Bài giảng cơ sở thiết kế máy
Đây là bài giảng " Cơ sở thiết kế máy - tập 1 + 2 " của Thầy Lê Cung - ĐHBK Đà Nẵng . TÀi liệu này dùng cho sinh viên chuyên ngành cơ khí chế tạo máy và sinh viên ngành CN Nhiệt - điện lạnh .
NỘI DUNG :
+ PHẦN I : NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN TRONG THIẾT KẾ MÁY VÀ CHI TIẾT MÁY
+ PHẦN II : TRUYỀN ĐỘNG CƠ KHÍ
+ PHẦN III : CÁC CHI TIẾT MÁY ĐỠ NỐI
+ PHẦN IV : CÁC CHI TIẾT MÁY GHÉP
23 trang |
Chia sẻ: tlsuongmuoi | Lượt xem: 2195 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng cơ sở thiết kế máy, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
11
CHÆÅNG XI (2 tiãút)
ÄØ TRÆÅÜT
2
&1. Khaïi niãûm chung
1) Giåïi thiãûu
Ngoîng truûc - loït äø : kiãøu làõp coï âäü håí
(1) : Thán äø
(2) : Loït äø
(4) Raînh dáöu
(3) : Läù tra dáöu
ÄØ træåüt âåî
Giæîa ngoîng truûc-loït äø → træåüt
tæång âäúi → ma saït træåüt
Loït äø : cäú âënh vaìo thán äø, làõp våïi ngoîng truûc.
Thán äø : làõp trãn khung maïy. Raînh dáöu : phán
phäúi dáöu bäi trån trãn bãö màût loït äø
23
&1. Khaïi niãûm chung
2. Phán loaûi
Truûc
Ngoîng truûc
Fr
Fr
Fa
Hçnh daûng bãöö màût laìm viãûc
- màût truû
- màût phàóng
- màût cän
- màût cáöu
4
&1. Khaïi niãûm chung
2. Phán loaûi
Fr
Fa
Màût cän → taíi troüng khäng låïn//cáön âiãöu chènh khe håí
nhàòm baío âaím âäü chênh xaïc
Màût cáöu → truûc coï thãø nghiãng tæû do, êt duìng
Khaí nàng chëu læûc :
- äø træåüt âåî → chè chëu Fr
- äø træåüt âåî chàûn → chëu Fr vaì Fa
- äø træåüt chàûn → chè chëu Fa
35
&1. Khaïi niãûm chung
2. Phán loaûi
Kãút cáúu :
- äø nguyãn
- äø gheïp
Phæång phaïp bäi trån bãö màût laìm viãûc:
- äø bäi trån thuíy âäüng
- äø bäi trån thuíy ténh
- äø bäi trån khê (taûo aïp suáút bàòng khê neïn),...
