Tài liệu sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu động cơ xăng

i dung chÝnh: 1. NhiÖm vô, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. 2. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. 3. Th¸o l¾p, kiÓm tra, b¶o d­ìng, söa ch÷a c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. . häc trªn líp I- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga 1. NhiÖm vô C¬ cÊu ®ãng më b­ím ga cã nhiÖm vô ®iÒu chØnh b­ím ga ®ãng l¹i tõ tõ, ng¨n chÆn ®­îc t×nh tr¹ng d­ x¨ng, chèng « nhiÔm m«i tr­êng. 2. Yªu cÇu - CÊu t¹o ®¬n gi¶n, Ýt h­ háng, b¶o d­ìng, söa ch÷a, thay thÕ, dÔ dµng. - §iÒu chØnh b­ím ga ®ãng tõ tõ ®Ó hçn hîp nhiªn liÖu phï hîp víi yªu cÇu lµm viÖc cña ®éng c¬. 3. Ph©n lo¹i : Dùa vµo ph­¬ng ph¸p dÉn ®éng ph©n ra hai lo¹i sau. - C¬ cÊu ®iÒu khiÓn ®ãng më b­ím ga b»ng c¬ khÝ. - C¬ cÊu ®iÒu khiÓn ®ãng më b­ím ga b»ng ch©n kh«ng. ii. cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. C¬ cÊu kiÓm so¸t tèc ®é ®ãng b­ím ga H×nh 11.1: C¬ cÊu ®iÒu khiÓn ®ãng b­ím ga b»ng ch©n kh«ng. Khi l¸i xe nh¶ ch©n ga, nÕu b­ím ga ®ãng nhanh qu¸, sÏ lµm cho khÝ hçn hîp qu¸ ®Ëm v× qu¸n tÝnh phun cña dßng x¨ng lín h¬n dßng kh«ng khÝ rÊt nhiÒu lÇn, ®iÒu ®ã khiÕn cho hßa khÝ ch¸y kh«ng hÕt g©y « nhiÔm m«i tr­êng, lµm t¨ng l­îng khÝ ®éc HC vµ CO trong khÝ th¶i. §Ó kiÓm so¸t tèc ®é ®ãng b­ím ga khi nh¶ ch©n ga nhiÒu bé chÕ hßa khÝ hiÖn ®¹i ®­îc trang bÞ c¬ cÊu kiÓm so¸t tèc ®é ®ãng b­ím ga. 1. C¬ cÊu ®iÒu khiÓn ®ãng b­ím ga b»ng ch©n kh«ng NÕu ®ãng b­ím ga ®ét ngét hçn hîp giµu x¨ng ch¸y kh«ng hÕt g©y « nhiÔm m«i tr­êng. C¬ cÊu nµy gåm cã bé gi¶m chÊn 2, bÇu ch©n kh«ng 3 vµ c¸c cÇn dÉn ®éng liªn quan víi b­ím ga (h×nh 11-1). Khi ®¹p bµn ®¹p ga, tèc ®é quay cña trôc khuûu ®éng c¬ lín, ®é ch©n kh«ng phÝa sau b­ím ga nhá, lß xo ®Èy mµng vÒ phÝa bªn ph¶i, cÇn 1 còng dÞch chuyÓn vÒ phÝa bªn ph¶i lµm cho b­ím ga më lín. Khi nh¶ bµn ®¹p ga, b­ím ga ®ãng ®ét ngét, ®é ch©n kh«ng phÝa sau b­ím ga t¨ng lªn nhê cã bé gi¶m chÊn 2, cÇn 1 c¶n trë lµm cho b­ím ga ®ãng l¹i tõ tõ. 2. CÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng c¬ cÊu ®iÒu khiÓn më b­ím ga b»ng c¬ khÝ. a) CÊu t¹o §èi víi bé chÕ hßa khÝ cã hai häng hót, häng s¬ cÊp a vµ häng thø cÊp. C¬ cÊu ®ãng më b­ím ga ®iÒu khiÓn b»ng c¬ khÝ (h×nh 11-2) cã c¸c cÇn dÉn ®éng liªn quan gi÷a b­ím ga cña häng s¬ cÊp vµ häng thø cÊp. H×nh 11-2: C¬ cÊu ®ãng më b­ím ga b»ng c¬ khÝ b) Nguyªn t¾c ho¹t ®éng. Khi ®éng c¬ lµm viÖc b­ím gÝo ch­a më, cÇn 2 sÏ khãa cÇn 5 kh«ng cho b­ím ga häng thø cÊp më ra. Khi b­ím giã më lín nhÊt, b­ím ga thø cÊp míi tù do ®ãng më theo b­ím ga häng s¬ cÊp nhê mét lß xo cuèn vµ b­ím ga häng thø cÊp chØ ®­îc ®iÒu khiÓn më ra khi b­ím ga häng s¬ cÊp ®· më ®­îc 1/3 hµnh tr×nh. iii. néi dung b¶o d­ìng c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi bé chÕ hßa khÝ 2. Th¸o vµ kiÓm tra c¸c chi tiÕt: C¬ cÊu ®iÒu khiÓn vµ c¸c cÇn dÉn ®éng. 3. Lµm s¹ch c¸c chi tiÕt c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga vµ b¬m mì c¸c chèt dÉn ®éng. 4. L¾p vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. Iv. C©u hái vµ bµi tËp 1. Gi¶i thÝch nhiÖm vô, yªu cÇu cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga ? 2. Gi¶i thÝch t¹i sao trªn bé chÕ hßa khÝ hç trî ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö ph¶i bè trÝ c¬ cÊu kiÓm so¸t tèc ®é ®ãng b­ím ga ? Thùc tËp b¶o d­ìng c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga i. chuÈn bÞ dông cô, bè trÝ n¬i lµm viÖc 1. chuÈn bÞ dông cô,vËt liÖu: Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ söa ch÷a. - Bé dông cô ®å nghÒ th¸o l¾p, bµn th¸o l¾p, - Nguyªn vËt liÖu lµm s¹ch: x¨ng hoÆc dÇu háa, giÎ lau, khay ®ùng chi tiÕt. - C¸c chi tiÕt thay thÕ. - Tµi liÖu tra cøu c¸c th«ng sè kü thuËt cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. 2. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm tõ 2 - 4 häc viªn, n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh. ii. th¸o l¾p c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga a. quy tr×nh th¸o 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi bé chÕ hßa khÝ 2. Th¸o rêi bé chÕ hßa khÝ theo ®óng quy tr×nh 3. Th¸o c¸c bé phËn cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga 4. Th¸o c¬ cÊu ®iÒu khiÓn. Chó ý kh«ng lµm biÕn d¹ng r¸ch mµng ®µn håi. 5. Th¸o c¸c cÇn dÉn ®éng liªn quan víi b­ím ga 6. Lµm s¹ch vµ kiÓm tra c¸c chi tiÕt. Dïng x¨ng s¹ch ®Ó röa, s¾p xÕp theo thø tù, ®óng quy ®Þnh. 7. KiÓm tra h­ háng c¸c chi tiÕt cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. b. Quy tr×nh l¾p (Ng­îc víi quy tr×nh th¸o). C¸c chi tiÕt cña c¬ cÊu sau khi ®· kiÓm tra, söa ch÷a tiÕn hµnh l¾p l¹i theo thø tù ng­îc l¹i víi khi th¸o. iii. b¶o d­ìng c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga 1. Th¸o vµ lµm s¹ch c¸c chi tiÕt cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. . Chän dông cô th¸o phï hîp vµ dïng dung dÞch röa. 2. KiÓm tra chi tiÕt c¬ cÊu ®iÒu khiÓn vµ c¸c cÇn dÉn ®éng . Dïng m¾t th­êng vµ kÝnh phãng ®¹i 3. Lµm s¹ch c¸c chi tiÕt vµ b¬m mì c¸c chèt dÉn ®éng. . Dïng x¨ng s¹ch ®Ó röa vµ mì b«i c¸c chèt dÉn ®éng 4. L¾p vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. . Chän ®óng dông cô l¾p vµ ®iÒu chØnh 5. Lau chïi dông cô, thu dän, vÖ sinh n¬i b¶o d­ìng s¹ch sÏ, gän gµng. iv. söa ch÷a