Bài giảng Phương pháp dạy hóa học 1 - Vũ Cẩm Hương

áo viên (nӃu cần), các nhóm sӁ đѭaăraăýătѭӣng và giҧ thuyӃt vӅ vҩnăđӅ. Tҥi thӡiăđiӇmănƠyăýătѭӣng và giҧ thuyӃtăđóăchѭaăđѭӧc kiӇm chӭng,ăchѭaăcóăcĕnăcӭ chҳc chҳn. Bѭӟcă4:ăXácăđӏnh các kiӃn thӭc cần cho viӋc giҧi quyӃt vҩnăđӅ Dӵaătrênăcácăýă tѭӣng, giҧ thuyӃtăđưănêuă trongăbѭӟc 3, liӋt kê các nӝi dung kiӃn thӭc cầnăcóăđӇ kiӇm chӭng.ăTrongăbѭӟc này, không quan tâm tӟi nhӳngăgìăđưă biӃtăvƠăchѭaăbiӃt. Bѭӟc 5: LiӋt kê nhӳng kiӃn thӭcăchѭaăbiӃt Xem xét danh mục các nӝi dung kiӃn thӭc cầnăcóăđӇ giҧi quyӃt vҩnăđӅ,ăđӅ xuҩt các kiӃn thӭc mӟi cần nghiên cӭu.ăTrongăbѭӟc này, sӵ tham gia gӧi ý cӫa giáo viên có vai trò quan trӑng trong viӋcăđӏnhăhѭӟng hӑc sinh tӵ xácăđӏnh chính xác nӝi dung cần nghiên cӭu. 9.1.3.2. Giaiăđoҥn 2: Tӵ tìm hiӇu các kiӃn thӭc có liên quan Trongăgiaiăđoҥn này, hӑc sinh sӁ tiӃn hành tӵ hӑc vӅ các chӫ đӅ đưăxácăđӏnh tҥiăbѭӟc 5 cӫaăgiaiăđoҥnă1ăvƠăđѭӧc tiӃnăhƠnhăthôngăquaăhaiăbѭӟcăsauăđơy: Bѭӟcă1:ăĐӏnhăhѭӟng nguӗn thông tin Nguӗn thông tin nên tұp trung chӫ yӃu vào sách giáo khoa. Ngoài ra, cần tham khҧo các tài liӋu và thông tin trên internet. Khi cần thiӃt, có thӇ tham vҩn các chuyênăgiaăvƠăđѭѫngăsӵ liên quan tӟi sӵ kiӋn. Bѭӟc 2: Tӵ nghiên cӭu 96 Nӝi dung nghiên cӭu có thӇ đѭӧc tách thành tӯng chӫ đӅ nhӓ, phân công theo khҧ nĕngă cácă thƠnhă viênă trongă nhóm.ă Trongă quáă trìnhă hӑc tұpă đӝc lұp, các thành viên vẫn có thӇ traoăđәi vӅ nӝi dung mình phụ trách vӟi các thành viên khác trong nhóm. 9.1.3.3. Giaiăđoҥn 3: Giҧi quyӃt vҩnăđӅ Trênăcѫăsӣ thông tin mӟi thu nhұnăđѭӧcăthôngăquaăgiaiăđoҥn hai, hӑc sinh sӁ quay trӣ lҥi vҩnăđӅ thông qua viӋc kiӇm chӭngăýătѭӣng và giҧ thuyӃtăđưănêuăraăӣ giai đoҥnă1.ăĐӇ đҥt kӃt quҧ tӕt,ăgiaiăđoҥn này cầnăđѭӧc tiӃn hành qua haiăbѭӟc sau: Bѭӟc 1: HӋ thӕng hóa kiӃn thӭc mӟi nhұnăđѭӧc Các chӫ đӅ thành viên trong nhóm nghiên cӭuă trongăgiaiăđoҥn 2 cầnăđѭӧc trình bày, thҧo luұn, chia sӁ.ăQuaăđó,ăđҧm bҧo tҩt cҧ thƠnhăviênătrongănhómăđӅu hiӇu đѭӧc chӫ đӅ và biӃtăđѭӧcýănghĩaăcӫa nó trong viӋc kiӇm chӭngăcácăýătѭӣng và giҧ thuyӃt. Bѭӟcă2:ăĐánhăgiáăýătѭӣng, giҧ thuyӃt Tӯngăýă tѭӣng, giҧ thuyӃt sӁ đѭӧc xem xét, kiӇm chӭng vӅ tínhă đúngăđҳn. Trênăcѫăsӣ đó,ăvҩnăđӅ đѭӧc giҧi quyӃtătrênăcѫăsӣ hӋ thӕng kiӃn thӭc mӟi và sӵ suy luұn có logic. Trongă trѭӡng hӧp không giҧ thuyӃtă nƠoă đѭӧc chҩp nhұn, cần phҧi quay trӣ lҥi vҩnăđӅ banăđầu,ăđӅ xuҩt giҧ thuyӃt mӟi, rӗi kiӇm chӭng lҥi. 9.1.3.4.ăGiaiăđoҥn 4: Trình bày kӃt quҧ KӃt quҧ cӫa giҧi quyӃt vҩnăđӅ đѭӧc thӇ hiӋn thông qua viӋc hiӇu vҩnăđӅ và sӵ lí giҧi hӧp lí cho vҩnăđӅ.ăGiaiăđoҥnănƠyăcũngăđѭӧc tiӃnăhƠnhă thôngăquaăhaiăbѭӟc sau: Bѭӟc 1: ViӃt báo cáo kӃt luұn hay tҥo sҧn phẩm Thѭӡngăđѭӧc thӇ hiӋn thông qua báo cáo có cҩu trúc gӗm 3 phần: - Phần 1: đặt vҩnăđӅ. - Phần 2: giҧi quyӃt vҩnăđӅ. - Phần 3: kӃt luұn. Ngoài ra, có thӇ tҥo ra các sҧn phẩm, giҧi pháp, vӅ vҩnăđӅ. Bѭӟc 2: ThӇ chӃ hóa kiӃn thӭc hӑcăđѭӧc 97 ĐơyălƠăbѭӟc quan trӑng, thӇ hiӋn sӵ xem xét lҥi các kiӃn thӭc liên quan tӟi môn hӑcăđưălĩnhăhӝiăđѭӧc thông qua giҧi quyӃt vҩnăđӅ.ăQuaăđó,ăđápăӭngăđѭӧc mục tiêu hӑc tұpăđưăđӅ ra cho môn hӑc. Ví dụ: Tình huӕng có vҩnăđӅ khi nghiên cӭu tính chҩt cӫa axit H2SO4 đặc nóng. Giaiăđoҥnă1:ăXácăđӏnh và tìm hiӇu vҩnăđӅ ĐӇ tҥo tình huӕng có vҩnăđӅ GV làm thí nghiӋm biӇu diӉn: Nhúng mӝtă dơyă đӗngă đưă cҥo sҥch vào H2SO4 đặc ӣ nhiӋtă đӝ thѭӡng. Hãy quan sát, nhұn xét. G↑:ăHưyăđunănóngăӕng nghiӋmăđӵng H2SO4 đặcăvƠădơyăđӗng? Có hiӋnătѭӧng gì? Thӱ suyănghĩăxemăӣ điӅu kiӋn nhiӋtăđӝ nào thì H2SO4 đặc có tác dụng vӟi kim loҥi Cu? Ngoài tính axit ra, H2SO4 đặc có thêm tính chҩt gì khác? G↑ăhѭӟng dẫnăHSăđặt câu hӓi: - Ӣ nhiӋtăđӝ thѭӡng, H2SO4 đặc có tác dụng vӟi Cu không? Ӣ điӅu kiӋn nào thì có phҧn ӭng? - Chҩt khí bay ra có phҧi là H2 không?ăĐóălƠăchҩt gì? - Ngoài tính axit, H2SO4 đặc có thêm tính chҩt gì khác? Giaiăđoҥn 2: Tӵ tìm hiӇu các kiӃn thӭc có liên quan GV: TiӃp tụcăđunănóngăӕng nghiӋm chӭa H2SO4 đặcăcóănhúngădơyăđӗng - ĐӇ giҧi quyӃt vҩnăđӅ đầu tiên, hãy so sánh ӕng nghiӋmăđӵng H2SO4 đặc nguӝi có nhúng dây Cu vӟi ӕng nghiӋmăđӵng H2SO4 đặc nóng có nhúng dây Cu? - ĐӇ giҧi quyӃt vҩnăđӅ thӭ hai ta có thӇ thӱ khí bằng cách nào? Dùngăqueăđómăđangăcháyăđӕt chҩt khí bay lên, nӃu là H2 chҩt khí sӁ cháy. Dùng giҩy màu hӗng hay hoa dâm bụtă nhúngă nѭӟcă đặt lên miӋng ӕng nghiӋm, nӃu là khí SO2, giҩy màu (hay cánh hoa) sӁ bӏ mҩt màu. - ĐӇ giҧi quyӃt vҩnăđӅ thӭ 3,ăG↑ăhѭӟng dẫn HS lұp luұn và hoҥtăđӝngănhѭă sau: Sҧn phẩmă đѭӧc tҥo thành trong phҧn ӭng cӫa H2SO4 đặc nóng vӟi Cu là nhӳng chҩt gì? 98 Hãy quan sát màu dung dӏch trong ӕng nghiӋm và so sánh vӟi ӕng nghiӋm đӵng dung dӏch CuSO4. Hãy nhұn xét màu, mùi cӫa chҩt khí sinh ra trong phҧn ӭng và tác dụng cӫa nó vӟi giҩy màu (hay cánh hoa). Giaiăđoҥn 3: Giҧi quyӃt vҩnăđӅ - VҩnăđӅ 1: HS trҧ lӡi: H2SO4 đặc nguӝi không có tác dụng vӟi Cu. ChӍ có tác dụng khi nóng - VҩnăđӅ 2: HS: Chҩt khí sinh ra trong phҧn ӭng không bӏ cháyăkhiăđѭaăqueă đómăđangăcháyăvƠoăӕng nghiӋm; vұy nó không phҧi là H2. Chҩt khí sinh ra trong phҧn ӭng có mùi hҳc, làm mҩt màu cӫa giҩy màu, vұy lƠăkhíăsunfurѫăSO2. - VҩnăđӅ 3: HS: Dung dӏch chҩt tҥo thành có màu xanh giӕngănhѭămƠuăcӫa dung dӏch CuSO4. Vұy chҩt tҥo thành trong phҧn ӭng là CuSO4 và SO2. Giaiăđoҥn 4: Trình bày kӃt quҧ GV chӍnh lí, bә sung và chӍ ra kiӃn thӭc cầnălĩnhăhӝi Ngoài tính chҩtăaxit,ăkhiăđặc và nóng H2SO4 còn có tính chҩtăđặc thù là tính oxi hóa, tác dụngăđѭӧc vӟi hầu hӃt các kim loҥi trӯ Ag, Au. Trong phҧn ӭng có giҧi phóng khí SO2 mà không giҧi phóng khí H2. 9.2. Mӝt sӕ biӋn pháp rèn luyӋnănĕngălực chӫ đӝng sáng tҥo cho hӑc sinh trong dҥy hӑc Hóa hӑc ӣ trѭӡng THCS 9.2.1.ăKháiăniӋmăvӅănĕngălựcăsángătҥo Nĕngă lӵcăsáng tҥoăcóă thӇăhiӇuă lƠăkhҧănĕngă tҥoăraănhӳngăgiáă trӏămӟiăvӅăvұtă chҩtăvƠătinhăthần,ătìmăraăcáiămӟi,ăgiҧiăphápămӟi,ăcôngăcụămӟi,ăvұnădụngăthƠnhăcôngă nhӳngăhiӇuăbiӃtăđưăcóăvƠoăhoƠnăcҧnhămӟi. NĕngălӵcăsángătҥoăkhoaăhӑcăcӫaămӛiăcáănhơnăthӇăhiӋnăӣăchәăcáănhơnăcóăthӇă mangălҥiănhӳngăgiáătrӏămӟi,ănhӳngăsҧnăphẩmămӟiăquíăgiáăđӕiăvӟiănhơnăloҥi. Đӕiăvӟiăhӑcăsinh:ăNĕngălӵcăsángătҥoătrongăhӑcătұpăchínhălƠănĕngălӵcăbiӃtăgiҧiă quyӃtă vҩnă đӅă hӑcă tұpă đӇă tìmă raă cáiămӟiă ӣămӭcă đӝă nƠoă đóă thӇă hiӋnă đѭӧcă khuynhă hѭӟng,ănĕngălӵcăsángătҥo,ăkinhănghiӋmăcӫaăcáănhơnăhӑcăsinh. 