Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 6: Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhân văn văn hóa - Bùi Tuyển

MÔN HỌCTƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINHSoạn giảng: Ths Bùi TuyểnEmail: buituyencn27@gmail.comSĐT: 0976.22.69.44TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÂN VĂN VĂN HÓAChương 6T­ t­ëng hå chÝ minhI/ TƯ ƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨCT­ t­ëng hå chÝ minh1. QUAN NIỆM VỀ VAI TRÒ CỦA ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNGT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc Hồ Chí Minh: vì nước, vì dân, yêu nước, thương dân, có tinh thần và hành động cho sự nghiệp dựng nước và giữ nước của nhân dân, dân tộc. Đạo đức cách mạngV.I.Lênin:“đạo đức là những gì góp phần phá huỷ xã hội cũ của bọn bóc lột và góp phần đoàn kết tất cả những người lao động chung quanh giai cấp vô sản đang sáng tạo ra xã hội mới của những người cộng sản.” 1. QUAN NIỆM VỀ VAI TRÒ CỦA ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNGT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc“Cũng như sông thì phải có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc cây héo.Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 5 tr 252)Đạo đức được xem xét trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn. Đạo đức là gốc, là nền tảng trong các mối quan hệ xã hội của người cách mạng. Mỗi người có công việc, tài năng, vị trí khác nhau nhưng ai giữ được đạo đức cách mạng thì là người cao thượng. Hồ Chí Minh: phải có cái đức để đi đến cái trí, và khi có trí thì cái đức đảm bảo cho người cách mạng giữ vững được chủ nghĩa mà mình đã giác ngộ, chấp nhận, đi theo. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng. Có đức nhưng phải có tài, tài càng lớn thì đức càng phải cao. 1. QUAN NIỆM VỀ VAI TRÒ CỦA ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNGT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh toµn tËp, NXB CTQG, T.12, tr.510.2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚI T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc123Trungvới nước,hiếu vớidânCần, kiệm,liêm, chính,chí côngvô tưYêu thươngcon ngườiTinh thầnquốc tếtrong sáng,thủy chung42. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚI T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øca) Trung víi n­íc, hiÕu víi d©nTrung,HiếuXã hộiPhong kiếnTrung vớiVuaHiếu vớiCha, mẹXã hộiXã hộichủ nghĩaTrung với NướcHiếu vớiDânBác Hồ căn dặn các chiến sĩ tại đền Hùng “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”Trung, hiếu là phẩmchất đạo đức quantrọng nhất, bao trùmnhất, thể hiện mốiquan hệ giữa mỗingười với đất nước,nhân dân, dân tộc.Đất nước,Nhà nước,Cán bộ Dân,Nhân dân Dân,Nhân dân HiÕuTrungĐất nước,Nhà nước,Cán bộ Dân,Nhân dân Dân,Nhân dân Đất nước,Nhà nước,Cán bộ Dân,Nhân dân 2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚI T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc123Đặt lợi íchcủa đảng,của Tổ quốc,của cách mạnglên trên hết.Quyết tâm phấnđấu thực hiệnmục tiêu củacách mạng.Thực hiện tốtchủ trương,chính sáchcủa Đảng vàNhà nước.Trung víi n­íc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚI T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øcHiÕu víi d©n123Khẳng định vaitrò sức mạnhthực sự củanhân dân.Tin, lắng nghehọc dân, tổ chứcnhân dân cùngthực hiện tốt đườnglối chính sách củaĐảng và Nhà nước.Chăm lođến đời sốngvật chất vàtinh thần củanhân dân.b) CÇn, kiÖm, liªm, chÝnh, chÝ c«ng v« t­ Mét sè bµi b¸o