Thực hành tuân thủ một số quy định về an toàn thực phẩm của người kinh doanh thực phẩm tươi sống tại chợ Chờ, Yên Phong, Bắc Ninh năm 2013

32 Taùp chớ Y teỏ Coõng coọng, 9.2014, Soỏ 33 | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CệÙU | Ngửụứi daõn Vieọt Nam hieọn nay chuỷ yeỏu mua thửùc phaồm tửứ caực chụù ủũa phửụng laứ chớnh. Haứng hoựa ụỷ caực chụù ủửụùc baứy baựn moọt caựch loọn xoọn, khoõng ủửụùc kieồm soaựt do ủoự vaỏn ủeà veà oõ nhieóm thửùc phaồm vaứ ủaởc bieọt laứ thửùc phaồm tửụi soỏng ủang laứ moọt vaỏn ủeà ủaựng baựo ủoọng. Baứi baựo naứy tieỏn haứnh nhaốm ủaựnh giaự vieọc tuaõn thuỷ moọt soỏ quy ủũnh veà an toaứn thửùc phaồm cuỷa ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng taùi chụù Chụứ, huyeọn Yeõn Phong, tổnh Baộc Ninh. Vụựi phửụng phaựp moõ taỷ caột ngang coự phaõn tớch - keỏt hụùp ủũnh lửụùng vaứ ủũnh tớnh, tieỏn haứnh tửứ thaựng 12/2012 ủeỏn thaựng 07/2013; toaứn boọ ngửụứi kinh doanh maởt haứng tửụi soỏng (98 ngửụứi) taùi chụù Chụứ ủửụùc phoỷng vaỏn theo baỷng kieồm vaứ boọ caõu hoỷi ủeồ thu thaọp thoõng tin dửùa treõn caực Quy ủũnh/hửụựng daón veà ủaỷm baỷo ủieàu kieọn an toaứn veọ sinh thửùc phaồm taùi caực cụ sụỷ kinh doanh thửùc phaồm do caực Boọ vaứ Chớnh phuỷ ban haứnh. Keỏt quaỷ cho thaỏy: 29,4% ngửụứi kinh doanh coự thửùc haứnh ủuựng veà an toaứn thửùc phaồm theo quy ủũnh. Khuyeỏn nghũ caàn taờng cửụứng coõng taực truyeàn thoõng tụựi ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm caực quy ủũnh veà ủaỷm baỷo an toaứn thửùc phaồm cụ sụỷ kinh doanh thửùc phaồm vaứ caực cụ quan quaỷn lyự nhaứ nửụực caàn taờng cửụứng giaựm saựt thửùc hieọn caực quy ủũnh naứy. Tửứ khoựa: An toaứn veọ sinh thửùc phaồm (ATVSTP), An toaứn thửùc phaồm (ATTP) Practical compliance with regulations of food safety of fresh food business at Cho market, Yen Phong district, Bac Ninh province in 2013 Le Duc Sang1, Nguyen Thanh Ha1 Vietnamese people now mainly buy food from their local markets. General goods are sold at the market in disordered and uncontrolled manner, leading to problem of food, especially fresh food contamination which is now an alarming threat. This paper is aimed at assessing fresh food vendors' compliance with some regulations of food safety at Cho market, Yen Phong district, Bac Ninh province. A cross-sectional, analytical study using a combination of quantitative and qualitative methods was conducted from 12/2012 to 07/2013. All fresh food vendors (98 people) were interviewed Thửùc haứnh