Bài giảng excel cho kinh tế lượng

ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 1 / 13 BAØI GIAÛNG EXCEL CHO KINH TEÁ LÖÔÏNG 1. Exel laø moät boä phaän cuûa Microsoft Office. Neáu baïn ñaõ bieát söû duïng Word thì baïn deã daøng söû duïng ñöôïc Excel vì chuùng laø anh em ruoät trong gia ñình Office. 2. Nhaäp lieäu vaøo Excel: Excel laø moät chöông trình baûng tính (Spreadsheet) vôùi ñôn vò cô sôû laø oâ(cell). Moät oâ coù theå chöùa giaù trò (value) hay vaên baûn (text) hoaëc coâng thöùc ñeå taïo ra giaù trò hay vaên baûn. Khi nhaäp lieäu vaøo töøng oâ, Excel töï hieåu laø vaên baûn hay giaù trò. Neáu baïn muoán nhaäp con soá nhöng ôû daïng vaên baûn thì baïn phaûi ñaùnh da áu nhaùy tröôùc khi nhaäp soá: ‘123. Maëc ñònh : canh leà traùi ñoái vôùi vaên baûn, canh leà phaûi ñoái vôùi giaù trò. Chuù yù khi nhaäp soá coù phaàn thaäp phaân, neáu nhaäp xong maø Excel canh leà traùi thì baïn ñaõ nhaäp sai. Caàn chuù yù daáu caùch phaàn thaäp phaân cuûa baûn Excel baïn ñang söû duïng phaûi laø daáu chaám hay daáu phaåy. Toát nhaát baïn neân söû duïng daáu caùch thaäp phaân ôû phím soá. Nhaäp lieäu xong cho oâ neáu : - Xuoáng oâ beân döôùi: Enter Leân oâ beân treân : Shift+Enter - Qua phaûi moät oâ: Tab Qua traùi moät oâ : Shift+Tab - Vaãn ôû oâ hieän haønh: Daáu Stick  ôû thanh coâng thöùc. - Xoaù phaàn vöøa nhaäp : ESC hoaëc daáu Delete  ôû thanh coâng thöùc. 3. Tính toaùn treân Excel: a. Tính tröïc tieáp : Coäng Tröø Nhaân Chia Luyõ thöøa Khai caên =A1+B1 =A1-B1 =A1*B1 =A1/B1 =A1^B1 =A1^(1/B1) b. Söû duïng haøm laäp saún cuûa Excel: Goïi haøm : o Nhaáp bieåu töôïng fx hoaëc Shift+F3 hoaëc Insert -> Fx function. Tìm haøm: Sau khi goïi ñöôïc fx : tìm loaïi haøm(category) roài teân haøm (function). Neáu baïn khoâng chaéc chaéc haøm baïn caàn thuoäc loaïi naøo ->choïn All. Trong đña soá caùc haøm Excel söû duïng cho thoáng keâ vaø kinh teá löôïng thuoäc loaïi haøm Statistical. Tuaân thuû cuù phaùp theo höôùng daãn ñoái vôùi töøng haøm. Hoäp thoaïi cuûa haøm seõ coù ba thaønh phaàn chính : Phaàn 1: Bieán soá cuûa haøm Phaàn 2: Giaûi thích yù nghóa cuûa haøm vaø yù nghóa cuûa töøng bieán soá. Phaàn 3: Keát quaû tính toaùn cuûa haøm vaø phaàn trôï giuùp( Help). ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 2 / 13 Ví dụ: tìm độ dốc của đường hồi quy NSLT = 1 + 2Pt. Đường dẫn: fx -> Statistical -> Slope Hộp thoại của hàm slope như sau; Phaàn 1: Bieán soá cuûa haøm ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 3 / 13 Known_y’s: Quét giá trị của biến NSLT Known_x’s: Quét giá trị của biến Pt Phaàn 2: Giaûi thích yù nghóa cuûa haøm vaø yù nghóa cuûa töøng bieán soá. YÙ nghóa cuûa haøm: traû veà ñoä doác cuûa ñöôøng hoài quy qua caùc ñieåm döõ lieäu cho tröôùc. YÙ nghóa cuûa bieán soá: Known_y’s là bộ dữ liệu của biến phụ thuộc, có thể nhận giá trị hoặc tên biến, hoặc dãy hoặc tham chiếu chứa giá trị. Known_x’s là bộ dữ liệu của biến độc lập, có thể nhận giá trị hoặc tên biến hoặc dãy hoặc tham chiếu chứa giá trị. Phaàn 3: Keát quaû tính toaùn cuûa haøm vaø phaàn trôï giuùp( Help). Độ dốc của đường hồi quy là 2ˆ = -25,406 c. Haøm do ngöôøi söû duïng laäp: Coù hai daïng laø haøm laäp baèng ngoân ngöõ Macro cuûa Excel 