Báo cáo giám sát độc lập số 4 Chương trình tái định cư, khôi phục sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số thủy điện Trung Sơn-RLDP

n bị ảnh hưởng. 94. Các thành viên của các nhóm sở thích đăng ký tham gia hoạt động thí điểm trên tinh thần tự nguyện. Những hộ tham gia nhiều nhóm sở thích tại 1 bản sẽ phải đảm bảo cung cấp một lao động chính cho m i nhóm. M i nhóm có khoảng 5 hộ sẽ nhận vật tư đầu vào cho trình diễn vòng 1. Trong khi 5 hộ khác sẽ nhận được ít vật tư đầu vào cho phần trình diễn vòng 2. Tiêu chí cho Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 29 các hộ tham gia trình diễn sẽ được xác định cho m i vòng trình diễn với những thỏa thuận giữa các hộ, tư vấn sinh kế và nhân viên dự án thủy điện Trung Sơn. Phụ nữ được đặc biệt khuyến khích tham gia và ít nhất có 2 hộ trong nhóm thuộc hộ dễ bị tổn thương. 95. Ban sinh kế cộng đồng tại xã Mường Lý được hình thành và hoạt động t tháng 3 năm 2014. Cho tời nay, Ban đã cung cấp h trợ đào tạo, tổ chức họp và tạo điều kiện thuận lợi trong cho các địa điểm đào tạo cũng như các học viện. Sau khi cung cấp vật tư đầu vào, Ban sẽ h trợ giám sát việc thực hiện mô hình sinh kế của các nhóm sở thích. III.5.4. ánh giá chung v các hoạt động sinh ế 96. Tính đến tháng 10/2013 hoạt động cải thiện sinh kế cộng đồng giai đoạn thí điểm đã đạt được mục tiêu ban đầu của Dự án. Các bài học và kinh nghiệm được rút ra t việc thực hiện tại các bản bản, gồm 5 bản trong giai đoạn chuyển giao (t tháng 11 năm 2 13 đến tháng 6 năm 2014); Các hoạt động trong giai đoạn chuyển giao yêu cầu tăng cường sự tham gia của chính quyền địa phương điều này sẽ thúc đẩy trong giai đoạn mở rộng. Uỷ ban nhân dân các xã, trưởng bản, trưởng nhóm các nhóm sở thích, đặc biệt là 5 bản thí điểm trực tiếp phối hợp với các xã và huyện. 97. Các hộ tham gia vào phần trình diễn vòng 1 sẽ tiếp tục được trợ giúp trong vòng 2 nhưng họ phải tự cung cấp hoặc mua một phần vật tư đầu vào cho việc trình diễn, điều này chiếm khoảng 50% tổng số vật tư đầu vào cho hoạt động. Vì vậy, chi phí đầu tư cho các hộ trong kế hoạch này được tách ra vào vòng 1 và vòng 2 của các hoạt động trình diễn. Các hoạt động trình diễn canh tác chỉ được thực hiện đối với mô hình lúa nước trong khi các mô hình khác không được thực hiện. Lý do chính là do việc thực hiện các gói chậm dẫn đến việc chậm trễ trong việc cung cấp vật tư đầu vào cho lịch gieo trồng. Các mô hình trình diễn vật nuôi không được thực hiện, chủ yếu là do các gói cung cấp thức ăn chăn nuôi không được ký kết. Đồng thời, các hoạt động phi nông nghiệp đã được thực hiện tốt với hai mô hình được thực hiện về chế biến các sản phẩm nông nghiệp. 98. Ban QLDA TĐTS tiếp tục h trợ, giám sát và thúc đẩy các hoạt động cải thiện sinh kế cộng đồng tại các bản. Ở giai đoạn nhân rộng nên mở rộng thêm nhiều hoạt động như trồng cỏ nuôi bò, chế biến và dự trữ thức ăn cho bò và kỹ thuật nuôi bò bán thâm canh và triển khai tại nhiều địa phương; h trợ phát triển các hoạt động kỹ thuật mới, hoạt động lồng ghép nhằm tạo hoạt động sinh kế bền vững và đa nguồn thu nhập. III.6. Khiếu nại và gi i quyết hiếu nại 99. Tính tại thời điểm giám sát, Tư vấn GSĐL ghi nhận được các khiếu nại về các lĩnh vực khác nhau tại các khu vực khác nhau: Tại huyện Quan Hóa: 100. Theo thông tin trưởng bản cung cấp thì có khoảng 144 đơn thư khiếu nại liên quan tới hoạt động thực hiện dự án được gửi tới chủ tịch xã vào tháng 4 năm 2 14, tuy nhiên đến cuối tháng 6 năm 2 14 vẫn không có một bức thư nào được phản hồi. Theo như cách tổ chức thực hiện, UBND xã chịu trách nhiệm giải quyết toàn bộ khiếu nại nếu có thể và chỉ khi nào không thể giải quyết thì xã có thể nhờ UBND huyện và DCARB can thiệp. Tuy nhiên, các đơn khiếu nại bằng miệng hoặc bằng văn bản nên được xử lý trong vòng 15 ngày. Vào thời điểm nhóm tư vấn làm việc tại bản thì 6 ngày đã trôi qua kể t ngày nhận được đơn khiếu nại. Đây rõ ràng không phải là một thực tiễn tốt do đó BQLDATS cần phải can thiệp thông qua UBND huyện Quan Hóa để thúc đẩy quá trình này. Tất nhiên, nhóm tư vấn nhận thấy rằng khả năng tiếp thu của các UBND xã là không giống nhau, tuy nhiên điều này giải thích tại sao dự án được h trợ tài chính t WB để nâng cao năng lực ở các lĩnh vực ví dụ như đảm bảo GRM làm việc hiệu quả. Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 30 Tại huyện Vân Hồ: 101. Trung tâm Phát triển Quỹ đất tại huyện Vân Hồ tỉnh Sơn La được UBND huyện Mộc Châu giao trách nhiệm xác định DCARB trong các tài liệu dự án ban đầu (vào thời điểm trung tâm quỹ đất chưa thành lập) và nhóm tư vấn đã đánh giá trung tâm này đã rất tích cực trong việc thực hiện kế hoạch tái định cư. 102. Cùng với UBND huyện và UBND tỉnh, nhiều đơn khiếu nại liên quan tới đất của người bị ảnh hưởng có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấpvào năm 1999 (trước khi dự án được hình thành), tuy nhiên vào thời điểm đó cũng có một kế hoạch phát triển huyện cho mốc lộ giới 20m. Kết quả là, một số người bị ảnh hưởng không được đền bù một cách thỏa đáng cho phần diện tích đất của họ mà dự án thu hồi. Ba (3) người bị ảnh hưởng đã tìm cách giải quyết khiếu nại, cụ thể:  Ông Đinh Công Toại: Trong quá trình IOL và DMS ông Toại dự kiến được nhận 51. . đồng tuy nhiên thực tế ông chỉ nhận 49.3 . đồng và dự án không giải thích gì thêm;  Ông Đinh Công Tiệp: Trong quá trình IOL và DMS ông Tiệp dự kiến được nhận 17.00 . đồng tuy nhiên trên thực tế ông Tiệp chỉ nhận được 5. . đồng và dự án không giải thích gì thêm;  Ông Lò Văn Mai: Trong quá trình IOL và DMS ông Mai dự kiến được nhận 85. . tuy nhiên trên thực tế ông Mai chỉ nhận được 4 . . đồng. Lý do là một phần đất của nhà ông Mai nằm trong mốc lộ giới 2 m do đó không được chi trả đền bù. 103. Việc đền bù cho 3 hộ gia đình bị ảnh hưởng này thấp hơn dự kiến ở các mức độ khác nhau, 3,4% đối với ông Định Công Toại, 50,0% đối với ông Lò Văn Mai và đối với ông Định Công Tiệp là 70,2%. Thực tiễn này không dễ chấp nhận và thay đổi trong bối cảnh lập kế hoạch tái định cư. UBND huyện cho biết họ đang cố gắng giải quyết những khiếu nại bởi những khiếu nại này không thể giải quyết ở cấp xã do cấp huyện giải quyết những khiếu nại cụ thể. Dự án phải đảm bảo ngay cả khi có những sai sót trong tính toán thì người bị ảnh hưởng phải được thông báo càng sớm càng tốt (thời gian t lúc tìm cách giải quyết khiếu nại đến lúcgiải quyết không nên quá 30 ngày). 