25 câu hỏi và trả lời môn Hành chính công

HCC víi ph­¬ng ch©m “d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra”. Th«ng qua c¸c tæ chøc x· héi ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vÒ chÝnh trÞ x· héi cña nh©n d©n ®¶m b¶o sù ®Æc thï vÒ lîi Ých vµ g¾n víi lîi Ých chung cña x· héi. Nguyªn t¾c x©y dùng ®ßi hái trong qu¸ tr×nh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña HCC ph¶i thõa nhËn vµ chÞu sù l·nh ®¹o cña §¶ng. HCC cã nhiÖm vô thÓ chÕ ho¸ chñ tr­¬ng chÝnh x¸ch x· héi vµ ®­a vµo thùc tiÔn x· héi. §ång th­ßi chÞu sù kiÓm tra cña ®¶ng trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng . HCC ph¶i ®¶m b¶o sù tham gia gi¸m s¸t cña c«ng d©n ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt tµi chÝnh, c¬ chÕ ho¹t ®éng cho c¸c tæ chøc chÝnh trÞ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. 2.tËp trung d©n chñ. XuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña mét Nhµ n­íc d©n chñ XHCN, ®Æc ®iÓm cña mét Nhµ n­íc ®¬n nhÊt vµ ®Ó phï hîp víi nh÷ng nhiÖm vô chÝnh trÞ cña thêi ®¹i, nÒn HCNN ta ph¶i phï hîp víi nh÷ng nhiÖm vô chÝnh trÞ cña thêi ®¹i, nÒn hµnh chÝnh Nhµ n­íc ta ph¶i ®¶m b¶o t¨ng c­êng tÝnh thèng nhÊt, tËp trung cao, cã quyÒn lùc chÝnh trÞ còng nh­ quyÒn lùc kinh tÕ tËp trung v÷ng chøc vµo Nhµ n­íc (trung ­¬ng) song song víi viÖc më réng tÝnh d©n chñ m¹nh mÏ cho chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng theo tinh thÇn vËn dông hîp lý c¸c ph­¬ng thøc tËp quyÒn, ph©n quyÒn, t¶n quyÒn, uû quyÒn, ®ång qu¶n lý… Trªn c¬ së nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ tËp trung d©n chñ . Mäi biÓu hiÖn cña t­ t­ëng ph©n t¸n, v« chÝnh phñ, cã mµu s¾c “c¸t cø ®Þa ph­¬ng” hay “phÐp vua thua lÖ lµng” hoÆc mäi biÓu hiÖn cña lÖnh tËp trung quan liªu ®Òu kh«ng ®­îc chÊp nhËn vµ ph¶i ®­îc chÊp nhËn vµ ph¶i ®­îc ng¨n chÆn kÞp thêi. b.KÕt hîp qu¶n lý theo ngµnh vµ lÜnh vùc víi qu¶n lý theo l·nh thæ. Yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt theo ngµnh vµ lÜnh vùc nh»m vµo yªu cÇu ph¸t triÓn thèng nhÊt vÒ c¸c mÆt chiÕn l­îc quy ho¹ch vµ ph©n bè ®Çu t­ t¹o ngµnh, chÝnh s¸ch vÒ tiÕn bé khoa häc-c«ng nghÖ, thÓ chÕ ho¸ c¸c chÝnh s¸ch thµnh ph¸p luËt, ®µo t¹o vµ qu¶n lý ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc khoa häc, kü thuËt vµ qu¶n lý ®µo t¹o c«ng nh©n lµnh nghÒ, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ x· héi, l·nh thæ vµ cÊp qu¶n lý. Yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt theo l·nh thæ vµ b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn tæng thÓ c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc, c¸c mÆt ho¹t ®éng chÝnh trÞ, khoa häc-v¨n ho¸-x· héi trªn mét ®¬n vÞ hµnh chÝnhl·nh thæ nh»m thùc hiÖn sù qu¶n lý toµn diÖn cña Nhµ n­íc vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ tèi ®a mäi tiÒm n¨ng trªn l·nh thæ, kh«ng ph©n biÖt ngµnh thµnh phÇn kinh tÕ-x· héi vµ cÊp qu¶n lý. Qu¶n lý theo ngµnh hay theo lÜnh vùc vµ qu¶n lý theo lnh thæ ph¶i ®­îc kÕt hîp thèng nhÊt theo luËt ph¸p vµ d­íi sù ®iÒu hµnh thèng nhÊt cña mét hÖ thèng hCNN th«ng suèt tõ trung ­¬ng tíi ®Þa ph­¬ng vµ c¬ së. 4.Ph©n biÖt vµ kÕt hîp sù qu¶n lý Nhµ n­íc víi qu¶n lý kinh doanh. Nhµ n­íc nãi chung vµ bé m¸y HCNN nãi riªng kh«ng thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh vµ kh«ng can thiÖp vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi vÊn ®Ò thuéc quyÒn tù qu¶n cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh theo luËt ®Þnh. Do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ngµy cµng cao, tr×nh ®é d©n chÝ ngµy cµng ®­îc më réng do xu h­íng quèc tÕ ho¸ cña nenÌ kinh tÕ vµ do chÝnh s¸ch më cöa cña Nhµ n­íc ta, c¸c mèi quan hÖ trong x· héi ngµy cµng trë nªn cµng phong phó vµ phøc t¹p h¬n. Sù tham gia cña d©n vµo nh÷ng c«ng viÖc mµ tr­íc kia lµ ®éc quyÒn cña Nhµ n­íc ngµy cµng nhiÒu th«ng qua c¸c tæ chøc x· héi cña quÇn chóng hÕt søc ®a d¹ng vµ phong phó. Sù ®an xen ngµy cµng nhiÒu vµ phøc t¹p gi÷a khu vùc c«ng vµ t­ ngµy cµng t¸c ®éng tíi ph­¬ng thøc ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý cña bé m¸y HCNN. §ã alf qu¸ tr×nh tÊt yÕu cña x· héi ho¸. MÆt kh¸c, tuy bé m¸y HCNN kh«ng ph¶i lµ tæ chøc kinh doanh song ®Ó t¨ng c­êng hiÖu qu¶ vµ hiÖu n¨ng cña bé m¸y, viÖc vËn dông s¸ng t¹o vµ kÕt hîp ®óng møc nh÷ng nguyªn t¾c qu¶n lý doanh nghiÖp vµo c¸c ho¹t ®éng HCNN vÒ dÞch vô c«ng céng ngµy cµng ®ßi hái bøc xóc. §Ó n©ng c¸o tÝnh tù qu¶n khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ kinh doanh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ ph¸t huy s¸ng t¹o cña c«ng d©n, céng thªm nh÷ng ®Æc thï nhÊt ®Þnh cña s¶n xuÊt kinh doanh viÖc t¸ch c¸c ®¬n vÞ nµy ra khái bé m¸y HCNN lµ hîp lý vµ cÇn thiÕt. 5.Nguyªn t¾c ph¸p chÕ XHCN. Ho¹t ®éng HCNN ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt Nhµ n­íc ®· quy ®Þnh. B¶n chÊt cña vÊn ®Ò nµy thÓ hiÖn ho¹t ®éng HCNN lµ ho¹t ®éng thùc thi quyÒn hµnh ph¸p. Mäi tæ chøc, c¸ nh©n trong khu«n khæ c¸c c¬ quan HCNN chØ ®­îc phÐp ho¹t ®éng trong khu«n khæ thÈm quyÒn ®­îc trao kh«ng vi quyÒn, kh«ng l¹m quyÒn. 6.Nguyªn t¾c c«ng khai. Nguyªn t¾c nµy lµ mét trong nh÷ng nguyªn t¾c ®­îc nhiÒu n­íc vËn dông. B¶n chÊt ho¹t ®éng HCNN lµ ®­a ph¸p luËt vµo ®êi sèng vµ phôc vô nh©n d©n. C«ng khai trong ho¹t ®éng HCNN kh«ng chØ lµ c¸ch thøc ®Ó më réng sù gi¸m s¸t, tham gia cña nh©n d©n mµ cßn lµ c¸ch thøc ®Ó HCNN hoµn thiÖn m×nh. Ch­¬ng II C©u 6: t¹i sao khoa häc HCC lµ mét lÜnh vùc khoa häc liªn ngµnh cã liªn hÖ chÆt chÏ vµ dùa trªn thµnh tùu cña ngµnh khoa häc kh¸c. Hµnh chÝnh häc lµ khoa häc lÊy qu¶n lý hµnh chÝnh lµm ®èi t­îng nghiªn cøu chÝnh. Cã thÓ ®Þnh nghÜa hµnh chÝnh häc lµ khoa häc nghiªn cøu c¸c quy luËt qu¶n lý cã hiÖu qu¶ nh÷ng c«ng viÖc x· héi cña c¸c tæ chøc hµnh chÝnh Nhµ n­íc . Hµnh chÝnh häc lµ mét khoa häc ra ®êi muén h¬n nhiÒu ngµnh khoa häc kh¸c vµ do tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña ®èi t­îng nghiªn cøu – ho¹t ®éng QLHCNN nªn HCH cã sù liªn kÕt chÆt chÏ víi c¸c ngµnh khoa häc. Hµnh chÝnh häc lµ mét khoa häc liªn ngµnh vµ mang tÝnh øng dông cao. 1.Hµnh chÝnh häc vµ chÝnh trÞ häc. ChÝnh trÞ häc lµ khoa häc nghiªn cøu vÒ tæ chøc vµ ®êi sèng chÝnh trÞ cña x· héi, vÒ nh÷ng ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ®èi néi,quan hÖ ®èi ngo¹i. ChÝnh trÞ häc lµ khoa häc nghiªn cøu vÒ ®Êu tranh d©n téc, ®Êu tranh giai cÊp, ®Êu tranh gi÷a c¸c tÇng líp x· héi cã nh÷ng quyÒn lîi kh¸c nhau, lµ khoa häc nghiªn cø vÒ quyÒn lùc chÝnh trÞ trong x· héi cã giai cÊp hµnh chÝnh häc lµ khoa häc vÒ nh÷ng quy luËt tæ chøc vµ vËn hµnh bé m¸y Nhµ n­íc, vÒ ho¹t ®éng qu¶n lý cña BMNN. Hµnh chÝnh häc vËn dông nh÷ng lý luËn c¬ b¶n cña chÝnh trÞ häc trong nh÷ng nghiªn cøu vÒ tæ chøc hµnh chÝnh vµ qu¶n lý hµnh chÝnh . NÕu chÝnh trÞ häc lµ khoa häc mang nÆng ®Æc ®iÓm lý luËn th× hµnh chÝnh häc lµ mét khoa häc liªn ngµnh mang nÆng ®Æc ®iÓm øng dông. 2.Hµnh chÝnh häc víi luËt häc. LuËt häc lµ mét m«n khoa häc x· héi lÊy quy t¾c ph¸p lý trong c¸c hiÖn t­îng x· héi lµm chÊt l­îng nghiªn cøu. Quy luËt quan träng cña HCH lµ hµnh chÝnhdùa vµo luËt ph¸p. Qu¶n lý hµnh chÝnh võa ph¶i chÞu sù chØ ®¹o vµ chÕ ­íc cña luËt ph¸p, võa vËn dông luËt ph¸p ®Ó ®Þnh ra nh÷ng ph¸p quy cña nenÌ hµnh chÝnh trong viÖc qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi toµn bé x· héi. MÆt kh¸c HCH l¹i lµm sinh ®éng vµ phong phó thªm nh÷ng néi dung cña luËthäc . V× vËy, gi÷a luËt häc vµ HCH tån t¹i mét mèi quan hÖ thÈm thÊu lÉn nhau vµ giao thoa víi nhau. 3.Hµnh chÝnh häc víi kinh tÕ häc Hµnh chÝnh häc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn viÖc qu¶n lý mäi mÆt trong x· héi cña Nhµ n­íc trong ®ã cã kinh tÕ . Kinh tÕ häc lµ mét khoa häc nghiªn cøu c¸ch thøc cña con ng­êi trong viÖc sö dông c¸c nh©n tè s¶n xuÊt cã hiÖu qña ®Ó tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu v« h¹n cña con ng­êi. HCH vµ kinh tÕ häc cã mèi quan t©m chung vÒ c¸c vÊn ®Ò; tµi chÝnh c«ng, thuÕ kho¸. HiÖn nay c¸c n­íc ph¸t triÓn kinh tÕ hçn hîp víi sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc vµ b¶n th©n c¬ chÕ thÞ tr­êng th× kinh tÕ ngµy cµng ®­îc ¸p dông réng r·i vµ ®ãng gãp quan träng vµo sù ph¸t triÓn cña HCH. 4.Hµnh chÝnh häc vµ x· héi häc X· héi häc lµ mét m«n khoa häc nghiªn cøu x· héi nh­ mét hÖ thèng toµn vÑ, vÒ nh÷ng thÓ chÕ x· héi kh¸c nhau, vÒ c¸c tiÕn tr×nh vµ c¸c nhãm x· héi víi c¸c mèi quan hÖ phøc t¹p cña chung víi môc ®Ých t×m ra quy luËt vËn hµnh mét x· héi tèt ®Ñp. HCH vËn dông nh÷ng lý luËn, ph­¬ng ph¸p vµ nguyªn t¾c trong x· héi häc vµo qu¶n lý hµnh chÝnh, bæ sung thªm vµo néi dung cña HCH . Nh÷ng lý luËn, nguyªn t¾c cña HCH còng ph¶i nhê vµo thùc tiÔn thùc thi vµ nghiÖm chøng trong hµnh chÝnh . 5.Hµnh chÝnh häc víi t©m lý häc. T©m lý häc lµ khoa häc vÒ thÕ giíi néi t©m cñ con ng­êi vµ ®éng c¬ dÉn ®Õn c¸c hµnh vi cña hä. HCH trong khi nghiªn cøu ®Ó t×m ra nh÷ng quy luËt qu¶n lý HCNN cã hiÖu qu¶ cÇn dùa vµo lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p cña t©m lý häc, v× con ng­êi víi nh÷ng ®Æc ®iÓm hµnh vi cña hä còng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m cña nh÷ng nghiªn cøu trong HCH. 6.Hµnh chÝnh häc víi qu¶n lý häc HCH lµ khoa häc nghiªn cøu nh÷ng quy luËt qu¶n lý cña nÒn HC . Khoa häc qu¶n lý nghiªn cøu nh÷ng quy luËt qu¶n lý nãi chung. Qu¶n lý häc lÊy mäi lo¹i qu¶n lý lµm ®èi t­îng nghiªn cøu ph¹m vi cña nã réng cßn HCH lÊy qu¶n lý trong nÒn HC lµm ®èi t­îng nghiªn cøu do ®ã ph¹m vi cña nã hÑp h¬n. Nh÷ng nguyªn lý nguyªn t¾c trong khoa häc qu¶n lý mang tÝnh chÊt chñ ®¹o trong nghiªn cøu cña HCH, ng­îc l¹i nh÷ng nguyªn lý cña HCH thuéc ph¹m trï cña khoa häc qu¶n lý, song cô thÓ h¬n, vµ chuyªn s©u h¬n. C©u 7: Anh ( ChÞ) h·y so s¸nh m« h×nh HCC truyÒn thèng víi m« h×nh míi cña qu¶n lý c«ng (QLC). Mét trong nh÷ng ®Æc tr­ng cña HCH lµ tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o, linh ho¹t, thÝch øng víi c¸c xu h­íng cña thêi ®¹i. V× vËy khi nghiªn cøu chøc n¨ng HC còng cÇn tiÕp cËn ®Õn sù chuyÓn ®æi cña nÒn HCH . Mét trong nh÷ng häc gi¶ tiªu biÓu ®· tËp hîp vµ hÖ thèng ho¸ ho¹t ®éng cña tæ chøc HC d­íi d¹ng bé m¸y th­ l¹i lµ häc thuyÕt cña nhµ x· héi häc §øc Marc Weben (1864 – 1920). M« h×nh nµy ®­îc gäi lµ m« h×nh HCH truyÒn thèng. M« h×nh HCC truyÒn thèng ®­îc tæ chøc trªn c¸c nguyªn t¾c. -Hîp ph¸p ho¸ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng thµnh c¸c nhiÖm vô chÝnh thøc. -S¾p xÕp bé m¸y HC theo hÖ thèng thø bËc h×nh th¸p cÊp d­íi phôc tïng cÊp trªn vµ chÞu sù kiÓm so¸t cña cÊp trªn. -TÝnh kh¸ch quan: C¸c viªn chøc Nhµ n­íc hµnh ®éng theo mét trËn tù kh¸ch quan trong mèi liªn hÖ víi c¸ nh©n bªn trong vµ c¸c c¸ nh©n bªn ngoµi. -X©y dùng c¸c quy chÕ v¨n b¶n vµ ¸p dông theo thÓ thøc nhÊt ®Þnh dùa trªn c¬ së ph¸p luËt, phïhîp víi ph¸p luËt b¶o vÖ ph¸p luËt. -TÝnh trung lËp: C¸c viªn chøc ®­îc lùa chän trªn c¬ së n¨ng lùc chuyªn m«n kh«ng phô thuéc vµo ®Þa vÞ x· héi sù trung thµnh hay sù ñng hé. Tõ thËp kû 80 cña thÕ kû XX m« h×nh HCC truyÒn thèng ngµy cµng béc lé nh÷ng nh­îc ®iÓm hÉng hôt ®èi víi nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, nhÊt lµ khi cã sù biÕn ®æi lín lao vÒ tÇm nh×n x©y dùng l¹i c¬ cÊu x· héi, tiÕn bé khoa häc, kü thuËt, c«ng nghiÖp. Nãi c¸ch kh¸c lµ thùc tiÔn ®êi sèng x· héi, bèi c¶nh bªn trong vµ bªn ngoµi ®ßi hái cã mét m« h×nh HCH míi hiÖn ®¹i xuÊt hiÖn. Ng­êi ta ®· nghiªn cøu t×m nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau ®Ó t©m cho HCC thÝch øng víi t×nh h×nh míi, ®ßi hái míi. Tõ ®ã t­ t­ëng qu¶n lý c«ng ra ®êi thay thÕ cho t­ t­ëng HCC. #§Æc trưng HCC truyÒn thèng -Môc tiªu B¶o ®¶m ®óng chu tr×nh ®óng quy t¾c, thñ tôc hµnh chÝnh-coi träng yÕu tè ®Çu vµo §¸nh gi¸ viÖc qu¶n lý HC qua viÖc xem xÐt møc ®é thùc thi c¸c quy t¸c thñ tôc HC . -§èi víi c«ng chøc C¸c nhµ HC chñ yÕu lµ lµm nhiÖm vô thi hµnh mÖnh lÖnh vµ lµm theo c¸c quy t¸c cã s½n. Nh÷ng quy ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng chøc thùc hiÖn khi c«ng vô theo mét hÖ thèng thø bËc rÊt chÆt chÏ, cøng nh¾c theo quy ®Þnh. C¸c nhµ HC chñ yÕu lµ lµm nhiÖm vô thi hµnh mÖnh lÖnh vµ lµm theo c¸c quy t¸c cã s½n. Nh÷ng quy ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng chøc thùc hiÖn khi c«ng vô theo mét hÖ thèng thø bËc rÊt chÆtchÏ, cøng nh¾c theo quy ®Þnh. ChÕ ®é c«ng vô suèt ®êi: thêi gian lµm viÖc cña c«ng chøc theo quy ®Þnh chÆt chÏ, cã thêi gian c«ng (thêi gian lµm viÖc ë c¬ quan vµ thêi gian tư (thêi gian kh«ng lµm viÖc ë c¬ quan). C«ng chøc mang tÝnh trung lËp, kh«ng tham gia chÝnh trÞ thùc hiÖn mét c¸ch trung lËp c¸c chÝnh s¸ch do nhµ chÝnh trÞ ®Ò ra -ChÝnh phñ TÊt th¶y c¸c c«ng vô được Cp thùc thi gi¶i quyÕt theo ph¸p luËt quy ®Þnh. Chøc n¨ng cña HC thuÇn tuý mang tÝnh HC kh«ng trùc tiÕp liªn hÖ ®Õn thÞ trường -TÝnh x· héi VÊn ®Ò x· héi ho¸ hÇu như kh«ng được ®Æt ra trong nÒn hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng -TÝnh chÊt c¬ b¶n Mang nÆng tÝnh chÊt cai trÞ, ngưêi d©n thô ®éng cÇu xin dÞch vô cña Nhµ nưíc. #§Æc trưng M« h×nh cña QLC -Môc tiªu B¶o ®¶m kÕt qu¶ tèt nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt-coi träng yÕu tè ®Çu ra kh«ng quan t©m nhiÒu ®Õn chu tr×nh. §óng c¸c tiªu chÝ cô thÓ ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ qu¶n lý HC . -§èi víi c«ng chøc C¸c HC víi tư c¸ch lµ nhµ qu¶n lý hä ph¶i tÝnh to¸n, dù ®o¸n, s¸ng t¹o, ®Ó ®¹t ®ưîc môc tiªu . Nh÷ng quy ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng chøc thùc thi nhiÖm vô cã h×nh thøc linh ho¹t mÒm dÎo dÔ thÝch nghi víi t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ, x· héi míi. Thêi gian lµm viÖc linh ho¹t h¬n . Ngưêi c«ng chøc kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµm c«ng ¨n lư¬ng suèt ®êi, mµ hä cã thÓ lµm hîp ®ång toµn phÇn hoÆc mét phÇn thêi gian . C«ng chøc cam kÕt vÒ mÆt chÝnh trÞ cao h¬n trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh; c¸c ho¹t ®éng HC mang tÝnh chÝnh trÞ nhiÒu h¬n . -ChÝnh phñ §Èy m¹nh sù h©n quyÒn ChÝnh phñ cñng cè vai trß trung t©m trong viÖc t¹o ra nh÷ng chÝnh s¸ch vµ phư¬ng ph¸p qu¶n lý n¨ng ®éng thÝch øng víi m«i trưêng biÕn ®éng . Chøc n¨ng cña Cp ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc cña thÞ trưêng . -TÝnh x· héi §Èy m¹nh qu¸ tr×nh tù nh©n h¸o, x· héi ho¸ më réng sù tham gia cña c«ng chóng vµo qu¶n lý HCNN. -TÝnh chÊt