Chế định công nhận trong luật quốc tế
Năm là, một thực thể được thành lập không trái với luật quốc tế, pháp luật nên có quy định rằng thực thể đó cần được công nhận trước hết từ các cường quốc, đặc biệt từ các thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ và từ chính LHQ, cũng như việc thu nhận họ vào thành viên LHQ, điều đó là rất cần thiết và là điều kiện cho việc công nhận phổ quát thực thể đó trên trường quốc tế; Sáu là, Ủy ban Luật quốc tế LHQ nên nghiên cứu để hệ thống hóa và pháp điển hóa chế định công nhận trong luật quốc tế, vì lãnh thổ ly khai hay tự xưng vẫn tiếp tục phát sinh và tồn tại, quan hệ giữa các quốc gia luôn có ý nghĩa then chốt trong giải quyết các vấn đề toàn cầu, thì chế định công nhận vẫn bảo tồn được tính thời sự-cấp thiết của mình.
Bạn đang xem nội dung tài liệu Chế định công nhận trong luật quốc tế, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 20-29
TRAO ĐỔI
Ch nh công nh n trong lu t qu c t
Lê V n nh*, Phan V n M nh
Khoa Lu ật, ĐHQGHN, 144 Xuân Th ủy, C ầu Gi ấy, Hà N ội, Vi ệt Nam
Nh n ngày 09 tháng 12 n m 2015
Ch nh s a ngày 25 tháng 2 n m 2016; Ch p nh n ng ngày 18 tháng 3 n m 2016
Tóm t ắt: Bài vi t này s phân tích và bình lu n v các v n : i) v các th c th ư c thành l p vi
ph m các quy ph m và các nguyên t c c a lu t qu c t ; ii) m t th c th s nh n ư c s công
nh n pháp lý qu c t khi nó ư c thành l p phù h p v i các nguyên t c và các quy ph m pháp lu t
qu c t ; iii) khi m t lãnh th ly khai hay t x ưng mà xu t hi n trên lãnh th c a m t qu c gia, d ư i
b t k ph ươ ng th c nào, thì qu c gia ó có toàn quy n lo i b th c th nh ư v y vì ã xâm ph m
nguyên t c toàn v n lãnh th qu c gia. ây là m t v n luôn có tính m i, c n nghiên c u, c
bi t hi n nay ang có s xu t hi n nhà n ư c ly khai và t x ưng (IS) trái v i quy nh c a lu t qu c t .
Từ khó a: Ch nh công nh n, công nh n qu c gia, công nh n s m, công nh n mu n, tiêu chí
công nh n.
1. Đặt v ấn đề ∗∗∗ hi n chính là c ơ s pháp lý cho s h p tác nói
trên và c ng là nguyên nhân d n n tính th i
Ch nh công nh n qu c gia có liên quan s c a v n công nh n trong lu t qu c t
tr c ti p n s thay i trong tr t t pháp lý ươ ng i.
qu c t và c bi t là s thay i ch th lu t Chính v n công nh n qu c gia m i ã
qu c t . Ch nh này c ng có quan h m t thi t nâng cao s hi n di n c a nhà n ư c t x ưng (ví
v i y u t chính tr , n i dung c a nó c ng thay d , Islamic State, IS), ly khai, hay chính ph
i tùy thu c vào t ng hoàn c nh c th trong “bù nhìn”. Vi c ưa ra hành vi công nh n là
quan h qu c t . th m quy n riêng c a m i qu c gia vì qu c gia
M t trong nh ng c i m n i b t c a các có quy n c l p trong quan h i n i và i
quan h qu c t th i i toàn c u hóa hi n nay ngo i, là tính c quy n duy nh t c a các qu c
là vi c m r ng các quan h h p tác gi a các gia có ch quy n, nh ưng ôi khi s ng ch m
qu c gia trên nhi u l nh v c khác nhau c a i n nguyên t c toàn v n lãnh th c a qu c gia
s ng xã h i. Hành vi công nh n ơn ph ươ ng khác và khi ó hành vi công nh n s vi ph m
c a qu c gia i v i m t qu c gia m i xu t pháp lu t qu c t .
Nghiên c u ch nh công nh n trong lu t
_______
∗ qu c t là c n thi t vì ch nh này ã t n t i
Tác gi liên h . T.: 84-4-37548514 trong th c ti n quan h qu c t , nh ưng n nay
Email: binhlevan1962@gmail.com
20
L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29 21
v n này không có s ng thu n trong h c Công nh ận s ớm là vi c công nh n m t th c
thuy t pháp lý qu c t trên c hai bình di n: th tr ư c khi nó có y các y u t c a m t
nh tính và nh l ư ng, ch nh này c ng qu c gia theo quy nh c a Công ư c
ch ưa ư c h th ng hóa (ch y u là quy ph m Montevideo n m 1933 2. Tuy nhiên, theo chúng
t p quán qu c t ) hay ch ưa ư c quy nh c tôi, ngày nay n u ch c n d a vào các y u t
th trong m t i u ư c. c a Công ư c này là ch ưa thuy t ph c, vì có
Vi c nghiên c u ch nh này s giúp chúng qu c gia c l p trên th c t , nh ưng l i không
ta hi u bi t sâu s c thêm v giai o n cu i c a ư c qu c t công nh n; ho c có nhà n ư c ã
s xu t hi n m t th c th mà không nh n ư c ư c công nh n r ng rãi m t cách chính danh,
s công nh n t các qu c gia khác, v b n ch t nh ưng chính ph không có quy n h n. Ví d
th c th ó có th là nhà n ư c t x ưng (ví d nh ư, ài Loan ã h i t các y u t mà Công
nh ư IS), ly khai, hay m t lãnh th nào ó v.v... ư c Montevideo n m 1933 quy nh cho m t
có tham v ng giành ư c quy ch qu c gia c th c th là qu c gia, ư c Tòa Thánh Vatican
l p – ch th c a lu t qu c t ươ ng i. và 24 qu c gia công nh n, có quan h qu c t
trên th c t v i nhi u qu c gia khác, nh ưng ài
Bài vi t này s c p n m t s khía c nh
Loan ch ưa ph i là ch th lu t qu c t 3; ho c có
v lý lu n c a hành vi công nh n ơn ph ươ ng
qu c gia c l p nh ưng l i không ư c c ng
trong lu t qu c t . Trên c ơ s phân tích các tiêu
ng qu c t th a nh n nh ư: Abkhazia 4, B c
chí công nh n qu c gia, s xem xét các v n
Kibris (riêng n ư c này ư c duy nh t Th Nh
liên quan n thu t ng công nh n tr ư c và sau
K công nh n), Nagorno-Karabakh 5, Nam
i v i m t th c th m i, ưa ra k t lu n v
Osetia 6, Somaliland 7, Transnistria và Kosovo
tính h p lý c a vi c công nh n thu t ng này.
