừ ậ ễ ứ ữ ệ ộ ậ ậ ấ say l m c a mình, b n s có nhi u c h i l y l i d li u đã b xóa m t.ầ ủ ạ ẽ ề ơ ộ ấ ạ ữ ệ ị ấ Ngoài ra, kh năng khôi ph c d li u ph thu c vào lo i d li u. N u làả ụ ữ ệ ụ ộ ạ ữ ệ ế nh ng t p tin hình, b n có th l y l i 9 trên 10 hình. Tuy nhiên, n u là cữ ậ ạ ể ấ ạ ế ơ s d li u (database), b n bi u… dù có th l y l i đ c 90% nh ng có thỡ ữ ệ ả ể ể ấ ạ ượ ư ể chúng v n vô d ng vì c u trúc s s d li u th ng có s liên k t, phẫ ụ ấ ơ ỡ ữ ệ ườ ự ế ụ thu c l n nhau.ộ ẫ M t đĩa c ng ch t n u BIOS hay ti n ích qu n lý đĩa c ng không nh nộ ứ ế ế ệ ả ứ ậ d ng đ c. c ng ch t th ng có nh ng hi n t ng l nh không ngheạ ượ Ổ ứ ế ườ ữ ệ ượ ạ ư ti ng motor quay, phát ra nh ng ti ng đ ng lách cách khi ho t đ ng… đâyế ữ ế ộ ạ ộ là nh ng h ng hóc v t ly c a bo m ch đi u khi n, đ u đ c, motor, đĩa t …ữ ỏ ậ ủ ạ ề ể ầ ọ ừ Hãy có g n t o b n sao nh c a đĩa c ng v i Norton Ghost. Drive Imageắ ạ ả ả ủ ứ ớ ho c tính năng t ng t c a m t s ph n m m c u d li u. Khi đĩa c ngặ ươ ự ủ ộ ố ầ ề ứ ữ ệ ứ g p s c , b n có th l y l i d li u t b n sao nh c a đĩa c ng.ậ ự ố ạ ể ấ ạ ữ ệ ừ ả ả ủ ứ N u d li u th c s r t quan tr ng, b n nên đem c ng đ n nh ng d chế ữ ệ ự ự ấ ọ ạ ổ ứ ế ữ ị v c u d li u có uy tính đ ki m tra, đ ng thao tác trên đĩa c ng vì s nhụ ứ ữ ệ ể ể ừ ứ ẽ ả h ng đ n kh năng khôi ph c d li u ho c làm tình hình thêm nghiêmưở ế ả ụ ữ ệ ặ tr ng. Và dĩ nhiên, cái giá ph i tr cho vi c này là không r chút nào. Tuyọ ả ả ệ ẻ nhiên, b n đ ng trông ch nhi u vào vi c c u d li u khi c ng ch t vìạ ừ ờ ề ệ ứ ữ ệ ổ ứ ế vi c này ích khi thành công.ệ C T BAD C NGẮ Ổ Ứ Thoonng th ng khi c ng (HDD) c a b n b h h ng (xu t hi n bad sector) thì đườ ổ ứ ủ ạ ị ư ỏ ấ ệ ể đ m b o an toàn d li u, cách t t nh t là thay th đĩa c ng m i. Tuy nhiên, giá m t ả ả ữ ệ ố ấ ế ứ ớ ộ ổ c ng không ph i là r , nên b n đ ng v i v t nó vào s t rác mà hãy c g ng c u ch aứ ả ẻ ạ ừ ộ ứ ọ ố ắ ứ ữ nó b ng các ti n ích chuyên dùng.ằ ệ Nh n bi t đĩa c ng b bad:ậ ế ứ ị 6. Trong lúc đang cài đ t Windows h th ng b treo mà không xu t hi nặ ệ ố ị ấ ệ mootn thông báo l i nào (đĩa cài đ t Windows v n còn t t), m c dù v nỗ ặ ẫ ố ặ ẫ có th dùng Partition Magic phân vùng cho HDD m t cách bình th ng.ể ộ ườ 7. Không Fdisk đ c: Khi Fdisk báo l i ượ ỗ no fixed precent (đĩa c ng hi n t iứ ệ ạ không th phân chia) ho c Fdisk đ c nh ng r t có th b treo trong quáể ặ ượ ư ấ ể ị trình Fdisk. 8. Không format đ c HDD: khi ti n hàn format đĩa c ng máy báo l i Badượ ế ứ ỗ Track 0 – Disk Unsable. 9. Khi format thì máy báo Trying to recover allocation unit xxxx. Lúc này máy báo cho ta bi t cluster xxxx b h và nó đang c g ng ph c h i l iế ị ư ố ắ ụ ồ ạ cluster đó nh ng thông th ng cái ta nh n đ c là m t bad secter.ư ườ ậ ượ ộ 10. Đang ch y b t kỳ m t ng d ng nào, nh n đ c m t câu thông báo nhạ ấ ộ ứ ụ ậ ượ ộ ư Error reading data on driver C:, Retry, Abort, Ignore, fail? Ho c A seriousặ error occur when reading driver C:, Retry or Abort? 11. Khi ch y Scandisk hay NDD (Norton Disk Doctor) hay b t kỳ ph nạ ấ ầ m m ki m tra b m t đĩa (surface scan) nào, ta s g p r t nhi u badề ể ề ặ ẽ ậ ấ ề sector. Cách kh c ph cắ ụ (T t c các tr ng trình gi i thi u d i đây n m g n trong đĩa Hirend’s Boot có bán ấ ả ươ ớ ệ ướ ằ ọ ở các c a hàng ph n m m tinh h c phiên b n t 7.7 tr đi).