Tạp chí nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ - Số 1 (72)-2021

SỐ1(72)2021 ISSN1859-4190TẠPCHÍNGHIÊNCỨUKHOAHỌC S ố 1 (7 2) 20 21 S ố 1 (7 2) Đ ịa c h ỉ: - Số 1 : S ố 2 4 , T h á i H ọc 2 , p h ườ n g Sa o Đ ỏ , th à n h p h ố C h í Li n h , tỉ n h H ả i D ươ n g - Số 2 : S ố 7 2 , đ ư ờ n g N gu y ễn T h á i H ọc /Q uố c lộ 3 7 , p h ư ờ n g T h á i H ọc , th àn h p h ố C h í L in h , tỉ n h H ả i D ươ n g - Đ iệ n t h o ại : (0 2 2 0 ) 3 8 8 2 2 6 9 Fa x: ( 0 2 2 0 ) 3 8 8 2 9 2 1 W e b si te : h tt p :/ /s a o d o .e d u .v n E m a il : in fo @ sa o d o .e d u. vn 20 21 Đ ịa c h ỉT ò a s o ạn : Tr ư ờ n g Đ ại h ọ c S a o Đ ỏ . S ố 2 4 ,T h ái H ọ c 2 ,p h ư ờ n g S ao Đ ỏ ,t h à n h p h ố C h íL in h ,t ỉn h H ả i D ư ơ n g. Đ iệ n t h o ại :( 0 2 2 0 ) 3 5 8 7 2 1 3 ,F ax : (0 2 2 0 ) 3 8 8 2 9 2 1 ,H o tl in e :0 9 1 2 1 0 7 8 5 8 /0 9 3 6 8 4 7 9 8 0 . W e b si te : h p :// ta p ch ik h cn .s ao d o .e d u .v n /E m ai l: t ap ch ik h cn @ sa o d o .e d u .v n . G iấ y p h é p x u ấ t b ả n s ố :1 0 0 3 /G P -B T T T, n g ày 0 6 /7 /2 0 1 1 v à G iấ y p h é p s ử a đ ổ i, b ổ s u n g số : 2 9 3 /G P -B T T T T n gà y 0 3 /0 6 /2 0 1 6 c ủ a B ộ T h ô n g n v à Tr u y ề n t h ô n g . M ã ch u ẩn q u ố c tế s ố :4 7 /T T K H C N -I S S N ,n g ày 2 1 /7 /2 0 1 1 c ủ a C ụ c T h ô n g n K h o a h ọ c v à C ô n g n g h ệ Q u ố c g ia . In 2 .0 0 0 b ả n ,k h ổ 2 1 × 2 9 ,7 cm ,t ại C ô n g t y T N H H in T re X an h ,c ấp n g à y 1 7 /0 2 /2 0 1 1 . T H Ể L Ệ G Ử I B À I T Ạ P C H Í N G H IÊ N C Ứ U K H O A H Ọ C , T R Ư Ờ N G Ð Ạ I H Ọ C S A O Ð Ỏ T ổ n g B iê n t ậ p H ộ iđ ồ n g B iê n t ậ p NG ND .TS . Đ inh Vă n N hư ợn g- Ch ủ t ịch Hộ i đ ồn g P h ó T ổ n g b iê n t ậ p TS . N gu yễ n T hị Kim Ng uy ên B a n B iê n t ậ p Th S. Đ oà n T hị Th u H ằn g - Tr ưở ng ba n Th S. Đ ào Th ị V ân GS .TS . Ph ạm Th ị N gọ c Y ến PG S.T SK H. Trầ n H oà i Li nh PG S.T S. N gu yễ n Q uố c C ườ ng PG S.T S. N gu yễ n V ăn Liễ n GS .TS KH . Th ân Ng ọc Ho àn GS .TS KH . Bà nh Tiế n L on g GS .TS . Tr ần Vă n Đ ịch GS .TS . Ph ạm M inh Tu ấn PG S.T S. L ê V ăn Họ c PG S.T S. N gu yễ n D oã n Ý GS .TS . Đ inh Vă n S ơn PG S.T S. T rần Th ị H à PG S.T S. T rươ ng Th ị Th ủy TS . V ũ Q ua ng Th ập PG S.T S. N gu yễ n T hị Bấ t GS .TS . Đ ỗ Q ua ng Kh án g TS . B ùi Vă n N gọ c PG S.T S. N gô Sỹ Lư ơn g PG S.T S. K hu ất Vă n N inh GS .TS KH . Ph ạm Ho àn g H ải PG S.T S. N gu yễ n V ăn Độ PG S.T S. Đ oà n N gọ c H ải PG S.T S. N gu yễ n N gọ c H à E d it o r- in -C h ie f Dr . D o V an Di nh V ic e E d it o r- in -C h ie f Dr . N gu ye n T hi Kim Ng uy en E d it o ri a lB o a rd Po ep le's Te ach er, Dr . D inh Va n N hu on g - Ch air ma n Pro f.D r. P ha m Th i N go c Y en As soc .Pr of. Dr .Sc . Tr an Ho ai L inh As soc .Pr of. Dr . N gu ye n Q uo c C uo ng As soc .Pr of. Dr . N gu ye n V an Lie n Pro f.D r.S c. T ha n N go c H oa n Pro f.D r.S c. B an h T ien Lo ng Pro f.D r. T ran Va n D ich Pro f.D r. P ha m Mi nh Tu an As soc .Pr of. Dr . Le Va n H oc As soc .Pr of. Dr . N gu ye n D oa n Y Pro f.D r. D inh Va n S on As soc .Pr of. Dr . Tr an Th i H a As soc .Pr of. Dr . Tr uo ng Th i Th uy Dr . V u Q ua ng Th ap As soc .Pr of. Dr . N gu ye n T hi Ba t Pro f.D r. D o Q ua ng Kh an g Dr . B ui Va n N go c As soc .Pr of. Dr . N go Sy Lu on g As soc .Pr of. Dr . Kh ua t V an Ni nh Pro f.D r.S c. P ha m Ho an g H ai As soc .Pr of. Dr . N gu ye n V an Do As soc .Pr of. Dr . D oa n N go c H ai As soc .Pr of. Dr . N gu ye n N go c H a E d it o ri a l MS c. D oa n T hi Th u H an g - He ad MS c. D ao Th i V an T h ư k ý T ò a s o ạ n TS . N gô Hữ u M ạn h Dr . N go Hu u M an h T ạ p c h í N g h iê n c ứ u k h o a h ọ c , T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c S a o Đ ỏ , IS S N 1 8 5 9 -4 1 9 0 , Số 1 ( 7 2 ) 2 0 2 1 T ạp c h í N g h iê n c ứ u k h o a h ọ c, T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c S a o Đ ỏ ( IS S N 1 8 5 9 -4 1 9 0 ), th ư ờ n g x u y ê n c ô n g b ố k ế t q u ả, c ô n g tr ìn h n g h iê n c ứ u k h o a h ọ c v à cô n g n g h ệ c ủ a c ác n h à k h o a h ọ c, c án b ộ , g iả n g v iê n , n g h iê n c ứ u s in h , h ọ c v iê n c ao h ọ c, s in h v iê n ở t ro n g v à n g o ài n ư ớ c. 1 . h ọ c th u ộ c cá c lĩn h v ự c: Đ iệ n - Đ iệ n t ử - T ự đ ộ n g h ó a; C ơ k h í - Đ ộ n g lự c; K in h t ế ; Tr iế t h ọ c - X ã h ộ i h ọ c - h ọ c; T o án h ọ c; V ật lý ; V ăn h ó a - N g h ệ t h u ật - T h ể d ụ c th ể t h ao ... 