c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga nghe gi¶ng t¹i phßng chuyªn m«n hãa i. hiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga 1. §éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é kh«ng t¶i kh«ng æn ®Þnh a) HiÖn t­îng §éng c¬ ho¹t ®éng khã duy tr× cho ®éng c¬ ch¹y chËm ë chÕ ®é kh«ng t¶i. b) Nguyªn nh©n Trôc b­ím ga vµ lç l¾p trôc ë trªn th©n bÞ mßn lµm t¨ng khe hë lµm cho kh«ng khÝ lät qua ®­êng nµy vµo èng n¹p g©y nh¹t hßa khÝ vµ kÕt hîp víi vÞ trÝ ®ãng b­ím ga kh«ng æn ®Þnh. Thùc tËp söa ch÷a c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga i. chuÈn bÞ dông cô, bè trÝ n¬i lµm viÖc 1. chuÈn bÞ dông cô, vËt liÖu: Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ söa ch÷a. - Bé dông cô ®å nghÒ th¸o l¾p, khay ®ùng chi tiÕt - Nguyªn vËt liÖu lµm s¹ch: Dung dÞch röa, dÇu háa hoÆc x¨ng - C¸c chi tiÕt thay thÕ. 2. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: Cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm tõ 2 - 4 häc viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh. ii. th¸o l¾p c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga a. th¸o c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga 1. Th¸o c¸c bé phËn cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga 2. Th¸o c¬ cÊu ®iÒu khiÓn. Chó ý kh«ng lµm biÕn d¹ng r¸ch mµng ®µn håi. 3. Th¸o c¸c cÇn dÉn ®éng liªn quan víi b­ím ga 4. Lµm s¹ch c¸c chi tiÕt: Dïng x¨ng s¹ch ®Ó röa, s¾p xÕp c¸c chi tiÕt theo thø tù, ®óng quy ®Þnh. 5. KiÓm tra h­ háng c¸c chi tiÕt cña c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga. b. Quy tr×nh l¾p (Ng­îc víi quy tr×nh th¸o). C¸c chi tiÕt cña c¬ cÊu sau khi ®· kiÓm tra, söa ch÷a tiÕn hµnh l¾p l¹i theo thø tù ng­îc l¹i víi khi th¸o. iii. söa ch÷a c¬ cÊu ®ãng më b­ím ga 1. C¬ cÊu ®iÒu khiÓn a) H­ háng vµ kiÓm tra - H­ háng cña c¬ cÊu ®iÒu khiÓn: mµng ®µn håi bÞ r¸ch, thñng lß xo mÊt tÝnh ®µn håi, cÇn dÉn ®éng liªn quan gi÷a mµng ®µn håi vµ cÇn dÉn ®éng b­ím ga bÞ cong. - KiÓm tra Mµng ®µn håi c¬ cÊu ®iÒu khiÓn bÞ r¸ch, thñng, lß xo mµng mÊt tÝnh ®µn håi, cÇn dÉn ®éng cong b»ng m¾t th­êng. b) Söa ch÷a Mµng ®µn håi cña c¬ cÊu ®iÒu khiÓn bÞ r¸ch, thñng ph¶i thay mµng míi. CÇn dÉn ®éng cong th× n¾n l¹i. Lß xo mµng ®µn håi mÊt tÝnh ®µn håi thay lß xo míi ®óng lo¹i. 2. C¸c cÇn dÉn ®éng. a) H­ háng vµ kiÓm tra - H­ háng c¸c cÇn dÉn ®éng th­êng bÞ cong, g·y, biÕn d¹ng. - KiÓm tra cÇn dÉn ®éng bÞ cong, g·y b»ng m¾t th­êng b) Söa ch÷a C¸c cÇn dÉn ®éng liªn quan gi÷a c¬ cÊu ®iÒu khiÓn víi b­ím ga bÞ cong n¾n l¹i cho th¼ng, nÕu bÞ biÕn d¹ng nhiÒu, g·y th× ph¶i thay cÇn dÉn ®éng míi ®óng lo¹i. BµI 12 KiÓm tra vµ b¶o d­ìng c¸c bé ®iÒu khiÓn - m· bµi har 01 24 12 b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng Môc tiªu thùc hiÖn: Môc tiªu thùc hiÖn: Häc xong bµi nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng: 1.Ph¸t biÓu ®óng nhiÖm vô, yªu cÇu, ph©n lo¹i c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng. 2.Gi¶i thÝch ®­îc cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng. .3.Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o d­ìng, söa ch÷a ®­îc c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng ®óng yªu cÇu kü thuËt. Néi dung chÝnh: 1. NhiÖm vô, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng. 2. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng. 3. Th¸o l¾p, kiÓm tra vµ b¶o d­ìng c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng. häc trªn líp I- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng 1. NhiÖm vô C¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng cã nhiÖm vô ®iÒu khiÕn c¸c m¹ch x¨ng trong bé chÕ hßa khÝ cung cÊp tû lÖ khÝ hçn hîp ®óng yªu cÇu, ®¶m b¶o cho ®éng c¬ x¨ng ho¹t ®éng tèt ë mäi chÕ ®é, chèng « nhiÔm m«i tr­êng. 2. Yªu cÇu - CÊu t¹o ®¬n gi¶n, b¶o d­ìng, söa ch÷a, thay thÕ, dÔ dµng. - §é nh¹y cao, ®iÒu khiÓn chÝnh x¸c, linh ho¹t. 3. Ph©n lo¹i : ¤t« ®êi míi trang bÞ c¬ cÊu ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng. ii. cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña c¸c bé ®iÒu khiÓn khiÓn b»ng ®iÖn tö 1. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö. a) C¬ cÊu hiÖu chØnh kh«ng t¶i nãng H×nh vÏ trµng 63 s¸ch TC H×nh 12-1: C¬ cÊu hiÖu chØnh kh«ng t¶i nãng van; 2- thanh l­ìng kim; 3- b­ím giã VÒ mïa hÌ trêi n¾ng nãng khi ®éng c¬ ®ang ch¹y ë chÕ ®é t¶i lín chuyÓn sang chÕ ®é ch¹y kh«ng t¶i hoÆc Ýt t¶i, nhiÖt l­îng tÝch tô trong bé chÕ hßa khÝ rÊt khã t¶n ®i lµm cho h¬i x¨ng ®­îc t¹o ra trªn mÆt tho¸ng cu¶ buång phao cã thÓ qua èng c©n b»ng ¸p suÊt qua èng phun chÝnh vµ vßi phun kh«ng t¶i ®­îc tho¸t ra ®­êng n¹p lµm cho hßa khÝ ®Ëm lªn qu¸ møc ®éng c¬ ch¹y kh«ng æn ®Þnh thËm chÝ g©y chÕt m¸y, h¬nn÷a sau khi m¸y bÞ chÕt, rÊt khã khëi ®éng trë l¹i. C¬ cÊu hiÖu chØnh kh«ng t¶i nãng kh¾c phôc hiÖn t­îng trªn. Cã nhiÒu gi¶i ph¸p nh­ng hiÖn nay ®­îc dïng nhiÒu nhÊt lµ van kh«ng khÝ (h×nh 11-1). NÕu nhiÖt ®é cña bé chÕ hßa khÝ ë tr¹ng th¸i b×nh th­êng th× van ®ãng khÝ nãng qua van l­ìng kim 2 më van 1, kh«ng khÝ ®­îc bæ sung vµo lµm cho hçn hîp nh¹t ®i, qu¸ tr×nh ch¸y trë l¹i b×nh th­êng nhiÖt ®é ®éng c¬ æn ®Þnh. b) Van ®iÖn tõ ng¨n ch¸y tù ®éng Mét sè ®éng c¬ «t« cã xu h­íng tiÕp tôc næ m¸y sau khi l¸i xe ®· t¾t c«ng t¾t m¸y. HiÖn t­éng nµy ®­îc gäi lµ ch¸y tù ®éng gièng nh­ ®éng c¬ ®ieden, cã nghÜa lµ ®éng c¬ vÉn tiÕp tôc næ m¸y ë chÕ ®é cÇm chõng kh«ng t¶i mÆc dï bugi kh«ng phãng tia löa ®iÖn vµ ng­êi l¸i ®· bu«ng hÕt bµn ®¹p ga. Lý do dÉn ®Õn hiÖn t­îng nµy lµ: NhiÖt ®é ®éng c¬ qu¸ cao muéi than ë trong buång ®èt bÞ nung ®á hoÆc do nhiÖt ®é c¸c chÊu bugi qu¸ cao.Trong tr­êng hîp nµy, khÝ hçn hîp ®­îc tiÕp tôc cung cÊp cho ®éng c¬ khi b­ím ga hÐ më vµ qua m¹ch x¨ng kh«ng t¶i, ®éng c¬ tiÕp tôc næ m¸y . H×nh 12-2: bé chÕ hßa khÝ trang bÞ x«lªnoy ng¨n ch¸y tù ®éng 1- èc chØnh tèc ®é cÇm chõng; 2- x«lªnoy ng¨n ch¸y tù ®éng; 3- cÇn ga; 4- mµng ch©n kh«ng ®iÒu khiÓn b­ím giã; 5- vÝt x¨ng chØnh kh«ng t¶i; 6- c¬ cÊu ®iÒu khiÓn tù ®éng; 7- throttle position Tr¸nducer; 8- «ng th«ng h¬i bÇu phao §Ó ng¨n ngõa hiÖn t­îng nµy nhiÒu bé chÕ hßa khÝ ®­îc trang bÞ van ®iÖn tõ (x«lªnoy) ng¨n ch¸y tù ®éng (h×nh 12-2) giíi thiÖu mét kiÓu van ®iÖn tõ. Khi ®éng c¬ lµm viÖc b×nh th­êng x«lªnoy ®­îc nèi víi ¾c quy, cuén d©y cña x«lªnoy ®­îc tõ hãa kÐo lâi d·n ra lµm cho b­ím ga hÐ më, cung cÊp ®ñ khÝ hçn hîp cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é kh«ng t¶i. Khi ng­êi l¸i bu«ng bµn ®¹p ga vµ ng¾t ®iÖn khãa c«ng t¾c m¸y, x«lªnoy bÞ c¾t ®iÖn, cuén d©y mÊt tõ tr­êng, lâi cña nã rót l¹i lµm cho b­ím ga ®ãng kÝn hoµn toµn, v× vËy ®éng c¬ kh«ng tiÕp tôc næ nh­ ®éng c¬ ®ieden. Cã lo¹i bé chÕ hßa khÝ trang bÞ x«lªnoy ®Ó ®ãng kÝn m¹ch x¨ng kh«ng t¶i khi ®· ng¾t ®iÖn khãa c«ng t¾c m¸y, ng¨n kh«ng cho ®éng c¬ tiÕp tôc næ. c) X«lªnoy t¨ng tèc ®é kh«ng t¶i §a sè c¸c xe «t« g¾n m¸y l¹nh cã l¾p thªm mét x«lªnoy (van ®iÖn tõ) më réng thªm b­ím ga so víi vÞ trÝ kh«ng t¶i chuÈn, khi xe dõng b¸nh vµ cho ch¹y m¸y l¹nh. Lo¹i van nµy ho¹t ®éng t­¬ng tù nh­ van ®iÖn tõ c¾t ®­êng x¨ng kh«ng t¶i. Khi m¸y l¹nh ®­îc bËt lªn van ®iÖn tõ sÏ ®­îc cÊp ®iÖn kÐo lâi tõ lµm t¨ng thªm ®é më cña b­ím ga, vËn tèc ch¹y kh«ng t¶i t¨ng lªn tr¸nh bÞ chÕt m¸y. d) HÖ thèng ®iÖn tö kiÓm so¸t tû lÖ hçn hîp Trªn nh÷ng bé chÕ hßa khÝ nghiªn cøu tr­íc ®©y c¸c m¹ch x¨ng ch¹y kh«ng t¶i tèc ®é thÊp vµ m¹ch x¨ng lµm ®Ëm ®­îc ®iÒu khiÓn b»ng c¬ khÝ, th­êng cung cÊp khÝ hçn hîp rÊt giµu x¨ng v× vËy khÝ th¶i chøa nhiÒu chÊt ®éc HC vµ CO. Ng­îc l¹i khÝ hçn hîp qu¸ nghÌo x¨ng khÝ x¶ sÏ chøa nhiÒu h¬i ®éc NO. §Ó chèng « nhiÔm m«i tr­êng bé chÕ hßa khÝ « t« ®êi míi ®­îc trang bÞ hÖ thèng ®iÖn tö kiÓm so¸t tû lÖ khÝ hçn hîp ®óng yªu cÇu kh«ng thõa x¨ng vµ còng thiÕu x¨ng. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hÖ thèng nµy lµ dïng bé c¶m biÕn «xy ghi nhËn l­îng «xy trong khÝ x¶ ®Ó b¸o lªn m«duyn xö lý vµ ®iÒu khiÓn ®iÖn tö ECM, ®Ó kÞp thêi xö lý vµ ®iÒu khiÓn l­îng x¨ng. Trªn h×nh 12-3 giíi thiÖu vÞ trÝ l¾p vµ h×nh d¸ng cña bé c¶m biÕn «xy. H×nh 12-3: VÞ trÝ l¾p vµ h×nh d¸ng bé c¶m biÕn «xy 1- Bé c¶m biÕn «xy 2- èng x¶ 3- èng gãp tho¸t Th«ng th­êng nÕu l­îng «xy trong khÝ x¶ thÊp chøng tá khÝ hçn hîp thõa x¨ng v× thõa x¨ng nªn cÇn nhiÒu «xy ®Ó ®èt ch¸y hÕt x¨ng. NÕu khÝ x¶ cã l­îng «xy cao chøng tá khÝ hçn hîp thiÕu x¨ng, v× thiÕu x¨ng nªn kh«ng dïng hÕt l­îng «xy ®­îc hót vµo xy lanh ®éng c¬. Khi bé c¶m biÕn «xy tiÕp nhËn ®­îc th«ng tin vÒ l­îng «xy trong khÝ x¶ nã sÏ b¸o lªn m«duyn xö lý vµ ®iÒu khiÓn ®iÖn tö trung ­¬ng vµ bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö trung ­¬ng sÏ ra lÖnh cho bé chÕ hßa khÝ cung cÊp thªm x¨ng hay gi¶m bít x¨ng ®Ó ®¹t ®­îc tû lÖ khÝ hçn hîp phï hîp víi mäi chÕ ®é lµm viÖc cña ®éng c¬. HÖ thèng vi tÝnh kiÓm so¸t vµ ®iÒu khiÓn khÝ hçn hîp CCC (Computer Command Control System) do h·ng General Motors s¶n xuÊt. Trung t©m chØ huy cña hÖ thèng nµy lµ m«duyn xö lý vµ ®iÒu khiÓn ®iÖn tö ECM (Electronic Control Module). H×nh 12 - 4 a,b giíi thiÖu hÖ thèng nµy H×nh 12-4a: ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®iÖn tö CCC trong lóc khëi ®éng ®éng c¬ cßn nguéi, hÖ thèng h­íng dÉn luång kh«ng khÝ thæi vµo èng gãp h¬i tho¸t 1- C¬ cÊu kiÓm so¸t l­u l­îng x¨ng; 2- Bé ®iÒu khiÓn trung ­¬ng ECM; 3- Bé chuyÓn ®æi xóc t¸c kÐp; 4- van; 5- Bé c¶m biÕn; 6- C«ng t¾c më van gÝo; 7- Bé tiÕp nhËn tÝn hiÖu ®iÖn cña ECM; 8- Van giã; 9- B¬m kh«ng khÝ; 10- §­êng th«ng ®Õn bÇu läc kh«ng khÝ H×nh 12-4b: ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®iÖn tö CCC khi ®éng c¬ ®· ®¹t tíi nhiÖt ®é b×nh th­êng. Kh«ng khÝ ®­îc dÉn tõ b¬m thæi vµo bé chuyÓn ®æi xóc t¸c. HÖ thèng nµy gåm cã ba hÖ thèng phô phèi hîp víi nhau lµm viÖc ®ång thêi bao gåm: - HÖ thèng phun kh«ng khÝ. - Bé chuyÓn ®æi xóc t¸c khÐp (bé hãa khö) - Bé chÕ hßa khÝ håi tiÕp ®iÖn tö. §­êng x¨ng kh«ng t¶i vµ ®­êng x¨ng chÝnh cña bé chÕ hßa khÝ ®­îc cung cÊp x¨ng do mét vÝt chØnh nghÌo x¨ng vµ van x¨ng håi tiÕp ®­îc mét van ®iÖn tõ ®iÒu khiÓn (h×nh vÏ 12-5 vµ 12-6) giíi thiÖu hai ®­êng x¨ng nµy. H×nh 12- 5: §­êng x¨ng kh«ng t¶i cña bé chÕ hßa khÝ håi tiÕp trong hÖ thèng ®iÒu khiÓn ®iÖn tö CCC 1- Lç kh«ng khÝ cung cÊp cho ®­êng x¨ng kh«ng t¶i; 2- Lç giã vµ èng x¨ng kh«ng t¶i; 4- ®­êng dÉn hçn hîp kh«ng t¶i; 4- Lç giã; 5- Lç nhá; 6- Lç ch©n kh«ng; 8- Lç x¨ng chuyÓn tiÕp; 8- VÝt chØnh kh«ng t¶i; 9- Lç phun x¨ng; 10- Lç cung cÊp x¨ng; 11- B­ím ga; 12- VÝt chØnh nghÌo x¨ng; 13- X«lªnoy kiÓm so¸t khÝ hçn hîp Hinh 12-7 giíi thiÖu h×nh c¾t cña x«lªnoy nµy. khi x«lªnoy 9 ®­îc nèi víi ®iÖn ¾c quy nã sÏ kÐo lâi 2 xuèng kÐo ty ®Èy 4 Ên van 8 ®ãng lç cung cÊp x¨ng cho vßi phun chÝnh. Nh­ng l­îng x¨ng ®i qua ®­êng nµy kh«ng ®ñ cung cÊp cho yªu cÇu lµm viÖcj cña ®éng