6
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
1. Caïc daûng ma saït vaì bäi trån trong äø træåüt
Bäi trån → giaím ma saït + maìi moìn
¾ Ma saït æåït
1 2≥ +z zh R R
h : chiãöu daìy låïp bäi trån
RZ1, RZ2 : chiãöu cao
máúp mä bãö màût ngoîng
truûc//loït äø
Khäng træûc tiãúp tiãúp xuïc → khäng bë moìn
47
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
1. Caïc daûng ma saït vaì bäi trån trong äø træåüt
¾ Ma saït næía æåït
Låïp bäi trån khäng âuí ngáûp caïc máúp mä → mäüt
säú âènh máúp mä træûc tiãúp tiãúp xuïc
Hãû säú ma saït næía æåït phuû thuäüc cháút læåüng dáöu bäi trån +
váût liãûu cuía caïc bãö màût tiãúp xuïc
¾ Ma saït næía khä vaì ma saït khä
Khäng âæåüc bäi trån
+ MS khä : bãö màût tuyãût âäúi saûch træûc tiãúp tiãúp xuïc
+ Ma saït næía khä : trãn bãö màût laìm viãûc coï maìng
khê moíng, håi áøm, måî háúp phuû tæì mäi træåìng
⇒ täút nháút : bäi trån MS æåït cho äø (→ khäng moìn)
8
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
1. Caïc daûng ma saït vaì bäi trån trong äø træåüt
¾ Bäi trån thuíy ténh
Båm dáöu coï aïp suáút cao vaìo khe håí giæîa ngoîng
truûc/loït äø → aïp læûc âuí låïn cán bàòng våïi taíi troüng bãn
ngoaìi → náng ngoîng truûc lãn → låïp dáöu ngàn caïch
Hai phæång phaïp MSÆ:
Thiãút bë neïn//dáùn dáöu phæïc taûp, âënh tám truûc
âæåüc chênh xaïc, giaím moìn khi måí maïy//dæìng
maïy
¾ Bäi trån thuíy âäüng
Âiãöu kiãûn cáön thiãút âãø dáöu cuäún theo ngoîng truûc
vaìo khe håí cuía äø → aïp suáút thuíy âäüng âuí låïn cán
bàòng våïi taíi troüng bãn ngoaìi
59
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
1. Caïc daûng ma saït vaì bäi trån trong äø træåüt
2. Nguyãn lyï bäi trån thuíy âäüng
Fr
A
B
α
B
A
pmax
p
x
h
h0
Fr
v
chæa chuyãøn âäüng
chuyãøn âäüng
10
Chæa chuyãøn âäüng : A bë eïp chàût vaìo B
A chuyãøn âäüng : låïp dáöu dênh vaìo bãö màût táúm A bë
keïo theo. Nhåì âäü nhåït, caïc låïp dáöu phêa dæåïi
chuyãøn âäüng theo → dáöu däön vaìo pháön heûp cuía khe
håí hçnh chãm, bë neïn laûi → aïp suáút dæ
Khi v âuí låïn (v > vgh), A âæåüc náng hàón lãn, giæîa
hai táúm coï låïp dáöu ngàn caïch → aïp suáút p âuí låïn
cán bàòng våïi Fr → chãú âäü bäi trån ma saït æåït
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
2. Nguyãn lyï bäi trån thuíy âäüng
611
α
B
A
pmax
p
x
h
h0
Fr
v
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
2. Nguyãn lyï bäi trån thuíy âäüng
AÏp suáút thuíy âäüng p (dæ)
trong låïp dáöu (chãm dáöu) →
phæång trçnh Reynolds :
0
3
dp h - h6. .v
dx h
= µ
µ : âäü nhåït âäüng læûc
cuía dáöu bäi trån
khi µ , v tàng → p tàng → khaí
nàng taíi cuía chãm dáöu tàng
12
Giæîa hai bãö màût træåüt → khe håí hçnh chãm
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
2. Nguyãn lyï bäi trån thuíy âäüng
⇒ Âãø hçnh thaình maìng dáöu bäi trån ma saït æåït bàòng
phæång phaïp bäi trån thuíy âäüng :
Dáöu phaíi coï âäü nhåït nháút âënh, liãn tuûc
chaíy vaìo khe håí hçnh chãm
Váûn täúc tæång âäúi giæîa hai bãö màût træåüt → phæång,
chiãöu thêch håüp + trë säú âuí låïn âãø aïp suáút sinh ra