104. Về giá h trợ việc di dời mồ mả ở khu vực dự án thuộc huyện Vân Hồ: Theo ý kiến người dân ở khu vự lòng hồ huyện Vân Hồ, việc áp giá di chuyển đối với mộ không xây là 1. , đồng và với mộ xây là 1.5 , ngôi mộ là thấp, vì thủ tục di dời mộ còn bao gồm cả việc cúng để báo cáo xin phép tổ tiên theo nghi lễ truyền thống nên phức tạp và tốn kém. 105. Đường vào khu sản xuất của hai hộ Đinh Văn Sơn và Phạm Văn Doãn bản Pù Lầu xã Tân Xuân huyện Vân Hồ được khai phá t năm 2 8, nay bị chia cắt bởi vùng ngập lòng hồ. Hai hộ này đã làm đơn đề nghị được đền bù h trợ; Tại huyện Mƣờng Lát 106. Ông Hà văn Bính, chủ hộ bị ảnh hưởng công trình đường nội vùng: ông có sân bằng bê tông trên đất có sổ đỏ, lẽ ra phải áp giá bằng giá đất ở( 13 . đồng m2) nhưng lại chỉ được tính 49. đồng m2 107. Trong cuộc họp dân tại bản Lìn xã Trung Lý ngày 19 6 2 14, 15 hộ dân tham dự họp cho biết, 51 ngôi mộ trong nghĩa địa của bản Lìn thuộc khu vực bị ảnh hưởng do thi công nhưng chưa được kiểm đếm để tính giá trị đền bù. Hiện tại người dân chưa cho máy móc của đơn vị thi công đi qua. Ng oi dân yêu cầu phải có kế hoạch đền bù để họ di dời mộ, giải phóng mặt bằng cho thi công. Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 31 108. Về chuyển đổi mục đích sử dụng đất và xác định nguồn gốc đất: Việc thu hồi, chuyển mục đích đất r ng phòng hộ thành đất phục vụ cho dự án Thuỷ điện Trung Sơn chưa hoàn tất tại địa bàn huyện Vân Hồ tỉnh Sơn La là một trong những lý do làm chậm tiến độ dự án. Tổng diện tích đất cần chuyển đổi để phục vị dự án tại Sơn La gồm có đất r ng là 141, 6 ha (trong đó đất r ng phòng hộ là 56,63 ha và đất r ng đặc dụng là 85, 6 ha) và đất lúa là 12,34 ha. Ngày 6 3 2 14, UBND tỉnh đã gửi Tờ trình số23 TTr-UBND tới Bộ Tài nguyên-Môi trường và Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông Thôn báo cáo chính phủ để ban hành chủ trương, nhưng đến tháng cuối tháng 6 2 14 vẫn chưa nhận được chủ trương. 109. Việc xác định nguồn gốc đất, tổng diện tích đất các loại, diện tích bị thu hồi bởi dự án và diện tích còn lại đối với m i một hộ dân bị ảnh hưởng tại Mường Lát và Vân Hồ cũng góp phần vào việc làm chậm tiến độ dự án. Đây là việc cần thiết phải làm để làm cơ sở cho việc xác định giá trị đền bù và h trợ cho hộ dân bị ảnh hưởng trong dự án. Hiện tại, HĐBT hai huyện nói trên đang cố gắng hoàn thành việc xác định nguồn gốc đất để có số liệu cơ bản phục vụ công tác đền bù, h trợ.Dự kiến đến hết tháng 7 việc này sẽ kết thúc. 110. Hộ gia đình của bà Lò Thị Hưng ở làng Lát (xã Tam Chung, huyện Mường Lát) ban đầu không đăng ký xây dựng nhà ở theo dự án. Tuy nhiên, hiện nay, gia đình có 4 thành viên bị ốm và phải phẫu thuật, do đó họ không thể tự xây nhà được. Vì vậy, hộ bà Hưng muốn đăng ký lại nhà mới của mình do dự án xây dựng. 111. Ở Mường Lát và Vân Hồ có các khiếu nại rằng việc kiểm đếm thiệt hại và khảo sát đo đạc chi tiết chưa đáp ứng được yêu cầu. RLDP tháng 2 năm 2 11 có một danh sách tổng hợp tất cả các hộ bị ảnh hưởng bao gồm cả những tác động chi tiết và thật khó hiểu tại sao hoạt động này không thể hoàn thành nhanh hơn được. Điều này có thể cho thấy mức độ liên kết rời rạc giữa chính quyền địa phương, TSHPCo và các hộ bị ảnh hưởng nhưng cũng có thể phản ảnh thực tế - như lập luận ở đâu đó -rằng khả năng tiếp thu của chính quyền địa phương khác nhau giữa các bản, các xã và thậm chí là giữa các huyện. Một trong những nhiệm vụ chính của BQLDA là tổ chức các chương trình đào tạo nhằm nâng cao năng lực này cho chính quyền địa phương. Tuy nhiên, cần phải chấp nhận rằng thường rất khó đảm bảo được tính đồng đều ở cấp địa phương ngay cả với những thực tiễn tốt nhất trong kế hoạch tái định cư. Vì vậy lập luận cho rằng TSHPCo không cố gắng hết sức để phát triển khả năng này là không hợp lý. 112. Có một số chậm trễ đã xảy ra ví dụ như do dự án chưa có được giấy phép của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT)và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông bản (NN&PTNT) để chuyển đổi 56,63 ha đất r ng phòng hộ và 85,6 ha đất r ng đặc dụng thành đất có thể sử dụng cho mục đích xây dựng. Tình trạng tương tự cũng đang xảy ra đối với 12,34 ha đất trồng lúa tại huyện Vân Hồ cần sử dụng cho mục đích xây dựng dự án. Vào ngày 06/03/2014 UBND tỉnh Sơn La đã gửi Tờ trình số 23/TTr-UBND lên Bộ TNMT và Bộ NN&PTNT nhưng đến cuối tháng 6/2014 vẫn chưa nhận được phản hồi nào t cả hai bộ. (Nguồn: Tổng h p tài liệu từ Hội đồng bồi thường và GPMB huyện an H a, Mường Lát và Vân Hồ). Tư vấn đề xuấtTSHPCo nên theo dõi sát sao vấn đề này vì đó là nhân tố góp phần làm chậm trễ trong việc hoàn thiện phương án bồi thường cho các hộ bị ảnh hưởng. IV. KẾT LUẬN 113. Dự án phần lớn đã thỏa đáng về việc phổ biến thông tin, tham vấn và tham gia nhưng còn những thiếu sót về hiệu quả thu hút phụ nữ tham gia vào các quá trình này, đặc biệt là phụ nữ không biết chữ và là người dân tộc thiểu số và khả năng tiếp thu không đồng đều của các xã khác nhau và thậm chí có thể các huyện khác nhau. Sẽ không ngạc nhiên khi các xã và các huyện có những năng lực tiếp thu khác nhau và dự án không thể chịu trách nhiệm về những năng lực đó tại thời điểm bắt đầu dự án nhưng khi tiếp tục thực hiện, dự án thực sự phải làm Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 32 việc với các chính quyền địa phương này để phát triển năng lực cần thiết của địa phương nhằm thực hiện thành công dự án. Liên quan đến sự thu hút lớn hơn của phụ nữ tham gia vào các quá trình, nhiệm vụ của dự án là đưa ra các chiến lược phù hợp với thiết kế và cơ sở căn bản như sử dụng các ký hiệu và biểu tượng để minh họa cho kết quả dự án tới tất cả người bị ảnh hưởng. Đây không phải là một nhiệm vụ khó khăn cũng không phải là quá muộn để bắt đầu sử dụng một cách tiếp cận như vậy. Hơn nữa, những lợi ích nên rõ ràng vào thời điểm dịp giám sát thứ năm, vào tháng 12 năm 2 14 hoặc tháng 1 năm 2 15. 