Bài giảng Các sự cố thường gặp trong phân tích HPCL - Phan Hiền Lương

CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG PHÂN TÍCH HPLCThS. Phan Hiền LươngCÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCSự cố Pump nguyên nhân Cách sử lý1 – Áp suất pump không lên Do đường dung môi không kín hoặc có bọt khí nhỏ trong các đường dung môi Kiểm tra độ kín của đường dung môi vào. Đuổi dung môi cho đến khi hết bọtTắc nghẽn check vane in và check vane out do kết tủa ,bẩnTháo Check vane in rửa,siêu âm bằng acid HNO3 10->15%Sau rửa lại nhiều lần bằng nước cất đã lọc qua 0.45 m CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCSự cố Pump nguyên nhân Cách sử lý1 – Áp suất pump không lên - Đường dẫn dung môi đến cột không kínKiểm tra đường dẫn dung môi sau pump đến cột .-Hết dung môi ,pha độngThay dung môi- Hỏng đầu dò áp suất Thay đầu dò áp suất2- Áp suất không ổn định - Dung môi pha động còn bọt khí hoặc đường dẫn dung môi đến column không kín Kiểm tra dung môi pha động ,Degare và đường dẫn CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCSự cố Pump nguyên nhân Cách sử lý- Vane chia dung môi không kín - Kiểm tra vane chia dung môi (nghe tiếng và dòng dung môi)3- Bơm không hoạt động Cài đặt thông số áp suất max,min.Column tắc nghẽn Vượt quá áp suất .Kiểm tra lại các thông số trong method,pump,column 4- Đường nền không ổn -Dung môi còn bọt khí-Vane chia dung môi không kín-Đuổi lại khí cho dung môi,Degass-Kiểm tra vane chia mẫu (có thể có bọt khí trong vane làm cho vane đóng không kín)CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCSự cố Pump nguyên nhân Cách sử lý5- Bơm rửa hoạt động liên tục -Hết nước rửa sau piton pump cao áp.Hở, tuột hoặc rách đường dẫn của pump nhu độngHỏng cảm ứngKiểm tra thường xuyên và bổ sung đầy đủ nước rửa (rất quan trọng)Kiểm tra chắc chắn kín và thay thế nếu cần thiết khi bị ráchNhờ Kỹ thuật của háng kiểm tra thay thế Sự cố AutosampleNguyên nhân Cách sử lý 1- Diện tích mẫu tiêm không lặp lại- Syring bơm mẫu còn bọt-Vòng chắn kim tiêm không kín Piston trong xylanh tiêm quá mòn , không kínHết dung môi rửa kim tiêm mẫu và vòng loop.Vòng loop không sạchNồng độ mẫu quá cao nên rửa sau bơm không sạch hết - Đuổi bọt xilanh- Thay vòng chắn kim tiêmThay đầu piston của xy lanh Kiểm tra dung môi rửa kim tiêm mẫu (MeOH)-Rửa lại vòng loop cho sạch-Pha lại mẫu để giảm nồng độ hoặc tiêm thể tích nhỏ hơn.2- Autosample không chạy Hoặc báo lỗi -Không có mẫu ở vị trí trong rack . -Kẹt đầu kim bơm mẫu ở vị trí rửa kim- Kiểm tra vị trí để dung môi trong rack có đúng với trong bảng sample khôngCÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLC Sự cố AutosampleNguyên nhân Cách sử lý 3- Autosample không khởi động đượcRack bị kênh chưa vào đúng khớp Khai báo loại Rack trong cấu hình chưa đúng.Kiểm tra lại các rack cho đúng vị trí và khớp Khai báo đúng cấu hình của loại Rack4- Autosample không lấy được mẫu. Treo phần mềmKhông có mẫu tại vị trí tiêm mẫu Các lọ đựng mẫu không đúng qui cách, nắp đậy mẫu không đúng Lệch hẳn các vị trí của toàn khay đựng mẫuĐặt mẫu đầy đủ và đúng vị trí của khay chứa mẫu sử dụng lọ và nắp đúng qui định Phải calibration (hiệu chỉnh) lại vị trí của kim tiêm và khay đựng mẫu (thường là kỹ thuật viên của hãng thực hiện)CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCSự cố DetectorNguyên nhân Cách sử lý1- Lỗi quá giới hạn hấp thu làm treo phần mềm điều khiển (monitor)Bước sóng quá thấp và hệ pha động có độ hấp thu cao . VD pha động acid acetic .