tuaõn thuỷ moọt soỏ quy ủũnh veà an toaứn thửùc phaồm cuỷa ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng taùi chụù Chụứ, Yeõn Phong, Baộc Ninh naờm 2013 Leõ ẹửực Sang1, Nguyeón Thanh Haứ1 ● Ngaứy nhaọn baứi: 5.5.1014 ● Ngaứy phaỷn bieọn: 10.7.2014 ● Ngaứy chổnh sửỷa: 14.7.2014 ● Ngaứy ủửụùc chaỏp nhaọn ủaờng: 29.7.2014 | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CệÙU | Taùp chớ Y teỏ Coõng coọng, 9.2014, Soỏ 33 33 1. ẹaởt vaỏn ủeà ễÛ Vieọt Nam, vaỏn ủeà an toaứn veọ sinh thửùc phaồm (ATVSTP) ủaừ trụỷ thaứnh moỏi quan taõm haứng ủaàu cuỷa caực caỏp, caực ngaứnh vaứ cuỷa toaứn xaừ hoọi. ẹaỷm baỷo ATVSTP vỡ muùc tieõu naõng cao chaỏt lửụùng cuoọc soỏng con ngửụứi, oồn ủũnh phaựt trieồn saỷn xuaỏt kinh doanh coự yự nghúa heỏt sửực quan troùng trong ủụứi soỏng xaừ hoọi. Ngửụứi daõn Vieọt Nam coự thoựi quen ủi ủeỏn caực chụù truyeàn thoỏng mua thửùc phaồm laứ chớnh maứ ớt khi ủeỏn sieõu thũ, ủaởc bieọt laứ ụỷ vuứng noõng thoõn. Theo baựo caựo cuỷa Cuùc An toaứn thửùc phaồm vaứ moọt soỏ baựo caựo chuyeõn ngaứnh cho thaỏy tửứ naờm 2006 - 2010, caỷ nửụực coự 944 vuù ngoọ ủoọc thửùc phaồm, vụựi 33,168 ngửụứi maộc vaứ 259 ngửụứi tửỷ vong [2]. Thửùc phaồm oõ nhieóm gaõy ra caực vuù ngoọ ủoọc trong naờm 2011 laứ thửùc phaồm hoón hụùp vụựi 78 vuù (chieỏm 52,7%), tieỏp ủeỏn laứ thuỷy saỷn vaứ thũt vụựi tyỷ leọ laàn lửụùt laứ 11,5% vaứ 10,8%. Trong khi ủoự, haứng hoựa ụỷ caực chụù noõng thoõn ủửụùc baứy baựn moọt caựch loọn xoọn khoõng ủửụùc kieồm soaựt, thửùc phaồm soỏng ủửụùc baứy baựn laón loọn vụựi nhửừng ủoà aờn chớn do ủoự vaỏn ủeà veà oõ nhieóm thửùc phaồm vaứ ủaởc bieọt laứ thửùc phaồm tửụi soỏng taùi chụù ủang laứ moọt vaỏn ủeà ủaựng baựo ủoọng. Hụn theỏ nửừa, nhửừng ngửụứi baựn thửùc phaồm tửụi soỏng taùi caực chụù thửụứng coự trỡnh ủoọ daõn trớ khoõng cao vaứ ớt khi quan taõm ủeỏn vaỏn ủeà veà sửực khoỷe cuỷa ngửụứi tieõu duứng [3]. Chụù Chụứ thuoọc thũ traỏn Chụứ laứ chụù lụựn nhaỏt treõn ủũa baứn huyeọn Yeõn Phong vụựi quy moõ 400 gian haứng trong ủoự coự khoaỷng 120 gian haứng kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng vaứ 14 gian haứng kinh doanh thửùc phaồm ủaừ ủửụùc cheỏ bieỏn saỹn. Maởc duứ laứ moọt chụù lụựn nhửng qua ủaựnh giaự nhanh veà ủieàu kieọn veọ sinh taùi chụù vaón chửa ủaỷm baỷo an toaứn: raực thaỷi vaón chửa ủửụùc thu gom thửụứng xuyeõn, soỏ lửụùng vaứ chaỏt lửụùng nhaứ veọ sinh chửa ủaỷm baỷo. Beõn caùnh ủoự, haàu heỏt nhửừng ngửụứi kinh doanh veà thửùc phaồm tửụi soỏng khoõng sửỷ duùng ủoà baỷo hoọ, khoõng coự thieỏt bũ che chaộn cho thửùc phaồm, khoõng ủửụùc khaựm sửực khoỷe ủũnh kyứ vaứ khoõng ủửụùc taọp huaỏn veà ATVSTP. Trong baứi baựo naứy nhaốm moõ taỷ vaứ ủaựnh giaự vieọc tuaõn thuỷ moọt soỏ quy ủũnh veà an toaứn thửùc phaồm cuỷa ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng taùi chụù Chụứ, huyeọn Yeõn Phong, tổnh Baộc Ninh, naờm 2013. 