trong chãm dáöu cán bàòng våïi taíi troüng Fr
713
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
2. Nguyãn lyï bäi trån thuíy âäüng
ÄØ træåüt âåî → khe håí hçnh chãm hçnh thaình tæû nhiãnI
Fr
14
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
Truûc quay våïi ω → ngoîng
truûc cuäún dáöu vaìo khe håí
hçnh chãm → dáöu bë neïn laûi
→ aïp suáút thuíy âäüng p
ω
O1
O2
Khi ω âuí låïn → aïp suáút thuíy
âäüng âuí låïn, cán bàòng våïi taíi
troüng Fr → truûc âæåüc náng
hàón lãn : chãú âäü bäi trån ma
saït æåït âæåüc hçnh thaình
815
A
B
pmax
hmin
hϕ0
p( ϕ)
ϕ1
ϕ
ϕa
e
ϕ0 ϕ2
O1
O2
ω
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
α
B
A
pmax
p
x
h
h0
Fr
v
0
3
dp h - h6. .v
dx h
= µ ??⇒
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
16
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
A
B
pmax
hmin
hϕ0
p( ϕ)
ϕ1
ϕ
ϕa
e
ϕ0 ϕ2
O1
O2
ω
D dδ = − âäü håí hæåïng kênh
D d
d d
− δψ = =
âäü håí tæång âäúi
e : âäü lãûch tám
e 2e
2
χ = =δ δ
âäü lãûch tám tæång âäúi
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
917
A
B
pmax
hmin
hϕ0
p( ϕ)
ϕ1
ϕ
ϕa
e
ϕ0 ϕ2
O1
O2
ω
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
( )minh e 12 2
δ δ= − = − χ
h e cos
2
δ= + ϕ
( )h 1 cos
2
δ= + χ ϕ
( )
0 0
h 1 cos
2ϕ
δ= + χ ϕ
Suy ra :
v (d ) / 2= ω dx (d / 2)d= ϕ
⇒
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
18
Viãút laûi phæång trçnh Reynold :
2
0
2 3
(cos cos )dp 6 d
(1 cos )
χ ϕ − ϕω= µ ϕψ + χ ϕ
1
p( ) dp
ϕ
ϕ
ϕ = ∫⇒
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
0
3
dp h - h6. .v
dx h
= µ
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
10
19
Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (âåî)
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
Taíi troüng hæåïng tám Fr maì
låïp dáöu chëu âæåüc
r
(S)
F p( ).d= ϕ ϕ∫JG G
S : diãûn têch coï aïp
suáút thuíy âäüng giåïi
haûn båíi cung AB vaì
chiãöu daìi l cuía äø
A
B
pmax
hmin
hϕ0
p( ϕ)
ϕ1
ϕ
ϕa
e
ϕ0 ϕ2
O1
O2
ω
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
20
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
r
(S)
F p( ).d= ϕ ϕ∫JG G
[ ]r a
S
F p( ) cos ( ) .dS⇒ = ϕ π − ϕ + ϕ∫
2
1
r a
ldF p( ) cos( ).d
2
ϕ
ϕ
⇒ = − ϕ ϕ − ϕ ϕ∫
A
B
pmax
hmin
hϕ0
p( ϕ)
ϕ1
ϕ
ϕa
e
ϕ0 ϕ2
O1
O2
ω
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
11
21
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
Suy ra :
r F2F l.d. .C
µω= ψ
2
1
r a
ldF p( ) cos( ).d
2
ϕ
ϕ
= − ϕ ϕ − ϕ ϕ∫
[ ]2
1 1
0
F a3
(cos cos )C 3 d cos( ) d
(1 cos )
ϕ ϕ
ϕ ϕ
χ ϕ − ϕ= − ϕ ϕ + ϕ ϕ+ ϕ ϕ∫ ∫
CF : hãû säú khaí nàng taíi cuía äø
træåüt (tra theo âäö thë dæûa trãn
âäü lãûch tám tæång âäúi χ vaì
chiãöu daìi tæång âäúi l/d)
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
22
3. Khaí nàng taíi cuía äø træåüt (äø træåüt âåî)
r F2F l.d. .C
µω= ψ
Khaí nàng taíi cuía äø træåüt phuû thuäüc khe håí tæång
âäúi ψ, chiãöu daìi tæång âäúi l/d, âäü lãûch tám tæång âäúi
χ, váûn täúc goïc ω cuía truûc, âäü nhåït µ cuía dáöu bäi trån
Khi khe håí tæång âäúi ψ giaím ⇒ khaí nàng taíi