c¬ b¶n Mang tÝnh phôc vô ngưêi d©n trë thµnh kh¸ch hµng sö dông dÞch vô cã quyÒn ®ßi hái phôc vô . Ch­¬ng III C©u 8: Ph©n biÖt thÓ chÕ Nhµ n­íc, thÓ chÕ t­ vµ thÓ chÕ HC. ThÓ chÕ Nhµ n­íc lµ toµn bé c¸c v¨n kiÖn ph¸p luËt, HiÕn ph¸p, luËt, Bä luËt, v¨n b¶n d­íi luËt ®Ó t¹o thµnh khu«n khæ ph¸p luËt ®Ó Bé m¸y Nhµ n­íc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi toµn x· héi ®Ó c¸ nh©n tæ chøc sèng vµ lµm viÖc theo ph¸p luËt. ThÓ chÕ t­ lµ toµn bé c¸c quy ®Þnh mang tÝnh quy ph¹m cña c¸c thùc thÓ ngoµi Nhµ n­íc ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý trong ph¹m vi c¸c thùc thÓ ®­îc duy tr× tÝnh kû luËt trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng. ThÓ chÕ HCNN lµ toµn bé c¸c v¨n kiÖn ph¸p luËt bao gåm HiÕn ph¸p, LuËt Bé luËt vµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt t¹o khu«n khæ ph¸p lý ®Ó Bé m¸y HCNN thùc hiÖn chøc n¨ng hµnh ph¸p ®èi víi x· héi ®Ó c¸ nh©n tæ chøc sèng vµ lµm viÖc theo ph¸p luËt. #ThÓ chÕ Nhµ n­íc -Chñ thÓ ban hµnh: Do Nhµ n­íc ban hµnh (cơ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn) . mang tÝnh ph¸p lý , møc ®é c­ìng chÕ cao ®­îc ®¶m b¶o b»ng hÖ thèng c­ìng chÕ ®Æc biÖt. Khu«n khæ qu¶n lý x· héi . Nãi chung lµ phøc t¹p vµ ®a d¹ng #ThÓ chÕ t­ : -Chñ thÓ ban hµnh: kh«ng ph¶i do Nhµ n­íc ban hµnh. Mang tÝnh quy ph¹m. tÝnh c­ìng chÕ thÊp chñ yÕu, b»ng kû luËt cña tæ chøc. Khu«n khæ qu¶n lý mét tæ chøc. Sè l­îng vµ ®¬n gi¶n h¬n. #ThÓ chÕ HCNN vµ thÓ chÕ Nhµ n­íc cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau . ThÓ chÕ HCNN lµ mét bé phËn cña thÓ chÕ Nhµ n­íc. ThÓ chÕ Nhµ n­íc bao trïm toµn bé c¸c lo¹i thÓ chÕ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc. ChÝnh v× vËy thÓ chÕ HCNN ph¶i mang c¸i ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña thÓ chÕ Nhµ n­íc ®­îc x©y dùng dùa trªn c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña thÓ chÕ Nhµ n­íc . Tuy cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt nh­ng thÓ chÕ HCNN cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt víi thÓ chÕ Nhµ n­íc: #ThÓ chÕ Nhµ n­íc: giíi h¹n trong ho¹t ®éng chÊp hµnh vµ ®iÒu hµnh liªn quan ®Õn c¸c c¬ quan thùc thi quyÒn hµnh ph¸p. Sè l­îng Ýt h¬n néi dung, kÐm phøc t¹p h¬n. #ThÓ chÕ Nhµ n­íc: Bao trïm ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ n­íc liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c c¬ quan trong BMNN. Sè l­îng lín néi dung phøc t¹p. C©u 9: ThÓ chÕ HCNN cã vai trß nh­ thÕ nµo trong ho¹t ®éng QLNN? §Ó thùc hiÖn ®óng vai trß ®ã cã vÊn ®Ò chÝnh g× cÇn quan t©m hoµn thiÖn ®èi víi thÓ chÕ HCNN ë n­íc ta hiÖn nay. Vai trß cña thÓ chÕ HCNN. 1.C¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña nÒn HCNN. HCNN cã mét ®Æc tr­ng c¬ b¶n lµ tÝnh c«ng quyÒn. TÝnh c«ng quyÒn cña HCNN ®ßi hái c¸c c¬ quan HCNN trong qu¸ tr×nh thùc thi c«ng vô ph¶i tu©n theo ph¸p luËt. MÆt kh¸c c¸c c¬ quan HCNN, c¸c c¸ nh©n cã thÈm quyÒn ph¶i n¾m v÷ng vµ sö dông ®óng quyÒn lùc, chøc n¨ng nhiÖm vô ®­îc trao. C¸c vÊn ®Ò nµy ®­îc qui ®Þnh trong thÓ chÕ hCNN . Do vËy thÓ chÕ HCNN lµ c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng QLNN. 2.ThÓ chÕ HCNN lµ c¬ së cho viÖc x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý Nhµ n­íc. C¸c c¬ quan HCNN ®­îc thµnh lËp theo HiÕn Ph¸p, luËt, c¸c v¨n b¶n d­íi luËt. HiÕn ph¸p, luËt c¸c v¨n b¶n d­íi luËt còng qui ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô cho mçi lo¹i c¬ quan, c¸c c¬ quan HCNN cÇn cã ë TW vµ ®Þa ph­¬ng mçi lo¹i quan hÖ c«ng t¸c gi÷a c¸c c¬ quan HCNN . Tõ ®ã cã thÓ thÊy r»ng thÓ chÕ hCNN lµ c¬ së cho viÖc x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y QLNN. 3.ThÓ chÕ HCNN lµ c¬ së ®Ó qu¶n lý nguån nh©n lùc. Trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh thÓ chÕ HCNN thÓ chÕ cã mét yÕu tè quan träng lµ hÖ thèng v¨n b¶n qui ®Þnh vÒ chÕ ®é c«ng vô vµ quy chÕ c«ng chøc. HÖ thèng v¨n b¶n nµy quy ®Þnh viÖc qu¶n lý c¸c c¸n bé c«ng chøc trong hÖ thèng HCNN trªn c¸c néi dung tuyÓn dông sö dông, ®¸nh gi¸, khen th­ëng, kû luËt, ®µo t¹o båi d­ìng CBCC… 4.ThÓ chÕ HCNN lµ c¬ së ®Ó c¸c chñ thÓ HCNN huy ®éng, khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc cña x· héi. §Ó thùc hiÖn chøc qu¶n lý HCNN trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi c¸c c¬ quan HCNN ph¶i cã nguån lùc cÇn thiÕt. ViÖc x©y dùng c¸c nguån lùc x· héi nh­ thÕ nµo? Ph©n bè sö dông ra sao c¸c môc ®Ých g×. TÊt c¶ ®­îc qui ®Þnh t rong hÖ thèng thÓ chÕ HCNN . 5.ThÓ chÕ HCNN lµ c¬ së ®Ó c¸c chñ thÓ HCNN gi¶i quyÕt mèi quan hÖ víi d©n. ThÓ chÕ HCNN cã hÖ thèng c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn nghÜa vô cña c¸ nh©n c«ng d©n c¸c tæ chøc x· héi, vÒ quyÒn nghÜa vô nµy lµ c¬ së gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a c¬ quan HCNN víi c«ng d©n, tæ chøc x· héi. §Ó thÓ chÕ HCNN, ph¸t huy ®­îc vai trß cña m×nh trong ho¹t ®éng QLNN th× viÖc c¶i c¸ch thÓ chÕ HCNN lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ c¶i c¸ch thÓ chÕ HCNN th× c¶i c¸ch trªn c¸c ph­¬ng tiÖn nµo, tËp trung vµo mÆt nµo, Héi nghÞ lÇn thø t¸m (kho¸ VII) BCH trung­¬ng §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh c¶i c¸ch thÓ chÕ HCNN ë n­íc ta tËp trung vµo 5 vÊn ®Ò c¬ b¶n. -C¶i c¸ch mét b­íc c¬ b¶n hÖ thèng thñ tôc HC nh»m gãp phÇn gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a c«ng d©n, c¸c tæ chøc x· héi ®èi víi Nhµ n­íc. -C¶i c¸ch viÖc gi¶i quyÕt ®¬n th­ khiÕu n¹i tè c¸o cña c«ng d©n víi c¸n bé, c«ng chøc trong bé m¸y HCNN vµ c¸c tæ chøc cña bé m¸y HCNN. -TiÕp tôc hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ míi ®Æc biÖt lµ c¸c thÓ chÕ vÒ tµi chÝnh. -§èi m­ãi quy tr×nh lËp ph¸p lËp quy ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt Nhµ n­íc. -N©ng cao kû luËt vµ hiÖu lùc thi hµnh ph¸p luËt C¶i c¸ch hÖ thèng thÓ chÕ cña nÒn hµnh chÝnh lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n, phøc t¹p v× nã ®éng ch¹m ®Õn hÖ thèng thÓ chÕ HC cò, tøc lµ ®éng ch¹md dÕn lîi Ých côc bé, b¶n vÞ cña c¸ nh©n, cña c¬ quan QLHCNN vèn quan víi cung c¸ch qu¶n lý ®iÒu hµnh cña c¬ chÕ bao cÊp, thiÕu kû luËt, kû c­¬ng. Nh­ng c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt n­íc ta ®ang ®Æt ra nh÷ng ®ßi hái ph¶i c¶i c¸ch hÖ thèng HCNN trong ®ã c¶i c¸ch thÓ chÕ lµ mét bé phËn c¬ b¶n nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña x· héi cña sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, cña sù hoµn thiÖn nÒn d©n chñ XHCN, cña ®ßi hái vÒ sù héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. C©u 10: Khi x©y dùng thÓ chÕ HCNN cÇn ph¶i tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè c¬ b¶n nµo? Cho c¸c vÝ dô minh ho¹ ThÓ chÕ HCNN cã tÝnh bao qu¸t c¸c mÆt chÝnh trÞ kinh tÕ, x· héi…. B¶n th©n hÖ thèng HCNN lµ mét bé phËn cña thÓ chÕ Nhµ n­íc. XÐt trªn quan ®iÓm triÕt häc thÓ chÕ HCNN lµ mét bé thµnh tè cña kiÕn thøc th­îng tÇng. Vµ nh­ vËy, thÓ chÕ HCNN tÊt yÕu chÞu sù chi phèi, quyÕt ®Þnh cña thÓ chÕ c¬ së h¹ tÇng vµ cã mèi liªn hÖ t¸c ®éng qua l¹i ®èi víi c¸c thµnh tè kh¸c cña kiÕn tróc th­îng tÇng. Trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam x©y dùng thÓ chÕ HCNN cÇn quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè c¬ b¶n . 