2. Phửụng phaựp nghieõn cửựu 2.1. ẹoỏi tửụùng nghieõn cửựu: - Ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng trong chụù. 2.2. Thụứi gian vaứ ủũa ủieồm nghieõn cửựu - Tửứ thaựng 12 naờm 2012 ủeỏn thaựng 07 naờm 2013. - Taùi chụù Chụứ, thũ traỏn Chụứ, Yeõn Phong, Baộc Ninh. 2.3. Thieỏt keỏ nghieõn cửựu: Nghieõn cửựu moõ taỷ caột ngang coự phaõn tớch. 2.4. Maóu vaứ phửụng phaựp choùn maóu: - Cụừ maóu: toaứn boọ ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng trong chụù Chụứ taùi thụứi ủieồm nghieõn cửựu, coự khaỷ naờng traỷ lụứi phoỷng vaỏn (98 ngửụứi). with checklists and questionnaires to collect information based on regulations / guidelines to ensure food hygiene and safety in food stalls issued by Ministries and the Government. Results show that 29.4 % of vendors practice proper food safety as prescribed. It is recommended that communication on regulations to ensure food safety at food trading facilities should be enhanced while supervision and enforcement on observation of those regulations should be strengthened by state management agencies. Keywords: Food Safety and Food Sanitation, food safety Taực giaỷ: 1. Trửụứng ẹaùi hoùc Y teỏ Coõng coọng. 34 Taùp chớ Y teỏ Coõng coọng, 9.2014, Soỏ 33 | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CệÙU | - Phửụng phaựp choùn maóu: choùn toaứn boọ. - Tieõu chuaồn lửùa choùn cụ sụỷ kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng: + Caực cụ sụỷ kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng phaỷi naốm beõn trong khu buoõn baựn thửùc phaồm cuỷa chụù. + Caực cụ sụỷ phaỷi buoõn baựn moọt trong ba maởt haứng: thũt, thuyỷ saỷn vaứ rau quaỷ. + Chuỷ cụ sụỷ coự khaỷ naờng traỷ lụứi phoỷng vaỏn vaứ ủoàng yự tham gia vaứo nghieõn cửựu. 2.5. Phửụng phaựp thu thaọp soỏ lieọu - Boọ caõu hoỷi ủaựnh giaự thửùc haứnh ủửụùc xaõy dửùng dửùa theo Thoõng tử 15/2012/TT-BYT [1] goàm caực noọi dung lieõn quan ủeỏn thoõng tin chung cuỷa ủoỏi tửụùng kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng taùi chụù, caực vaỏn ủeà lieõn quan ủeỏn thửùc haứnh goàm: thửùc haứnh veà rửỷa tay trong quaự trỡnh buoõn baựn