114. Lần giám sát thứ 4 này, tư vấn giám sát vẫn không có nhiều dữ liệu thực nghiệm, theo đó để có thể thực hiện một phân tích dựa trên bảng báo tiến độ của dự án. Đây không phải là một thiếu sót về bản chất của dự án nhưng đúng hơn là biểu hiện của các dự án loại này.Dự kiến, khi tốc độ hoạt động xây dựng được đẩy nhanh và dự án tiến gần hơn đến giai đoạn làm ngập hồ thì cơ bản sẽ có nhiều hơn các hoạt động tái định cư bắt buộc có thể được giám sát và báo cáo. Đối với hầu hết những người bị ảnh, hồ ngập là mốc quan trọng nhất bởi sẽ không hoàn trả lại cho những người bị ảnh hưởng và những người này sẽ phải tái định cư hoặc mất quyền tiếp cận đất năng suất nhất của họ(nhìn chung, đây là các khu vực sẽ bị ngập bởi các khu vực này ở vị trí thấp hơn và gần hơn với hệ thống sông Mã). 115. Cho đến nay, trong bối cảnh lập kế hoạch tái định cư, TSHPCo đang thực hiện một cách thỏa đáng –và một quan sát cũng được thực hiện bởi Ngân hàng Thế giới trong chuyến công tác kiểm tra gần đây - nhưng như đã được chứng minh có những khu vực mà TSHPCo cần phải chủ động hơn nữa. Điều này đặc biệt là do ở cấp địa phương, khả năng tiếp thu của các cán bộ bản, xã và huyện là khác nhau nhưng việc thay đổi vẫn là có khả năng. Vì lý do này, dự án được tài trợ phát triển năng lực không chỉ của TSHPCo mà còn để sau này có thể cung cấp các hình thức h trợ như vậy ở cấp địa phương. Tư vấn giám sát đã xác định được một loạt các hành động liên quan đến tái định cư bắt buộc dự kiến sẽ được hoàn thành vào cuối năm 2 14 và những hoạt động này sẽ được giám sát trong dịp giám sát thứ năm vào tháng Mười Hai năm 2 14 hoặc tháng 1 năm 2 15. Những hành động này bao gồm cập nhật việc kiểm kê đo đạc chi tiết còn lại, tính toán bồi thường và các khoản trợ cấp phải trả, phổ biến cho các hộ bị ảnh hưởng và thỏa thuận quan trọng nhất của họ, và công bố công khai số tiền thỏa thuận phải trả và khi nào họ sẽ được trả, điều này được suy xét trong ma trận quyền lợi của kế hoạch tái định cư. Việc cập nhật các tài liệu lập kế hoạch tái định cư cũng yêu cầu dự án đảm bảo rằng các hộ sẽ được đền bù theo giá thay thế, điều này phản ánh chi phí hiện tại chứ không phải chi phí trong RP ban đầu. 116. Liên quan đến vấn đề giới, dự án phải tránh việc coi phụ nữ là người tiếp cận thông tin một cách bị động. Số lượng phụ nữ ảnh hưởng tham dự đầy đủ các cuộc họp và tham vấn được đảm bảo một cách dễ dàng nhưng họ tham gia không tích cực. Điều này khiến dự án thất bại trong việc thúc đẩy trao quyền về giới ở cấp độ cao hơn. Một lý do dễ hiểu là do những nét đặc trưng của phụ nữ DTTS có trình độ học vấn tương đối thấp và có thể là khả năng đọc viết bị hạn chế, đồng thời thiểu năng lực đóng góp vào các vấn đề của dự án. Hoặc lý do không kém phần quan trọng để lý giải nguyên nhân là trong khi tìm kiếm cơ hội trao quyền cho người bị ảnh hưởng là nữ giới người DTTS thì dự án phải tiến hành trong phạm vi rào cản văn hóa và cấu trức xã hội truyền thống. Những tranh luận như thế mất tính xác thực của họ khi tư vấn giám sát có thể quan sát thấy một số phụ nữ trẻ muốn được tham gia và họ khá chủ động. Tư vấn giám sát đề nghị TSHPCo nên hợp đồng với một số phụ nữ trẻ nhưlà sự huy động cộng đồng. Cho dù điều này được thực hiện qua Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (VWU) hoặc bằng chính TSHPCo dành cho dự án nhưng nó là một lập luận nguỵ biện - nếu nó đã được sử dụng –thì dự án đã hạn chế các nguồn lực tài chính cho các hình thức như trên về việc huy động cộng đồng và nó làm mất bản chất sáng tạo của dự án này, trong đó kiến thức thu được t dự án này có thể được nhân rộng và tăng quy mô cho các dự án có tính chất tương tự như ở Việt Nam. Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 33 117. Chuyên gia về giới trong nhóm tư vấn cũng đã nêu ra một vấn đề quan trọng liên quan đến việc quản lý bền vững các khoản tiền bồi thường. Đặc biệt, chuyên gia đã xác định sự cần thiết phải đảm bảo những người bị ảnh hưởng đầu tư bền vững và không chỉ đơn giản là dành tất cả khoản tiền bồi thường của họ cho nhà cửa, xe máy, hoặc các hoạt động vui chơi giải trí phức tạp mặc dù cùng với các thành viên còn lại của tư vấn, chuyên gia th a nhận rằng những người bị ảnh hưởng làm và sẽ chi tiêu nhiều hơn số tiền bồi thường của họ vào các mặt hàng tiêu dùng hơn là lợi ích riêng của họ. Đề nghị TSHPCo điều tra cách thức và phương tiện h trợ những người bị ảnh hưởng phát triển những chiến lược đầu tư mà áp dụng cho m i cá nhân bị ảnh hưởng dựa trên nền tảng bản thân. Đây là một hoạt động rất khó khăn mặc dù nó không phải là không có tiền lệ ở Việt Nam (ví dụ như dự án thủy điện Sông Bung 4 tại tỉnh Quảng Nam, miền Trung Việt Nam), nơi một chương trình như thế đang được thực hiện. 118. Các vấn đề phát triển dân tộc thiểu số, bao gồm những mối quan tâm đến việc cải thiện sinh kế, tái định cư (hầu hết người bị ảnh hưởng là người dân tộc thiểu