(n ư c này ư c ph n l n các qu c gia ph ươ ng
Ch nh công nh n qu c gia ã hình thành và
Tây công nh n8); ho c có qu c gia ư c c ng
ư c ghi nh n trong h c thuy t c a lu t qu c t
c i n, và hi n nay ang ti p t c ư c s d ng _______
trong các n ph m pháp lý qu c t ươ ng i. 2 Theo i u 1 Công ư c Montevideo n m 1933
Do v y, công nh n qu c gia m i luôn có tính (Montevideo Convention on the Rights and Duties of
ch t th i s , c n ư c nghiên c u ph c v States), qu c gia c n có các y u t c ơ b n: có dân c ư
cho công tác ào t o, nghiên c u khoa h c và th ư ng xuyên; có lãnh th xác nh; có chính ph h p
pháp; và có n ng l c tham gia quan h qu c t v i các ch
cho c gi quan tâm. th khác (Công ư c có hi u l c ngày 26/12/1934, và ã
ư c ng ký trong Tuy n t p các i u ư c c a H i qu c
liên ngày 08/01/1936).
3
2. M ột s ố v ấn đề v ề lý lu ận và th ực ti ễn công i u 31 c a Hi n pháp Trung Hoa ghi nh n r ng m i
1 khu v c hành chính nh ư Hong Kong, Ma Cao hay ài
nh ận qu ốc gia Loan v n duy trì h th ng chính tr riêng v i các v n
pháp lý, kinh t và tài chính, bao g m c l nh v c ký k t
Công nh n pháp lý qu c t g m có các lo i các hi p nh v i n ư c ngoài s còn ư c h ư ng m t s
quy n nh t nh.
cơ b n, nh ư: công nh n qu c gia; công nh n 4 Theo LHQ, Abkhazia không ph i qu c gia c l p t
chính ph ; công nh n bên tham chi n; công Gruzia. Abkhazia ư c Nga, Nicaragua, Venezuela, Nauru
nh n dân t c ang u tranh vì c l p dân t c; và 2 qu c gia không ph i thành viên LHQ khác là Nam
công nh n t ch c kháng chi n. N u theo tiêu Ossetia và Transnistria công nh n.
5
chí v th i gian, công nh n có th bao g m: Theo LHQ, Nagorno-Karabakh không ph i qu c gia c
l p t Azerbaijan.
công nh n s m và công nh n mu n. 6 Theo LHQ, Nam Ossetia không ph i qu c gia c l p t
Gruzia. Nam Ossetia ư c Nga, Nicaragua, Venezuela,
_______ Nauru và 2 qu c gia không ph i thành viên LHQ khác là
1 c thêm: Giáo trình Công pháp qu c t . Khoa Lu t Abkhazia và Transnistria công nh n.
HQGHN, NXB HQG Hà N i, 2014, tr.128-135 (do 7 Theo LHQ, Somaliland không ph i qu c gia c l p t
PGS.TS. Nguy n Bá Di n làm ch biên); Giáo trình Lu t Somalia.
qu c t . Tr ư ng HL Hà N i, NXB CAND, 2004, tr.65- 8 Theo LHQ, Kosovo không ph i qu c gia c l p t
72 (do TS. Lê Mai Anh làm ch biên). Serbia. Kosovo ư c 72 qu c gia thành viên c a LHQ và
22 L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29
ng qu c t th a nh n, nh ưng th c t không gi i hành vi công nh n s m trên c ơ s có tính
c l p, ví d nh ư: Palestine 9 và Tây Sahara 10 n s thay i ã di n ra trong th c ti n quan
và nh ư v y c ng chưa th là ch th lu t qu c t h qu c t .
hoàn ch nh. V n công nh n liên quan n kh n ng
Công nh ận mu ộn là vi c công nh n m t xu t hi n qu c gia và s ph c t p h ơn khi công
qu c gia ư c th c hi n sau m t kho ng th i nh n qu c gia m i ư c hình thành t m t ph n
gian k t khi qu c gia ó ã có y các y u lãnh th ư c tách ra t m t qu c gia ang t n
t c a m t ch th lu t qu c t 11 . t i (g i là mẫu qu ốc - parent state ) hay t s
Trong các công trình khoa h c pháp lý qu c s p c a nhà n ư c liên bang.
t , v n công nh n s m th ư ng ít nh n ư c Tách lãnh th do k t qu c a cu c chi n
s chú ý c a các nhà khoa h c. Có m t s tác tranh gi i phóng dân t c là m t hình th c làm
gi xem xét m t vài khía c nh v công nh n xu t hi n qu c gia và là ph ươ ng th c c tr ưng
s m [1, 2], nh ưng h l i không ưa ra m t nh g n v i s xu t hi n nhi u qu c gia các châu
ngh a rõ ràng v khái ni m công nh n s m, l c khác nhau. Ví d , trong th i k phong ki n,
không lu n ch ng v ý ngh a pháp lý c a nó, nh ư: Hoa K v i V ươ ng qu c Anh; Hà Lan và
c ng nh ư không gi i thích rõ ràng h qu pháp B ào Nha v i Tây Ban Nha; ho c trong th
lý qu c t c a hành vi công nh n s m. Công k XIX, vi c tách thu c a Nam M t Tây
nh n s m c ng ư c c p n trong các h c Ban Nha và B ào Nha; B t Hà Lan; Hy L p
thuy t c i n tr ư c ó [3-5] và các công trình t Th Nh K . Chúng ta bi t r ng các c ư ng
khác mu n h ơn [6-8]. Các công trình này ã lý qu c th c dân ươ ng nhiên ch ng l i quá trình
này, do v y trong m t th i gian dài các qu c
gia ã tách ra c l p nh ưng không ư c công
1 th c th không ph i thành viên LHQ là ài Loan nh n. Ví d , Hà Lan tuyên b c l p n m 1576
công nh n. và B ào Nha n m 1640, nh ưng ch ư c Tây
9 Tòa thánh Vatican thông báo chính th c công nh n nhà
nư c Palestine ngày 14/5/2015. Ban Nha công nh n vào n m 1648 và n m 1668
thanh-vatican-cong-nhan-nha-nuoc-palestine-400935.vov ; [9]. Hoa K tuyên b c l p n m 1776 (t 13
Palextin thi t l p quan h ngo i giao v i Vi t Nam ngày thu c a c a Anh) và ch ư c V ươ ng qu c
19/11/1988. Hai n ư c ã ký: Hi p nh h p tác kinh t , Anh công nh n vào n m 1783; B tuyên b c
th ươ ng m i, v n hóa và Khoa h c-k thu t (1990); Hi p
nh Th ươ ng m i (1994); Hi p nh khung v h p tác kinh l p vào n m 1830, nh ưng Hà Lan ch công nh n
t , v n hoá, giáo d c, khoa h c- k thu t, th thao và du vào n m 1839 [5].