9.2.2.ăNhӳngăquanăniӋmăvӅănĕngălựcăsángătҥoăӣăhӑcăsinh 99 TӯăcácăcѫăsӣătrênăchúngătaăcóăthӇăcóănhӳngăquanăniӋmăvӅănĕngălӵcăsángătҥoă cӫaăhӑcăsinhănhѭăsau: - NĕngălӵcătӵăchuyӇnătҧiătriăthӭcăvƠăkỹănĕngătӯălĩnhăvӵcăquenăbiӃtăsang tình huӕngămӟi,ăvұnădụngăkiӃnăthӭcăđưăhӑcătrongăđiӅuăkiӋn,ăhoƠnăcҧnhămӟi. - NĕngălӵcănhұnăthҩyăvҩnăđӅămӟiătrongăđiӅuăkiӋnăquenăbiӃtă(tӵăđặtăcơuăhӓiă mӟiăchoămìnhăvƠăchoămӑiăngѭӡiăvӅăbҧnăchҩtăcӫaăcácăđiӅuăkiӋn,ătìnhăhuӕng,ăsӵăvұt).ă NĕngălӵcănhìnăthҩyăchӭcănĕngămӟiăcӫaăđӕiătѭӧngăquenăbiӃt. - Nĕngălӵcănhìnăthҩyăcҩuătrúcăcӫaăđӕiătѭӧngăđangănghiênăcӭѭ.ăThӵcăchҩtălƠă baoăquátănhanhăchóng,ăđôiăkhiăngayătӭcăkhҳc,ăcácăbӝăphұn,ăcácăyӃuătӕăcӫaăđӕiătѭӧngă trongămӕiătѭѫngăquanăgiӳaăchúngăvӟiănhau. - Nĕngă lӵcă biӃtă đӅă xuҩtă cácă giҧiă phápă khácă nhauă khiă phҧiă xӱă lýămӝtă tìnhă huӕng.ăKhҧănĕngăhuyăđӝngăcácăkiӃnăthӭcăcầnăthiӃtăđӇăđѭaăraăgiҧăthuyӃtăhayăcácădӵă đoánăkhácănhauăkhiăphҧiălíăgiҧiămӝtăhiӋnătѭӧng. - Nĕngă lӵcăxácănhұnăbằngă líă thuyӃtăvƠă thӵcăhƠnhăcácăgiҧă thuyӃtă (hoặcăphӫă nhұnănó).ăNĕngălӵcăbiӃtăđӅăxuҩtăcácăphѭѫngăánăthíănghiӋmăhoặcăthiӃtăkӃăsѫăđӗăthíă nghiӋmăđӇăkiӇmătraăgiҧăthuyӃtăhayăhӋăquҧăsuyăraătӯăgiҧiăthuyӃtăhoặcăđӇăđoămӝtăđҥiă lѭӧngănƠoăđóăvӟiăhiӋuăquҧăcaoănhҩtăcóăthӇăđѭӧcătrongănhӳngăđiӅuăkiӋnăđưăcho. - NĕngălӵcănhìnănhұnămӝtăvҩnăđӅădѭӟiănhӳngăgócăđӝăkhácănhau,ăxemăxétăđӕiă tѭӧngăӣănhӳngăkhíaăcҥnhăkhácănhau,ăđôiăkhiămơuăthuẫnănhau.ăNĕngălӵcătìmăraăcácă giҧiăphápălҥăchẳngăhҥnăđӕiăvӟiăbƠiătoánăhóaăhӑc,ăcóănhiӅuăcáchănhìnăđӕiăvӟiăviӋcătìmă kiӃmă lӡiă giҧi,ă nĕngă lӵcă kӃtă hӧpă nhiӅuă phѭѫngă phápă giҧiă bƠiă tұpă đӇă tìmă raă mӝtă phѭѫngăphápămӟi,ăđӝcăđáo.ăăăăăă Nhѭăvұyă nĕngă lӵcă sángă tҥoă chínhă lƠă khҧă nĕngă thӵcă hiӋnă đѭӧcănhӳngăđiӅuă sángă tҥo.ăĐóă lƠăbiӃtă lƠmă thƠnhă thҥoăvƠă luônăđәiămӟi,ăcóănhӳngănétăđӝcăđáoă riêngă luônăphùăhӧpăvӟiăthӵcătӃ.ăLuônăbiӃtăvƠ đӅăraănhӳngăcáiămӟiăkhiăchѭaăđѭӧcăhӑc,ăngheă giҧngăhayăđӑcătƠiăliӋuăhayăthamăquanăvӅăviӋcăđóănhѭngăvẫnăđҥtăkӃtăquҧăcao. 9.2.3.ăNhӳngăbiӇuăhiӋnăcӫaănĕngălựcăsángătҥoăcӫaăhӑcăsinh - DámămҥnhădҥnăđӅăxuҩtănhӳngăcáiămӟiăkhôngătheoăđѭӡngămòn,ăkhôngătheoă nhӳngăquyătҳcăđưăcóăvƠăbiӃtăcáchăphҧnăbiӋnăvҩnăđӅăđó.ă 100 ↑íădụă:ăĐӕiăvӟiămӝtăbƠiătoánăcóăthӇăđѭaăraămӝtăcáchănƠoăđóăkhácănhӳngăcáchă đưăbiӃtăvƠăbiӃtăcáchălұpăluұnăđӇăbҧoăvӋăcáchăgiҧiăđó - BiӃtă tӵă tìmăraăvҩnăđӅ,ă tӵăphơnă tích,ă tӵăgiҧiăquyӃtăđúngăvӟiănhӳngăbƠiă tұpă mӟi,ăvҩnăđӅămӟi. ↑íădụă:ăKhiăgiáoăviênăchoămӝtădҥngăbƠiătұpămӟi,ăhoặcămӝtăcơuăhӓiămӟiăchѭaă tӯngă gặp,ă hӑcă sinhă cóă thӇă tӵă phơnă tích,ă phátă hiӋnă raă vҩnă đӅă cӕtă lõiă vƠă giҧiă quyӃtă đúng.ă - BiӃtătrҧălӡiănhanhăchínhăxácăcơuăhӓiăcӫaăgiáoăviên,ăphátăhiӋnănhӳngăvҩnăđӅă mҩuăchӕt,ătìmăraăẩnăýătrongănhӳngăcơuăhӓi,ăbƠiătұpăhoặcăvҩnăđӅănƠoăđó.ă ↑íădụă:ăKhiăgiáoăviênăchoămӝtăbƠiătұpăhayăcơuăhӓiămƠăhӑcăsinhăkhôngănҳmă chҳcădӉăbӏănhầmălẫnăthìăhӑcăsinhăvẫnăphátăhiӋnăra. - BiӃtăvұnădụngătriăthӭcăthӵcătӃăđӇăgiҧiăquyӃtăvҩnăđӅăkhoaăhӑcăvƠăngѭӧcălҥiă biӃtă vұnă dụngă triă thӭcă khoaă hӑcă đӇă đѭaă raă nhӳngă sángăkiӃn,ă nhӳngăgiҧiă thích,ă ápă dụngăphùăhӧp. ↑íădụă:ăKhiăđiӅuăchӃămӝtăchҩtănƠoăđóănhѭngăhóaăchҩtăcầnăthiӃtăkhôngăcó,ăhӑcă sinhăcóăthӇăthayăbằngăhóaăchҩtăkhácănhѭngăvẫnăđҧmăbҧoăyêuăcầu.ăHӑcăsinhădӵa vào kiӃnă thӭcăđưă hӑcăđӇă giҧiă thíchănhӳngăvҩnăđӅăxҧyă raă trongăcuӝcă sӕng,ănhӳngăhiӋnă tѭӧngătӵănhiênănhѭ:ămѭaăaxit,ăthӫngătầngăozon... - BiӃtăkӃtăhӧpăcácăthaoătácătѭăduyăvƠăcácăphѭѫngăphápăphánăđoán,ăđѭaăraăkӃtă luұnăchínhăxácăngҳnăgӑnănhҩt.ă ↑íădụ:ăKhiăhӑcăxongămӝtăbƠiăhӑcăhayămӝtăchѭѫngăhӑcăsinhăbiӃtătӵăphơnătích,ă soăsánhăvӟiăcácăbƠiăhӑcătrѭӟcăđӇăkháiăquátăhóaăvƠăđѭaăraămӕiăliênăhӋăgiӳaăcácăbƠi,ă cácăchѭѫngăđưăđѭӧcăhӑc. - BiӃtătrìnhăbƠyălinhăhoҥtămӝtăvҩnăđӅ,ădӵăkiӃnănhiӅuăphѭѫngăánăgiҧiăquyӃt. ↑íădụă:ăĐӕiăvӟiămӝtăbƠiătoánăcóăthӇăđѭaăraărҩtănhiӅuăcáchăgiҧiăkhácănhauăhoặcă vӟiămӝtăcơuăhӓiămӣăcóăthӇăđѭaăraănhiӅuăphѭѫngăánătrҧălӡi. - LuônăbiӃtăđánhăgiáăvƠătӵăđánhăgiáăcôngăviӋc,ăbҧnăthơnăvƠăđӅăxuҩtăbiӋnăphápă hoƠnăthiӋn. ↑íădụ:ăHӑcăsinhătӵănhұnăthҩyăđѭӧcănhӳngăđiӇmăyӃuăkém,ălәăhәngăkiӃnăthӭcă cӫaămìnhăvƠătìmăraăđѭӧcăphѭѫngăphápăhӑcătұpăthíchăhӧpăđӇăkhҳcăphụcăchúng. 101 - BiӃtăcáchăhӑcăthầy,ăhӑcăbҥn,ăbiӃtăkӃtăhӧpăcácăphѭѫngătiӋnăthôngătin,ăkhoaă hӑcăkĩă thuұtăhiӋnăđҥiă trongăkhiă tӵăhӑc.ăBiӃtă vұnădụngăvƠă cҧiă tiӃnănhӳngăđiӅuăhӑc đѭӧc. ↑íădụă:ăHӑcăsinhăcóăthӇătӵăhӑcătrênăcácăphѭѫngătiӋnăthôngătinăđҥiăchúng:ătrênă mҥngăinternet,ătrênăbáo,ătivi,ăradio...ă - BiӃtăthѭӡngăxuyênăliênătѭӣng. ↑íădụ:ăHӑcăsinhăcóăthӇănhìnăcácăsӵăvұt,ăcácăkháiăniӋm,ăcácăđӏnhănghĩaădѭӟiă nhiӅuăgócăđӝăkhácănhau nhѭăđӏnhănghĩaăchҩtăoxiăhóa,ăchҩtăkhӱ. Ӣălӟpă8:ă - ChҩtăchiӃmăoxiăcӫaăchҩtăkhácălƠăchҩtăkhӱ. - ChҩtănhѭӡngăoxiăchoăchҩtăkhácălƠăchҩtăoxiăhóa. HӑcăsinhăcóăthӇăhiӇuăđӏnhănghĩaămӣărӝng: +ăChҩtăchiӃmăoxiăcӫaăchҩtăkhácăhoặcălƠăchҩtănhѭӡngăhiđroăchoăchҩtăkhác là chҩtăkhӱ. +ăChҩtănhѭӡngăoxiăchoăchҩtăkhácăhoặcălƠăchҩtăkӃtăhӧpăvӟiăhiđroălƠăchҩtăoxiă hóa. Ӣălӟpă10:ăă- ChҩtăkhӱălƠăchҩtănhѭӡngăelectron - ChҩtăoxiăhóaălƠăchҩtănhұnăelectron 9.2.4. Cách kiӇmătraăđánhăgiáănĕngălựcăsángătҥo - SӱădụngăphӕiăhӧpăcácăphѭѫngăphápăkiӇmătraăđánhăgiáăkhácănhauănhѭăviӃt,ă vҩnăđáp,ăthíănghiӋm,ătrҳcănghiӋmătӵăluұn,ătrҳcănghiӋmăkháchăquan. - Sӱădụngăcácăcơuăhӓiăphҧiăsuyăluұn,ăbƠiătұpăcóăyêuăcầuătәngăhӧp,ăkháiăquátă hóa,ăvұnădụngălýăthuyӃtăvƠoăthӵcătiӉn. - ChúăýăkiӇmătraă tínhălinhăhoҥt,ătháoăvátătrongăthӵcăhƠnh,ăthӵcănghiӋmă(thíă nghiӋmăhóaăhӑc,ăsӱădụngăphѭѫngătiӋnătrӵcăquan). - KiӇmă traăviӋcă thӵcăhiӋnănhӳngăbƠiă tұpă sángă tҥoăvƠă tìmă raăcáchăgiҧiăngҳnă nhҩt,ăhayănhҩtă(nhӳngăbƠiătұpăyêuăcầuăhӑcăsinhăđӅăxuҩtănhiӅuăcáchăgiҧiăquyӃt). - ĐánhăgiáăcaoănhӳngăbiӇuăhiӋnăsángătҥoădùănhӓ. 9.2.5.ăMӝtăsӕăbiӋnăphápărènăluyӋnănĕngălựcăchӫăđӝngăsángătҥoăchoăhӑcăsinh 9.2.5.1. Lӵaăchӑnămӝtă logicănӝiădungăthíchăhӧpăvƠăsӱădụngăphѭѫngăphápădҥyăhӑcă phùăhӧpăđӇăchuyӇnăkiӃnăthӭcăkhoaăhӑcăthƠnhăkiӃnăthӭc hӑcăsinh 102 Khiăhìnhă thƠnhănhӳngăkháiăniӋmămӟiăvƠăkhó,ăcầnă lӵaăchӑnă logicănӝiădungă hӧpălí,ălұpăluұnăchặtăchӁ,ătұpătrungăvƠoănӝiădungăcӕtălõi.