- Điều chỉnh lại bước sóng đo.-Thay hệ pha động có độ hấp thu nhỏ hơn.- Đèn hết năng lượng (D2 và W)- Thay các đèn hết năng lượng tương ứng.2- Treo toàn hệ thống, áp suất vượt qui định (Nguy hiểm)- Tắc nghẽn đường ống tại DetectorPhải rửa kỹ các đường dẫn theo đúng qui trình rửa sau mỗi lần phân tích.CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCSự cố DetectorNguyên nhân Cách sử lý2- Treo toàn hệ thống, áp suất vượt qui định(nguy hiểm) Tắc nghẽn đường ống tại DetectorPhải làm các phản ứng thử nghiệm sau cột bên ngoài trước khi thực hiện bằng chương trình tự động của Autosample (xem có bị đục, tủa không)- Phải kiểm tra từng đoạn xem khả năng tắc ở đoạn nào để khắc phục.CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCLưu ý đặc biệt: Luôn phải kiểm tra khi mới bật pump xem pha động có đi ra ngoài đường dung môi thải hay không? Nếu không có phải kiểm tra ngayToàn hệ thống đường dẫn tránh tình trạng tắc nghẽn ống dẫn sau Detector Có thể gây ra vỡ Flowcell .Sự cố Phần mềm Nguyên nhân Cách sử lý1- Lỗi làm treo phần mềm điều khiển (monitor)-Lỗi khai báo phần cứng không đúng .-Lỗi trên phương pháp phân tích (khai báo không đúng các điều kiện mà phần mềm có thể chấp nhận được.) -Khai báo Detector không đúng (vd đèn,bước sóng)và các cấu hình khác - Khai báo lại phần cứng cho đúng -Khai báo phương pháp phân tích đúng theo các điều kiện đã có .-Khai lại thông số đèn đúng bước sóng,khai cấu hình đúng- Đèn hết năng lượng (D2 và W)- Thay các đèn hết năng lượng tương ứng.CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCSự cố Phần mềm Nguyên nhân Cách sử lý1- Lỗi làm treo phần mềm điều khiển (monitor)Autosample tiêm mẫu nhưng trong không có mẫuBộ kim tiêm bị kẹt trong quá trình di chuyển.-Kiểm tra lại vị trí mẫu -kiểm tra các bộ phận trong autosample.- Pump có áp suất nằm ngoài khoảng qui định .- Kiểm tra các đường dung môi, độ kín của các đường dẫn, column sử dụng, áp suất cài đặt trong phương pháp.CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCSự cố columnNguyên nhân Cách sử lý1-Áp suất column lên quá caoCột bị tắc nghẽnPha động không phù hợp với column ( Tỷ lệ pha động, Tốc độ dòng Flow/phút)-Rửa , hoạt hoá lại column,theo SOP hướng dẫn sử dụng column sắc ký - Thay đổi pha động, điều kiện phân tích phù hợp. 2- Column chảy dung môi-Lắp column chưa kỹ-vòng đệm không cân xứng-Lắp lại Column-Thay vòng đệm bằng dụng cụ chuyên dùngCÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCCác thông số peakNguyên nhânCách sử lý1 -Peak không đối xứng2- Các Peak không tách giống như bình thường3- Peak bị chẻ ,gãy thành 02 peak Column không tương ứngHệ pha động chưa đạt yêu cầu.-Thay đổi column nếu cần thiết trong điều kiện có thể (vd R188CN..)-Thay đổi tỷ lệ hệ pha động(ACN,MeOH, đệm.........)-Điều chỉnh pH pha động.