Brian Tracy là một trong số các tác giả hàng đầu thế giới và những cuốn sách viết về bí quyết thành công trong cuốc sống và kinh doanh. Những bài nói chuyện hay hội thảo của ông về kỹ năng lãnh đạo , kỹ năng bán hàng, kinh nghiệm quản lí và chiến lược kinh doanh luôn cung cấp những ý tưởng thiết thực và chiến lược khôn ngoan mà người ta có thể tận dụng để đạt được nhiều kết quả tốt đẹp hơn trong mọi lĩnh vực cuộc sống.
38 trang |
Chia sẻ: aloso | Lượt xem: 2013 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu 14 nguyên tắc thành công (Tiếng Việt), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
năng kiӇm soát suy nghƭ cӫa bҥn. Nhѭ Thomas Huxley ÿã nói “Kinh nghiӋm
không phҧi là nhӳng gì xҧy ra vӟi bҥn mà là nhӳng hành ÿӝng cӫa bҥn trѭӟc nhӳng sӵ viӋc ÿó.”
Thay ÿәi luôn là tҩt yӃu và không ngӯng nên ÿLӅu quyӃt ÿӏnh thay ÿәi ÿó sӁҧnh hѭӣng ÿӃn bҥn thӃ
nào là cách bҥn nghƭ vӅ nhӳng gì ÿang xҧy ra là khҧ năng bҥn tұn dөng nhӳng lӧi ích thay ÿәi mang
Oҥi hoһc bҥn buông xuôi cho nhӳng bҩt lӧi ҧnh hѭӣng ÿӃn mình.
Trong cuӕn sách Celebrations of Life (Bӳa tiӋc cӫa cuӝc sӕng), Rene Dubos cho rҵng càng ngày
chúng ta càng lo sӧ sӵ thay ÿәi hѫn và vì ít lý do hѫn. Lý do chúng ta sӧ thay ÿәi là vì chúng ta lo
Oҳng tình trҥng cӫa mình sӁ tӗi tӋ hѫn. Không ai sӧ nhӳng thay ÿәi ÿem lҥi ÿLӅu tӕt ÿҽp hѫn cҧ. Ví
Gө, bҥn biӃt bҥn sҳp phҧi thay ÿәi cách sӕng vì bҥn vӯa trúng sӕ nhѭng bҥn sӁ không thҩy lo sӧ vӟi
Vӵ thay ÿәi này. ChӍ nhӳng thay ÿәi tiӅm ҭn nhӳng tình huӕng xҩu không ngӡ tӟi mӟi khiӃn bҥn
hoҧng sӧ và lo lҳng vì chúng khiӃn bҥn thҩy bҥn sҳp mҩt mӝt phҫn nào ÿó sӵ kiӇm soát cuӝc sӕng
Fӫa bҥn.
0өc ÿích cӫa bҥn là phҧi kiӇm soát ÿѭӧc thay ÿәi, nҳm lҩy nó, sҹn sàng ÿón nhұn và vѭӧt qua nó.
%ҥn sӁ làm ÿѭӧc ÿLӅu này nhӡ kiӇm soát ÿѭӧc xu hѭӟng thay ÿәi trong cuӝc sӕng cӫa bҥn và tin
Wѭӣng rҵng thay ÿәi sӁÿem lҥi nhӳng ÿLӅu tӕt ÿҽp nhѭ bҥn mong muӕn.
Nhӳng ngѭӡi ÿóng tàu luôn biӃt rҵng sӕng tàu càng cao thì tàu càng vӳng chҳc trѭӟc giông bão.
9ӟi con ngѭӡi cNJng nhѭ vұy. Bҥn càng bҧn lƭnh, nghƭa là càng có nhiӅu yӃu tӕ giúp bҥn bình әn
cuӝc sӕng thì bҥn càng khó bӏÿánh bҥi khi nhӳng thay ÿәi bҩt ngӡұp tӟi.
Bҥn có thӇ nâng cao bҧn lƭnh và sӵÿLӅm tƭnh cӫa mình bҵng cách ÿһt ra các mөc tiêu lӟn cho bҧn
thân rӗi viӃt ra bҧn kӃ hoҥch rõ ràng, chi tiӃt ÿӇ thӵc hiӋn chúng. Mөc tiêu giúp bҥn kiӇm soát các
xu hѭӟng thay ÿәi. NӃu có mөc tiêu, bҥn sӁ thҩy thay ÿәi là tҩt yӃu và trong tҫm phán ÿoán chӭ
không phҧi là mӝt sӵ ngүu nhiên. NӃu có mөc tiêu, bҥn sӁ thҩy lҥc quan vӅ nhӳng thay ÿәi vì thay
ÿәi sӁ giúp bҥn tiӃn lên phía trѭӟc, chӭ không phҧi ÿҭy bҥn lҥi phía sau.
1Ӄu bҥn kinh doanh, ÿѭѫng nhiên bҥn sӁ phҧi trҧi qua hàng loҥt nhӳng khó khăn. Ĉó là quy luұt.
Ĉôi khi bҥn có thӇ giҧi quyӃt mӑi viӋc nhѭng có lúc bҥn bҩt lӵc. Ĉôi khi bҥn thҳng, nhѭng cNJng có
lúc bҥn thua. Mһc dù bҥn ÿã cӕ gҳng hӃt sӭc nhѭng nhӳng sӵ viӋc bҩt ngӡ luôn xҧy ra, phá vӥ mӑi
NӃ hoҥch cӫa bҥn. Quá trình này bҳt ÿҫu khi bҥn bҳt ÿҫu khӣi nghiӋp và sӁ tiӃp tөc suӕt cuӝc ÿӡi
Fӫa bҥn. Khó khăn, thay ÿәi, cNJng giӕng nhѭ nhӳng cѫn mѭa vұy, chúng có thӇÿә xuӕng bҩt kì lúc
nào.
Nhѭng nӃu bҥn có mөc tiêu rõ ràng cho công viӋc, gia ÿình và cá nhân bҥn thì cho dù chuyӋn gì
[ҧy ra bҥn cNJng sӁ tұp trung và nhӳng mөc tiêu ÿó và sӁ có cái nhìn xa hѫn vӅ hoàn cҧnh hiӋn tҥi.
7ӯÿó, bҥn có thӇ vѭӧt qua nhӳng khó khăn hiӋn tҥi ÿӇ theo ÿXәi mөc tiêu cӫa mình.
1Ӄu bҥn là ngѭӡi bán hàng, và bҥn ÿã có nhӳng mөc tiêu bán hàng cӫa mình, bҥn sӁ tìm kiӃm ÿѭӧc
Uҩt nhiӅu khách hàng tiӅm năng. Bҥn sӁ cùng lúc tұp trung vào nhӳng khách hàng hiӋn tҥi, khách
hàng tѭѫng lai, khách hàng lӟn cNJng nhѭ khách hàng nhӓ. Bҥn cNJng tұp trung nӛ lӵc ÿӇ phát triӇn
Eҧn thân mình trong lƭnh vӵc cӫa bҥn. Bҥn sӁ có nhӳng kӃ hoҥch và sӁ tham gia vào nhiӅu hoҥt
ÿӝng vӟi nhiӅu ngѭӡi quan trӑng. Có mөc tiêu, bҥn sӁ có cái nhìn toàn diӋn hѫn vӅ mӑi vҩn ÿӅ.
Nhӳng khó khăn, cҧn trӣ gһp phҧi sӁ bӏ gҥt sang bên khi bҥn luôn bұn rӝn vӟi nhӳng công viӋc
khác và vì ÿѫn giҧn là bҥn không cho phép bҧn thân mình quá tұp trung vào mӝt chuyӋn ÿã xҧy ra
không theo dӵ kiӃn.
Ĉһt ra con ÿѭӡng và mөc tiêu rõ ràng nghƭa là bҥn ÿã vӳng vàng trѭӟc khó khăn. Bҥn ÿã trӣ thành
ngѭӡi vӳng chҳc, luôn vѭӧt qua nhӳng suy nghƭ tiêu cӵc. Bѭӟc ÿҫu tiên ÿӇÿӕi mһt vӟi bҩt kì thay
ÿәi nào là bҥn phҧi chҩp nhұn nó. Chҩp nhұn chӭ không phҧi phӫ nhұn hay né tránh. Chҩp nhұn
giúp tâm trí bҥn bình tƭnh và lҥc quan. Lúc bҥn chҩp nhұn rҵng thay ÿәi ÿã diӉn ra và bҥn không thӇ
thay ÿәi nó, bҥn sӁ giҧi quyӃt nó dӉ dàng hѫn và sӁ tұn dөng ÿѭӧc nhӳng lӧi ích cӫa nó.
0ӝt trong nhӳng cách giҧi quyӃt tӕt nhҩt cho nhӳng lo lҳng do sӵ thay ÿәi ÿӝt ngӝt mang lҥi là
ngӗi xuӕng và trҧ lӡi ra giҩy câu hӓi: “Chính xác là mình ÿang lo lҳng vì cái gì?”
Trong y hӑc, chuҭn ÿoán ÿúng là ÿã chӳa ÿѭӧc mӝt nӱa căn bӋnh. Khi bҥn ngӗi xuӕng và xác ÿӏnh
rõ ràng vҩn ÿӅ làm bҥn lo lҳng bҥn sӁ thҩy ÿӥ căng thҷng hѫn và lo lҳng sӁ tӵ biӃn mҩt. Khi bҥn
biӃt vҩn ÿӅ là gì, bҥn sӁ biӃt cách giҧi quyӃt nó.
%ѭӟc thӭ hai là tӵ hӓi mình, “ĈLӅu tӗi tӋ nhҩt có thӇ xҧy ra trong tình huӕng này là gì?” Lo lҳng
thѭӡng xuҩt hiӋn do bҥn không giám ÿӕi mһt vӟi nhӳng hұu quҧ mà khó khăn có thӇ mang lҥi. Khi
Eҥn biӃt ÿѭӧc hұu quҧ tӗi tӋ nhҩt là gì và viӃt nó ra bên cҥnh vҩn ÿӅ cӫa bҥn, bҥn sӁ thҩy rҵng cho
dù vҩn ÿӅ là gì bҥn cNJng có thӇ giҧi quyӃt ÿѭӧc. Và sau khi bҥn xác ÿӏnh ÿLӅu tӗi tӋ nhҩt có thӇ xҧy
ra thì nhӳng lo lҳng cNJng dҫn tan biӃn.
Sau ÿó hãy chҩp nhұn tình huӕng xҩu nhҩt có thӇ xҧy ra. Hãy giҧi tӓa bҵng cách nghƭ rҵng cho dù
tình huӕng xҩu nhҩt có xҧy ra ÿi nӳa thì cNJng không có nghƭa là bҥn ÿã mҩt tҩt cҧ. Bҥn sӁ chҩp
nhұn hұu quҧ và tiӃp tөc bѭӟc tӟi. Thӵc tӃ có thӇ sӁ tӗi tӋ hѫn bҥn tѭӣng nhѭng khi bҥn chҩp nhұn
Wҩt cҧ nhӳng ÿLӅu có thӇ xҧy ra, bҥn tӵ giҧi thoát mình khӓi nhӳng căng thҷng và lo lҳng. Khi ÿó,
Eҥn ÿã sҹn sàng ÿӇ tiӃp tөc bѭӟc thӭ ba ÿӇÿӕi mһt vӟi nhӳng thay ÿәi. Ĉó là ÿLӅu chӍnh hành ÿӝng
Fӫa mình ÿӇ phù hӧp vӟi hoàn cҧnh mӟi.
Hãy tӵ hӓi, “Tôi có thӇ làm gì ÿӇ ngăn không cho ÿLӅu tӗi tӋ nhҩt xҧy ra?” Trong các trѭӡng dҥy vӅ
kinh doanh, ÿây là mӝt phҫn rҩt quan trӑng trong quá trình ra quyӃt ÿӏnh, còn ÿѭӧc gӑi là “giҧm
thiӇu thiӋt hҥi tӕi ÿa”. Bҥn có thӇ làm gì ÿӇ giҧm thiӇu nhӳng thiӋt hҥi lӟn nhҩt có thӇ xҧy ra do mӝt
khó khăn hoһc thay ÿәi bҩt ngӡ mang lҥi? Khi bҥn suy nghƭ nhӳng ÿLӅu mình có thӇ làm, bҥn ÿang
ÿLӅu chӍnh suy nghƭ cӫa bҥn cho phù hӧp vӟi nhӳng thông tin mӟi và chuҭn bӏ các bѭӟc ÿӇÿӕi phó
Yӟi nhӳng thay ÿәi mӝt cách hiӋu quҧ.