ăChẳngăhҥn,ăkhiănghiênăcӭuă vӅănguyênătӱăӣălӟpă8,ăchӍăđѭaăraăhiӇuăbiӃtăsѫăbӝăvӅănguyênătӱă(lƠănhӳngăhҥtăvôăcùngă nhӓ,ătrungăhòaăvӅăđiӋn,ăgӗmăhҥtănhơnămangăđiӋnătíchădѭѫngăvƠăvӓătҥoăbӣiămӝtăhayă nhiӅuăeletronămangăđiӋnătíchăơmăchuyӇnăđӝngărҩtănhanhăquanhăhҥtănhơn).ăSauăđóăxétă kĩăhѫnăvӅăhҥtănhơnă(tҥoăbӣiăprotonăvƠănѫtron)ăvƠălӟpăelectronă(chuyӇnăđӝngănhanhă quanhăhҥtănhơnăthƠnhătӯngălӟp).ăCácăkháiăniӋmănguyênătӱ,ăphơnătӱ,ăion,ăelectron...ă đӅuăcóăkíchăthѭӟcăviămôăkhôngănhұnăthӭcătrӵcătiӃpăbằngăgiácăquanăđѭӧc,ămuӕnăhìnhă thƠnhănhӳngăkháiăniӋmătrӯuătѭӧngăđóăchoăhӑcăsinhătaăphҧiădùngănhӳngăphѭѫngăphápă dҥyăhӑcăphùăhӧpănhѭănhӳngămôăhìnhăcụăthӇăcóăkíchăthѭӟcăvĩămô.ăĐӇăchuyӇnăkiӃnă thӭcăkhoaăhӑcăthƠnhăkiӃnăthӭcăcӫaăhӑcăsinh,ăgiáoăviênăcònăcầnăphҧiăthiӃtăkӃ,ătәăchӭc,ă điӅuă khiӇnă cácă hoҥtă đӝngă cӫaă hӑcă sinhă đӇă đҥtă đѭӧcă mụcă tiêuă cụă thӇă ӣă mӛiă bƠi,ă chѭѫng,ăphầnăhóaăhӑcăcụăthӇ. 9.2.5.2.ăTҥoăđӝngăcѫ,ăhӭngăthúăthôngăquaăcácătìnhăhuӕngăcóăvҩnăđӅănhằmăphátăhuyă caoăđӝătínhătӵălӵc,ăsángătҥoăcӫaăhӑcăsinh a.ăăPhátăhuyătӕiăđaăhoҥtăđӝngătѭăduyătíchăcӵcăcӫaăhӑcăsinhăhayănhҩtălƠătәăchӭcănhӳngă tìnhăhuӕngăcóăvҩnăđӅăđòiăhӓiădӵăđoán,ănêuăgiҧăthiӃtătranhăluұnăgiӳa nhӳngăýăkiӃnătráiă ngѭӧc. - TìnhăhuӕngănghӏchălíăvƠăbӃătҳc ↑íădụ:ăBƠiăNhômă(lӟpă9) KhiănghiênăcӭuăthíănghiӋmănhômăphҧnăӭngăvӟiădungădӏchăkiӅm. G↑ănêuăvҩnăđӅ:ăNhômăcóăđầyăđӫătínhăchҩtăcӫaăkimăloҥiănóiăchung,ăngoƠiăraă nhômăcóătínhăchҩtăgìăđặcăbiӋt?ăHưyănghiênăcӭuăthíănghiӋmănhômătácădụngăvӟiădungă dӏchăNaOH. HS:ăThҧădơyănhômăvƠoăӕngănghiӋmăđӵngădungădӏchăNaOH,ăcóăӕngădẫnăkhíă ra ngoài. QuanăsátăhiӋnătѭӧng:ănhômătanădần,ăcóăkhíăthoátăra.ăChơmălӱaăđӕt,ăkhíăcháyă ngӑnălӱaăxanh.ăKhíătҥoăthƠnhălƠăhiđro. G↑ăgӧiăý:ăPhҧnăӭngănƠyăcóăgìămơuăthuẫnăvӟiănhӳngăđiӅuăđưăhӑc. 103 HSănêuăvҩnăđӅ:ăPhҧnăӭngăcӫaănhômăvӟiădungădӏchăNaOHăcóămơuăthuẫnăvӟiă tínhăchҩtăcӫaăkimăloҥiăđưăhӑcăkhông?ăhayăthíănghiӋmăsai? G↑ăgiҧiăquyӃtămơuăthuẫn:ăĐiӅuănƠyăkhôngăsaiăvƠăkhôngămơuăthuẫn.ăĐóălƠădoă hӧpăchҩt cӫaănhômăcóătínhăchҩtăđặcăbiӋt,ătaăsӁăhӑcăӣălӟpătrên. - Tìnhăhuӕngălӵaăchӑn ↑íădụ:ăKhiădҥyăbƠiă :Tínhăchҩtăhóaăhӑcăcӫaăoxit.ăKháiăquátăvӅăsӵăphơnăloҥiă oxită(lӟpă9) G↑ăchoăHSălƠmăbƠiătұpăđӇăcӫngăcӕătínhăchҩtăhóaăhӑcăcӫaăoxitănhѭăsau: OxitănƠoăsauăđơyăcóăthӇ dùngălƠmăkhôăkhíăhiđroăcloruaăHCl a. CaO c. ZnO b. P2O5 d. SiO2 HSătұpăhӧpănhӳngăkiӃnăthӭcăvӯaăhӑcăđѭӧc,ăsuyăluұnăraăđѭӧcămӝtăchҩtămuӕnă dùngă đӇă lƠmă khôă khíăHClă phҧiă đӫă haiă điӅuă kiӋn:ă tácă dụngă đѭӧcă vӟiă nѭӟcă nhѭngă khôngătácădụngăvӟiăHCl. ↑ұyăcơuăbăđúng. - Tìnhăhuӕngănhơnăquҧă ↑íădụ:ăKhiăhӑcăbƠiă:ăNhiênăliӋuă(lӟpă9) G↑:ăTҥoătìnhăhuӕngănhơnăquҧăbằngăcáchăđѭaăraăcơuăhӓi:ăgiҧiăthíchăvìăsaoăcóă thӇănóiăkhíă thҧiă cӫaă cácănhƠămáyăvƠăkhíă thҧiă cӫaă cácăđӝngăcѫăđӕtă trongă (ôă tô,ă xeă máy...)ălƠănguyênănhơnăcӫaămѭaăaxit? HS:ăvұnădụngăkiӃnăthӭcăđưăhӑcăđӇăgiҧiăthíchăhiӋnătѭӧngătӵănhiênănhѭăsau: CácănhƠămáyădùngănhiênăliӋuălƠăthanăđá,ăthanăcӕc,ăxĕngădầu,ăthìăkhíăthҧiăcóă CO2 và SO2.ăỌătô,ăxeămáyădùngăxĕng,ădầuăthìăkhíăthҧiăcũngăcóăCO2 và SO2. Các khí nƠyă tácă dụngă vӟiă nѭӟcă mѭaă tҥoă raă axită lƠmă choă nѭӟcă mѭaă cóă chӭaă axit.ă Đóă lƠă nguyênănhơnăcӫaămѭaăaxit. CO2 + H2O H2CO3 SO2 + H2O H2SO3 b.ăTiӃnăhƠnhădҥyăhӑcăӣămӭcăđӝăthíchăhӧpănhҩtăđӕiăvӟiă trìnhăđӝăphátătriӇnăcӫaăhӑc sinh. 104 c.ăTҥoă raăkhôngăkhíăcóă lӧiăchoă lӟpăhӑcă lƠmăchoăhӑcăsinhă thíchă thúăđѭӧcăđӃnă lӟp,ă mongăđӧiăđӃnăgiӡăhӑc.ăMuӕnăvұyăphҧiătҥoăraăsӵăgiaoătiӃpăthuұnălӧiăgiӳaăthầyăvƠătrò,ă giӳaătròăvƠătrò.ăBằngătrìnhăđӝăkhoaăhӑcăvƠăsѭăphҥmăcӫaămìnhăgiáoăviênătҥoăđѭӧcăuyă tínăcao.ăBằngătácăphongăgầnăgũiăthơnămұt,ăgiáoăviênăchiӃmăđѭӧcăsӵătinăcұyăcӫaăhӑcă sinh.ăBằngăcáchătәăchӭcăvƠăđiӅuăkhiӇnăhӧpălýăcácăhƠnhăđӝngăcӫaătӯngăcáănhơnăvӟiă tұpăthӇăhӑcăsinh,ăgiáoăviênăsӁătҥoăraăđѭӧcăhӭngăthúăchoăcҧălӟpăvƠăniӅmăvuiăhӑcătұpă cӫaătӯngăhӑcăsinh. 9.2.5.3.ăRènăchoăhӑcăsinhăphѭѫngăphápătѭăduyăhiӋuăquҧ Tѭăduy,ănghĩaălƠăsuyănghĩ,ălұpăluұnămӝtăcáchăhӋăthӕng,ălogicăvƠăcóăchӭngăcӭă lƠămӝtăđặcătínhăquanătrӑngăcӫaătríătuӋăconăngѭӡi.ăNgѭӡiătaăcóăthӇăhӑcăđѭӧcăcácăkỹă nĕngătѭăduyăvƠănóăgiúpăchoăconăngѭӡiătrӣănênăđӝcăđáo,ăsángătҥoăvƠăcáchătơnătrongă giҧiăquyӃtăcácăvҩnăđӅ.ă↑ìăvұyănhiӋmăvụăcӫaăngѭӡiăgiáoăviênălƠăphҧiărènăluyӋnăchoă hӑcăsinhătѭăduyăcóăhiӋuăquҧ,ătrongăđóăcầnăđặcăbiӋtăchúăýărènăluyӋnăchoăhӑcăsinhămӝtă sӕăthaoătácătѭăduyănhѭăphơnătích,ătәngăhӧp,ăsoăsánh,ăkháiăquátăhóaăvƠăphѭѫngăphápă hìnhăthƠnhănhӳngăphánăđoánămӟi:ăsuyălíăquiănҥp,ăsuyălíădiӉnădӏchăvƠăsuyălíătѭѫngătӵ. ↑íădụ:ăKhiădҥyăbƠiă:ăĐiӅuăchӃăkhíăoxi- Phҧnăӭngăphơnăhuỷă(lӟpă8) NӃuăgiáoăviênăchӍăđѭaăraămӝtăphҧnăӭngăphơnăhuỷăKClO3 2KClO3 Ōăă2KCl + 3O2 ŋ HӑcăsinhădӉădẫnătӟiămӝtăkháiăquátăhóaăsaiălầmăchoărằngă"ăphҧnăӭngăphơnăhuỷă lƠăquáătrìnhătrongăđóămӝtăchҩtătҥoăthƠnhăhaiăchҩt" Ӣăđơyănênăđѭaăraă4ăthíădụăsau: 2H2O Ōăă2H2 ŋ+ăO2ŋă(hӧpăchҩtăŌă2ăđѫnăchҩt) 2KClO3 Ōăă2KClăăă+ăă3O2 ŋ (hӧpăchҩtăŌăă1ăhӧpăchҩtă+ă1ăđѫnăchҩt) CaCO3 ŌăăCaOăăăă+ăăCO2 ŋ(hӧpăchҩtăŌă2ăhӧpăchҩt) 2KMnO4 ŌăK2MnO4 + MnO2 + O2ŋ (hӧpăchҩtăŌă3ăchҩt) Trongăcҧă4ăthíădụănƠyădҩuăhiӋuăbҧnăchҩtăđѭӧcăgiӳăkhông đәiă(tӯămӝtăchҩtă tҥoăthƠnhăhaiăhayănhiӅuăchҩt),ăcònădҩuăhiӋuăthӭăyӃuăthìăbiӃnăthiênă(trongăphҧnăӭngă đầuătiênătaăđѭӧcă2ăđѫnăchҩt,ăthӭăhai:ă1ăhӧpăchҩtăvƠă1ăđѫnăchҩt,ăthӭă3:ă2ăhӧpăchҩt,ăthӭă 4:ă3ăchҩt). t 0 t 0 t 0 t 0 t 0 105 9.2.5.4.ăSӱădụngăphѭѫngăphápădҥyăhӑcăphӭcăhӧpăđӇărènăluyӋnănĕngălӵcăsángătҥoăchoă hӑcăsinh PhѭѫngăphápădҥyăhӑcăphӭcăhӧpălƠăphѭѫngăphápăđѭӧcătҥoănênăbằngăsӵăphӕiă hӧpăbiӋnăchӭngămӝtăsӕăphѭѫngăphápădҥyăhӑcăđѫnălẻănhằmătҥoăhiӋuăӭngătíchăhӧp,ă cӝngă hѭӣngă cácămặtă tíchă cӵcă cӫaă hӋă thӕngă cácă phѭѫngă phápă dҥyă hӑcă khácă nhauă nhằmănơngăcaoăchҩtălѭӧngălĩnhăhӝiăkiӃnăthӭcăcӫaăhӑcăsinhălênănhiӅuălần. 9.2.5.5.ăKiӇmătraăđánhăgiá,ăđӝngăviênăkӏpăthӡiăvƠăđánhăgiáăcaoănhӳngăbiӇuăhiӋnăsángă tҥoăcӫaăhӑcăsinh - Coiă trӑngăkiӇmă traăđánhăgiáăchҩtă lѭӧngănҳmăvӳngăkháiăniӋmăcѫăbҧnăhóaă hӑc. - ChúăýăđánhăgiáănĕngălӵcăvұnădụngăkiӃnăthӭcăvƠoăthӵcătiӉn,ăcoiăđóălƠăsӵăthӇă hiӋnăcӫaăsӵăphátătriӇnătiӅmălӵcătríătuӋăcӫaăhӑcăsinh. - TĕngăyêuăcầuăkiӇmătraăvӅăthíănghiӋmăhóaăhӑc,ăvӅănĕngălӵcătӵăhӑc, óc sáng kiӃn,ădámăđәiămӟiăcӫaăhӑcăsinh. 9.2.5.6.