Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin - Chương IV: Học thuyết giá trị

PHẦN 2 HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA CHƯƠNG IVHỌC THUYẾT GIÁ TRỊ I. ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU THẾ CỦA SẢN XUẤT HÀNG HOÁ Sản xuất hàng hoá là kiểu tổ chức kinh tế mà ở đó sản phẩm được sản xuất ra để trao đổi hoặc mua bán trên thị trường Điều kiện của nền sản xuất hàng hoá Phân công lao động xã hội Sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế của những người sản xuất Đặc trưng của sản xuất hàng hoá SXHH là SX để trao đổi và mua bán Lao động của người sxhh vừa mang tính chất tư nhân vừa mạng tính xã hội Mục đích của SXHH là giá trị, lợi nhuận chứ k phải GTSD II. HÀNG HOÁ Hàng hoá là sản phẩm của lao động , có thể thoả mãn nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi , mua bán Thuộc tính của hàng hoá Giá trị sử dụng Giá trị Tính 2 mặt của SX hàng hoá Lao động cụ thể Lao động trừu tượng Các nhân tố ảnh hưởng Đến lượng giá trị của hh Năng suất lao động Mức độ phức tạp của lao động Lao động giản đơn Lao động phức tạp CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ II.HÀNG HÓA c. Cấu thành lượng giá trị hàng hóa 3. Lượng giá trị hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng gía trị hàng hóa Ký hiệu : W= c + v + m Trong đó - c là bộ phận giá trị cũ trong sản phẩm (lao động cụ thể - hao phí máy móc, công cụ lao động) - v + m là bộ phận giá trị mới trong sản phẩm (lao động trừu tượng – hao phí sức lao động của người lao động) III. TIỀN TỆ CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ III. TIỀN TỆ Sự phát triển các hình thái giá trị Hình thái giá trị đầy đủ hay mở rộng: 10kg thóc hoặc 1m vải = 2 con gà hoặc 0,1 chỉ vàng hoặc Như vậy: hình thái vật ngang giá đã được mở rộng ra ở nhiều hàng hóa khác nhau. Tuy nhiên, vẫn là trao đổi trực tiếp, tỉ lệ trao đổi chưa cố định 1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ III. TIỀN TỆ Sự phát triển các hình thái giá trị Hình thái chung của giá trị 10kg thóc hoặc 2 con gà = 1m vải hoặc 0,1 chỉ vàng v.v 1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ Tất cả các hàng hóa đều biểu hiện giá trị của mình ở một thứ hàng hóa đóng vai trò là vật ngang giá chung CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ III. TIỀN TỆ Sự phát triển các hình thái giá trị Hình thái tiền tệ 10kg thóc hoặc 1m vải = 0,1chỉ vàng hoặc 2 con gà (vàng trở thành tiền tệ) v.v Vàng đóng vai trò tiền tệ là do những ưu điểm của nó như: thuần nhất về chất, dễ chia nhỏ, không hư hỏng, với 1 lượng và thể tích nhỏ nhưng chứa đựng 1 lượng giá trị lớn 1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ III. TIỀN TỆ Bản chất của tiền tệ - Tiền tệ là một hình thái giá trị của hàng hóa, là sản phẩm của quá trình phát triển sản xuất và trao đổi hàng hóa Vậy, tiền tệ là hàng hóa đặc biệt được tách ra từ trong thế giới hàng hóa là vật ngang giá chung thống nhất cho các hàng hóa khác, nó thể hiện lao động xã hội và biểu hiện quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa 1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ III. TIỀN TỆ Thước đo giá trị Phương tiện lưu thông Phương tiện cất trữ Phương tiện thanh toán Tiền tệ thế giới 2. Các chức năng của tiền tệ CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ III. TIỀN TỆ b. Phương tiện lưu thông Với chức năng làm phương tiện lưu thông, tiền làm môi giới trong quá trình trao đổi hàng hóa. Để làm chức năng lưu thông hàng hóa đòi hỏi phải có tiền mặt. Trao đổi lấy tiền là môi giới gọi là lưu thông hàng hóa. Công thức lưu thông hàng hóa là H – T - H 2. Các chức năng của tiền tệ CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ IV. QUY LUẬT GIÁ TRỊ CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ IV. QUY LUẬT GIÁ TRỊ Theo yêu cầu của quy luật giá trị, việc sản xuất và trao đổi hàng hóa phải dựa trên cơ sở hao phí lao động xã hội cần thiết Sự vận động của QLGT thông qua sự vận động của giá cả hàng hóa. Vì giá trị là cơ sở của giá cả, còn giá cả là sự biểu hiện bằng tiền của giá trị, nên trước hết giá cả phụ thuộc vào giá trị. Hàng hóa nào nhiều giá trị thì giá cả của nó sẽ cao và ngược lại 1. Nội dung của quy luật giá trị CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ IV. QUY LUẬT GIÁ TRỊ Trên thị trường, ngoài giá trị, giá cả còn phụ thuộc vào các nhân tố khác như: cạnh tranh, cung cầu, sức mua của đồng tiền Sự vận động giá cả thị trường của hàng hóa xoay quanh trục giá trị của nó chính là cơ chế hoạt động của quy luật giá trị Thông qua sự vận động của giá cả thị trường mà quy luật giá trị phát huy tác dụng 1. Nội dung của quy luật giá trị CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ IV. QUY LUẬT GIÁ TRỊ Trong sxhh, qlgt có 3 tác động chủ yếu sau Thứ nhất: điều tiết sản xuất và lưu thông hành hóa Thứ hai: kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, tăng năng xuất lao động, thúc đẩy lực lượng sản xuất xã hội phát triển Thứ ba: thực hiện sự lựa chọn tự nhiên và phân hóa người sản xuất hàng hóa thành người giàu, người nghèo 2. Tác động của quy luật giá trị