thửùc phaồm, thửùc haứnh veà thửùc phaồm ủaỷm baỷo an toaứn, thửùc haứnh veà veọ sinh nụi baứy baựn thửùc phaồm, thửùc haứnh veà ủieàu kieọn veọ sinh cụ sụỷ, thửùc haứnh veà veọ sinh caự nhaõn. - 5 ủieàu tra vieõn vaứ 1 giaựm saựt vieõn coự kinh nghieọm trong ủieàu tra coọng ủoàng thu thaọp thoõng tin baống caựch quan saựt vaứ phoỷng vaỏn trửùc tieỏp ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng dửùa theo boọ caõu hoỷi ủaựnh giaự thửùc haứnh ủaừ thieỏt keỏ saỹn. 2.6. Phaõn tớch soỏ lieọu: Sửỷ duùng phaàn meàm SPSS 16.0 vụựi thoỏng keõ moõ taỷ vaứ kieồm ủũnh χ2 ủeồ xaực ủũnh tyỷ leọ vaứ moỏi lieõn quan. 2.7. Caực tieõu chớ ủaựnh giaự ẹaựnh giaự thửùc haứnh cuỷa ngửụứi kinh doanh ủửụùc xaõy dửùng dửùa theo Thoõng tử 15/2012/TT-BYT [1]: ẹaùt yeõu caàu khi traỷ lụứi ủuựng 2/3 soỏ ủieồm trụỷ leõn cuỷa boọ caõu hoỷi. Toồng soỏ ủieồm <11 → Thửùc haứnh khoõng ủaùt Toồng soỏ ủieồm ≥ 11 → Thửùc haứnh ủaùt 2.8. ẹaùo ủửực nghieõn cửựu: Nghieõn cửựu ủaừ xin pheựp vaứ thoõng qua Ban quaỷn lyự chụù Chụứ, Hoọi ủoàng ủaùo ủửực trửụứng ẹaùi hoùc Y teỏ Coõng coọng, ủoỏi tửụùng tửù nguyeọn tham gia vaứo nghieõn cửựu vaứ kyự vaứo baỷn cam keỏt ủoàng yự tham gia nghieõn cửựu trửụực khi traỷ lụứi boọ caõu hoỷi. 3. Keỏt quaỷ Toồng soỏ ủoỏi tửụùng nghieõn cửựu ủửụùc ủieàu tra laứ 98 ngửụứi, trong ủoự tyỷ leọ nửừ chieỏm 96,9%, nhoựm tuoồi chuỷ yeỏu tửứ 30 - 45 tuoồi chieỏm 63,3%; ủoỏi tửụùng coự trỡnh ủoọ hoùc vaỏn tửứ Trung hoùc cụ sụỷ trụỷ xuoỏng chieỏm 87,8%; thụứi gian haứnh ngheà tửứ 10 naờm trụỷ leõn chieỏm 79,6%; Maởt haứng kinh doanh thũt: 46,9%, thuỷy saỷn: 17,4%, rau quaỷ: 35,7%; Khaựm sửực khoỷe ủũnh kyứ: 44,9%; Taọp huaỏn kieỏn thửực veà ATVSTP: 28,6%. Baỷng 1 cho thaỏy, coự 79/98 ngửụứi kinh doanh coự thửùc haứnh ủaùt veà rửỷa tay trong quaự trỡnh buoõn baựn (80,6%) trong ủoự tyỷ leọ ủaùt cao nhaỏt laứ ụỷ nhoựm nhửừng ngửụứi kinh doanh thuyỷ saỷn (100%) vaứ thaỏp nhaỏt laứ nhửừng ngửụứi kinh doanh rau quaỷ (54,3%),sửù khaực bieọt coự yự nghúa thoỏng keõ (p < 0,001). Baỷng 2 cho thaỏy, coự 56,1% ngửụứi kinh doanh coự thửùc haứnh ủaùt veà thửùc phaồm ủaỷm baỷo an toaứn trong ủoự tyỷ leọ ủaùt cao nhaỏt laứ ụỷ nhoựm nhửừng ngửụứi kinh doanh thũt (93,5%), thaỏp nhaỏt laứ nhửừng ngửụứi kinh doanh thuyỷ saỷn (17,6%), sửù khaực bieọt coự yự nghúa thoỏng keõ (p < 0,001). Trong ủoự, baỷo quaỷn thửùc phaồm khoõng baựn heỏt trong ngaứy coự tyỷ leọ ủaùt thaỏp. ẹaởc bieọt ngửụứi kinh doanh thuyỷ saỷn thửụứng ủeồ thuỷy saỷn cuứng vụựi ủaự laùnh Baỷng 1. Thửùc