ử ầ ề ọ ả ừ ở Cách 1: Dùng Partition Magic c t b ch badắ ỏ ổ Th c hi n nh sau:ự ệ ư Đ u tiên dùng ch ng trình NDD (Norton Disk Doctor), kh i đ ng t đĩa Hiren’s Boot.ầ ươ ở ộ ừ menu tr ng trình ch n m c Hard Disk ToolsỞ ươ ọ ụ Ch n ti p m c Norton Utilitiesọ ế ụ Cu i cùng ch n Norton Disk Doctor.ố ọ Sau khi dùng NDD xác đ nh đ c v trí b bad trên HDD, ti n hành ch y ch ng trìnhị ượ ị ị ế ạ ươ Partition Magic c t b ph n b bad b ng cách đ t partition ch a đo n h ng đó thànhắ ỏ ầ ị ằ ặ ứ ạ ỏ Hide Partition. Ví d : kho n b bad t 9.3 GB đ n 9.6GB, b n chia l i partition, cho partition C đ nụ ả ị ừ ế ạ ạ ế kho n 9GB, partition D b t đ u t 10GB, c nh th b n ti n hành loai b h t h nả ắ ầ ừ ứ ư ế ạ ế ỏ ế ẳ ph n b bad.ầ ị Cách này s d ng r t hi u qu tuy nhiên nó ch kh c ph c đ c khi đĩa c ng c a b nử ụ ấ ệ ả ỉ ắ ụ ượ ứ ủ ạ có s l ng bad th p.ố ượ ấ Cách 2: Dùng ch ng trình HDD Regeneratươ ỏ Thông th ng nhà s n xu t luôn đ d phòng m t s sector trên m i Track ho cườ ả ấ ể ự ộ ố ỗ ặ Cylinder, và th c ch t kích th c th t c a sector v n l n h n 512 bytes r t nhi u (tùyự ấ ướ ậ ủ ẫ ớ ơ ấ ề lo i hang đĩa). Nh th n u nh s sector b bad ít h n s d phòng còn t t thì lúc nàyạ ư ế ế ư ố ị ơ ố ự ố có th HDD Regenerator s l y nh ng sector d phòng còn t t đ p qua thay cho sectorể ẽ ấ ữ ự ố ắ b h , nh v y b m t đĩa tr nên “s ch” h n và t t tr l i. Dĩ nhiên n u s l ngị ư ư ậ ề ặ ở ạ ơ ố ở ạ ế ố ượ sector d phòng c ng ít h n thì c ng s còn b bad m t ít. B n có th quay l iự ổ ứ ơ ổ ứ ẽ ị ộ ạ ể ạ cách 1. Cách th c hi nự ệ Kh i đ ng h th ng t đĩa Hiren’s Bootở ộ ệ ố ừ C a s đ u tiên xu t hi n ch n Hard Disk Toolsử ổ ầ ấ ệ ọ Ch n ti p m c HDD Regeneratorọ ế ụ B m phím b t kì đ xác nh nấ ấ ể ậ K đ n dòng Starting sector (leave 0 to scan from the beginning) gõ vào dung l ngế ế ở ượ l n nh t hi n có c a HDD, gõ xong n Enter đ ch ng trình th c hi nớ ấ ệ ủ ấ ể ươ ự ệ Th i gian ch , tùy thu c vào dung l ng đĩa vaf s l ng bad.ờ ờ ộ ượ ố ượ Cách 3: Law Lebel Format (LLF) LLF có m c đích là làm kaij surface đĩa c ng, ch a bad sector, đ đĩa c ng gi ng nhụ ứ ử ể ứ ố ư m i xu t x ng; hang đĩa c ng cũng làm LLF đĩa khi s n xu t, nh ng v i máy mócớ ấ ưở ứ ả ấ ư ớ hi n đ i, còn chúng ta l i làm v i ph n m m. Đó là ph ng pháp cu i cùng đ y, ho cệ ạ ạ ớ ầ ề ươ ố ấ ặ b n có l i m t đĩa g n nh m i xu t x ng, ho c đĩa h ng luôn.ạ ạ ộ ầ ư ớ ấ ưở ặ ỏ Công c : b n nên dùng ph n m m c a HÃNG S N XU T đĩa c ng c a b n. N u đĩaụ ạ ầ ề ủ Ả Ấ ứ ủ ạ ế b n là MAXTOR, b n vòa Internet, vào side Maxtor download ph n m m POWERạ ạ ầ ề MAX, ch n làm floppy ch a ph n m m, hay ch n làm CD. N u đĩa c ng b n làọ ứ ầ ề ọ ế ứ ạ Seagate, b n download DiscWizard Starter Editition. N u Western Digital, b nạ ế ạ download DataLifeguard Diagnostic v vào floppy hay file ISO làm CD boot.ề Thí v đĩa c ng tôi là MAXTOR, máy tôi có FLOPPY DRIVE, tôi down v ghi luônụ ứ ề bào m t floppy disk. Tôi cho floppy vào floppy drive, t t computer; b t l i coputer đêtộ ắ ậ ạ Bpppt vào POWER MAX; làm theo POWER MAX h ng d n (n u dùng CD POWERướ ẫ ế thì cũng v y, boot máy computer v i CD Power max…).ậ ớ N u không mu n download các ph n m m trên, b n có th dùng đĩa Hiren’s boot,ế ố ầ ề ạ ể trong đó có nh ng ph n m m này.ữ ầ ề