%ѭӟc cuӕi cùng trong phѭѫng pháp ÿӕi mһt vӟi thay ÿәi gӗm 4 bѭӟc là cҧi thiӋn tình tình mӟi.
Thông thѭӡng, thay ÿәi thӇ hiӋn nhӳng thiӃu sót trong kӃ hoҥch và nhӳng sai lҫm trong con ÿѭӡng
Fӫa bҥn. Nhӳng thay ÿәi lӟn kéo theo các vҩn ÿӅ nghiêm trӑng thӇ hiӋn rҵng bҥn ÿang ÿi nhҫm
ÿѭӡng. Ngѭӡi xѭa có câu, “Khӫng hoҧng nghƭa là sҳp sӱa có nhӳng thay ÿәi.” Thay vì trӵc diӋn
ÿӕi mһt vӟi nhӳng thay ÿәi, bҥn hãy khéo léo ngҧ theo nó, và bҥn sӁ thҩy thay ÿәi là mӝt ÿLӅu tӕt
và sӁ giúp bҥn ÿҥt ÿѭӧc mөc tiêu.
Ông W. Clement Stone, ngѭӡi sáng lұp công ty Combined Insurance Company of America ÿѭӧc
biӃt ÿӃn nhѭ mӝt ngѭӡi “hoang tѭӣng vӅ sӵ thay ÿәi.” Ông tin rҵng nhӳng viӋc xҧy ra ÿӅu là mӝt
phҫn kӃ hoҥch giúp ông thành công hѫn. Vì vұy, mӛi khi mӝt viӋc ÿӝt xuҩt xҧy ra, ông liӅn nói,
“Tӕt” và xem xét nhӳng lӧi ích cӫa tình huӕng ÿó.
1Ӄu bҥn xem xét kӻ lѭӥng mӛi sӵ thay ÿәi, bҥn sӁ luôn thҩy nhӳng ÿLӇm tӕt và nhӳng lӧi ích trong
ÿó. Hãy tìm kiӃm nhӳng bài hӑc quý giá ҭn chӭa trong mӛi khó khăn. Hãy tìm hiӇu xem bҥn có thӇ
Wұn dөng nhӳng lӧi ích tiӅm tàng nào tӯ nhӳng thay ÿәi. ChӍ cҫn bҥn biӃt cách tұn dөng thì thay ÿәi
VӁ giúp bҥn tránh ÿѭӧc nhӳng vҩn ÿӅ lӟn hѫn trong tѭѫng lai. Nhѭ tôi ÿã nói ӣ trên, trong mӝt lúc,
trí não chúng ta chӍ có thӇ nghƭ vӅ mӝt viӋc, nӃu bҥn bҳt bҧn thân mình nghƭ vӅ nhӳng mһt tích cӵc
Fӫa thay ÿәi, bҥn sӁ giӳ cho trí tuӋ minh mүn, và thái ÿӝ lҥc quan, tin tѭӣng.
Viktor Frankl ÿã nói tӵ do lӟn nhҩt cho loài ngѭӡi là quyӅn ÿѭӧc lӵa chӑn thái ÿӝ cӫa mình ÿӕi vӟi
Pӝt tình huӕng nào ÿó. Bҥn không thӇ kiӇm soát nhӳng ÿLӅu sӁ xҧy ra vӟi bҥn, nhѭng bҥn có thӇ
kiӇm soát thái ÿӝ cӫa mình ÿӕi vӟi nhӳng viӋc ÿó. Và nhѭ vұy nghƭa là bҥn ÿã vѭӧt qua thay ÿәi,
chӭ không phҧi ÿӇ thay ÿәi vѭӧt qua bҥn.
'ҩu hiӋu cӫa mӝt ngѭӡi hiӋu quҧ là khҧ năng giҧi quyӃt nhӳng mѫ hӗ. Ĉây là khҧ năng xӱ lý hiӋu
quҧ các tình huӕng thay ÿәi. Bҥn càng tiӃn lên phía trѭӟc thì thu nhұp, vӏ trí, danh tiӃng cӫa bҥn
càng cao, trách nhiӋm cӫa bҥn càng nһng nӅ, và nhӳng thay ÿәi quanh bҥn càng nhiӅu. Ӣ mӛi giai
ÿRҥn, khҧ năng giӳ bình tƭnh, sáng suӕt và tin tѭӣng sӁÿѭa bҥn tӟi thành công. Cuӕi cùng, khҧ
Qăng làm viӋc tӕt trong mӝt thӃ giӟi ÿҫy nhӳng biӃn ÿӝng chính là thѭӟc ÿo con ngѭӡi bҥn. Và bí
quyӃt là hãy chҩp nhұn thay ÿәi, ÿLӅu chӍnh theo nó và phát triӇn trong hoàn cҧnh mӟi. NӃu bҥn cӭ
tiӃp tөc thӵc hành nhѭ vұy, bҥn sӁ có cҧm giác tuyӋt vӡi khi tӵ làm chӫ, tӵ quyӃt ÿӏnh cuӝc sӕng
Wѭѫi sáng cӫa mình.
NGUYÊN TҲC 11: QUҦN LÝ THӠI GIAN
Có lӁ vҩn ÿӅ mà nhiӅu ngѭӡi hiӋn nay thѭӡng gһp phҧi là viӋc thiӃu thӕn thӡi gian. Hҫu nhѭ ai
FNJng cҧm thҩy mình có quá nhiӅu viӋc phҧi làm và dѭӡng nhѭ chҷng có lúc nào ÿӇ nghӍ ngѫi thѭ
giãn cҧ. Có nhiӅu ngѭӡi luôn cҧm thҩy mӋt mӓi vì trăm công nghìn viӋc, và tӋ hҥi là càng làm viӋc
nhiӅu hӑ càng rѫi vào cҧm giác mӋt mӓi này. Chính ÿLӅu này khiӃn bҥn dӉ lâm vào tình trҥng ÿӕi
phó vӟi mӑi thӭ xung quanh. Có nghƭa là thay vì quyӃt ÿӏnh rõ ràng muӕn làm gì, bҥn lҥi thѭӡng
xuyên phҧn ӭng lҥi mӝt cách tӵ nhiên nhӳng gì diӉn ra xung quanh mình. Và hiӇn nhiên là chҷng
Pҩy chӕc mà bҥn sӁ mҩt ÿi khҧ năng tӵ chӫ cӫa mình. Bҥn dӉ rѫi vào trҥng thái cҧm thҩy cuӝc
Vӕng ÿang ÿLӅu khiӇn mình, chӭ không phҧi là bҧn thân bҥn ÿang sӕng cuӝc sӕng cӫa chính mình.
ĈӇ tránh ÿLӅu này xҧy ra, bҥn phҧi thѭӡng xuyên nhìn lҥi bҧn thân, xem mình ÿang làm gì. Hãy suy
nghƭ thұt nghiêm túc bҥn là ai và bҥn ÿang ÿi vӅÿâu. Bҥn phҧi biӃt ÿѭӧc nhӳng gì là thӵc sӵ quan
trӑng vӟi bҧn thân, và liӋu nhӳng gì bҥn làm có ÿúng nhѭ thӃ hay không. Bҥn phҧi quҧn lý tӕt thӡi
gian cӫa mình, chӭ không phҧi là mӝt tên nô lӋ cӫa thӡi gian, cӫa hàng trăm công viӋc và nhu cҫu
Fҫn ÿӃn quӻ thӡi gian quý báu cӫa bҥn. Bҥn phҧi biӃt cách sҳp xӃp mӑi hoҥt ÿӝng thұt hӧp lý ÿӇÿҥt
ÿѭӧc cân bҵng cuӝc sӕng cho bҧn thân.
Hành ÿӝng thiӃu suy nghƭ chính là nguyên nhân cӫa mӑi thҩt bҥi. Khҧ năng tѭ duy chính là tài sҧn
có giá trӏ nhҩt mà bҥn ÿang sӣ hӳu. NӃu bҥn cҧi thiӋn ÿѭӧc khҧ năng tѭ duy cӫa mình, bҥn sӁ cҧi
thiӋn ÿѭӧc chҩt lѭӧng cuӝc sӕng cӫa bҥn, ÿôi lúc là ngay lұp tӭc.
Thӡi gian là nguӗn tài sҧn vô giá, mӝt khi ÿã trôi qua thì không thӇ lҩy lҥi ÿѭӧc và cNJng không phҧi
là thӭ mà bҥn có thӇ tiӃt kiӋm ÿѭӧc. Có mӝt cách ÿӇ sӱ dөng hӧp lý thӡi gian là phân bә nó vào
nhӳng hoҥt ÿӝng mang lҥi giá trӏ cao cho bҥn. Mӑi viӋc ÿӅu cҫn thӡi gian. Và hiӇn nhiên thӡi gian
FNJng rҩt cҫn thiӃt ÿӕi vӟi nhӳng mӕi quan hӋ quan trӑng trong ÿӡi bҥn. Chính vì thӃ, trѭӟc khi ÿӏnh
dùng thӡi gian vào viӋc gì, hãy dành ra mӝt lúc ÿӇ suy nghƭ cân nhҳc vӅ khoҧng thӡi gian ÿó. Ĉó
chính là cách mà bҥn có thӇ cҧi thiӋn tình trҥng quҧn lý thӡi gian cӫa mình mӝt cách nhanh chóng.
Tôi ÿã tӯng nghƭ rҵng quҧn lý thӡi gian ÿѫn giҧn chӍ là mӝt công cө kinh doanh, giӕng nhѭ mӝt cái
máy tính hay mӝt chiӃc ÿLӋn thoҥi di ÿӝng. Hay nói cách khác quҧn lý thӡi gian là cách ÿӇ bҥn làm
ÿѭӧc nhiӅu viӋc hѫn trong mӝt khoҧng thӡi gian ngҳn hѫn, và cuӕi cùng là bҥn sӁ kiӃm ÿѭӧc nhiӅu
tiӅn hѫn. Tuy nhiên, sau ÿó tôi mӟi vӥ ra rҵng quҧn lý thӡi gian không phҧi là mӝt hoҥt ÿӝng hay
Pӝt kӻ năng thӭ yӃu. Ngѭӧc lҥi ÿó chính là kӻ năng cӕt lõi mà mӑi thӭ khác trong cuӝc sӕng phҧi
Gӵa theo ÿó.
Trong công viӋc hay trong hoҥt ÿӝng kinh doanh nói chung, có rҩt nhiӅu nhu cҫu mà bҥn phҧi cҫn
ÿӃn quӻ thӡi gian không chӍ cӫa mình mà còn cӫa ngѭӡi khác nӳa. Tuy nhiên, khi ӣ nhà hay trong
ÿӡi sӕng riêng tѭ cӫa mình, bҥn lҥi toàn quyӅn quyӃt ÿӏnh ÿӕi vӟi tҩt cҧ thӡi gian mà mình có. Và
ÿây chính là quӻ thӡi gian mà tôi muӕn tұp trung bàn ÿӃn.
Quҧn lý thӡi gian cá nhân bҳt ÿҫu tӯ chính bҧn thân bҥn. Nó bҳt ÿҫu bҵng viӋc bҥn suy nghƭ xem
cái gì thӵc sӵ quan trӑng vӟi bҥn trong cuӝc ÿӡi này. Và ÿLӅu này chӍ thӵc sӵ có ý nghƭa khi bҥn
Vҳp xӃp các công viӋc cө thӇ mà bҥn muӕn ÿҥt ÿѭӧc. Trong trѭӡng hӧp này, bҥn cNJng cҫn phҧi ÿһt
ra các mөc tiêu cho ba lƭnh vӵc chính trong ÿӡi mình. Thӭ nhҩt, ÿó là các mөc tiêu liên quan ÿӃn
gia ÿình và ÿӡi sӕng cá nhân. Ĉây chính là nhӳng lý do tҥi sao bҥn lҥi thӭc dұy mӛi sáng, tҥi sao
Eҥn phҧi làm viӋc chăm chӍ và không ngӯng nâng cao nhӳng kӻ năng cӫa mình, tҥi sao bҥn phҧi
Eұn tâm vӅ tiӅn bҥc và ÿôi lúc còn phҧi bӵc tӭc vì nhӳng nhu cҫu cҫn ÿӃn thӡi gian cӫa bҥn.