1.ChÕ ®é chÝnh trÞ Trong x· héi hiÖn ®¹i kh«ng mét Nhµ n­íc nµo kh«ng d­íi sù l·nh ®¹o cña mét §¶ng chÝnh trÞ. Quan ®iÓm c¸c quyÕt s¸ch cña §¶ng cÇm quyÒn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong tæ chøc bé m¸y Nhµ n­íc vµ b¶n chÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt. ChÕ ®é chÝnh trÞ ®­îc thÓ hiÖn trong hÖ thèng chÝnh trÞ XHCN . Do ®ã viÖc x©y dùng thÓ chÕ HCNN ph¶i thÓ hiÖn ®Çy ®ñ vai trß cña c¸c yÕu tè cÊu thµnh hÖ thèng chÝnh trÞ . 2.Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi ThÓ chÕ HCNN lµ c¬ së ph¸p lý cña ho¹t ®éng QLNN . ThÓ chÕ HCNN hoµn thiÖn cã vai trß quan träng ®èi víi hiÖu lùc, hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ n­íc . NH­ng muèn cã thÓ chÕ HCNN hoµn thiÖn th× trong qu¸ tr×nh x©y dùng thÓ chÕ HCNN ph¶i l­îng ho¸ ®­îc c¸c quan hÖ x· héi cÇn ®iÒu chØnh, dù b¸o ®Þnh h­íng c¸c quan hÖ x· héi trong t­¬ng lai. ThÓ chÕ HCNN ph¶i phï hîp víi xu thÕ vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña x· héi . ChØ cã nh­ vËy thÓ chÕ HCNN míi thùc sù cã ý nghÜa cho ®êi sèng QLNN ®íi víi x· héi. 3.NÒn kinh tÕ vµ vai trß cña QLNN ®ãi víi nenÌ kinh tÕ Trong thÓ chÕ HCNN cã mét bé phËn v« cïng quan träng lµ thÓ chÕ HCNN vÒ kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hçn hîp vÒ kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña CP. ChÝnh v× vËy, ®Ó qu¶n lý nenÌ kinh tÕ Nhµ n­íc cÇn x©y dùng méthÖ thèng thÓ chÕ hc vÒ kinh tÕ t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch hç trî cao æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng. Trong ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam thÓ chÕ HCNN vÒ kinh tÕ kh«ng chØ hç trî, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi vµ môc tiªu con ng­êi. 4.NÒn v¨n ho¸ d©n téc Theo quan ®iÓm x· héi häc v¨n ho¸ lµ yÕu tè cã tÝnh bÒn v÷ng . Nã tån t¹i vµ t¸c ®éng vµo ®êi sèng x· héi mét c¸ch tinh vi vµ s©u xa. Sù hiÖn diÖn cña nã nhiÒu khi nh­ lµ mét yÕu tè tù nhiªn vµ v« thøc trong hµnh vi vµ céng ®ång. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng cã thÓ lµ c¬ së ®Ó x©y dùng thÓ chÕ HCNN cã hiÖu qu¶ phï hîp víi thêi ®¹i . NhiÒu nenÌ v¨n minh cña lÞch sö ®· ®­îc x©y dùng tõ c¸c yÕu tè v¨n ho¸ truyÒn thèng . ChÝnh v× vËy khi x©y dùng thÓ chÕ HCNN cÇn ph¶i cã sù quan t©m ®Õn yÕu tè v¨n ho¸ truyÒn thèng . 5.M«i tr­êng quèc tÕ. Trong thêi ®¹i ngµy nay hîp t¸c quèc tÕ ®· trë thµnh xu thÓ tÊt yÕu ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn . C¸c quèc gia muèn ph¸t triÓn kh«ng thÓ ë t×nh tr¹ng “bÕ quang to¶ c¶ng” kh«ng hîp t¸c, kh«ng quanhÖ quèc tÕ. Sù giao l­u hîp t¸c quèc tÕ ngµy cµng më réng trªn c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi th× kÐo theo c¸c quèc gia cµng ph¶i t¨ng c­êng sù ®iÒu chØnh ®Ó thÝch øng. Mét trong nh÷ng sù ®iÒu chØnh Êy lµ ®iÒu chØnh thÓ chÕ kinh tÕ ®èi ngo¹i. MÆt kh¸c khi x©y dùng c¸c thÓ chÕ c¸c quèc gia còng ph¶i tÝnh ®Õn xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i trµo l­u quèc tÕ ®Ó ®Þnh h­íng cho sù ph¸t triÓn cña d©n téc. C©u 11: QLHCNN vÒ giáo dục, y tÕ ®­îc dùa trªn nh÷ng c¬ së ph¸p lý nµo? Gi¸o dôc ®µo t¹o lµ c¬ së ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, lµ con ®­êng c¬ b¶n ®Ó ph¸t huy nguån lùc con ng­êi. NÕu nh­ tr­íc ®©y sù thiÕu vèn vµ nghÌo nµn vÒ c¬ së vËt chÊt lµ nguyªn nh©n chñyªó ng¨n c¶n tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, th× thêi ®¹i ngµy nay phÇn quan träng cña t¨ng tr­ëng g¾n liÒn víi chÊt l­îng cña lùc l­îng lao ®éng. Kû nguyªn ph¸t triÓn míi cã ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ quan träng h¬n c¸c lo¹i ®Çu t­ kh¸c. C¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu cã sù thay ®æi trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña m×nh theo h­íng chó träng nhiÒu h¬n ®Õn gi¸o dôc ®µo t¹o. §Ó gi¸o dôc, ®µo t¹o ph¸t triÓn ®óng h­íng nhÊt thiÕt ph¶i cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Sù qu¶n lý Nhµ n­íc nãi chung cã c¬ së ph¸plý lµ thÓ chÕ HCNN. Sù qu¶n lý vÒ gi¸o dôc ®µo t¹o v× vËy mµ cã c¬ së ph¸p lý lµ thÓ chÕ HCNN vÒ gi¸o dôc, ®µo t¹o . trong thùc tiÔn, qu¶n lý gi¸o dôc ë n­íc ta dùa trªn hÖ thèng thÓ chÕ bao gåm: -C¸c thÓ chÕ liªn quan ®Õn c¸c ngµnh häc, bËc häc. -Nh÷ng hÖ thèng thÓ chÕ quy ®Þnh vÒ hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ gi¸o dôc. -C¸c thÓ chÕ liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp c¸c c¬ së. -HÖ thèng thÓ chÕ qui ®Þnh ch­¬ng tr×nh, néi dung ®µo t¹o chuÈn. -HÖ thèng thÓ chÕ vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®éi ngò lµm c«ng t¸c gi¶ng d¹y. -HÖ thèng thÓ chÕ liªn quan ®Õn sö dông ng©n s¸ch Nhµ n­íc cho ph¸t triÓn hÖ thèng gi¸o dôc. Còng lµ ®Çu t­ cho ph¸t triÓn nguån gèc con ng­êi, y tÕ cã mét vai trß, ý nghÜa kh¸c víi gi¸o dôc ch÷a bÖnh vµ b¶o vÖ søc khoÎ cho con ng­êi . Mçi quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu coi lµ y tÕ lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Y tÕ lµ lÜnh vùc cã vai trß quan träng ®èi víi mçi quèc gia . Do vËy víi tÝnh chÊt qu¶n lý toµn diÖn Nhµ n­íc nµo còng ph¶i qu¶n lý vÒ y tÕ . Ho¹t ®éng qu¶n lý ®ã ë ViÖt Nam dùa trªn nÒn t¶ng cña thÓ chÕ HCNN vÒ qu¶n lý y tÕ . ThÓ chÕ hµnh chÝnh ®Ó qu¶n lý Nhµ n­íc c¸c ho¹t ®éng y tÕ lµ mét hÖ thèng . -HÖ thèng ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng cung cÊp dÞch vô y tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan. -chÝnh s¸ch ph¸t triÓn y tÕ c«ng ty y tÕ céng ®ång th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n. -chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ cho y tÕ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc . -HÖ thèng c¸c qui ®Þnh vÒ hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n. -C¸c thÓ chÕ liªn quan ®Õn, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån lùc phôc vô y tÕ, ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n. C©u 12: Tr×nh bµy néi dung vÒ thÓ chÕ HCNN vÒ kinh tÕ vµ vÒ tµi chÝnh tiÒn tÖ. Qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc vÒ kinh tÕ lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng nhÊt cña qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc vµ thÓ chÕ cña nÒn hµnh chÝnh quèc gia. Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ kinh tÕ cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã ph¶i t¹o ra kh¶ n¨ng gi¶i phãng lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi, t¹o c¬ héi ®Ó ng­êi d©n lµm giµu chÝnh ®¸ng cho m×nh vµ cho x· héi, t¹o ra nÒn t¶ng ®Ó nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn an toµn, æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng. Trong ®iÒu kiÖn ë ViÖt Nam qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ kinh tÕ cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta ph¸t triÓn lµnh m¹nh theo ®Þnh h­íng XHCN. C¸c lo¹i v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhµ n­íc bao gåm hiÕn ph¸p, luËt, bé luËt, c¸ v¨n b¶n ph¸p quy d­íi luËt ®· t¹o ra khung ph¸p lý ®Ó nÒn kinh tÕ quèc d©n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. Trªn c¬ së c¸c luËt doanh nghiÖp, luËt DNNN, luËt ®Çu t­ . … ChÝnh phñ ®· ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy hµnh chÝnh ®Ó qu¶n lý kinh tÕ, ®iÒu tiÕt can thiÖp vµo ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ c«ng vµ t­. ThÓ chÕ HCNN vÒ kinh tÕ tËp trung vµo 3 néi dung chñ yÕu. -HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ trong n­íc vµ quan hÖ ®èi ngo¹i. -Qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc ®­îc thùc hiÖn th«ng qua chiÕn l­îc kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cã tÝnh ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch t¹o m«i tr­êng vµ hµnh lang kinh doanh thuËn lîi vµ cã trËt tù. H­íng dÉn kiÓm tra, ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng ph¸p luËt. -ThÓ chÕ mang tÝnh chÊ ng¨n ngõa, träng tµi, xö ph¹t ®èi víi ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p. §èi víi lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ thÓ chÕ HCNN tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tµi s¶n quèc gia vµ tµi nguyªn ®Êt n­íc, thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m thùc hiÖn sù nghiÖp CNH, H§H ®Êt n­íc. -Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh thuÕ, nguån thu tµi chÝnh quan träng nhÊt ®¹i diÖn cho lîi Ých x· héi vµ quyÒn lîi cña giai cÊp. -Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chÆt chÐ c¸c nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch, h¹n chÕ l·ng phÝ, chèng l·ng phÝ trong ®ã chó träng ®Õn nh÷ng v¨n b¶n cã liªn quan vÒ viÖc chi trong n­íc, chi tr¶ nî, chi ®Çu t­ ph¸t triÓn. -Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c¸c doanh nghiÖp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. -Qu¶n lý tËp trung thèng nhÊt ng©n s¸ch Nhµ n­íc nh­ng ®ång thêi thùc hiÖn sù ph©n cÊp qu¶n lý ng©n s¸ch nh­ luËt NS ®· quy ®Þnh. -Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông vµ ng©n hµng. ThÓ chÕ cña nÒn HCQG vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng tiÒn tÖ tÝn dông vµ ng©n hµng ®­îc thÓ hiÖn thèng nhÊ trong luËt ng©n hµng . Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ tiÒn tÖ tÝn dông thÓ hiÖn qua c¸c néi dung: -Nhµ n­íc ®éc quyÒn ph¸t hµnh tiÒn, ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ thèng nhÊt c¶ n­íc. -Nhµ n­íc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chÆt chÏ tæng møc tÝn dông phï hîp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. -Nhµ n­íc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt. -Nhµ n­íc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ngo¹i tÖ, qu¶n lý vµ kinh doanh vµng b¹c -Ph©n ®Þnh râ qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ tiÒn tÖ tÝn dông ng©n hµng vµ kinh doanh tÝn dông, dÞch vô ng©n hµng cña hÖ thèng ng©n hµng. -KiÓm tra tµi chÝnh ®èi víi ho¹t ®éng ph©n phèi, sö dông tµi nguyªn, tµi s¶n, tiÒn vèn thùc thi ph¸p luËt vµ kû luËt tµi chÝnh. Ch­¬ng IV. C©u 13: Chøc n¨ng HCNN lµ g×? Ph©n lo¹i c¸c chøc n¨ng cña HCNN . Chøc n¨ng HCNN lµ lo¹i ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ n­íc ®­îc t¸ch ra trong qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng. QuyÒn lùc Nhµ n­íc vÒ chuyªn m«n ho¸ lao ®éng cña c¸c c¬ quan HCNN ®­îc thùc thi tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. Th«ng qua c¸c chøc n¨ng HC ph¶n ¸nh vai trß ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan thùc thi quyÒn hµnh ph¸p ®èi víi ®êi sèng x· héi. QuyÒn hµnh ph¸p ®èi víi x· héi ®­îc thùc hiÖn qua c¸c ho¹t ®éng hµnh hcÝnh . Ho¹t ®éng HC ®a d¹ng vµ phøc t¹p nh­ng cã thÓ hiÖn ph©n chia thµnh c¸c nhãm ho¹t ®éng chuyªn biÖt cã cïng tÝnh chÊt chuyªn m«n viÖc ph©n chia ho¹t ®éng HC thµnh c¸c nhãm chuyªn biÖt gäi lµ chuyªn m«n ho¸ lao ®éng trong lÜnh vùc thùc thi quyÒn hµnh ph¸p cña Nhµ n­íc vµ kÕt qu¶ lµ h×nh thµnh c¸c chøc n¨ng HC. Chøc n¨ng hC lµ mét lo¹i h×nh ho¹t ®éng chuyªn biÖt cña ho¹t ®éng HC, s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ lao ®éng trong lÜnh vùc thùc thi quyÒn hµnh ph¸p cña Nhµ n­íc. Nghiªn cøu vÒ chøc n¨ng HC, th× viÖc ph©n lo¹i cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. Ph©n lo¹i chøc n¨ng hµnh chÝnh b¶o ®¶m qu¸ tr×nh HC ®­îc tiÕp cËn mét c¸ch bao qu¸t, trän vÑn hoµn chØnh ®èi víi tõng c¬ quan tõng chøc vô, tõng cÊp HC trong c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau cña ®êi sèng x· héi. §iÒu nµy cã ý nghÜa thiÕt thùc vµ trùc tiÕp ®Õn thiÕt kÕ bé m¸y, thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ phèi hîp ngµnh, cÊp; c¬ cÊu kiÕn thøc, kü n¨ng, kü x¶o, vµ x©y dùng phong c¸ch chÕ ®é lµm viÖc cña ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc cho tõng cÊp hµnh chÝnh. Ph©n lo¹i chøc n¨ng HC t¹o c¬ së kh¸ch quan cho viÖc x¸c ®Þnh khèi l­îng c«ng viÖc theo tõng chøc n¨ng x©y dùng m« h×nh tæ chøc cho tõng lo¹i c¬ quan HC. MÆt kh¸c ph©n lo¹i chøc n¨ng HC lµ ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt b¶o ®¶m s­j ¨n khíp phï hîp gi÷a c¸c chøc n¨ng, c¬ cÊu bé m¸y hµnh chÝnh gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh phßng ngõa vµ söa ch÷a cã hiÖu qu¶ sù trïng hîp, chång chÐo, bá trèng, giµnh giËt ®æ lçi cho nhau gi÷a c¸c c¬ quan HCNN. Chøc n¨ng HCNN cã thÓ ph©n lo¹i dùa trªn c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau: 1.c¨n cø vµo ph¹m vi thùc hiÖn chøc n¨ng chia ra chøc n¨ng ®èi néi vµ chøc n¨ng ®èingo¹i. 2.Ph©n lo¹i theo c¸c chøc n¨ng hµnh chÝnh c¬ b¶n nhÊt chia ra chøc n¨ng chÝnh trÞ, chøc n¨ng kinh tÕ, chøc n¨ng v¨n ho¸ vµ chøc n¨ng x· héi. 3.Ph©n lo¹i theo ®èi t­îng t¸c ®éng HCNN. -Chøc n¨ng ®èi víi d©n -Chøc n¨ng ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng -Chøc n¨ng ®èi víi x· héi. -Chøc n¨ng ®èi víi bªn ngoµi. 4.Ph©n lo¹i theo tr×nh tù vËn hµnh x· héi vµ néi dung cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng. -Chøc n¨ng kÕ ho¹ch ho¸ -Chøc n¨ng tæ chøc -Chøc n¨ng l·nh ®¹o -Chøc n¨ng b¸o c¸o -CHøc n¨ng dù to¸n NS -Chøc n¨ng kiÓm tra, ®¸nh gi¸ 5.Ph©n lo¹i chøc n¨ng theo lÜnh vùc vµ c¸c mÆt ho¹t ®éng chia ra chøc n¨ng HCNN vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, ngo¹i giao an ninh, quèc phßng, chøc n¨ng HCNN vÒ tµi chÝnh, NSNN, kÕ to¸n kiÓm to¸n thèng kª, héi ®ång chøng kho¸n, ng©n hµng tÝn dông, b¶o hiÓm, tµi s¶n c«ng; chøc n¨ng qu¶n lý HCNN vÒ khoa häc, c«ngnghÖ, m«i tr­êng tµi nguyªn thiªn nhiªn, chøc n¨ng qu¶n lý vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, x©y dùng chÕ ®é c«ng vô, quy chÕ c«ng chøc vµ chøc n¨ng qu¶n lý HCNN vÒ tæ chøc bé m¸y vµ nh©n sù . 6.Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng cña c¸c ngµnh kinh tÕ, kü thuËt, dÞch vô chia ra c«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n., giao th«ng vËt t¶i, b­u chÝnh viÔn th«ng n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thñy s¶n, n«ng th«n, th­¬ng m¹i, dÞch vô du lÞch, c¸c c«ng tr×nh ®« thÞ phôc vô d©n c­. 7.Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt ho¹t ®éng. -Chøc n¨ng lËp quy - Chøc n¨ng hµnh chÝnh C©u 14; H·y ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng ®Ó vËn hµnh c¬ quan HCNN cã hiÖu qu¶ . Xem xÐt chøc n¨ng HCNN khi vËn hµnh vµo mét c¬ quan HCNN c«ng quyÒn nµo ®ã lµ sù chi tiÕt ho¸ c¸c chøc n¨ng HC thµnh nh÷ng ho¹t ®éng HC th­êng xuyªn æn ®Þnh. Chóng ta cã thÓ tæng hîp thµnh mét quy tr×nh gåm 9 vÊn ®Ò c¬ b¶n sau ®©y. 1.Chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh Ho¹ch ®Þnh lµ chøc n¨ng hµng ®Çu trong tiÕn tr×nh HCNN. Nã lµ c¬ së cho viÖc hoµn thiÖn c¸c chøc n¨ng kh¸c. Nã lµ ph­¬ng tiÖn b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña c¬ quan HCNN ®­îc æn ®Þnh liªn tôc, lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn bÒn v÷ng c«ng së . XÐt theo gãc ®é vËn hµnh chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh gióp c¬ quan ®Þnh h×nh ®­îc vÞ trÝ vai trß cña m×nh trong hÖ thèng chñ thÓ qu¶n lý trong ho¹t ®éng qu¶n lý t­¬ng lai. Chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh cã c¸c néi dung : X¸c lËp hÖ thèng môc tiªu x¸c ®Þnh tèc ®é ph¸t triÓn c¬ cÊu vµ c¸c c©n ®èi lín; c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ®Ó dÉn d¾t ®Êt n­íc ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng kÕ ho¹ch . TiÕn hµnh dù b¸o, dù to¸n, m« h×nh ho¸; x©y dùng chiÕn l­îc, quy ho¹ch ph¸t triÓn, lËp c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n cho tõng ngµnh, tõng vïng, tõng lÜnh vùc, kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ chÝnh song cã ph©n ra hµng n¨m. ViÖc quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¶i bao qu¸t c¸c ngµnh c¸c vïng, c¸c lÜnh vùc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ phï hîp víi c¬ cÊu vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi ë n­íc ta . 2.Chøc n¨ng tæ chøc bém¸y HCNN. Chøc n¨ng tæ chøc bé m¸y lµ mét tiÕn tr×nh qu¶n lý mµ th«ng qua ®ã nhµ qu¶n lý duy tr× sù æn ®Þnh cña tæ chøc lo¹i bá nh÷ng m©u thuÉn gi÷a con ng­êi víi c«ng viÖc hoÆc tr¸ch nhiÖm ph¸t triÓn m«i tr­êng lµm viÖc tËp thÓ. Chøc n¨ng tæ chøc bao gåm nh÷ng c«ng viÖc: Ph©n lo¹i vµ ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c c¸ nh©n, bé phËn. Uû quyÒn cho c¸c c¸ nh©n, bé phËn Quy ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ nh©n bé phËn trªn c¬ së quyÒn hµnh vµ chøc n¨ng. 3.Chøc n¨ng nh©n sù Chøc n¨ng nh©n sù tån t¹i lµ sù bè trÝ vµo c¸c chøc vô kh¸c nhau cña c¬ cÊu tæ chøc nh÷ng con ng­êi cã ®ñ n¨ng lùc vµ tiªu chuÈn. Chøc n¨ng nµy tõ x­a ®Õn nay ®· quan träng vµ tõ nay vÒ sau cßn quan träng h¬n , v× viÖc n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n tµi lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, lµ nguyªn nh©n céi nguån cña sù h­ng thÞnh cña mét quèc gia. Qu¶n lý con ng­êi vµ x· héi tèi ­u ho¸ nguån nh©n lùc ®ßi hái nhiÒu ho¹t ®éng hµnh chÝnh cô thÓ; 4.Chøc n¨ng ra quyÕt ®Þnh. C¸c quyÕt ®Þnh HC ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan HCNN víi tÝnh chÊt lµ mÖnh lÖnh ®iÒu hµnh quyÕt ®Þnh HC trùc tiÕp ph¶n ¸nh ý chÝ cñann. Th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh ®­îc ban hµnh theo luËt ®Þnh , c¸c c¬ quan Nhµ n­íc thùc hiÖn thÈm quyÒn cña m×nh tr«ng viÖc ®iÒu hµnh qu¶n lý x· héi. HiÖu qu¶ thùc tÕ cña G§ lÖ thuéc rÊt lín vµo viÖc tæ chøc thùc hiÖn chóng, vµo chÊt l­îng cña c¸c quyÕt ®Þnh ®­îc th«ng qua. V× thÕ, ra quyÕt ®Þnh HC ph¶i b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu hîpph¸p, hîp lý . NÕu quyÕt ®Þnh kh«ngb¶o ®¶m c¸c yªu cÇu ®Æt ra th× giai ®o¹n thùc hiÖn quyÕt ®Þnh coi nh­ kh«ng cã gi¸ trÞ g×, thËm chÝ cã thÓ cã h¹i cho c¸c quyÕt ®Þnh x· héi trªn thùc tÕ. 5.Chøc n¨ng l·nh ®¹o Trong mét c¬ quan c¸c chøc n¨ng kh¸c ®­îc thùc hiÖn th«ng qua sù l·nh ®¹o hoÆc hµnh vi l·nh ®¹o cña nhµ l·nh ®¹o. NÕu l·nh ®¹o sai th× ho¹t ®éng cña c¬ quan sÏ trë lªn v« nghÜa. Th«ng qua chøc n¨ng l·nh ®¹o, cÊp trªn, cÊp l·nh ®¹o ®­a ra c¸c h­íng dÉn cô thÓ thóc ®Èy nh©n viªn néi bé tæ chøc ho¹t ®éng, thèng nhÊt môc tiªu cña c¸c bé phËn v× môc tiªu chung. 6.Chøc n¨ng phèi hîp. Chøc n¨ng hèi hîp ®iÒu hoµ c¸c c¸ nh©n, c¸c ®¬n vÞ lÖ thuéc, thiÕt lËp mèi liªn hÖ ®¬n gi¶n nh­ng hîp lý. Nhê sù phèi hîp c¸c c¸ nh©n ®¬n vÞ ¨n khíp víi nhau lo¹i bá ®­îc tiÕn tr×nh th«ng b¸o vµ thñ tôc r­êm rµ. Chøc n¨ng phèi hîp lµ nhiÖm vô quan träng cña nhµ l·nh ®¹o bëi v× chØ khi nµo ®iÒu hoµ ®­îc lîi Ých c¸c c¸ nh©n, c¸c bé phËn th× nhµ l·nh ®¹o míi thùc hiÖn tèt chøc n¨ng l·nh ®¹o, kiÓm so¸t. §Ó thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng nµy Nhµ n­íc ®¹o ph¶i cã c¸i nh×n bao qu¸t, t­ duy tæng hîp. 7.Chøc n¨ng tµi chÝnh. Chøc n¨ng tµi chÝnh bao gåm nhiÒu ho¹t ®éng côthÓ . X©y dùng ng©n s¸ch Nu«i d­ìng, kh¸i qu¸t t¹olËp c¸c nguån thu. Thùc hiÖn chi ng©n s¸ch ®óng chÕ ®é chi tiªu nghiÖp vô . Qu¶n lý chÆt ch÷ c«ng s¶n thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ ®Æt ra víi c¸c c¬ quan HCNN . 8.Chøc n¨ng kiÓm so¸t. trong ho¹t ®éng cña c¬ quan hCNN nÕu kh«ng cã sù kiÓm tra, kiÓm so¸t th× kh«ng cã c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña c¬ quan, c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh sÏ kh«ng b¶o ®¶m thùc hiÖn. MÆt kh¸c ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng l·nh ®¹o th× ng­êi l·nh ®¹o cÇn ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm so¸t. KiÓm so¸t lµ ho¹t ®éng cña nhµ l·nh ®¹o nh»m ®¶m b¶o nh÷ng ho¹t ®éng theo ®óng môc tiªu chÕ ®é ®· ®Æt ra. KiÓm so¸t lµ ®o l­êng x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®· ®­îc thùc hiÖn so s¸nh víi tiªu chuÈn ®Ò ra vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó tèi thiÓu ho¸ nh÷ng sai lÖch so víi tiªu chuÈn . C¸c ph­¬ng tiÖn kiÓm so¸t -C¸c chÝnh s¸ch -Ng©n s¸ch -S¬ ®å tæ chøc -b¸o c¸o -C¸c kÕ ho¹ch -KÕ to¸n -C¸c thñ tôc -KiÓm to¸n 9. Chøc n¨ng b¸o c¸o B¸o c¸o lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó ng­êi l·nh ®¹o kiÓm so¸t quyÒn hµnh vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi cÊp d­íi. Chøc n¨ng b¸o c¸o lµ x©y dùng c¸c b¸o c¸o, th¸ng, quý, nöa n¨m, n¨m… cña cÊp d­íi ®èi víi cÊp trªn. trong b¸o c¸o ph¶i thÓ hiÖn ®ñ néi dung, kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸i g× ®­îc, c¸i g× ch­a ®­îc nguyªn nh©n rót ra bµi häc kinh nghiÖm ®Ó lµm c¬ së cho viÖc hoµn thiÖn sau nµy. C©u 15: h·y ph©n tÝch c¸c ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng HCNN. Liªn hÖ thùc tiÔn QLHCNN ë n­íc ta . (nghiªn cøu tµi liÖu) C©u 16: (Anh) ChÞ hiÓu thÕ nµo vÒ Q§ HCNN? QuyÕt ®Þnh HC lµ mÖnh lÖnh ®iÒu hµnh cña c¸c chñ thÓ qu¶n lý HCNN ®­îc th«ng qua theo mét thÓ thøc nhÊt ®Þnh nh»m thùc hiÖn mét môc ®Ých hay mét c«ng viÖc cô thÓ. QuyÕt ®Þnh HC chøa ®ùng quyÒn lùc Nhµ n­íc, d­íi gãc ®é nhÊt ®Þnh lµ hµnh vi cña c¬ quan HCNN (hoÆc c¸ nh©n, tæ chøc cã thÈm quyÒn) nh»m ®­a ra c¸c quy ®Þnh chung hoÆc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ph¸p lý HC cô thÓ ®èi víi tËp thÓ hay c¸ nh©n cã ý nghÜa b¾t buéc tu©n thñ. QuyÕt ®Þnh HC còng chøa ®ùng trong ®ã c¸c môc tiªu mµ chñ thÓ mong muèn ®¹t tíi khi thi hµnh quyÕt ®Þnh vµ ph­¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn chóng . QuyÕt ®Þnh HC lµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña chñ thÓ qu¶n lý HC tr­íc mét t×nh huèng ®ang ®Æt ra lµ sù ph¶n øng cña chñ thÓ qu¶n lý HCNN tr­íc mét t×nh huèng ®ßi hái ph¶i cã sù gi¶i quyÕt cña Nhµ n­íc theo thÈm quyÒn do luËt ®Þnh. Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t, viÖc ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh lµ nhiÖm vô cña c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn nh»m ®Þnh ra chÝnh s¸ch, quy ®Þnh, söa ®æi hoÆc b·i bá c¸c quy ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh. Chóng cã kh¶ n¨ng lµm ph¸t sinh, thay ®æi, chÊm døt hoÆc phôc håi c¸c quan hÖ ph¸p luËt hC cô thÓ . Khi ban hµnh G§HC, c¸c c¬ quan Nhµ n­íc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, chøc n¨ng, quyÒn h¹n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh cho m×nh. C¸c quyÕt ®Þnh HC ®­îc hiÓu nh­ lµ mét lo¹i h×nh cña quyÕt ®Þnh Nhµ n­íc cã nh÷ng tÝnh chÊt chñ yÕu. -Cã tÝnh ý chÝ quyÒn lùc Nhµ n­íc, lµ kÕt qu¶ cña sù thÓ hiÖn ý chÝ cña c¸c c¬ quan HCNN cã thÈm quyÒn thùc hiÖn nh©n danh quyÒn lùc Nhµ n­íc. Cã tÝnh ph¸p lý, thÓ hiÖn ë hËu qu¶ ph¸p lý do chóng t¹o ra. Q§HC t¸c ®éng vµo ®êi sèng x· héi b»ng viÖc ®Þnh ra chÝnh s¸ch, söa ®æi, b·i bá c¸c quy ph¹m ph¸p luËt hC; lµm ph¸t sinh, thay ®æi, chÊm døt, hoÆc phôc håi quan hÖ ph¸p luËt HC . Cã tÝnh d­íi luËt, chÊp hµnh luËt, nghÜa lµ néi dung cña quyÕt ®Þnh HC ph¶i phï hîp víi HiÕn ph¸p, luËt vµ c¸c v¨n b¶n cña c¬ quan Nhµ n­íc cÊp trªn, ®­îc ban hµnh theo tr×nh tù vµ h×nh thøc do ph¸p luËt quy ®Þnh. Chóng ®­îc ban hµnh ®Ó thùc hiÖn quyÒn hµnh ph¸p tøc lµ ho¹t ®éng chÊp hµnh vµ ®iÒu hµnh cña hÖ thèng HCNN vµ ng­êi cã thÈm quyÒn hµnh ph¸p. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm nh­ vËy, quyÕt ®Þnh HCNN chÝnh lµ tÝn hiÖu ®iÒu chØnh, lµ th«ng tin quy ph¹m cña chñ thÓ qu¶n lý HCNN, t¸c ®éng vµo kh¸ch thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt HC ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých cña m×nh theo quü ®¹o vµ ý chÝ cña m×nh. C©u 17: Ph©n lo¹i Q§QLHCNN cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo trong c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh CQ HCNN. Tr×nh bµy c¸c c¸ch ph©n lo¹i. Q§HCNN lµ kÕt qu¶ cña sù thÓ hiÖn ý chÝ quyÒn lùc ®¬n ph­¬ng cña c¸c c¬ quan viªn chøc hCNN ®­îc trao quyÒn vµ c¸c c¬ quan tæ chøc kh¸c ®­îc uû quyÒn, ®­îc ban hµnh trªnc¬ së luËt nh»m thùc hiÖn luËt d­íi h×nh thøc v¨n b¶n hoÆc v¨n nãi theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Môc tiªu cña Q§HC lµ ®Æt ra, söa ®æi bæ sung c¸c quy ph¹m ph¸p luËt Hc hoÆc lµm ph¸t sinh, thay ®æi, chÊm døt c¸c quan hÖ ph¸p luËt Hc cô thÓ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ n­íc trong ph¹m vi quyÒn hµnh ph¸p Nhµ n­íc. Nghiªn cøu Q§HCNN, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ trong ho¹t ®éng thùc thi quyÒn hµnh ph¸p cã nhiÒu laäi Q§HC ®­îc chia ra, muèn hiÓu râ tÝnh chÊt cña nã th× kh«ng thÓ kh«ng ph©n lo¹i c¸c Q§HC. ViÖc ph©n lo¹i Q§HC cã c¸c ý nghÜa: Lµ c¬ së dÔ hiÓu râ b¶n chÊt cña tõng lo¹i. T¹o tiÒn ®Ò nghiªn cøu ban hµnh tæ chøc thùc hiÖn Q§HCNN cã hiÖu lùc hiÖu qu¶ . X¸c ®Þnh ®­îc ®iÒu kiÖn c¬ së cÇn thiÕt ®Ó ban hµnh c¸c Q§HCNN thùc hiÖn Q§HCNN . C¸c c¸ch ph©n lo¹i Q§HCNN . 1.C¨n cø vµo thÈm quyÒn QuyÕt ®Þnh cña TTg QuyÕt ®Þnh cña Bé tr­ëng vµ c¸c thµnh viªn CP QuyÕt ®Þnh cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng C¸ch ph©n lo¹i nµy cho thaýa tÝnh thø bËc trong Q§ HC vµ ®ßi hái qu¸ tr×nh ban hµnh ph¶i b¶o ®¶m yªu cÇu: Q§ cña cÊp d­íi kh«ng ®­îc tr¸i víi Q§ cña cÊp trªn 2.C¨n cø vµo cÊp HC. quyÕt ®Þnh cña HC trung ­¬ng quyÕt ®Þnh cña HC ®Þa ph­¬ng c¨n cø vµo lÜnh vùc ngµnh quyÕt ®Þnh vÒ tæ chøc c¸n bé quyÕt ®Þnh vÒ khoa häc c«ng nghÖ quyÕt ®Þnh vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi C¸ch ph©n lo¹i nµy lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh yªu cÇu so¹n th¶o c¸c Q§ . TÝnh chuyªn m«n trong so¹n tho¶ c¸c Q§HCNN ®ßi hái ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé so¹n th¶o v¨n am hiÓu vÒ lÜnh vùc, ®èi t­îng cña Q§HCNN. C¨n cø vµo thêi h¹n cã hiÖu lùc . Q§HCNN cã hiÖu lùc l©u dµi ®­îc ¸p dông cho ®Õn khi cã Q§ kh¸c thay thÕ nã . Q§HCNN cã hiÖu lùc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Q§HCNN cã hiÖu lùc mét lÇn 5.C¨n cø vµo tÝnh chÊt, néi dung cña Q§. *quyÕt ®Þnh HC chung lµ Q§HC ban hµnh c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch, nhiÖm vô, biÖn ph¸p lín, cã tÝnh chÊt chung Q§HC c¬ b¶n th­êng kh«ng mang tÝnh quy ph¹m nh­ng nã lµ c¬ së cho viÖc ban hµnh c¸c Q§HC quy ph¹m b¶o ®¶m thèng nhÊt l·nh ®¹o HC cña hÖ thèng HCNN th­êng thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc NghÞ quyÕt cña CP. *Q§HCNN quy ph¹m lµ Q§HCNN ban hµnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt HC . Q§HCNN quy ph¹m lµ c¬ sá cho viÖc ban hµnh c¸c Q§HCNN c¸ biÖt vµ viÖc ¸p dông chóng sÏ lµm ph¸t sinh, thay ®æi, chÊm døt quan hÖ ph¸p luËt Hc cô thÓ: Trong Q§ HCNN quy ph¹m l¹i bao gåm nhiÒu lo¹i . -Lo¹i ban hµnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt HC míi ®Ó ®iÒu chØnh ®Çy ®ñ h¬n, ®ång bé h¬n c¸c quanhÖ x· héi míi ph¸t sinh. +Lo¹i ®Ò cô thÓ ho¸ c¸c Q§ quan träng cña c¬ quan Nhµ n­íc cÊp trªn. +Lo¹i söa ®æi bæ sung c¸c quy ph¹m ph¸p luËt HC hiÖn hµnh. +Q§ HCNN thay ®æi hiÖu lùc cña Q§HC hiÖn hµnh vÒ thêi gian kh«ng gian ®èi t­îng. *Q§HCNN c¸ biÖt lµ Q§HCNN do c¸c chñ thÓ HCNN cã thÈm quyÒn ban hµnh trªn c¬ së Q§ HCNN quy ph¹m hoÆc Q§HCNN c¸ biÖt cña cÊp trªn ®· gi¶i quyÕt nh÷ng t×nh huèng cô thÓ trong qu¸ tr×nh qu¶n lý. QĐHCNN cá biệt mang tính bắt buộc đơn phương thi hành này và nó được áp dụng đối với cá nhân tổ chức -đối với cá nhân tổ chức khi QĐHC quyết định nghiệp vụ của họ phai thực hiện ngay nghĩa vụ đó và có quyền khiếu nại, kiện sau. -đối với cơ quan HCNN khi quyết định đem lại quyền lợi với cá nhân tổ chức , cá nhân tổ chức đòi hỏi thì cơ quan HCNN phải đáp ứng ngay -QĐHCNN cá biệt cho phép là QĐHCNN cá biệt do các chủ thể HCNN có thẩm quyền ban hành để cho phép cá nhân hoặc tổ chức thực hiện một hoặc một số hoạt động nhất định -QĐHCNN cá biệt ra lệnh là do các chủ thể HCNN có thẩm quyền ban hành để ngăn cấm hoặc bắt buộc 1 cá nhân hoặc tổ chức không được thực hiện hoặc phải thươcj hiện 1 hay 1 số nhất định C©u 18: §Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu lùc hiÖu qu¶ khi ban hµnh mét Q§ HCNN ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu g×. Liªn hÖ thùc tiÔn QLHCNN ®Ó lµm râ vÊn ®Ò trªn . 