ăChiaăhӑcăsinhăthƠnhănhómănhӓăcùngăthҧoăluұn ↑íădụ:ăBƠiămӝtăsӕăaxităquanătrӑngă(ălӟpă9) G↑ăchoăHSănghiênăcӭuăthíănghiӋmăđӇărútăraătínhăchҩtăcӫaăaxităsunfuricănhѭă sau: - Nhómă1:ănghiênăcӭuăphҧnăӭngăcӫaăkimăloҥiăđӭngătrѭӟcăhiđro:ăZn,ăFeăvӟiă axit H2SO4 loãng. - Nhómă2:ănghiênăcӭuăphҧnăӭngăcӫaăbazѫ:ăCu(OH)2 vӟiăaxităH2SO4 loãng. - Nhómă3:ănghiênăcӭuăphҧnăӭngăcӫaăkimă loҥiăđӭngăsauăhiđro:ăCuăvӟiăaxită H2SO4 loãng. - Nhómă4:ănghiênăcӭuăphҧnăӭngăcӫaăkimă loҥiăđӭngăsauăhiđro:ăCuăvӟiăaxită H2SO4 đặcănóng. 9.2.5.7.ăChoăhӑcăsinhălƠmăcácăbƠiătұpălӟn,ătұpăchoăhӑcăsinhănghiênăcӭuăkhoaăhӑc ↑íădụ:ăSauăkhiăhӑcăxongăbƠiănhiênăliӋuă(ălӟpă9)ăG↑ăcóăthӇăchoăHSălƠmăđӅătƠiă :ăMѭaăaxităvƠănhӳngăchҩtăgơyăôănhiӉm. CácănhiӋmăvụăcầnălƠm: 106 1. HưyănóiănhӳngăhiӇuăbiӃtăvӅăsӵătҥoăthƠnhămѭaăaxităvƠănguyênănhơnăphátăsinhăcӫaă nó. 2.ăHưyăviӃtăPTHHătҥoăraătrongăquáătrìnhăhìnhăthƠnhămѭaăaxit.ăChҩtătҥoăraăsauăphҧnă ӭngăcóăđặcătínhăgì? 3.ăThuă thұpăsӕă liӋuăvӅănhӳngă thiӋtăhҥiăcӫaămѭaăaxităđӃnănhƠăcӱa,ăsӭcăkhoẻ,ă rӯng,ă mùa màng. ThuăthұpăsӕăliӋuăkhíăthҧiăSO2, NO2,ăCOăcӫaămӝtăsӕănhƠămáyăӣănѭӟcăta. 4.ăThuăthұpănhӳngăbӭcătranhăҧnhăchoăthҩyăkhóiănhƠămáyătuônăvƠoăbầuătrӡi. 5.ăBiӋnăphápăkhҳcăphụcăhiӋnătѭӧngămѭaăaxităvƠăgiҧmăthiӇuănhӳngăchҩtăgơyăôănhiӉm. BÀI TҰPăCHѬѪNG 9 1. Tҥi sao cần phҧi sӱ dụng phӕi hӧpă cácă phѭѫngăphápădҥy hӑc tích cӵc? Ӣ các trѭӡng THCS cӫaăđӏaăphѭѫngăanh/chӏ hiӋn nay cần và có thӇ sӱ dụng phӕi hӧp các phѭѫngăphápădҥy hӑc tích cӵc nào, vì sao? 2. Trình bày các qui trình dҥy hӑc dӵa trên giҧi quyӃt vҩnăđӅ. Cho ví dụ minh hӑa trong dҥy hӑc Hóa hӑc lӟp 8, lӟp 9. 107 Chѭѫng 10. NHӲNG HÌNH THӬC TӘ CHӬC DҤY HӐC HÓA HӐC Ӣ TRѬӠNG TRUNG HӐCăCѪăSӢ Có 3 hình thӭc tә chӭc dҥy-hӑc: - Dҥy hӑc trên lӟp - Dҥy hӑcălaoăđӝngăkĩăthuұt tәng hӧp- hѭӟng nghiӋp: ӣ côngăxѭӣng, phòng thí nghiӋm thӵc hành - Hoҥtăđӝng ngoài lӟp,ăngoƠiătrѭӡng, tӵ chӑn 10.1. Bài lên lӟp vӅ Hóa hӑc 10.1.1. Đӏnhănghƿa Bài lên lӟp là hình thӭc tә chӭcămƠătrongăđóăG↑ătrongămӝt khoҧng thӡi gian xácăđӏnhăhѭӟng dẫn hoҥtăđӝng nhұn thӭc cho mӝt tұp thӇ HS cӕ đӏnh,ăcùngăđӝ tuәi (mӝt lӟp) có chúăýăđӃnăđặcăđiӇm tӯng HS trong lӟp, sӱ dụngăcácăphѭѫngă tiӋn và PPDHăđӇ tҥoăraăcácăđiӅu kiӋn thuұn lӧi cho tҩt cҧ HS nҳmăđѭӧc nӝi dung kiӃn thӭc, kĩănĕngăgiáoădụcăđҥoăđӭc và phát triӇnănĕngălӵc nhұn thӭc cӫa hӑ. 10.1.2. Các kiӇu bài lên lӟp vӅ hóa hӑc Có 4 kiӇu bài lên lӟp: bài hӑc nghiên cӭu tài liӋu mӟi; bài hӑc hoàn thiӋn và vұn dụng kiӃn thӭcăkĩănĕng; bài hӑc khái quát và hӋ thӕng hóa kiӃn thӭc; bài hӑc kiӇmătraăđánhăgiáăkiӃn thӭcăkĩănĕng. - Bài hӑc nghiên cӭu tài liӋu mӟi: Các bài mӣ đầu cӫaăcácăchѭѫng,ănghiênă cӭu nӝi dung lí thuyӃt phӭc tҥpăđòiăhӓi có sӵ phân tích giҧi thích cặn kӁ trong giӡ hӑc (khái niӋm nguyên tӱ, phân tӱ, hóa trӏ),ăcácăbƠiăcungăcҩpăthôngătinămangăđặc tínhăkĩăthuұt (sҧn xuҩtăaxităsunfuric) - Bài hӑc hoàn thiӋn và vұn dụng kiӃn thӭc: Thѭӡng là nhӳng bài luyӋn tұp trong mӝtăchѭѫngăđӇ cӫng cӕ,ăđƠoăsơuăvƠăhoƠnăthiӋn kiӃn thӭc lí thuyӃt vӅ cácăđӏnh luұt, hӑc thuyӃt, khái niӋmhay nhӳng bài thӵcăhƠnhăđӇ rèn luyӋnăkĩănĕng,ăkĩăxҧo. - Bài hӑc khái quát và hӋ thӕng hóa kiӃn thӭc: Là giӡ hӑc ôn tұp, khái quát và hӋ thӕng kiӃn thӭcătheoăcácăchuyênăđӅ,ăcácăchѭѫng,ăgiӡ ôn tұp toàn bӝ chѭѫngă trình cӫa mӝt lӟp, mӝt cҩp hӑc (ôn tұp cuӕiănĕm). - Bài hӑc kiӇmătraăđánhăgiáăkiӃn thӭc: KiӇm tra vҩnăđáp,ăviӃt. 10.1.3. Cҩu trúc cӫa các kiӇu bài lên lӟp 108 Gӗmăcácăbѭӟc sau: - Әnăđӏnh tә chӭc lӟp hӑc - KiӇmătraăbƠiăcũ - Nêu vҩnăđӅ nghiên cӭu và chuẩn bӏ tiӃp thu kiӃn thӭc,ăkĩănĕngămӟi - Lĩnhăhӝi kiӃn thӭc,ăkĩănĕng - KiӇmătraăsѫăbӝ sӵ nҳm vӳng kiӃn thӭcăkĩănĕngămӟi. - Khái quát hóa, hӋ thӕng hóa kiӃn thӭc. - Vұn dụng kiӃn thӭc mӟi, có sӵ kiӇm tra, tӵ kiӇm tra mӭcăđӝ vұn dụng kiӃn thӭc. - Tәng kӃt bài hӑc - Hѭӟng dẫn hӑc ӣ nhà - Rút kinh nghiӋm cho bҧn thân 10.2. Lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc bӝ môn Hóa hӑc 10.2.1. Lұp kӃ hoҥchănĕmăhӑc KӃ hoҥch nĕmăhӑc là bҧng phân phӕi thӡiăgianăđҥiăcѭѫngăchoăviӋc giҧng dҥy và hӑc tұp cӫa bӝ môn trong cҧ nĕmăhӑc cӫa mӛi lӟp.ăĐơyălƠăbҧn kӃ hoҥch khái quát quiăđӏnh nhӳng hình thӭc tә chӭc dҥy hӑc trong cҧ nĕmăhӑc. 10.2.2. Lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc mӝtăchѭѫng 10.2.2.1. Tầm quan trӑng Mӛi mӝtăchѭѫngătrongăchѭѫngătrìnhălƠămӝt chӫ đӅ tѭѫngăđӕi hoàn chӍnh vӅ mặt lí luұn dҥy hӑc. Khi lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc mӝtăchѭѫng,ăngѭӡi giáo viên có cái nhìn bao quát nӝi dung kiӃn thӭcătrongătoƠnăchѭѫngăvƠămӕi liên hӋ giӳa các tiӃt hӑc cӫa chѭѫng,ă nhӳng kiӃn thӭc trӑng tâm cần nhҩn mҥnh. KӃ hoҥch dҥy hӑc mӝt chѭѫngăcầnăđҧm bҧo tính liên tục cӫa quá trình trí- đӭc dục,ăngĕnăchặn tình trҥng không nhҩt quán, rӡi rҥc trong viӋc dҥy các bài riêng rӁ cӫaăchѭѫng. Lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc mӝtă chѭѫngă sӁ giúp giáo viên thӵc hiӋnăđѭӧc mục đíchădҥy hӑc mӝt cách toàn diӋn, nhҩt là viӋc phát triӇn nhân cách hӑc sinh. KiӃn thӭc mӛiăchѭѫngăcóămӝt khҧ nĕngăriêngăvӅ mặt giáo dục và phát triӇn hӑc sinh. Vì vұyăngѭӡi giáo viên cần biӃt khai thác triӋtăđӇ các tiӅm lӵc giáo dụcăđó. 109 Lұp kӃ hoҥch dҥy hӑcăchѭѫngămӝt cách kӏp thӡi, hoàn chӍnh sӁ giúp giáo viên chӫ đӝng, sáng tҥo trong tӯng bài hӑc,ăchúăýăđӃn mӕi liên hӋ giӳa môn Hóa hӑc vӟi các môn hӑc khác. Khi lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc mӝtăchѭѫng,ăgiáoăviênăcóăđiӅu kiӋnăxácăđӏnh các phѭѫngătiӋn dҥy hӑc: Hóa chҩt, dụng cụsẵn có cӫaătrѭӡngăđӇ sӱ dụng trong giҧng dҥy và có kӃ hoҥchăsѭuătầm, bә sungăhƠngănĕm. 10.2.2.2. NhӳngăđiӅu kiӋnălƠmăcѫăsӣ cho viӋc lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc mӝtăchѭѫng - HiӇu biӃt mụcăđíchăđƠoătҥo cӫa môn Hóa ӣ trѭӡng PT. - HiӇu biӃt mụcăđíchăriêngăcӫa tӯngăchѭѫngăsӁ dҥy. - HiӇu biӃt nӝi dung khoa hӑc cӫa tӯngăchѭѫngăquaătƠiăliӋu chuyên môn và sách giáo khoa. - BiӃt cách tә chӭc hình thӭc dҥy hӑc và lӵa chӑnăphѭѫngăpháp,ăphѭѫngătiӋn dҥy hӑc phù hӧp vӟi mụcăđíchăcӫaăchѭѫng. - Chú trӑngăđӃn mӕi liên hӋ vӟi thӵc tiӉn, mӕi liên hӋ liên môn trong giҧng dҥyăcácăchѭѫngăcụ thӇ. 10.2.2.3. Các phần cӫa bҧn kӃ hoҥch dҥy hӑcăchѭѫng - Lӟp:........Tênăchѭѫng:...... - Mụcă đíchă cӫaă chѭѫng:ăDӵa vào mụcă đíchă đƠoă tҥo cӫaă trѭӡng, nhiӋm vụ môn hӑc và nӝi dung cụ thӇ cӫaăchѭѫngămƠăxácăđӏnh mụcăđíchăriêngăcӫaăchѭѫngăvӅ kiӃn thӭc,ăkĩănĕng,ătháiăđӝ. - Nӝi dung: Các bài hӑc và mӝt sӕ tiӇu mục chӫ yӃu. Ӭng vӟi mӛi bài hӑc, dӵ đӏnh mӝtăcáchăđҥiăcѭѫngăvӅ các phần: + Nhӳng kiӃn thӭc,ăkĩănĕngăcần tái hiӋn. + Hoҥt đӝngăcѫăbҧn cӫa giáo viên và hӑc sinh trong tiӃt hӑc. + Nhӳng biӋn pháp quan trӑng vӅ tә chӭc hoҥtă đӝng nhұn thӭc,ă phѭѫngă phápăvƠăphѭѫngătiӋn dҥy hӑcăcѫăbҧn (thí nghiӋm,ăđӗ dùng trӵcăquan). 