số), sức khỏe, an toàn và phong tục địa phương (đặc biệt liên quan đến việc cải táng người chết) đã được xác định trong việc phân tích nguồn gốc xã hội chung cho dự án và đã được Tư vấn nhắc lại. Trong khi tư vấn giám sát lưu ý rằng rào cản ngôn ngữ (và cũng có thể là rào cản văn hóa) là ít có vấn đề hơn so với các dự án khác có tính chất tương tự (ví dụ như các dự án thủy điện Sông Bung 4 hoặc nhiều dự án thủy điện khác ở Tây Nguyên của Việt Nam), thì cần thiết phải tiếp cận người bị ảnh hưởng là người dân tộc thiểu số. Những vật tư hiện có như các tài liệu đào tạo sinh kế được đánh giá bởi tư vấn phần lớn không phù hợp và được tư vấn đề nghị mạnh mẽ rằng TSHPCo cần làm lại hoặc hợp đồng với một đơn vị hoặc thậm chí là người bị ảnh hưởng biết chữ để cung cấp tài liệu đào tạo thích hợp hơn. Trong bối cảnh hiện nay có một cách tiếp cận ít bao hàm hơn so với dự tính khi dự án được chuẩn bị. Tư vấn không kỳ vọngTSHPCo đóng vai trò là một "chuyên gia" trong lĩnh vực này và đây là lý do tại sao cần phải thuê các chuyên gia. 119. Kế hoạch Cải thiện sinh kế cộng đồng - mà thực tế là nền tảng của dự án về bảo đảm cho những người bị ảnh hưởng sẽ cải tiến hoặc ít nhất khôi phục mức sống hiện tại (tốt hơn là để làm việc theo hướng cải thiện thay vì chỉ đơn giản là phục hồi sinh kế)- theo tư vấn, kế hoạch đang được thực hiện với một số kết quả rất tích cực. Đặc biệt ở thời điểm cuối của giai đoạn chuyển tiếp, đã có một sự gia tăng đáng kể số lượng các bản, hộ gia đình và cá nhân hưởng lợi và hình thành các nhóm lợi ích chung. Tuy nhiên, tư vấn cũng cảm thấy có sự cần thiết không chỉ để giải quyết các vấn đề tồn tại như đã nêu trong ma trận được chuẩn bị bởi các chuyên gia chương trình cải thiện sinh kế cộng đồng và tư vấn mà còn để đảm bảo rằng dự án này cũng có quyền truy cập vào dữ liệu phân tách giới. Đây sẽ là một trong những hoạt động giám sát được thực hiện bởi các tư vấn cho đợt giám sát định kỳ lần thứ 5, như đã nêu trong Báo cáo này và được diễn ra vào tháng 12 năm 2 14 hoặc tháng 1 năm 2 15. 120. Cuối cùng, trong khi nhóm tư vấn giám sát an toàn đã xác định được một số điểm yếu của dự án cho đến nay có liên quan đến việc thực hiện kế hoạch phát triển sinh kế và tái định cư, cần phải được tuyên bố lại rằng vẫn còn quá sớm trong bối cảnh hoàn thành dự án và TSHPCokhông thể bị chỉ trích quá mức về một số thiếu sót được xác định trong báo cáo này. Các cơ quan thực hiện dự án thường trải nghiệm một số những thiếu sót này bởi vì các dự án không giống nhau về bản chất và bao gồm một loạt các biến số mà dự án cơ sở hạ tầng khác không có. Tuy nhiên do việc ngăn hồ chứa dự kiến sẽ bắt đầu vào tháng 1 năm 2 16 (khoảng 27 tháng kể t thời điểm khi mà Báo cáo này đã được chuẩn bị), có rất nhiều các hoạt động liên quan đến việc di dời vật chất của các hộ bị ảnh hưởng được yêu cầu thực hiện. Có ý kiến là tất cả các hộ bị ảnh hưởng phải được di dời ít nhất 12 tháng trước khi ngăn hồ và điều này đòi hỏi rằng tất cả các cơ sở hạ tầng vật chất và xã hội phải được hoàn thành và tất nhiên tất cả các hộ (không chỉ là hộ di dời) được thanh toán tất cả các khoản bồi thường và h trợ trước khi giải phóng mặt bằng. Dựa trên những quan sát cho đến nay, nhóm tư vấn giám sát khá tự tin cho Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 34 rằng TSHPCo đang làm tốt và được chuẩn bị để học những bài học kinh nghiệm riêng t việc thực hiện kế hoạch phát triển sinh kế và tái định cư đồng thời cũng có thể tham gia vào Ban đề xuất được thành lập bởi Ban chuyên gia MTXH và tư vấn. Hơn nữa, nhân viên của Ban sẽ chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan đến kế hoạch phát triển sinh kế và tái định cư. Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 35 Bảng 9: Bảng ma trận các vấn đề còn tồn tại và giải pháp HẠNG MỤC HOẠT ĐỘNG CÁC VẤN ĐỀ CÒN TỒN TẠI CÁC KHUYẾN NGHỊ CÁC CƠ QU N CHỊU TRÁCH NHIỆM THỜI GIAN CÁC HOẠT ĐỘNG TÁI ĐỊNH CƢ Phổ biến thông tin, tham vấn và tham gia Tầm quan trọng 2 chiều giữa hộ bị ảnh hưởng và dòng thông tin dự án vẫn chưa được thực hiện Mâu thuẫn về thông tin cung cấp cho các hộ bị ảnh hưởng về quyền lợi được hưởng của họ Những người bị ảnh hưởng phàn nàn rằng những khiếu nại của họ không được dự án giải quyết Sự tham gia của những phụ nữ người dân tộc thiểu số hoặc rất thụ động hoặc bị hạn chế Dự án cần sửa chữa việc thực hiện thông tin một chiều và nắm bắt kỹ thuật có sự tham gia nhiều hơn Đảm bảo rằng các hoạt động vượt phạm vi hành chính được dựa trên các thông tin nhất quán với tổng thể dự án Bằng chứng t thôn Ta Ban, xã Trung Son chỉ ra rằng trong số 144 thư khiếu nại của những hộ bị ảnh hưởng, không có cái nào được giải quyết cho tới thời điểm giám sát lần 4 này Dự án không nên hoàn toàn dựa vào người chồng có học thức, trẻ em hoặc người bị ảnh hưởng biết chữ khác mà nên sử dụng các công cụ thích hợp như hình vẽ và biểu tượng dễ hiểu hơn cho phụ nữ dân tộc thiểu số không biết chữ. Ban QLDA thủy điện Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Ban QLDA thủy điện Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện UBND xã, xã Trung Sơn, UBND huyện Ban QLDA thủy điện Trung Sơn Ban QLDA thủy điện Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Thục hiện nhiều lần cho đến khi hoàn thành dự án Ngay khi có bằng chứng về sự mâu thuẫn Giữa tháng 1 năm 2 14 Thực hiện nhiều lần cho đến khi hoàn thành dự án Khảo sát đo đạc chi tiết Việc kiểm đếm đo đạc chi tiết cho 2 thôn (Ta Ban và Xuoc) đã được Thời gian giữa việc cập nhật kiếm kê đo đạc chi tiết và chi trả bồi thường là Ban QLDA Trung Sơn UBND huyện Quan Hoa 30/09/2014 Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 36 thực hiện vào năm 2 13 nhưng kế hoạch bồi thường được đệ trình thực hiện