9ұy nhӳng mөc tiêu cá nhân và gia ÿình cӫa bҥn là gì, cҧ hӳu hình và vô hình? Mӝt mөc tiêu hӳu
hình cho gia ÿình có thӇ là mӝt ngôi nha khang trang hѫn, xe hѫi sang trӑng hѫn, mӝt chiӃc tivi to
Kѫn, mӝt chuyӃn du lӏch, hay bҩt kǤ thӭ gì khác cҫn ÿӃn tiӅn bҥc. Trong khi ÿó, mӝt mөc tiêu vô
hình có thӇ là xây dӵng mӕi quan hӋ tӕt ÿҽp hѫn vӟi ngѭӡi bҥn ÿӡi và con cái, cNJng có thӇ là dành
nhiӅu thӡi gian hѫn cho gia ÿình, ÿӇ cùng ÿi dҥo hay ÿӑc sách vӟi nhau… Khi bҥn ÿã ÿѭӧc nhӳng
Pөc tiêu cá nhân và gia ÿình nhѭ thӃ này có nghƭa là vӅ cѫ bҧn bҥn ÿã quҧn lý ÿѭӧc thӡi gian cӫa
mình, hay nói cách khác bҥn ÿã ÿҥt ÿѭӧc mөc ÿích chính cӫa viӋc quҧn lý thӡi gian.
0өc tiêu thӭ hai liên quan ÿӃn công viӋc và sӵ nghiӋp cӫa bҥn. Ĉây chính là phѭѫng tiӋn ÿӇ bҥn
ÿҥt ÿѭӧc mөc tiêu thӭ nhҩt. Bҥn phҧi có ÿѭӧc mӭc thu nhұp bao nhiêu mӟi ÿáp ӭng ÿѭӧc nhӳng
Pөc tiêu cӫa gia ÿình bҥn? Bҥn phҧi làm thӃ nào ÿӇ phát triӇn các kӻ năng và khҧ năng cӫa mình ÿӇ
ÿӭng vӳng và vѭѫn liên trong sӵ nghiӋp cӫa mình? Nhӳng mөc tiêu vӅ công viӋc nhѭ thӃ này cNJng
vô cùng quan trӑng, ÿһc biӋt là khi cân bҵng vӟi nhӳng mөc tiêu cá nhân và gia ÿình.
Loҥi mөc tiêu thӭ ba là nhӳng mөc tiêu phát triӇn cá nhân. Nên nhӟ, chiӃn thҳng bҧn thân luôn là
chiӃn thҳng vƭÿҥi nhҩt. Cuӝc sӕng bên ngoài cӫa bҥn sӁ phҧn ánh ÿӡi sӕng nӝi tҥi cӫa bҥn nhѭ thӃ
nào. NӃu bҥn mong nhұn ÿѭӧc nhӳng ÿLӅu có giá trӏ trong ÿӡi sӕng cá nhân cNJng nhѭ sӵ nghiӋp,
trѭӟc hӃt bҥn phҧi trӣ thành mӝt ngѭӡi có giá trӏ trong quá trình tӵ phát triӇn bҧn thân mình. Hãy
xây dӵng chính bҧn thân trѭӟc khi muӕn xây dӵng cuӝc sӕng cӫa mình. Có lӁ bí quyӃt thành công
Oӟn nhҩt nҵm ӣ chӛ bҥn có thӇ trӣ thành mӝt ngѭӡi mà mình muӕn ÿӇÿҥt ÿѭӧc bҩt kǤ mөc tiêu nào
mà bҥn thӵc sӵ muӕn ÿҥt ÿѭӧc. Tuy nhiên ÿӇ làm ÿѭӧc nhѭ thӃ, bҥn phҧi nӛ lӵc rҩt nhiӅu và không
bao giӡÿѭӧc bӓ cuӝc.
0ӝt khi bҥn ÿã có danh sách nhӳng mөc tiêu cá nhân và gia ÿình, cNJng nhѭ nhӳng mөc tiêu vӅ
công viӋc và sӵ nghiӋp, bҥn phҧi quyӃt ÿӏnh thӭ tӵѭu tiên rõ ràng cho chúng. ĈLӅu gì là quan trӑng
nhҩt vӟi bҥn, mà bҥn có thӇ làm ÿӇ có ÿѭӧc hҥnh phúc, sӵ thoҧ mãn và niӅm vui trong cuӝc sӕng.
Song song vӟi viӋc làm này là xác ÿӏnh nhӳng vҩn ÿӅ thӭ yӃu, là nhӳng viӋc mà bҥn sӁ làm ít hѫn
và muӝn hѫn.
Có mӝt sӵ thұt là lӏch cӫa bҥn sӁ luôn ÿһc kín. Bҥn không có mӝt khoҧng thӡi gian nào trӕng cҧ.
Chính bӣi vұy, nӃu muӕn làm mӝt viӋc gì ÿó mӟi, bҥn phҧi tӯ bӓ mӝt công viӋc cNJ nào ÿó. NӃu
muӕn tham gia vào mӝt hoҥt ÿӝng nào ÿó, cNJng ÿӗng nghƭa vӟi viӋc phҧi rút khӓi mӝt công viӋc
khác. Ĉây chính là lúc mà bҥn phҧi cân nhҳc thұt cҭn thұn, ÿѭӧc cái này thì mҩt cái kia.
1Ӄu bҥn muӕn dành nhiӅu thӡi gian hѫn cho gia ÿình, bҥn phҧi xác ÿӏnh ÿѭӧc nhӳng công viӋc nào
có thӇ cҧn trӣ ý muӕn này cӫa bҥn. Mӝt nguyên tҳc cӫa quҧn lý thӡi gian là khoҧng thӡi gian
“cӭng”, ví dө nhѭ thӡi gian làm viӋc, sӁ tác ÿӝng ÿӃn nhӳng khoҧng thӡi gian “mӅm”, nhѭ thӡi
gian bҥn dành cho gia ÿình. ĈLӅu này có nghƭa là nӃu bҥn không hoàn thành công viӋc ӣ cѫ quan vì
ÿã không sӱ dөng tӕt thӡi gian cӫa mình ӣÿó, bҥn phҧi lҩy bӟt thӡi gian mình dành cho gia ÿình.
Và kӃt quҧ là bҥn sӁ dӉ rѫi vào trҥng thái mâu thuүn, vì vӟi bҥn gia ÿình là quan trӑng, nhѭng bҥn
FNJng không muӕn công viӋc bӏҧnh hѭӣng. Bҥn sӁ dӉ bӵc tӭc và tѭӣng chӯng nhѭ phҧi chӏu rҩt
nhiӅu sӭc ép.
Hãy suy nghƭ theo hѭӟng này. Mӛi giây phút mà bҥn ÿang lãng phí tӯ lúc bҥn thӭc dұy chính là
khoҧng thӡi gian mà cuӕi cùng chính gia ÿình bҥn thiӃu thӕn. Vì thӃ hãy tұp trung vào công viӋc
khi bҥn ӣ cѫ quan ÿӇ cuӕi ngày bҥn có thӡi gian vӟi gia ÿình khi bҥn vӅ nhà. Có ba câu hӓi mҩu
chӕt mà bҥn có thӇ thѭӡng xuyên hӓi bҧn thân mình ÿӇ giӳÿѭӧc cân bҵng trong cuӝc sӕng. Câu hӓi
thӭ nhҩt là: “Cái gì thӵc sӵ quan trӑng vӟi tôi?” Bҩt kǤ lúc nào bҥn cҧm thҩy mình có quá nhiӅu
viӋc phҧi làm trong khi lҥi có rҩt ít thӡi gian, hãy dӯng ngay mӑi viӋc lҥi và hӓi bҧn thân mình câu
Kӓi này. Và sau ÿó, phҧi ÿҧm bҧo nhӳng gì bҥn làm chính là câu trҧ lӡi cho câu hӓi ÿó.
Câu hӓi thӭ hai là: “Nhӳng hoҥt ÿӝng nào mang lҥi cho tôi nhӳng giá trӏ cao nhҩt?” Trong ÿӡi sӕng
cá nhân cӫa bҥn, ÿLӅu này có nghƭa là “Nhӳng viӋc nào mang lҥi cho tôi sӵ thӓa mãn và hài lòng
nhҩt? Trong sӕ nhӳng viӋc mà tôi có thӇ làm ÿѭӧc, ÿâu là công viӋc mà tôi có thӇ tҥo ra nhiӅu giá
trӏ nhҩt cho cuӝc sӕng cӫa mình?”
Và câu hӓi cuӕi cùng mà bҥn phҧi thѭӡng xuyên hӓi ÿi hӓi lҥi là: “HiӋn tҥi cách sӱ dөng thӡi gian
nào cӫa tôi là có giá trӏ nhҩt?” Bӣi vì bҥn chӍ có thӇ làm ÿѭӧc mӝt viӋc tҥi mӝt thӡi ÿLӇm, bҥn phҧi
thѭӡng xuyên sҳp xӃp lҥi cuӝc sӕng cӫa mình ÿӇ có thӇ làm ÿѭӧc mӝt viӋc quan trӑng nhҩt vào bҩt
NǤ thӡi ÿLӇm nào.
Quҧn lý thӡi gian cá nhân khiӃn bҥn có thӇ lӵa chӑn công viӋc nào ÿӇ làm trѭӟc, công viӋc nào làm
sau, và viӋc gì không nên làm. Nó cNJng giúp bҥn có thӇ sҳp xӃp hӧp lý mӑi khía cҥnh trong ÿӡi
Vӕng cӫa mình. Làm sao ÿӇ có ÿѭӧc niӅm vui, hҥnh phúc và sӵ thӓa mãn lӟn nhҩt tӯ nhӳng viӋc mà
Eҥn làm.
NGUYÊN TҲC 12: SӬC MҤNH CӪA QUYӄN UY
Có thӇ hiӇu khái quát rҵng quyӅn uy là mӝt tӕ chҩt riêng có cӫa mӝt nhà lãnh ÿҥo. Mӝt lãnh tө có
quyӅn uy là ngѭӡi có sӭc thu hút ÿһc biӋt, có thӇ có ÿѭӧc lòng trung thành ÿһc biӋt và nhiӋt huyӃt
Fӫa công chúng. Tuy nhiên trong mӝt sӕ trѭӡng hӧp, quyӅn uy cNJng thӇ hiӋn sӭc thu hút cӫa mӝt
ngѭӡi nào ÿó, và hӑ thӇ hiӋn nó ÿӃn mӭc ÿӝ nào. Bҥn sӁ có quyӅn uy ÿӕi vӟi nhӳng ngѭӡi kính
trӑng bҥn, tôn trӑng hay khâm phөc bҥn. Ĉó có thӇ là nhӳng thành viên trong gia ÿình bҥn, bҥn bè
Fӫa bҥn hay là nhӳng ngѭӡi ÿӗng nghiӋp. Bҩt kǤ lúc nào và ӣ bҩt cӭ nѫi ÿâu, nӃu mӝt ngѭӡi luôn
Fҧm thҩy mình chӫÿӝng trѭӟc ngѭӡi khác thì hӑ trӣ nên có quyӅn uy hay nói cách khác là có sӭc
quyӃn rNJ rӗi.
ĈӇ giҧi thích rõ hѫn vӅ quyӅn uy, nhiӅu ngѭӡi cho rҵng ÿó là do mӝt cái gì ÿó toát ra tӯ mӝt ngѭӡi.
Có thӇ sӭc hҩp dүn ÿó khó ÿӏnh hình rõ ràng ÿѭӧc, nhѭng nó lҥi toát ra tӯ mӝt ngѭӡi và ҧnh hѭӣng
ÿӃn nhӳng khác xung quanh, dù theo hѭӟng tích cӵc hay tiêu cӵc ÿi chăng nӳa. Trong nhӳng bӭc
tranh tôn giáo, khi vӁ vҫng hào quang trên ÿӍnh ÿҫu các vӏ thҫn thánh, chính ngѭӡi hӑa sӻ muӕn
Pӝt tҧÿӃn thӭ ánh sáng mà nhiӅu ngѭӡi cho rҵng hӑÿã nhìn thҩy trên ÿҫu nhӳng ngѭӡi ÿó khi hӑ
Fҫu nguyӋn hay nói chuyӋn.
Ngay bҧn thân bҥn cNJng có mӝt sӭc hҩp dүn nào ÿó cho dù ÿôi lúc không phҧi ai cNJng nhұn ra
ÿѭӧc. Chính ÿLӅu này tác ÿӝng ÿӃn cách mà ngѭӡi khác ÿӕi xӱ lҥi vӟi bҥn nhѭ thӃ nào. Có rҩt nhiӅu
cách và cNJng nhiӅu lý do khiӃn bҥn phҧi làm cho mình trӣ thành mӝt ngѭӡi có sӭc quyӃn rNJ hѫn.