10.2.3. Soҥn giáo án bài lên lӟp Giáo án cӫa mӝt tiӃt hӑc chính là bҧn kӃ hoҥch dҥy hӑc cӫa tiӃt hӑcăđó.ăGiáoă án cӫa tiӃt hӑc thӇ hiӋn tinh thầnăcѫăbҧn cӫaăchѭѫngătrìnhămônăhӑc, nhҩt quán vӟi 110 kӃ hoҥchă chѭѫng,ă thӇ hiӋnăđѭӧc mӕi liên hӋ hӳuă cѫăgiӳa mụcăđích,ă nӝi dung và phѭѫngăphápădҥy hӑc. 10.2.3.1. Cácăbѭӟc soҥn giáo án a.ăXácăđӏnh mục tiêu cӫa bài hӑc: Có 3 mục tiêu - KiӃn thӭc: KiӃn thӭc trӑng tâm mà hӑcă sinhă cóă đѭӧc trong tiӃt hӑc và nhӳng kiӃn thӭc cần tái hiӋn. - Kĩănĕng:ăNhӳngăkĩănĕngăhóaăhӑcăcѫăbҧn (thí nghiӋm, vұn dụng kiӃn thӭc, ngôn ngӳ hóa hӑc),ăcácăthaoătácătѭăduyăcần rèn luyӋn trong bài hӑc. - Tháiă đӝ: Nhұn thӭc thӃ giӟi quan, phẩm chҩtă đҥoă đӭc, hӭng thú, niӅm tincần xây dӵng cho hӑc sinh thông qua kiӃn thӭc cӫa bài hӑc. b. Chuẩn bӏ cӫa GV và HS c. TiӃn trình bài giҧng - Әnăđӏnh - KiӇmătraăbƠiăcũ - Bài mӟi HoҥtăđӝngăcӫaăG↑ HoҥtăđӝngăcӫaăHS Nӝiădungăghiăbҧng 10.2.3.2. Giáo án mẫu Ví dụ: Giáo án bài nguyên tӱ (lӟp 8) I. Mục tiêu 1. KiӃn thӭc: - Hӑc sinh trình bày đѭӧc nguyên tӱ là hҥt vô cùng nhӓ, trung hòa vӅ điӋn, và tӯ đóătҥo ra mӑi chҩt. BiӃtăđѭӧcăsѫăđӗ vӅ cҩu tҥo nguyên tӱ và đặcăđiӇm cӫa hҥt electron. - Hӑc sinh nêu đѭӧc hҥt nhân tҥo bӣiăprotonăvƠănѫtronăvƠăđặcăđiӇm cӫa hai loҥi hҥt trên. - Hӑc sinh nhұn biӃtăđѭӧc nhӳng nguyên tӱ cùng loҥi là nhӳng nguyên tӱ có cùng proton. 111 - Hӑc sinh biӃtăđѭӧc trong nguyên tӱ sӕ electron bằng sӕ proton. Electron luôn luôn chuyӇnăđӝng và sҳp xӃp thành tӯng lӟp. Nhӡ electron mà các nguyên tӱ có khҧ nĕngăliênăkӃtăđѭӧc vӟi nhau. 2. Kỹ nĕng - Rèn kỹ nĕngătraăcӭu,ăđӑcătƠiăliêuăđӇ tìm các thông tin cần thiӃt. - Hӑcăsinhătínhăđѭӧc sӕ proton, sӕ electron trong mӝt sӕ nguyên tӱ. - Hӑc sinh viӃtăđѭӧcăsѫăđӗ phân bӕ các lӟp electron cӫa mӝt sӕ nguyên tӱ. 3.ăTháiăđӝ tình cҧm Tҥo cho hӑc sinh niӅm tin vào khoa hӑc và làm quen vӟi thӃ giӟi vi mô. II. Chuẩn bӏ - Phần mӅm vi tính biӇu diӉn cҩu tҥo nguyên tӱ dҥngăđѫnăgiҧn. - Mô hình tӯng lӟpăelectronăđӇ xây dӵngăsѫăđӗ phân bӕ lӟp electron. -Tranh vӁ sѫăđӗ phân bӕ các lӟp electron cӫa mӝt sӕ nguyên tӱ: H, O, Na, N, K, Cl,... III. TiӃn trình bài giҧng Giáoăviênăđặt vҩnăđӅ: Các vұt thӇ (tӵ nhiên hay nhân tҥo)ăđӅu tҥo ra tӯ đơu? Hӑc sinh trҧ lӡi: Tӯ các chҩt Giáo viên: Có các chҩt mӟi có vұt thӇ. Các chҩtăđѭӧc tҥo ra tӯ đơu?ăCácăchҩt đѭӧc tҥo ra tӯ nguyên tӱ. HoҥtăđӝngăcӫaăG↑ HoҥtăđӝngăcӫaăHS Nӝiădungăghiăbҧng Hoạt động 1: GV cho HSăquană sátăӕngănghiӋmă chӭaă 1mlă H2Oă (ă tѭѫngă đѭѫngăvӟiă1gănѭӟcă) - Hưyă choă biӃtă lѭӧngă nѭӟcă trongă ӕngă nghiӋmă nhiӅuăhayăít? - ChiӃuă lênămƠnă hình:1gă nѭӟcăchӭaăhѫnă3ăvҥnătӍătӍă nguyênă tӱă oxiă vƠă hѫnă 6ă Nhұnă xétă lѭӧngă nѭӟcă trongăӕngănghiӋmălƠărҩtăít 1.ăNguyênătӱălƠăgì? NguyênătӱălƠăhҥtăvôăcùngă nhӓăvƠătrungăhoƠăvӅăđiӋn.ă Nguyênă tӱăgӗmăhҥtănhơnă mangăđiӋnătíchădѭѫngăvƠă vӓătҥoăbӣiămӝtăhayănhiӅuă electronă mangă điӋnă tíchă âm. ●Hҥtăelectron *ăKíăhiӋu:ăe 112 vҥnătӍătӍănguyênătӱăhiđro - YêuăcầuăHSănhұnăxétăvӅă kíchă thѭӟcă cӫaă nguyênă tӱ? -Trongă mônă vұtă líă lӟpă 7ă cácăemăđưăhӑcăvӅănguyênă tӱ,ă hưyă choă biӃtă nguyênă tӱă lƠă hҥtă nhѭă thӃă nƠoă vӅă điӋn? - Choă hӑcă sinhă quană sátă môă hìnhă nguyênă tӱă phóngă toă cӫaă mӝtă sӕă nguyênă tӱ:ă Hiđro,ă Oxi,ă Natri, Clo - ChiӃuă lênă mƠnă hìnhă đӏnhănghĩaăvӅănguyênătӱ - Thông báoă đặcă điӇmă cӫaăhҥtăelectron. NhұnăxétănguyênătӱălƠăhҥtă vôăcùngănhӓ - HҥtătrungăhòaăvӅăđiӋn Tӵă rútă raă nhұnă xétă vӅă thƠnhă phầnă cҩuă tҥoă cӫaă nguyênă tӱă gӗmă 2ă phầnă chính ●ă ↑ӓ:ă gӗmă cácă electronă mangăđiӋn tích (-) ●ăHҥtănhơnămangăđiӋnătíchă (+) *ăĐiӋnătích:ă-1 *ă Khӕiă lѭӧngă vôă cùngă nhӓ:ă9,1095.10-28gam Hoạt động 2: - ChiӃuă hìnhă ҧnhă phóngă toă cӫaă hҥtă nhơnă nguyênă tӱă H,ă Heă choă HSă quană sát,ănhұnăxétăcҩuă tҥoăcӫaă hҥtănhơnă - Bәă sungă :ă Đóă lƠă hҥtă protonă vƠă hҥtă nѫtronă vƠă - Hҥtă nhơnă cҩuă tҥoă bӣiă 2ă loҥiăhҥt 2.ăHҥtănhơnănguyênătӱ Hҥtă nhơnă tҥoă bӣiă protonă vƠănѫtron ●ăHҥtăprotonă: *KíăhiӋu:ăp *ĐiӋnătích:+1 *ăKhӕiălѭӧng:ă1,6726.10- 24 g 113 chiӃuă lênă mƠnă hìnhă kíă hiӋu,ă điӋnă tíchă vƠă khӕiă lѭӧng cӫaă haiă loҥiă hҥtă trên. - NguyênătӱătrungăhòaăvӅă điӋn.ă Cácă loҥiă hҥtă nƠoă trongă nguyênă tӱă phҧiă bằngănhau? - Giӟiă thiӋu:ă cácă nguyênă tӱă cóă cùngă sӕă protonă trongă hҥtă nhơnă đѭӧcă gӑiă lƠăănguyênătӱăcùngăloҥi -Nhìnă vƠoă khӕiă lѭӧngă e,ă p,ă nă cácă emă cóă nhұnă xétă gìăvӅăme soăvӟiămp và mn -↑ìă saoă khӕiă lѭӧngă hҥtă nhơnă đѭӧcă coiă lƠă khӕiă lѭӧngănguyênătӱ? -Nguyênă tӱă trungă hòaă vӅă điӋn Ōăsӕăpă=ăsӕăe - Nguyênătӱăcùngăloҥi cóă cùngă sӕă protonă vƠă sӕă electron mp=mn me << mp và mn - HҥtăpăvƠănăcó cùngăkhӕiă lѭӧng,ăeăcóăkhӕiălѭӧngărҩtă béădoăđó: mnguyênătӱ ảămhҥtănhơn ●ăHҥtănѫtron: *KíăhiӋu:ăn *ăĐiӋnătích:ăkhôngămangă điӋnă * Khӕiălѭӧng:ă1,6748.10- 24g Trongămӛiănguyênătӱ:ăsӕă pă=ăsӕăe Hoạt động 3: Cho HS quanăsátăhìnhăҧnhătĩnhăvƠă hìnhă ҧnhă đӝngă môă hìnhă phóngă toă cӫaă nguyênă tӱă H,ăO,ăNaăvƠănêuăcơuăhӓi: ●ăĐiӇmăgìăgiӕngănhauă trongăcácăsѫăđӗătrên? ●ăĐiӇmăgìă khácănhauă trongăcácăsѫ đӗătrên? KӃtă luұn:ă Cácă eă luônă Giӕngănhau: - Trongăcácă nguyênă tӱăH,ă O,ă Naă cácă electronă đӅuă sҳpăxӃpăthƠnhălӟp. - Lӟpă thӭă nhҩtă cӫaă cácă nguyênătӱăO,ăNaăđӅuăcóă2ă e. - Lӟpă thӭă haiă cӫaă cácă nguyênătӱăăO,ăNaăđӅuăcóă8ă e. Khác nhau: 3.Lӟpăelectron Cácă eă luônă chuyӇnă đӝngă quanhă hҥtă nhơnă vƠă sҳpă xӃpăthƠnhătӯngălӟp. 114 chuyӇnă đӝngă quanhă hҥtă nhơnă vƠă sҳpă xӃpă thƠnhă tӯngălӟp. - SӕăeălӟpăngoƠiăcùngăcӫaă cácă nguyênă tӱă H,ă O,ă Naă khác nhau. - Sӕă lӟpă eă trongă cácă nguyênătӱăH,ăO,ăNaăăkhácă nhau Hoạt động 4: Cӫng cӕ G↑:ăĐѭaălênămƠnăhìnhăcácăsѫăđӗ nguyên tӱ sau:ăHiđro;ăMagie;ăNitѫ;ăCanxi G↑:ăEmăhưyăquanăsátăsѫăđӗ nguyên tӱ vƠăđiӅn sӕ thích hӧp vào các ô trӕng trong bҧng sau: Nguyênătӱ Sӕăprotonă trongăhҥtă nhân Sӕăeătrongă nguyênătӱ Sӕălӟpăeletron Sӕăeălӟpă ngoài cùng Hiđro Magie Nitѫ Canxi GV: Có thӇ hӓiăthêmă(đӕi vӟi HS khá giӓi) Sӕ e tӕiăđaălӟp thӭ nhҩt,ăhai,ăbaătheoăsѫăđӗ mô hình cҩu tҥo nguyên tӱ ӣ trên GV: tә chӭc cho hӑcăsinhăchѫiătròăchѫiăgiҧi ô chӳ đӇ cӫng cӕ bài hӑc: Hãy chӑn tӯ thích hӧpăđiӅn vào chӛ trӕng: 115 1.