vào tháng 9 năm 2 14. Kiểm đếm đo đạc chi tiết vẫn đang được thực hiện tại thị trấn Mường Lát ((3 thôn) và xã Ten Tan (4 thôn) của huyện Mường Lát. Việc kiểm đếm đo đạc chi tiết cho 242 hộ bị ảnh hưởng được thực hiện vào tháng 4 năm 2 13 và hiện tại 75% các hộ bị ảnh hưởng đã hoàn thành việc kiểm đếm. Sau khi hoàn thành kiểm đếm, dự án theo quy định trong ma trận quyền lợi thì không thể chiếm dụng mặt bằng cho tới khi việc bồi thường và các h trợ chuyển đổi khác được chi trả một cách đầy đủ tương đối dài Cần phải được hoàn thiện càng sớm càng tốt nhưng thời hạn cuối là tháng 12 năm 2 14 có thể không thực tế dựa vào kinh nghiệm t huyện Quan Hoa Việc thực hiện kiếm đếm đo đạc chi tiết tương đối chậm, trung bình là 12 hộ tháng nhưng sẽ được hoàn thành vào cuối năm 2 14 Cần phải đảm bảo rằng những quy định trong ma trận quyền lợi được tôn trọng đầy đủ để giảm thiểu những khó khăn về tái định cư cho người bị ảnh hưởng. Ban QLDA Trung Sơn UBND huyện Mường Lát Ban QLDA Trung Sơn UBND xã Văn Hồ Ban QLDA Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện 30/12/2014 (Dự kiến) 30/12/2014 ít nhất là 1 tháng và không quá 3 tháng trước khi dự án chiếm dụng đất. Đơn giá v áp giá bồi t ƣờng Những ví dụ về việc có sự khác biệt giữa đơn giá chi trả (ví dụ hộ bị ảnh hưởng Hà Vin Bính tại thôn Lin, xã Trung Lý, huyện Mường Lát phàn nàn về việc ông này nhận được 49. dong m2 nhưng lẽ ra được nhận 13 . dong m2 cho tường rào bê tông), và trường hợp của họ được áp dụng thế nào. Những hộ bị ảnh hưởng tại huyện Dự án cần phải tuân theo các đơn giá được cập nhật để phản ánh bất kỳ xu hướng tăng nào về chi phí thay thế cho tất cả các hộ bị ảnh hưởng. Trong trường hợp này theo Tư vấn GSĐL , hộ bị ảnh hưởng phải được chi trả 412.000 đồng/ m2 Ban QLDA thủy điện Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Thực hiện một đánh giá nhanh về tổn thất được phản ánh bởi hộ bị ảnh hưởng và những cách tương tự khác là cần thiết Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 37 Văn Hồ, tỉnh Sơn La cho rằng giá bồi thường cho những ngôi mộ không được đánh đấu chỉ có 1. . đống và cho những ngôi mộ được đánh dấu (có bia mộ) là 1.5 . đồng, như thế là không đủ. Dự án nên nhận biết rằng kế hoạch hành động tái định cư ban đầu được chuẩn bị sẽ không chú ý đầy đủ tới vấn đề nhạy cảm này và cần phải xem xét lại những lập luận ban đầu được thực hiện Ban QLDA Trung Sơn Thực hiện một đánh giá nhanh về tổn thất được phản ánh bởi hộ bị ảnh hưởng và những cách tương tự khác là cần thiết Bồi t ƣờng và các gói h tr Hết tháng 6 năm 2 14, có 8 hộ đủ điều kiện – trong đó 4 hộ thuộc khu tái định cư đầu tiên tại huyện Quan Hoa và 4 hộ thuộc khu tái định cư thứ 4 của huyện Văn Hồ chưa nhận được bất kỳ khoản chi trả nào. Những hộ đủ điều kiện này cần được chi trả tiền bổi thường và các gói h trợ ngay lập tức nhưng thực tế là đã có 619 hộ bị ảnh hưởng nhận đầy đủ tiền bồi thường mà không có khiếu nại, và việc ít hơn 2% số hộ chưa nhận được tiền bổi thường thì không phải là m i quan tâm chính. Ban QLDA Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Tất cả các hộ bị ảnh hưởng đủ điều kiện đã được xác định trong lần giám sát thứ 4 được chi trả vào 3 tháng 9 năm 2 14 Các hoạt động xây dựng tại u tái địn cƣ Mối quan tâm về những rủi ro sạt lở đất trong khu tái đinh cư được thể hiện tại thônTa Ban, xã Trung Sơn, những hộ bị ảnh hưởng phàn nàn rằng nhà thầu đã phớt lờ yêu cầu của họ về việc san lấp mặt bằng hơn là về mặt bằng hình bậc thang. Dự án cần lắng nghe những m i quan tâm, lo lắng của những người bị ảnh hưởng và nếu cần thì sửa thiết kế các khu tái đinh cư. Nếu dự án không thể cung cấp những lý do thuyết phục để người bị ảnh hưởng chấp nhận thì họ sẽ t chối di dời, điều này sẽ tạo ra mộ vấn đề nghiêm trọng đối với dự án Ban QLDA Trung Sơn UBND huyện UBND xã Các công trình xây dựng và nhà thầu (Ban thiết kế) Tư vấn thực hiện Vấn đề như thế cần phải được giải quyết cho tất cả các khu tái định cư nhằm đảm bảo những người bị ảnh hưởng thực sự di dời về vật chất. Và nó được coi là một vấn đề cấp bách Dự án h tr cho việc thực hiện Có một số chậm trễ mà dự án chưa đảm bảo thực hiện theo sự cho phép của Sở TN&MT và Sở NN&PTNT về việc chuyển đổi 56,63 ha đất bảo vệ r ng và 85,6ha đất r ng đặc dụng hơn là sử dụng vào mục đích xây dựng. Dự án cần theo sát Sở TN&MT và Sở NN&PTNT nhanh nhất có thể nhằm đảm bảo không có sự chậm trễ nào trong việc hoàn thiện phương án bồi thường cho các hộ bị ảnh hưởng. Ví dụ UBND tỉnh Sơn La đã gửi Đề án số 23/TTr-UBND đến Sở TN&MT và Sở NN&PTNT vào tháng 3 năm 2 14 đến hết tháng 6 năm 2 14 nhưng không nhận được phản hồi. UBND tỉnh Sở TN&MT Sở NN&PTNT Ban QLDA Trung Sơn Tư vấn thực hiện Thư phê duyệt nên được thực hiện trước giữa tháng 11 năm 2 14 Các hoạt động Nhìn chung phụ nữ nhận thức được Bảng thông tin dự án cung cấp một cách Ban QLDA Trung Sơn Do việc thực hiện di dời vật Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 38 NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ GIỚI dựa trên việc tham gia vào dự án những gì đề cập trong kế hoạch tái định cư nhưng không phụ nữ bị ảnh hưởng nào có thông tin chi tiết về phạm vi của những tác động đến gia đình, họ chỉ dựa trên những thông tin trên bảng thông tin dự án. tổng quan về phạm vi của những tác động nhưng không đủ rõ cho những phụ nữ bị ảnh hưởng để hiểu về những tác động khác nhau đến t ng hộ gia đình của họ và điều này nên được sửa chữa càng sớm càng tốt. UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện chất và kinh tế nên dự án cần giải quyết những vấn đề này ngay lập tức. Các hoạt động đƣa v o ế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng Nhóm sở thích thông báo rắng nhóm bao gồm cả nữ giới nhưng họ không được cung cấp cây giống và con giống cho các mô hình sinh kế quan trọng. Tại một số thôn (thôn Mường Lát xã Tam Chung), phụ nữ đã được nghe về kế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng nhưng cho đến nay vẫn không có buổi tham vấn nào. Việc cung cấp những cơ sở hạ tầng và đào tạo có thể là một bước đi đúng nhưng việc thiếu đầu vào vật chất , thì kế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng lại khá trìu tượng. Phụ nữ bị ảnh hưởng phải được tham vấn và dự án cần phải chứng minh kết quả của những cuộc tham vấn. Ban QLDA Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Ban QLDA Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Trường hợp đầu vào vật chất chưa được cung cấp thì nên được cung cấp ngay lập tức Bất cứ khi nào phụ nữ bị ảnh hưởng tại các thôn như thôn Lát rảnh r i thì họ cần được tham vấn về sự hình thành nhóm sở thích Tăng cƣờng nhận th c về các vấn đề tái địn cƣ Phụ nữ không thực sự nhận thức được rằng việc chi trả bồi thường nên được thực hiện đối với cả nam giới và nữ giới bị ảnh hưởng và một số Ban tái định cư huyện (ví dụ huyện Mường Lat) cho rằng thỏa thuận về nguyên tắc được hiểu đó không phải là cam kết ràng buộc Dự án nên làm rõ việc bồi thường nên được thực hiện đối với cả nam giới và nữ giới bị ảnh hưởng của tất cả các hộ bị ảnh hưởng và bất cứ thỏa thuận nào để thực hiện đếu mang tính rang buộc Ban QLDA Trung Sơn UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Thông tin về tác động phải được phổ biến ngay lập tức và tiếp diễn liên tục trong suốt quá trình thực hiện dự án. Hƣớng dẫn về việc sử d ng tiền bồi t ƣờng hiệu quả Đến nay, có ít hướng dẫn về việc sử dụng hiệu quả tiền bồi thường đầu tư vào các hoạt động sản xuất bao gồm chăn nuôi và cải thiện sinh kế tổng thể Hội phụ nữ được gợi ý nên tham gia vào các hoạt động này, đặc biệt phụ nữ nghèo bị ảnh hưởng nên được quan tâm Ban QLDA Trung Sơn Hội phụ nữ UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Thực hiện nhiều lần trong suốt quá trình dự án Tạo thuận l i cho hội ph nữ tham gia vào các xã bị ảnh Các lĩnh vực bổ sung mà hội phụ nữ có thể nên được tham gia đó là chăm sóc sức khỏe và phòng chống các tệ nan xã hội (rượu, ma túy và Đào tạo nên được cung cấp cho những thành viên hội phụ nữ tại cấp thôn và xã Ban QLDA Trung Sơn UB Dân tộc Thực hiện nhiều lần trong suốt quá trình dự án nhưng các hoạt động nên được thực hiện càng sớm càng Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 39 ƣởng mại dâm) Hội phụ nữ UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện tốt Đ o tạo về tham gia và giám sát Phụ nữ cần được đào tạo về giám sát các công trình phụ trợ như đường dây truyền tải, đường, trường học và cung cấp nước sạch Ngân sách cho các mục tiêu trên bị hạn chế vì vậy dự án cần phân bổ ngân sách lớn hơn Ban QLDA thủy điện Trung Sơn Tư vấn thực hiện Thực hiện nhiều lần trong suốt quá trình dự án nhưng các hoạt động nên được thực hiện càng sớm càng tốt CÁC VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN DÂN TỘC THIỂU SỐ Nhận th c về dự án đang chậm tiến độ Những người bị ảnh hưởng tranh luận rằng tại các địa phương không bị ảnh hưởng bởi dự án này thì người dân được hưởng lợi t các chương trình của chính phủ nhưng những người bị ảnh hưởng thì chịu thiệt thòi do kết quả của việc chậm tiến độ Những người bị ảnh hưởng đã phải sống trong bất lợi t năm 2 8 – tròn 6 năm – và dự án phải bảo đảm với họ rằng tất cả các hoạt động liên quan đến dự án sẽ cho phép họ được hưởng lợi theo những cách mà mọi người không bị ảnh hưởng đã được hưởng lợi Ban QLDA Trung Sơn Phòng Dân tộc Hội phụ nữ UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Việc giải thích thuyết phục và các hoạt động liên quan đến kế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng cần phải được thực hiện nhanh hơn. Những m i quan tâm về an nin ƣơng thực Mối quan tâm chính về an ninh lương thực đã được nêu ra tại nhiều thôn (ví dụ thôn Dong Ta Lao, xã Tan Xuan, huyện Moc Chau, tỉnh Son La bày tỏ lo lắng về việc bị mất 1 ha đất hoa mầu hiện có mà họ có thể tưới quanh năm và chỉ được thay thế bằng 4 ha đất canh tác trên cao cùng với việc không đủ nước tưới cho hoa mầu thì sao họ có thể phục hồi sản xuất) Đây là mối quan tâm chính mà dự án phải chứng minh với những người bị ảnh hưởng tại các thôn, ví dụ như thôn Dong Ta Lao, về việc các hoạt động kế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng có thể đảm bảo đầy đủ an ninh lương thực cho các hộ như thế nào bởi những vấn đề về uy tín hiện tại được chắp nối với những người dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng. Ban QLDA Trung Sơn Phòng Dân tộc Hội phụ nữ UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Thực hiện nhiều lần trong suốt quá trình dự án nhưng các hoạt động nên được thực hiện càng sớm càng tốt Ngăn ng a sự lây lan c a các bệnh truyền nhiễm 93 người nghiện ma túy thuộc đối tượng bị ảnh hưởng còn phụ thuộc tại xã Mường Lý (trước khi thực hiện dự án được xác định là 38 người) và 43 người bị nhiễm HIV trong đó một phần ba trong số này là phụ nữ bị lây nhiễm t người Dự án cần duy trì chính xác dữ liệu về những người bị ảnh hưởng bị nghiện, lây nhiễm HIV (và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác) và bệnh sốt rét có thể trực tiếp liên quan tới dự án và phát triển các phương pháp giảm thiểu càng sớm càng tốt Ban QLDA Trung Sơn Phòng Dân tộc Hội phụ nữ UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Những hoạt động này cần được tăng cường ngay lập tức nhưng thực chất việc giám sát không chỉ đơn thuần là trong quá trình thực hiện dự án mà còn sau khi dự án kết thúc do Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 40 chồng. Ngoài ra, bệnh sốt rét cũng đã gia