-Tạo cặp Ion trong pha độngColumn bị nhớp do rửa không sạch,còn nhiều tạp chất chứa trong column-Rửa lại column hay hoạt hoá lại column - Thay column mớiCÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCCác thông số peakNguyên nhânCách sử lý1 -Peak không đối xứng2- Các Peak không tách giống như bình thường3- Peak bị chẻ ,gãy thành 02 peak Nồng độ phân tích quá cao (gây bão hòa cột) Thể tích tiêm mẫu quá lớn (nhưng nồng độ nhỏ)Giảm nồng độ phân tích Giảm thể tích tiêm mẫu(thường khoảng 10-20 µl)CÁC SỰ CỐ THƯỜNG GẶP TRONG HPLCBẢO TRÌ HỆ THỐNG HPLCBẢO TRÌ HỆ THỐNG HPLCYÊU CẦU CHUNG: Để hệ thống HPLC luôn được hoạt động tốt, ổn định cần phải đáp ứng các yêu cầu: 1- Vị trí lắp đặt hệ thống trong điều kiện môi trường tốt : Nhiệt độ, độ ẩm, môi trường sạch bụi, đặc biệt là độ rung. 2- Điều kiện điện áp ổn định, có bộ lưu điện online, đủ dung lượng hoạt động ít nhất 30 phút khi có sự cố mất điện 3- Người vận hành phải được đào tạo vận hành và có kiến thức về HPLC. 4- Mẫu phải chuẩn bị đúng qui định, lọc qua fill lọc phù hợp với column sử dụng. Sử dụng đúng dung môi và hóa chất tinh khiết cho HPLC 5- Hệ thống HPLC phải được bảo trì và hiệu chuẩn theo đúng qui định để đẩm bảo hệ thống hoạt động tốt và cho kết quả chính xác, có độ tin cậy cao. Hệ thống phải được sử dụng thường xuyên.BẢO TRÌ HỆ THỐNG HPLCBẢO TRÌ HỆ THỐNG HPLC: Việc bảo trì hệ thông HPLC rất quan trọng để thiết bị luôn trong tình trạng hoạt động tốt và sử dụng được lâu dài theo thời gian .I- BẢO TRÌ PUMP 1- Vệ sinh bên ngoài pump hàng tháng. Bên trong pump ít nhất 2 năm/ lần (thông thường nhờ kỹ thuật viên bảo trì của hãng) để đảm bảo các bản mạch của, bộ phận giải nhiệt luôn sạch sẽ không bám bụi bẩn quá nhiều.2- Các đường dẫn dung môi, các bình đựng hệ đệm, nước rửa phải chắc chắn luôn sạch không đóng cặn, mốc. (trong trường hợp bị bẩn phải vệ sinh ngay bằng cách gỡ đường ống và đem lắc siêu âm với dung môi chứa bên trong thích hợp)3- Không bao giờ được để dung dịch rửa piton pump hết dung môi rửa cũng như dung dịch đóng cặnBẢO TRÌ HỆ THỐNG HPLCII- BẢO AUTOSAMPLER 1- Vệ sinh bên ngoài Autosampler hàng tháng. Bên trong ít nhất 2 năm/ lần (thông thường nhờ kỹ thuật viên bảo trì của hãng) để đảm bảo các bản mạch của, bộ phận giải nhiệt luôn sạch sẽ không bám bụi bẩn quá nhiều.2- Phải tra dầu máy hoặc vaseline vào các trục cách tay tiêm mẫu của kim tiêm mẫu, syringe tiêm để máy chạy nhẹ nhàng và êm. Thường 3 tháng 01 lần.3- Dùng vải không sơ lau nhẹ nhàng kim tiêm và vòng bên ngoài vòng đệm kim tiêm cho sạch (Trong trường hợp cần thiết có thể gỡ vòng đệm kim tiêm ra để siêu âm cho sạch, sau đó lắp lại)4- Lau toàn bộ khoang, khay chứa mẫu.5- Không bao giờ được để dung dịch rửa syringe, loop hết dung môi rửa cũng như dung dịch đóng cặn.BẢO TRÌ HỆ THỐNG HPLCIII- BẢO TRÌ AUVENCOLUMN 1- Vệ sinh bên ngoài Auvencolumn hàng tháng. Bên trong ít nhất 2 năm/ lần (thông thường nhờ kỹ thuật viên bảo trì của hãng) để đảm bảo các bản mạch của, bộ phận giải nhiệt luôn sạch sẽ không bám bụi bẩn quá nhiều. 2- Lau toàn bộ khoang chứa cột, cảm ứng rò rỉ sạch.IV- BẢO TRÌ DETECTOR Thường Detector chỉ cần vệ sinh sạch sẽ và kiểm tra các đường ống nối đầu ra của hệ sắc kí. Lưu ý : Không mở các nắp đậy của đèn, đường kết nối vào, ra của detector khi không có chỉ dẫn. CẢM ƠN SỰ QUAN TÂM CỦA CÁC ANH CHỊ