Bài giảng Đạo đức công vụ - Phần I - Nguyễn Hồng Hoàng

Đạo đ ức công vụ GV: Ths. Nguyễn Hồng Hoàng Khoa Tổ chức và Quản lý NS Ch ươ ng I Lý luận chung về đ ạo đ ức Khái niệm đ ạo đ ức Quá trình hình thành đ ạo đ ức Vai trò của đ ạo đ ức trong cuộc sống con ng ư ời, xã hội Đạo đ ức cá nhân Đạo đ ức tổ chức Khái niệm đ ạo đ ức Đạo đ ức là toàn bộ những quan niệm, tri thức và các trạng thái cảm xúc, tâm lý chung của cộng đ ồng về các giá trị: thiện, ác; đ úng, sai; tốt, xấu Đ ư ợc cộng đ ồng thừa nhận nh ư là những quy tắc đ ánh giá, đ iều chỉnh hành vi ứng xử giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá nhân với xã hội Đạo đ ức là phạm trù đ ề cập đ ến mối quan hệ con ng ư ời và các quy tắc ứng xử trong mối quan hệ giữa con ng ư ời với con ng ư ời trong các hoạt đ ộng sống. Đạo đ ức là phạm trù có tính lịch sử. Mỗi xã hội trong những giai đ oạn lịch sử có những chuẩn mực nhất đ ịnh. Mỗi xã hội, cộng đ ồng ng ư ời có những hệ thống chuẩn mực riêng, đư ợc hình thành trên c ơ sở nền v ă n hoá, tôn giáo, luật lệ, triết lý sống Có những chuẩn mực là những giá trị phổ quát, đ úng với mọi cộng đ ồng ng ư ời Đạo đ ức đư ợc xem xét trên 2 mặt Những giá trị, chuẩn mực đ ạo đ ức Những hành vi đ ạo đ ức, những phẩm chất có thể kiểm chứng trong thực tiễn Trong các mối quan hệ con ng ư ời với con ng ư ời, các bên hữu quan dựa vào các chuẩn mực đ ể phán xét các hành đ ộng cụ thể là đ úng hay sai, tốt hay xấu và ra quyết đ ịnh về hành vi sẽ thực hiện Một số quan niệm về đ ạo đ ức Nguyên lý tự nhiên là Đạo, đư ợc vào trong lòng ng ư ời là Đức, cái lý pháp ng ư ời ta nên noi theo (Hán Việt tự đ iển Đào Duy Anh) Đạo đ ức là những phẩm chất tốt đ ẹp của con ng ư ời do tu d ư ỡng theo những tiêu chuẩn đ ạo đ ức mà có Các thành tố của đ ạo đ ức 1. ý thøc ®¹o ® øc 2. Hµnh vi ®¹o ® øc 3. Quan hÖ ®¹o ® øc Quá trình hình thành đ ạo đ ức xã hội 1. NhËn thøc c¸ nh©n VÒ Ch©n gi ¸ trÞ Cña c¸c quan hÖ X· héi 3. H×nh thµnh nhËn thøc Vµ c«ng nhËn lÉn nhau C¸c Ch©n gi ¸ trÞ 4. TÝnh ph¸p lý ho¸ C¸c Ch©n gi ¸ trÞ ( quy t¾c, luËt lÖ ) 2. H×nh thµnh nhËn thøc Cña mét nhãm VÒ c¸c Ch©n gi ¸ trÞ Vai trò của đ ạo đ ức trong cuộc sống con ng ư ời, xã hội Điều chỉnh hành vi Mỗi ng ư ời tự giác trong ứng xử theo chuẩn mực ( đ iều chỉnh của chủ thể đ ạo đ ức) D ư luận xã hội tác đ ộng khiến cá nhân đ iều chỉnh hành vi, bằng cách khuyến khích những hành vi phù hợp các giá trị, phản đ ối, lên án, ng ă n cản các hành vi sai trái Vai trò của đ ạo đ ức trong cuộc sống con ng ư ời, xã hội Chức n ă ng giáo dục Từ nhỏ con ng ư ời đư ợc uốn nắn theo chuẩn mực đ ạo đ ức (trong gia đ ình, nhà tr ư ờng, xã hội) Thông qua giáo dục đ ạo đ ức, các cá nhân tiếp thu các giá trị đ ạo đ ức xã hội, hình thành phẩm chất đ ạo đ ức cá nhân Vai trò của đ ạo đ ức trong cuộc sống con ng ư ời, xã hội Chức n ă ng nhận thức Nhận thức h ư ớng ngoại: lấy nguyên tắc, chuẩn mực đ ạo đ ức xã hội làm đ ối t ư ợng nhận thức, chuyển hoá thành ý thức, phẩm chất đ ạo đ ức cá nhân Nhận thức h ư ớng nội: sự tự đ ánh giá về thái đ ộ, hành vi của bản thân so với nguyên tắc, chuẩn mực đ ạo đ ức xã hội, từ đ ó hình thành các quan