1Ӄu bҥn làm viӋc trong lƭnh vӵc bán hàng, mӭc ÿӝ quyӅn uy hay sӭc quyӃn rNJ cӫa bҥn thӇ hiӋn ӣ
chӛ bҥn tác ÿӝng ÿӃn nhӳng khách hàng tiӅm năng cӫa mình ra sao và liӋu hӑ sӁ làm ăn vӟi bҥn
trong bao lâu. Nhӳng ngѭӡi thành công trong lƭnh vӵc này thѭӡng khác hѫn ngѭӡi bình thѭӡng ӣ
chӛ là hӑ hòa hӧp hѫn vӟi khách hàng. Hӑ luôn hӗ hӣi vӟi khách hàng, luôn chӫÿӝng và tӓ ra ÿáng
tin cұy hѫn nhӳng ngѭӡi khác. Vӟi nhӳng ngѭӡi nhѭ thӃ, viӋc bán hàng thұt dӉ dàng, và càng ngày
Kӑ càng bán ÿѭӧc nhiӅu hàng hѫn. Nhӳng ngѭӡi bán hàng có sӭc hҩp dүn ÿһc biӋt nhѭ thӃ thѭӡng
Fҧm thҩy thoҧi mái tӯ công viӋc, ít khi chӏu nhӳng áp lӵc và không có sӵ phҧn ÿӕi tӯ ngѭӡi khác.
1Ӄu bҥn ÿang kinh doanh, quyӅn uy sӁ giúp ích rҩt nhiӅu cho bҥn khi bҥn làm viӋc vӟi nhân viên
Fӫa mình, vӟi nhà cung cҩp, vӟi ngân hàng, vӟi khách hàng và vӟi bҩt kǤ ai có liên quan ÿӃn thành
công cӫa doanh nghiӋp bҥn. Mӑi ngѭӡi có xu hѭӟng bӏҧnh hѭӣng tӯ nhӳng ngѭӡi có quyӅn uy và
Vӭc hҩp dүn. Hӑ luôn muӕn giúp ÿӥ và hӛ trӧ nhӳng ngѭӡi nhѭ thӃ. Khi bҥn ÿã có quyӅn uy rӗi,
Eҥn sӁ có rҩt nhiӅu cѫ hӝi mà ngѭӡi khác mang lҥi.
Trong nhӳng mӕi quan hӋ cá nhân cӫa mình, sӭc quyӃn rNJ, hҩp dүn cӫa bҥn sӁ khiӃn cuӝc sӕng cӫa
Eҥn vui vҿ và hҥnh phúc hѫn. Rҩt tӵ nhiên, mӑi ngѭӡi sӁ thích ÿѭӧc ӣ gҫn bҥn. Nhӳng ngѭӡi trong
gia ÿình hay bҥn bè cӫa bҥn sӁ càng hҥnh phúc hѫn khi làm mӑi viӋc cùng bҥn, và bҥn sӁ càng có
nhiӅu ҧnh hѭӣng ÿӃn hӑ hѫn.
Có mӝt mӕi liên hӋ chһt chӁ giӳa sӭc hҩp dүn riêng có cӫa mӛi ngѭӡi và thành công trong ÿӡi cӫa
Kӑ. Có lӁ 85% thành công và hҥnh phúc cӫa bҥn xuҩt phát tӯ nhӳng mӕi quan hӋ và giao tiӃp cӫa
Eҥn vӟi ngѭӡi khác. Mӑi ngѭӡi càng phҧn ӭng tích cӵc lҥi vӟi bҥn bao nhiêu, thì bҥn càng có nhiӅu
khҧ năng ÿҥt ÿѭӧc nhӳng thӭ mình muӕn bҩy nhiêu.
Nói chung, khi chúng ta bàn ÿӃn quyӅn uy, chúng ta ÿang bàn ÿӃn quy luұt cӫa sӵ quyӃn rNJ. Quy
luұt này ÿѭӧc nhҳc ÿӃn theo rҩt nhiӅu cách khác nhau, song vӅ cѫ bҧn, quy luұt này muӕn nói rҵng
Eҥn thѭӡng thu hút nhӳng con ngѭӡi hay nhӳng sӵ viӋc hòa hӧp vӟi nhӳng suy nghƭ chӫÿҥo cӫa
Eҥn.
HiӇu theo mӝt nghƭa nào ÿó, bҥn là mӝt cái nam châm sӕng ÿӝng, và bҥn không ngӯng phát ra
nhӳng làn sóng suy nghƭ, và nhӳng suy nghƭ này sӁÿѭӧc nhӳng ngѭӡc khác, nhӳng ngѭӡi có cùng
Eѭӟc sóng vӟi bҥn, bҳt gһp ÿѭӧc. Nói mӝt cách dӉ hiӇu, tѭ tѭӣng cӫa bҥn ra sao thì cuӝc sӕng cӫa
Eҥn cNJng phҧn chiӃu lҥi tѭѫng tӵ nhѭ thӃ, tӯ nhӳng ý tѭӣng, cѫ hӝi, nguӗn lӵc, tình huӕng trong
cuӝc sӕng hay bҩt kǤ thӭ gì khác.
Quy luұt quyӃn rNJ còn giҧi thích rҵng bҥn có thӇ xây dӵng mӭc ÿӝ quyӅn uy cho mình ÿӇ tӯÿó có
thӇ có nhӳng ҧnh hѭӣng lӟn hѫn và tích cӵc hѫn ÿӃn ngѭӡi khác, nhӳng ngѭӡi hӧp tác vӟi bҥn, ӫng
Kӝ bҥn…
ĈLӅu quan trӑng mà bҥn cҫn ghi nhӟ vӅ quyӅn uy là bҧn thân nó lҥi phө thuӝc rҩt lӟn vào sӵ nhұn
thӭc cӫa ngѭӡi khác. Có nghƭa là nó dӵa vào nhӳng gì ngѭӡi khác nghƭ vӅ bҥn. Không phҧi là thӵc
WӃ bҥn nhѭ thӃ nào mà là ngѭӡi khác cho rҵng bҥn nhѭ thӃ nào. Chҷng hҥn nhѭ mӝt ngѭӡi có thӇ
Wҥo ra quyӅn uy cho mӝt ngѭӡi khác bҵng cách nói nhӳng lӡi hoa mӻ vӅ ngѭӡi ÿó vӟi mӝt ngѭӡi
thӭ ba. NӃu bҥn tin rҵng bҥn sҳp sӱa gһp mӝt ngѭӡi nәi bұt và quan trӑng, thì chҳc chҳn ngѭӡi ÿó
VӁ có quyӅn uy vӟi bҥn.
HiӇn nhiên là quyӅn uy có duy trì ÿѭӧc lâu hay không còn tùy thuӝc nhiӅu vào con ngѭӡi thӵc chҩt
Fӫa bҥn là nhѭ thӃ nào, chӭ không chӍ là nhӳng gì bҥn làm. Mһc dù vұy, bҥn có thӇ tҥo ra nhұn thӭc
YӅ quyӅn uy cӫa mình bҵng cách lӧi dөng 10 sӭc mҥnh lӟn nhҩt cӫa cá tính mà có vҿ sӁ có tác ÿӝng
chӫ yӃu ÿӃn cách ngѭӡi khác suy nghƭ và cҧm giác vӅ bҥn.
Thӭ nhҩt là sӭc mҥnh cӫa mөc ÿích. Nhӳng ngѭӡi có quyӅn uy, dù là nam hay nӳ, hҫu hӃt ÿӅu ý
thӭc rõ ràng hӑ là ai, hӑÿang ÿi ÿâu và hӑÿang cӕ gҳng ÿҥt ÿѭӧc cái gì. Nhӳng ngѭӡi nhѭ thӃ luôn
biӃt ÿѭӧc hӑ muӕn gì và hӑ phҧi làm gì ÿӇÿҥt ÿѭӧc mong muӕn ÿó. Hӑ lên kӃ hoҥch cho nhӳng
công viӋc cӫa mình và làm viӋc theo kӃ hoҥch ÿó. Mӝt trong nhӳng tӕ chҩt quan trӑng nhҩt cӫa nhà
lãnh ÿҥo là phҧi có tҫm nhìn, tӭc là có mөc ÿích nhҩt ÿӏnh.
%ҧn thân bҥn có thӇ nâng cao quyӅn uy theo cách này bҵng cách ÿһt ra nhӳng mөc tiêu rõ ràng cho
mình, lên các kӃ hoҥch ÿӇÿҥt ÿѭӧc chúng, và làm theo nhӳng kӃ hoҥch ÿó vӟi kӹ luұt và sӵ quyӃt
tâm mӛi ngày. Có nhѭ vұy, ngѭӡi khác sӁ có nhӳng suy nghƭ tӕt ÿҽp vӅ bҥn, hӑ sӁ cҧm thҩy bҥn
thӵc sӵ là mӝt ngѭӡi ÿáng nӇ phөc.
Phҭm chҩt thӭ hai là sӵ tӵ tin. Nhӳng ngѭӡi có quyӅn uy ÿӅu có mӝt niӅm tin mãnh liӋt vào chính
Eҧn thân hӑ và vào nhӳng viӋc mà hӑ làm. Hӑ luôn giӳÿѭӧc bình tƭnh, thái ÿӝ ôn hòa và ÿLӅm
ÿҥm. Mӭc ÿӝ bҥn tӵ tin ÿӃn ÿâu thѭӡng thӇ hiӋn ӣ sӵ dNJng cҧm, sӵ sҹn sàng cӫa bҥn ÿӇ làm bҩt cӭ
ÿLӅu gì cҫn thiӃt ÿӇÿҥt ÿѭӧc mөc tiêu mà bҥn tin tѭӣng vào ÿó.
Theo mӝt lӁ thѭӡng tình, mӑi ngѭӡi thѭӡng bӏ thuyӃt phөc bӣi nhӳng ngѭӡi luôn tӓ ra tӵ tin, nhӳng
ngѭӡi luôn có mӝt niӅm tin vӳng chҳc rҵng khҧ năng cӫa hӑ sӁ không ngӯng tăng lên trong mӑi
trѭӡng hӧp nhҵm ÿҥt ÿѭӧc nhӳng mөc tiêu mà hӑÿã ÿӅ ra.
0ӝt trong nhӳng cách ÿӇ thӇ hiӋn sӵ tӵ tin cӫa mình là bҥn cӭ cho rҵng ngѭӡi khác luôn thích bҥn,
chҩp nhұn bҥn và muӕn hӧp tác vӟi bҥn. Vӟi mӝt cѫ sӣ nhѭ vұy, bҥn sӁ làm nhӳng viӋc khác dӉ
dàng hѫn và dҫn dҫn bҥn sӁ tҥo ra ÿѭӧc quyӅn uy cho mình trong mҳt cӫa ngѭӡi khác.
6ӭc mҥnh thӭ ba mà bҥn có thӇ phát triӇn là lòng nhiӋt tình. Bҧn thân bҥn càng hào hӭng vӟi viӋc
ÿҥt ÿѭӧc mӝt viӋc gì ÿó bao nhiêu thì ngѭӡi khác sӁ càng nhiӋt tình hѭӣng ӭng và giúp ÿӥ bҥn bҩy
nhiêu. Thӵc tӃ là cҧm xúc rҩt dӉ lây truyӅn tӯ ngѭӡi này sang ngѭӡi khác. Bҥn càng cҧm thҩy yêu
PӃn cuӝc sӕng cӫa mình và nhӳng viӋc mình làm bao nhiêu thì bҥn sӁ càng trӣ nên có quyӅn uy
Kѫn, và bҥn càng dӉ nhұn ÿѭӧc sӵ hӧp tác tӯ ngѭӡi khác hѫn.
6ӭc mҥnh thӭ tѭ là sӵ uyên thông, thông thҥo. Bҥn càng có kiӃn thӭc trong lƭnh vӵc cӫa mình bao
nhiêu, bҥn càng trӣ nên có quyӅn uy bҩy nhiêu. Khi ÿó, nhӳng ngѭӡi khác sӁ tôn trӑng và nӇ phөc
Eҥn hѫn.
6ӭc mҥnh thӭ năm là sӵ chuҭn bӏ thҩu ÿáo, chuҭn bӏ chi tiӃt trѭӟc khi tiӃn hành mӝt nhiӋm vө cө
thӇ nào ÿó. Cho dù bҥn ÿӏnh làm gì ÿi nӳa, gһp gӥ sӃp, nói chuyӋn trѭӟc công chúng hay làm bҩt kǤ
viӋc gì, mӝt khi bҥn ÿã chuҭn bӏ kӻ lѭӥng, nó sӁ trӣ nên rõ ràng vӟi mӑi ngѭӡi hѫn. Hãy chuҭn bӏ
Nӻ càng ÿӇ không gì có thӇ làm bҥn lúng túng. Hãy suy nghƭ thҩu ÿáo và lѭӡng trѭӟc nhӳng khҧ
Qăng và tình huӕng có thӇ xҧy ra. Ĉây là cách tӕt nhҩt ÿӇ bҥn có ÿѭӧc sӵ tôn trӑng tӯ ngѭӡi khác.