tăng và nhân rộng và bệnh này được cho là xuất hiện do việc di cư của công nhân một số bệnh truyền nhiễm có thể bị gián đoạn và có thể sẽ bùng phát Sử d ng nhiều ơn tiếng dân tộc thiểu số Ngôn ngữ không được coi là một rào cản lớn với dự án này so với một số dự án tại Việt Nam, điều này đã được nhận ra rằng có rất nhiều các hoạt động trong kế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng phần lớn là lý thuyết về tự nhiên và không được minh họa bằng hình ảnh và phần lớn mang tính đơn điệu và kém hấp dẫn. Dự án cần phải thuê một đơn vị đào tạo hoặc tương tự mà đơn vị này có thể thiết kế các chương trình phù hợp để tiếp cận với người dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng nhưng có thể được h trợ bằng cách sử dụng những tài năng mang tính sáng tạo trong cộng đồng bị ảnh hưởng. Ban QLDA Trung Sơn Phòng Dân tộc Hội phụ nữ UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Thực hiện nhiều lần cho đến khi hoàn thành dự án Các nghi lễ mai táng phù h p về văn hóa Vấn đề này phần lớn đã được giải quyết nhưng vẫn còn một số tồn tại Người dân tộc Thái bị ảnh hưởng đề xuất họ nên được bồi thường đầy đủ chi phí nghi lễ để di dời mồ mả (áo quan, lợn, gà, rượu, hoa); Người dân tộc Cổ Mễ (tại Trung Sơn và Quan Hoa) mong muốn có một tường rào bao quanh đất nghĩa trang của họ nhằm tránh những tác động t việc thi dự án; và những người ảnh hưởng khác thì đơn giản là muốn nghĩa trang được xây dựng càng sớm càng tốt. Ban QLDA Trung Sơn Phòng Dân tộc Hội phụ nữ UBND huyện UBND xã Tư vấn thực hiện Tất cả các hoạt động cần được hoàn thành trước thời điểm di dời vật chất của những người bị ảnh hưởng trước khi tích nước. KẾ HOẠCH CẢI THIỆN SINH KẾ CỘNG ĐỒNG MÔ HÌNH TRỒNG HOA MẦU Chỉ mô hình thí điểm lúa nước được thực hiện trong khi các mô hình khác không được thực hiện Các mô hình thực hiện theo kế hoạch nguyên liệu đầu vào nên được cung cấp một cách đầy đủ và kịp thời với chất lượng cao cho các mô hình nhân rộng Tư vấn sinh kế Các nhóm sở thích và các hộ thực hiện các mô hình UBND xã Ban QLDA Trung Sơn Vụ hè thu năm 2 14 MÔ HÌNH CHĂN NUÔI Các hộp thuốc thú y không được cung cấp trong khi năng lực của các bác sỹ thú y còn yếu H trợ của dự án cho các mô hình trong giai đoạn chuyển giao không chỉ ra được đối tượng hưởng lợi Cung cấp hộp thuốc thu ý và nâng cao năng lực cho bác sỹ thú y địa phương; Tăng cường công tác truyền thông đến các hộ thông qua các cuộc họp cộng đồng, các tờ rơi hoặc các hoạt động của các tổ chức và các đơn vị Ban QLDA Trung Sơn Tư vấn sinh kế UBND xã Bác sỹ thú ý địa phương Các nhóm sở thích và các hộ thực hiện các mô hình T tháng 7 năm 2 14 đến tháng 12 năm 2 14 Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 41 Các mô hình thí điểm không được thực hiện CÁC HOẠT ĐỘNG TẠO THU NHẬP DỰA VÀO PHI NÔNG NGHIỆP Các sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi và tre lương được bán với giá thấp và không ổn định. Các hộ gia đình không có thói quen lập kế hoạch và quản lý sản xuất hoặc Chi tiêu hiệu quả mà vẫn làm theo cách truyền thống Người dân nên chuẩn bị một kế hoạch sản xuất ở cấp hộ gia đình. Tổ chức tham quan học tập, các buổi thảo luận về các mô hình kinh tế phù hợp Xây dựng thị trường nội địa Tư vấn sinh kế UBND xã và các đơn vị liên quan Các nhóm sở thích và các hộ thực hiện các mô hình Ban QLDA thủy điện Trung Sơn T tháng 7 năm 2 14 đến khi hoàn thành dự án Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 42 Ph l c 1: Danh sách cán bộ và các hộ dân tham gia phỏng vấn Danh sách cán bộ tham gia phỏng vấn S T T H và tên Ch c v 1 Nguyễn Trường Chinh Trưởng phòng MT-TĐC, Ban QLDA TĐTS 2 Nguyễn Thị Hồng Cán bộ Phòng MT-TĐC; Ban Ban QLDA TĐTS 3 Nguyễn Văn Nam Cán bộ phòng MT-TĐC; Ban QLDA TĐTS 4 Nguyễn Hồng Phương Cán bộ phòng MT-TĐC; Ban QLDA TĐTS 5 Đinh Xuân Diện Chủ tịch UBND xã Trung Sơn – Quan Hóa – Thanh Hóa 6 Hà Công Liêm Chủ tịch hội Nông dân xã Trung Sơn- Quan Hóa- Thanh Hóa 7 Hà Văn Chiến Phó chủ tịch Hội đồng Đền bù TĐC huyện Mường Lát 8 Nguyễn Văn Quyền Chuyên viên Hồi đồng Đền bù, TĐC huyện Mường Lát 9 Nguyễn Văn Nhân Phó chủ tịch UBND xã Mường Lý, Mường Lát 10 Đinh Công Điện Trưởng bản Lìn, Trung Lý, Mường Lát 11 Hà Văn Thắm Trưởng bản Nàng 1, Mường Lý, Mường Lát 12 Trịnh Đình Du Phó chủ tịch HĐ GPMB huyện Quan Hóa- Thanh Hóa 13 Nguyễn Văn Dương Cán bộ địa chính xã Mường Lý- Mường Lát- Thanh Hóa 14 Phạm Bá Đức Cán bộ địa chính xã Mường Lý- Mường Lát- Thanh Hóa 15 Hà Văn Thại Chủ tich UBND xã Tam Chung, huyện Mường Lát 16 Hà Văn Xoàn Địa chính xã Tam Chung, huyện Mường Lát 17 Phạm Hùng Mười Bí thư ban Tà Bán, Trung Sơn, Quan Hoá 18 Phạm Bá Mạo Trưởng thôn Tà Bán- xã Trung Sơn-Quan Hóa- Thanh Hóa 19 Lương Thanh Dồng Phó thôn Tà Bán- xã Trung Sơn-Quan Hóa- Thanh Hóa 20 Trần Hoàn Khiêm Giám đốc ban đền bù huyện Vân Hồ, Sơn La 21 Lại Như Ý Phó GĐ ban đền bù huyện Vân Hồ, Sơn La 22 Hà Xuân Thuyền Chủ tịch UBND xã Tân Xuân, huyện Vân Hồ, Sơn La 23 Đinh Công Đạm Bí thư bản Lìn, xã Trung Lý, Mường Lát 24 Hà Văn Thìn Phó chủ tịch xã Tam Chung, Mường Lát Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 43 Danh sách ngƣời dân tham gia phỏng vấn S T T H và tên Ch c v 1 Lò Văn Hoàn Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 2 Lò Văn Que Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 3 Hà Văn Ọn Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 4 Hà Văn Siu Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 5 Đinh Công Nhân Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 6 Lương Văn Ứng Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 7 Lò Xuân Hồng Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 8 Lò Thị Hưng Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 9 Phạm Xuân