2 . B ài n h ận đ ăn g là n h ữ n g c ô n g t rì n h n g h iê n c ứ u k h o a h ọ c ch ư a c ô n g b ố t ro n g b ất k ỳ ấ n p h ẩm k h o a h ọ c n ào . 3 . Tr ư ờ n g h ợ p b ài b áo p h ả i c h ỉn h s ử a th e o t h ể lệ h o ặc t h e o y ê u c ầu c ủ a P h ản b iệ n t h ì t á c g iả s ẽ c ập n h ậ t tr ê n w e b si te . N g ư ờ ip h ản b iệ n s ẽ d o t o à so ạn m ờ i. To à so ạn k h ô n g g ử il ại b ài n ế u k h ô n g đ ư ợ c đ ăn g . 4 . C ác c ô n g t rì n h t h u ộ c đ ề t à i n g h iê n c ứ u c ó C ơ q u a n q u ản l ý c ần k è m t h e o g iấ y p h é p c h o c ô n g b ố c ủ a c ơ q u an ( Tê n đ ề t ài ,m ã số ,t ê n c h ủ n h iệ m đ ề t ài , cấ p q u ả n l ý, ). 5 . 6 . Tê n t ác g iả ( k h ô n g g h i h ọ c h àm , h ọ c v ị) , f o n t A ri al , c ỡ c h ữ 1 0 , i n đ ậm , c ăn lề p h ả i; c ơ q u a n c ô n g t ác c ủ a c ác tá c g iả ,f o n t A ri al ,c ỡ c h ữ 9 ,i n n g h iê n g ,c ă n l ề p h ải . 7 . C h ữ “ Tó m t ắ t” i n đ ậm , fo n t A ri al , cỡ c h ữ 1 0 ; N ộ i d u n g t ó m t ắt c ủ a b ài b áo k h ô n g q u á 1 0 d ò n g , tr ìn h b ày 8 . C h ữ “ T ừ k h ó a” i n đ ậm , n g h iê n g , fo n t A ri al , cỡ c h ữ 1 0 ; C ó t ừ 0 3 ÷ 0 5 t ừ k h ó a, f o n t A ri al , cỡ c h ữ 1 0 , in n g h iê n g ,n g ăn c ác h n h au b ở i d ấu c h ấm p h ẩy ,c u ố ic ù n g l à d ấu c h ấ m . 9 . 1 0 . B ài b áo đ ư ợ c đ án h m áy t rê n k h ổ g iấ y A 4 ( 2 1 × 2 9 ,7 cm ) có đ ộ d ài k h ô n g q u á 8 t ra n g , f o n t A ri al , c ỡ c h ữ 1 0 , Tr o n g t rư ờ n g h ợ p h ìn h v ẽ , h ìn h ả n h c ó k íc h t h ư ớ c lớ n , b ản g b iể u c ó đ ộ r ộ n g lớ n h o ặc c ô n g t h ứ c, p h ư ơ n g tr ìn h d ài t h ìc h o p h é p t rì n h b à y d ư ớ id ạn g 0 1 c ộ t. 1 1 . Tà i liệ u t h am k h ả o đ ư ợ c sắ p x ế p t h e o t h ứ t ự t ài li ệ u đ ư ợ c tr íc h d ẫn t ro n g b ài b áo . - N ế u l à s ác h /l u ậ n á n : T ê n t ác g iả ( n ăm ), Tê n s ác h /l u ận á n /l u ận v ăn , N h à xu ất b ản /T rư ờ n g /V iệ n , lầ n x u ất b ản /t á i b ản . - N ế u là b ài b áo /b áo c áo k h o a h ọ c: T ê n t á c g iả ( n ăm ), T ê n b ài b áo /b áo c áo , T ạp c h í/ H ộ i n g h ị/ H ộ i t h ảo , T ập / K ỷ y ế u ,s ố ,t ra n g . - N ế u là t ra n g w e b : P h ải t rí ch d ẫn đ ầy đ ủ t ê n w e b si te v à đ ư ờ n g l in k, n gà y cậ p n h ậ t. 1 2 . T H Ô N G T IN L IÊ N H Ệ : B a n B iê n t ậ p T ạ p c h í N g h iê n c ứ u k h o a h ọ c , T rư ờ n g Đ ại h ọ c S a o Đ ỏ P h ò n g 2 0 3 , T ần g 2 ,N h à B 1 , T rư ờ n g Đ ại h ọ c S ao Đ ỏ Đ ịa c h ỉ: S ố 2 4 T h ái H ọ c 2 , p h ư ờ n g S ao Đ ỏ ,t h àn h p h ố C h íL in h ,t ỉn h H ải D ư ơ n g Đ iệ n t h o ại : (0 2 2 0 ) 3 5 8 7 2 1 3 ,F ax : (0 2 2 0 ) 3 8 8 2 9 2 1 ,H o tl in e : 0 9 1 2 1 0 7 8 5 8 /0 9 3 6 8 4 7 9 8 0 E m ai l: ta p ch ik h cn @ sa o d o .e d u .v n O ff ic e S e cr e ta ry Đ ịa c h ỉT ò a so ạ n : Tr ư ờ n g Đ ạ i h ọ c S a o Đ ỏ . S ố 2 4 ,T h ái H ọ c 2 ,p h ư ờ n g S a o Đ ỏ ,t h àn h p h ố C h í Li n h ,t ỉn h H ải D ư ơ n g . Đ iệ n t h o ạ i: ( 0 2 2 0 ) 3 5 8 7 2 1 3 ,F ax : (0 2 2 0 ) 3 8 8 2 9 2 1 ,H o tl in e : 0 9 1 2 1 0 7 8 5 8 /0 9 3 6 8 4 7 9 8 0 . W e b si te :h p :// ta p ch ik h cn .s ao d o .e d u .v n /E m ai l: ta p ch ik h cn @ sa o d o .e d u .v n . G iấ y p h é p x u ất b ản s ố : 1 0 0 3 /G P -B T T T ,n g ày 0 6 /7 /2 0 1 1 v à G iấ y p h é p s ử a đ ổ i, b ổ s u n g s ố : 2 9 3 /G P -B T T T T n g ày 0 3 /0 6 /2 0 1 6 c ủ a B ộ T h ô n g n v à T ru yề n t h ô n g . M ã c h u ẩ n q u ố c tế s ố : 4 7 /T T K H C N -I S S N ,n g ày 2 1 /7 /2 0 1 1 c ủ a C ụ c T h ô n g n K h o a h ọ c v à C ô n g n g h ệ Q u ố c g ia . In 2 .0 0 0 b ả n ,k h ổ 2 1 × 2 9 ,7 cm ,t ạ iC ô n g t y T N H H in T re X an h ,c ấp n gà y 1 7 /0 2 /2 0 1 1 . TS . Đ ỗ V ăn Đỉ nh LIÊNNGÀNHĐIỆN-ĐIỆNTỬ-TỰĐỘNGHÓA TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 LIÊNNGÀNHĐIỆN-ĐIỆNTỬ-TỰĐỘNGHÓA Dựbáomựcnướcsôngcaonhất,thấpnhấttrongngày sửdụngmôhìnhhỗnhợp