Bệnh lý ống tiêu hóa

SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ NGUYEÃN PHÖÔÙC BAÛO QUAÂN SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ BEÄNH LYÙ BAÅM SINH 1.1. Teo thöïc quaûn baåm sinh Beänh ñöôïc chaån ñoaùn trong baøo thai + Khoâng coù tuùi nöôùc daï daøy + Taù traøng vaø ruoät teo nhoû, khoâng coù dòch SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 1.2. Traøo ngöôïc T.Q baåm sinh - Dòch taät roái loaïn vaän ñoäng cuûa taâm vò-TQ. LS: + Treû trôù sau khi aên ( buù) . H.aû.S.AÂ : + Hình aûnh di chuyeån leân ngöôïc leân treân cuûa thöïc aên töø taâm vò leân TQ. SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 1.3. Heïp phì ñaïi moân vò Beänh do taêng saûn lôùp cô moân vò + Tröôùc ñaây: beänh ñöôïc ∆ = X.Q LS : + Noân voït ( chaát noân khoâng coù dòch maät). + Sôø thaáy khoái vuøng HSP SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 1.3. Heïp phì ñaïi moân vò (t.t) -H.aû.S.AÂ : Daáu hieäu tröïc tieáp + OÁng moân vò phì ñaïi . Hình bia thaønh daøy/ mc ngang . Hình oâng thaønh daøy/ mc doïc . Lôùp cô phì ñaïi vaø giaûm H.AÂ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 1.3. Heïp phì ñaïi moân vò (t.t) H.aû.S.AÂ : Daáu hieäu tröïc tieáp :  OÁng moân vò vôùi daáu hieäu “Coå Töû cung” vôùi : SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 1.3. Heïp phì ñaïi moân vò (t.t) H.aû.S.AÂ : Daáu hieäu giaùn tieáp . + Taêng nhu ñoäng cuûa daï daøy + Khaû naêng laøm vôi d.d chaäm . + Löu thoâng qua oáng MV chaäm vaø bò haïn cheá . - Löu yù H.aû SAÂ (+) giaû do m.c khoâng chuaån SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 1.4. Taéc ngheõn taù traøng: Taéc hoaøn toaøn taù traøng or heïp taù traøng ng.nhaân do teo t.traøng, tuïy hình voøng, maøng ngaên...Beänh coù theå ñöôïc phaùt hieän trong baøo thai . - L.S : + Buïng chöôùng, noân möûa ra maät ngay sau sinh + Trieäu chöùng thöôøng xuaát hieän muoän Chaån ñoaùn  + X.quang : tröôùc ñaây vôùi hình 02 tuùi khí + S.AÂ: hình aûnh hai caáu truïc dòch moät cuûa d.d vaø moät cuûa HTT. SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ II. BEÄNH LYÙ MAÉC PHAÛI 2.1. B.lyù thöïc quaûn 2.1.1. Vieâm thöïc quaûn Vai troø cuûa NS trong ∆ H.aû S.Â: daøy thaønh, lôùp n.m vaø d.n.m 2.1.2. Ung thö thöïc quaûn H.aûnh S.AÂ: + Mc ngang : daáu hieäu hình bia baén thaønh daøy, leäch taâm, maát caáu truùc lôùp + Mc doïc : hình oáng thaønh daøy SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ II. BEÄNH LYÙ MAÉC PHAÛI 2.2.Beänh lyù D.D 2.2.1.Vieâm d.d-taù traøng Vieâm phì ñaïi (+++) + LS: thöôøng gaëp ôû nöõ + H.aû: thaønh daøy toaøn boä . Phì ñaïi caùc neáp gaáp . Lôùp döôùi n.m taêng aâm vaø daøy SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ II. BEÄNH LYÙ MAÉC PHAÛI 2.2.2. Loeùt daï daøy-taù traøng Loeùt noâng, loeùt tröôït  N.S H.aû S.AÂ oå Loeùt saâu + Daøy khu truù thaønh d.d (thaønh oå loeùt ) + Ñieåm khuyeát giaùn ñoaïn treân vò trí daøy khu truù ( oå loeùt): . Chöùa khí  taêng h.aâm keøm boùng löng “ baån”. . Chöùa thöùc aên : taêng h.aâm . Chöùa dòch : giaûm h.aâm hoaëc roãng aâm SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ - H.aû S.AÂ oå Loeùt xuyeân thaønh gaây thuûng bít + nt.. + Maát lieân tuïc thaønh daï daøy + Maïc noái daøy taêng h.aâ vaây quanh + Khí töï do oå buïng (-) SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ -H.aû S.AÂ oå Loeùt thuûng töï do + Daáu hieäu tröïc tieáp : . Hình oå loeùt saâu . Hình xuyeân thaønh + Daáu hieäu giaùn tieáp . Khí töï do oå buïng . Dòch töï do oå buïng . Caùc bieåu hieän faûn öùng vieâm nhieãm: daøy laù PM, tuï taäp maïc noái vôùi f.öùng thaâm nhieãm môõ. SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ H.aû dòch töï do oå buïng + Vò trí : döôùi hoaønh, gaàm gan, ngaùch gan thaän, ngaùch ñaïi traøng, tuùi cuøng ñoà + Tính chaát: dòch lôïn côïn hoài aâm, dòch khoâng ñoàng nhaát, dòch laãn boït khí SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ - H.aû khí töï do oå buïng : + Löôïng nhieàu : . Vò trí: döôùi hoaønh 1 hoaëc 2 beân . Kyõ thuaät khaùm : tö theá bn (++) . H.aû S.AÂ: daáu böùc reøm cöûa SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ H.aû phaân bieät khí töï do oå buïng: + Khí ôû phoåi . + Khí trong thaønh buïng. + Aûnh giaû do doäi laïi töø thaønh buïng. SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ - H.aû khí töï do oå buïng : + Löôïng ít : vaøi boït khí . Vò trí : quanh oå loeùt, gaám gan, giöôøng tuùi maät, giöõa caùc quai ruoät . Kyõ thuaät khaùm: tö theá bn (-). . H.aû SAÂ: ñieåm raát taêng h.aâ keøm boùng löng baån phía sau “ñuoâi sao choåi” SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ II. BEÄNH LYÙ MAÉC PHAÛI (t.t) 2.2.3. U daï daøy-taù traøng Adenoma Adenoma carcinoma (+++) GIST (+) SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.2.3.1. U tuyeán Polype loài vaøo trong loøng d.d LS: (-), ñoâi khi vieâm xuaát huyeát H.aû SAÂ: + Hình nhuù coù cuoáng hoaëc khoâng + Caáu truùc: ñoàng nhaát, giaûm h.aâm + Dop. : (+) SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.2.3.2. Ung thö bieåu moâ tuyeán Caùc giai ñoaïn T0,T1, T2, T3,T4 GPB: 4 theå + Giai ñoaïn ñaàu: u khu truù ôû lôùp n.m vai troø cuûa S.AÂ noäi taïng, tyû leä coøn soáng treân 5y laø 80% SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.2.3.3. Ung thö bieåu moâ tuyeán Giai ñoaïn tieán trieån: + U lan traøn theo beà daøy, chieàu doïc vaø voøng quanh chu vi  S.aâ buïng (++) + H.aû : Daáu hieäu thaønh daøy > 1cm vaø maát caáu truùc lôùp, khu truù, ñoaïn hay chu vi taïo neân hình bia baén leäch taâm. . Thöông toån haïch vuøng . Thöông toån thöù phaùt . SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.2.3.4. U toå chöùc ñeäm - U toå chöùc ñeäm xuaát phaùt töø lôùp cô propria, aùc tính trong 30% ca LS : coù trieäu chöùng khi u lôùn gaây cheøn eùp tuy nhieân khoâng gaây taéc ngheõn löu thoâng. H.aû S.AÂ : + Khoái daïng ñaëc döôùi nieâm maïc + Hoaïi töû trung taâm + Loeùt beà maët . SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.2.3.5. U lympho - U xuaát phaùt töø moâ LP döôùi n.m, ña soá laø thöù phaùt, soá nhoû laø nguyeân phaùt. LS : trong boái caûnh Lpma toaøn thaân . H.aû S.AÂ: + Giai ñoaïn sôùm, lôùp d.n.m phì ñaïi vaø giaûm h.aâ.  