haứnh rửỷa tay cuỷa ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng taùi chụù Chụứ Baỷng 2. Thửùc haứnh ủaỷm baỷo an toaứn thửùc phaồm cuỷa ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng taùi chụù Chụứ | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CệÙU | Taùp chớ Y teỏ Coõng coọng, 9.2014, Soỏ 33 35 vaứ nhửừng ngửụứi baựn rau thỡ thửụứng ủeồ rau ụỷ nhieọt ủoọ thửụứng. Tyỷ leọ thửùc phaồm coự hụùp ủoàng mua baựn cuừng raỏt thaỏp (4,1%) do caực hoọ kinh doanh taùi chụù ủeàu laứ nhửừng hoọ kinh doanh nhoỷ leỷ neõn chửa quan taõm ủeỏn ủieàu naứy. Baỷng 3 cho thaỏy, chổ coự 16,3% ngửụứi kinh doanh coự thửùc haứnh ủaùt veà vieọc sửỷ duùng trang phuùc chuyeõn duùng vaứ veọ sinh moựng tay trong ủoự tyỷ leọ ủaùt cao nhaỏt laứ ụỷ nhoựm nhửừng ngửụứi kinh doanh thuyỷ saỷn (52,9%), thaỏp nhaỏt laứ nhửừng ngửụứi kinh doanh rau quaỷ (8,6%), sửù khaực bieọt coự yự nghúa thoỏng keõ (p < 0,001). Hỡnh 1 cho thaỏy: tyỷ leọ thửùc haứnh ủaùt ụỷ ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng tửụng ủoỏi thaỏp (29,6%), trong ủoự tyỷ leọ thửùc haứnh ủaùt cao nhaỏt laứ ụỷ nhoựm kinh doanh thuyỷ saỷn (52,9%), tieỏp ủeỏn laứ nhoựm kinh doanh thũt (30,4%) vaứ thaỏp nhaỏt laứ nhoựm kinh doanh rau quaỷ (17,1%), sửù khaực bieọt naứy coự yự nghúa thoỏng keõ (p < 0,05). 4. Baứn luaọn Keỏt quaỷ ủieàu tra trong nghieõn cửựu cho thaỏy, tyỷ leọ thửùc haứnh ủaùt ụỷ ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng tửụng ủoỏi thaỏp (29,6%), trong ủoự tyỷ leọ thửùc haứnh ủaùt cao nhaỏt laứ ụỷ nhoựm kinh doanh thuyỷ saỷn (52,9%), tieỏp ủeỏn laứ nhoựm kinh doanh thũt (30,4%) vaứ thaỏp nhaỏt laứ nhoựm kinh doanh rau quaỷ (17,1%) (bieồu ủoà 1). Keỏt quaỷ naứy thaỏp hụn keỏt quaỷ nghieõn cửựu cuỷa La Kim Luaõn taùi phửụứng Buứi Thũ Xuaõn, quaọn Hai Baứ Trửng naờm 2008 (55,71%)[5]. Sửù khaực bieọt naứy coự theồ laứ do kieỏn thửực cuỷa hoù veà ATVSTP coứn haùn cheỏ daón ủeỏn khoõng bieỏt caựch giửừ veọ sinh cho thửùc phaồm maứ mỡnh ủang baứy baựn. Nhửừng ngửụứi kinh doanh thuyỷ saỷn coự tyỷ leọ thửùc haứnh ủaùt cao nhaỏt laứ do hoù thửụứng xuyeõn tieỏp xuực vụựi nửụực vaứ caực ủoà tanh neõn yự thửực veà giửừ veọ sinh caự nhaõn vaứ veọ sinh cụ sụỷ cao hụn haỳn so vụựi nhửừng ngửụứi kinh doanh thũt vaứ rau quaỷ. Maởt khaực, thửùc haứnh cuỷa ngửụứi kinh doanh rau quaỷ thaỏp coứn do trong quaự trỡnh buoõn baựn hoù ớt khi rửỷa tay vaứ sau moói buoồi baựn haứng hoù cuừng khoõng veọ sinh saùch seừ nụi baứy baựn. Theo keỏt quaỷ nghieõn cửựu cuỷa chuựng