ĐỗVănĐỉnh NguyễnTrọngQuỳnh VũVănCảnh PhạmVănNam Thiết kếbộđiềukhiểnmờchohệ thốngđiềukhiểnvô hướngđộngcơđiệnkhôngđồngbộbapharôtolồngsóc cóthamsốmômenquántínhJbiếnđổi LêNgọcHòa VũHồngPhong ĐánhgiáhiệunăngchốngnhiễucủabộthuGPSsửdụng kiếntrúcbộlọchạtđiểm PhạmViệtHưng LêThịMai NguyễnTrọngCác Lựa chọn sơ đồ cấp điện và luật điều khiển công suất đầurachomáyđiệntừkháng PhạmCôngTảo TẠPCHÍ NGHIÊNCỨUKHOAHỌC ĐẠIHỌCSAOĐỎ TRONGSỐNÀY Số1(72)2021 LIÊNNGÀNHCƠKHÍ-ĐỘNGLỰC Tốiưuhóachếđộcắtvàđộnhámbềmặtkhuôndậpkhi giacôngvậtliệucompositenềnnhựa,cốthạt NgôHữuMạnh MạcThịNguyên LêHoàngAnh ChâuVĩnhTiến Phântíchcấutrúcvàtiềmnăngcủahệtruyềnđộngthủy tĩnhngdụngtrênmáykolâmnghiệp VũHoaKỳ TrầnHảiĐăng NguyễnLongLâm Nghiên cuảnhhưởng chiều cao, độ vi sai của thanh răngđếnđộgiãnđườngmay516trênvảidenimcogiãn NguyễnThịHiền ĐỗThịLàn PhạmThịKimPhúc Nghiên cu sự ảnh hưởng củaphươngpháp lấy mẫu đếnchấtlượngcủaphươngpháp3olynomialChaosáp dụngchohệthốngtreotrênôtô ĐàoĐcThụ LươngQuýHiệp PhạmVănTrọng Nghiêncuảnhhưởngcủachisốchỉvàmậtđộmũimay đếnđộgiãnđt,độbềnđườngmay406trênvảiTC 56 BùiThịLoan NguyễnThịHồi ĐỗThịTần NGHIÊNCỨUKHOAHỌC TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 TẠPCHÍ NGHIÊNCỨUKHOAHỌC ĐẠIHỌCSAOĐỎ TRONGSỐNÀY Số1(72)2021 LIÊNNGÀNHTRIẾTHỌC-XÃHỘIHỌC-CHÍNHTRỊHỌC LIÊNNGÀNHHÓAHỌC-CÔNGNGHỆTHỰCPHẨM NGÀNHNGÔNNGỮHỌC NGÀNHTOÁNHỌC Sựkhôngtồntạinghiệmcủaphươngtrìnhellipticnửa tuyếntínhsuybiến NguyễnThịDiệpHuyền Nghiên cu tính chấtcấutrúccủacáccluster[Mo 6 - (X=F,Cl,Br,I)bằngphươngphápphiếmhàmmậtđộ PhạmThịĐiệp Sử dụng Saccharomyces cerevisiae RV để lên men rượuvangtừquảsim(Rhodomyrtustomentosa) BùiVănTú NguyễnNgọcTú Xóađói,giảmnghèoởHảiDươngtrongthờikỳđẩymạnh côngnghiệphóa,hiệnđạihóahiệnnay VũVănĐông Vai trò củagiáodục vàđào tạo đối vớiviệcphát triển nguồnnhânlựcchấtlượngcaoởViệt1amhiệnnay PhùngThịLý NGÀNHKINHTẾ BảohiểmthấtnghiệptrongpháttriểnkinhtếởViệtNam 66 NguyễnMinhTuấn ỨngdụngmatrậnSWOTtrongpháttriểndu lịch làng nghềtruyềnthốngtrênđịabàntỉnhHảiDương VũThịHường GiảmnghèovàpháttriểnbềnvữngởViệtNam PhạmThịHồngHoa NghiêncuthựctrạngkỹnăngnóitiếngAnhvàđềxuất mộtsốgiảiphápnhằmnângcaokỹnăngnóitiếngAnh củasinhviênkhôngchuyênTrườngĐạihọcSaoĐỏ ĐặngThịMinhPhương TrầnHoàngYến TăngThịHồngMinh LIÊNNGÀNHĐIỆN-ĐIỆNTỬ-TỰĐỘNGHÓA TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 SCIENTIFICJOURNAL SAODOUNIVERSITY No1(72)2021 TITLEFORELECTRICITY-ELECTRONICS-AUTOMATION The daily highest and lowest river water levels are forecastedusingahybridmodel DoVanDinh NguyenTrongQuynh VuVanCanh PhamVanNam Designingfuzzycontrollerforscalarcontrolsystemofa three-phasesquirrelcageinductionmotorwithvariableJ mômentofinertia LeNgocHoa VuHongPhong Performance assesment in interference supression of GPSreceiverbasedonparticlelter PhamVietHung LeThiMai NguyenTrongCac Select power supply schemeandoutput power control rulefortheSwitchedReluctanceMachine PhamCongTao OptimationontheCNCcuttingparametersandsurface roughnessofthemouldduringmillingprocesscomposite materialofplasticbaseandgraincores NgoHuuManh MacThiNguyen LeHoangAnh ChauVinhTien Analysis of structure and potential of application hydrostatictransmissionsystemonforestrymachine VuHoaKy TranHaiDang NguyenLongLam Research on effects height and differenctial feed of the tooth bar on seam deformation 516 on stretch denimfabric NguyenThiHien DoThiLan PhamThiKimPhuc Studyontheeectsoftheamplingmethodonquality of 3olynmial Chaos method applying to automotive suspensionsystem DaoDucThu LuongQuyHiep PhamVanTrong Studyontheeectsofsewingthreadcount,densityof stitchonthebreakingelongationandseamstrength406 onTCfabric 56 BuiThiLoan NguyenThiHoi DoThiTan TITLEFORMECHANICALANDDRIVINGPOWERENGINEERING NGHIÊNCỨUKHOAHỌC TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 SCIENTIFICJOURNAL SAODOUNIVERSITY No1(72)2021 TITLEFORPHILOSOPHY-SOCIOLOGY-POLITICALSCIENCE TITLEFORCHEMISTRYANDFOODTECHNOLOGY TITLEFORMATHEMATICS Non-existence of solution of degenerative semilinear ellipticequations 62 NguyenThiDiepHuyen Studyofstructuralpropertiesofclusters[Mo 6 (X=F, Cl,Br)bythedensityfunctionalmethod PhamThiDiep ApplicationofSaccharomycescerevisiaeRV inwine fermentationfromSimfruit(Rhodomyrtustomentosa) BuiVanTu NguyenNgocTu