Tuân thủ điều trị ARV và kháng thuốc

Tuân thủ điều trị ARVvà kháng thuốcHAIVNChương trình AIDS trường Đại học Y Harvard tại Việt NamSau bài giảng này, học viên có thể:Trình bày tầm quan trọng của tuân thủ tốt đối với điều trị ARVLiệt kê 5 lý do chủ yếu dẫn đến không tuân thủMô tả 3 dạng của tuân thủ điều trịGiải thích sự liên quan giữa tuân thủ điều trị và kháng thuốcMục tiêu học tậpTuân thủ điều trịTuân thủ là uống đúng thuốc, đúng liều và đúng thời gianĐể đạt được kết quả tốt nhất với điều trị ARV, mức độ tuân thủ yêu cầu trên 95%Ví dụ: Nếu thuốc điều trị được kê đơn uống 2 lần/ngày, không được quên quá 2 liều/thángĐịnh nghĩaCác kiểu tuân thủ phổ biếnHoward AIDS 2002; Ickovics Antiviral Ther 2002; Moss CID 2004Tuân thủThời gian điều trị (tháng)100%0%01224Ba dạng tuân thủ của bệnh nhânTuân thủ rất tốtTuân thủ giảmKhông tuân thủBất kỳ hoạt động nào:giúp cải thiện, hỗ trợ, hoặc nâng cao sức khoẻ người có HIV/AIDS chú ý tới việc chăm sóc và điều trị người có HIV bao gồm: tình trạng sức khỏe, thể chấttinh thần, tâm lý xã hội và hạnh phúc Định nghĩa mở rộng về tuân thủKìm hãm tối đa nồng độ virút Giảm kháng thuốcĐảm bảo thời gian thuốc có hiệu lựcTất cả những điều này nhằm làm:Chậm tiến triển bệnh HIVTăng tỉ lệ sốngMục đích của tuân thủ thuốc ARVKháng thuốcĐáp ứng điều trị : Định nghĩa Đáp ứng miễn dịch: theo Kaufman và Le Moing, WHOBệnh nhân không cải thiện vềlâm sàngmiễn dịch và virus sau khi khởi động ARV được cho là không đáp ứng với điều trị Không đáp ứng với điều trị:Định nghĩaKháng thuốc dẫn đến thất bại điều trị ARVBất dung nạp với các thuốc ARV làm bệnh tiến triển nặng hơn Tương tác thuốc khiến cho nồng độ ARV dưới ngưỡng ức chế virusKhông đáp ứng với điều trị:Nguyên nhânKháng thuốcKháng thuốc thường do không tuân thủ nhưng không phải luôn luônHIV phát triển kháng thuốc xảy ra như thế nào? Virus kháng thuốcLý do xã hội/ cá nhânPhác đồ thuốcĐộc tínhThuốc kém chất lượngSai liềuGen ký chủHấp thu kémThải trừ nhanh Họat lực kémTương tác thuốc0Lây truyềnTuân thủ kémNồng độ thuốc không đủVirus sao chép dù có sự hiện diện của thuốcHIV nhân lên rất nhanhThế hệ mới của virus khác chút ít so với thế hệ trướcVài thay đổi về cấu trúc có thể cải thiện khả năng nhân lên của virusVirus có khả năng nhân lên khi có mặt của thuốc ARV, có thể nói virút đã kháng thuốcKháng thuốc phát triển như thế nào?Bắt đầu tiếp cận thuốc dưới ngưỡng điều trịchủng virút tự nhiênvirút đột biếnẢnh hưởng của không tuân thủ đến sự phát triển của virut đột biếnMối liên quan giữa mức độ tuân thủ và nguy cơ kháng thuốcWilliams & Fiedland, 1997Nguy cơ kháng thuốc% Tuân thủ0100Một số đánh giá: 50% người nhiễm HIV (không quan tâm tới tình trạng điều trị hiện tại) có bằng chứng kháng ít nhất với một thuốc78% người đã điều trị HIV có kháng ít nhất với một thuốc kháng virútHIV kháng thuốcKHÁNG CHÉO: Kháng với một thuốc trong một nhóm ARV thường dẫn đến kháng với một thuốc khác trong nhóm đó!HIV kháng thuốc có thể lan truyền: sang nhiễm mới cũng như qua nhiễm thêmNguy cơ lây truyềnThất bại điều trị ARV thường do kháng thuốc, nhưng không phải lúc nào cũng là do kháng thuốcThất bại điều trị ARV chỉ điểm bởi:Tăng nồng độ virútGiảm số lượng CD4 + tế bào T Tiến triển của bệnh HIVThất bại điều trị ARV Tuân thủ điều trị tốt sẽ giảm nguy cơ phát triển virút kháng thuốc ARVVirút kháng thuốc là một vấn đề lớnĐối với cá nhânĐối với xã hộiTại sao tuân thủ lại được đề cậpTuân thủ tốt với điều trị ARV là cần thiết nhưng thực hiện rất khó khănKhông tuân thủ dẫn đến kết quả nồng độ thuốc trong máu thấp và cho phép HIV phát triển kháng thuốcKháng ARV dẫn đến thất bại điều trị cho bệnh nhânLan truyền virút kháng thuốc từ người này sang người khác xảy ra và là vấn đề của y tế công cộngNhững điểm chínhCảm ơnCâu hỏi?