l ch (5/2010); Tho thu n h p tác gi a B Giáo d c hai Trong h c thuy t c a lu t qu c t ã c p
nư c (5/2010); Tho thu n h p tác gi a thông t n xã Vi t n giai o n xem xét công nh n là tr ư c khi
Nam và c ơ quan báo chí và truy n thông Palextin
(5/2010). k t thúc chi n s , các qu c gia công nh n cho
10 Theo LHQ, C ng hòa Dân ch R p Sahrawi không r ng h không óng vai trò là quan tòa công
ph i chính ph có ch quy n vùng Tây Sahara, ư c 83 b ng c a cu c n i chi n [5] và trong giai o n
qu c gia thành viên LHQ, Liên hi p châu Phi (tr Maroc - này, hành vi công nh n không b coi là vi ph m
qu c gia c ng tuyên b ch quy n Tây Sahara) công nh n.
11 Ví d nh ư n m 1979, Hoa K ã công nh n C ng hòa lu t pháp qu c t . Có quan i m cho r ng công
nhân dân Trung Hoa là i di n duy nh t c a toàn b nh n s m m t ph n lãnh th , mà lãnh th ó
Trung Hoa. n nay, Trung Hoa không ư c 22 qu c gia ang còn u tranh v i m u qu c giành c
thành viên LHQ và Tòa thánh Vatican công nh n vì h ã l p, là m t hành vi không vi ph m lu t qu c t ,
công nh n Trung Hoa Dân Qu c ( ài Loan); T 1954- nh ưng là hành vi không có thi n chí i v i
1975, 84 qu c gia trên th gi i ã công nh n và t n n
t ng bang giao v i Vi t Nam C ng Hòa (Tài li u c a LHQ m u qu c [4]. M t s lu t gia-lu t qu c t tr ư c
lưu chi u tháng 2/1998, m c 3, tr.236); n h t tháng th k XX ã không coi hành vi công nh n s m
12/1972, có 49 qu c gia ã công nh n và t bang giao v i có liên quan n lu t pháp qu c t , mà hành vi
nư c Vi t Nam Dân ch C ng hòa (Bühler, Konrad G. ó ch là h qu c a hình th c quan h ngo i
State succession and membership in international
organizations . The Hague: Kluwer Law International, giao [3].
2001. tr 68-92).
L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29 23
u th k XX, các dân t c các n ư c r ng hành vi công nh n s m là m t v n pháp
thu c a ã ý th c ư c quy n c a dân t c lý qu c t , b i vì hành vi ó là m t s can thi p
mình, d n t i s gia t ng các phong trào gi i và có c ng ngh a là vi ph m lu t pháp qu c t .
phóng dân t c, ví d nh ư: n , Th Nh K , Vào kho ng gi a th k XX ư c xem là
Ai C p, Mông C , Nam Phi, Syria, Iraq, th i k s p i v i ch ngh a th c dân, ã
Palestine, Iran, Afghanistan, Indonesia [10], d n n s xu t hi n các qu c gia m i không
Trung Hoa, Vi t Nam và nhi u qu c gia khác. ch nhi u v s l ư ng mà còn nhanh v th i
Ti n trình gi i phóng dân t c ã làm cho v n gian. Ví d , n m 1943, Syria và Lebanon giành
công nh n s m có ý ngh a pháp lý qu c t và vì ư c ch quy n qu c gia; Vi t Nam và
v y ã ư c ghi nh n trong tài li u pháp lý Indonesia giành ư c c l p n m 1945; Jordan
qu c t , nó c ng là ti n so n th o các tiêu và Philippines n m 1946; n và Pakistan
chí cho hành vi công nh n s m. n m 1947; Mi n i n và Ceylon (t n m 1972
Công nh n s m ư c hi u là công nh n m t là Sri Lanka) n m 1948; Trung Hoa n m 1949;
ph n lãnh th ã tách ra kh i lãnh th m u Libya n m 1951; Campuchia n m 1953; Lào
qu c, nh ưng ang ti p t c u tranh cho s c n m 1954. Trong kho ng th i gian t n m
l p c a mình [8]. Có quan i m cho r ng s 1956-1965, có 33 qu c gia tuyên b c l p
ki n k t thúc cu c chi n ư c xem là tiêu chí châu Phi; Cuba giành ư c c l p n m 1959;
cơ b n cho vi c xác nh tính k p th i c a hành Síp (Cyprus) n m 1960; Jamaica n m 1962;
vi công nh n [7]. V n này có các chính ki n Trinidad và Tobago n m 1962; Malta n m 1964
khác nhau: i) khuy n ngh sau m t kho ng th i và r t nhi u qu c gia khác [10]. i h i ng
gian nh t nh t khi k t thúc xung t không LHQ ã thông qua Tuyên b (n m 1960) v
nên ư a ra hành vi công nh n [9]; ho c ii) hành trao c l p cho các n ư c và các dân t c thu c
vi công nh n s m i v i qu c gia m i nên a, trong ó ã nh n m nh v s c n thi t ph i
ư c m u qu c th c hi n u tiên và ó là tiêu ch m d t ch ngh a th c dân ngay l p t c và vô
chí công nh n k p th i; ho c iii) hành vi công i u ki n trên t t c các khía c nh c v hình
nh n s thay i lãnh th s là h p pháp ch th c và bi u hi n c a nó [12].
trong i u ki n ph n lãnh th thay i ó ư c Trong các i u ki n nói trên, v n tách
công nh n b i chính m u qu c c a nó [6]. các thu c a t m u qu c và công nh n chúng
M t s nhà khoa h c ã có cùng quan i m là nh ng qu c gia c l p có m t ý ngh a c
khi cho r ng hành vi công nh n c a m u qu c bi t quan tr ng, nh ưng gi i lu t gia-lu t qu c t
i v i ph n lãnh th tách ra t h không ph i còn có quan i m khác nhau: i) các nhà khoa
là m t tiêu chí b t bu c xác nh tính k p h c Liên Xô (c ) thì ng h quy n công nh n
th i c a hành vi công nh n. Ví d , qu c gia th ngay l p t c i v i các thu c a ư c tách ra
ba có th công nh n qu c gia m i mà không t m u qu c, ph nh n cách t v n v công
c n ph i ch hành vi công nh n tr ư c t m u nh n s m; ii) m t s lu t gia-lu t qu c t
qu c [8]; ho c n u có m t s công nh n nh ư ph ươ ng Tây l i có quan i m b o v ch ngh a
v y t m u qu c s là minh ch ng cu i cùng th c dân (b o v m u qu c) và bi n minh cho
c a s ki n xác nh tính c l p c a qu c gia th c ti n không ông nh n qu c gia m i (là các
m i [7]; ho c vi c công nh n m t qu c gia m i thu c a) ư c tách ra t m u qu c, ây là
trong các i u ki n nh ư v y không th ư c coi i u ph bi n các n ư c t ư b n trong n a sau
là hành vi công nh n s m [11]. th k XX [13].
Lu t gia-lu t qu c t ng ư i Ý ã ph nh ý N u chúng ta cho r ng tiêu chí k t thúc
ngh a pháp lý c a hành vi công nh n s m và cu c u tranh giành c l p c n ư c s d ng
cho r ng nguyên do v tính k p th i c a hành vi xác nh tính k p th i và hi u l c c a hành vi
công nh n qu c gia m i th ư ng nghiêng v công nh n, thì n m qu c gia: Tanzania, Gabon,
chính tr nhi u h ơn là v pháp lý [6]. Nh ư v y, B Bi n Ngà (Côte d'Ivoire), Zambia và Haiti
a s các nhà khoa h c u có chung nh n nh ã công nh n nhà n ư c C ng hoà t x ưng
24 L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29
Biafra (Republic of Biafra) vào n m 1968 là trái hành vi công nh n s m [11], m c dù hành vi
lu t và vô hi u, LHQ c ng không công nh n công nh n ch có ý ngh a chính tr .
qu c gia này. Tiêu chí k t thúc cu c u tranh giành c
Vào n a sau c a th k XX, trong các v n l p c ng không còn ý ngh a, vì nó ư c hình
ki n pháp lý qu c t ã ghi nh n và phát tri n thành vào th i i m khi mà m t cu c chi n
các nguyên t c v quy n bình ng và quy n t tranh b t k ư c coi là cách th c h p l cho
quy t c a các dân t c; và sau ó là các nguyên m c ích chính tr và chính k t qu c a cu c
t c: toàn v n lãnh th , b t kh xâm ph m biên chi n nh ư v y l i là th ư c o c ơ b n và h p
gi i qu c gia, không s d ng ho c e d a v pháp cho s thay i lãnh th . Trong lu t qu c
l c, không can thi p vào công vi c c a các t c i n ã không ghi nh n các nguyên t c:
qu c gia khác. Vi c nghiên c u chi ti t v lý bình ng và quy n t quy t c a các dân t c;
lu n và th c ti n áp d ng các nguyên t c này ã toàn v n lãnh th ; b t kh xâm ph m biên gi i
làm c ơ s cho vi c ánh giá tính h p pháp c a v.v... d a vào ó mà có th ánh giá tính h p
vi c thành l p qu c gia và vi c công nh n chúng. pháp v s xu t hi n, c ng nh ư hành vi công
Hành vi công nh n k p th i ã ư c c ng nh n qu c gia m i.
ng qu c t c bi t quan tâm vào nh ng n m Vi c quy nh nh ng nguyên t c nói trên
1990, vì ây là kho ng th i gian xu t hi n h ơn trong lu t qu c t ươ ng i ã làm cho tiêu chí
20 qu c gia m i. Có ý ki n nh n xét r ng n u k t thúc chi n tranh nh ư là tiêu chí t i thi u và
hơn hai ch c qu c gia xu t hi n vào n m 1960 không th c s thuy t ph c khi công nh n m t
là k t qu c a vi c xóa b ch ngh a th c dân, ch th m i. Chúng tôi cho r ng tiêu chí ó
thì m t s l ư ng qu c gia t ươ ng t ã xu t hi n không còn ý ngh a n u qu c gia m i giành c
vào n m 1992, ph n l n là do s s p c a các l p ã tuân th lu t qu c t trong quá trình
qu c gia có ch quy n [14], và v n công thành l p qu c gia. Trong tr ư ng h p này, cu c
nh n s m l i v n có tính th i s c a mình. u tranh c a chính quy n trung ươ ng nh m
C n l ưu ý r ng, liên quan n v n công ki m soát l i ph n lãnh th ( ã tách c l p) s
nh n s m, các tác gi ã không ư a ra nh vi ph m nguyên t c v quy n t quy t, và theo
ngh a v khái ni m này, không làm rõ ý ngh a quan i m pháp lý hành vi công nh n c a các
pháp lý c a nó. Chúng tôi cho r ng vi c s qu c gia th ba c ng không th t s c n thi t.
d ng thu t ng này trong tài li u pháp lý là vô Nói m t cách khác, các nguyên t c v
c n c vì trong lu t pháp qu c t ươ ng i quy n bình ng và t quy t c a các dân t c
không có các tiêu chí mà d a vào ó có th trong lu t qu c t ươ ng i ã b gi i h n b i
xác nh tính k p th i c a hành vi công nh n. các nguyên t c toàn v n lãnh th , b t kh xâm
Hành vi công nh n (ph n lãnh th ) ch ư c ph m biên gi i và nhân quy n (quy n con
th c hi n sau khi m u qu c c a nó ã công ng ư i). T i sao v y? Vì các qu c gia dân ch ,
nh n ít ư c ghi nh n trong lu t qu c t c i n quy n t quy t ư c th c hi n tr ư c h t trong
và nó c ng không có ý ngh a pháp lý ngay c ph m vi biên gi i qu c gia, d ư i các hình th c
trong quan h qu c t ươ ng i. Ví d , hành vi nh ư quy n t ch (autonomy) v v n hóa dân
công nh n các qu c gia vùng Baltic n m 1991 t c, lãnh th , và hình th c nhà n ư c [14], hay
c a Hoa K và các qu c gia EU là v i vàng [1]; t ch v h th ng chính quy n [15], phù h p
ho c hành vi công nh n Slovenia và Croatia là v i nguyên t c quy n t quy t còn ư c hi u
công nh n s m, b i vì i u ó ã trái v i ý là tr ư c khi òi tách c l p, c n v n d ng
mu n c a Nam T ư. Tuy nhiên, th t khách quan m i cách th c có th t ư c m c ích
mà nh n xét r ng trong các công trình nghiên chính tr [16].
c u ( ã công b ) v công nh n qu c gia m i t N u nh ư quy n t quy t ư c m b o b i
các qu c gia th ba, chúng ta th y r t hi m khi chính ph trung ươ ng, thì ph n lãnh th òi
mà qu c gia-m u qu c l i ng thu n i v i tách c l p và ti n hành u tranh vì c l p s
L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29 25
ng th i vi ph m các nguyên t c: quy n t i h i ng LHQ ã ư c ngh thông
quy t, toàn v n lãnh th và b t kh xâm ph m qua Tuyên b v i n i dung c n li t kê các c
biên gi i qu c gia. Chính s mâu thu n v i lu t i m c n có c a m t qu c gia và ch rõ r ng
qu c t nh ư v y nên trong tr ư ng h p này hành m t th c th chính tr b t k c n h i t các
vi công nh n t các qu c gia th ba có vai trò c i m ó tr ư c khi ư c công nh n là qu c
quan tr ng, ch không ph i là s ki n k t thúc gia. Tuy nhiên, ngh ó ã không tr thành
hay ch ưa k t thúc cu c chi n. Nh ư v y, trong hi n th c, i u ó ã minh ch ng r ng các qu c
lu t qu c t ươ ng i, tiêu chí công nh n tr ư c gia ã không mu n ghi nh n các tiêu chí này
t m u qu c và tiêu chí k t thúc cu c u tranh nh ư là quy ph m t p quán c a lu t qu c t .
giành c l p không có ý ngh a pháp lý. Trong khi còn thi u m t v n b n pháp lý
M t s tác gi khác ã vi n d n m t vài tiêu qu c t quy nh các tiêu chí công nh n qu c
chí khác bi n minh cho hành vi công nh n gia [13] và ch ưa có m t t ch c qu c t ư c
s m. Ví d , hành vi công nh n c a Hoa K và trao quy n th c hi n hành vi công nh n t p th ,
các n ư c EU i v i Croatia, Bosnia và thì vi c thi t l p tiêu chí xét v ph ươ ng di n
Herzegovina là hành vi công nh n s m, vì t i lu t qu c t là hoàn toàn thu c th m quy n c a
th i i m công nh n, các qu c gia này không các qu c gia công nh n [23]. ó là nguyên do
ki m soát ư c ph n l n lãnh th c a mình d n n vi c áp d ng các tiêu chí công nh n
[17; 2]; ho c hành vi công nh n Bosnia và qu c gia trong th c ti n là không gi ng nhau,
Herzegovina không áp ng tiêu chí hi u qu ph thu c vào t ng hoàn c nh c th và l i ích
(efficiency criterion), th hi n s thi u công chính tr c a qu c gia công nh n.
b ng và không phù h p v i th c ti n qu c gia n nay, ch nh công nh n trong lu t
[18]. qu c t ch ưa ư c h th ng hóa, còn các tiêu
Tiêu chí hi u qu ã hi n di n trong lu t chí mà các qu c gia công nh n ã áp d ng trong
qu c t hi n i nh ư là quy ph m t p quán, th c ti n là r t a d ng, i u này c ng phù h p
ư c ch p nh n chung [19], tuy nhiên vi c áp v i nh n xét c a Báo cáo viên c bi t c a y
d ng tiêu chí này trong th c ti n là không nh t ban lu t qu c t v các hành vi ơ n ph ươ ng
quán, ph thu c vào c i m c a t ng tr ư ng (c a qu c gia) là “các tiêu chí c th không
h p c th . Vì v y, không th kh ng nh ch c thích ng cho hành vi công nh n” [24]. 12
ch n r ng tiêu chí này là tiêu chí pháp lý b t Vi c không có các tiêu chí công nh n ã lý
bu c khi công nh n qu c gia m i. gi i cho c i m tùy nghi 13 ( discretionary ) c a
Th t khó nói r ng trong lu t qu c t ã hành vi công nh n. Lu t gia-lu t qu c t ng ư i
quy nh các tiêu chí công nh n qu c gia, m c Anh ã nh n m nh r ng công nh n nh ư là m t
dù ã có công trình ghi nh n s t n t i c a các hành vi công pháp, là hành vi tùy nghi và hành
tiêu chí nh ư v y [20] ho c ã c g ng xây vi chính tr [25]. Tính tùy nghi c a hành vi công
d ng các tiêu chí ó trong th c ti n [19], tuy nh n ư c th hi n b ng s thi u trách nhi m
nhiên n nay ch này ang còn ti p t c trong c hành vi công nh n và tiêu chí công
tranh lu n trong lu t qu c t ươ ng i. Ví d nh n, là hành vi chính tr , t do, tùy nghi c a
nh ư, i) s d ng các d u hi u c u thành qu c gia _______
trong Công ư c n m 1933 làm tiêu chí công 12 “sine qua non” có th hi u là i u ki n mà n u thi u nó
nh n qu c gia m i [21]; ii) th k XX ã áp s không có k t qu (nhân-qu ), lý thuy t v “sine qua
d ng các tiêu chí truy n th ng c a qu c gia non” c bi t có ý ngh a trong pháp lu t hình s .
13 Quy ph m tu nghi (dispositive norm of law;
công nh n qu c gia m i [1]; iii) các tiêu chí dispositivus) là các quy ph m ư c áp d ng khi chưa có
công nh n không m r ng h ơn các yêu c u v n b n quy nh thành v n tr ư c ó (ví d , i u 15 Công
“sine qua non” 12 công nh n trong th c ti n ư c v Lu t bi n 1982 quy nh vi c áp d ng ư ng trung
[22]. Tuy nhiên, có ý ki n bình lu n r ng các tuy n xác nh ranh gi i lãnh h i, khi gi a các qu c gia
ch ưa có v n b n th a thu n v i u ó). c thêm: Lê V n
d u hi u nói trên không ph i là không y Bính, Ti ệm c ận các quy ph ạm lu ật qu ốc t ế. T p chí Khoa
và c ng không ph i là không b t bi n [2]. h c, HQGHN, Kinh t -Lu t, S 24 (2008), tr.93-101.