0ӑi thӭÿӅu có giá cӫa nó, ÿӯng phó mһc mӑi chuyӋn cho sӕ phұn. Khi làm bҩt kǤ viӋc gì, hãy
dành thӡi gian ÿӇ làm ÿúng ngay tӯÿҫu.
6ӭc mҥnh thӭ sáu có thӇÿem lҥi cho bҥn quyӅn uy là sӵ tӵ lӵc, hay tӵ chӏu trách nhiӋm. Nhӳng
ngѭӡi thành công nhҩt ӣ nѭӟc MӻÿӅu dӵa vào nӛ lӵc cӫa bҧn thân mình là chính. Hӑ luôn tӵ tìm
ra câu trҧ lӡi cho nhӳng rҳc rӕi hay vҩn ÿӅ cӫa hӑ. Hӑ không bao giӡ phàn nàn và cNJng không bao
giӡ giҧi thích. Hӑ hoàn toàn chӏu trách nhiӋm vӟi nhӳng dӵ án, nhӳng nhiӋm vө cӫa mình và tӯng
Eѭӟc thӵc hiӋn chúng, sҹn sàng giҧi trình khi có viӋc gì ÿó không ÿi ÿúng hѭӟng. Có mӝt thӵc tӃ là
khi bҥn tӓ ra ÿӝc lұp, ngѭӡi khác sӁ luôn sҹn lòng ÿӇ giúp bҥn ÿҥt ÿѭӧc nhӳng mөc tiêu. Nhѭng
QӃu bҥn cӭ luôn mong chӡ sӵ hӛ trӧ tӯ ngѭӡi khác, mӑi ngѭӡi sӁ không muӕn dính dáng gì ÿӃn bҥn
và tránh xa bҥn ra.
0ӝt trong nhӳng phҭm chҩt ÿáng quý cӫa mӝt nhà lãnh ÿҥo là dám làm dám chӏu. Mӝt khi ÿã gánh
vác mӝt công viӋc gì ÿó, hӑ sӁ hoàn toàn chӏu trách nhiӋm hoàn thành công viӋc, mà không hӅ viӋn
Fӟ này cӟ nӑ hay ÿә lӛi cho bҩt kǤ ai.
6ӭc mҥnh thӭ bҧy là hình ҧnh. Có thӇ hiӇu theo hai cách vӅ hình ҧnh. Ĉó có thӇ là hình ҧnh bҥn tӵ
nhìn thҩy và cҧm nhұn vӅ bҧn thân mình trong bҩt cӭ trѭӡng hӧp nào. Hình ҧnh này có ҧnh hѭӣng
Uҩt lӟn ÿӃn cách thӭc xӱ sӵ cӫa bҥn và ÿӃn thái ÿӝ cӫa mӑi ngѭӡi ÿӕi vӟi bҥn ra sao. Và nó quan hӋ
Uҩt mұt thiӃt vӟi quyӅn uy cӫa bҥn. Hình thӭc thӭ hai là hình ҧnh cӫa bҥn trong mҳt ngѭӡi khác.
Hình ҧnh này ҧnh hѭӣng ÿӃn cách thӭc mà mӑi ngѭӡi ÿӕi xӱ và ӭng phó vӟi bҥn. Nhӳng ngѭӡi
thành công thѭӡng chú ý ÿӃn viӋc mình trong mҳt ngѭӡi khác nhѭ thӃ nào. Hӑ dành nhiӅu thӡi gian
ÿӇ suy nghƭ vӅ sӵ xuҩt hiӋn bӅ ngoài cӫa mình, ÿӇ chҳc chҳn rҵng ÿLӅu ÿó sӁ có lӧi cho hӑ.
Ba yӃu tӕ cѫ bҧn nhҩt vӅ bӅ ngoài cӫa mӝt ngѭӡi là áo quҫn, cách ăn mһc và các phө kiӋn ÿi kèm.
Hãy thұn trӑng khi chӑn trang phөc cho mình. Tùy hoàn cҧnh, tình huӕng mà chӑn cách ăn mһc
cho phù hӧp. Bҥn cNJng có thӇ tham khҧo cách ăn mһc cӫa nhӳng ngѭӡi thành công trong lƭnh vӵc
Fӫa bҥn.
6ӭc mҥnh thӭ tám là cá tính, hay tính chính trӵc. Nhӳng ngѭӡi có quyӅn uy là nhӳng ngѭӡi có
nhӳng giá trӏ và nguyên nhҩt ÿӏnh. Hӑ thѭӡng là nhӳng ngѭӡi rҩt thӵc tӃ và thành thӵc vӟi bҧn thân
FNJng nhѭ vӟi ngѭӡi khác. Hӑ có lý tѭӣng rõ ràng, và không ngӯng khao khát ÿӇ vѭѫn cao hѫn nӳa.
+ӑ luôn ý thӭc ÿѭӧc nhӳng viӋc hӑ làm sӁ hình thành nên nhұn thӭc ӣ ngѭӡi khác vӅ hӑ. Và cá
tính cӫa hӑ sӁ thӇ hiӋn mӭc ÿӝ quyӅn uy cӫa hӑÿӃn ÿâu.
6ӭc mҥnh thӭ chín là tính kӹ luұt, hay sӵ tӵ chӫ. Nhӳng ngѭӡi có quyӅn uy luôn làm chӫÿѭӧc
hành ÿӝng cӫa mình. Hӑ luôn giӳÿѭӧc thái ÿӝ bình tƭnh bên trong và tính kiên quyӃt bên ngoài. Hӑ
là ngѭӡi có tә chӭc, và luôn thӇ hiӋn sӵ quyӃt tâm trong mӑi viӋc hӑ làm.
Chính viӋc là ngѭӡi có tә chӭc, có mөc tiêu rõ ràng và ÿһt nhӳng thӭ tӵѭu tiên riêng biӋt trong
nhӳng hoҥt ÿӝng cӫa mình trѭӟc khi bҳt ÿҫu giúp bҥn có ÿѭӧc sӵ kӹ luұt và khҧ năng làm chӫ. Và
ÿLӅu này khiӃn ngѭӡi khác tôn trӑng và nӇ phөc bҥn.
6ӭc mҥnh thӭ mѭӡi mà bҥn có thӇ phát triӇn, và nó nhҩn mҥnh nhӳng sӭc mҥnh khác dүn ÿӃn
quyӅn uy là viӋc ÿӏnh hѭӟng kӃt quҧ. Nhӳng ngѭӡi có quyӅn uy là nhӳng ngѭӡi luôn ÿѭӧc ngѭӡi
khác cҧm thҩy có năng lӵc nhҩt ÿӇÿҥt ÿѭӧc nhӳng mөc tiêu quan trӑng nào ÿó. Hӑ là nhӳng ngѭӡi
mà nhӳng khiӃm khuyӃt sӁ luôn ÿѭӧc coi nhҽ, và nhӳng ÿLӇm mҥnh luôn ÿѭӧc nhҩn mҥnh. Và hӑ
càng trӣ nên có quyӅn uy hѫn.
QuyӅn uy thӵc sӵ xuҩt phát tӯ nhӳng viӋc bҥn làm. Nó bҳt ÿҫu tӯ viӋc bҥn yêu mӃn và chҩp nhұn
Eҧn thân mình vô ÿLӅu kiӋn khi bҥn làm hay nói môt ÿLӅu gì ÿó cө thӇ khiӃn bҥn có thӇ phát triӇn
ÿѭӧc quyӅn uy, sӭc mҥnh cӫa mình.
Khi bҥn ÿһt ra nhӳng mөc tiêu rõ ràng và trӣ nên quyӃt ÿoán và có mөc ÿích, hӛ trӧ nhӳng mөc tiêu
ÿó bҵng sӵ tӵ tin không thӇ lay chuyӇn, bҥn có thӇ nâng cao ÿѭӧc quyӅn uy cӫa mình. Khi bҥn cҧm
thҩy nhiӋt tình và hào hӭng vӟi nhӳng gì mình ÿang làm, khi bҥn toàn tâm toàn ý mong ÿҥt ÿѭӧc
nhӳng gì có giá trӏ, bҥn ÿang tӓa ra quyӅn uy cӫa mình. Khi bҥn dành thӡi gian ÿӇ nghiên cӭu và
trӣ nên tinh thông trong nhӳng viӋc mình làm, và sau ÿó chuҭn bӏ chu ÿáo cho bҩt kǤ cѫ hӝi nào có
thӇ sӱ dөng kiӃn thӭc, kӻ năng hay kinh nghiӋm cӫa mình, nhұn thӭc cӫa ngѭӡi khác vӅ bҥn sӁ
không ngӯng tăng lên theo chiӅu hѭӟng tích cӵc. Khi bҥn hoàn toàn chӏu trách nhiӋm vӅ mӝt viӋc
gì ÿó, mà không ÿә lӛi cho bҩt kǤ ai, bҩt kǤÿLӅu gì, bҥn ÿã trҧi nghiӋm mӝt khҧ năng tӵ chӫ, vӕn
Uҩt cҫn thiӃt ÿӇ xây dӵng quyӅn uy cho bҧn thân. Khi bҥn trông giӕng nhѭ ngѭӡi chiӃn thҳng trong
Pӑi lƭnh vӵc, khi bҥn có mӝt hình ҧnh ÿҽp trong mҳt ngѭӡi khác, bҥn ÿang tӯng bѭӟc tҥo ra quyӅn
uy. Khi bҥn phát triӇn nhân cách cӫa mình bҵng cách ÿһt ra nhӳng tiêu chuҭn cao và sau ÿó
nghiêm khҳc vӟi bҧn thân ÿӇ kiên ÿӏnh vӟi nhӳng nguyên tҳc cӫa mình, bҥn sӁ trӣ thành mӝt con
ngѭӡi ÿѭӧc nӇ phөc và tôn trӑng khҳp nѫi. Bҥn trӣ thành mӝt ngѭӡi có quyӅn uy trong mҳt ngѭӡi
khác. Và cuӕi cùng, khi bҥn tұp trung sӭc lӵc cӫa mình ÿӇÿҥt ÿѭӧc nhӳng kӃt quҧ mà không chӍ
Eҥn mà còn có ngѭӡi khác mong ÿӧi, bҥn ÿã khҷng ÿӏnh uy tín cӫa mình và rõ ràng là bҥn ÿã chӭng
Wӓÿѭӧc quyӅn uy cӫa mình.
NGUYÊN TҲC 13: BIӂT ѬU TIÊN LÀM NHӲNG VIӊC QUAN TRӐNG
1ăm 1970, trong cuӕn sách The Unheavenly City (Thành phӕ không bình yên), TiӃn sƭ Edward
Banfield, chuyên gia xã hӝi hӑc cӫa trѭӡng ÿҥi hӑc Harvard ÿã ÿѭa ra nghiên cӭu sâu sҳc nhҩt vӅ
Vӵ thành công. Mөc ÿích cӫa Banfield là tìm ra nguyên nhân tҥi sao nhiӅu ngѭӡi lҥi bӏ phө thuӝc vӅ
kinh tӃ trong cuӝc sӕng. Thoҥt ÿҫu, ông vүn nghƭ rҵng câu trҧ lӡi cho vҩn ÿӅ này nҵm ӣ các yӃu tӕ
nhѭ hoàn cҧnh gia ÿình, trình ÿӝ hӑc vҩn, trí thông minh, các mӕi quan hӋ quan trӑng hoһc các yӃu
Wӕ cө thӇ khác. Nhѭng cuӕi cùng ông ÿã phát hiӋn ra lý do chính làm nên thành công cӫa mӝt ngѭӡi
là mӝt thái ÿӝ cӫa ngѭӡi ÿó.
Banfield gӑi thái ÿӝ này là “Nhұn thӭc chiӃn lѭӧc.” Theo ông, nhӳng ngѭӡi thành công nhҩt và có
khҧ năng cҧi thiӋn tình trҥng tài chính cӫa mình nhҩt là nhӳng ngѭӡi quyӃt ÿӏnh dӵa trên các suy
tính cho tѭѫng lai. Ông phát hiӋn ra rҵng mӝt ngѭӡi càng suy nghƭ nhiӅu cho tѭѫng lai càng có khҧ
Qăng ÿҥt ÿѭӧc nhiӅu thành công trong sӵ nghiӋp.