ăNѭӟc tӵ nhiên là mӝt...... 2.ăĐơyălƠăhҥtămangăđiӋn tích âm trong nguyên tӱ. 3.ăĐơyălƠănѫiătұp trung các electron. 4. Các vұt thӇ nhân tҥoăđѭӧc làm tӯ đơu? 5.ăĐơyălƠătrҥngătháiăbìnhăthѭӡng cӫa nguyên tӱ. 6. Khӕiălѭӧng nguyên tӱ tұp trung ӣ đơy. H Ô N H Ѫ P E L E C T R O N V O N G U Y E N T U V A T L I E U T R U N G H O A H A T N H A N BÀI TҰPăCHѬѪNGă10 1. Lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc mӝtăchѭѫngăcụ thӇ trongăchѭѫngătrìnhăHóaă8ăhoặc Hóa 9. 2. Soҥn 1 giáo án Hóa hӑc 8 hoặc 9 và thao giҧngăđӇ dӵ giӡ, góp ý rút kinh nghiӋm. 116 TÀI LIӊU THAM KHҦO [1]ă BernhardăMuszynski,ăNguyӉnă Thӏă PhѭѫngăHoa (2004), Con đường nâng cao chất lượng cải cách các cơ sở đào tạo giáo viên, Cơ sở lí luận và giải pháp, NXB ĐҥiăHӑcăSѭăPhҥm, HƠăNӝi. [2]ăTrӏnhă↑ĕnăBiӅu (2003), Một số biện pháp nâng cao hiệu quả rèn luyện kỹ nĕng dạy Hóa học cho sinh viên trường ĐHSP,ăLuұnăánătiӃnăsĩăgiáoădụcăhӑc,ăHƠăNӝi. [3] BӝăGiáoădụcăvƠăĐƠoătҥo (2010), Tài liệu tập huấn Giáo dục bảo vệ môi trường cho giảng viên Hóa học các trường Đại học – Cao đẳng sư phạm,ăHƠăNӝiă. [4] NguyӉnăĐìnhăChi,ăNguyӉnă↑ĕnăThoҥi (2005), Chuyên đề bồi dưỡng Hóa học 8, NXBăTәngăhӧp, ThƠnhăphӕăHӗăChíăMinh. [5]ăNguyӉnăCѭѫng,ăNguyӉnăMҥnhăDung (2005), Phương pháp dạy học Hóa học, tập 1 (Giáo trình Cao đẳng Sư phạm), NXBăĐҥiăhӑcăSѭăphҥm, HƠăNӝi. [6] NguyӉnăCѭѫng,ăNguyӉnăMҥnhăDungă (2005),ăPhương pháp dạy học Hóa học, tập 2 (Giáo trình Cao đẳng Sư phạm),ăNXBăĐҥiăHӑcăSѭăPhҥm, HƠăNӝi.ă [7]ăNguyӉnăCѭѫng,ăNguyӉnăMҥnhăDungă (2005),ăPhương pháp dạy học Hóa học, tập 3 (Giáo trình Cao đẳng Sư phạm),ăNXBăĐҥiăHӑcăSѭăPhҥm, HƠăNӝi.ă [8] VVOB (2010), Mô-đun dạy học dựa trên giải quyết vấn đề, Tài liệu tập huấn, NXB Giáo dục Hà Nӝi. [9] VVOB (2012), Mô-đun đánh giá dạy học tích cực, Tài liệu tập huấn, NXB Giáo dục Hà Nӝi. 117 MӨC LӨC Trang Lӡi mӣ đҫu ................................................................................................................. 1 Chѭѫngă1.ăPHѬѪNGăPHÁPăDҤY HӐC HÓA HӐC ậ MӜT BӜ PHҰN CӪA KHOA HӐC GIÁO DӨC ............................................................................... 2 1.1.ăĐӕiătѭӧng, nhiӋm vụ cӫa môn hӑcăphѭѫngăphápădҥy hӑc hóa hӑc ................. 2 1.1.1.ăĐӕiătѭӧng cӫa PPDHHH .......................................................................... 2 1.1.2. NhiӋm vụ cӫa PPDHHH .......................................................................... 2 1.1.3. Mӕi liên hӋ cӫa PPDHHH vӟi các môn hӑc khác.................................... 2 1.2. Sӵ phát triӇn cӫa chuyên ngành PPDHHH và sӵ nghiên cӭu môn Hóa hӑc ................................................................................................................... 3 1.2.1. Sӵ xuҩt hiӋn và phát triӇn cӫa PPDHHH ................................................. 3 1.2.2.ăPhѭѫngăphápăhӑc tұp bӝ môn................................................................... 4 1.3.ăPhѭѫngăphápăNCKHăápădụngătrongăphѭѫngăpháp dҥy hӑc Hóa hӑc .............. 5 1.3.1. Công tác nghiên cӭu khoa hӑc có tầm quan trӑng to lӟn ........................ 5 1.3.2. Qui trình nghiên cӭu mӝtăđӅ tƠiăNCKHăsѭăphҥm ӭng dụng .................... 5 1.4. Bài tұpăchѭѫngă1 .............................................................................................. 6 Chѭѫngă2.ăNHIӊM VӨ DҤY HӐC HÓA HӐC Ӣ TRѬӠNG THCS .................. 8 2.1. Khái quát vӅ nhiӋm vụ cӫa môn hóa hӑc và viӋc dҥy hӑc hóa hӑc ................. 8 2.1.1. Vӏ trí, vai trò cӫa môn hóa hӑc trong viӋc thӵc hiӋn mụcăđíchă đƠoătҥo cӫaătrѭӡng trung hӑcăcѫăsӣ .................................................................... 8 2.1.2. Nhӳng nhiӋm vụ cѫăbҧn cӫa viӋc dҥy hӑc Hóa hӑc ................................. 8 2.1.3. Mӕi quan hӋ giӳa 3 nhiӋm vụ trên ........................................................... 9 2.2. Vai trò cӫa hóa hӑc trong viӋc hình thành thӃ giӟi quan duy vұt biӋn chӭng và nhân sinh quan xã hӝi chӫ nghĩa ..................................................... 9 2.2.1. Hình thành thӃ giӟi quan duy vұt biӋn chӭng .......................................... 9 2.2.2.Giáo dụcălòngănhơnăái,ălòngăyêuănѭӟc, tinh thần quӕc tӃ vƠăđҥoăđӭc cách mҥng trong dҥy hӑc hóa hӑc .................................................................... 11 2.3. Phát triӇn nhӳngănĕngălӵc nhұn thӭc cӫa hӑc sinh trong dҥy hӑc hóa hӑc .................................................................................................................. 11 118 2.3.1. Vai trò cӫa hóa hӑc trong viӋc phát triӇnănĕngălӵc nhұn thӭc cӫa hӑc sinh ...................................................................................................... 11 2.3.2. Nӝi dung, biӋn pháp phát triӇnănĕngălӵc nhұn thӭc cӫa hӑc sinh trong dҥy hӑc Hóa hӑc ..................................................................................... 12 2.3.3. Rèn luyӋn cho hӑc sinh khҧ nĕngătѭăduy ............................................... 13 2.4. Thӵc hiӋn nguyên lí giáo dục trong dҥy hӑc Hóa hӑc ӣ trѭӡng PT .............. 15 2.4.1. Trong hoҥtăđӝng hӑc tұp nӝi khóa ......................................................... 15 2.4.2.Trong hoҥtăđӝng ngoҥi khóa ................................................................... 16 2.5. Bài tұpăchѭѫngă2 ............................................................................................ 17 Chѭѫngă3.ăNӜI DUNG VÀ CҨU TRÚC CӪAăCHѬѪNGăTRÌNHă HÓA HӐCăTRѬӠNG THCS ................................................................................. 18 3.1. Nhӳng nguyên tҳc lӵa chӑn nӝi dung và cҩu trúc giáo trình hóa hӑc cӫaătrѭӡng trung hӑcăcѫăsӣ ...................................................................... 18 3.1.1. Nguyên tҳcăđҧm bҧo tính khoa hӑc ........................................................ 18 3.1.2. Nguyên tҳcăđҧm bҧoătínhătѭătѭӣng ......................................................... 18 3.1.3. Nguyên tҳcăđҧm bҧo tính thӵc tiӉn và giáo dụcăkĩăthuұt tәng hӧp ........ 18 3.1.4. Nguyên tҳcăđҧm bҧoătínhăsѭăphҥm ......................................................... 