đ iểm, nguyên tắc sống cho mình Đạo đ ức cá nhân Đạo đ ức cá nhân là những giá trị mà từng cá nhân h ư ớng đ ến, tạo ra chuẩn mực cho cá nhân Đạo đ ức cá nhân thể hiện thông qua những phẩm chất đư ợc hình thành qua quá trình tu d ư ỡng theo những chuẩn mực đ ạo đ ức cộng đ ồng, xã hội Đạo đ ức cá nhân Trong xã hội phong kiến Khổng giáo Tam c ươ ng Vua-Tôi Thầy-Trò Cha-Con Ngũ th ư ờng: Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín Tam tòng: (Phụ - Phu - Tử) Tứ đ ức (Cong-Dung-Ngon-Hanh) Đạo đ ức cá nhân Trong xã hội hiện đ ại (XH công dân) Tinh thần yêu n ư ớc Y’ thức cộng đ ồng Lối sống lành mạnh. Nếp sống v ă n minh Lao đ ộng sáng tạo, có l ươ ng tâm nghề nghiệp Tích cực học tập, cầu tiến Các yếu tố ảnh h ư ởng đ ến sự hình thành đ ạo đ ức cá nhân Gia đ ình Tôn giáo Tập quán Kinh nghiệm sống T ư chất, tình cảm Đạo đ ức Hồ Chí Minh Tìm hiểu đ ạo đ ức HCM là tìm hiểu những chân giá trị về ứng xử của Ng ư ời với đ ồng bào, đ ồng chí, với bè bạn, với kẻ đ ịch, và với công việc Tìm hiểu đ ạo đ ức HCM qua những tr ư ớc tác Tìm hiểu đ ạo đ ức HCM qua cuộc đ ời hoạt đ ộng, sự nghiệp Ch ươ ng II Đạo đ ức nghề nghiệp Nghề nghiệp Nghề nghiệp đư ợc hiểu là những hoạt đ ộng, những công việc nhằm đ áp ứng những nhu cầu nhất đ ịnh của xã hội (cung cấp những sản phẩm, dịch vụ đ áp ứng nhu cầu nhất đ ịnh) Nghề nghiệp đư ợc hình thành trong quá trình phân công lao đ ộng xã hội Đạo đ ức nghề nghiệp Mỗi nghề trong xã hội đ ều có những chân giá trị (giá trị cốt lõi) Những ng ư ời lao đ ộng theo nghề (làm nghề) luôn h ư ớng đ ến những chân giá trị đ ó. Hành vi hành nghề h ư ớng đ ến chân giá trị là hành vi đ ạo đ ức nghề nghiệp Đạo đ ức nghề nghiệp đư ợc duy trì dựa trên nỗ lực cá nhân, của tổ chức nghề nghiệp, của nhà n ư ớc, và kỳ vọng của xã hội Vai trò của đ ạo đ ức nghề nghiệp Với cá nhân ng ư ời lao đ ộng, đ ạo đ ức nghề nghiệp quyết đ ịnh sự tồn tại và tr ư ởng thành trong nghề Với tổ chức, đ ạo đ ức nghề nghiệp quyết đ ịnh sự tồn tại và phát triển của tổ chức Với mỗi nghề nhất đ ịnh, đ ạo đ ức nghề nghiệp góp phần tạo lập sự ổn đ ịnh, phát triển xã hội cũng nh ư sự phát triển của chính nghề đ ó Đạo đ ức nghề nghiệp một số nghề cụ thể Nghề báo: báo chí là ph ươ ng tiện truyền thông đ áp ứng nhu cầu thông tin của con ng ư ời. Ng ư ời hành nghề báo thu thập, xử lý thông tin và viết bài cung cấp thông tin cho ng ư ời đ ọc. Ng ư ời hành nghề: Phóng viên, Biên tập Chân giá trị: Thông tin trung thực, kịp thời Quy tắc hành nghề phóng viên Nghề giáo: Giáo dục là hoạt đ ộng có vai trò đ ặc biệt quan trọng đ ối với sự phát triển cá nhân và phát triển xã hội Ng ư ời hành nghề: Các nhà giáo, những ng ư ời quản lý các c ơ sở giáo dục Chân giá trị: Cung cấp cho ng ư ời học tri thức theo những yêu cầu chất l ư ợng nhất đ ịnh. Đồng thời nhà giáo là hình mẫu cho ng ư ời học về hành vi ứng xử (mô phạm) Quy tắc hành nghề Nghề Y: nghề phát hiện bệnh tật của ng ư ời và đư a ra cách chữa trị. Nghề y là nghề cao quý, mang tính nhân đ ạo Ng ư ời hành nghề: Y, bác sỹ, đ iều d ư ỡng, l ươ ng y Chân giá trị: phát hiện chính xác bệnh và hết lòng cứu chữa ng ư ời bệnh Quy tắc hành nghề