S.AÂ NS (+++) + G.ñ tieán trieån, lan traøn theo caùc höôùng, taïo hình bia thaønh daøy, tuy nhieân khoâng gaây ngheõn löu thoâng. SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ II. BEÄNH LYÙ MAÉC PHAÛI (t.t) 2.3. Beänh lyù ruoät non- ruoät giaø Vieâm ruoät Nhieãm truøng ruoät Thieáu maùu ruoät U ruoät Taéc ruoät Chaán thöông SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.3.1. Beänh lyù vieâm- nhieãm ruoät non vaø u ruoät giaø SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.3.1.1.Nhieãm truøng ruoät Nhieãm truøng ruoät theå xuaát tieát + Thaønh daøy vöøa + Loøng chöùa nhieàu dòch + Ruoät giaõn nhöng ñöôøng kính k. lôùn > 3cm Nhieãm truøng ruoät theå xaâm nhaäp + Thaønh ruoät daøy möùc ñoä nhieàu + Loeùt nieâm maïc beà maët SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ Nhieãm truøng ruoät 2.3.1.2.Vieâm ruoät Vieâm ñaïi traøng daïng loeùt Vieâm ñaïi-tröïc traøng xuaát huyeát Beänh Crohn: + Thöông toån vieâm xuyeân thaønh (+++) + Bieán chöùng(chòt heïp gaây taéc, doø …,aùp xe ) SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ Vieâm ñaïi trg loeùt SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ Vieâm ruoät Crohn SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ U ñaïi traøng Sigma 2.3.1.1.U ruoät SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ U ruoät SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.3.2. Taéc ruoät 2.3.2.1. Taéc do ngheõn ruoät Ngöøng treä löu thoâng ruoät LS: tuøy thuoäc vò trí taéc, thôøi gian taéc, möùc ñoä taéc… H.aû S.AÂ : + Bieåu hieän sôùm . Daáu hieäu taïi choã taéc  caùc bieåu hieän beänh nguyeân (loøng ruoät, thaønh ruoät, ngoaøi ruoät) . Daáu hieäu treân choã taécgiaõn vaø taêng nhu ñoäng ruoät, daáu hieäu traøo ngöôïc . . Daáu hieäu sau choã taéc  khaåu kính ruoät bình thöôøng SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ Taéc do nguyeân nhaân beân ngoaøi SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ - H.aû S.AÂ (tt) : + Bieåu hieän muoän . Thaønh ruoät daøy phuø neà (treân vaø taïi choã taéc). . Khoâng coøn nhu ñoäng ruoät . . Dòch töï do trong oå buïng. . Bieán chöùng thuûng ruoät . H.aû S.AÂ (tt) : SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ - H.aû S.AÂ (tt) : + Bieåu hieän beänh nguyeân . Loøng ruoät: dò vaät, soûi, giun . Thaønh ruoät: u . Ngoaøi ruoät: cheøn eùp bôûi u SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.3.2.2. Taéc do thaét ngheït ruoät ( xoaén ) Taéc löu thoâng do xoaén ngheït thöôøng deã daãn ñeán suy tuaàn hoaøn ruoät . - LS: ñoät ngoät vôùi con ñau buïng caáp, coù theå coù choaùn . H.aû S.AÂ: + Taïi choã taéc daáu hieäu moû chim + Treân choã taéc  giaõn vaø taêng nhu ñoäng r. + Döôùi choã taéc  khaåu kính bình thöôøng SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.3.3. Loàng ruoät Ñoaïn ruoät döôùi luoàng vaøo ñoaïn treân L.S: Ñau buïng töøng côn, noân, phaân coù maùu . Chaån ñoaùn S.AÂ : + Chaån ñoaùn xaùc ñònh . M.c ngang: daáu hieäu voõ haønh, hoaëc hình bia baén leäch taâm do ñoaïn ruoät luoàng vaøo thì