Bài giảng Giới thiệu lập trình - Bài 10: Cấu trúc struct

Giới Thiệu Lập Trình Cấu Trúc struct TS. Lê Nguyên Khôi Trường Đại học Công nghệ, ĐHQGHN Nội Dung 1
Cấu trúc struct
Kiểu dữ liệu nhóm
Định nghĩa
Khai báo / Khởi tạo
Sử dụng
Truyền biến cho hàm Giới Thiệu Lập Trình Kiểu Dữ Liệu Nhóm 2
Kiểu Mảng:
Tập hợp dữ liệu cùng kiểu
Khai báo sau đó sử dụng như biến đơn lẻ
Truyền cho hàm: truyền địa chỉ
Kiểu cấu trúc struct:
Tập hợp dữ liệu có thể khác kiểu
Phải định nghĩa trước khi sử dụng
Khai báo sau đó sử dụng như biến đơn lẻ
Truyền cho hàm: giống biến đơn lẻ Giới Thiệu Lập Trình Kiểu DL Cấu Trúc struct 3
Tập hợp dữ liệu, có thể khác kiểu, được nhóm
Mỗi dữ liệu được lưu trong một biến (trường)
Mỗi dữ liệu có kiểu dữ liệu cụ thể
Hỗ trợ tổ chức dữ liệu phức tạp vào cùng một đối tượng
Hỗ trợ làm việc giữa các dữ liệu trên đối tượng Giới Thiệu Lập Trình Kiểu DL Cấu Trúc struct – Ví Dụ 4 Tên Trường Kiểu Dữ Liệu Dữ Liệu MSSV string 12345678 HoTen string Trach Van Doanh NgaySinh string 01/01/1999 GioiTinh bool true Giới Thiệu Lập Trình Kiểu DL Cấu Trúc struct – Định Nghĩa 5
Định nghĩa bởi từ khóa struct
Định nghĩa toàn cục
Ngoài và trước int main()
Tất cả các hàm đều hiểu
Không được cấp phát bộ nhớ
Chỉ có mục đích miêu tả cấu trúc
Chỉ cấp phát bộ nhớ
Khi khai báo biến kiểu cấu trúc
Miêu tả:
Các thành phần (trường) và kiểu của chúng Giới Thiệu Lập Trình struct sinhvien – Định Nghĩa 6 struct sinhvien { string MSSV; string HoTen; string NgaySinh; bool GioiTinh; } ; Giới Thiệu Lập Trình Tên Trường Kiểu Dữ Liệu Dữ Liệu MSSV string 12345678 HoTen string Trach Van Doanh NgaySinh string 01/01/1999 GioiTinh bool true struct sinhvien – Khai Báo/Khởi Tạo 7 struct sinhvien { string MSSV; string HoTen; string NgaySinh; bool GioiTinh; } ; int main() { struct sinhvien sv1; struct sinhvien sv2 = { "12345678" , "Trach Van Doanh" , "01/01/1999" , true } ; } Giới Thiệu Lập Trình Truy Cập Thành Phần struct 8
Sử dụng toán tử chấm (.) sv1 . MSSV sv1 . HoTen sv1 . NgaySinh sv1 . GioiTinh
Gọi tên là “biến thành phần”
Các thành phần của biến kiểu cấu trúc
Kiểu cấu trúc struct khác nhau có thể có cùng tên biến thành phần
Biến thành phần là biến cục bộ Giới Thiệu Lập Trình Truy Cập Thành Phần struct – Ví Dụ 9 struct sinhvien { string MSSV; string HoTen; string NgaySinh; bool GioiTinh; } ; int main() { struct sinhvien sv1; sv1.MSSV = "12345678"; sv1.HoTen = "Trach Van Doanh"; sv1.NgaySinh = "01/01/1999"; sv1.GioiTinh = true; } Giới Thiệu Lập Trình struct ngaythangnam 10 struct ngaythangnam { int ngay; int thang; int nam; } ; int main() { struct ngaythangnam homNay = {1, 4, 2000}; struct ngaythangnam ngayMai; ngayMai.ngay = homNay.ngay + 1; ngayMai.thang = homNay.thang; ngayMai.nam = homNay.nam; } Giới Thiệu Lập Trình Cấu Trúc struct – Phép Gán 11
