Bài 1 Khái niệm về giao thông đô thị

BÀI 1 KHÁI NIỆM VỀ GIAO THÔNG ĐÔ THỊ TS.KTS LÊ ANH ĐỨC – Ths. KTS.TRẦN THỊ VIỆT HÀ – THs. KS. TRẦN THỊ SEN ĐÔ THỊ – GIAO THÔNG ĐÔ THỊ + Đô thị là một khái niệm: - Điểm dân cư tập trung - Kinh tế phi nông nghiệp > 60% - Dân cư > 6000 dân - Có đủ các điều kiện cơ sở hạ tầng phục vụ + Phạm vi lãnh thổ đô thị: - Là phạm vi giới hạn khu vực đất đai đảm bảo phụv vụ cho các nhu cầu và hoạt động trong đô thị - Phạm vi lãnh thổ đô thị khác với giới hạn hành chánh của một thành phố GIAO THÔNG ĐÔ THỊ LÀ GÌ ? GIAO THÔNG ĐÔ THỊ LÀ GÌ ? Nhu cầu di chuyển trong đô thị Đáp ứng nhu cầu di chuyển trong đô thị Làm việc Các hoạt động của đô thị Sinh hoạt – giải trí Nhu cầu phân phối Sản xuất HT vận chuyển (Commuting) Taxi Bus PTCN Xe tải, container Nhu cầuTrực tiếp Năng lượng Nhu cầu gián tiếp HT Kho bãi GIAO THÔNG ĐÔ THỊ LÀ GÌ ? – TRANSPORT - DEMAND Sử dụng đất đai KHÁI NIỆM GIAO THÔNG ĐÔ THỊ - THÀNH PHẦN HỆ THỐNG ĐẶC TRƯNG NHU CẦU NHU CẦU GIAO THÔNG MẠNG LƯỚI GIAO THÔNG ĐẦU MỐI GIAO THÔNG VÀ HÌNH THỨC KẾT NỐI PHÂN LOẠI MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG BỘ ĐƯỜNG SẮT ĐƯỜNG THỦY HÀNG KHÔNG PHỐI HỢP CÁC LOẠI MẠNG LƯỚI SỰ HÌNH THÀNH NHU CẦU GIAO THÔNG B ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA HỆ THỐNG GIAO THÔNG ĐÔ THỊ GIẢI QUYẾT NHU CẦU GIAO THÔNG GIẢI QUYẾT NHU CẦU GIAO THÔNG CÁC YỀU CẦU CƠ BẢN GIAO THÔNG ĐÔ THỊ YÊU CẦU KINH TẾ XÃ HỘI + Giao thông đáp ứng nhu cầu đi lại nên đảm bảo mọi hoạt động của đô thị + Góp phần vào quá trình phát triển kinh tế xã hội đô thị, thúc đẩy phát triển kinh tế, gia tăng hiệu quả đầu tư + Đáp ứng quá trình phát triển đô thị, đáp ứng nhu cầu của người dân, giải quyết các vấn đề xã hội, nghề nghiệp, việc làm.. CÁC YỀU CẦU CƠ BẢN GIAO THÔNG ĐÔ THỊ YÊU CẦU QUY HOẠCH VÀ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ + Giao thông là một thành phần chức năng cơ bản của đô thị nên luôn gắn liền với các giải pháp quy hoạch và quản lý đô thị + Có vai trò quan trọng trong việc phát triển đô thị và quá trình quy hoạch – quản lý đô thị + Vai trò định hướng cấu trúc đô thị và định hướng các giải pháp quy hoạch đô thị + Chịu tác động của vấn đề quy hoạch vá có mối quan hệ tương tác với quy hoạch và phát triển đô thị CÁC YỀU CẦU CƠ BẢN GIAO THÔNG ĐÔ THỊ YÊU CẦU KIẾN TRÚC CẢNH QUAN + Là bộ mặt của hầu hết các công trình kiến trúc + Là nơi cảm thụ không gian kiến trúc + là một trong những yếu tố hình thành không gian cảnh quan CÁC YỀU CẦU CƠ BẢN GIAO THÔNG ĐÔ THỊ YÊU CẦU KỸ THUẬT – MÔI TRƯỜNG - AN TOÀN + Chi phí xã hội rất lớn, và có tác động đến các vấn đề môi trường và an toàn giao thông đô thị + Tác động đến ô nhiễm môi trường ( chiếm tỷ lệ lớn trong các nguồn phát thải) + Nguy hại đến tính mạng và tài sản SƠ LƯỢC QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN GIAO THÔNG ĐÔ THỊ 1 – Trước 1600: Đô thị chưa phát triển 2 – 1600 – 1800: Thời kỳ đi bộ và súc vật + 1662 : Phương tiện công cộng đầu tiên: xe ngựa 5 chỗ 3 – 1800 – 1890: Đi bộ – xe ngựa kéo (Walking-horsecar era) + 1883: Xe chạy trên các đường ray trong đô thị tại Paris 4 – 1890 – 1920: Các loại xe chạy trên ray – và xe điện (Street car era) + 1890: Xe điện ngầm đầu tiên ở London 5 – 1920 – 1945: Xe ô tô (Automobile era) 6 – 1945 – nay: a: Đường cao tốc (High way era) b: Phát triển đường sắt đô thị chất lượng cao 1800 1900 1950 2000 Maritime Road Rail Air Docks Locks Rails Omnibus Steam engine Electric motor Balloons Dirigibles Iron hulls Internal combustion engine Metro Tramway Automobile Liners Bicycles Planes Trucks Buses Electric car Hydrogen car Airfoils Super tankers TGV Maglev Jet engine Jet Plane Container ships Helicopters Bulk ships Highways Jumbo Jet QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC GIAO THÔNG, 1750-2000 SỰ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG CỦA MỸ,  (TK 19 – 21) Canals Rail Roads Air Maglev 1836 1800 1850 1900 1950 2000 2050 0% 1% 2% 3% 4% 1891 1946 2002 Δt= 30 years Δt= 55 years Δt= 65 years Δt= 70 years KHOẢNG CÁCH VỀ THỜI GIAN Travel Time (A – B) Time T1 (1950) T2 (2000) T TT A B 6.2 hours A B 2.6 hours SƠ LƯỢC QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN GIAO THÔNG ĐÔ THỊ CÁC VẤN ĐỀ CỦA GIAO THÔNG ĐÔ THỊ HIỆN NAY – Bùng nổ dân số – Gia tăng các phương tiện cá nhân- đặc biệt là xe ô tô – Aùch tắc giao thông, hao phí thời gian dành cho giao thông – Ô nhiễm môi trường, sử dụng năng lượng và nguồn tài nguyên – Mất an toàn giao thông – Vấn đề về sử dụng đất giao thông – Vấn đề về sử dụng đất đô thị và quy hoạch đô thị – Vấn đề về phát triển giao thông bền vững 15 ĐÔ THỊ LỚN NHẤT THẾ GIỚI, 2000-2015 PHƯƠNG TIỆN CÁ NHÂN - PHƯƠNG TIỆN CÔNG CỘNG, 90-91 Asian Cities European Cities American Cities CÁC HƯỚNG TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG CỦA GIAO THÔNG ĐÔ THỊ SD Đất Kinh tế Khác Xây dựng và bảo dưỡng hạ tầng Sản xuất phương tiện Đi lại Bảo dưỡng phương tiện Thải hồi phương tiện Thay đổi lối sống Phát thải Gia tăng nhiệt độ Tác hại môi trường Tác động kinh tế xã hội Tác động sức khỏe – M trường Nguyên nhân Hoạt động Các vấn đề Kết quả HOẠT ĐỘNG GIAO THÔNG VÀ TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG Cơ sở hạ tầng Sản xuất P.tiện Lưu thông P.tiện Bảo trì P.tiện Chuyển nhượng P.tiện Đường bộ Đường sắt Đường Thủy Hàng không Hành Khách Hàng hóa Hoạt động Phương tiện Giao thông 80 40 20 60 20 60 300 40 80 100 Los Angeles Sydney London Singapore United States Australia and Canada Europe Asia Hong Kong Chicago Houston Phoenix Detroit Denver Adelaide Melbourne Toronto New York Vienna Paris Berlin Tokyo Energy consumption per capita (1,000 millions of joules) Population density (people per hectare) NĂNG LƯỢNG TIÊU THỤ CHO GIAO THÔNG TẠI CÁC ĐÔ THỊ LỚN, 1990 E THỜI GIAN ĐI LÀM TRUNG BÌNH - MẬT ĐỘ CƯ TRÚ, 1990 NHU CẦU SỬ DỤNG ĐẤT THEO PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG 100 200 600 500 400 300 1000 5000 10000 20000 Khả năng số lượng xe Khả năng autobus Tàu điện bánh shơi tầu điện bánh sắt tầu điện ngầm 15 - 30 M€/km 10 - 25 M€/km 60 -150 M€/km 2 -10 M€/km 3000 7000 15000 Vốn đầu tư CHI PHÍ ĐẦU TƯ .1 1 10 .01 .002 10 30 100 300 1000 Speed (m/sec) Tanker Oil Pipeline Truck Cargo plane Bicycle Bus Train Car Helicopter Propeller plane Jet plane Supersonic plane Train Freight Passengers Worst performance Best performance Energy costs Container ship Gas pipeline HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG VÀ PHƯƠNG TIỆN THỐNG KÊ THỜI GIAN GIAO THÔNG TRUNG BÌNH THEO MỤC ĐÍCH ĐI LẠI THỐNG KÊ THỜI GIAN GIAO THÔNG TRUNG BÌNH THEO PHƯƠNG THỨC ĐI LẠI (Nguồn Houtrans 2003 ) TẠI TP.HCM MẬT ĐỘ MẠNG LƯỚI ĐƯỜNG TẠI TP.HCM TẠI TP.HCM TẠI TP.HCM GIAO THÔNG BỀN VỮNG – SUSTAINABLE TRANSPORTATION THẾ NÀO LÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG? Xã hội Môi trường Kinh tế GIAO THÔNG BỀN VỮNG – SUSTAINABLE TRANSPORTATION Năng lực vận chuyển Chi phí đô thị, người dân và xã hội Phát triển kinh tế và hiệu quả đầu tư Tối ưu hóa sử dụng đất Nâng cao chất lượng sống và phục vụ Giảm chi phí xã hội An toàn giao thông – phúc lợi xã hội Bảo vệ giữ gìn các giá trị văn hóa Giảm phát thải môi trường Sử dụng nhiên liệu sạch Giảm thiểu tác hại môi trường Bảo vệ nguồn tài nguyên: đất, nước, môi trường sinh thái.. Bài thảo luận 1 Phân tích swot về các vấn đề giao thông đô thị của thành phố Hồ Chí Minh. Trong đó nhấn mạnh đến vấn đề về ùn tắc giao thông trong đô thị. Mỗi nhóm trọn 1 vấn đề động não và thảo luận 1. Bùng nổ dân số 2. Gia tăng các phương tiện cá nhân- đặc biệt là xe ô tô 3. Ô nhiễm môi trường, Sử dụng năng lượng và nguồn tài nguyên 4. Vấn đề về sử dụng đất giao thông và quy hoạch đô thỊ Phân tích swot