keøm theo maïc treo töông öùng . . M.c doïc: daáu hieäu hình nóa vôùi caùc lôùp xeáp choàng leân nhau . SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ - Chaån ñoaùn S.AÂ : + Chaån ñoaùn ñònh khu . Loàng hoài hoài traøng . Loàng hoài –manh traøng . Loàng hoài- manh trg- ñaïi trg leân . Loàng hoài- manh trg- ñaïi trg leân- ñ.trg ngang . Loàng hoài- manh trg- ñaïi trg leân- ñ.trg ngang – ñaïi traøng xuoáng SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ - Chaån ñoaùn S.AÂ : + Chaån ñoaùn bieán chöùng . Hoaïi töû ruoät : thaønh ruoät daøy . Thuûng ruoät : dòch + khí töï do oå buïng SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ II. BEÄNH LYÙ MAÉC PHAÛI (t.t) 2.4. Beänh lyù ruoät thöøa 2.4.1. Ruoät thöøa vieâm Cô cheá b.sinh: ngheït maïch gaây thieáu maùu LS. Chaån ñoaùn S.AÂ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ Chaån ñoaùn S.AÂ + Chaån ñoaùn xaùc ñònh ++ Daáu hieäu tröïc tieáp . Ñöôøng kính > 6 mm, toaøn theå hoaëc khu truù . . Thaønh daøy > 3 mm (toaøn theå hoaëc khu truù . . Caáu truùc lôùp nhaït nhoaø . NF ñeø eùp (+) SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ + Chaån ñoaùn xaùc ñònh (t.t) ++ Daáu hieäu giaùn tieáp . Maïc treo RT daøy vaø phaûn öùng moâ môõ trôû neân taêng hoài aâm . Phaûn öùng cuûa maïc noái . Daøy thaønh moõm manh trg . Dòch xuaát tieát xung quanh . Haïch maïc treo vuøng SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ + Chaån ñoaùn theo vò trí RTV . Gaàm gan . Tieåu chaäu . Sau phuùc maïc . HC Traùi SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ + Chaån ñoaùn giai ñoaïn thöông toån . Giai ñoaïn sung huyeát : thaønh nguyeân veïn vôùi caáu truùc lôùp, Dop (+++). . Giai ñoaïn hoaïi töû : maát caáu truùc lôùp Dop (-). . Giai ñoaïn nung muõ : thaønh moûng, loøng chöùa dòch muõ, nt . Giai ñoaïn vôõ : maát lieân tuïc thaønh, nt . Giai ñoaïn aùp xe hoaù : taïo oå ñoïng dòch vôùi thaønh roõ, Dop (+) treân voõ aùp xe SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ + Chaån ñoaùn beänh nguyeân : . Soûi RT . Giun chui trong RT . Dò vaät khaùc . Ngheït . SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.4. Beänh lyù ruoät thöøa 2.4.2. U nhaày ruoät thöøa Chieám tyû leä 5% u ng.phaùt RT, nam> nöõ H.aû S.AÂ: caáu truùc dòch xuaát phaùt töø moõm manh traøng. SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.4. Beänh lyù ruoät thöøa 2.4.3. Carcinoid Chieám tyû leä raát nhoû trong u RT L.S : xuaát huyeát OÂTH thaáp, vôõ u gaây xuaát huyeát noäi H.aû S.AÂ . Khoái nhoû . Giaøu maïch . Cuoáng maïch ñeán SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.4. Beänh lyù ruoät thöøa 2.4.4. Ung thö bieåu moâ RT Tyû leä thaáp, chieám 5% u RT LS: + Vieâm RT + Xuaát huyeát tieâu hoaù + Sôø thaáy khoái + Loàng ruoät SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ 2.4.4. Ung thö bieåu moâ RT Haû S.AÂ + Mc ngang : hình bia thaønh daøy, maát caáu truùc lôùp + Mc doïc : hình oáng truï thaønh daøy + Daáu hieäu lan traøn: haïch, xaâm laán xung quanh SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ SIEÂU AÂM OÁNG TIEÂU HOAÙ