Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin - Chương V: Học thuyết giá trị thặng dư

CHƯƠNG 5HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ Nghiên cứu học thuyết giá trị thặng dư của C.Mác cũng có nghĩa chúng ta nghiên cứu học thuyết giữ vị trí “hòn đá tảng” trong toàn bộ lý luận kinh tế của C.Mác I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA TIỀN THÀNH TƯ BẢN Công thức lưu thông hàng hoá: H - T - H 3 I. Sù chuyÓn hãa cña tiÒn tÖ thµnh t­ b¶n §Ó tháa m·n c¸c yªu cÇu ®ã th×: Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ T - H 1 ....................... H 2 - T’ L­u th«ng Ngoµi l­u th«ng L­u th«ng GT míi cña H 2 = GT H 1 +  GT T’ = T + T HH Søc lao ®éng  4 II. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­ Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ T - H 1 ....................... H 2 - T’ L­u th«ng Ngoµi l­u th«ng L­u th«ng (SX) HH Søc lao ®éng 5 I - S Ự CHUYỂN HOÁ CỦA TIỀN THÀNH TƯ BẢN 3. Hàng hóa sức lao động a) S ức lao động và điều kiện để sức lao động trở thành HH Sức lao động hay năng lực lao động là toàn bộ những năng lực thể chất và tinh thần tồn tại trong một cơ thể, trong một con người đang sống, và được người đó đem ra vận dụng mỗi khi sản xuất ra một giá trị sử dụng nào đó Trong mọi thời đại kinh tế, sức lao động luôn là một trong 3 yêu tố cần thiết cho quá trình lao động sản xuất ra của cải vật chất. 6 V- QU Á TRÌNH LƯU THÔNG CỦA TƯ BẢN VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ 1. Tu ần hoàn và chu chuyển của TB TBCN trong quá trình tuần hoàn đều vận động theo công thức : SLĐ T – H ... SX ... H’ – T ’ TLSX Giai đoạn thứ nhất: giai đoạn lưu thông Nhà TB xuất hiện trên thị trường các yếu tố sản xuất để mua TLSX và SLĐ. Quá trình lưu thông đó được biểu thị như sau: SLĐ T – H TLSX 7 V- QU Á TRÌNH LƯU THÔNG CỦA TƯ BẢN VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ 1. Tu ần hoàn và chu chuyển của TB Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái là TB tiền tệ; chức năng giai đoạn này là mua các yếu tố của quá trình sx, tức biến TB tiền tệ  TB sản xuất Giai đoạn thứ hai: giai đoạn sản xuất SLĐ T – H ... SX ... H’ TLSX Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái là TBSX; có chức năng thực hiện sự kết hợp TLSX + SLĐ để sx HH mà trong đó giá trị của nó có giá trị thặng dư 8 V- QU Á TRÌNH LƯU THÔNG CỦA TƯ BẢN VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ 1. Tu ần hoàn và chu chuyển của TB Giai đoạn này là giai đoạn có ý nghĩa quyết định nhất, vì nó gắn trực tiếp với mục đích của nền sản xuất TBCN Kết thúc giai đoạn này là TBSX  TBHH Giai đoạn thứ ba: giai đoạn lưu thông H’ – T’ Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái TBHH, chức năng là thực hiện giá trị của khối lượng HH đã sản xuất ra. Trong giai đoạn này, nhà TB trở lại trị trường với tư cách là người bán hàng. HH của nhà TB được chuyển hoá thành tiền Kết thúc giai đoạn ba, TBHH  TBTT. Đến đây, mục đích của nhà TB đã được thực hiện, TB quay lại hình thái ban đầu trong tay chủ của nó, nhưng với số lượng lớn hơn trước