toõi: thửùc haứnh rửỷa tay trong quaự trỡnh buoõn baựn thửùc phaồm ủửụùc thửùc hieọn toỏt nhaỏt (80,6%). ẹieàu naứy cho thaỏy, nhửừng ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm ủaừ bieỏt quan taõm ủeỏn vaỏn ủeà veọ sinh baứn tay trong quaự trỡnh baựn haứng vửứa ủeồ giửừ veọ sinh cho baỷn thaõn vửứa traựnh laõy nhieóm vi khuaồn tửứ ngửụứi sang thửùc phaồm. Trong ủoự nhửừng ngửụứi kinh doanh thuyỷ saỷn coự tyỷ leọ thửùc haứnh ủaùt rửỷa tay laứ cao nhaỏt (100%) nguyeõn nhaõn laứ do hoù thửụứng xuyeõn phaỷi tieỏp xuực vụựi caực ủoà tanh vaứ caực cụ sụỷ naứy thửụứng dửù trửừ raỏt nhieàu nửụực neõn vieọc rửỷa tay cuừng thuaọn tieọn hụn. Tuy nhieõn nghieõn cửựu chửa tỡm hieồu saõu xem quy trỡnh rửỷa tay ủaừ ủaùt hay chửa. Nhoựm bieỏn lieõn quan ủeỏn baỷo quaỷn thửùc phaồm laứ nhoựm bieỏn coự tyỷ leọ thửùc haứnh ủaùt tửụng ủoỏi thaỏp. Tyỷ leọ thửùc haứnh baỷo quaỷn thửùc phaồm ủaùt trong nghieõn cửựu cuỷa chuựng toõi (baỷng 2) thaỏp hụn so vụựi nghieõn cửựu cuỷa Huyứnh Thũ Phửụng vaứ coọng sửù taùi tổnh Beỏn Tre naờm 2009: thửùc haứnh ủaùt veà baỷo quaỷn thũt laứ 97,2%, baỷo quaỷn caự laứ 98,3%[4]. Nhửừng ngửụứi kinh doanh thũt khi baựn khoõng heỏt thỡ thửụứng ủeồ trong tuỷ laùnh, nhửừng ngửụứi kinh doanh thuyỷ saỷn thửụứng ủeồ thuỷy saỷn cuứng vụựi ủaự laùnh vaứ nhửừng ngửụứi baựn rau thỡ thửụứng ủeồ rau ụỷ nhieọt ủoọ thửụứng. Keỏt quaỷ nghieõn cửựu cuừng cho thaỏy, haàu heỏt nhửừng ngửụứi kinh doanh ủeàu mua thửùc phaồm tửù do ụỷ nhieàu nụi maứ khoõng coự hụùp ủoàng mua baựn. Nhửừng Baỷng 3. Thửùc haứnh sửỷ duùng trang phuùc chuyeõn duùng vaứ veọ sinh moựng tay cuỷa ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng taùi chụù Chụứ Bieồu ủoà 1. ẹaựnh giaự thửùc haứnh chung veà ATTP cuỷa ngửụứi kinh doanh (N=98) 36 Taùp chớ Y teỏ Coõng coọng, 9.2014, Soỏ 33 | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CệÙU | ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm trong chụù thửụứng laứ buoõn baựn nhoỷ vaứ thửụứng khoõng coự hụùp ủoàng mua baựn. ẹaõy chớnh laứ moọt trong nhửừng khoự khaờn trong coõng taực quaỷn lyự, giaựm saựt veà nguoàn goỏc thửùc phaồm ủoỏi vụựi thửùc phaồm maứ ngửụứi kinh doanh ủang buoõn baựn trong chụù. Nhoựm thửùc haứnh veà trang phuùc chuyeõn duùng vaứ moựng tay cuỷa ngửụứi kinh doanh cuừng ủaùt tyỷ leọ thaỏp. Tyỷ leọ ủeo gaờng tay laứ 19,4% vaứ ủeo taùp deà laứ 28,6% (baỷng 3). Nhửừng ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm taùi chụù thửụứng caỷm thaỏy khoõng thoaỷi maựi khi ủeo