cña Hå ChÝ Minh vÒ ®¹o ®øc: ThÕ nµo lµ cÇn? ThÕ nµo lµ kiÖm?T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc"Trêi cã bèn mïa: Xu©n, H¹, Thu, D«ngDÊt cã bèn ph­¬ng: D«ng, T©y, Nam, B¾cNg­êi cã bèn ®øc: CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnhThiÕu mét mïa thì kh«ng thµnh trêiThiÕu mét ph­¬ng thì kh«ng thµnh ®ÊtThiÕu mét ®øc thì kh«ng thµnh ng­êi"2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚIlà lao động cần cù, siêng năng, kế hoạch, sáng tạo; không lười biếng, không ỷ lại, không dựa dẫm. là tiết kiệm sức lao động,thì giờ, tiền của. Của nhân dân, đất nước, bản thân mình. Tiết kiệm từ cái nhỏ đến cái lớn.Không xa sỉ, không hoang phí, không bừa bãi. là phải trong sạch, tôn trọng của công, của dân; không tham lam địa vị, tiền của, danh tiếng, sung sướng. Hành vi trái với chữ liêm là: cậy quyền thế đục khoét của dân, trộm của công, dìm người giỏi. là thẳng thắn, đứng đắn, chân thành:Đối với mình;Đối với người;Đối với việc. là làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì nhân dân.Là sự nối tiếp của Cần, Kiệm, Liêm, Chính; thực hiện 4 đức đó thì ắt dẫn đến Chí công vô tư; là quét sạch chủ nghĩa cá nhân.T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚIB¸c hå - mét t×nh yªu bao lac) Yªu th­¬ng con ng­êi“Con người sống giữa nhân gianPhải yêu đồng chí, yêu người anh emMột ngôi sao chẳng sáng đêmMột thân lúa chín chẳng nên mùa vàng”Hồ Chí Minh:Tìnhyêu thươngcon người làphẩm chấtđạo đứccao đẹp nhất.T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚI"Ng­êi b¶n xø bÞ bãc létNg­êi mÊt n­ícNg­êi cïng khæ""NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g­¬ngNg­êi trong mét n­íc ph¶i th­¬ng nhau cïng""Mét con ngùa ®au c¶ tµu bá cá""Th­¬ng ng­êi nh­ thÓ th­¬ng th©n""L¸ lµnh ®ïm l¸ r¸ch"B¸c lµ ng­êi dÔ xóc ®éng víi những gì liªn quan ®Õn sè phËn con ng­êi. Ng­êi ®· dµnh những tình yªu ch©n thµnh, kh«ng giíi h¹n víi mäi tiÕng nãi, mµu da. Giáo sư Trần Văn Giầuc) Yªu th­¬ng con ng­êiT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚINghiêm khắc với mình, độ lượng với người khác. Phải có tình nhân ái với cả những ai có sai lầm, đã nhận rõ và cố gắng sửa chữa, đánh thức những gì tốt đẹp trong mỗi con người. Bác căn dặn Đảng phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, trên nguyên tắc tự phê bình và phê bình chân thành. ®¹i thÇn Nam triÒu cò Th­îng th­ Bïi ®»ng ®oµn – Sau lµ CT Quèc héi cña n­íc ViÖt Nam D©n chñ céng hßa Cùu hoµng b¶o ®¹i, «ng vua cuèi cïng cña triÒu nguyÔn - Sau lµm cè vÊn chÝnh phñc) Yªu th­¬ng con ng­êiT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚId) Tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng, thuû chungTinh thần quốc tế vô sản, bốn phương vô sản đều là anh emT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚITinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với nhân dân trên thế giới vì hoà bình, công lý, nhằm vào mục tiêu lớn của thời đại hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.d) Tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng, thuû chungT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚI“Rằng đây bốn biển một nhàVàng, đen, trắng, đỏ đều là anh em”Những hiÖn vËt cña nh©n lo¹i tiÕn bé ®· ñng hé ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn chèng Müd) Tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng, thuû chungT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚId) Tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng, thuû