26 L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29
qu c gia và tr ư c h t là ph c v cho chính l i - Thông qua các cam k t trong l nh v c gi i
ích chính tr c a qu c gia công nh n. tr quân b , không ph bi n v khí h t nhân, an
Vi c nghiên c u và so n th o các tiêu chí ninh và n nh khu v c;
ph quát ã ư c th c hi n khi công nh n các - Gi i quy t t t c các v n liên quan n
qu c gia ư c hình thành trên lãnh th c a Nam k th a và tranh ch p khu v c thông qua ký k t
Tư và Liên Xô (c ). Các tiêu chí ph quát bao các i u ư c qu c t [18].
g m: i) m c phát tri n c a n n dân ch ; ii) Chúng tôi cho r ng các tiêu chí nói trên ã
quan h v i dân t c thi u s trên cùng lãnh th ; th hi n ư c n i dung các nguyên t c c a lu t
iii) không s d ng th c ti n c a ch ngh a qu c t ã ư c công nh n chung và do ó v
kh ng b ; iv) t l xác nh trong t ươ ng quan ph m vi áp d ng nên là ph quát, không nh t
gi a dân t c chi m a s dân s và dân t c thi t ph i gi i h n ph m vi ch áp d ng t i châu
thi u s ; v) k t qu tr ưng c u ý dân và ti m Âu, mà có th ư c m r ng n nhi u khu v c
n ng kinh t cho cu c s ng c l p c a th c th khác nhau trên th gi i.
ó. Ngày 16/12/1991, C ng ng châu Âu ã
Vi c còn thi u các tiêu chí chung áp
thông qua Tuyên b 14 v các nguyên t c c ơ b n
d ng khi công nh n qu c gia ã d n n vi c áp
công nh n các qu c gia m i ông Âu và
d ng t ý. T do và các l i ích chính tr c a
Liên Xô. V n b n có tính khu v c này quy inh
qu c gia công nh n có th ch ư c gi i h n
r ng các qu c gia có ý nh th c hi n hành vi
b ng m t yêu c u b t bu c khi công nh n là c n
công nh n c n tuân th các i u ki n d ư i ây:
tuân th các quy ph m có tính ch t m nh l nh
- Tôn tr ng Hi n ch ươ ng LHQ và các cam (Jus cogens 16 ) c a lu t qu c t .
k t ã ư c thông qua t i H i ngh Helsinki
Trong k t lu n s 10 c a H i ng tr ng tài
(Ph n Lan) v an ninh và h p tác châu Âu n m
c a H i ngh Hòa bình v Nam T ư (c ) ã ghi
1975 15 và Hi n ch ươ ng Paris v m t châu Âu
nh n r ng công nh n là hành vi tùy nghi, các
m i n m 1990, c bi t trong các v n liên
qu c gia khác nhau có th th c hi n vào th i
quan n tính t i cao c a pháp lu t, dân ch và
i m mà h t l a ch n, v i hình th c mà h
nhân quy n (quy n con ng ư i);
mu n, mà không c n tuân th b t k m t i u
- B o m s tuân th quy n c a các dân
t c, dân t c thi u s phù h p v i các cam k t ã _______
ư c thông qua trong khuôn kh c a OSCE; 16 Theo i u 53 Công ư c Viên 1969 thì Jus cogens là
- Tôn tr ng s b t kh xâm ph m biên gi i, quy ph m chung, ư c c ng ng qu c t công nh n,
thông qua và áp d ng, không m t (ho c m t nhóm) qu c
biên gi i ch có th ư c thay i b ng bi n gia nào có quy n thay i (ho c ch thay i b ng quy
pháp hòa bình theo tho thu n c a các bên liên ph m có tính ch t t ươ ng t ). Vì nó m b o l i ích chung
quan; c a c ng ng nên khi vi ph m Jus cogens có th s gây
thi t h i v quy n và l i ích c a các qu c gia khác nhau
trên th gi i, Jus cogens có hi u l c pháp lý cao nh t nên
các i u ư c qu c t khi ký k t không ư c trái v i các
_______ quy ph m này. Xem thêm.: . .
14 http: // , - .,1970, c.168-183; Sztucki.
www.memo.ru/hr/refer/ats/selfdet/CHAPTER22.HTM Jus Cogens and the Vienna Convention on the Law of
15 Ngày 01/8/1975, nh ư c an ninh và h p tác châu Âu Treaties: A Critical Appraisal. 1974; Rozakis. The
ư c ký t i Helsinki (Final Act of the Conference on Concept of Jus Cogens in the Law of Treaties. 1976;
Security and Cooperation in Europe or Helsinki Final Gomez Robledo. Le jus cogens international: sa nature,
Act), th ô c a Ph n Lan, v i s tham d c a 33 qu c gia ses fonctions//Recueil de s cours. 1981. Vol.172. P.9-217;
châu Âu có th ch chính tr khác nhau cùng M và Alexidze L.A. Legal Nature of Jus Cogens in
Canada. nh ư c xác nh n quy n bình ng c a các qu c Contemporary International Law// Recueil des cours.
gia, không dùng v l c, không xâm l n lãnh th , gi i 1981. Vol.172. P.219-270; Gaja. Jus Cogens Beyond the
quy t hòa bình các cu c xung t, không can thi p vào n i Vienna Convention// P.271-316; Danilenko G.M.
b c a nhau, tôn tr ng nhân quy n và các quy n t do c ơ International Jus Cogens: Issues of Law-
b n, quy n dân t c t quy t, h p tác trên c ơ s nhu c u making//European Journal of International Law. 1991.
chính áng c a m i dân t c. Vol.2.P.42.
L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29 27
ki n nào, có th ch có m t ngo i tr là tôn nh n nh ưng ã b m t các d u hi u c u thành
tr ng các quy ph m chung có tính ch t m nh qu c gia vì chính ph trung ươ ng ã khôi ph c
l nh 17 c a lu t qu c t . l i quy n ki m soát Biafra. V tr ư ng h p này,
phù h p v i lu t qu c t , tiêu chí công có ý ki n cho r ng hành vi công nh n s không
nh n c n có ý ngh a kép: một là, khi công nh n còn hi u l c vì y u t lãnh th ã “bi n m t” so
không ư c ưa ra yêu c u trái lu t qu c t v i th i i m công nh n; quan i m khác l i
[24]; hai là , m c ích c a hành vi công nh n l p lu n r ng, hi u l c c a hành vi công nh n
ph i h p pháp [26], yêu c u này chính là i u không th t ng ch m d t k c khi “bi n
ki n có hi u l c cho m i hành vi pháp lý, bao m t” các y u t c u thành qu c gia, b i vì th c
g m c hành vi công nh n. ti n ã minh ch ng hành vi công nh n v n ti p
t c có hi u l c i v i nhi u chính ph l ưu
D a vào tiêu chí phù h p v i lu t pháp
vong, các th c th này không s h u nh ng y u
qu c t , H i ng B o an LHQ ã thông qua
t cho s t n t i c a mình [28].
Ngh quy t kêu g i không công nh n i v i
các dân t c: Nam Rhodesia (1965) vì ư c Vì v y, vi c rút l i hành vi công nh n s do
thành l p vi ph m các nguyên t c quy n bình chính qu c gia công nh n quy t nh. Theo
ng và quy n dân t c t quy t; B c Síp nguyên t c chung, trong ba hình th c công nh n
(Northern Cyprus, 1983) 18 vì vi ph m nguyên (de jure; de facto; và ad hoc), công nh n de jure
20
t c không can thi p vào công vi c n i b qu c là không th rút l i vì ó là công nh n pháp lý .
gia khác; và Iraq (xâm chi m Kuwait) vì vi Tuy nhiên, v n có tr ư ng h p ngo i l khi qu c
ph m nguyên t c không s d ng và e d a s gia công nh n “thu h i” hành vi công nh n c a
d ng v l c (1990) [27]. mình trên c ơ s reservation-b o l ưu [29] rebus
sic standibus (là m t ngo i l c a pacta sunt
Tiêu chí công nh n và th i i m công nh n
servanda) 21 . ng th i, qu c gia công nh n
là hai khái ni m khác nhau, tiêu chí công nh n
k p th i có th ch mang tính chính tr , vì trong _______
lu t qu c t ch ưa quy nh các tiêu chí này là 20 Công nh n de jure ư c th hi n trong các v n b n
tiêu chí b t bu c khi công nh n. Nh ư v y, vi c chính th c c a nhà n ư c, ch ng h n nh ư Tuyên b v thi t
áp d ng thu t ng công nh n s m trong n l p quan h ngo i giao, ây là m t hình th c c i n c a
công nh n qu c gia, là công nh n pháp lý, th hi n c p
ph m pháp lý qu c t ươ ng i là vô c n c và quan h ngo i giao y và toàn di n nh t, thi t l p các
làm ph c t p thêm cho ch nh công nh n c a quan h v i ch th ư c công nh n v ngo i giao, lãnh s
lu t qu c t . và các quan h chính th c khác (kinh t , v n hóa v.v...).
21 Theo Công ư c n m 1969 v lu t i u ư c qu c t , i u
àm lu n v vi c có th rút l i hành vi công 62 quy nh v s thay i c ơ b n hoàn c nh: 1) M t s
nh n ơn ph ươ ng hay không, ây là v n thay i c ơ b n hoàn c nh so v i hoàn c nh ã t n t i vào
ang còn nhi u ki n c nhau. Ví d , tr ư ng th i i m ký k t i u ư c và không ư c các bên d ki n
h p Biafra 19 , ây là qu c gia ã ư c công không th ư c nêu lên làm lý do ch m d t ho c rút
kh i i u ư c tr khi: i) s t n t i c a hoàn c nh ó là c ơ
_______ s ch y u c a s ng ý c a các bên ch u s ràng bu c v
17 ó là h th ng các nguyên t c c ơ b n c a lu t qu c t , i u ư c; và ii) s thay i ó làm bi n i m t cách c ơ
là các quy ph m b t bu c chung, là chu n m c các ch b n ph m vi nh ng ngh a v mà các bên v n còn ph i thi
th lu t qu c t h p tác qu c t ho c gi i quy t các v n hành theo i u ư c; 2) M t s thay i c ơ b n hoàn c nh
qu c t . s không th ư c nêu lên làm lý do ch m d t ho c rút
18 Ch ư c Th Nh K và Abkhazia công nh n. kh i m t i u ư c: i) n u ó là m t i u ư c quy nh v
https://ru.wikipedia.org/ ư ng biên gi i; ho c ii) n u s thay i c ơ b n là k t qu
19 Republic of Biafra n m ph n ông nam Nigeria, t n c a m t s vi ph m c a chính bên nêu lên nó, i v i m t
t i t ngày 30/5/1967 (ngày tuyên b c l p) cho n ngh a v phát sinh t i u ư c ho c t t c nh ng ngh a v
ngày 15/01/1970. Chính ph Biafra không ư c LHQ qu c t khác i v i b t k bên nào tham gia i u ư c; 3)
công nh n, nh ưng ư c các qu c gia công nh n: Gabon, Theo quy nh c a nh ng kho n trên ây, khi m t trong
Haiti, B Bi n Ngà, Tanzania và Zambia. các bên có th nêu lên m t s thay i c ơ b n các hoàn
; c nh nh ư là lý do ch m d t ho c rút kh i i u ư c, s
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B c ng có th nêu lên s thay i ó nh ư là lý do t m
0%D1%84%D1%80%D0%B0 ình ch vi c thi hành i u ư c.
28 L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29
c ng không b t bu c ph i “thu h i” hành vi Bốn là, trong m t s tr ư ng h p, hành vi
công nh n c a mình trong tr ư ng h p n u h công nh n có th là b t h p pháp, gây ra s
cho r ng qu c gia m i ư c thành l p phù h p ph n i c a các qu c gia nói riêng và c a c ng
v i lu t qu c t và vi c ki m soát l i lãnh th ng qu c t nói chung;
ã ly khai- c l p là b t h p pháp. Năm là , m t th c th ư c thành l p không
Nh ư v y, i v i các qu c gia ư c trái v i lu t qu c t , pháp lu t nên có quy nh
thành l p vi ph m lu t qu c t , ví d nh ư nhà r ng th c th ó c n ư c công nh n tr ư c h t
nư c t x ưng Islamic State (IS) thì hành vi t các c ư ng qu c, c bi t t các thành viên
công nh n h ư c coi là b t h p pháp và s th ư ng tr c c a H i ng B o an LHQ và t
không làm phát sinh h u qu pháp lý qu c t , chính LHQ, c ng nh ư vi c thu nh n h vào
do ó v ph ươ ng di n pháp lý không c n thi t thành viên LHQ, i u ó là r t c n thi t và là
ph i “rút l i” hành vi công nh n22 . i u ki n cho vi c công nh n ph quát th c th
ó trên tr ư ng qu c t ;
Sáu là , y ban Lu t qu c t LHQ nên
3. K ết lu ận và ki ến ngh ị nghiên c u h th ng hóa và pháp i n hóa
ch nh công nh n trong lu t qu c t , vì lãnh
Nghiên c u ch nh công nh n trong lu t th ly khai hay t x ưng v n ti p t c phát sinh
qu c t và trên c ơ s các phân tích nói trên cho và t n t i, quan h gi a các qu c gia luôn có ý
phép chúng tôi rút ra m t s k t lu n và ki n ngh a then ch t trong gi i quy t các v n toàn
ngh sau ây: c u, thì ch nh công nh n v n b o t n ư c
Một là, hành vi công nh n là m t s ki n tính th i s -c p thi t c a mình.
pháp lý, qu c gia công nh n mu n th hi n s
tôn tr ng ch quy n và c l p i v i qu c gia
ư c công nh n, trao i v i h các quan h Tài li ệu tham kh ảo
pháp lý qu c t nói chung và ngo i giao nói
riêng; thông qua s ki n này mà lu t qu c t s [1] R. Rich, Recognition of States: the collapse of
tham gia i u ch nh v các v n liên quan n Yugoslavia and the Soviet Union, European
s xu t hi n, thay i và ch m d t các quan h Journal of International Law. 1993. V.4. N.1.
