Bài giảng Kỹ thuật chuyển mạch - Chương 5: Giao tiếp kết cuối

Ch­¬ng V Giao tiÕp kÕt cuèi 1 i. Tæng quan §Ó giao tiÕp víi m«i tr­êng bªn ngoµi nh­ ®­êng d©y thuª bao, trung kÕ cÇn cã c¸c ®Çu cuèi t­¬ng tù vµ sè. Tæng ®µi Giao TiÕp ®Çu Cuèi ThiÕt bÞ giao tiÕp ®­êng d©y lµ phÇn giao tiÕp gi÷a m¹ch ®iÖn ®­êng d©y thuª bao vµ trung kÕ víi tæng ®µi. 2 II. THIÕT BÞ giao tiÕp ®­êng d©y thuª bao T¦¥NG Tù 3 ii.1 S¥ §å KHèI ThiÕt bÞ giao tiÕp thuª bao t­¬ng tù ®­îc m« t¶ víi c¸c chøc n¨ng : BORSCHT 4 ii.2 Chøc n¨ng c¸c khèi 5 Chøc n¨ng cÊp nguån (B) 6 Sö dông bé chØnh l­u t¹o c¸c møc ®iÖn ¸p mét chiÒu theo yªu cÇu phï hîp víi thuª bao tõ ®iÖn ¸p xoay chiÒu. Dßng ®iÖn cung cÊp cho thuª bao kho¶ng 20mA ®Õn 100mA. Do kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c thuª bao ®Õn tæng ®µi lµ kh¸c nhau, do ®ã ng­êi ta sö dông bé æn dßng ®Ó cÊp nguån cho thuª bao. Chøc n¨ng cÊp nguån (tt) 7 §iÖn ¸p lín nhÊt cung cÊp cho ®­êng d©y thuª bao lµ 50VDC. Tïy thuéc vµo c¸c tæng ®µi kh¸c nhau mµ cÊp cho thuª bao c¸c gi¸ trÞ ®iÖn ¸p kh¸c nhau. Khi thuª bao ë tr×nh tr¹ng ®Æt tæ hîp gi¸ trÞ ®iÖn ¸p cã thÓ 50, 48 hay 24 VDC, cßn khi thuª bao nhÊc tæ hîp th× gi¸ trÞ ®iÖn ¸p lóc ®ã kho¶ng 5-6 VDC. Chøc n¨ng cÊp nguån (tt) 8 Chøc n¨ng b¶o vÖ qu¸ ¸p (O) 9 Tæng ®µi yªu cÇu cã sù b¶o vÖ khi cã ®iÖn ¸p cao xuÊt hiÖn trªn ®­êng d©y nh­ sÐt, ®iÖn ¸p c¶m øng hoÆc chËp ®­êng d©y tho¹i víi ®­êng d©y ®iÖn ¸p l­íi... Ng­êi ta sö dông c¸c biÖn ph¸p sau: cÇu ch×, h¹t næ nèi víi ®Êt, gi¸ ®Êu d©y, diode, biÕn ¸p c¸ch ly... §ßi hái c¸c biÖn ph¸p ph¶i cã thêi gian phãng ®iÖn nhá h¬n 1 ms. Chøc n¨ng b¶o vÖ qu¸ ¸p (tt) 10 Chøc n¨ng rung chu«ng (R) 11 Tæng ®µi ph¸t tÝn hiÖu chu«ng cho thuª bao víi ®iÖn ¸p xoay chiÒu, gi¸ trÞ ®iÖn ¸p 75 VAC, dßng 200mA víi tÇn sè kho¶ng 16-25Hz. §èi víi m¸y ®iÖn tho¹i quay sè dßng chu«ng nµy ®­îc cung cÊp trùc tiÕp cho chu«ng ®iÖn c¬ ®Ó t¹o ra ©m chu«ng. Cßn ®èi víi m¸y Ên phÝm dßng tÝn hiÖu chu«ng nµy ®­îc ®­a qua m¹ch n¾n dßng chu«ng thµnh dßng mét chiÒu cÊp cho IC t¹o ©m chu«ng . Chøc n¨ng rung chu«ng (tt) 12 Chøc n¨ng rung chu«ng (tt) 13 T¹i kÕt cuèi thuª bao cã trang bÞ m¹ch ®iÖn x¸c ®Þnh khi thuª bao nhÊc m¸y tr¶ lêi ph¶i c¾t ngang dßng chu«ng göi tíi ®Ó tr¸nh g©y h­ háng c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cña thuª bao. Khi thuª bao bÞ gäi nhÊc tæ hîp, tæng ®µi sÏ x¸c nhËn tr¹ng th¸i nµy vµ ng­ng cÊp chu«ng, nèi d©y thuª bao víi m¹ch tho¹i. Chøc n¨ng rung chu«ng (tt) 14 Chøc n¨ng gi¸m s¸t (S) Tæng ®µi sÏ theo dâi ®Ó nhËn biÕt t×nh tr¹ng thuª bao b»ng c¸ch dùa vµo ®iÖn trë m¹ch vßng ®Ó nhËn biÕt c¸c tr¹ng th¸i nh­ quay sè, nhÊc m¸y, ®Æt m¸y... cña thuª bao. Tõ ®ã ®­a ®Õn bé ®iÒu khiÓn ®Ó cã nh÷ng xö lý thÝch ®¸ng. 15 16 m· ho¸, gi¶i m· (Codec) 17 Thùc hiÖn chuyÓn ®æi tÝn hiÖu tho¹i sang tÝn hiÖu PCM. Thùc chÊt lµ chuyÓn ®æi ADC. Thùc hiÖn chuyÓn ®æi tÝn hiÖu PCM sang tÝn hiÖu tho¹i. Thùc chÊt lµ chuyÓn ®æi DAC. M· ho¸ (encoder) Gi¶i m· (decoder) 18 Sai ®éng (Hibrid) TÝn hiÖu tho¹i ®­îc truyÒn trªn ®­êng d©y thuª bao trªn mét ®«i d©y nh­ng ®Õn tæng ®µi ®­îc t¸ch ra riªng lµ th«ng tin ph¸t vµ th«ng tin thu ®Ó tiÕn hµnh gi¶i m· vµ m· ho¸. Do ®ã, nã ®ßi hái ph¶i chuyÓn ®æi 2 d©y sang 4 d©y vµ ng­îc l¹i. CÇu c©n b»ng 2 d©y tho¹i 2 d©y ®Õn Encoder 2 d©y tõ Decoder 19 KiÓm tra ®o thö (Test) Lµ thiÕt bÞ kiÓm tra tù ®éng ®Ó ph¸t hiÖn c¸c lçi nh­ lµ : ®­êng d©y thuª bao bÞ háng do ngËp n­íc, chËp m¹ch víi ®­êng ®iÖn hay bÞ ®øt b»ng c¸ch theo dâi ®­êng d©y thuª bao th­êng xuyªn cã chu kú. 20 Ngoµi ra ®èi víi giao tiÕp thuª bao cña m¸y ®iÖn tho¹i c«ng céng hoÆc thuª bao lµ tæng ®µi PABX th× ngoµi c¸c chøc n¨ng ®· kÓ trªn th× cßn cã m¹ch m¹ch ®iÖn tö thùc hiÖn chøc n¨ng ®æi cùc cÊp nguån thuª bao ®Ó truyÒn dÉn xung tÝnh c­íc. 21 iii. thiÕt bÞ giao tiÕp kÕt cuèi trung kÕ 22 iii.1 kh¸I niÖm 23 iii.1 kh¸I niÖm (tt) 24 iii.2 thiÕt bÞ giao tiÕp kÕt cuèi trung kÕ t­¬ng tù Truy cËpkiÓm tra B¶o VÖ Qu¸ ¸p Gi¸m s¸t T¸ch B¸o hiÖu CÊp Nguån Sai ®éng C O D E C ThiÕt bÞ giao tiÕp kÕt cuèi trung kÕ t­¬ng tù chøa c¸c m¹ch ®iÖn gäi ra, gäi vµo vµ gäi chuyÓn tiÕp. Chóng cã chøc n¨ng cÊp nguån, gi¸m s¸t cuéc gäi, phèi hîp b¸o hiÖu ... gièng nh­ thuª bao t­¬ng tù. 25 iii.3 thiÕt bÞ giao tiÕp kÕt cuèi trung kÕ sè 26 27 M· ho¸ ®­êng d©y TriÖt