cuía äø seî tàng lãn
Khi ω, µ tàng ⇒ khaí nàng taíi cuía äø træåüt tàng
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
12
23
3. Váût liãûu bäi trån äø træåüt
→ giaím moìn vaì ma saït caïc bãö màût tiãúp xuïc
a) Dáöu bäi trån
Dáöu khoaïng, dáöu âäüng váût, dáöu thæûc váût
Dáöu khoaïng :
- chæng cáút tæì dáöu moí, khi duìng thæåìng bäø sung caïc
cháút phuû gia
- duìng nhiãöu nháút âãø bäi trån äø træåüt do coï æu âiãøm :
hãû säú ma saït trong tháúp, dãù tra dáöu, âäöng thåìi coï taïc
duûng laìm nguäüi äø
- dáöu dãù chaíy ra ngoaìi → che kên bäü pháûn äø
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
24
3. Váût liãûu bäi trån äø træåüt
Trong chãú taûo maïy thæåìng duìng :
- Dáöu cäng nghiãûp nheû : dáöu vãläxêt, dáöu vadålin, dáöu
phán ly
- Dáöu cäng nghiãûp trung bçnh : dáöu cäng nghiãûp 12,
20, 30, 45, dáöu tuabin 22, 30, 46, 57
- Dáöu cäng nghiãûp nàûng : dáöu xi lanh 11, 24...
Khi truûc quay våïi váûn täúc cao → choün âäü nhåït tháúp
Khi taíi troüng taïc duûng lãn äø låïn → choün âäü nhåït cao
Duìng dáöu khäng âuí âäü nhåït → äø choïng bë moìn
Duìng dáöu coï âäü nhåït cao quaï → tàng máút maït cäng suáút do
ma saït
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
13
25
3. Váût liãûu bäi trån äø træåüt
b) Måî bäi trån
Häùn håüp cuía dáöu khoaïng (thæåìng laì dáöu cäng nghiãûp
20, 30, 45) vaì cháút laìm âàûc
Ngoaìi taïc duûng giaím ma saït, chäúng àn moìn, coìn coï taïc
duûng che kên
Måî êt chëu aính hæåíng cuía sæû thay âäøi nhiãût âäü, nhæåüc
âiãøm : ma saït ténh låïn → khi måí maïy cáön coï momen måí
maïy låïn hån so våïi khi duìng dáöu
c) Cháút ràõn bäi trån
Bäi trån caïc äø laìm viãûc åí nhiãût âäü cao
&2. Ma saït vaì bäi trån äø træåüt
26
Loït äø
Läù cho dáöu
Thán äø
Khung maïy
&3. Kãút cáúu vaì váût liãûu äø træåüt
Thán äø
äø nguyãn
äø gheïp
loït äø (2 næía)thán äø (2 næía)
buläng gheïp 2
næía thán äø
buläng âãú
Thán äø : theïp hay gang
1. Kãút cáúu äø træåüt
14
27
&3. Kãút cáúu vaì váût liãûu äø træåüt
1. Kãút cáúu äø træåüt
28
ÄØ nguyãn : chãú taûo âån giaín, âäü cæïng > äø gheïp,
khäng âiãöu chènh âæåüc khe håí giæîa ngoîng truûc vaì
loït äø khi bë moìn
ÄØ gheïp : thaïo làõp truûc dãù daìng, pháön naìo âiãöu
chènh âæåüc khe håí
1. Kãút cáúu äø træåüt
&3. Kãút cáúu vaì váût liãûu äø træåüt
15
29
1. Kãút cáúu äø træåüt
&3. Kãút cáúu vaì váût liãûu äø træåüt
30
1. Kãút cáúu äø træåüt
&3. Kãút cáúu vaì váût liãûu äø træåüt
16
31
Loït äø
Loït äø nguyãn : truû troìn
Läù cho dáöu
Raînh dáöu
Låïp traïng
Nãön loït äø
Loït äø gheïp : hai næía
nãön loït äø bàòng kim loaûi thæåìng (theïp, gang, âäöng
thanh) vaì traïng mäüt låïp kim loaûi coï tênh chäúng
moìn cao (baïcbêt, âäöng thanh chç) trãn nãön loït äø
1. Kãút cáúu äø træåüt
&3. Kãút cáúu vaì váût liãûu äø træåüt
32
Khi coï biãún daûng låïn cuía truûc hoàûc
khoï làõp chênh xaïc ⇒ nãn duìng äø tæû
læûa (màût ngoaìi loït äø hçnh cáöu//hçnh
truû coï âæåìng sinh ngàõn)
Raînh dáöu nàòm doüc truûc hay voìng theo chu vi cuía äø.