HungereradicationandpovertyreductioninHaiDuong in the period of accelerating industrialization and modernizationnowadays VuVanDong Theroleofeducationandtrainingwiththedevelopment ofhigh-qualityhumanresourcesinVietnamtoday PhungThiLy Unemploymentinsuranceforeconomicdevelopmentin Vietnam 66 NguyenMinhTuan Application of SWOT masterbon in traditional villa tourisminHaiDuongprovince VuThiHuong Poverty reduction and sustainable development in Vietnam PhamThiHongHoa AstudyonthecurrentsituationofEnglishspeakingskills andsomeproposalsto improveEnglishspeaking skills ofnon-EnglishmajorstudentsatSaoDoUniversity DangThiMinhPhuong TranHoangYen TangThiHongMinh TITLEFORSTUDYOFLANGUAGE LIÊNNGÀNHĐIỆN-ĐIỆNTỬ-TỰĐỘNGHÓA TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 Lựachọnsơđồcấpđiệnvàluậtđiềukhiểncôngsuất đầurachomáyđiệntừkháng Selectpowersupplyschemeandoutputpowercontrolrulefor theSwitchedReluctanceMachine PhạmCôngTảo Email:tao.phamcong@gmail.com TrườngĐạihọcSaoĐỏ Ngàynhậnbài:11/9/2020 Ngàynhậnbàisửasauphảnbiện:14/3/2021 Ngàychấpnhậnđăng:31/3/2021 Tómtắt Bàibáođềxuấtphươngpháplựachọnsơđồcấpđiệnvàluậtđiềukhiểncôngsuấtđầuracủamáyđiệntừkháng, đưarasơđồcấpđiệnhợplýtừhaisơđồcấpđiệnlàbộbiếnđổiđiềukhiểnởđầuravàbộchỉnhlưukhôngđiều khiểnđầura.Sơđồcấpđiệnchomáyđiệntừkhánglàbộbiếnđổiđiềukhiểnởđầurachoramômenquaylớnhơn sovớisơđồbộchỉnhlưukhôngđiềukhiểnđầura.Nhữngphươngánđềxuấtđượcthựcnghiệmchokếtquảtốt đãchứngtỏsựđúngđắncácphươngphápđềxuất. Từkhóa:Máyđiệntừkhángđóng-cắ;pha;bộbiếnđổiđiềukhiển;điềuchếđộrộngxungPWM;côngsuấtđầura. Abstract Thepaperproposesamethodtoselectthepowersupplyschemeandtheoutputpowercontrolruleoftheswitched reluctancemachine;givesareasonablepowersupplyschemefromtwopowersupplyschemes:acontrolconverter at theoutput anduncontrolled recer at theoutput.Thepower supply scheme for the switched reluctance machineisacontrolconverterattheoutputthathasagreatertorquethanthatofanuncontrolledrecer.The simulatedproposalswithgoodresultshaveprovedthecorrectnessoftheproposedmethods. Keywords:Switchedreluctancemachine(SRM);switchphase;controlledconverter;Pulse-widthmodulaon (PWM); outputpower. 1.ĐẶTVẤNĐỀ Máyđiệntừkháng(SwitchedReluctanceMachine-SRM) rađờitừthậpniên90củathếkỷXIXnhưngkhiđónó chưađượcpháttriểnvàothờiđiểmđóbởivìnórấtkhó điềukhiểntrongđiềukiệncôngnghệthờiđó.Tuynhiên, cho tớinaydosựpháttriểnmạnhmẽcủacôngnghệ bándẫn,viđiềukhiểnvàkĩ thuậtmáynhchophép thựchiệnnhữngtácvụđiềukhiểnphứctạp,ngườita đãvàđangquantâmtớiviệcnghiêncứuvàứngdụng. Máyđiệntừkhángtrongthiếtkếvậtliệuêutốngiảm 1,7lầnsovớicácmáyđiệnthôngthường. Máyđiệntừkhángcómộtsốưuđiểmnổibậtnhư:Giá thành thấp nhất trong tất cả các loại máy điện quay, cấutạođơngiản(trongrôtokhôngcódâyquấn,không cóếp xúcđiệngiữa chổi thanvà cổgóp), hiệu suất cao,quánnhcủarôtonhỏnênkếtcấubềnvữngphù hợpcảvớinhữngmáycótốcđộquaycao,mômenkhởi độnglớnvàchịuquátảingắnhạntốt,làmviệcncậy. Tổnthấtxuấthiệnchủyếuởphíastatovàdođórấtdễ làmmát,chiphíchocôngnghệsảnxuấtthấp,khảnăng tốiưuchếđộlàmviệctheosựthayđổitốcđộvàtải,sự thựchiệnhệthốngđiềukhiểntươngđốiđơngiản,máy điệntừkhángchophépết kiệmnăng lượngkhoảng 30÷40%[1,3]. Đãcó nhữngcông trình nghiên cứuvề nh chất của SRM,nghiêncứuphânchđặcnhđộnghọccủamáy phátđiệntừkháng[3÷8].Cũngđãcónhữngnghiêncứu đưaracácsơđồcấpđiệnchomáyđiệntừkháng,tuy nhiênchưaphânchtỷmỉvàđánhgiáưu,nhượcđiểm cácsơđồcấpđiệnvàchưađưaraluậtđiềuchỉnhcông suấtđầurachomáyđiệntừkháng. Xuấtpháttừđiềuđó,bàibáonàyđềxuấtphươngpháp lựachọnsơđồcấpđiệnchomáyđiệntừkháng,từđó đưa ra sơ đồ hợp lý để cấp nguồn cho máy phát từ khángnhằmtăngcôngsuấtđầuravàmômencủamáy. Tácgiả cũng ếnhành nghiên cứumối quanhệ giữa côngsuấtđầura,dòngđiệnphaphụthuộcvàosựthay Ngườiphảnbiện:1.GS.TSKH.ThânNgọcHoàn 2.PGS.TS.TạCaoMinh NGHIÊNCỨUKHOAHỌC TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 đổi góc điều khiển của máy phát SRG với công suất 1.100kW. NGUYÊNLÝĐIỀUKHIỂNVÀMÔHÌNHTOÁNHỌC CỦAMÁYĐIỆNTỪKHÁNG 1.Nguyênlýđiềukhiểncủamáyđiệntừkháng Khácvớimáyđồngbộthôngthường,cảrôtovàstato củamáypháttừkhángđềucócựclồi.Vớicấutạocực lồinhưvậysẽcólợitrongviệcchuyểnđổinănglượng điệntừ[2].Dochiềuquaycủamáyphátphụthuộcvào thứtựphátxung,dođóchếđộlàmviệccủamáyphát sẽđượcquyếtđịnhbởidấucủamômen.Phươngtrình mômencủaSRM: M e = 1 2 i2 dL dθ () Từphươngtrình(1)dấucủamômenphụthuộcvàođại lượng dL dθ .Căncứvàođặcnhbiếnthiêntừcảmtheo gócquaytaphảiđưaxungđiềukhiểnvàovùngtừcảm tăngthìmômensẽmangdấudương.Giátrịtrungbình củamômencóthểthayđổibằngcáchthayđổiđộlớn dòngđiệnchạytrongcuộndâystatohoặcthayđổigóc dẫnθ. Thôngthườngđểđơngiảnngườitathựchiệnthayđổi dòng điện mà không thay đổi góc dẫn. Điều nàyyêu cầubộđiềukhiểnphảibámtheonhiệuđặtmộtcách nhanhchóngtránhrơivàovùngmômenâm[1,2]. Trên Hình là sơ điều khiển củamáy phát từ kháng (SRG). Hình.SơđồđiềukhiểncủamáyphátSRG Ởđây: U e :Điệnápnguồnnuôitrongthờigiankhởiđộng; U SRG ,I SRG :ĐiệnápvàdòngđiệncủaSRG; I SRGA ,I SRGB ,I SRGC :DòngđiệntrêncácphaA,B,Ccủamáy phátSRG; R :Tảiđiện; U KT ,I KT :Điệnápvàdòngđiệnkíchtừ; I KTA ,I KTB ,I KTC :DòngđiệnkíchtừtrêncácphaA,B,C; C ,C ,C :Cáctụđiện; VT ÷VT 6 :CáckhóatransistoloạiIGBT(InsulatedGate BipolarTransisto); L:Điệncảm; D ,D :Điốt; I TV :Dòngđiệntrởvề; U R :Điệnápđầuracủamáyphát[3]. 2.2.MôhìnhtoáncủaSRM MôhìnhtoánhọccủaSRMgồmcácphươngtrìnhsau: ! = ! !! = 1 ( ) = Ởđây: k:Thứtựcácpha,k=1÷m; y k :Thônglượngmạchtừthứkquacuộndây; к :Điệnáptrongcuộndâythứk; i k :Dòngđiệnthứktrongcuộndây; k :Điệntrởtácdụngthứktrongcuộndây; w:Tầnsốgócquaycủarôto; J:Mômenquánnhtổngcủarôtovàtải; М,М с :Mômenđiệntừcủamáyphátvàmômencản củatải; α:Gócquay,đâychínhlàđặcnhvịtrítươngđốicủa rôtosovớistato. Trong các phương trình trên phương trình (2a) là phương trình cânbằng sức điệnđộng máyphát, (2b) làphươngtrìnhcânbằngtruyềnđộng,(2c) làphương trìnhxácđịnhtốcđộgócquaycủamáyphát[3,4]. PhươngtrìnhđiệnápcủamáyđiệnSRMcódạng: U p = i.R + L(ϕ ) di dt + i dL(θ ) dt ω (3) ĐểmbiểuthứccôngsuấttứcthờicủamáySRM,đem nhân 2 vế của phương trình (3) với dòng điện nhận đượccôngsuấttrongmáySRM: p =U p i = i2R + (Li. di dt + 1 2 i2 dL dθ ω )+ 1 2 i2 dL dθ ω = i2R + d dt ( 1 2 Li2 )+ 1 2 i2 dL dθ ω (4) Trong (4), sốhạng đầu êncủabiểu thức là tổnhao đồngcuộndâystato,sốhạngthứhailàtốcđộthayđổi (2a) (2b) (2c) LIÊNNGÀNHĐIỆN-ĐIỆNTỬ-TỰĐỘNGHÓA TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 năng lượng từ trườngch lũy, còn sốhạng thứba là côngsuấtcơhọcđầura. 2.3.SơđồcácgócđiềukhiểnSRM TrênHình2môtảphươngphápcấpđiệnchođộngcơvà máyphátSRM.Nhưthấytừhìnhvẽ,cảđộngcơvàmáy pháttừkhángđượccấpđiệntừnguồnđiệnápxoaychiều 3phacócôngsuấtđủlớn,saukhiquabộchỉnhlưu,qua tụlọcđượcđưađếncácbộbiếnđổiđiềukhiển.Bộbiến đổiđiềukhiểnlàchỉnhlưuhìnhcầu3pha(Hình3). Hình2.Sơđồcấpđiệnchomáyđiệntừkháng Kếtcấu2khốicủamáyđiệntừkhángchotrênHình6. Đểcấp điện vàđiềukhiểncho2khối của máy ta sử dụnghaibộbiếnđổi.Loạimáyđiệntừkháng2khốinày làmviệcnhưsau:Cảhaikhốicóthểlàmviệccùngmột chếđộđộngcơhoặcmáyphát,hoặc làmộtkhối làm việcởchếđộđộngcơvàkhốikialàmviệcởchếđộmáy phát(đốivớitruyềnđộngđiệncóđiềukhiểncôngsuất lớnviệcnghiêncứuthựcnghiệmhaikhốicótácđộng tải lẫnnhau:Độngcơêuthụ điệntừmáyphátđiện hoặcngượclại,mụcđíchđểếtkiệmnănglượngđiện trongquátrìnhthựcnghiệm,quátrìnhthựcnghiệmcủa máydiễn ravới thời giandàihoặc làvới một sốứng dụngtrongthựctếviệccấpđiệntừlướiđiệnchođộng cơkhôngthựchiệnđược),việcđiềukhiểngócđóngmở củacáctransistosẽấnđịnhkhốinàolàmviệcởchếđộ độngcơđiệnhaymáyphátđiện. ViệcchọnkếtcấuhaikhốicủamáySRMcónhiềulợi íchsovớikếtcấumộtkhối:Cóthểtựkiểmtrađộngcơ khôngcầnthiếtbịtải;giúpếtkiệmnănglượngtrong quátrìnhkiểmtra;giảmmômenxoắnvàếngồn. Hình3.Sơđồbộbiếnđổihìnhcầu3pha Trongnghiêncứunàysửdụngphươngphápđiềukhiển 1xungchomáyđiệnSRM,sơđồcácgócđiềukhiểncho trênHình5,điểm khác biệtchính củađiềukhiểnnày làcuộndâystatocủamáySRMđượcnhậnxungđơn trongchếđộlàmviệcđịnhmức,phươngphápnàytối ưuhóađượcgiátrịmômencủamáyphátkhilàmviệcở chếđộđịnhmức[9]. Phươngphápđiềukhiển1xungđượcthựchiệnbằng điềuchếPWM(PulseWidthModulation),quathayđổi gócđóng-mởcácvanbándẫncủabộbiếnđổi,sẽ thayđổi đượcdòngđiệnkích từ cấpvàodây quấn stato[9,12]. Trongchếđộđiềukhiểnxungđơn(mộtxung)mômen được điều khiển bằng cách thay đổi góc đóng θ Đ và chiềudàicủaxungđiệnápdươngg pul [12]. TrênHình4làsơđồđóng,cắtcácvanchocuộndâytrên 1phacủaSRM. Hình4.Sơđồđóng,cắtcácvanchocuộndây trên1phacủaSRM Hình5.Đặcnhdòngđiềukhiểntheogócđiềukhiển TrênHình5làđặcnhdòngđiềukhiểntheogócđóng mởvan,từsơđồnàytathấycácgóckhácnhauthìdòng điệnkhácnhau. Trongđó: α on :Gócđóngcủavan; α o1 :Góccắtcủavan1; α o2 :Góccắtcủavan2;(theosơđồcácvantrênHình4, hoặcvan1vàvan4chophaB1Hình3).TừHình5tacó: g pul.