chungT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc2. NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI MỚI“ Chính sách ngoại giao của Chính phủ thì chỉ có một điều tức là thân thiện với tất cả các nước dân chủ trên thế giới để giữ gìn hoà bình”( Hồ Chí Minh toàn tập, t 5, tr 30)“ Thái độ nước Việt Nam đối với những nước Á Châu là một thái độ anh em, đối với ngũ cường là một thái độ bạn bè”( Hồ Chí Minh toàn tập, t 5, tr 136)d) Tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng, thuû chung3. Những nguyên tắc xây dựng đạo đức mớiT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øcT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øc"G¹o ®em vµo gi· bao ®au ®ín,G¹o gi· xong råi, tr¾ng tùa b«ng;Sèng ë trªn ®êi ng­êi còng vËy,Gian nan rÌn luyÖn míi thµnh c«ng.Nghe tiÕng gi· g¹o", NhËt ký trong tï,Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 3, tr.350“Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh,rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”.( Hồ Chí Minh toàn tập, tập 9 tr 293) T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øcCảnh sinhhoạt củaBác HồT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ ®¹o ®øcII. T­ t­ëng nh©n v¡n hå chÝ minh Kh¸i niÖm con ng­êi trong t­ t­ëng Hå ChÝ MinhT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh con ng­êiBÇu b¹nDßng häAnh emGia ®×nhNh©n lo¹iNh©n d©ntæ quècNéi dung t­ t­ëng nh©n vĂn hå chÝ minh Kh¸i niÖm con ng­êi trong t­ t­ëng Hå ChÝ MinhT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh "T«i nãi ®ång bµo nghe râ kh«ng?"Néi dung t­ t­ëng nh©n vĂn hå chÝ minh ng­êi n« lÖKh¸i niÖm con ng­êi trong t­ t­ëng Hå ChÝ MinhT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh "Ng­êi b¶n xø bÞ bãc létNg­êi mÊt n­ícNg­êi cïng khæ"Néi dung t­ t­ëng nh©n vĂn hå chÝ minh “Người cùng khổ”“Người nô lệ”ng­êi chñ x· héiKh¸i niÖm con ng­êi trong t­ t­ëng Hå ChÝ MinhT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh "Ng­êi c«ng nh©n"Néi dung t­ t­ëng nh©n vĂn hå chÝ minh ng­êi chñ x· héiKh¸i niÖm con ng­êi trong t­ t­ëng Hå ChÝ MinhT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh "Ng­êi n«ng d©n"Néi dung t­ t­ëng nh©n vĂn hå chÝ minh T­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Hå ChÝ Minh toµn tËp, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2000, t.5, tr.19 - "Chóng t«i muèn hßa bình ngay ®Ó m¸u ng­êi Ph¸p vµ ViÖt ngõngch¶y. Những dßng m¸u ®ã, chóng t«i dÒu quý nh­ nhau"Néi dung t­ t­ëng nh©n vĂn hå chÝ minh Tình yªu th­¬ng v« h¹n cña Hå ChÝ Minh ®èi víi con ng­êiBµi h¸t: B¸c Hå - mét t×nh yªu bao laThương yêu,quý trọng con người B¸c lµ ng­êi dÔ xóc ®éng víi nh÷ng g× liªn quan ®Õn sè phËn con ng­êi. Ng­êi ®· dµnh nh÷ng t×nh yªu ch©n thµnh, kh«ng giíi h¹n víi mäi tiÕng nãi, mµu da. Gi¸o s­ TrÇn V¨n GiµuT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Néi dung t­ t­ëng nh©n vĂn hå chÝ minh T×nh yªu th­¬ng v« h¹n cña Hå ChÝ Minh ®èi víi con ng­êiSù khoan dung réng lín tr­íc tÝnh ®a d¹ng cña con ng­êiT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Néi dung t­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh "HiÒn d÷ ph¶i ®©u lµ tÝnh s½nPhÇn nhiÒu do gi¸o dôc mµ nªn"(th¬ Hå ChÝ Minh, NhËt ký trong tï, Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 3, tr.383)Sù khoan dung réng lín tr­íc tÝnh ®a d¹ng cña con ng­êiT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Néi dung t­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Cùu hoµng b¶o ®¹i, «ng vua cuèi cïng cña triÒu nguyÔn - Sau lµm cè vÊn chÝnh phñ ®¹i thÇn Nam