Vë trê chäù cho dáöu phaíi nàòm ngoaìi vuìng coï aïp suáút
thuíy âäüng, nãúu khäng khaí nàng taíi cuía äø seî giaím
Raînh dáöu
→ Phán bäú âãöu dáöu bäi trån trong äø.
1. Kãút cáúu äø træåüt
&3. Kãút cáúu vaì váût liãûu äø træåüt
17
33
2. Váût liãûu chãú taûo loït äø
Yãu cáöu : hãû säú ma saït tháúp, khaí nàng chäúng
dênh, giaím moìn vaì âuí âäü bãön
Ba nhoïm chênh :
¾ Váût liãûu kim loaûi
- âäöng thanh
- baïcbêt
- håüp kim nhäm
- håüp kim keîm
- âäöng thau
- gang xaïm
¾ Váût liãûu gäúm kim loaûi
¾ Váût liãûu phi kim loaûi
- cháút deío
- gäù eïp
- cao su
- grafit...
&3. Kãút cáúu vaì váût liãûu äø træåüt
34
&4. Tênh äø træåüt
1. Caïc daûng hoíng vaì chè tiãu tênh toaïn
Caïc daûng hoíng chuí yãúu
Moìn loït äø vaì ngoîng truûc
kãút quaí taïc duûng cuía aïp suáút âäúi våïi caïc äø khäng
bäi trån (ma saït næía khä) hoàûc coï bäi trån nhæng
låïp dáöu khäng âuí daìy âãø ngàn caïch hàón hai bãö màût
ma saït (ma saït næía æåït)
18
35
&4. Tênh äø træåüt
1. Caïc daûng hoíng vaì chè tiãu tênh toaïn
Caïc daûng hoíng chuí yãúuDênh
do aïp suáút vaì nhiãût âäü cuûc bäü trong äø quaï låïn. Nhiãût
âäü caìng låïn ⇒ âäü nhåït cuía dáöu bäi trån caìng giaím
⇒ khäng hçnh thaình âæåüc maìng dáöu ⇒ ngoîng truûc
vaì loït äø træûc tiãúp tiãúp xuïc nhau ⇒ gáy nãn hiãûn
tæåüng dênh giæîa ngoîng truûc vaì loït äø, laìm cho låïp kim
loaûi trãn bãö màût loït äø bë chaíy deío
Moíi räù låïp bãö màût loït äø
taïc duûng cuía taíi troüng thay âäøi
Keût äø
caïc äø coï khe håí nhoí, biãún daûng nhiãût coï thãø
gáy nãn keût ngoîng truûc vaì laìm hoíng äø
36
&4. Tênh äø træåüt
1. Caïc daûng hoíng vaì chè tiãu tênh toaïn
Caïc daûng hoíng chuí yãúu Chè tiãu tênh toaïn
9 Täút nháút : tênh toaïn baío âaím CÂBT ma saït æåït
9 Khi äø laìm viãûc våïi chãú âäü ma saït næía æåït hay
næía khä ⇒ tênh toaïn äø træåüt theo p vaì pv nhàòm
haûn chãú dênh vaì moìn trong äø :
[ ]p p≤ [ ]pv pv≤
p, v : aïp suáút, váûn täúc træåüt trãn bãö màût tiãúp xuïc
19
37
&4. Tênh äø træåüt
2. Tênh toaïn äø træåüt theo p vaì têch säú pv
Âãø äø khäng bë moìn quaï mæïc, khäng bë