19 3.1.5. Nguyên tҳcăđҧm bҧoătínhăđặcătrѭngăbӝ môn .......................................... 20 3.2. Nhӳngăcѫăsӣ cӫa hóa hӑc là nӝi dung chӫ yӃu cӫa giáo trình hóa hӑc trѭӡng phә thông .................................................................................................. 20 3.2.1. Nhӳng kiӃn thӭcăcѫăbҧn nhҩt vӅ hóa hӑc ............................................... 20 3.2.2. Tinh thần chӫ đҥo vӅ mặt khoa hӑc cӫaăchѭѫngătrìnhăHóaăhӑc PT ....... 20 3.2.3. Nguyên tҳc lӵa chӑn hӋ thӕng kiӃn thӭc vӅ các chҩt và vӅ các phҧn ӭng hóa hӑc ............................................................................................. 21 3.3. Cҩuătrúcăchѭѫngătrìnhăhóaăhӑcătrѭӡng phә thông ......................................... 21 3.3.1.Vӏ trí cӫaăđӏnh luұt và bҧng tuần hoàn, cҩu tҥo nguyên tӱ và liên kӃt hóa hӑc ................................................................................................ 22 3.3.2.ăSѫăđӗ quá trình hình thành mӝt sӕ khái niӋmăcѫăbҧn nhҩt vӅ Hóa hӑcătrongăăchѭѫngătrìnhăPT .................................................................. 23 3.3.3. Cҩu trúc cӫaăchѭѫngătrìnhăhóaăhӑc PT................................................... 25 119 3.3.4. Nguyên tҳcăđӗng tâm và nguyên tҳcăđѭӡng thẳng trong cҩu tҥo chѭѫngătrình ..................................................................................................... 25 3.4. Lӗng ghép giáo dụcămôiătrѭӡng vào dҥy hӑc Hóa hӑc ................................. 26 3.4.1.NhiӋm vụ cӫa GDBVMT ........................................................................ 27 3.4.2.ăPhѭѫngăhѭӟng GDBVMT ӣ trѭӡng PT ................................................. 27 3.4.3. GDBVMT cho HS thông qua dҥy hӑc Hóa hӑc ӣ trѭӡng PT ................ 28 3.4.4. Các hình thӭc lӗng ghép nӝi dung giáo dụcămôiătrѭӡng vào dҥy hӑc hóa hӑc ................................................................................................ 29 3.4.5. Mӝt sӕ chuẩn bӏ đӕi vӟi giáo viên cho quá trình lӗng ghép GDMT trong dҥy hӑcăđҥt hiӋu quҧ .................................................................. 33 3.5. Bài tұpăchѭѫngă3 ............................................................................................ 34 Chѭѫngă4.ăHӊ THӔNGăCÁCăPHѬѪNGăPHÁPăDҤY HӐC HÓA HӐC Ӣ TRѬӠNG TRUNG HӐCăCѪăSӢ .......................................................................... 36 4.1.ăĐӏnhănghĩaăvƠăphơnăloҥiăcácăphѭѫngăphápădҥy hӑc ....................................... 36 4.1.1.ăĐӏnhănghĩaăphѭѫngăphápădҥy hӑc .......................................................... 36 4.1.2. Phân loҥiăcácăphѭѫngăphápădҥy hӑc ....................................................... 36 4.1.3.ăCácăphѭѫngăphápădҥy hӑc hóa hӑcăcѫăbҧn ............................................ 36 4.2. Nhӳng yêu cầuăchungăđӕi vӟiăphѭѫngăphápădҥy hӑc Hóa hӑc ..................... 37 4.2.1. Tiêu chuẩn chung ................................................................................... 37 4.2.2. Tiêu chuẩn cụ thӇ ................................................................................... 38 4.3. Thӵc trҥng vӅ phѭѫngăphápădҥy hӑc Hóa hӑc ӣ nѭӟc ta và nhu cầu,ăphѭѫngă hѭӟngăđәi mӟi ........................................................................................................... 38 4.3.1. Thӵc trҥng vӅ phѭѫngăphápădҥy hӑc Hóa hӑc ӣ nѭӟc ta ....................... 38 4.3.2. Nhu cầu,ăphѭѫngăhѭӟngăđәi mӟiăphѭѫngăphápădҥy hӑc Hóa hӑc ......... 42 4.4.ăCácăphѭѫngătiӋn dҥy hӑc trong dҥy hӑc Hóa hӑc .......................................... 43 4.4.1.Vai trò cӫaăcácăphѭѫngătiӋn trong quá trình dҥy hӑc .............................. 43 4.4.2. HӋ thӕngăcácăphѭѫngătiӋn trӵcăquanăvƠăcácăphѭѫngătiӋnăkĩăthuұt dҥy hӑc trong dҥy hӑc Hóa hӑc ........................................................................ 43 4.5. Bài tұpăchѭѫngă4 ............................................................................................ 44 120 Chѭѫng 5. CÁC PP DҤY HӐC KHI NGHIÊN CӬU TÀI LIӊU MӞI ............. 45 5.1.ăCácăphѭѫngăphápătrӵc quan ........................................................................... 45 5.1.1. Thí nghiӋm trong dҥy hӑc Hóa hӑc ........................................................ 45 5.1.2. Thí nghiӋm biӇu diӉn cӫa GV ................................................................ 45 5.2.ăCácăphѭѫngăphápăthӵc hành. Thí nghiӋm cӫa hӑc sinh ................................ 51 5.2.1.ăPhѭѫngăphápănghiênăcӭu ....................................................................... 51 5.2.2.ăPhѭѫngăphápăminhăhӑa .......................................................................... 54 5.3.ăCácăphѭѫngăphápădùngălӡi ............................................................................. 55 5.3.1.ăPhѭѫngăphápăthuyӃt trình ....................................................................... 55 5.3.2.ăPhѭѫngăphápăđƠmăthoҥi (vҩnăđápătìmătòi) .............................................. 59 5.3.3. Cho HS dùng sách giáo khoa ................................................................. 61 5.4. Bài tұpăchѭѫngă5 ............................................................................................ 62 Chѭѫngă6.ăCÁCăPPDHăHịAăHӐC KHI HOÀN THIӊN KIӂN THӬC, KƾăNĔNG,ăKƾăXҦO CHO HӐC SINH .................................................................. 63 6.1.ăĐặcăđiӇm cӫa viӋc hoàn thiӋn kiӃn thӭc,ăkĩănĕng,ăkĩăxҧo .............................. 63 6.2.ăCácăphѭѫngăphápădҥy hӑc Hóa hӑcăthѭӡngăđѭӧc sӱ dụng khi hoàn thiӋn kiӃn thӭc cho hӑc sinh ........................................................................ 64 6.2.1.ăCácăphѭѫngăphápădùngălӡi ..................................................................... 64 6.2.2. BiӇu diӉn thí nghiӋmăvƠăphѭѫngătiӋn trӵc quan khi ôn tұp .................... 65 6.2.3. Thí nghiӋm thӵc hành vӅ Hóa hӑc ......................................................... 66 6.3. Bài tұp Hóa hӑc ............................................................................................. 69 6.3.1. Tác dụng cӫa bài tұp hóa hӑc ................................................................. 