4.0 vaø baèng Visual Basic for Application(VBA). Ñaây laø tieän ích daønh cho caùc chuyeân gia. Vaø coù theå baïn laø moät trong soá caùc chuyeân gia ñoù. Baïn coù theå tính toaùn treân soá lieäu cuûa nhieàu sheet vaø thaäm chí nhieàu workbook( file) khaùc nhau. Ñieàu phieàn toaùi khi thöïc hieän pheùp tính treân nhieàu sheet hoaëc nhieàu workbook laø phaûi bay qua bay laïi. Ñeå chuyeån giöõa caùc sheet baïn chæ caân nhaáp chuoät. Ñeå di chuyeån giöõa caùc workbook baïn phaûi vaøo Window. Sau naøy ñeå xöû lyù döõ lieäu baïn phaûi môû taát caû caùc workbook coù lieân quan. 4. Ñònh daïng hieån thò: Font, size, in nghieâng , in ñaäm,…: nhö ôû Word. - General(thoâng thöôøng) : Ctrl+Shift+~ - Phaàn traêm % : Ctrl+Shift+% - Tieàn teä (currency) $: Ctrl+Shift+$ - Ñònh daïng hieån thò thoâng thöôøng vôùi hai soá thaäp phaân 0,00: Ctrl+Shift+! Copy ñònh daïng : Söû duïng Format Painter. Nhaäp chuoät traùi vaøo oâ coù ñònh daïng caàn sao cheùp, nhaáp chuoät vaøo caùi choåi Format Painter roài queùt vaøo oâ caàn ñònh daïng. 5. Copy vaø daùn: Copy moät oâ: - Duøng chuoät : Choïn oâ -> Edit-> Copy hoaëc duøng bieåu töôïng copy. - Duøng phím taét: Choïn oâ -> Ctrl+C Daùn vaøo oâ khaùc : Choïn oâ ñeán - Duøng chuoät : Choïn oâ -> Edit-> Paste hoaëc duøng bieåu töôïng daùn. ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 4 / 13 - Duøng phím taét: Choïn oâ -> Ctrl+V Chuù yù leänh naøy chæ sao cheùp coâng thöùc. Muoán copy giaù trò cuûa oâ thì sau khi copy vaøo Edit-> Paste special-Value->Enter. Trong Paste Special coøn raát nhieàu tính naêng khaùc nöõa. Coù theå copy cuøng luùc nhieàu oâ nhöng phaûi laø nhöõng oâ lieân tuïc nhau. 6. Choïn nhanh döõ lieäu: - Choïn nhanh moät haøng: Ñaët con troû ôû ñaàu haøng -> Ctrl+Shift+Muõi teân traùi - Choïn nhanh moät coät: Ñaët con troû ôû ñaàu coät -> Ctrl+Shift+Muõi teân döôùi - Choïn toaøn baûng tính: Ctrl+A hoaëc nhaáp chuoät vaøo goùc treân beân traùi cuûa baûng tính, nôi tieáp giaùp A vaø 1. - Choïn toaøn boä coät: duøng con chuoät nhaáp vaøo teân coät hoaëc Ctrl+Spacebar. - Choïn toaøn boä haøng: duøng con chuoät nhaáp vaøo chæ soá haøng hoaëc Shift+Spacebar. - Choïn taêng giaûm töøng coät hay töøng haøng 1: Baám giöõ Shift-> Söû duïng caùc muõi teân. 7. Tham chieáu tuyeät ñoái vaø tham chieáu töông ñoái. a. Tham chieáu töông ñoái: laø traïng thaùi bình thöôøng cuûa Excel. b. Tham chieáu tuyeät ñoái vaø baùn tuyeät ñoái: Ví duï tính chieát khaáu baùn haøng. Suaát chieát khaáu cô baûn laø 0,5%. Heä soá thöôûng ñoái vôùi caùc maët haøng H1, H2, H3 laàn löôït laø 1; 1,05; 1,1. Heä soá thöôûng ñoái vôùi khaùch haøng loaïi L1, L2, L3 laàn löôït laø 1; 1,1; 1,2. $D$1: Tham chieáu tuyeät ñoái(coät chaët noù laïi!): F4 moät laàn . Khi copy coâng thöùc thì thaønh phaàn cuûa coâng thöùc tham chieáu ñeán oâ D1 seõ khoâng ñoåi(bò coät). D$5: Tham chieáu coá ñònh theo haøng: F4 hai laàn. Cho pheùp tham chieáu thay ñoåi theo coät nhöng khoâng cho pheùp dòch chuyeån khoûi haøng soá 5. $C6: Tham chieáu coá ñònh theo coät: F4 ba laàn. Cho pheùp tham chieáu thay ñoåi theo haøng nhöng khoâng thoaùt khoûi coät C. 8. Chia maøn hình: a. Laøm ñoâng maøn hình : Window -> Freeze panes Raõ ñoâng : Window -> Unfreeze panes. b. Chia maøn hình : Window -> Split Boû chia maøn hình : Window -> Remove split. Chia theo chieáu ngang: Nhaáp ñuùp chuoät traùi vaøo thanh maûnh treân thöôùc cuoän ñöùng. ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 5 / 13 Chia theo chieàu ngang : Nhaáp ñuùp chuoät traùi vaøo thanh maûnh treân thöôùc cuoän ngang. Di chuyeån thanh chia maøn hình: Keùo reâ theo yù thích. Öu: Caû hai(boán) phaàn cuûa baûng tính ñeàu ñoäng. Xoaù chia maøn hình : nhaáp ñuùp vaøo thanh chia. 9. Cheøn doøng, cheøn coät, cheøn baûng tính: Cheøn doøng: choïn doøng -> Cheøn coät: choïn coät -> Click phaûi -> Insert Click phaûi -> Insert Cheøn nhieàu doøng hoaëc nhieàu coät: choïn nhieàu doøng hoaëc nhieàu coät tröôùc khi Insert. Cheøn baûng tính: Choïn Sheet caàn cheøn theâm baûng tính tröôùc noù(hoaëc sheet baát kyø) baèng caùch click phaûi-> Insert -> Worksheet . 10. Di chuyeån vaø copy baûng tính: Choïn baûng tính (Sheet) -> click phaûi -> Move or copy -> Di chuyeån: khoâng stick vaøo hoäp kieåm Create a copy, ñeå tröôùc sheet maø baïn muoán hoaëc “move to end” ñeå ñaët ôû vò trí cuoái cuøng. Chuù yù laø baïn khoâng theå cheøn baûng tính ôû vò trí cuoái cuøng, muoán cheøn ôû vò trí naøy phaûi keát hôïp cheøn baûng tính vaø di chuyeån baûng tính. Copy : Nhaáp vaøo hoäp kieåm Create a copy. Baïn vöøa nhaân baûn voâ tính chuùng. Ñaây laø hai baûng tính ñoäc laäp. Baïn coù theå di chuyeån hoaëc copy baûng tính ñeán moät workbook (file) khaùc. ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 6 / 13 11. Ñoåi teân baûng tính: teân maëc ñònh laø sheet 1, sheet 2 … khoâng noùi leân noäi dung cuûa baûng tính. Khai sinh: Click phaûi -> Rename -> Ñaët teân vaø nhaáp vaøo oâ baát kyø ñeå thoaùt. 12. Ñaët teân bieán: Insert -> Name -> Define -> Xuaát hieän hoäp thoaïi teân bieán. Bieán coù theå tham chieáu ñeán moät oâ (cell) nhö chietkhau , moät vectô haøng khachhang, moät vectô coät nhö hang, moät haèng soá hoaëc moät ma traän. Haõy caån thaän ñoái vôùi bieán cho ñeán khi baïn laøm chuû ñöôïc chuùng. 13. Coâng cuï Analysis Toolpak Coâng cuï Data Analysis cung caáp cho chuùng ta raát nhieàu haøm vaø thuû tuïc xöû lyù thoáng keâ vaø kinh teá löôïng. Tuy nhieân ña soá ngöôøi söû duïng EXCEL khoâng caàn caùc chöùc naêng naøy neân nhaø thieát keá phaàn meàm ñeå noù ôû cheá ñoä Add-Ins vaø vì theá raát nhieàu maùy tính coù caøi ñaët Excel nhöng khoâng coù Data Analysis thì cuõng khoâng theå xöû lyù thoáng keâ vaø kinh teá löôïng (thöôøng xaûy ra nhaát ñoái vôùi maùy tính söû duïng Office 2000). Neáu chuùng ta thaáy coâng cuï Data Analysis ôû menu Tools thì Data Analysis ñaõ ñöôïc caøi ñaët. ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 7 / 13 Neáu khoâng thaáy coâng cuï naøy chuùng ta thöïc hieän caùc böôùc nhö sau: (1) Laép dóa nguoàn caøi ñaët Office goác vaøo oå CD-ROM hoaëc oå DVD. (2) Môû moät file Excel baát kyø (3) Tools -> Add-Ins -> Nhaáp vaøo hoäp kieåm choïn Analysis Toolpak -> OK (4) Hoäp thoaïi yeâu caàu laép ñóa Office xuaát hieän -> laàn löôït nhaáp OK theo höôùng daãn caøi ñaët. (5) Excel ñaõ coù saún saøng coâng cuï Data Analysis cho chuùng ta söû duïng. 