Quốc Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 10 Đinh Công Triều Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 11 Phạm Ngọc Trêu Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 12 Phạm Bá Xoa Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 13 Đinh Công Ú Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 14 Phạm Bá Đức Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 15 Phạm Bá Dân Bản Tà Bán, xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, Thanh Hoá 16 Ngân Văn Đào Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 17 Hà Văn Quang Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 18 Ngân Văn Đờn Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 19 Ngân Văn Lân Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 20 Ngân văn Khiền Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 21 Hà Văn Phanh Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 22 Lương Văn Lệ Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 23 Hà Thị Hoa Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 24 Ngân Văn Mờ Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 25 Hà Văn Bính Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 26 Ngân Văn Dậu Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 27 Đinh Công Thầy Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 28 Hà Thị So Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 29 Đinh Công Thuyến Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 30 Lò Thị Nhung Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 31 Lương Thị Trọng Bàn Tài Chánh, xa Mường Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 32 Hà Văn Thèm Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 33 Hà Văn Ổi Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 34 Hà Xuân Khánh Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 44 35 Lương Thị Lượn Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 36 Hoàn Thị Ang Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 37 Vị Thị Hương Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 38 Lò Thị Quang Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 39 Ngân Thị Thập Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 40 Hà Thị Buồng Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 41 Lương Thị Niệm Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 42 Vi Thị Miện Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 43 Hà Văn Bường Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 44 Lương Thị Lờ Bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 45 Vi Văn Điểm Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 46 Đinh Công Tụi Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 47 Hà Văn Phanh Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 48 Hà Thị Thuý Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 49 Hà Thị Thoa Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 50 Dinh Công Nguyễn Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 51 Lương Văn Đường Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 52 Hà Thị Lo Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 53 Vi Văn Tụi Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 54 Đinh Thị Khuya Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 55 Hà Văn Bính Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 56 Đinh Công Thấy Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 57 Ngân Văn Đào Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá 58 Hà Văn Quang Bản Lìn, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, Thanh Hoá Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 45 Ph l c 2: Một s thắc mắc, hiếu nại của các hộ tại b n P Lầu, Xuân Nha, huyện Vân H STT H và Tên Địa chỉ Nội dung khiếu nại 1 Đin Văn Nguy n Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển diện tích đất t hộ Đinh Văn Ngơi sang tên hộ Đinh Văn Nguyên 2 Đin Văn Mạo Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi t đất r ng (RST) sang đất nông nghiệp khác (NHK) 3 Đin Văn T ạch Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi t đất r ng (RST) sang đất nông nghiệp khác (NHK) 4 Đin Văn Đạo Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi t đất r ng (RST) sang đất nông nghiệp khác (NHK) 5 Đin Văn Dần Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi t đất r ng (RST) sang đất nông nghiệp khác (NHK) 6 Đin Văn T ang Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi mục đích sử dụng đất 7 H Văn T n Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi mục đích sử dụng đất 8 H Văn Lƣ ng Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi t đất r ng (RST) sang đất nông nghiệp khác (NHK) 9 Đin Văn Nguyện Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi t đất r ng (RST) sang đất nông nghiệp khác (NHK) 10 Đin Văn T ao Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi t đất r ng (RST) sang đất nông nghiệp khác (NHK) 11 H Văn T uyền Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Sai tên: đổi t Thuyền sang Thuyện 12 Đin Văn Duyệt Bản Pù Lầu, xã Xuân Nha, Vân Hồ, Sơn La Chuyển đổi t đất r ng (RST) sang đất nông nghiệp khác (NHK) Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 46 P c Một số n ản iện t ƣờng Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 47 Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 48 Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 49 Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 50 Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 51 Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 52 Báo cáo Giám sát độc lập số 4 Chương trình Tái định cư, khôi phục Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) Dự án Thủy điện Trung Sơn - WB tài trợ Công ty TNHH Tư vấn Quốc tế VICA Trang 53