69 6.3.2. Phân loҥi bài tұp hóa hӑc ....................................................................... 69 6.3.3. Chӑn, chӳa bài tұp hóa hӑc và xây dӵngăđӅ bài tұp hóa hӑc mӟi .......... 71 6.4. Bài tұpăchѭѫngă6 ............................................................................................ 73 Chѭѫngă7.ăPHѬѪNGăPHÁPăKIӆMăTRAăĐÁNHăGIÁăKӂT QUҦ HӐC TҰP HÓA HӐC CӪA HӐC SINH .............................................................. 74 7.1. Mụcăđích,ăchӭcănĕngăcӫa viӋc kiӇmătraăđánhăgiáăkiӃn thӭcăvƠăkĩănĕng, kĩăxҧo cӫa hӑc sinh .............................................................................................. 74 7.1.1. Mụcăđíchăcӫa kiӇmătraăđánhăgiá ............................................................. 74 121 7.1.2. Chӭcănĕngăcӫa kiӇmătra,ăđánhăgiá .......................................................... 75 7.2. Nhӳng yêu cầuăsѭăphҥm đӕi vӟi kiӇmătraăđánhăgiáăkiӃn thӭc và kĩănĕngăhóaăhӑc ..................................................................................................... 75 7.2.1.ăĐánhăgiáăxuҩt phát tӯ mục tiêu dҥy hӑc................................................. 75 7.2.2. Công cụ đánhăgiáăphҧiăđҧm bҧo mӭcăđӝ chính xác nhҩtăđӏnh, phҧiăđҧm bҧoăđӝ tin cұy ................................................................................... 76 7.2.3.ăĐҧm bҧo tính khách quan tӕiăđa ............................................................ 76 7.2.4. Nӝi dung kiӇm tra .................................................................................. 76 7.2.5. ViӋc kiӇm tra phҧi làm tӯng cá nhân ..................................................... 76 7.2.6. Cần coi trӑngăhѫnăvƠănơngăcaoădần yêu cầuăđánhăgiáăvӅ kĩănĕngăthӵc hành,ănĕngălӵc vұn dụngăđӝc lұp sáng tҥo kiӃn thӭc và kiӃn thӭc vӅ phѭѫngăpháp ........................................................................... 76 7.3.ăCácăphѭѫngăphápăkiӇmătraăđánhăgiá .............................................................. 77 7.3.1. KiӇm tra nói ........................................................................................... 77 7.3.2. KiӇm tra viӃt ........................................................................................... 77 7.4. Sӱ dụngăPPăđánhăgiáăđӗngăđẳng trong dҥy hӑc hӧp tác theo nhóm .............. 79 7.4.1. Khái niӋm vӅ đánhăgiáăđӗngăđẳng .......................................................... 79 7.4.2. Các công cụ đánhăgiáăđӗngăđẳng vӅ công viӋc nhóm ............................ 80 7.5. Bài tұpăchѭѫngă7 ............................................................................................ 85 Chѭѫngă8.ăPHѬѪNGăPHÁPăHӐC TҰP HÓA HӐC ........................................... 86 8.1. Tầm quan trӑng cӫaăphѭѫngăphápăhӑc tұp- YӃu tӕ quan trӑngăđӇ có thӇ hӑc tұp suӕtăđӡi .......................................................................................... 86 8.2. Nhӳng yӃu tӕ quan trӑng cӫaăphѭѫngăphápăhӑc tұp hóa hӑc ........................ 86 8.2.1. Hӑc thu thұp thông tin ............................................................................ 86 8.2.2. Hӑc xӱ lí thông tin ................................................................................. 90 8.2.3. Hӑc ghi nhӟ ............................................................................................ 90 8.2.4. Hӑc vұn dụng kiӃn thӭc ......................................................................... 90 8.2.5. Hӑc cách lұp kӃ hoҥch hӑc tұp ............................................................... 90 8.3. Bài tұpăchѭѫngă8 ............................................................................................ 90 Chѭѫngă9.ăĐӘI MӞIăPHѬѪNGăPHÁPăDҤY HӐC HÓA HӐC ........................ 92 122 9.1. Dҥy hӑc dӵa trên giҧi quyӃt vҩnăđӅ ............................................................... 92 9.1.1. Bҧn chҩt cӫa dҥy hӑc dӵa trên giҧi quyӃt vҩnăđӅ ................................... 92 9.1.2.ăĐặcăđiӇm cӫa dҥy hӑc dӵa trên giҧi quyӃt vҩnăđӅ ................................. 93 9.1.3. Qui trình dҥy hӑc dӵa trên giҧi quyӃt vҩnăđӅ ......................................... 93 9.2. Mӝt sӕ biӋn pháp rèn luyӋnănĕngălӵc chӫ đӝng sáng tҥo cho hӑc sinh trong dҥy hӑc Hóa hӑc ӣ trѭӡng THCS ................................................................ 98 9.2.1.ăKháiăniӋmăvӅănĕngălӵcăsángătҥo ............................................................. 98 9.2.2. Nhӳng quan niӋm vӅ nĕngălӵc sáng tҥo ӣ hӑc sinh ............................... 98 9.2.3.ăNhӳngăbiӇuăhiӋnăcӫaănĕngălӵcăsángătҥoăcӫaăhӑcăsinh ............................ 99 9.2.4. CáchăkiӇmătraăđánhăgiáănĕngălӵcăsángătҥo ........................................... 101 9.2.5.ăMӝtăsӕăbiӋnăphápărènăluyӋnănĕngălӵcăchӫăđӝngăsángătҥoăchoăHS ........ 101 9.3. Bài tұpăchѭѫngă9 .......................................................................................... 106 Chѭѫngă10.ăNHӲNG HÌNH THӬC TӘ CHӬC DҤY HӐC HÓA HӐC Ӣ TRѬӠNG THCS ............................................................................................... 107 10.1. Bài lên lӟp vӅ Hóa hӑc .............................................................................. 107 10.1.1.ăĐӏnhănghĩa .......................................................................................... 107 10.1.2. Các kiӇu bài lên lӟp vӅ hóa hӑc ......................................................... 107 10.1.3. Cҩu trúc cӫa các kiӇu bài lên lӟp ....................................................... 107 10.2. Lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc môn Hóa hӑc ......................................................... 108 10.2.1. Lұp kӃ hoҥchănĕmăhӑc ....................................................................... 108 10.2.2. Lұp kӃ hoҥch dҥy hӑc mӝtăchѭѫng .................................................... 108 10.2.3. Soҥn giáo án bài lên lӟp ..................................................................... 109 10.3. Bài tұpăchѭѫngă10 ...................................................................................... 115 TÀI LIӊU THAM KHҦO ....................................................................................... 116