triÒu cò Th­îng th­ Bïi ®»ng ®oµn – Sau lµ CT Quèc héi cña n­íc ViÖt Nam D©n chñ céng hßaCon ng­êi võa lµ môc tiªu gi¶i phãng võa lµ ®éng lùc cña c¸ch m¹ngT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Néi dung t­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Con ng­êiC«ng nh©n má ViÖt Nam thêi Ph¸p thuécKÐo cµy thay tr©u – nçi nhôc cña ng­êi d©n bÞ mÊt n­ícBÞ b¾t sau phong trµo chèng thuÕ Trung Kú (1908)Tï mät g«ngV× vËy, Con ng­êi lµmôc tiªu gi¶i phãng cña c¸ch m¹ngCon ng­êi võa lµ môc tiªu gi¶i phãng võa lµ ®éng lùc cña c¸ch m¹ngT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Néi dung t­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 1, tr.28"§»ng sau sù phôc tïng tiªu cùc, ng­êi §«ng D­¬ng giÊu mét c¸i g× ®ang s«i sôc, ®ang gµo thÐt vµ sÏ bïng næ mét c¸ch ghª gím khi thêi c¬ ®Õn..."Con ng­êi võa lµ môc tiªu gi¶i phãng võa lµ ®éng lùc cña c¸ch m¹ngT­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Néi dung t­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh X« ViÕt NghÖ TÜnh, ®Ønh cao cña cao trµo c¸ch m¹ng 1930 – 1931,thu hót ®«ng ®¶o quÇn chóng tham giaMittinh ë nhµ ®Êu X¶o (Hµ Néi), 1 – 5 - 1938C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m 1945, mét th¾ng lîi vÜ ®¹i cña lùc l­îng quÇn chóng ®«ng ®¶oPhong trµo ph¸ Êp chiÕn l­îc cña ®ång bµo miÒn Nam®ång Khëi 1960 – phong trµo næi dËy cña quÇn chóng trªn toµn miÒn NamX©y dùng con ng­êi lµ môc tiªu hµng ®Çu cña c¸ch m¹ng.T­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Néi dung t­ t­ëng nh©n v¨n hå chÝ minh Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 9, tr.222- "V× lîi Ých m­êi n¨m th× ph¶i trång c©yV× lîi Ých tr¨m n¨m th× ph¶i trång ng­êi" “Trồng người”- chiến lược hàng đầu của cách mạngIII. T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ v¨n hãaT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ v¨n hãa1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ v¨n hãa vµ nÒn v¨n hãa míi trong t­ t­ëng hå chÝ minh--“T­ t­ëng v¨n hãa Hå ChÝ Minh ®· héi tô ®ñ c¸c yÕu tè truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, d©n téc vµ nh©n lo¹i, kÕ thõa vµ ®æi míi”“Từ Nguyễn Ái Quốc toả ra một nền văn hoá, không phải văn hoá châu Âu,mà có lẽ là nền văn hoá của tương lai” (Hồ Chí Minh,BNTS, tập1 tr 204)T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ v¨n hãa1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ v¨n hãa vµ nÒn v¨n hãa míi trong t­ t­ëng hå chÝ minhtr­íc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945Th¸ng 8/1943, khi cßn ë trong nhµ tï cña T­ëng Giíi Th¹ch, lÇn ®Çu tiªn Hå ChÝ Minh ®­a ra mét ®Þnh nghÜa vÒ v¨n hãa:"V× lÏ sinh tån còng nh­ môc ®Ých cña cuéc sèng, loµi ng­êi míi s¸ng t¹o vµ ph¸t minh ra ng«n ng÷, ch÷ viÕt, ®¹o ®øc, ph¸p luËt, khoa häc, t«n gi¸o, v¨n häc,nghÖ thuËt, nh÷ng c«ng cô cho sinh ho¹t hµng ngµy vÒ mÆc, ¨n, ë vµ c¸c ph­¬ng thøc sö dông. Toµn bé nh÷ng s¸ng t¹o vµ ph¸t minh ®ã tøc lµ v¨n hãa"- Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 3, tr.431 - sau c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945 T­ t­ëng hå chÝ minh vÒ v¨n hãa1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ v¨n hãa vµ nÒn v¨n hãa míi trong t­ t­ëng hå chÝ minh“Sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m, v¨n hãa ®· ®­îc Ng­êi x¸c ®Þnh lµ ®êi sèng tinh thÇn cña x· héi, lµ thuéc vÒ kiÕn tróc th­îng tÇng cña x· héi. V¨n hãa cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, t¹o thµnh bèn vÊn ®Ò chñ yÕu cña ®êi sèng x· héi..."