Chăm sóc bàn chân ở người bệnh đái tháo đường

CHĂM SÓC BÀN CHÂN Ở NGƯỜI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNGTriệu Thị Ánh TuyếtKhoa Nội tiết & ĐTĐ BV Bạch MaiNỘI DUNGNguyên nhân của biến chứng bàn chân và nguy cơ loét cao2. Một số tổn thương thường gặp3. Cách thăm khám bàn chân4. Kỹ thuật chăm sóc và xử trí vết thương bàn chân5. Cách phòng các biến chứng bàn chân6. Kết luận.BIẾN CHỨNG BÀN CHÂN DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNGTỷ lệ mắc biến chứng bàn chân do đái tháo đường 4 đến 10%, khoảng 15 đến 20% bệnh nhân sẽ bị loét bàn chân trong suốt thời gian mắc bệnh.85% loét bàn chân là nguyên nhân chính khiến bệnh nhân nhập viện, cắt cụt chi, tăng chi phí điều trịBIẾN CHỨNG BÀN CHÂN DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNGBiến chứng bàn chân ở người bệnh ĐTĐ là do kết hợp của nhiều yếu tố:+ Biến chứng thần kinh làm giảm và mất cảm giác, vận động, tăng áp lực quá mức vùng bàn chân+ Biến chứng mạch máu làm giảm tưới máu và chậm liền vết thương+ Biến chứng nhiễm trùngNGUYÊN NHÂNCÁC BIẾN CHỨNG BÀN CHÂNMỘT SỐ HÌNH ẢNH BỆNH LÝ BÀN CHÂNBN với nguy cơ loét caoHỏi bệnh :TS loétTS cắt cụtĐTĐ lâu ngày (> 10 năm)KS ĐM kém (HbA1C > 9%)Nhìn kém (già, bệnh lý mắt ĐTĐ) JAMA 2005;293:217-28 BN với nguy cơ loét caoKhám:Biểu hiện bệnh ĐM ngoại biênĐau cách hồiMất mạch chiBàn chân nhợt nhạtBN với nguy cơ caoKhám:BN đi giày có vừa?Cảm giác, áp lực BCMất cảm giácBD bàn chânBL da tiền loétPhát hiện các bệnh lý da tiền loétĐỏ da kéo dài sau khi bỏ giàyChai chânChai chân kèm theo chảy máu dưới daVết dòẨm ướt kẽ ngón, nhiễm nấmBệnh lý của móngAreas of erythema that persist after removal of the shoe are an indication of excessive pressure from inappropriately fitted shoe gear. Over time, these areas of erythema are sites for callus and ulcer formation. Also note the excessively dry skin. Đỏ da bàn chân sau khi đã bỏ giàyThese nails are grossly hypertrophied from fungal infection in this patient with no prior access to podiatric care. Due to the increased pressure transmitted to underlying tissues, these nails can damage the nail bed which may then become secondarily infected and ulcerate. Chai chânBàn chân Charcot với vết loét điển hìnhNấm kẽ chânThăm khám bàn chânKhám về daMạch máuThần kinhCơ xươngDày dép có phù hợp?Thay đổi màu sắc daBắt mạch chi dướiKhám cảm giác MonofilamentĐặt thẳng góc mặt daẤn cong hình chữ C trong 1 giâyTránh chỗ bị chai, sẹo, loétKhám phản xạ gân gótThăm khám bàn chânHỏi về thói quen chọn giày dép A. Loại giày đi hàng ngày B. Giày đi thể dục C. Giày chỉnh hình D. Các loại giày đặc biệt Nguyên tắc xử trí vết thương bàn chân 1- Giảm tải2- Cắt lọc sạch, dẫn lưu hết mủ, dịch3- Băng vết thươngCách phòng chống loét bàn chân cho BN ĐTĐHướng dẫn chăm sóc bàn chân hàng ngày cho BNKhông ngâm chân vào nướcKiểm tra nhiệt độ nước Rửa và lau khô các kẽ chânKhông nên dùng thảo dược và thuốc mỡKiểm tra chân ở chỗ nhiều ánh sáng, dùng gương khám chỗ khuấtPhát hiện:Các vết thâm tímCác vết nứtNhững chỗ phồng rộp daPhát hiện:Gót chân nứt nẻ Chai chân Phát hiện:Ngón chân co quắpPhát hiện:Chân lệch vẹo Chân CharcotPhát hiện:Nhiễm trùng bàn chânHướng dẫn BN chăm sóc da Kem bôi- tốt nhất là chai dạng bơmBôi kem lên bàn chân – không bôi vào vết thương mở hoặc các kẽ chânKhông dùng nước hoaChăm sóc móng chânKhông để móng chân mọc quá dàiCắt thẳng dọc móng chânGiũa các cạnh sắcNhờ bạn bè hoặc người thânĐiều trị nấm kẽ chân như thế nàoBôi dung dịch thuốc chống nấm vào các kẽ chânBôi kem chống nấm lên bàn chânĐiều trị vùng bị tổn thương da xung quanhĐiều trị nấm móngKhó điều trịGiũa những móng chân dàyHướng dẫn BN chọn giày dépHướng dẫn BN chọn giày dépGiày mềm, vừa sát chânRộng và sâu ở phần mũi Đế cao su dàyGót không caoĐệm gót chắc chắnBuộc dây hoặc băng dán Lót trong nhẵn Mua vào buổi chiềuĐo cả hai chânĐứng thử giàyĐi giày từ từ Không bao giờ đi giày mới cả ngàyHướng dẫn khi mua giàyTrước khi đi giầy, kiểm tra các vết gồ, các vật còn sót lại trong giầyNên dùng loại tất nào?Bằng len hoặc bôngTất có độn (bông)Mũi tất không chậtĐường may nổi không thô, rápTất cao đến đầu gối không nên dùngKẾT LUẬNĐa số các vấn đề về bàn chân có thể phòng ngừa được bằng việc phát hiện của người bệnh và điều trị kịp thời của các nhân viên y tế có kinh nghiệmKiểm soát tốt đường máu và các yếu tố nguy cơ giúp làm chậm sự xuất hiện và tiến triển của các biến chứng.Xin trân trọng cảm ơn