>0 :Khoảnglàmviệccủaphahaychiềudàixungdương; g pul.<0 :Chiềudàixungâm; g (Uf=0) :Khoảngchiềudàikhiđiệnápphabằng0haycòn gọilàgócngắnmạch(khoảngcáchgiữaxungdươngvà xungâmα n ); g If=0 :Khoảngchiềudàikhidòngđiệnngắt[12]. NGHIÊNCỨUKHOAHỌC TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 3.CÁCPHƯƠNGPHÁPCẤPNGUỒNCHOSRM Trongnghiêncứusửdụng2phươngphápcấpnguồn choSRMlà: -Bộbiếnđổiđiềukhiểnởđầura; -Bộchỉnhlưukhôngđiềukhiểnđầura. Bàibáophânchvà đánhgiá ưu, nhượcđiểm của2 phương phápnàyđểđưa raphươngphápcấpnguồn phùhợpchoSRM-2×550kW. Nghiên cứu này được tác giả kiểm chứng bằng thực nghiệmtạiCôngtyIRIS,ThànhphốNovocherkasskLiên bangNgatrongthờigiantácgiảnghiêncứutạiđây.Thí nghiệmđượcếnhànhchomáySRM-2×550kW.Cấu tạocủamáythínghiệmgồm2khốimỗikhốicócông suấtđịnhmức là550kW,cấutrúcrăngstatovàrôto củahệthốngmạchtừZ s /Z =18/12,sốcuộndâystato bằngsốrăngstato(Hình6).Mụcđíchcủathínghiệmlà xemxétnhchấtcủamáySRMkhinguyênlýmạchkích từcócấutạokhácnhau. a)Statob)Rôto Hình6.Hìnhdạngkếtcấu2khốicủamáyđiệntừkháng a)2khốistato;b)2khốirôto Đểcungcấpcấpnănglượngchocuộndâyphacủamáy phátSRM,tadùngbộbiếnđổicóđiềukhiểnởđầura (Hình3); hoặc mạch kết nối các cuộn dâyvà một bộ chỉnhlưukhôngđiềukhiểnđầura(Hình9). Việcsửdụngmộtbộbiếnđổicóđiềukhiểnđểcấpđiện chomáy SRM có cấu trúcnhưHình 6cóưu điểm là giảmmộtnửasốlượngvanbándẫnvàsửdụngtụđiện cungcấpcódung lượngnhỏhơnđángkểsovớiviệc sửdụnghaimáyđiệnSRMđơnlẻcócôngsuấtchomỗi máy550kW. 3.1. Phương pháp điều khiển máy điện SRM với bộ biếnđổiđiềukhiểnởđầura XétcấutrúctrongsơđồHình3,đểđánhgiákhảnăng điềukhiểntrongphạmvithayđổicôngsuấtđầurathì cầnxácđịnhcácgiátrịcủacácgócđiềukhiểnvàphân chbiểuđồdaođộngcủatấtcảcácphakhi cácgóc đóng,gócngắnmạchvàgóccắttrêncácpha. Xétsơđồ (Hình3)cáccuộndâypha2khốimáyphát SRGthôngquacácđiốt,điềukiệncầnthiếtlàgócđóng của2phasongsong-ngượccầnphảikhácbiệt1800. Ngoàiragócđóngmộtphanàyphảitrùngvớigóccắt củaphakia[10]. Côngsuấtđầuracủamáypháttheobiểuthức(4)phụ thuộc vào góc quay của rôto, mô men của máy theo biểu thức (1). Từ cácbiểu thức này thấy rằngcó thể thayđổimômenbằng thayđổiđộlớndòngđiệncấp chocuộndâystatohoặcthayđổigócdẫnθ(quacácgóc điềukhiển).Khithayđổicácthôngsốgócđóng,góccắt vàgócngắnmạchcủacácvanbándẫntrongbộcung cấpđiệnthìcôngsuấtthayđổi. Kếtquảthínghiệmcủamáyphátkhithayđổigócmở van(Hình7)vớiα on =780vàgócngắnmạchg (Uf=0) =1680, α o =2580.ỞchếđộnàycôngsuấtcủamáyphátP G = 516kW,dòngđiệnphaI f =488A[11]. Hình7.Biểuđồdòngđiệnvàđiệnápcủahaiphamắc songsong-ngượctrongchếđộmáyphátđiệnSRG- 2×550khiP =516kW CáctrườnghợpđiềukhiểncôngsuấtđầuracủaSRG TrênHình7làđặcnhdòngđiệnvàđiệnápcủa2pha mắcsongsongngượcmáySRMkhilàmviệcởchếđộ máyphát. Từđặcnhnàyếnhành2trườnghợpthayđổicông suấtđầuracủamáyphát: -Trườnghợp1đểgiảmcôngsuấtđầuracủamáyphát thực hiệndịchchuyểnđồngthờigócđóngα on vàgóc ngắnmạchg (Uf=0) ,góccắtα o giữnguyên. Hình8.Mốiquanhệcủacôngsuấtđầuravàgiátrịcủa dòngphavàosựthayđổicácgócđiềukhiểnởchếđộmáy phátđiệnSRG-2×550kW LIÊNNGÀNHĐIỆN-ĐIỆNTỬ-TỰĐỘNGHÓA TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 TrênHình8 làđặcnhcôngsuấtđầuracủaSRGphụ thuộcvàogócđóngα on cùngsựtươngứngvớidòngđiện pha I f đođược.Khi giảm α on trongkhoảngtừ78-30o điệnthìcôngsuấtP G củamáyphátgiảmgầnnhưtuyến nhtừgiátrịđịnhmứcxuống0.Tiếptụcgiảmthêmgóc đóngthìdẫnđếnviệcchuyểnchếđộtừmáyphátsang chếđộđộngcơ. Nhược điểm của việc điều chỉnh này là dòng điện phaI f chỉgiảmtỷlệvớimứcgiảmcôngsuấtP G tớikhi α on =40o.Khiếptụcgiảmα on dòngđiệnI f vẫnkhông đổigiữởmức450A. -Trường hợp 2 điều chỉnh công suất đầu ra P G bằng cách dịch chuyển góc ngắn mạch g (Uf=0) về phía vượt trước (sang trái) khivị trígóc đóngα on vàgóccắtα o khôngđổi.TrênHình8biểudiễnmốiquanhệgiữacông suấtđầuramáyphátvàgócngắnmạchP G (g (Uf=0) )ứngvới sựbiếnđổidòngđiệnphaI f .Quansátđặcnhthấyrằng sựphụthuộcP G (g (Uf=0) )làkhôngtuyếnnh,thểhiệnrõ ởdảicôngsuấttừ0đến200kW.NhưngtạiP G =0,I f < 100A.Phạmvithayđổigóctrongphươngphápnàylớn gấpđôiphươngphápthứnhất. Quakếtquảphânchcủahaitrườnghợpđượcxemxét trênthìviệcđiềuchỉnhcôngsuấtđầuraP G bằngcách dịch chuyển gócngắnmạch g (Uf=0) vềphíavượt trước (sangtrái)khivị trígócđóngα on vàgóccắt α o không đổicóưuđiểmhơnvềđặcnhđiềuchỉnh,phạmviđiều chỉnhrộnghơn. Ngoài racòncó trườnghợpkhácđểđiềuchỉnh công suấtmáyphátP G .Vídụ:Nhưsựdịchchuyểngócđóng α on vềphíachậmsaukhicácgiátrịcủag (Uf=0) vàgóccắt α o khôngđổi.Tuy nhiên, trường hợp này chỉ nên sử dụngkhi cầnđiềuchỉnhgiớihạncủadòng điệnhoặc điềuchỉnhxungđiệnápPWM. Trên đây là luậtđiềukhiển công suấtđầu ra củamáy phát, tùyvào trường hợpcụ thể mà ta áp dụng một trongcácphươngpháptrên. 