taùp deà hoaởc ủeo gaờng tay vỡ khoõng quen vaứ caỷm thaỏy khoõng caàn thieỏt. Vaỏn ủeà veọ sinh moựng tay cuỷa ngửụứi kinh doanh coứn haùn cheỏ vaứ chửa ủửụùc chuự yự. Moựng tay chớnh laứ nụi giun saựn phaựt trieồn coọng vụựi vieọc ngửụứi kinh doanh khoõng ủeo gaờng tay seừ laứm cho nguy cụ laõy nhieóm giun saựn vaứo thửùc phaồm cao hụn. Taùi chụù Chụứ, huyeọn Yeõn Phong thuoọc tổnh Baộc Ninh, tyỷ leọ ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm tửụi soỏng coự thửùc haứnh ủuựng veà ATTP theo qui ủũnh chieỏm tyỷ leọ thaỏp 29,4%. Trong ủoự coự sửù khaực bieọt veà tyỷ leọ thửùc haứnh ủaùt ụỷ nhửừng ngửụứi kinh doanh caực maởt haứng khaực nhau (thửùc haứnh ủaùt ụỷ ngửụứi kinh doanh thuyỷ saỷn laứ 52,9%, ngửụứi kinh doanh thũt laứ 30,4% vaứ ngửụứi kinh doanh rau quaỷ laứ 17,1% vụựi p<0,05). Do vaọy, caực cụ quan quaỷn lyự an toaứn thửùc phaồm caàn taờng cửụứng coõng taực truyeàn thoõng tụựi ngửụứi kinh doanh thửùc phaồm caực quy ủũnh veà ủaỷm baỷo an toaứn thửùc phaồm cụ sụỷ kinh doanh thửùc phaồm vaứ taờng cửụứng giaựm saựt vieọc thửùc hieọn caực quy ủũnh naứy. Taứi lieọu tham khaỷo 1. Boọ Y teỏ (2012), Quyeỏt ủũnh soỏ 15/2012/TT-BYT veà vieọc ban haứnh "Thoõng tử quy ủũnh ủieàu kieọn chung baỷo ủaỷm an toaứn thửùc phaồm ủoỏi vụựi cụ sụỷ saỷn xuaỏt, kinh doanh thửùc phaồm". 2. Cuùc An toaứn veọ sinh thửùc phaồm (2011),Baựo caựo haứng naờm cuỷa Cuùc An toaứn veọ sinh thửùc phaồm: Tỡnh hỡnh ngoọ ủoọc thửùc phaồm 2006-2010. 3. Cuùc An toaứn veọ sinh thửùc phaồm (2012), Taứi lieọu hoọi nghũ toồng keỏt chửụng trỡnh muùc tieõu quoỏc gia veọ sinh an toaứn thửùc phaồm naờm 2011 vaứ trieồn khai keỏ hoaùch naờm 2012. 4. Huyứnh Thũ Phửụng vaứ coọng sửù (2009), Khaỷo saựt nhaọn thửực veọ sinh an toaứn thửùc phaồm cuỷa ngửụứi daõn veà thửùc phaồm tieõu duứng haứng ngaứy treõn ủũa baứn tổnh Beỏn Tre naờm 2009, Kyỷ yeỏu hoọi nghũ khoa hoùc An toaứn thửùc phaồm laàn thửự 5 naờm 2009, NXB Haứ Noọi naờm 2009, tr 347. 5. La Kim Luaõn (2008), Kieỏn thửực, thaựi ủoọ vaứ thửùc haứnh veọ sinh an toaứn thửùc phaồm cuỷa ngửụứi trửùc tieỏp laứ dũch vuù thửực aờn ủửụứng phoỏ taùi phửụứng Buứi Thũ Xuaõn, quaọn Hai Baứ Trửng naờm 2008, Luaọn vaờn Chuyeõn khoa 1 Y teỏ Coõng coọng. 6. Traàn Thũ Thu Hửụng (2004), Kieỏn thửực, thửùc haứnh cuỷa ngửụứi phuùc vuù bửừa aờn trửa vaứ thửùc traùng veọ sinh beỏp aờn baựn truự caực Trửụứng Maóu giaựo quaọn Taõy Hoà - Haứ Noọi naờm 2004, Luaọn vaờn thaùc syừ Y teỏ coõng coọng, Trửụứng ẹaùi hoùc Y teỏ coõng coọng, Haứ Noọi.