P.36-65.
pháp lý qu c t ;
[2] M. Shaw, International Law, Cambridge, 2003.
Hai là , n u xét t quan i m pháp lý vi c s [3] Galette de. Lu t qu c t , St. Petersburg, 1860.
d ng thu t ng công nh n s m trong khoa h c [4] F. Liszt, Lu t qu c t , Riga, 1923.
pháp lý qu c t ươ ng i là vô c n c , vì [5] F.F. Martens, Lu t qu c t hi n i c a các qu c
không có các tiêu chí làm c ơ s có th xác gia v n minh, T p 1, St. Petersburg, 1904.
nh tính k p th i c a hành vi công nh n này; [6] D. Anzilotti, Khóa h c Lu t qu c t , Matxcova,
Ba là , tiêu chí duy nh t và b t bu c i v i 1961.
qu c gia công nh n là phù h p v i lu t qu c t ; [7] L. Oppenheim, Lu t qu c t , T p 1. Matxcova,
v i i u ki n tuân th tiêu chí này thì th i i m 1948.
th c hi n hành vi công nh n không còn ư c [8] A. Verdross, Lu t qu c t , Matxcova, 1959.
coi là công nh n s m theo ý ngh a pháp lý c a [9] L.A. Modzhoryan, Ý ngh a c a s công nh n qu c
hành vi này, còn trong tr ư ng h p không tuân gia và chính ph trong giai o n hi n nay, Các
v n lý lu n và th c ti n c a Lu t pháp qu c t
th tiêu chí này thì không th ư c coi là hành ươ ng i, S 3 (1960).
vi công nh n s m vì trái lu t; [10] K.N. Brutents, Thu c a và chính sách thu c a,
Matxcova, 1973.
_______ [11] Ch.Ch. Hyde, Lu t qu c t , gi i thích và áp d ng
c a Hoa K , T p 1. Matxcova, 1950.
22 Tìm c thêm v m t lý lu n: I. Brownlie, Lu t
qu c t . T p. 2. M., 1977.
L.V. Bính, P.V. M ạnh / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 32, Số 1 (2016) 20-29 29
[12] Tuyên b trao c l p cho các n ư c và các dân t c [22] D. Ijalaye, Was «Biafra» at any time a state in
thu c a ư c i h i ng LHQ thông qua b ng international law? American Journal of
Ngh quy t s 1514 (XV) ngày 14/12/1960. International Law, 1971. V. 65. N 3. .551-559.
[13] D.I. Feldman, Công nh n qu c gia trong Lu t [23] M.M. Avakov, T p bài gi ng v Lu t qu c t , T p
qu c t hi n i, Kazan, 1965. 3, Nh ng ch nh c ơ b n c a lu t qu c t ,
[14] G. Starushenko, T quy t mà không ly khai, V n Matxcova, 1990.
qu c t , S 1 (1993). [24] Báo cáo l n th sáu v các hành vi ơ n ph ươ ng
[15] P. Kende, T quy t ông Âu: hôm qua và ngày c a qu c gia, document United Nations
nay, Niên giám châu Âu, 2003, Phát hành l n 1, /CN.4/534. Geneva, UN, 2003.
Matxcova, 2003. [25] I. Brownlie, Lu t qu c t , T p 2. Matxcova, 1977.
[16] M.D. Smyslov, B o v pháp lý qu c t i v i các [26] R.A. Kalamkaryan, Giá tr pháp lý qu c t c a các
dân t c thi u s , T p chí lu t qu c t , Matxcova, hành vi pháp lý ơ n ph ươ ng c a các qu c gia,
2003, S 1. Matxcova, 1984.
[17] A. Dragnich, The West’s mismanagement of the [27] Ngh quy t s 216 (1965) ngày 12/11/1965,
Yugoslav crisis. World Affairs. Fall, 1993. document United Nations S/RES/216(1965); Ngh
[18] D. Turk, Recognition of States: a comment. European quy t s 541 (1983) ngày 18/11/1983, document
Journal of International Law, 1993. V.4. N 1. United Nations S/RES/541(1983); Ngh quy t s
[19] F.R. Gasimov, Công nh n qu c gia và chính ph , 662 (1990) ngày 09/8/1990, document United
Lý lu n và th c ti n pháp lý qu c t hi n i, Nations S/RES/662(1990).
Matxcova, 2005. [28] M.I. Lazarev, V n v s công nh n trong lu t
[20] D.I. Feldman, Công nh n trong lu t qu c t hi n qu c t , Nhà n ư c và Pháp lu t Xô Vi t, 1948 S 8.
i, Công nh n các qu c gia m i và chính ph [29] Lê V n Bính, B o l ưu và tuyên b trong i u ư c
m i, Matxcova, 1975. qu c t , T p chí Khoa h c Kinh t - Lu t HQG
[21] Montevideo Convention on the Rights and Duties Hà N i, 2007(T.XXIII, 3,tr.34-43)
of States, signed at Montevideo, 26 Dec., 1933.
Organization of American States.
Institute of Recognition in International Law
Lê V n Bính, Phan V n M nh
VNU School of Law, 144 Xuân Th ủy, C ầu Gi ấy, Hanoi, Vietnam
Abstract: This article will analyze and comment on the following issues: i) entities that violates
international law norms and principles in their establishment; ii) an entity that receives international
accreditation when it is established in accordance with principles and norms of international law; iii)
when a breakaway or self-proclaimed territory that appeares in the territory of one country under any
form, that country has the right to remove such entity for having infringed the principle of integrity
national territory. This is always a problem of urgency that needs to be researched, especially today,
with the appearance of breakaway and self-proclaimed Islamic State (IS) that opposes to the
international law provisions.
Keywords : Statutory recognition, recognition of State, early recognition, late recognition,
recognition criteria.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
che_dinh_cong_nhan_trong_luat_quoc_te.pdf