c¬, l­îng «xy trong khÝ th¶i t¨ng lªn vµ bé c¶m biÕn truyÒn b¸o lªn ECU. ECU tiÕp nhËn th«ng tin nµy sÏ ra lÖnh cho x«lªnoy n©ng van 8 lªn ®Ó cung cÊp thªm x¨ng. Tïy theo yªu cÇu phô t¶i kh¸c nhau cña ®éng c¬, x«lªnoy ho¹t ®éng ®ãng më van 8 kho¶ng 10 lÇn trong mét gi©y. NÕu van 8 ®ãng l©u, khÝ hçn hîp sÏ thiÕu x¨ng, ng­îc l¹i nÕu thêi gian më van dµi h¬n x¨ng phun ra nhiÒu, hçn hîp thõa x¨ng. M«duyn xö lý vµ ®iÒu khiÓn ®iÖn tö ECM tiÕp nhËn th«ng tin tõ bé c¶m biÕn «xy vµ bé c¶m biÕn nhiÖt ®é ®éng c¬ ®Ó ®iÒu khiÓn x«lªnoy ®ãng më van 8 ®óng thêi l­îng cÇn thiÕt, cung cÊp ®ñ nhiªn liÖu cho ®éng c¬ lµm viÖc. H×nh 12-6: M¹ch x¨ng chÝnh cña bé chÕ hßa khÝ håi tiÕp trong hÖ thèng ®iÖn tö CCC X«lªnoy kiÓm so¸t khÝ hçn hîp; 2- VÝt chØnh nghÌo x¨ng; 3- Lç th«ng h¬i; 4- Vßi phun chÝnh; 5- èng khuÕch t¸n khÐp; 6- èng khuÕch t¸n chÝnh; 7- B­ím ga; 8- GiÕng x¨ng chÝnh HÖ thèng phun kh«ng khÝ gåm cã b¬m kh«ng khÝ vµ c¸c van ®iÒu khiÓn. M«duyn ECM cßn lµm thªm chøc n¨ng ®iÒu khiÓn h­íng dÉn luång kh«ng khÝ cña b¬m kh«ng khÝ. Khi ®éng c¬ khëi ®éng, nhiÖt ®é ®éng c¬ ®ang cßn thÊp, ECM h­íng luång giã thæi vµo èng gãp tho¸t (h×nh 12-4a). C«ng dông cña luång giã nµy lµ cung cÊp thªm «xy ®Ó ®èt s¹ch khÝ ®éc h¹i CO vµ HC trong khÝ th¶i. Ph­¬ng ph¸p nµy gäi lµ hÖ thèng phun kh«ng khÝ. Khi ®éng c¬ ®· ®¹t ®Õn nhiÖt ®é vËn hµnh b×nh th­êng, ECM sÏ h­íng luång kh«ng khÝ thæi vµo bé chuyÓn ®æi xóc t¸c. Nh»m cung cÊp thªm «xy hç trî bé chuyÓn ®æi xóc t¸c gi¶m thiÓu l­îng khÝ ®éc CO vµ HC trong khÝ th¶i (h×nh 12-4b). Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña x«lªnoy van x¨ng kiÓm so¸t tû lÖ khÝ hçn hîp hai tr¹ng th¸i Khi ng¾t ®iÖn x«lªnoy, hçn hîp thõa x¨ng (van më dµi) Khi nèi ®iÖn x«lªnoy, hçn hîp thiÕu x¨ng (van më ng¾n) H×nh 12-7: S¬ ®å kÕt cÊu cña x«lªnoy ®iÒu khiÓn van x¨ng håi tiÕp do h·ng Chev-rolet Motor Division s¶n xuÊt 1- N¾p bé chÕ hßa khÝ 2- Lâi 3- BËc giíi h¹n lâi 4- Ty ®Èy 5- Lß xo nhÊc van më 6- BÇu phao 7- Vßng cao su 8- Van x¨ng håi tiÕp 9- X«lªnoy Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña x«lªnoy van x¨ng kiÓm so¸t tû lÖ khÝ hçn hîp: a) Ng¾t ®iÖn x«lªnoy, hçn hîp giµu x¨ng; b) Nèi ®iÖn x«lªnoy, hçn hîp nghÌo x¨ng 1- X«lªnoy; 2- Lß xo më van; 3- Lâi van; 4- T¨ng thªm x¨ng; 5- §Çu nèi ®iÖn tõ ¾c quy ®Õn tõ hßa x«lªnoy; 6- Ecm ®iÒu khiÓn tiÕp m¸t; 7- Gi¶m bít l­îng x¨ng. Iii- C©u hái vµ bµi tËp 1. Gi¶i thÝch nhiÖm vô, yªu cÇu cña c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö trªn bé chÕ hßa khÝ ? 2. Gi¶i thÝch t¹i sao trªn bé chÕ hßa khÝ hiÖn ®¹i ph¶i bè trÝ hÖ thèng ®iÖn tö kiÓm so¸t tû lÖ hçn hîp ? Thùc tËp b¶o d­ìng c¸c bé ®iÒu khiÓn khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng i. chuÈn bÞ dông cô, bè trÝ n¬i lµm viÖc 1. ChuÈn bÞ dông cô, vËt liÖu: Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ b¶o d­ìng söa ch÷a. 2. Tæ chøc bè trÝ n¬i lµm viÖc: Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm tõ 2- 4 häc viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh. ii. th¸o l¾p c¸c bé ®iÒu khiÓn khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng a. quy tr×nh th¸o 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi bé chÕ hßa khÝ 2. Th¸o rêi bé chÕ hßa khÝ theo ®óng quy tr×nh 3. Th¸o c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng 4. Th¸o c¬ cÊu ®iÒu khiÓn vµ c¸c cÇn dÉn ®éng. 5. Lµm s¹ch c¸c chi tiÕt cña c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng, cÈn thËn tr¸nh va ch¹m lµm biÕn d¹ng, h­ háng c¸c chi tiÕt. 6. KiÓm tra h­ háng c¸c chi tiÕt cña c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng. b. Quy tr×nh l¾p (Ng­îc víi quy tr×nh th¸o) C¸c chi tiÕt cña c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng sau khi ®· kiÓm tra, söa ch÷a tiÕn hµnh l¾p l¹i ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt. iii. b¶o d­ìng c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng 1. Th¸o vµ kiÓm tra chi tiÕt: C¬ cÊu ®iÒu khiÓn vµ c¸c cÇn dÉn ®éng. . Chän ®óng dông cô th¸o l¾p, kiÓm tra 2. Lµm s¹ch c¸c chi tiÕt vµ b¬m mì c¸c chèt dÉn ®éng . Dïng dung dÞch röa vµ mì b«i tr¬n 3. L¾p vµ kiÓm tra: C¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng. . Chän ®óng dông cô l¾p vµ kiÓm tra 4. Lau chïi dông cô, thu dän vµ vÖ sinh n¬i b¶o d­ìng s¹ch sÏ, gän gµng. iv. söa ch÷a c¸c bé ®iÒu khiÓn khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng nghe gi¶ng t¹i phßng chuyªn m«n hãa i. hiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng cña c¸c bé ®iÒu khiÓn 1. a) HiÖn t­îng b) Nguyªn nh©n Thùc tËp söa ch÷a c¸c bé ®iÒu khiÓn khiÓn i. chuÈn bÞ dông cô, bè trÝ n¬i lµm viÖc 1. chuÈn bÞ dông cô, vËt liÖu: Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ söa ch÷a. - Bé dông cô ®å nghÒ th¸o l¾p - Nguyªn vËt liÖu lµm s¹ch x¨ng hoÆc dÇu háa, giÎ lau. - C¸c chi tiÕt thay thÕ khi cÇn thiÕt. 2. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: Cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm tõ 2 - 4 häc viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh. ii. th¸o l¾p c¸c bé ®iÒu khiÓn khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng a. quy tr×nh th¸o 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng 2. Th¸o vµ kiÓm tra chi tiÕt: C¬ cÊu ®iÒu khiÓn vµ c¸c cÇn dÉn ®éng 3. Lµm s¹ch c¸c chi tiÕt vµ b¬m mì c¸c chèt dÉn ®éng 4. KiÓm tra chi tiÕt: C¬ cÊu ®iÒu khiÓn vµ c¸c cÇn dÉn ®éng b. quy tr×nh L¾p (L¾p c¸c chi tiÕt theo thø tù ng­îc l¹i víi khi th¸o). iii. söa ch÷a c¸c bé ®iÒu khiÓn khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng 1. c¬ cÊu ®iÒu khiÓn a) H­ háng vµ kiÓm tra - H­ háng cña bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö. Cuén d©y x«lªnoy bÞ ch¸y, ®øt, van kh«ng ho¹t ®éng. §Çu d©y c¾m ®iÖn bÞ g·y, háng, kh«ng cã dßng ®iÖn vµo cuén d©y x«lªnoy. Lß xo van ®iÖn tõ gi¶m tÝnh ®µn håi. - KiÓm tra cuén d©y x«lªnoy bÞ ch¸y, ®øt dïng ®ång hå ®o v¹n n¨ng hoÆc dïng «m kÕ ®o ®iÖn trë cña cuén d©y. NÕu ®ång hå b¸o trÞ sè lín v« cïng chøng tá cuén d©y bÞ ®øt hoÆc ch¸y ph¶i thay c¶ côm. b) Söa ch÷a nÕu cuén d©y x«lªnoy bÞ ®øt, ch¸y, thay c¶ côm van. - Lß xo van gi¶m tÝnh ®µn håi thay lß xo míi. 2. Bé ®iÒu khiÓn b»ng ch©n kh«ng a) H­ háng vµ kiÓm tra - H­ háng chÝnh cña bé ®iÒu khiÓn b»ng ch©n kh«ng c¸c mµng cao su bÞ r¸ch, thñng c¬ cÊu ®iÒu khiÓn kh«ng ho¹t ®éng. C¸c cÇn dÉn ®éng bÞ cong, g·y. - KiÓm tra mµng cao su bÞ r¸ch, thñng vµ c¸c cÇn dÉn ®éng bÞ cong b»ng m¾t th­êng. b) Söa ch÷a mµng cao su bÞ r¸ch, thñng thay mµng míi. - C¸c cÇn dÉn ®éng bÞ cong n¾n l¹i cho th¼ng, bÞ g·y ph¶i thay cÇn dÉn ®éng míi. BµI 13 Söa ch÷a vµ b¶o d­ìng - m· bµi har 01 24 13 thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc Môc tiªu thùc hiÖn: Môc tiªu thùc hiÖn: 1.Ph¸t biÓu ®óng nhiÖm vô, yªu cÇu cña thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc, 2.Gi¶i thÝch ®­îc cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc 3.Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o d­ìng söa ch÷a ®­îc thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc ®óng yªu cÇu kü thuËt Néi dung chÝnh: 1. NhiÖm vô, yªu cÇu cña thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc. 2. CÊu t¹o thïng nhiªn liÖu vµ ho¹t ®éng cña bÇu läc. 3. Th¸o l¾p, kiÓm tra, b¶o d­ìng, söa ch÷a thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc. nghe gi¶ng vµ th¶o luËn nhãm I- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ cÊu t¹o cña thïng nhiªn liÖu 1. NhiÖm vô: Thïng nhiªn liÖu dïng ®Ó chøa x¨ng, dù tr÷ nhiªn liÖu cho ®éng c¬ lµm viÖc trong thêi gian nhÊt ®Þnh. 2. Yªu cÇu: CÊu t¹o ®¬n gi¶n, Ýt h­ háng, l¾p ®Æt dÔ dµng. 3. CÊu t¹o cña thïng nhiªn liÖu Thïng chøa x¨ng ®­îc lµm b»ng kim lo¹i hoÆc plastic, th­êng ®­îc ®Æt ë phÝa sau xe. Bªn trong thïng cã c¸c tÊm ng¨n ®Ó t¨ng ®é cøng vµ ng¨n ngõa nhiªn liÖu khái bÞ xao ®éng ®ét ngét. Trªn thïng chøa x¨ng cã miÖng vµ èng ®æ x¨ng vµo thïng, èng th«ng h¬i, bÇu läc x¨ng, ®Çu nèi víi ®­êng èng dÉn x¨ng ®i tíi ®éng c¬, bé b¸o møc x¨ng trong thïng x¨ng vµ nót x¶ cÆn. Xe ®êi míi thïng x¨ng cßn cã b¬m x¨ng. H×nh 13- 1: Thïng nhiªn liÖu 1- N¾p; 2- Bé truyÒn b¸o møc nhiªn liÖu; 3- L­íi läc; 4- èng khãa; 5- Nót x¶; 6- èng ®æ nhiªn liÖu; 7- TÊm ng¨n N¾p thïng x¨ng l¾p ë miÖng ®æ x¨ng vµo b×nh, trªn n¾p cã van hót kh«ng khÝ vµ van x¶ h¬i x¨ng ®Ó æn ®Þnh ¸p suÊt trong thïng x¨ng. Xe «t« ®êi míi h¬i x¨ng x¶ ra ®­îc dÉn vÒ thïng than ho¹t tÝnh vµ ®­îc hÊp thô ë ®©y, ®Ó tr¸nh g©y « nhiÔm m«i tr­êng. II- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ cÊu t¹o cña bÇu läc 1. BÇu läc kh«ng khÝ a) NhiÖm vô: Dïng ®Ó läc s¹ch bôi bÈn trong kh«ng khÝ tr­íc khi ®­a vµo ®­êng èng n¹p, ®Ó b¶o vÖ c¸c chi tiÕt cña ®éng c¬ Ýt bÞ mµi mßn ngoµi ra cßn gi¶m tiÕng hó cña luång kh«ng khÝ lóc n¹p vµo häng bé chÕ hßa khÝ. B×nh läc kh«ng khÝ ®­îc l¾p ë häng hót giã cña bé chÕ hßa khÝ, vá b×nh b¾t víi èng nèi b»ng ®inh vÝt vµ ªcu tai hång cã hai lo¹i bÇu läc, bÇu läc kh« vµ bÇu läc ­ít b) Yªu cÇu: CÊu t¹o ®¬n gi¶n, b¶o d­ìng, söa ch÷a, thay thÕ dÔ dµng, g©y søc c¶n Ýt ®èi víi víi dßng kh«ng khÝ n¹p. c) CÊu t¹o: BÇu loc kh«ng khÝ cã hai lo¹i kh« vµ ­ít *BÇu läc kh« (h×nh 13-2) H×nh 13-2: BÇu läc kh« 1- Lâi läc; 2- n¾p Lâi läc kh« cã hai lÇn läc. Líp bªn ngoµi cña lâi läc lµm b»ng x¬ sîi tæng hîp, líp bªn trong cã b×a c¹t t«ng xÕp l­în sãng. Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng kh«ng khÝ qua khe hë gi­· n¾p, vµ th©n sau ®ã ®i qua lâi läc kh«ng khÝ ®æi h­íng vµo èng trung t©m vµo häng cña bé chÕ hßa khÝ, bôi bÈn ®­îc läc s¹ch. *BÇu läc ­ít (H×nh 13-3) Gåm: th©n 1; lâi läc 2 l¾p chÆt trong n¾p 3 lâi läc ®­îc lµm b»ng sîi thÐp hoÆc sîi nilon rèi ®­êng kÝnh sîi nhá kho¶ng 0,2 - 0,3 mm, ®¸y b×nh läc cã chøa dÇu nhên. Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng luång kh«ng khÝ ®i tõ trªn xuèng theo khe hë gi÷a th©n 1 vµ lâi läc 2 tíi ®¸y, gÆp mÆt tho¸ng cña dÇu, luång kh«ng khÝ ®æi h­íng 1800 l­ít qua mÆt dÇu nhên ®Ó vßng lªn. Do qu¸n tÝnh c¸c h¹t bôi lín dÝnh vµo mÆt dÇu, råi l¾ng xuèng ®¸y, cßn kh«ng khÝ s¹ch tiÕp tôc ®i lªn qua lâi läc. Nh÷ng bôi nhá nhÑ ®­îc läc s¹ch ë lâi läc kh«ng khÝ s¹ch ®i vµo ®­êng èng n¹p n¹p vµo xylanh ®éng c¬. H×nh 13-3: BÇu läc ­ít §Öm; N¾p; §ai èc tai hång; Lâi läc; ChËu chøa dÇu 2. B×nh läc x¨ng Cã nhiÖm vô läc s¹ch c¸c t¹p chÊt c¬ häc vµ n­íc ra khái x¨ng. BÇu läc x¨ng cã hai lo¹i b×nh läc th« vµ b×nh läc tinh (H×nh13-4a,b) a) B×nh läc th« (H×nh 13-4a) th­êng ®Æt gÇn thïng chøa x¨ng gåm cã vá vµ cèc läc chøa lâi läc. Lâi läc lµ mét chång c¸c ®Üa máng 3. Trªn mÆt ®Üa cã nh÷ng nót låi cao 0,05 mm T¹p chÊt vµ n­íc l¾ng xuèng ®¸y cèc, nhiªn liÖu ®i qua khe hë gi÷a nh÷ng tÊm máng cßn cÆn bÈn ®­îc gi÷ l¹i bªn ngoµi lâi läc. b) B×nh läc tinh (h×nh 13-4b) gåm cã cèc läc, bªn trong cã lâi läc, th­êng dïng c¸c lâi läc lµm b»ng kim lo¹i gèm hoÆc b»ng giÊy gÊp nÕp ®­îc cuèn xung quanh x­¬ng kim lo¹i. B×nh läc tinh ®­îc ®Æt phÝa tr­íc bé chÕ hßa khÝ (H×nh 13-4 a,b): BÇu läc x¨ng a) BÇu läc th«, b) BÇu läc tinh iii. néi dung b¶o d­ìng thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc. 