Ví dө, mӝt trong nhӳng nguyên nhân khiӃn ông bác sƭ gia ÿình cӫa bҥn trӣ thành mӝt trong nhӳng
ngѭӡi ÿѭӧc kính trӑng nhҩt nѭӟc Mӻ là vì ông ta ÿã hӑc tұp và làm viӋc vҩt vҧ trong suӕt nhiӅu
Qăm liӅn ÿӇ có ÿѭӧc giҩy phép hành nghӅ. Sau khi hӑc ÿҥi hӑc, trҧi qua quá trình thӵc tұp, huҩn
luyӋn, phҧi ÿӃn hѫn 30 tuәi các bác sƭ mӟi có thӇ có thu nhұp әn ÿӏnh. Nhѭng tӯ lúc ÿó trӣÿi, hӑ
trӣ thành nhӳng ngѭӡi ÿѭӧc tôn trӑng và thành công nhҩt trong sӵ nghiӋp tҥi Mӻ. Vì hӑ có tѭ
Wѭӣng chiӃn lѭӧc.
Chìa khoá thành công trong viӋc ÿһt ѭu tiên là có tҫm nhìn chiӃn lѭӧc. Bҥn có thӇÿánh giá mӭc ÿӝ
quan trӑng cӫa mӝt viӋc nào ÿó ӣ thӡi ÿLӇm hiӋn tҥi bҵng cách xem xét mӭc ÿӝҧnh hѭӣng cӫa nó
Yӟi bҥn trong tѭѫng lai.
1Ӄu bҥn trӣ vӅ nhà sau giӡ làm và ÿùa nghӏch vӟi lNJ trҿ hay dành thӡi gian cho vӧ/chӗng bҥn thay
vì xem TV hoһc ÿӑc báo thì bҥn ÿang có mӝt tҫm nhìn chiӃn lѭӧc. Vì Bҥn biӃt dành thӡi gian chăm
sóc sӭc khoҿ và hҥnh phúc cho vӧ/chӗng, con cái bҥn là cách sӱ dөng thӡi gian khôn ngoan.
1Ӄu bҥn tham dӵ mӝt khoá hӑc thêm buәi tӕi ÿӇ rèn luyӋn các kӻ năng, ÿӇÿѭӧc sӃp ÿánh giá cao
Kѫn thì nghƭa là bҥn ÿã có tҫm nhìn chiӃn lѭӧc. Rèn luyӋn mӝt kӻ năng thӵc tӃ và hӳu ích có thӇ
ҧnh hѭӣng lâu dài ÿӃn sӵ nghiӋp cӫa bҥn.
7ӯ quan trӑng phҧi nhӟ khi bҥn ÿһt ѭu tiên là hi sinh. Khi ÿһt ѭu tiên, bҥn phҧi hi sinh nhӳng thú
vui hiӋn tҥi ÿӇ có ÿѭӧc hҥnh phúc trong tѭѫng lai. Nghƭa là bҥn phҧi bӓ nhӳng thú vui trѭӟc mҳt ÿӇ
sau này bҥn sӁ có hҥnh phúc lӟn lao và lâu dài hѫn.
Các nhà kinh tӃ hӑc cho rҵng thiӃu khҧ năng hҥn chӃ chi tiêu, nghƭa là khҧ năng kiӅm chӃ bҧn năng
chi tiêu nhiӅu hѫn nhӳng gì kiӃm ÿѭӧc và sӣ thích muӕn làm nhӳng viӋc thú vӏ, và nhàn hҥ là
nguyên nhân chính dүn ÿӃn thҩt bҥi trong ÿӡi sӕng riêng tѭ và tài chính cӫa mӛi ngѭӡi. Còn
nghiêm khҳc vӟi mình, bҩt chҩp khó khăn ÿӇ làm nhӳng viӋc quan trӑng và ÿúng ÿҳn chính là con
ÿѭӡng dүn ÿӃn sӵ kính trӑng, giá trӏ và sӵ hài lòng vӟi bҧn thân.
Nhѭ vұy là ÿһt ѭu tiên bҳt ÿҫu bҵng viӋc xác ÿӏnh xem ÿLӅu gì quan trӑng nhҩt trong cuӝc sӕng cӫa
Eҥn, sau ÿó sҳp xӃp ÿӇ luôn tұn dөng thӡi gian làm nhӳng viӋc hѭӟng tӟi mөc tiêu cӫa mình.
1Ӄu có nhӳng ѭu tiên dài hҥn thì bҥn sӁ rҩt dӉ xác ÿӏnh ѭu tiên ngҳn hҥn cӫa mình là gì.
%ҥn có thӇ nói rҵng quá trình ÿһt nhӳng ѭu tiên ngҳn hҥn bҳt ÿҫu bҵng mӝt cây bút và mӝt tӡ giҩy.
0ӛi khi bҥn thҩy mình có quá nhiӅu viӋc phҧi làm và mӝt quӻ thӡi gian eo hҽp, bҥn hãy ngӗi
xuӕng, hít sâu và liӋt kê nhӳng bҥn phҧi hoàn thành. Mһc dù chúng ta không ÿӫ thӡi gian ÿӇ làm tҩt
Fҧ mӑi thӭ, chúng ta luôn ÿӫ thӡi gian ÿӇ làm nhӳng viӋc quan trӑng và theo ÿXәi nhӳng công viӋc
ÿó cho tӟi khi bҥn ÿҥt ÿѭӧc mөc tiêu.
Nhà kinh tӃ hӑc nәi tiӃng ngѭӡi Mӻ Peter Drucker ÿã tӯng nói, “HiӋu suҩt công viӋc nghƭa là làm
Wӕt mӑi viӋc nhѭng làm viӋc hiӋu quҧ nghƭa là làm nhӳng ÿLӅu ÿúng ÿҳn.” Và ÿӇ làm ÿѭӧc nhѭ vұy
Fҫn phҧi suy ngүm nhiӅu.
Sau khi ÿã liӋt kê nhӳng nhiӋm vө cҫn làm, hãy tӵ hӓi mình: “NӃu tôi phҧi xa nhà trong vòng mӝt
tháng và chӍ có thӇ hoàn thành mӝt viӋc trong danh sách thì tôi sӁ làm viӋc gì?” Hãy suy nghƭ và
ÿánh dҩu viӋc bҥn muӕn làm. Sau ÿó lҥi hӓi, “NӃu tôi ÿѭӧc làm mӝt viӋc trѭӟc khi phҧi xa nhà mӝt
tháng, tôi sӁ làm ÿLӅu gì?” Rӗi bҥn ÿánh dҩu viӋc thӭ hai trong bҧn danh sách.
Hãy thӵc hành nhѭ vұy 5 hoһc 6 lҫn cho tӟi khi bҥn ÿã xác ÿӏnh ÿѭӧc danh sách nhӳng viӋc ѭu
tiên. Sau ÿó hãy ÿánh sӕ theo thӭ tӵ mӭc ÿӝ quan trӑng. Vӟi danh sách này, bҥn ÿã sҹn sàng ÿӇÿҥt
ÿӃn mөc tiêu cӫa mình.
0ӝt phѭѫng pháp khá thông dөng nӳa ÿӇÿһt ѭu tiên sau khi xác ÿӏnh danh sách nhӳng mөc tiêu
chính cӫa bҥn. Ĉó là phѭѫng pháp ÿánh chӳ A, B, C, D, E. Bҥn hãy viӃt nhӳng chӳ cái này ӣ lӅ trái
trѭӟc mӛi viӋc trong danh sách. Chӳ A nghƭa là rҩt quan trӑng, cҫn phҧi làm, nӃu không hұu quҧ sӁ
nghiêm trӑng.
Chӳ B nghƭa là nhӳng viӋc quan trӑng, nên làm nhѭng không quan trӑng bҵng nhӳng viӋc ÿánh chӳ
A, và hұu quҧ không ÿáng kӇ nӃu không hoàn thành.
Chӳ C nghƭa là nhӳng viӋc làm ÿѭӧc thì tӕt nhѭng không quan trӑng nhѭ viӋc A và B và nӃu không
hoàn thành thì cNJng không có hұu quҧ gì nghiêm trӑng.
Chӳ D nghƭa là nhӳng viӋc sӁ giao cho ngѭӡi khác làm thay thӃ mình.
Chӳ E là nhӳng viӋc sӁ bӓ qua khi có cѫ hӝi. Khi bҥn sӱ dөng phѭѫng pháp A B C D E, bҥn sӁ rҩt
GӉ xác ÿӏnh viӋc gì là quan trӑng, viӋc gì không quan trӑng. ĈLӅu này giúp bҥn tұp trung thӡi gian
và sӭc lӵc vào nhӳng viӋc cҫn làm trong danh sách cӫa bҥn.
0ӝt khi bҥn ÿã xác ÿӏnh ÿѭӧc mӝt hay hai viӋc bҥn phҧi ѭu tiên thӵc hiӋn, hãy tұp trung toàn bӝ
tâm trí ÿӇ hoàn thành nhӳng viӋc ÿó.
5ҩt nhiӅu mӋt mӓi con ngѭӡi gһp phҧi trong cuӝc sӕng và công viӋc là vì nhӳng viӋc không quan
trӑng. Và ÿLӅu ÿáng ngҥc nhiên là khi bҥn tұp trung vào nhӳng viӋc quan trӑng thì nhӳng mӋt mӓi
VӁ tan biӃn. Bҥn sӁ cҧm thҩy tràn ÿҫy sinh lӵc và nhiӋt huyӃt. Khi bҥn làm viӋc vì nhӳng mөc tiêu
quan trӑng bҥn sӁ thҩy hài lòng và tӵ hào vӅ bҧn thân mình hѫn. Bҥn sӁ có cҧm giác làm chӫ bҧn
thân, bình tƭnh, tӵ tin và ÿҫy năng lӵc.
'ѭӟi ÿây là 6 ÿLӅu bҥn có thӇ áp dөng hàng ngày ÿӇÿһt ѭu tiên và giúp bҥn làm viӋc vӟi khҧ năng
Wӕt nhҩt cӫa mình:
1. Hãy dành thӡi gian xác ÿӏnh mөc ÿích cӫa bҥn, ÿӇ chҳc chҳn rҵng nhӳng viӋc bҥn ѭu tiên làm sӁ
phù hӧp vӟi nhӳng mөc tiêu ÿó. Hãy nhӟ rҵng có nhiӅu ngѭӡi cӕ gҳng ÿӇÿҥt ÿѭӧc thành công
nhѭng khi ÿã ÿҥt ÿѭӧc rӗi mӟi nhұn ra rҵng mình ÿã chӑn con ÿѭӡng sai lҫm.
2. Phát triӇn tҫm nhìn chiӃn lѭӧc và theo ÿXәi nhӳng viӋc cӫa hiӋn tҥi mà sӁҧnh hѭӣng tích cӵc
ÿӃn tѭѫng lai cӫa bҥn. Hãy cân bҵng cuӝc sӕng cӫa mình bҵng cách ÿһt ѭu tiên cho nhӳng vҩn ÿӅ
nhѭ sӭc khoҿ, các mӕi quan hӋ riêng tѭ và các mөc tiêu tài chính.
3. Hãy nӛ lӵc ÿӇ cҧi thiӋn các mһt quan trӑng trong cuӝc sӕng cӫa bҥn. NӃu bҥn là nhân viên bán
hàng, hãy hӑc cách trӣ thành ngѭӡi bán hàng giӓi. NӃu bҥn là cha/mҽ, hay hӑc cách làm cha/mҽ
cho tӕt. Sӭc mҥnh thuӝc vӅ nhӳng ngѭӡi có kiӃn thӭc thӵc tӃ.
4. Hãy chҳc chҳn rҵng bҥn hoàn thành công viӋc tӕt ngay tӯÿҫu. Bҥn càng hҥn chӃ mҳc lӛi thì càng
Pҩt ít thӡi gian ÿӇ quay lҥi sӱa chӳa sai lҫm.
5. Hãy nhӟ rҵng ÿLӅu quan trӑng không phҧi là thӡi gian bҥn tiêu tӕn nói chung mà là khoҧng thӡi
gian bҥn làm nhӳng viӋc bҥn ѭu tiên. Bҥn sӁÿѭӧc ÿӅn bù vì nhӳng gì ÿҥt ÿѭӧc chӭ không phҧi cho
thӡi gian bҥn tiêu tӕn.