Với cấu trúc struct ngaythangnam
Khai báo 2 biến cấu trúc struct ngaythangnam homQua, homNay;
Cả 2 biến đều kiểu struct ngaythangnam
Thực hiện phép gán đơn giản hợp lệ homQua = homNay;
Sao chép giá trị biến thành phần homNay của cho các biến thành phần của homQua, tương đương homQua.ngay = homNay.ngay; homQua.thang = homNay.thang; homQua.nam = homNay.nam; Giới Thiệu Lập Trình Cấu Trúc struct – Phép Toán Khác 12
Các phép toán khác không được định nghĩa cho kiểu cấu trúc struct
So sánh bằng/khác (==, !=) (homQua == homNay biểu thức không hợp lệ)
So sánh thứ tự (, ...) (homQua < homNay biểu thức không hợp lệ)
Các phép toán (homQua + homNay biểu thức không hợp lệ)
Nhập & in (cin & cout không hợp lệ) Giới Thiệu Lập Trình Truyền Biến Cấu Trúc struct Cho Hàm 13 struct toado { int x, y; } ; typedef struct toado ToaDo; void _nhapToaDo(ToaDo & td) { cin >> td.x >> td.y; } void _inToaDo(const ToaDo & td) { cout << "(" << td.x << "," << td.y << ")"; } Giới Thiệu Lập Trình Truyền Biến Cấu Trúc struct Cho Hàm 14 struct toado { int x , y ; } ; typedef struct toado ToaDo; void _nhapToaDo ( ToaDo & td ) ; void _inToaDo ( const ToaDo & td ) ; int main ( ) { ToaDo td1; _nhapToaDo ( td1 ) ; _inToaDo ( td1 ) ; ToaDo td2; _nhapToaDo ( td2 ) ; _inToaDo ( td2 ) ; } Giới Thiệu Lập Trình Truyền Biến Cấu Trúc struct Cho Hàm 15 void _trungDiem ( const ToaDo & td1 , const ToaDo & td2 , ToaDo & trungDiem ) { trungDiem.x = ( td1.x + td2.x ) / 2; trungDiem.y = ( td1.y + td2.y ) / 2; } ToaDo * _trungDiem ( const ToaDo & td1 , const ToaDo & td2 ) { ToaDo * trungDiem = new ToaDo; (*trungDiem).x = ( td1.x + td2.x ) / 2; (*trungDiem).y = ( td1.y + td2.y ) / 2; return trungDiem; } Giới Thiệu Lập Trình Truyền Biến Cấu Trúc struct Cho Hàm 16 int main ( ) { ToaDo td1 ; _nhapToaDo ( td1 ) ; ToaDo td2 ; _nhapToaDo ( td2 ) ; ToaDo tdTrgD1 ; _trungDiem ( td1 , td2 , tdTrgD1 ) ; ToaDo * tdTrgD2 = new ToaDo; tdTrgD2 = _trungDiem ( td1 , td2 ) ; _inToaDo ( tdTrgD1 ) ; _inToaDo ( *tdTrgD2 ) ; } Giới Thiệu Lập Trình Cấu Trúc struct & Con Trỏ 17
Giống các kiểu dữ liệu khác:
struct toado * là con trỏ tới struct toado
Toán tử & trả về địa chỉ của biến cấu trúc
Theo thứ tự ưu tiên: “.” được ưu tiên trước “*”
Nếu td là con trỏ tới cấu trúc struct toado:
*p.x tương đương *(p.x) không hợp lệ
Phải sử dụng (*p).x
Để thuận tiện, có thể dùng toán tử ->:
kết hợp con trỏ (*) với truy cập trường (.)
p->a tương đương (*p).a Giới Thiệu Lập Trình struct thoigian 18Giới Thiệu Lập Trình struct thoigian 19Giới Thiệu Lập Trình struct sohuuti 20Giới Thiệu Lập Trình struct sohuuti 21Giới Thiệu Lập Trình struct dathuc 22Giới Thiệu Lập Trình struct dathuc 23Giới Thiệu Lập Trình