dênh vaì nung noïng quaï mæïc:
[ ]rFp p
d.l
= ≤ [ ]rF .vpv = pvd.l ≤
[MPa] [MPa.(m/s)]
Fr : taíi troüng hæåïng tám [N]
d, l : âæåìng kênh ngoîng truûc vaì chiãöu daìi äø [mm]
v : váûn täúc voìng [m/s]
dnv
60.1000
π=
38
Fr
d
l
[ ]rFp p
d.l
= ≤
Caïch tênh aïp suáút p :
&4. Tênh äø træåüt
20
39
3.Tênh toaïn äø træåüt bäi trån ma saït æåït
&4. Tênh äø træåüt
Âiãöu kiãûn baío âaím chãú âäü bäi trån ma saït æåït :
min z1 z 2h k(R R )≥ + (1)
hmin : chiãöu daìy nhoí nháút cuía låïp dáöu trong äø
RZ1, RZ2 : chiãöu cao trung bçnh caïc máúp mä bãö màût
k : hãû säú an toaìn → sai säú chãú taûo, làõp gheïp,
biãún daûng âaìn häöi cuía truûc
min
dh (1 ) (1 )
2 2
δ= − χ = ψ − χ
40
3.Tênh toaïn äø træåüt bäi trån ma saït æåït
&4. Tênh äø træåüt
Caïch tênh toaïn äø træåüt BTMSÆ
min z1 z 2h k(R R )≥ + (1)
min
dh (1 )
2
= ψ − χ
Biãút træåïc Fr, d, n. Choün ψ.
D dδ = −
d
δψ = 2eχ = δ
Tênh :
2
r
F
FC .
l.d v
ψ= µ
Dæûa trãn l/d vaì CF, tra âäö thë ⇒ χ . Suy ra hmin
⇒ kiãøm tra âiãöu kiãûn (1)
Choün âäü nhàôn bãö màût ⇒ RZ1, RZ2
2
r
F
FC .
l.d v
ψ= µ
Choün l, choün µ
21
41
4. Tênh toaïn vãö nhiãût &4. Tênh äø træåüt
⇒ xaïc âënh nhiãût âäü laìm viãûc cuía äø
⇒ kiãøm tra âäü nhåït cuía dáöu bäi trån
Phæång trçnh cán bàòng nhiãût :
1 2Ω = Ω + Ω
Nhiãût læåüng sinh ra
trong äø trong 1s : r
F .v.f [kW/s]
1000
Ω =
Nhiãût læåüng thoaït theo dáöu
chaíy qua äø trong 1s : 1 C. .Q. t [kW/s]Ω = γ ∆
γ : khäúi læåüng riãng [kg/m3]
C : nhiãût dung riãng [kJ/(Kg0C)]
Q : læu læåüng dáöu qua äø [m3/s]
Nhiãût læåüng thoaït qua
truûc vaì thán äø trong 1s : 2 tK . .d.l. t [kW/s]Ω = π ∆
Kt : hãû säú thoaït nhiãût qua
thán äø vaì truûc [kW/(m2.0C)]
∆t : t(ra) – t(vaìo)
42
4. Tênh toaïn vãö nhiãût
&4. Tênh äø træåüt
rF .v.f [kW/s]
1000
Ω =
1 C. .Q. t [kW/s]Ω = γ ∆
2 tK . .d.l. t [kW/s]Ω = π ∆
Suy ra : r
t
F .v.ft
1000(C. .Q K . .d.l)
∆ = γ + π
Nhiãût âäü trung
bçnh trong äø :
vao ra
tb vao
t t tt t
2 2
+ ∆= = +
⇒ kiãøm tra âäü nhåït
cuía dáöu bäi trån
22
43
@6. So saïnh äø làn vaì äø træåüt
Æu âiãøm
Mæïc âäü TCH + tênh làõp láùn ráút cao ⇒ thuáûn tiãûn khi sæîa chæîa,
baío dæåîng maïy.