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc. 2. Th¸o vµ kiÓm tra chi tiÕt thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc. 3. Lµm s¹ch thïng nhiªn liÖu vµ thay lâi läc míi 4. L¾p thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc. Iv. C©u hái vµ bµi tËp 1. Gi¶i thÝch nhiÖm vô, cña thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc ? 2. Gi¶i thÝch t¹i sao trong hÖ thèng nhiªn liÖu ph¶i bè trÝ c¸c bÇu läc kh«ng khÝ, bÇu läc x¨ng ? Thùc tËp b¶o d­ìng thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc i. chuÈn bÞ dông cô, bè trÝ n¬i lµm viÖc 1. chuÈn bÞ dông cô, vËt liÖu: Dông cô th¸o l¾p, dông cô röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ b¶o d­ìng. - B¬m n­íc, m¸y nÐn khÝ 2. Tæ chøc bè trÝ n¬i lµm viÖc: Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm tõ 2 - 4 häc viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh. ii. th¸o l¾p thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc a. quy tr×nh th¸o thïng nhiªn liÖu 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi thïng nhiªn liÖu. . Dïng b¬m n­íc cã ¸p suÊt cao phun n­íc röa s¹ch c¸c cÆn bÈn bªn ngoµi thïng nhiªn liÖu, thæi khÝ nÐn lµm s¹ch cÆn bÈn vµ n­íc. 2. Th¸o ®­êng èng dÉn x¨ng tõ thïng x¨ng ®Õn bÇu läc vµ b¬m x¨ng 3. Th¸o thïng x¨ng ra khái xe 4. Th¸o rêi c¸c bé phËn l¾p trªn thïng nhiªn liÖu - Th¸o n¾p ®Ëy thïng x¨ng, èng th«ng h¬i. - Th¸o bé phËn b¸o møc nhiªn liÖu. Chó ý kh«ng lµm háng ®Çu c¾m ®iÖn. - Th¸o èc x¶ cÆn, x¶ s¹ch cÆn bÈn bªn trong thïng x¨ng, sóc röa s¹ch thïng x¨ng. - Lµm s¹ch, s¾p xÕp c¸c chi tiÕt theo ®óng quy ®Þnh. b. Quy tr×nh l¾p thïng nhiªn liÖu (Ng­îc víi quy tr×nh th¸o). C¸c chi tiÕt cña thïng nhiªn liÖu sau khi ®· kiÓm tra, b¶o d­ìng tiÕn hµnh l¾p l¹i ®óng quy tr×nh. c) Quy tr×nh th¸o bÇu läc kh«ng khÝ 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi bÇu läc kh«ng khÝ 2. Th¸o èng dÉn thu håi h¬i x¨ng 3. Th¸o ®ai èc tai hång vµ bÇu läc kh«ng khÝ ra khái häng bé chÕ hßa khÝ. 4. Th¸o rêi phÇn n¾p cña bÇu läc kh«ng khÝ ra khái th©n. 5. Th¸o lâi läc, chó ý kh«ng lµm biÕn d¹ng lâi läc. §æ hÕt dÇu bÈn ë ®¸y bÇu läc råi dïng dÇu háa röa s¹ch, thay dÇu nhên míi vµo ®óng møc dÇu tiªu chuÈn. 6. Röa s¹ch c¸c chi tiÕt cña bÇu läc kh«ng khÝ. Dïng x¨ng hoÆc dÇu háa ®Ó röa s¹ch lâi läc. d. Quy tr×nh l¾p bÇu läc kh«ng khÝ (Ng­îc víi quy tr×nh th¸o) - Chó ý b¾t chÆt èng hót khÝ hép trôc khuûu vµ vßng ®ai kÑp ë chç nèi tiÕp, kh«ng ®Ó cã hiÖn t­îng lät khÝ. e. Quy tr×nh th¸o bÇu läc nhiªn liÖu 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi bÇu läc 2. Th¸o c¸c ®­êng èng dÉn x¨ng. 3. Dïng tay vÆn èc khãa bÇu läc tinh hoÆc dïng cê lª th¸o trôc bÇu läc th« ®Ó th¸o rêi n¾p ra khái th©n bÇu läc. 4. Th¸o lâi läc, lß xo. Chó ý bÇu läc tinh cã lâi läc b»ng gèm ph¶i cÈn thËn v× gèm dÔ vì. 5. Röa s¹ch c¸c chi tiÕt cña bÇu läc nhiªn liÖu. Dïng x¨ng s¹ch hoÆc dÇu háa ®Ó röa lái läc, s¾p xÕp ®óng n¬i quy ®Þnh. g. Quy tr×nh l¾p bÇu läc nhiªn liÖu (L¾p l¹i c¸c chi tiÕt theo thø tù ng­îc víi quy tr×nh th¸o) - Chó ý kh«ng lµm r¸ch c¸c vßng ®Öm kÝn. iii. quy tr×nh b¶o d­ìng thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc a. b¶o d­ìng thïng nhiªn liÖu 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc. . Dïng b¬m n­íc vµ m¸y nÐn khÝ. 2. Th¸o rêi c¸c bé phËn cña thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc vµ kiÓm tra . Bé dông cô ®å nghÒ th¸o l¾p 3. Lµm s¹ch c¸c bé phËn vµ thay lâi läc míi. . Dung dÞch röa vµ lâi läc míi 4. L¾p c¸c chi tiÕt thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc. . Chän ®óng dông cô l¾p. 5. Lau chïi, thu dän dông cô, vÖ sinh n¬i b¶o d­ìng s¹ch sÏ, gän gµng. *B¶o d­ìng hµng ngµy - KiÓm tra møc x¨ng trong thïng x¨ng ®æ thªm x¨ng cho «t« ho¹t ®éng. - KiÓm tra ®é kÝn cña thïng x¨ng vµ ®Çu nèi èng dÉn ®Õn thïng x¨ng, bÇu läc, nÕu cã h­ háng ph¶i kh¾c phôc. *B¶o d­ìng ®Þnh kú - KiÓm tra ®é kÝn cña thïng x¨ng vµ chç nèi èng dÉn x¨ng hÖ thèng nhiªn liÖu khi cÇn thiÕt ph¶i kh¾c phôc h­ háng. b. B¶o d­ìng bÇu läc kh«ng khÝ vµ bÇu läc nhiªn liÖu 1. BÇu läc kh«ng khÝ ph¶i ®­îc b¶o d­ìng ®Þnh kú ngoµi ra nÕu xe ch¹y trªn ®­êng nhiÒu bôi bÈn th× ph¶i röa hµng ngµy, ®Ó tr¸nh t¾c bÇu läc lµm t¨ng l­îng tiªu hao nhiªn liÖu - Th¸o bÇu läc kh«ng khÝ, röa s¹ch c¸c chi tiÕt. Lâi läc b»ng giÊy bÞ t¾c bÈn dïng kh«ng khÝ nÐn thæi s¹ch, thæi tõ trong thæi ra (h×nh13- 4) H×nh 13 - 5: Thæi s¹ch lâi läc b»ng kh«ng khÝ nÐn tõ trong thæi ra 2. BÇu läc x¨ng: Th¸o bÇu läc x¨ng ®óng quy tr×nh, röa s¹ch, kiÓm tra c¸c chi tiÕt. Thay lâi läc míi. Chó ý kh«ng lµm r¸ch ®Öm lµm kÝn. - L¾p bÇu läc l¹i ®óng quy tr×nh sau khi ®· b¶o d­ìng, thay thÕ c¸c chi tiÕt. iii. söa ch÷a thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc häc t¹i phßng chuyªn m«n hãa i. h­ háng cña thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc vµ nguyªn nh©n 1. Thïng nhiªn liÖu a) HiÖn t­îng Thïng nhiªn liÖu th­êng bÞ mãp mÐo, nøt, thñng lµm cho nhiªn liÖu bÞ ch¶y, rß rØ, tiªu hao nhiªn liÖu t¨ng. Cung