6. Hãy hiӇu rҵng ÿLӅu quan trӑng nhҩt trong ÿһt ѭu tiên là khҧ năng lӵa chӑn khôn ngoan. Bҥn luôn
ÿѭӧc tӵ do quyӃt ÿӏnh làm viӋc này hay viӋc kia. Bҥn có thӇ chӑn làm nhӳng viӋc có nhiӅu ý nghƭa
hoһc viӋc có ít ý nghƭa hѫn, nhѭng mӝt khi bҥn ÿã chӑn, bҥn phҧi chҩp nhұn hұu quҧ tӯ sӵ lӵa chӑn
ÿó.
Hãy xác ÿӏnh ngay tӯ ngày hôm nay nhӳng ѭu tiên trong các lƭnh vӵc cuӝc sӕng cӫa bҥn. Và hãy
ѭu tiên nhӳng viӋc ÿem lҥi cho bҥn sӭc khoҿ, hҥnh phúc và sӵ phát triӇn trong dài hҥn. Thӡi gian
trôi qua rҩt nhanh và nhӳng gì bҥn phҧi hi sinh ngày hôm nay sӁÿѭӧc ÿӅn bù xӭng ÿáng bҵng
Wѭѫng lai tѭѫi sáng cӫa bҥn.
NGUYÊN TҲC 14: SUY NGHƬ TÍCH CӴC
Có thӇ nói yӃu tӕҧnh hѭӣng lӟn nhҩt ÿӃn thái ÿӝ và cá tính cӫa bҥn là nhӳng gì bҥn tin tѭӣng và tӵ
nhӫ vӟi chính mình. ĈLӅu quyӃt ÿӏnh cҧm xúc, suy nghƭ và hành ÿӝng cӫa bҥn trѭӟc mӝt tình
huӕng không phҧi là thӵc tӃ tình huӕng ÿó mà lҥi là phҧn ӭng nӝi tâm cӫa bҥn vӟi nó. Vì vұy, nӃu
Eҥn có thӇ kiӇm soát nhӳng ÿLӅu bҥn tӵ nhӫ vӟi mình, nhӳng cuӝc “nói chuyӋn nӝi tâm” thì bҥn
FNJng sӁ kiӇm soát ÿѭӧc nhӳng vҩn ÿӅ khác cӫa cuӝc sӕng.
Cuӝc “nói chuyӋn nӝi tâm”, nhӳng tӯ bҥn dùng ÿӇ diӉn tҧ sӵ viӋc ÿang xҧy ra và diӉn biӃn nӝi tâm
Fӫa bҥn trѭӟc sӵ viӋc ÿó sӁ quyӃt ÿӏnh tinh thҫn và cuӝc sӕng tình cҧm cӫa bҥn. NӃu bҥn nhìn thҩy
nhӳng mһt tӕt, mһt tích cӵc cӫa sӵ viӋc hay con ngѭӡi, bҥn sӁ có xu hѭӟng tích cӵc và lҥc quan.
Chҩt lѭӧng cuӝc sӕng cӫa bҥn phө thuӝc vào cҧm giác cӫa bҥn nên bҥn phҧi cӕ gҳng sӱ dөng các
công cө tâm lý ÿӇ khiӃn bҧn thân bҥn nghƭ vӅ nhӳng ÿLӅu bҥn muӕn, tránh nghƭ tӟi nhӳng ÿLӅu bҥn
không muӕn hoһc sӧ hãi.
Nhà sӱ hӑc Arnold Toynbee ÿã phát triӇn “lý thuyӃt phҧn ӭng trѭӟc thӱ thách” cӫa lӏch sӱ. Sau khi
nghiên cӭu sӵ hѭng thӏnh và suy tàn cӫa hѫn 20 nӅn văn minh lӟn trên thӃ giӟi, ông ÿã kӃt luұn
Uҵng mӛi nӅn văn minh ÿӅu bҳt ÿҫu tӯ mӝt nhóm cѭ dân nhӓ, thѭӡng là mӝt làng, mӝt bӝ tӝc hay
thұm chí chӍ có ba ngѭӡi và sau ÿó hӑ cӕ gҳng ÿӇ duy trì sӵ tӗn tҥi cӫa cӝng ÿӗng bé nhӓ cӫa mình.
Toynbee cNJng kӃt luұn rҵng mӛi cӝng ÿӗng ngѭӡi nhӓ bé này ÿӅu gһp phҧi nhӳng thách thӭc bên
ngoài, ví dө nhѭ mӝt bӝ tӝc thù ÿӏch chҷng hҥn. ĈӇ tӗn tҥi hӑ phҧi xác ÿӏnh tinh thҫn và giҧi quyӃt
nhӳng thách thӭc mӝt cách tích cӵc và có tính xây dӵng.
Sau khi vѭӧt qua thách thӭc, các làng hay bӝ tӝc nhӓ này phát triӇn. Sau ÿó hӑ lҥi gһp nhӳng thách
thӭc lӟn hѫn. NӃu hӑ có thӇ tiӃp tөc dӵa vào nguӗn lӵc cӫa mình ÿӇ vѭӧt qua, hӑ sӁ phát triӇn cho
Wӟi khi trӣ thành mӝt quӕc gia rӗi mӝt nӅn văn minh trҧi khҳp mӝt vùng rӝng lӟn.
Toynbee nghiên cӭu 21 nӅn văn minh cӫa nhân loҥi, kӃt thúc bҵng nӅn văn minh cӫa ngѭӡi Mӻ và
NӃt luұn nhӳng nӅn văn minh này ÿӅu suy yӃu và tan rã khi các thành viên và nhӳng nhà lãnh ÿҥo
Fӫa hӑÿánh mҩt khҧ năng hay nhiӋt huyӃt ÿӇ chiӃn thҳng nhӳng thách thӭc bên trong cӫa chính
mình.
%ҥn liên tөc gһp phҧi khó khăn và thách thӭc, các vҩn ÿӅ và thҩt vӑng, nhѭng trӣ ngҥi và thҩt bҥi.
ĈLӅu ÿó không thӇ thiӃu và không tránh khӓi trong cuӝc sӕng. Nhѭng nӃu bҥn dӵa vào chính mình
và phҧn ӭng tích cӵc vӟi thách thӭc, bҥn sӁ trѭӣng thành và mҥnh mӁ hѫn. Thӵc tӃ, nӃu không có
nhӳng trӣ ngҥi ÿó, bҥn không thӇ biӃt bҥn cҫn nhӳng kiӃn thӭc gì và không thӇ phát triӇn nhӳng
phҭm chҩt nhѭ bҥn ÿang có.
+ҫu hӃt nhӳng thành công trong cuӝc sӕng ÿӅu xuҩt phát tӯ cách bҥn cѭ xӱ trong cuӝc sӕng. Mӝt
trong nhӳng phҭm chҩt cӫa nhӳng ngѭӡi xuҩt chúng là hӑ nhұn thҩy nhӳng thҩt bҥi, thҩt vӑng tҥm
thӡi là tҩt yӃu và coi ÿó là mӝt phҫn cӫa cuӝc sӕng. Hӑ cӕ gҳng hӃt sӭc ÿӇ tránh nhӳng vҩn ÿӅ
nhѭng khi có vҩn ÿӅ, hӑ rút ra kinh nghiӋm, vѭӧt qua và tiӃn lên ÿӇÿҥt ÿѭӧc ѭӟc muӕn cӫa mình.
TiӃn sƭ Martin Seligman cӫa trѭӡng Ĉҥi hӑc Pennsylvania ÿã hoàn thành cuӕn sách tâm huyӃt cӫa
ông mang tên Learned Optimism (Hӑc cách lҥc quan) sau 25 năm nghiên cӭu vӅ chӫÿӅ này. Trong
cuӕn sách Seligman giҧi thích các cách phҧn ӭng chӫ yӃu cӫa ngѭӡi lҥc quan và bi quan. Sau nhiӅu
Qăm nghiên cӭu vӅ tâm lý và hàng loҥt nhӳng thӱ nghiӋm toàn diӋn, ông ÿã tìm ra rҵng nhӳng
ngѭӡi lҥc quan có xu hѭӟng nhìn nhұn các vҩn ÿӅ theo cách khiӃn hӑ cҧm thҩy tích cӵc và kiӇm
soát ÿѭӧc cҧm xúc cӫa mình.
Nhӳng ngѭӡi lҥc quan có thói quen tӵ nhӫ nhӳng ÿLӅu tích cӵc. Mӛi khi gһp khó khăn, hӑ nhìn
nhұn khó khăn theo cách giúp hӑ ngăn chһn nhӳng cҧm xúc tiêu cӵc và thҩt vӑng.
TiӃn sƭ Seligman cNJng nêu ra ba khác biӋt trong cách phҧn ӭng cӫa ngѭӡi lҥc quan và bi quan.
Khác biӋt thӭ nhҩt là là ngѭӡi lҥc quan nhìn nhұn trӣ ngҥi là tҥm thӡi còn ngѭӡi bi quan cho ÿó là
lâu dài. Ngѭӡi lҥc quan coi nhӳng viӋc không may nhѭ mӝt hӧp ÿӗng bӏ bӓ lӥ hay mӝt cuӝc ÿLӋn
thoҥi bán hàng không thành công chӍ là mӝt sӵ kiӋn tҥm thӡi và không ҧnh hѭӣng gì tӟi tѭѫng lai.
Ngѭӧc lҥi, ngѭӡi bi quan cho ÿó là tҩt yӃu cӫa cuӝc sӕng, là sӕ phұn.
Giҧ sӱ mӝt nhân viên bán hàng lҥc quan gӑi ÿLӋn cho 10 khách hàng tiӅm năng và cҧ 10 cuӝc gӑi
ÿӅu thҩt bҥi. Anh ta sӁ nghƭÿѫn giҧn rҵng ÿó là chuyӋn bình thѭӡng và rҵng sau mӛi thҩt bҥi tҥm
thӡi ÿó, anh ta ÿang tiӃn gҫn ÿӃn khách hàng thӵc sӵ cӫa anh ta. Anh ta sӁ bӓ qua thҩt bҥi ÿó và
tiӃp tөc các cuӝc gӑi thӭ 11, 12 mӝt cách vui vҿ.
Ngѭӡi bi quan lҥi có cái nhìn hoàn toàn khác vӅ tình huӕng tѭѫng tӵ. Anh ta sӁ kӃt luұn rҵng 10
cuӝc gӑi thҩt bҥi là dҩu hiӋu cho thҩy nên kinh tӃÿang sa sút và sҧn phҭm cӫa anh ta không thӇ tiêu
thө. Anh ta cho rҵng tình cҧnh và nghӅ nghiӋp cӫa anh ta thұt không có hi vӑng. Trong khi ngѭӡi
Oҥc quan chӍ nhún vai cho qua và tiӃp tөc gӑi ÿLӋn thì ngѭӡi bi quan lҥi nҧn chí và không còn muӕn
tiӃp tөc nӳa.
Khác biӋt thӭ hai là nhӳng ngѭӡi lҥc quan coi khó khăn là mӝt tình huӕng cө thӇ còn ngѭӡi bi quan
Oҥi coi ÿó là tình huӕng phә biӃn. Có nghƭa là khi mӑi chuyӋn không theo ý muӕn, ngѭӡi lҥc quan
VӁ coi ÿó là mӝt sӵ kiӋn ngүu nhiên, không có liên quan gì tӟi nhӳng lƭnh vӵc khác trong cuӝc sӕng
Fӫa anh ta.
Ví dө, nӃu mӝt ÿLӅu bҥn rҩt kì vӑng lҥi không nhѭ ý muӕn và bҥn coi ÿó là mӝt ÿLӅu không may
nhѭng là mӝt ÿLӅu bình thѭӡng trong cuӝc sӕng thì nghƭa là bҥn ÿã phҧn ӭng nhѭ mӝt ngѭӡi lҥc
quan. Ngѭӧc lҥi, ngѭӡi bi quan sӁ coi ÿó là biӇu hiӋn cӫa nhӳng vҩn ÿӅ hoһc nhӳng ÿLӇm yӃu phә
biӃn trong cuӝc sӕng.
1Ӄu mӝt ngѭӡi bi quan phҧi vҩt vҧÿҫu tѭ cho mӝt công viӋc làm ăn và công viӋc ÿó ÿә bӇ, anh ta
VӁ cho rҵng lý do là vì sҧn phҭm, công ty cӫa anh ta, vì tình hình kinh tӃ nói chung và cҧ công ty
không còn hi vӑng gì nӳa. Anh ta sӁ nҧn chí, không thӇ tҥo ra ÿLӅu gì khác biӋt cNJng nhѭ cҧm thҩy
không kiӇm soát ÿѭӧc sӕ phұn cӫa mình.