- Gi¸o tr×nh T­ t­ëng Hå ChÝ Minh, 2006, tr.185 -ĐẠI HỘI VIIĐẠI HỘI IIIĐẠI HỘI IIS¬ ®å x¸c ®Þnh tÝnh chÊt v¨n hãa míi qua c¸c kú ®¹i héiD©n téc, khoa häc, ®¹i chóngCã néi dung XHCN vµ tÝnh chÊt d©n téc D©n téc, hiÖn ®¹i, nh©n v¨nNÒn v¨n ho¸tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc TÝnh chÊt cña nÒn v¨n hãa míi.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ v¨n hãa vµ nÒn v¨n hãa míi trong t­ t­ëng hå chÝ minhT­ t­ëng hå chÝ minh vÒ v¨n hãaQuan ®iÓm vÒ chøc năng cña văn hãa.“mọi người phải hiểu biết quyền lợi của mình... phải có kiến thức mới để có thể tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà, và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ quốc ngữ.” bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, những phong cách lành mạnh, luôn hướng con người vươn tới chân- thiện- mỹ để không ngừng hoàn thiện bản thân mình. Đó là chức năng cao quý của văn hoá. Hồ Chí Minh nói phải làm cho văn hoá soi đường cho quốc dân đi, đi sâu vào tâm lý quốc dân, để xây dựng tình cảm lớn cho con người.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về một số lĩnh vực chính của văn hoá+ Văn hoá giáo dục+ Văn hoá văn nghệ.+ Văn hoá đời sống.Xây dựng đời sống mới là quan điểm độc đáo của Hồ Chí Minh về văn hoá. Đời sống mới bao gồm cả đạo đức, lối sống mới và nếp sống mới. Ba nội dung ấy có quan hệ mật thiết với nhau, trong đó đạo đức đóng vai trò quan trọng.IV. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC, NHÂN VĂN, VĂN HOÁ HỒ CHÍ MINH VÀO VIỆC XÂY DỰNG CON NGƯỜI VIỆT NAM HIỆN NAY1. Học tập và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí MinhBồi dưỡng nhân sinh quan của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Có được công cụ để nhận thức và hoạt động thực tiễn, giải thích, cải tạo và làm chủ thế giới, giúp cho con người khi xem xét sự vật, hiện tượng khách quan một cách đúng đắn, tránh cho ta mắc phải bệnh chủ quan duy ý chí tùy tiện trong hoạt động thực tiễn. Nêu cao tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, có ý chí vươn lên trong lao động, học tập, bảo vệ Tổ quốc.Trước hết phải nhận thức sâu sắc chủ nghĩa yêu nước truyền thống Việt Nam với những nội dung cơ bản: Yêu quê hương, xứ sở, xóm làng; gắn bó và cố kết cộng đồng, hướng về dân, lấy dân làm gốc; tự hào lịch sử và văn hóa ông cha; ý thức bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; ý thức sâu sắc về độc lập dân tộc. Hiện nay, yêu nước với yêu chủ nghĩa xã hội là một; kết hợp độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội; đồng thời biết tiếp thu có chọn lọc những tư tưởng tiên tiến của thời đại. Biết giữ gìn, đạo đức, nhân phẩm, lương tâm, danh dự.Giữ gìn đạo đức trong tình hình mới trước hết phải quán triệt tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Biết phát huy, vận dụng mặt tích cực và đề phòng, hạn chế mặt tiêu cực của kinh tế thị trường. Xây dựng đạo đức mới trong tình hình hiện nay là biết khai thác mặt tích cực, đấu tranh kiên quyết loại bỏ mặt tiêu cực; phải chống khát vọng làm giàu bằng mọi cách, tâm lý chạy theo đồng tiền, lấy đồng tiền làm giá trị cao nhất; chạy theo quyền lực với thói ích kỷ, dối trá, lừa lọc, xu nịnh...Về tư tưởng, đạo đức, lối sống. Phải có thế giới quan, phương pháp luận của CNMLN và TTHCM. Yêu nước, yêu CNXH, phải có ý chí vươn lên rửa cái nhục đói nghèo, lạc hậu. Giữ gìn đạo đức, nhân phẩm, lương tâm, danh dự. Có nếp sống giản dị, ít lòng tham về vật chất.2. Học tập và vận dụng tư tưởng nhân văn Hồ Chí MinhBồi dưỡng tinh thần nhân ái, lòng khoan