1.C¸c yªu cÇu vÒ tÝnh hîp ph¸p cña quyÕt ®Þnh Hc. C¸c quyÕt ®Þnh HC ph¶i phï hîp víi néi dung vµ môc ®Ých cña luËt. Cã nghÜa lµ c¸c quyÕt ®Þnh HCNN kh«ng ®­îc tr¸i víi HiÕn ph¸p, luËt vµ v¨n b¶n cña c¬ quan Nhµ n­íc cÊp trªn . C¸c Q§ hCNN ph¶i ban hµnh trong ph¹m vi thÈm quyÒn cña chñ thÓ ra quyÕt ®Þnh. Yªu cÇu nµy ®ßi hái mçi chñ thÓ chØ cã quyÒn h¹n ban hµnh quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh do ph¸p luËt giao cho, kh«ng l¹m quyÒn, vi quyÒn. ViÖc ph©n ®Þnh râ thÈm quyÒn cña mçi c¬ quan Nhµ n­íc b¶o ®¶m cho c¬ quan thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm mét c¸ch chñ ®éng, chèng cù can thiÖp tr¸i thÈm quyÒn vµo quyÒn h¹n cña c¬ quan kh¸c, tr¸nh tÝnh tr¹ng l¹m quyÒn lÈn tr¸nh tr¸ch nhiÖm lµm mÊt trËt tù QLHCNN. Q§ HCNN ph¶i ®­îc ban hµnh xuÊt ph¸t tõ c¸c lý do x¸c thùc. Yªu cÇu nµy cã nghÜa lµ chØ khi nµo trong ®êi sèng QLNN vµ ®êi sèng d©n c­ xuÊt hiÖn c¸c nhu cÇu, c¸c sù kiÖn ®­îc ph¸p luËt quy ®Þnh cÇn ph¶i ban hµnh quyÕt ®Þnh th× cã quan HCNN míi ban hµnh quyÕt ®Þnh nh»m quy ®Þnh chung hoÆc ¸p dông ph¸p luËt do c¸c tr­êng hîp cô thÓ: Q§ HCNN ph¶i ®­îc ban hµnh ®óng h×nh thøc vµ thñ tôc do ph¸p luËt qui ®Þnh. 2.C¸c yªu cÇu cña tÝnh hîp lý QuyÕt ®Þnh HCNN hîp lý míi cã kh¶ n¨ng thùc thi cao . Nh­ng nguyªn t¾c qu¶n lý Nhµ n­íc b»ng ph¸p luËt ®ßi hái quyÕt ®Þnh HCNN ph¶i hîp ph¸p. Trong mèi quan hÖ gi÷a yªu cÇu hîp ph¸p vµ hîp lý tÝnh hîp ph¸p ®Òu cã ­u thÕ h¬n so víi tÝnh hîp lý kh«ng thÓ v× lý do hîp lý mµ coi th­êng quyÕt ®Þnh cña cÊp trªn tù ban hµnh nh÷ng quyÕt ®Þnh tr¸i víi quyÕt ®Þnh ®ã. Q§HC ph¶i ®¶m b¶o hµi hoµ lîi Ých cña Nhµ n­íc, tËp thÓ vµ c¸ nh©n. yªu cÇu nµy ®ßi hái sù c©n ®èi hîp lý lîi Ých gi÷a Nhµ n­íc vµ x· héi, coi lîi Ých cña Nhµ n­íc lµ lîi Ých chung cña c«ng d©n lµ tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña quyÕt ®Þnh. Q§HCNN ph¶i b¶o ®¶m tÝnh cô thÓ phï hîp víi c¸i ®èi t­îng trong tõng thêi kú . TÝnh côthÓ cña Q§HCNN kh«ng nªn hiÓu mét c¸ch gi¶n ®¬n lµ cÊp ban hµnh nµo Q§ nµo còng cÇn ph¶i cã tÝnh cô thÓ ®ång nhÊt nh­ nhau. Tuú theo tõng cÊp qu¶n lý tÝnh cô thÓ cña Q§ ®­îc thÓ hiÖn sao cho cã hiÖu qu¶. MÆt kh¸c Q§HCNN cÇn ph¶i phï hîp víi c¸c ®èi t­îng qu¶n lý . §ã lµ tiÒn ®Ò lµ c¬ së ®Ó Q§HC cã kh¶ n¨ng thùc thi cao . §èi t­îng qu¶n lý sÏ tù gi¸c thùc hiÖn nh÷ng quyÕt ®Þnh thùc sù phï hîp víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña m×nh. Bªn c¹nh tÝnh cô thÓ phï hîp cña Q§HC th× Q§HC cßn cÇn ban hµnh kÞp thêi. TÝnh kÞp thêi trong QLHCNN cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng . Mét Q§ ®­îc ban hµnh kh«ng kÞp thêi kh«ng nh÷ng kh«ng cã hiÖu qu¶ tÝch cùc cho ho¹t ®éng mµ cßn cã thÓ c¶n trë c«ng vô g©y khã kh¨n cho c¸c cÊp, c¸c bé phËn trong ®¬n vÞ. Q§HCNN ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng to¸n diÖn. Q§HC ph¶i tÝnh kÕt c¸c yÕu tè chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi; ph¶i c¨n cø vµo môc tiªu tr­íc m¾t vµ l©u dµi; ph¶i kÕt hîp gi÷a t¸c dông trùc tiÐp vµ gi¸n tiÕp ®Õn kÕt qu¶, môc tiªu nhiÖm vô cÇn ®¹t ®­îc. MÆt kh¸c, Q§HC ph¶i lµ mét bé phËn cña hÖ thèng Q§HC t¹o ra sù ®ång bé trong ®iÒu chØnh ®Þnh h­íng cña quan hÖ x· héi. Ng«n ng÷ v¨n phßng, c¸ch tr×nh bµy mét Q§ ph¶i râ rµng, dÔ hiÓu, ng¾n gän, chÝnh x¸c kh«ng ®a nghÜa nghÜa lµ ph¶i b¶o ®¶m kü thuËt lËp quy. Liªn hÖ thùc tiÔn. Q§ 26-UB – TP. Hµ Néi 3/2003 quy ®Þnh vÒ thêi gian ho¹t ®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. KÕt qu¶ thùc hiÖn ®· lµm cho nhiÒu ph­¬ng tiÖn giao th«ng kh«ng thÓ ho¹t ®éng theo c¸c quy ®Þnh. ChØ sau 2 ngµy thùc hiÖn ®· ph¶i t¹m ®Þnh chØ ra söa ®æi . C©u 19:H·y ph©n tÝch c¸c b­íc cña giai ®o¹n ban hµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn Q§ trong quy tr×nh ra Q§ theo m« h×nh hîp lý. Cã nh÷ng khã kh¨n g× cÇn quan t©m trong giai ®o¹n nµy . 1.Giai ®o¹n ban hµnh Q§. 1.1.§iÒu tra nghiªn cøu, thu thËp th«ng tin vµ xö lý th«ng tin Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh lµm c¨n cø ®Ó ra quyÕt ®Þnh. §Ó thÊy vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt nhµ l·nh ®¹o cÇn ph¶i tiÕp nhËn c¸c th«ng tin vÒ ho¹t ®éng néi bé th«ng tin bªn ngoµi. MÆt kh¸c, nhµ l·nh ®¹o cßn ph¶i x¸c ®Þnh tÝnh kh¸ch quan tÝnh chÝnh x¸c cña th«ng tin xö lý c¸c th«ng tin nhËn ®­îc. Tõ ®ã cã c¬ së ®Ó t¹o lËp mét hÖ thèng th«ng tin khoa häc, chÝnh x¸c, vµ ®¸ng tin cËn. Víi hÖ thèng th«ng tin hiÖn cã nhµ l·nh ®¹o x©y dùng nªn c¸c ph­¬ng ¸n Q§ lùa chän ra ph­¬ng ¸n tèi ­u. 1.2.So¹n th¶o quyÕt ®Þnh. So¹n th¶o quyÕt ®Þnh cÇn ph¶i ®­a ra th¶o luËn ®Ó lÊy ý kiÕn cña c¸c c¸ nh©n tæ chøc h÷u quan. Cã lo¹i Q§ viÖc lÊy ý kiÕn cã tÝnh chÊt b¾t buéc cã lo¹i Q§ viÖc lÊy ý kiÕn chÝ cã tÝnh chÊt tham kh¶o . C¨n cø vµo néi dung tÝnh chÊt cña Q§HCNN mµ viÖc lùa chän ra ®éi ngò c¸n bé so¹n th¶o còng kh¸c nhau. C¸c Q§HC cã néi dung chÝnh trÞ x· héi kinh tÕ, kü thuËt s©u s¾c cÇn ph¶i ®­îc c¸c chuyªn gia cã kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm vÒ lÜnh vùc ®ã tham gia gãp ý kiÕn. 1.3.Th«ng qua Q§. 1.3.1.Th«ng qua theo chÕ ®é l·nh ®¹o tËpthÓ vµ quyÕt ®Þnh ®a sè. QuyÕt ®Þnh ®­îc th«ng qua víi sè liÖu phiÕu ®­îc ph¸p luËt qui ®Þnh. ChuÈn bÞ, tæ chøc ®iÒu hµnh vµ kÕt thóc cuéc häp, th¶o luËn dù th¶o quyÕt ®Þnh vµ th«ng qua quyÕt ®Þnh. Câu hỏi C©u 1: Anh (chÞ) h·y ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm chung vµ kh¸c biÖt gi÷a qu¶n lý Nhµ níc víi c¸c d¹ng qu¶n lý x· héi kh¸c ®Ó chøng tá “QLNN lµ mét d¹ng qu¶n lý x· héi ®Æc biÖt”. C©u 2: Ph©n tÝch kh¸i niÖm hµnh chÝnh c«ng tõ c¸c gãc ®é tiÕp cËn c¬ b¶n. C©u 3: B»ng c¸c vÝ dô cô thÓ anh (chÞ ) h·y cho biÕt sù kh¸c biÖt gi÷a HCC lµ HC t (HCT). C©u 4: Anh (chÞ) h·y ph©n tÝch nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña HCC. Liªn hÖ thùc hiÖn ho¹t ®éng HCC cña ViÖt Nam ®Ó lµm râ nh÷ng ®Æc trng trªn . C©u 5: Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña HCC ®îc thÓ hiÖn trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam nh thÕ nµo? C©u 6: t¹i sao khoa häc HCC lµ mét lÜnh vùc khoa häc liªn ngµnh cã liªn hÖ chÆt chÏ vµ dùa trªn thµnh tùu cña ngµnh khoa häc kh¸c. C©u 7: Anh ( ChÞ) h·y so s¸nh m« h×nh HCC truyÒn thèng víi m« h×nh míi cña qu¶n lý c«ng (QLC). C©u 8: Ph©n biÖt thÓ chÕ Nhµ níc, thÓ chÕ t vµ thÓ chÕ HC. C©u 9: ThÓ chÕ HCNN cã vai trß nh thÕ nµo trong ho¹t ®éng QLNN? §Ó thùc hiÖn ®óng vai trß ®ã cã vÊn ®Ò chÝnh g× cÇn quan t©m hoµn thiÖn ®èi víi thÓ chÕ HCNN ë níc ta hiÖn nay C©u 10: Khi x©y dùng thÓ chÕ HCNN cÇn ph¶i tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè c¬ b¶n nµo? Cho c¸c vÝ dô minh ho¹ C©u 11: QLHCNN vÒ giáo dục, y tÕ ®îc dùa trªn nh÷ng c¬ së ph¸p lý nµo? C©u 12: Tr×nh bµy néi dung vÒ thÓ chÕ HCNN vÒ kinh tÕ vµ vÒ tµi chÝnh tiÒn tÖ. C©u 13: Chøc n¨ng HCNN lµ g×? Ph©n lo¹i c¸c chøc n¨ng cña HCNN . C©u 14; H·y ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng ®Ó vËn hµnh c¬ quan HCNN cã hiÖu qu¶ C©u 15: h·y ph©n tÝch c¸c ph¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng HCNN. Liªn hÖ thùc tiÔn QLHCNN ë níc ta C©u 16: (Anh) ChÞ hiÓu thÕ nµo vÒ Q§ HCNN? C©u 17: Ph©n lo¹i Q§QLHCNN cã ý nghÜa nh thÕ nµo trong c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh CQ HCNN. Tr×nh bµy c¸c c¸ch ph©n lo¹i. C©u 18: §Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu lùc hiÖu qu¶ khi ban hµnh mét Q§ HCNN ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu g×. Liªn hÖ thùc tiÔn QLHCNN ®Ó lµm râ vÊn ®Ò trªn C©u 19:H·y ph©n tÝch c¸c bíc cña giai ®o¹n ban hµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn Q§ trong quy tr×nh ra Q§ theo m« h×nh hîp lý. Cã nh÷ng khã kh¨n g× cÇn quan t©m trong giai ®o¹n nµy Câu 20 kiểm soát đối với HCNN là gì? sự cần thiết của kiểm soát đối với HCNN Câu 21 QH và HĐND thực hiện quyền kiểm soát đối với HCNN như thế nào? Câu 22 Đảng và các tổ chức CT-XH thực hiện quyền kiểm soát đối với HCNN ntn? Câu 23 Toà án nhân dân thực hiện quyền kiểm soát đối với HCNN ntn? Câu 24 Vai trò của công dân trong việc thực hiện quyền kiểm soát đối với HCNN được thực hiện ntn? đề xuất các giải pháp khắc phục tình trạng kiếu nại kéo dài hiện nay. Câu 25 BMHCNN kiểm soát hoạt động của mình ntn?