14. Moät soá öùng duïng cuûa Data Analysis Tính caùc trò thoáng keâ moâ taû: Ñöôøng daãn: Tools -> Data Analysis -> Descriptive Statistics Ví duï : Tính caùc trò thoáng keâ moâ taû cuûa NSLT trong workbook 17D1.xls. Input range-Nhaäp soá lieäu: Input range: Queùt vuøng giaù trò cuûa NSLT keå caû nhaõn NSLT Khai baùo: Labels in the first row (Khai baùo nhaõn NSLT laø teân bieán) Choïn mặc ñònh : Grouped by column Output range-Choïn vuøng xuaát döõ lieäu:  Output range: nhaáp vaøo oâ ñaàu tieân maø chuùng ta muoán ñaët keát quaû.  New worksheet ply: Ñöa keát quaû ra trang môùi coù teân maø chuùng ta ñaët. Neáu khoâng ñaët teân thì Excel töï ñoäng ñaët teân sheet!5 neáu tröôùc ñoù coù sheet!4 . Vì theá toâi khuyeân baïn neân ñaët teân ñeå deã quaûn lyù workbook.  New workbook: Ñöa keát quaû ra moät workbook môùi. Chuùng ta khoâng caàn ñeán caáp ñoä naøy. Choïn trò thoáng keâ caàn baùo caùo: Summary statistics. ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 8 / 13 Keát quaû nhö sau: NSLT Mean 2436,985 Standard Error 101,108 Median 2165,454 Mode #N/A Standard Deviation 615,013 Sample Variance 378240,963 Kurtosis -0,667 Skewness 0,759 Range 2077,703 Minimum 1680,983 Maximum 3758,686 Sum 90168,463 Count 37 Tính ma traän töông quan Ñöôøng daãn: Tools -> Data Analysis -> Correlation ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 9 / 13 Input Range: queùt vuøng duõ lieäu keå caû nhaõn Labels in the first row: khai baùo nhaõn ôû haøng thöù nhaát chính laø teân bieán. Grouped by column: traïng thaùi maëc ñònh Output options: yù nghóa nhö thuû tuïc Descriptive statistics Keát quaû ta nhaän ñöôïc ma traän töông quan cuûa NSLT vaø PB nhö sau: NSLT PB NSLT 1 PB 0,921127 1 Öôùc löôïng moâ hình hoài quy Ñöôøng daãn: Tools -> Data Analysis ->Regression Input Y Range: Queùt döõ lieäu bieán phuï thuoäc Input X Range: Queùt döõ lieäu bieán ñoäc laäp Caùc löïa choïn khaùc nhö ôû hình döôùi ñaây. ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 10 / 13 Keát quaû hoài quy nhö sau: SUMMARY OUTPUT Regression Statistics Multiple R 0,921127131 R Square 0,848475191 Adjusted R Square 0,84414591 Standard Error 242,7970365 Observations 37 ANOVA df SS MS F Significance F Regression 1 11553410,63 11553411 195,9853 6,58988E-16 Residual 35 2063264,032 58950,4 Total 36 13616674,66 Coefficients Standard Error t Stat P-value Lower 95% Upper 95% Intercept 1814,498164 59,7527807 30,36676 9,74E-27 1693,193422 1935,803 PB 0,782283008 0,055879457 13,99947 6,59E-16 0,668841542 0,895724 15. Thao taùc veõ ñoà thò. Bước 1- Chọn loại đồ thị ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 11 / 13 Bước 2 - Nhập dữ liệu ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 12 / 13 Bước 3 – Đặt tên đồ thị và tên trục ÑAÏI HOÏC NGAÂN HAØNG TP HOÀ CHÍ MINH Handout1: EXCEL ÖÙNG DUÏNG CHO KINH TẾ LƯỢNG NIEÂN KHOÙA 2004-2005 KHOÙA 19 Bieân soaïn: Leâ Taán Luaät Last printed 8/17/2011 9:38 PM 13 / 13 Bước 4 - Chọn nơi cất đồ thị Kết quả như sau(Sau khi có thêm vài thao tác trình bày): Đồ thị phân tán 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 Phân bón, 100g/ha N ăn g su ất , k g/ ha TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban biên dịch First News. EXCEL toàn tập. Nhà Xuất Bản Trẻ-2001.