Bài giảng Pháp luật đại cương - Chương 5 Luật lao động và giải quyết tranh chấp lao động

Chương 5. Luật lao động và giải quyết tranh chấp lao độngNỘI DUNG5.1 Luật lao động 5.1.1 Khái niệm, đối tượng và phương pháp điều chỉnh của Luật lao động 5.1.2 Một số chế định cơ bản của Luật Lao động: Hợp đồng lao động, Tiền lương, thời giờ làm việc và nghỉ ngơi, Kỷ luật lao động, Bảo hiểm xã hội 5.2 Giải quyết tranh chấp lao động KHÁI NIỆMNgành luật lao động là tổng hợp những quy tắc và quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ phát sinh giữa người lao động với người sử dụng lao động; giữa người lao động, người sử dụng lao động với các cơ quan chức năng của NN về lao động và các QHXH liên quan trực tiếp với quan hệ lao động.Đối tượng điều chỉnhPHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHỈNHPhương phápthỏa thuậnPhương phápmệnh lệnhCó sựtham giacủa công đoànMột số chế định cơ bản của LUẬT LAO ĐỘNGHỢP ĐỒNG LAO ĐỘNGHợp đồng lao động là sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.Khái niệm Hợp đồng lao độngKhái niệm:- Là thỏa thuận giữa NLĐ và NSDLĐ về việc làm có trả công, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong QHLĐ.- Là căn cứ phát sinh quan hệ lao độngPhân loại Hợp đồng lao độngNội dung chủ yếu của HĐLĐHợp đồng lao động phải có những nội dung chủ yếu sau đây: công việc phải làm, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, tiền lương, địa điểm làm việc, thời hạn hợp đồng, điều kiện về an toàn lao động, vệ sinh lao động và bảo hiểm xã hội đối với người lao động Đơn phương chấm dứt hđlđ của nlđ(không áp dụng với HĐLĐ không xác định thời hạn)ĐƠN PHƯƠNG CHấM DứT HĐLĐ CủA NLĐĐơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐThời hạn báo trước (trừ sa thải)Thủ tục đơn phương chấm dứt HĐLĐ (áp dụng cho TH a, b và c)Hậu quả khi chấm dứt HĐLĐ trái plThỏa ước lao động tập thểThời gian thử việcTHờI GIờ LÀM VIệCTHỜI GIỜ NGHỈ NGƠIThời giờ nghỉ ngơi là khoảng thời gian mà người lao động được quyền tự do sử dụngMột cađược nghỉít nhấtnửa giờMột ngàynghỉ 16 giờMột tuầnnghỉ 2 ngàyNghỉ phép:12 – 16 ngàyvà nghỉ lễ 09 ngàyTiền lươngTiền lương do 2 bên thỏa thuận nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu.Lương được trả theo thời gian, sản phẩm, khoán.Người lao động làm thêm giờ:Ngày thường 150%Ngày nghỉ hàng tuần 200 %Ngày lễ 300%.Làm thêm ban đêm được hưởng thêm ít nhất 30% tiền lương ban ngày.Tiền lươngKỶ LUẬT LAO ĐỘNG VÀ TRÁCH NHIỆM VẬT CHẤTKỷ luật lao động là những quy định về việc tuân theo thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất,kinh doanh thể hiện trong nội quy lao độngTrách nhiệm vật chất là hậu quả bất lợi mà người lao động phải gánh chịu, tức là phải bồi thường thiệt hạivề tài sản do VPKL hoặc do sơ suất khi làm việcCác hình thức xử lý kỷ luậtKhiển tráchChuyển làm CV khácCó mức lương thấp hơnSa thảiKhiển trách1. Hình thức khiển trách bằng miệng hoặc bằng văn bản được áp dụng đối với người lao động phạm lỗi lần đầu, nhưng ở mức độ nhẹ.Chuyển CV khác2. Hình thức kéo dài thời hạn nâng bậc lương không quá sáu tháng hoặc chuyển làm việc khác có mức lương thấp hơn trong thời hạn tối đa là sáu tháng hoặc cách chức được áp dụng đối với người lao động đã bị khiển trách bằng văn bản mà tái phạm trong thời hạn ba tháng kể từ ngày bị khiển trách hoặc những hành vi vi phạm đã được quy định trong nội quy lao động. Sa thảia. Người lao động vi phạm một trong các trường hợp sau nếu hành vi vi phạm đó chưa có đầy đủ hoặc khó xác định chứng cứ thì yêu cầu cơ quan có thẩm quyền điều tra, xác minh, kết luận để làm căn cứ xử lý kỷ luật.- Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, tiết lộ bí mật công nghệ, kinh doanh hoặc có hành vi khác gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của doanh nghiệp;- Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương, chuyển làm công việc khác mà tái phạm trong thời gian chưa xoá kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật cỏch chức mà tỏi phạm;b. Người lao động tự ý bỏ việc 5 ngày cộng dồn trong một tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong một năm mà không có lý do chính đáng được tính trong tháng dương lịch, năm dương lịch.Các trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm: bị thiên tai; hỏa hoạn; bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở y tế được thành lập hợp pháp, các trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.Thời hiệu (1)1. Thời hiệu để xử lý vi phạm kỷ luật lao động tối đa là ba tháng, kể từ ngày xảy ra hoặc phát hiện vi phạm, trường hợp có hành vi vi phạm liên quan đến tài chính, tài sản, tiết lộ bí mật công nghệ, kinh doanh của doanh nghiệp thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động tối đa là 6 tháng.Thời hiệu (2)2. Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian:a) Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động.b) Bị tạm giam, tạm giữ.c) Chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra, xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 85 của Bộ Luật Lao động.d) Người lao động nữ có thai; nghỉ thai sản; nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi. Người lao động nam phải nuôi con nhỏ dưới 12 thángBẢO HIỂM XÃ HỘIBHXH là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ bị mất thu nhâp do ốm đau, thất nghiệp, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH.TRANH CHẤP LAO ĐỘNGTranh chấp lao động là những tranh chấp về quyền và lợi ích phát sinh trong quan hệ lao động giữa người lao động, tập thể lao động với người sử dụng lao động.Tranh chấp lao động bao gồm tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động và tranh chấp lao động tập thể giữa tập thể lao động với người sử dụng lao động.Nguyên tắc giải quyết tranh chấp LĐGiải quyết tranh chấp lao độngTCLĐ cá nhânHòa giảicơ sở/Hòa giải viênTAND Cấp huyệnTCLĐtập thểHòa giảicơ sởCT UBND c.huyệnHĐTT LĐCấp tỉnhKo thànhKo thànhLợi íchVề quyềnĐình côngĐình côngTANDĐình côngĐình công là sự ngừng việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức của tập thể lao động để giải quyết tranh chấp lao động tập thể.