dung.Xây dựng một xã hội nhân văn theo quan điểm Hồ Chí Minh phải bảo đảm công bằng xã hội, quan tâm đến lợi ích cá nhân, tập thể và xã hội. Xét đến cùng là phấn đấu cho độc lập ,tự do, hạnh phúc, công bằng, dân chủ của con người. Tất cả vì con người và do con người. Bồi dưỡng tinh thần nhân ái, khoan dung góp phần hoàn thiện nhân cách con người mới. Ng­êi còng rÊt quan t©m ®Õn c«ng t¸c gi¸o dôc cña n­íc nhµ.B¸c Hå th¨m líp bæ tóc v¨n hãa cña bµ con lao ®éng khu L­¬ng Yªn (27/3/1956) "Lµm thÕ nµo ®Ó nhµ tr­êng nµy ch¼ng nh÷ng lµ tr­êng s­ ph¹m mµcßn lµ tr­êng m« ph¹m cña c¶ n­íc"- Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 11, tr.332- Ng­êi th¨m líp häc vì lßng ë phè Hµng Than, Hµ Néi (31/12/1958) ĐÀO TẠO NHỮNG CON NGƯỜI TOÀN DIỆN CỦA Xà HỘI VĂN MINH"gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ph¶i thùc sù trë thµnh quèc s¸ch hµng ®Çu" V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII, NXB CTQG, Hµ Néi 1996, tr.29 - ĐÀO TẠO NHỮNG CON NGƯỜI TOÀN DIỆN CỦA Xà HỘI VĂN MINHĐÀO TẠO NHỮNG CON NGƯỜI TOÀN DIỆN CỦA Xà HỘI VĂN MINH3. Vận dụng và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hoáRèn thói quen tự học, vươn lên chiếm lĩnh tri thức của thời đại Giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc trong quá trình hội nhập và giao lưu.Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn cách mạng mới như sau:- Có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.- Có ý thức tập thể, đoàn kết phấn đấu vì lợi ích chung.- Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân nghĩa, tôn trọng kỷ cương, qui ước của cộng đồng.- Lao động chăm chỉ có kỹ thuật, sáng tạo, năng suất cao. C­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi (1991)C­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi (1991): “X©y dùng nÒn v¨n hãa míi, t¹o ra mét ®êi sèng tinh thÇn cao ®Ñp, phong phó vµ ®a d¹ng” - Gi¸o tr×nh T­ t­ëng Hå ChÝ Minh, tr.411 - Chïa Mét Cét - Hµ NéiMit tinh kû niÖm Quèc kh¸nh 2-9995 NĂM THẢNG LONG – HÀ NỘIC­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi (1991)Th¸nh ®Þa Mü S¬nLÔ héi Chö §ång Tö990 n¨m Th¨ng Long995 n¨m Th¨ng LongGi¸ trÞ v¡n hãa ViÖt NamViÖt Nam tr­íc hÕt lµ mét quèc gia cã nÒn v¨n hãa ®a d©n técGi¸ trÞ v¡n hãa ViÖt NamD©n téc H’M«ngC« g¸i Kh¬meGi¸ trÞ v¡n hãa ViÖt NamViÖt Nam cã nÒn v¨n hãa truyÒn thèng l©u ®êi Trèng ®ång §«ng S¬n – mét hiÖn vËt tiªu biÓu cña v¨n minh §«ng S¬nChïa Mét Cét – x©y dùng tõ thêi nhµ Lý (1049)V¨n MiÕu – Quèc Tö Gi¸m, biÓu t­îng cña nÒn häc vÊn khoa cö ViÖt NamBµi th¬ thÇn cña Lý Th­êng KiÖt trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng lÇn 2 (1075 – 1077) ®­îc coi nh­ b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp ®Çu tiªn cña n­íc taNam quèc s¬n hµ Nam ®Õ c­TiÖt nhiªn ®Þnh phËn t¹i thiªn th­Nh­ hµ nghÞch lç lai x©m ph¹mNh÷ ®¼ng hµnh khan thñ b¹i h­Danh nh©n v¨n hãa thÕ giíiT¸c gi¶ cña B×nh Ng« ®¹i c¸o B¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp thø hai cña d©n téc ta.NguyÔn Tr·i “Nh­ n­íc §¹i ViÖt ta tõ tr­ícVèn x­ng nÒn v¨n hiÕn ®· l©uTr¶i TriÖu, §inh, Lý, TrÇn bao ®êi g©y nÒn ®éc lËp Cïng H¸n, §­êng, Tèng, Nguyªn mçi bªn hïng cø mét ph­¬ngTuy m¹nh yÕu tõng lóc kh¸c nhauSong hµo kiÖt ®êi nµo còng cã”T¸c phÈm sö häc "§¹i ViÖt sö ký toµn th­" cña sö thÇn Ng« SÜ Liªn biªn so¹n lµ mét trong nh÷ng t¸c phÈm sö häc næi tiÕng cña n­íc ta"D©n ta ph¶i biÕt sö taCho t­êng gèc tÝch n­íc nhµ ViÖt Nam"- LÞch sö n­íc ta, Hå ChÝ Minh toµn tËp, T.3, tr.221 - Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!