d·y 0 CÊy b¸o hiÖu Tõ tr­êng chuyÓn m¹ch Tõ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn Lªn trung kÕ s¬ ®å Nh¸nh ph¸t iii.3.1 s¬ ®å khèi 28 §Ó ®­a c¸c d¹ng b¸o hiÖu cÇn thiÕt vµo dßng sè . ThiÕt bÞ nh¸nh ph¸t gåm Khèi cÊy b¸o hiÖu Lµm nhiÖm vô t¹o tÝn hiÖu ra kh«ng cã nhiÒu sè 0 liªn tiÕp nhau. Khèi triÖt d·y 'O' §Ó chuyÓn ®æi tÝn hiÖu nhÞ ph©n thµnh m· ®­êng d©y. Khèi m· ho¸ ®­êng d©y 29 Gi¶i m· vµ kh«i phôc clk ®Öm clk NhËn d¹ng c¶nh b¸o ®iÒu khiÓn ®ång bé T¸ch b¸o hiÖu §Õn tr­êng chuyÓn m¹ch §ång hå chuyÓn m¹ch ®Õn khèi ®iÒu khiÓn Tõ trung kÕ ®Õn §ång hå s¬ ®å Nh¸nh thu 30 Lµm nhiÖm vô kh«i phôc xung ®ång hå vµ chuyÓn ®æi tõ m· ®­êng d©y sang m· nhÞ ph©n. ThiÕt bÞ nh¸nh thu gåm Khèi gi¶i m· vµ kh«i phôc ®ång hå ThiÕt lËp sù ®ång bé gi÷a khung trong vµ khung ngoµi. Khèi ®Öm ®ång hå §Ó nhËn d¹ng tÝn hiÖu c¶nh b¸o lçi ®­êng truyÒn vµ tÝn hiÖu c¶nh b¸o mÊt ®ång bé khung. Khèi nhËn d¹ng c¶nh b¸o 31 §iÒu khiÓn sù ho¹t ®éng cña bé ®Öm ®ång hå. Khèi ®iÒu khiÓn ®ång bé Lµm nhiÖm vô t¸ch th«ng tin b¸o hiÖu tõ d·y tÝn hiÖu sè ®Ó ®­a ®Õn khèi ®iÒu khiÓn. khèi T¸ch b¸o hiÖu 32 Dßng tÝn hiÖu sè ®­a vµo ®­îc ®­a tíi m¹ch kh«i phôc ®ång hå vµ d¹ng sãng cña tÝn hiÖu vµo ®­îc chuyÓn ®æi tõ d¹ng l­ìng cùc sang møc logic ®¬n cùc tiªu chuÈn. Møc tÝn hiÖu ®¬n cùc nµy lµ m· nhÞ ph©n. iii.3.2 nguyªn lý ho¹t ®éng Th«ng tin sè tõ ®­êng trung kÕ ®­a vµo thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch th«ng qua thiÕt bÞ giao tiÕp nh¸nh thu. 33 Dßng th«ng tin sè ®­îc l­u vµo bé ®Öm ®ång bé khung bëi nguån ®ång hå võa ®­îc kh«i phôc tõ d·y tÝn hiÖu sè víi ®ång hå tõ bé chuyÓn m¹ch. Sau ®ã tÝn hiÖu lÊy ra tõ bé ®Öm ®­îc t¸ch b¸o hiÖu tr­íc khi ®­a vµo tr­êng chuyÓn m¹ch. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 34 Dßng th«ng tin sè lÊy ra tõ bé chuyÓn m¹ch ®­îc cÊy th«ng tin b¸o hiÖu råi ®­a tíi thiÕt bÞ triÖt '0'. C¸c d·y sè '0' dµi liªn tiÕp trong d·y tÝn hiÖu sè mang tin ®­îc khö t¹i khèi chøc n¨ng nµy. Th«ng tin tõ thiÕt bÞ triÖt ‘0’ ®­a tíi khèi gi¶i m· vµ kh«i phôc ®ång hå t¹o thµnh ®­êng ghÐp kªnh ra ®Ó ®­a ra ®­êng trung kÕ. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 35 L­u ý: NhiÖm vô ®­a b¸o hiÖu vµo vµ t¸ch b¸o hiÖu ra ®­îc thùc hiÖn ë hÖ thèng b¸o hiÖu kªnh riªng cßn hÖ thèng sö dông b¸o hiÖu kªnh chung th× kh«ng cÇn ph¶i thùc hiÖn. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 36 VËy : ThiÕt bÞ giao tiÕp sè ph¶i ®­îc trang bÞ c¸c chøc n¨ng gäi t¾t lµ GAZPACHO. Trong ®ã: nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 37 T¹o khung (G: Generation of frame) Chøc n¨ng nµy ®Ó nhËn d¹ng tÝn hiÖu ®ång bé khung ®Ó ph©n biÖt c¸c khung cña tuyÕn sè liÖu PCM ®­a tíi tõ c¸c tæng ®µi kh¸c nhau. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 38 §ång bé khung (A: Aligment of frame ) S¾p xÕp khung sè liÖu míi phï hîp víi hÖ thèng PCM. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 39 NÐn d·y bit 0 (Zero) Thùc hiÖn viÖc nÐn c¸c qu·ng tÝn hiÖu cã nhiÒu bit 0 liªn tiÕp ë bªn ph¸t v× nh÷ng qu·ng chøa nhiÒu bit 0 trong d·y PCM sÏ khã kh«i phôc tÝn hiÖu ë bªn thu . nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 40 §¶o ®Þnh cùc (Polar conversion) Nh»m biÕn ®æi d·y tÝn hiÖu ®¬n cùc tõ hÖ thèng ®­a ra thµnh d·y tÝn hiÖu l­ìng cùc trªn ®­êng d©y vµ ng­îc l¹i. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 41 Xö lý c¶nh b¸o ( Alarm processing) §Ó xö lý c¶nh b¸o tõ ®­êng truyÒn PCM. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 42 Phôc håi d·y xung nhÞp ( C: Clock recovery) Phôc håi d·y xung nhÞp tõ d·y tÝn hiÖu thu. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 43 T¸ch xung ( H: Hunt during Reframe) T¸ch xung ®ång bé tõ d·y tÝn hiÖu thu. nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 44 B¸o hiÖu ( O: Office signalling ) Thùc hiÖn giao tiÕp b¸o hiÖu ®Ó phèi hîp b¸o hiÖu gi÷a tæng ®µi ®ang xem xÐt vµ c¸c tæng ®µi kh¸c qua ®­êng trung kÕ . nguyªn lý ho¹t ®éng (tt) 45 PhÇn ®äc thªm 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 C©u hái ch­¬ng 5 1. Trình bày sơ đồ khối của thiết bị giao tiếp thuê bao tương tự và nêu chức năng của từng khối? 2. Trình bày sơ đồ khối, nêu chức năng của từng khối và nguyên lý hoạt động của thiết bị giao tiếp kết cuối trung kế số? 64