Khác biӋt thӭ ba là ngѭӡi lҥc quan coi sӵ viӋc xҧy ra là khách quan còn ngѭӡi bi quan coi ÿó là chӫ
quan. Khi có vҩn ÿӅ xҧy ra, ngѭӡi lҥc quan sӁ cho rҵng nguyên nhân là khách quan, không kiӇm
soát ÿѭӧc.
1Ӄu ngѭӡi lҥc quan bӏ chen lҩn khi ÿi ÿѭӡng, thay vì bӵc tӭc, anh ta sӁ giҧm mӭc ÿӝ nghiêm trӑng
Fӫa vҩn ÿӅ nhӡ tӵ nhӫ “Ӡ, có lӁ hôm nay anh ta gһp chuyӋn bӵc mình.”
Ngѭӡi bi quan có xu hѭӟng quy kӃt cho các yӃu tӕ chӫ quan. NӃu bӏ chen lҩn, anh ta sӁ phҧn ӭng
nhѭ thӇ ngѭӡi kia cӕ tình làm anh ta phҧi tӭc giұn. Anh ta sӁ thҩy bӵc mình, tiêu cӵc và muӕn trҧ
ÿNJa. Thông thѭӡng anh ta sӁ tuýt còi ÿӇ cҧnh cáo ngѭӡi lái xe kia.
7ҩt cҧ chúng ta ÿӅu có xu hѭӟng phҧn ӭng theo cҧm xúc khi mӑi ÿLӅu không nhѭ mong muӕn. Khi
ÿLӅu chúng ta muӕn lҥi không thành sӵ thұt, chúng ta sӁ cҧm thҩt buӗn bã và thҩt vӑng.
Tuy nhiên, ngѭӡi lҥc quan sӁ nhanh chóng vѭӧt qua sӵ thҩt vӑng. Anh ta sӁ phҧn ӭng vӟi nhӳng
viӋc không theo ý muӕn mӝt cách nhanh chóng và coi nhӳng viӋc ÿó là tҥm thӡi, trong hoàn cҧnh
Fө thӇ và vì nhӳng nguyên nhân khách quan. Anh ta sӁ kiӇm soát câu chuyӋn vӟi chính mình và
ngăn chһn cҧm giác tiêu cӵc nhӡ nhìn nhұn vҩn ÿӅ theo hѭӟng tích cӵc.
Trѭӟc khi viӃt cuӕn sách giá trӏ nhҩt cӫa mình vӅ thành công, Napoleon Hill ÿã phòng vҩn 500
trong sӕ nhӳng ngѭӡi thành công nhҩt nѭӟc Mӻ và kӃt luұn rҵng “Trҧi qua nhӳng trӣ ngҥi hay thҩt
Yӑng là ÿӝng lӵc cӫa nhӳng thuұn lӧi và lӧi ích.” Và ÿây chính là mӝt trong nhӳng bí quyӃt cӫa
thành công.
Vì ý thӭc cӫa bҥn chӍ có thӇ nghƭ vӅ mӝt ÿLӅu trong mӝt lúc, hoһc tích cӵc, hoһc tiêu cӵc nên nӃu
Eҥn cӕ tình lӵa chӑn cách nghƭ tích cӵc, bҥn sӁ có tâm trí lҥc quan và cҧm xúc tích cӵc. Và vì suy
nghƭ và cҧm xúc cӫa bҥn quyӃt ÿӏnh hành ÿӝng nên bҥn sӁ trӣ thành ngѭӡi có tính xây dӵng hѫn, sӁ
nhanh chóng ÿҥt ÿѭӧc mөc tiêu ÿһt ra.
7ҩt cҧ phө thuӝc và cách bҥn nói chuyӋn vӟi bҧn thân mình mӝt cách thѭӡng xuyên. Trong nhӳng
khoá hӑc vӅ giҧi quyӃt vҩn ÿӅ và ra quyӃt ÿӏnh, chúng tôi khuyӃn khích mӑi ngѭӡi chuyӇn tӯ phҧn
ӭng tiêu cӵc sang tích cӵc vӟi vҩn ÿӅ. Thay vì dùng tӯ vҩn ÿӅ, chúng tôi khuyӃn khích dùng tӯ
hoàn cҧnh. Bҥn phҧi hiӇu vҩn ÿӅ là nhӳng gì bҥn sӁ xӱ lý. Sӵ viӋc cNJng nhѭ vұy. Bҥn có thӇ nhìn
nhұn vҩn ÿӅ theo cách ÿӇ khiӃn chúng trӣ nên әn thoҧ mӝt cách khác thѭӡng.
7ӯ hay hѫn cҧ tӯ hoàn cҧnh là tӯ thӱ thách. Khi bҥn gһp khó khăn, hãy coi ÿó là mӝt thӱ thách.
Hay vì nói, “Tôi gһp vҩn ÿӅ,” hãy nói, “Tôi ÿang ÿӕi mһt vӟi mӝt thӱ thách thú vӏ.” Tӯ thӱ thách
mang nghƭa tích cӵc. Các tình huӕng xҧy ÿӃn có thӇ giӕng nhau, nhѭng cách bҥn miêu tҧ chúng có
thӇ khác.
7ӯ hay hѫn cҧ là tӯ cѫ hӝi. Khi gһp khó khăn, thay vì nói, “Tôi gһp vҩn ÿӅ,” hãy nói, “Tôi có mӝt
Fѫ hӝi không ngӡ tӟi.” Và nӃu bҥn tұp trung tìm hiӇu xem cѫ hӝi ÿó là gì, cho dù ÿó chӍ là mӝt bài
Kӑc, thì bҥn sӁ tìm ra. Tөc ngӳ có câu, “Hãy tìm và bҥn sӁ tìm thҩy, vì tҩt cҧ nhӳng ai tìm ÿӅu thҩy
Fҧ.”
0ӝt trong nhӳng câu nói ѭa thích cӫa tôi khi gһp khó khăn là: “Mӛi hoàn cҧnh ÿӅu là mӝt hoàn
Fҧnh tích cӵc nӃu ta coi ÿó là mӝt cѫ hӝi ÿӇ phát triӇn và kiӇm soát bҧn thân mình.” Khi có chuyӋn
không nhѭ ý muӕn xҧy ra, tôi ÿӅu giҧm nhҽ nhӳng cҧm giác tiêu cӵc nhӡ nhҳc lҥi câu nói này.
1Ӄu bҥn bán hàng, nhѭng nӛ lӵc tìm kiӃm khách hàng tiӅm năng cӫa bҥn không mang lҥi hiӋu quҧ
mong muӕn, bҥn có thӇ coi ÿó là cѫ hӝi phát triӇn và kiӇm soát bҧn thân mình. Khó khăn bҥn gһp
phҧi có thӇÿӇ cho bҥn thҩy rҵng có cách khác tӕt hѫn ÿӇ thӵc hiӋn công viӋc này. Có thӇ bҥn nên
tìm khách hàng ӣÿӏa ÿLӇm khác, tiӃp cұn vӟi nhӳng ngѭӡi khác, hoһc thay ÿәi phѭѫng pháp. Có
thӇ nhӳng khó khăn ÿó chӍ là mӝt phҫn cӫa quá trình bҥn rèn luyӋn tính kiên ÿӏnh ÿӇ thành công
trên thѭѫng trѭӡng. Sӵ khác nhau giӳa ngѭӡi chiӃn thҳng và chiӃn bҥi là ngѭӡi chiӃn thҳng xӱ lý
tình huӕng mӝt cách tích cӵc còn ngѭӡi kia ÿӇ khó khăn quұt ngã.
'ҩu hiӋu nhұn biӃt mӝt ngѭӡi thӵc sӵ trѭӣng thành, thӵc sӵ tӵ tin là khҧ năng khách quan và kiӅm
chӃ cҧm xúc khi gһp phҧi nhӳng khó khăn trong cuӝc sӕng hàng ngày. Nhӳng ngѭӡi trѭӣng thành
có khҧ năng tӵ nhӫ vӟi mình nhӳng ÿLӅu tích cӵc và lҥc quan, giӳ bình tƭnh, sáng suӕt và trong
vòng kiӇm soát. Ngѭӡi trѭӣng thành là ngѭӡi nhìn nhұn sӵ viӋc theo thӵc tӃ chӭ không phҧi theo
Fҧm xúc. Nhӡÿó, hӑ dӉ dàng kiӇm soát bҧn thân, không dӉ tӭc giұn, buӗn bӵc hay nҧn chí.
ĈLӇm khӣi ÿҫu ÿӇ trӣ thành ngѭӡi hiӋu quҧ là luôn theo dõi và kiӇm soát câu chuyӋn vӟi bҧn thân
Eҥn. Hãy giӳ cho suy nghƭ và lӡi nói cӫa bҥn tích cӵc, nhҩt quán vӟi mөc tiêu cӫa bҥn và tұp trung
tâm trí vào viӋc bҥn muӕn làm, vào tính cách mà bҥn thích.
'ѭӟi ÿây và năm lӡi khuyên giúp bҥn trӣ nên tích cӵc và lҥc quan hѫn:
Thӭ nhҩt, hãy xác ÿӏnh rҵng dù có chuyӋn gì xҧy ra thì bҥn cNJng không nҧn chí. Bҥn sӁ phҧn ӭng
Pӝt cách tích cӵc. Bҥn sӁ hít sâu, thѭ giãn và tìm nhӳng khía cҥnh tích cӵc trong vҩn ÿӅ. Khi bҥn
xác ÿӏnh trѭӟc nhѭ vұy, bҥn ÿã chuҭn bӏ tinh thҫn ÿӇ giӳÿѭӧc thăng bҵng khi tình huӕng xҩu xҧy
ra, và chҳc chҳn nó sӁ xҧy ra.
Thӭ hai, trung hoà nhӳng suy nghƭ và cҧm xúc tiêu cӵc nhӡ tӵ nhӫ vӟi bҧn thân nhӳng ÿLӅu tích
Fӵc. Hãy nói, “Tôi thҩy khoҿ mҥnh, vui vҿ, thұt tuyӋt!” Khi ÿi làm, hãy tӵ nhӫ, “Hôm nay thұt ÿҽp.
Ĉѭӧc sӕng thұt là hҥnh phúc.” Theo nhѭ quy luұt diӉn ÿҥt, nhӳng ÿLӅu ÿѭӧc nói ra sӁÿӇ lҥi ҩn
Wѭӧng. Nhӳng ÿLӅu bҥn nói vӟi bҧn thân bҥn sӁÿѭӧc ghi vào tiӅm thӭc cӫa bҥn và sӁ có thӇ trӣ
thành cá tính cӫa bҥn.
Thӭ ba, hãy coi nhӳng trӣ ngҥi tҩt yӃu bҥn gһp phҧi là nhӳng ÿLӅu xҧy ra tӭc thӡi, trong hoàn cҧnh
Fө thӇ và vì nhӳng lý do khách quan. Hãy coi nhӳng hoàn cҧnh không thuұn lӧi là ngүu nhiên,
không liên quan tӟi tѭѫng lai và do nhӳng yӃu tӕ bҥn không thӇ kiӇm soát ÿѭӧc gây nên. Không
nên coi sӵ viӋc là lâu dài, phә biӃn và là dҩu hiӋu cӫa sӵ yӃu kém vӅ năng lӵc.
Thӭ tѭ, hay nhӟ rҵng chúng ta không thӇ phát triӇn và thành công nӃu không có nhӳng khó khăn,
trӣ ngҥi. Bҥn phҧi thҩy hài lòng và vѭӧt qua khó khăn ÿӇ trѭӣng thành. Hãy nhìn thҩy mһt tích cӵc
trong mӑi tình huӕng xҩu.
Cuӕi cùng, hãy tұp trung suy nghƭ vào mөc tiêu và ѭӟc mѫ cӫa bҥn, vào mүu ngѭӡi bҥn mong
muӕn. Khi khó khăn xҧy ÿӃn, hãy tӵ nhӫ, “Tôi tin tѭӣng vào nhӳng kӃt quҧ tӕt ÿҽp trong mӑi tình
huӕng.” Hãy phҩn chҩn và tránh nhӳng cҧm xúc tiêu cӵc, thҩt vӑng. Hãy coi thҩt vӑng là cѫ hӝi ÿӇ
Eҥn mҥnh mӁ hѫn.
Khi bҥn tӵ nhӫ nhӳng ÿLӅu tích cӵc, giӳ cho suy nghƭ và lӡi nói phù hӧp vӟi mөc tiêu và mѫѭӟc
Fӫa bҥn, chҳc chҳn bҥn sӁÿҥt ÿѭӧc thành công nhѭ bҥn mong muӕn.
(Lѭӧc dӏch tӯ Principles of Success) theo www.bwportal.com
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 14 nguyên tắc thành công (Tiếng Việt).pdf