3.2.Phươngphápđiềuchỉnhcôngsuấtvàmômenmáy phátSRGvớibộchỉnhlưukhôngđiềukhiểnởđầura Hình9làmạchđiệncủaSRM-2550kWvớibộchỉnh lưukhôngđiềukhiểnởđầuravớisựkếthợpcáccuộn dâyphầnứngvànguồnkíchtừ. Hình9.Sơđồkếtnốicuộndây5phacủaSRMvớinguồn điệnkíchthíchngoàivàbộchỉnhlưukhôngđiềukhiển ởđầura Trongđó: U f :Điệnápkíchthích(trongtrườnghợpnàylàđiệnáppha); I kt :Dòngđiệnkíchthích; U G =U R (điệnáptrêntảiR):Điệnápđầuracủamáyphát đượcgiảthiếtkhôngđổitrongchukỳchuyểnmạch. Ởchếđộ5phavớisơđồbộchỉnhlưukhôngđiềukhiển đầura,đâylàsơđồhợplýnhấtđểđưaracôngsuấtvà mômenlớnnhấtkhilựachọnsốphađưarakhảosát.Từ kếtquảđótasosánhvớikếtquảcủaphươngphápđiều khiểnmáyđiệnSRMvớibộbiếnđổiđiềukhiểnởđầura. Ưu điểm của giải pháp này là sử dụng bộ chỉnh lưu khôngđiềukhiểnởđầuramáyphátvàviệcđiềuchỉnh đơngiản.Cóthểđiềuchỉnhdòngđiệnkíchtừchạyđồng thờiquatất cảcácphabằngcáchđiềuchỉnhđiệnáp kíchtừU f . KếtquảđođượcchoởHình10,nhậnthấyrằngcông suấtracơPlàmộthàmcủadòngđiệnkíchtừI kt vớicác giátrịkhácnhaucủacácthamsốlàsốvòngdâytrong cuộndâylàW,tốcđộquaynvàchiềudàicủamộtkhối hệthốngtừl m . ThínghiệmếnhànhvớimáySRMcósốvòngdâytrên mộtcuộndâylàW=12,tốcđộquayn=1.900vòng/ phút, dòng điện kích thích I kt = 440A,P max =120kW (đường 1), máy phát được cấp điện từ bộ chỉnh lưu không điều khiển. Nhận thấy để có công suất định mứcyêucầuP đm =1.100kWthìphảităngsốvòngdây lênW=48,vàtốcđộn=1.900vòng/phút(đường2), nhưngnếutăngnlên4.000vòng/phútthìcôngsuấtsẽ tăngP max =1.300kW(đường3). Hình10.BiểuđồP(I kt )vớicácgiátrịkhácnhau củaW,nvàI Trongđó: Đường1:W=12;n=1.900vòng/phút;l m =250mm; Đường2:W=48;n=1.900vòng/phút;l m =300mm; Đường3:W=48;n=4.000vòng/phút;l m =300mm. Hình11trìnhbàycácđặcnhM(n).Tấtcảđềucócùng giátrịcựcđạiM=5,5kN.mtạicácgiátrịkhácnhaucủa n.PhânchchungđồthịM(n)vàP(n)(đườngđặcnh cơcủaSRM)chothấyrằngđểcóđượcmộtcôngsuất nhấtđịnhP G =1.100kWtạin=1.900vòng/phútvàdộ NGHIÊNCỨUKHOAHỌC TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 dàimạchtừcủamộtkhốil m =300mmthìsốvòngdây W=24 làphùhợpnhất (đường2).Đểcóđượccông suấtnhưnhautạin=1.500vòng/phútcầnthayđổil m . Hình11.BiểuđồP(n)vớicácgiátrịkhácnhau củaWvàI kt Đểkiểmtrakhảnăngđạtđượccôngsuấtnhấtđịnhvới bộbiếnđổicóđiềukhiểnkhisốvòngdâyW>12,khi nhtagiữnguyêngiátrịchiềudàicủamộtkhốimạch từl m =300mmvàtốcđộn=1.500vòng/phút,chỉthay đổisốvòngdâyWvà thayđổicácgóc chuyểnmạch. Nhậnthấyrằngđểđạtcôngsuấtđịnhmứccủamáyphát P G =1.100kWthìtốtnhấtW=20,α on =600,g (Uf=0) =2040, α o =2700nhưHình(đườngsố5)vàHình13(đường số1)đườngmàuđỏ. Hình12.QuỹđạoΨ(I)củacácchukỳđóngcắtphavới cácgiátrịkhácnhaucủaw,nvàI kt Việc tăng sốvòng dây với bộ biến đổi có điều khiển khôngmanglạihiệuquảchcựcnào,nólàmgiảmmức độsửdụngcủahệthốngtừvàđưadạngxungdòngđiện vềgầnchếđộkíchthíchngoài,nhưngchukỳchuyển mạch lại thấp hơn so với kích thích ngoài so với họ đườngcongtừhóa. TrênHình12,quỹđạocủacácchukỳđóngcắtđược hiểnthịtrongtọađộΨ(IW). Đốivớichếđộ làmviệccủamáyđiệnvớibộbiếnđổi điềukhiểnởđầurabiểuthịởcácchukỳ: +Chukỳ5:MômenM=7,0kN.m;n=1.500vòng/phút, W=20; + Chu kỳ4với M = 7,8 kN.m; n = 1.500vòng/phút; W=12. Chếđộ vớinguồnkích thíchbên ngoài (bộchỉnh lưu khôngđiềukhiển)biểuthịởcácchukỳ: + Chu kỳ 3: M = 2,7 kN.m; n = 4.000 vòng/phút, W=12; + Chu kỳ 2với M = 4,8 kN.m, n =1.500vòng/phút; W=24. + Chu kỳ 1: M = 5,3 kN.m; n = 1.500 vòng/phút, W=48. Nhìnvàođặcnhcủatấtcảcácchukỳvớihọđường cong từhóa có thể đánh giá chi ếthơnmứcđộ sử dụng từ trường củamáy ở các chếđộ làmviệckhác nhau.Mômen lớnnhấtM=7,8kN.mthì lực từđộng IWnhỏnhấtnhưởmộtchukỳmáyphátlàmviệcvớibộ biếnđổiđiềukhiểnđầuravàsốvòngdâyW=12. Hình13.QuỹđạoΨ(IW)củacácchukỳđóngcắtphavới cácgiátrịkhácnhaucủaw,nvàI kt Trongđó: Đường5–M=7,0kN.m,n=1.500vòng/phút,W=20; Đường4–M=7,8kN.m,n=1.500vòng/phút,W=12; Đường3–M=2,7kN.m,n=4.000vòng/phút,W=12; Đường2–M=4,8kN.m,n=1.500vòng/phút,W=24; Đường1–M=5,3kN.m,n=1.500vòng/phút,W=48. So sánhphươngánvớibộbiếnđổiđiều khiểnvàvới chỉnhlưukhôngđiềukhiểnởđầura:Với2phươngán đượcxemxéttrên,trongHìnhvàHình13thấyrằng chukỳvớibộbiếnđổiđiềukhiển,mômenởmứclớn nhấtlà7,8kN.m,n=1.500vòng/phút,W=12vòng,và lựctừđộngnhỏnhất(chukỳ4).Gầnsátvớinólàmột chukỳvớibộchỉnhlưukhôngđiềukhiểnvớimômenlà 4,8kN.m,n=1.500vòng/phút,W=24vòng(chukỳ2). NếutăngthêmsốvòngdâylênW=48(chukỳ1),mặc dùmômenvàsứctừđộngtănglênnhưngtừthônglại giảm.Vìvậy,màvớisơđồcấpđiệnbằngbộđiềukhiểnở đầuracókhảnănglàmtăngmômenquaycủamáyđiện từkhánghơnsovớisơđồsửdụngbộchỉnhlưukhông điềukhiểnởđầura. 