Chàm soïc, bäi trån âån giaín; êt täún váût liãûu bäi trån, coï thãø
duìng måî (äø træåüt : chàm soïc baío dæåîng thæåìng xuyãn, chi phê
låïn vãö dáöu bäi trån)
Kêch thæåïc doüc truûc << äø træåüt cuìng âæåìng kênh, khoaíng caïch
hai gäúi âåî ngàõn hån, truûc cæïng væîng hån
Ma saït làn ⇒ täøn tháút cäng suáút trong äø làn < äø træåüt (äø træåüt
bäi trån ma saït æåït → hãû säú ma saït coï thãø tháúp hån). MSL êt
chëu aính hæåíng cuía váûn täúc ⇒ täøn tháút MS khi âoïng, måí maïy,
khi laìm viãûc thæûc nhæ nhau. ÄØ træåüt : khi måí maïy, dæìng
maïy//khi bäi trån khäng täút ⇒ täøn tháút do ma saït seî låïn
44
@6. So saïnh äø làn vaì äø træåüt
Nhæåüc âiãøm
Kêch thæåïc hæåïng kênh >> äø træåüt
Làõp gheïp phæïc taûp, khoï khàn hån
Khaí nàng quay nhanh, chëu va âáûp/cháún âäüng keïm hån
(do kãút cáúu äø làn coï âäü cæïng låïn hån; äø træåüt chëu âæåüc taíi
troüng âäüng/va âáûp nhåì khaí nàng giaím cháún cuía maìng dáöu)
Váûn täúc cao : âäü tin cáûy/tuäøi thoü tháúp hån (do nguy hiãøm bë
nung noïng//bë våî voìng caïch do læûc ly tám)
Váûn täúc cao : äø làn gáy nhiãöu tiãúng äön (äø træåüt laìm viãûc
ãm)
Khäng thãø taïch thaình hai næía âãø làõp vaìo cäø biãn cuía truûc
khuyíu
Bàòng kim loaûi ⇒ khäng thãø laìm viãûc trong mäi træåìng àn
moìn kim loaûi
23
45
@6. So saïnh äø làn vaì äø træåüt
Phaûm vi sæí duûng
ÄØ làn âæåüc duìng räüng raîi hån. ÄØ træåüt æu viãût hån khi :
Truûc quay våïi váûn täúc cao (äø làn: tuäøi thoü seî tháúp)
Cáön âaím baío âäü âäöng tám giæîa truûc-gäúi âåî (äø træåüt: êt chi tiãút
hån → dãù chãú taûo våïi ÂCX cao, coï thãø âiãöu chènh âæåüc khe håí)
Truûc âæåìng kênh khaï låïn (nàòm ngoaìi tiãu chuáøn äø làn, duìng äø
làn phaíi tæû chãú taûo khoï khàn//giaï thaình ráút cao)
Cáön duìng äø gheïp âãø dãù thaïo làõp (äø làõp trãn cäø biãn cuía truûc
khuyíu)
Taíi troüng va âáûp//dao âäüng (äø træåüt : nhåì khaí nàng giaím cháún
cuía maìng dáöu bäi trån)
ÄØ laìm viãûc trong MT. næåïc, MT. àn moìn kim loaûi (äø træåüt : cháút
deío, gäù eïp, cao su... thêch håüp våïi MT.)
Cå cáúu coï váûn täúc tháúp, khäng quan troüng, reí tiãön