4.KẾTLUẬN Bằngthínghiệm,bàibáođãphânchvàtổnghợphai phương pháp cấp điện cho máy điện từ kháng SRM- 2×550vớibộbiếnđổiđiềukhiểnvàbộchỉnhlưukhông điều khiểnở đầu ra.Kết quả cho phép kết luận rằng phương phápvới bộchỉnh lưukhôngđiềukhiển đầu ravàkíchthíchnguồnngoàicócácchỉêusửdụnghệ LIÊNNGÀNHĐIỆN-ĐIỆNTỬ-TỰĐỘNGHÓA TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021 thốngtừkémhơnsovớiphươngphápbộbiếnđổiđiều khiểnđầura. Kếtquảnghiêncứuđãchứngminhđượcsơđồdùngbộ biếnđổiđiềukhiểnưuđiểmhơnsovớisơđồdùngbộ chỉnhlưukhôngđiềukhiểnởđầurachínhlàtạoramô menquaylớnhơn.Nghiêncứunàylàcơsởđểápdụng vàothựctếđiềukhiểnmáyđiệntừkháng; Kếtquảnhậnđượclàmốiquanhệgiữacôngsuấtđầu ra,dòngđiệnphaphụthuộcvàocácgócđiềukhiểncủa SRG,đócũng là luậtđiềukhiểncôngsuấtđầuracho máyphátSRG-2×550kW. TÀILIỆUTHAMKHẢO [1]. NguyễnPhùngQuang.Độngcơtừkhángvàtriển vọngứngdụngcáchệthốngMa;.hps:// drive.google.com/file/d/1ScMits_7NlyQWP PEMJOKdJ1U2tSQ7hpi/view, cập nhật ngày 20/01/2020 [2]. ThânNgọcHoàn,NguyễnTrọngThắng(2016), Nguyênlýhoạtđộngcủamáyđiện,Nhàxuấtbản Xâydựng,298trang. [3]. PhạmCôngTảo,NguyễnPhươngTỵ,PhạmThị Hoan (2017),Môhìnhhệthốngmáyphát SRG- điezen,Tạp chí nghiên cứu khoa học Đại học SaoĐỏ,Số4(59),Trang13–20. [4]. Темирев А.П. (2011), Математическое моделирование, проектирование и экспериментальноеопределениепараметров вентильно-индукторных электроприводов, монография,Новочеркасск:ЛИК.794с. [5]. N.B. Kavitha, and B.Vinu Priya (2014), AnalysisofDynamicCharacteriscsofSwitched ReluctanceGenerator,InternaonalConference on Advances in Engineering and Technology (ICAET’2014) March 29-30, Singapore. pp 576–580. [6]. D.Susitra, E.Annie Elisabeth Jebaseeli (2010), Switched Reluctance Generator - Modeling, Design, Simulaon, Analysis and Control A ComprehensiveReview, InternaonalJournal of ComputerApplicaons.pp10–16. [7]. Jianbo Sun, Zhongchao Wei, Shuanghong Wang, Qionghua Zhan, and Zhiyuan Ma (2009), Modeling and Design of Switched Reluctance Starter, Generator System, Progress In Electromagnecs Research Symposium Proceedings, Moscow, Russia, August 18–21, pp1976–1982. [8]. Miller T. J. E. (2001), ; ; of Switched Reluctance Machines, Edited Newnes,272p. [9]. НгуенКуангКхоа(2017),Энергоэффективный вентильно-индукторный электропривод большой мощности с двигателем двухпакетной конструкции, Дисс. на соискание ученой степени кандидата техн. Наук,–332с. [10]. Фам Конг Тао, Фам Ван Бьен (2018), Разработка вентильно-индукторного генератора для автономного зарядно– разрядного электротехнического комплекса, Известия высших учебных заведений. Электромеханика,Т61,№1,С.2531. [11]. Фам Конг Тао,Фам Ван Бьен и др (2017), Разработка дизельного двигателя- вентильно индукторного генератора для мобильного зарядно-разрядного комплекса, Международныйнаучно-исследовательский журналуспехисовременнойнауки,№4,Том 5,С.104–111 [12]. Нгуен Куанг Кхоа, Фам Конг Тао, Фам Ван Бьен (2016), Методика математического и экспериментального определения энергетических параметров вентильно-индукторного двигателя большой мощности двухпакетной конструкции, Международный научно- исследовательский журнал «Успехи современнойнауки»,№9,Том4,С149–155. THÔNGTINTÁCGIẢ PhạmCôngTảo -Tómtắtquátrìnhđàotạo,nghiêncứu(thờiđiểmtốtnghiệpvàchươngtrìnhđàotạo, nghiêncứu): Năm2003:TốtnghiệpĐạihọcngànhĐiệncôngnghiệp,TrườngĐạihọcNôngnghiệp1; +Năm2009:TốtnghiệpThạcsĩngànhKỹthuậtđolườngvàĐiềukhiểntựđộng,Trường ĐạihọcBáchkhoaHàNội; +Năm2020:TốtnghiệpTiếnsĩngànhCáctổhợpvàHệthốngkỹthuậtđiện,TrườngĐại họcBáchkhoamiềnNamLiênbangNga; -Tómtắtcôngviệchiệntại:GiảngviênkhoaĐiện,TrườngĐạihọcSaoĐỏ; -Lĩnhvựcquantâm:Kỹthuậtđiện,hệthốngđiện,điệntựđộnghóa; -Email:tao.phamcong@gmail.com; -Điệnthoại:0336791663.