cÊp nhiªn liÖu kh«ng ®ñ cho ®éng c¬ ho¹t ®éng. b) Nguyªn nh©n do bÞ va ch¹m m¹nh vµ sö dông l©u ngµy thïng bÞ rØ rÐt. 2. BÇu läc a) HiÖn t­îng Th©n, n¾p bÇu läc bÞ nøt, vì, mãp mÐo, chên ren c¸c ®Çu nèi. §Öm lµm kin bÞ r¸ch, lâi läc bÞ bÈn t¾c, lâi läc tinh bÞ vì, háng kh«ng läc s¹ch kh«ng khÝ vµ x¨ng lµm cho c¸c chi tiÕt cña ®éng c¬ mµi mßn nhanh. Cung cÊp kh«ng khÝ vµ nhiªn liÖu kh«ng ®ñ cho ®éng c¬ ho¹t ®éng. b) Nguyªn nh©n ChÞu lùc va ch¹m m¹nh, th¸o l¾p nhiÒu lÇn, sö dông l©u ngµy, nhiªn liÖu bÈn, kh«ng b¶o d­ìng bÇu läc ®óng ®Þnh kú. Thùc tËp söa ch÷a thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc i. bè trÝ n¬i lµm viÖc, chuÈn bÞ dông cô 1. Tæ chøc bè trÝ n¬i lµm viÖc Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm tõ 2- 4 häc viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh. 2. ChuÈn bÞ dông cô, vËt liÖu: Dung cô th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ söa ch÷a. II. Söa ch÷a thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc 1. Thïng nhiªn liÖu a) H­ háng vµ kiÓm tra - H­ háng:Thïng nhiªn liÖu bÞ nøt, thñng, mãp mÐo - KiÓm tra: Quan s¸t b»ng m¾t c¸c chç nøt, thñng rß rØ x¨ng vµ c¸c chç bÞ mãp mÐo ®¸nh dÊu vÞ trÝ thñng. b) Söa ch÷a: C¸c vÕt nøt thñng nhá, tiÕn hµnh sóc röa b»ng n­íc nãng (hÕt mïi x¨ng). Lµm s¹ch chç thñng sau ®ã hµn h¬i kÝn vµ söa nguéi, kiÓm tra l¹i chç hµn ph¶i ®¶m b¶o kÝn kh«ng bÞ rß rØ x¨ng. - Thïng x¨ng bÞ nøt vì, thñng, mãp mÐo nhiÒu kh«ng thÓ kh¾c phôc ®­îc th× thay míi. 2. Söa ch÷a bÇu läc x¨ng, bÇu läc kh«ng khÝ *BÇu läc kh«ng khÝ a) H­ háng vµ kiÓm tra - H­ háng chñ yÕu cña bÇu läc kh«ng khÝ lµ th©n, n¾p bÇu läc bÞ mãp mÐo, lâi läc r¸ch, háng. - KiÓm tra: Quan s¸t c¸c chç bÞ mãp mÐo ë th©n vµ n¾p, kiÓm tra lâi läc r¸ch, háng. b) Söa ch÷a: Gß n¾n l¹i c¸c chç mãp mÐo. Lâi läc r¸ch, háng ph¶i thay lâi läc míi. *BÇu läc x¨ng a) H­ háng vµ kiÓm tra - H­ háng: H­ háng chÝnh cña bÇu läc x¨ng lµ th©n, n¾p bÇu läc x¨ng bÞ nøt, vì, mãp mÐo, chên ren c¸c ®Çu nèi èng. Lâi läc tinh b»ng gèm bÞ vì. §Öm lµm kÝn bÞ r¸ch, háng. - KiÓm tra: Quan s¸t c¸c chç nøt, vì mãp mÐo ë th©n vµ n¾p, kiÓm tra lâi läc r¸ch, thñng, chên ren c¸c ®Çu nèi èng vµ ®Öm lµm kÝn bÞ r¸ch, háng. b) Söa ch÷a: Th©n, n¾p bÇu läc nøt nhÑ hµn, söa nguéi, bÞ mãp mÐo nhÑ gß l¹i. Chên háng ren c¸c ®Çu nèi èng, lâi läc vµ ®Öm lµm kÝn bÞ r¸ch ph¶i thay míi ®óng lo¹i. BµI 14 Söa ch÷a vµ b¶o d­ìng - m· bµi har 01 24 14 ®­êng èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ Môc tiªu thùc hiÖn: Môc tiªu thùc hiÖn: 1.Ph¸t biÓu ®óng nhiÖm vô, yªu cÇu cña èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶. 2.Gi¶i thÝch ®­îc cÊu t¹o, ho¹t ®éng cña èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶. 3.Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o d­ìng söa ch÷a ®­îc èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ ®óng yªu cÇu kü thuËt. Néi dung chÝnh: 1. NhiÖm vô, yªu cÇu cña èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ 2. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶. 3. Th¸o l¾p, kiÓm tra, b¶o d­ìng, söa ch÷a èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶. Häc trªn líp I- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ cÊu t¹o cña èng dÉn nhiªn liÖu 1. NhiÖm vô: èng dÉn nhiªn liÖu dïng ®Ó dÉn nhiªn liÖu tõ thïng chøa ®Õn c¸c bé phËn trong hÖ thèng nhiªn liÖu. 2. Yªu cÇu: CÊu t¹o ®¬n gi¶n, vËt liÖu cã ®é bÒn cao, Ýt h­ háng, søc c¶n nhiªn liÖu nhá. 3. CÊu t¹o cña èng dÉn nhiªn liÖu èng dÉn nhiªn liÖu th­êng lµm b»ng kim lo¹i hoÆc cao su chôi x¨ng, II- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ cÊu t¹o cña èng n¹p, èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m H×nh trang 91 s¸ch cÊu t¹o «t« cò H×nh 14-1: èng n¹p vµ èng x¶ 1- TÊm ®Öm; 2- Nh¸nh chÝnh cña èng n¹p; 3- Nh¸nh chÝnh cña èng x¶ 1. NhiÖm vô, yªu cÇu * èng n¹p cã nhiÖm vô dÉn khÝ hçn hîp tõ bé chÕ hßa khÝ vµo c¸c xy lanh ®éng c¬. Yªu cÇu ®èi víi èng n¹p ph©n phèi hçn hîp ®Õn c¸c xylanh ®ång ®Òu, gi¶m søc c¶n ®èi víi dßng khÝ hçn hîp. * èng x¶ cã nhiÖm vô dÉn khÝ x¶ tõ xylanh ®éng c¬ ra ngoµi trêi. Yªu cÇu cña èng x¶ lµ gi¶m søc c¶n ®èi víi dßng khÝ x¶ ®Ó th¶i s¹ch khÝ ch¸y ra ngoµi. * Binh tiªu ©m cã nhiÖm vô gi¶m ¸p suÊt khÝ x¶ ®Ó gi¶m bít tiÕng ån cña khÝ x¶ tr­íc khi x¶ ra ngoµi kh«ng khÝ. Yªu cÇu kü thuËt cña b×nh tiªu ©m lµ: kh«ng t¹o ra ¸p suÊt ng­îc trong hÖ thèng x¶ khÝ lµm gi¶m c«ng suÊt vµ nãng m¸y, khÝ th¶i dÔ tho¸t vµ gi¶m ©m ªm nhÑ. 2. CÊu t¹o cña èng n¹p èng n¹p ®­îc lµm b»ng gang hay b»ng nh«m ®óc, èng n¹p cã thÓ ®óc liÒn mét khèi víi èng x¶ hoÆc ®óc rêi. Nh¸nh èng chÝnh cña èng n¹p ®­îc nèi víi buång hçn hîp cña bé chÕ hßa khÝ. ¤ng x¶ vµ èng n¹p nèi th«ng riªng biÖt víi ®­êng x¶ vµ ®­êng hót cña th©n m¸y. Trªn ®éng c¬ x¨ng dïng bé chÕ hßa khÝ th× èng n¹p ®­îc sÊy nãng b»ng nhiÖt cña n­íc nãng trong hÖ thèng lµm m¸t b»ng n­íc hoÆc sÊy nãng b»ng nhiÖt cña khÝ x¶ ®Ó x¨ng bèc h¬i nhanh ngay trªn ®­êng n¹p. 3. CÊu t¹o cña èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m H×nh 14 -2a: §­êng èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m kÐp H×nh 14- 2b: CÊu t¹o bªn trong b×nh tiªu ©m Mét ®Çu èng x¶ nèi víi ®­êng x¶ trªn n¾p xylanh, ®Çu kia nèi víi bé xóc t¸c hãa khö sau ®ã nèi víi b×nh tiªu ©m råi cho khÝ x¶ tho¸t ra ngoµi trêi (h×nh 14-2a). B×nh tiªu ©m ®­îc ®Æt ë ®Çu ngoµi cña èng x¶ ®Ó gi¶m bít ¸p suÊt cña khÝ x¶ , (h×nh 14 - 2b). Cho thÊy kÕt cÊu bªn trong cña b×nh tiªu ©m. B×nh tiªu ©m cã thÓ lµ mét èng trô hoÆc mét èng dÑt cã ng¨n vµi v¸ch ngang bªn trong vµ mét èng cã nhiÒu lç ngang nèi víi ®Çu èng x¶. KhÝ th¶i ®i vµo b×nh tiªu ©m sÏ gi¶n në ë trong b×nh, sau ®ã ®i qua c¸c lç nhá vµ ®i qua nhiÒu ng¨n tr­íc khi tho¸t ra ngoµi lµm cho tèc ®é cña dßng khÝ th¶i gi¶m dÇn v× vËy gi¶m bít ®­îc ©m thanh cña dßng khÝ th¶i. ii. bé phËn xung giã thu håi x¨ng 1. nhiÖm vô 2. Yªu cÇu 3. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng Iii- C©u hái vµ bµi tËp 1. Gi¶i thÝch nhiÖm vô, yªu cÇu cña èng n¹p, èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m ? 2. Gi¶i thÝch t¹i sao ph¶i bè trÝ b×nh tiªu ©m trong hÖ thèng tho¸t khÝ x¶ ? Thùc tËp b¶o d­ìng èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ i. bè trÝ n¬i lµm viÖc, chuÈn bÞ dông cô 1. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm 2- 4 häc viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh. 2. chuÈn bÞ dông cô: Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ b¶o d­ìng. - Bé dông cô ®å nghÒ söa ch÷a «t«. M¸y nÐn khÝ, khay ®ùng - Chi tiÕt thay thÕ èng dÉn x¨ng khi cÇn thiÕt thay. ii. th¸o l¾p èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ a. quy tr×nh th¸o èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ 1. Quy tr×nh th¸o èng dÉn nhiªn liÖu - Th¸o c¸c ®­êng èng dÉn x¨ng tõ thïng x¨ng ®Õn bÇu läc vµ b¬m x¨ng, tõ b¬m x¨ng ®Õn bé chÕ hßa khÝ. . Chän ®óng cê lª dÑt ®Ó th¸o c¸c ®­êng èng dÉn. 2. Quy tr×nh th¸o èng n¹p - Lµm s¹ch bªn ngoµi èng n¹p - Th¸o c¸c bé phËn liªn quan (bÇu läc kh«ng khÝ vµ bé chÕ hßa khÝ) ®óng quy tr×nh - Th¸o c¸c ®ai èc b¾t èng n¹p, chó ý níi ®Òu c¸c ®ai èc . Dïng tuýp hoÆc cê lª trßng. - Th¸o èng n¹p vµ ®Öm lµm kÝn chó ý kh«ng lµm r¸ch ®Öm. - Lµm s¹ch, kiÓm tra èng n¹p vµ ®Öm lµm kÝn. 3. Quy tr×nh th¸o èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m - Lµm s¹ch bªn ngoµi èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m. - Th¸o b×nh tiªu ©m vµ bé xóc t¸c hãa khö (®éng c¬ l¾p èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m kÐp th¸o c¶ hai bªn) - Th¸o ®­êng èng x¶ nèi víi èng gãp khÝ x¶. - Th¸o c¸c ®ai èc b¾t èng gãp khÝ x¶, chó ý níi ®Òu c¸c ®ai èc. - Th¸o èng gãp khÝ x¶ vµ ®Öm kÝn. - Lµm s¹ch èng gãp khÝ x¶, èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m, kiÓm tra h­ háng. a. quy tr×nh l¾p (Ng­îc víi quy tr×nh th¸o). Sau khi ®· thay thÕ c¸c chi tiÕt h­ háng tiÕn hµnh l¾p èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m vµ c¸c bé phËn xung giã thu håi x¨ng theo thø tù ng­îc l¹i. iii. quy tr×nh b¶o d­ìng èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ 1. B¶o d­ìng èng dÉn nhiªn liÖu - Th¸o vµ lµm s¹ch c¸c èng dÉn nhiªn liÖu. - Thæi th«ng c¸c ®­êng èng dÉn b»ng khÝ nÐn. - KiÓm tra nøt, g·y, hë cña c¸c ®­êng èng dÉn nhiªn liÖu vµ c¸c ®Çu nèi bÞ chên ren. NÕu èng dÉn bÞ hë, ®Çu nèi chên ren ph¶i thay. - L¾p c¸c ®­êng èng dÉn vµo hÖ thèng nhiªn liÖu. - B¬m tay ®Ó x¨ng lªn bé chÕ hßa khÝ, kiÓm tra rß rØ x¨ng ë c¸c ®­êng èng dÉn vµ söa ch÷a khi cÇn thiÕt. 2. B¶o d­ìng èng n¹p - Th¸o vµ lµm s¹ch èng n¹p - kiÓm tra èng n¹p vµ ®Öm kÝn, nÕu ®Öm kÝn háng ph¶i thay ®Öm míi. - L¾p èng n¹p lªn ®éng c¬, chó ý xiÕt ®Òu c¸c ®ai èc ®¶m b¶o ®é kÝn. - L¾p bé chÕ hßa khÝ vµ bÇu läc kh«ng khÝ lªn èng n¹p ®óng quy tr×nh ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt 3. B¶o d­ìng èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m - Lµm s¹ch bªn ngoµi èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m. - Th¸o èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m vµ bé xóc t¸c hãa khö, èng gãp khÝ x¶ ®óng quy tr×nh. - Lµm s¹ch bªn trong èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m (xoay vç nhÑ nhµng xung quanh èng x¶ vµ dèc ng­îc èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m ®Ó rØ rÐt r¬i hÕt ra ngoµi). - Lµm s¹ch muéi than b¸m bªn trong èng gãp khÝ x¶. - KiÓm tra h­ háng èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m, èng gãp khÝ x¶ vµ ®Öm lµm kÝn c¸c chi tiÕt h­ háng ph¶i söa ch÷a. - L¾p ®Öm vµ èng gãp khÝ x¶, èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m ®óng quy tr×nh. iv. söa ch÷a èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ häc t¹i phßng chuyªn m«n hãa i. hiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ 1. èng dÉn nhiªn liÖu a) H­ háng - èng dÉn nhiªn liÖu th­êng bÞ cong, bÑp, lµm t¾c èng dÉn. - BÞ nøt, g·y lµm hë ch¶y x¨ng - Chên ren c¸c ®Çu nèi vµ háng ®Çu èng loe, g©y ra hiÖn t­îng rß rØ nhiªn liÖu - èng dÉn bÞ t¾c bÈn, cung cÊp x¨ng kh«ng ®ñ cho ®éng c¬ ho¹t ®éng. b) Nguyªn nh©n - Do bÞ va ch¹m m¹nh. - Th¸o l¾p nhiÒu lÇn, vÆn qu¸ chÆt. - Sö dông nhiªn liÖu bÈn, bÇu läc r¸ch, kh«ng b¶o d­ìng ®óng ®Þnh kú. 2. èng n¹p vµ èng x¶ a) H­ háng - èng n¹p, èng x¶ th­êng bÞ nøt, g·y, thñng, vªnh bÒ mÆt l¾p ghÐp, c¸c ®Öm kÝn bÞ ch¸y, ®øt háng. C¸c bu lon h·m chên háng ren. b) Nguyªn nh©n do chÞu nhiÖt ®é cao, bÞ va ch¹m m¹nh vµ chÞu lùc xiÕt lín. - B×nh tiªu ©m th­êng bÞ t¾c, bÈn, môc háng, do chÞu nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt cao cña khÝ ch¸y. Thùc tËp söa ch÷a èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ i. bè trÝ n¬i lµm viÖc, chuÈn bÞ dông cô 1. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm 2- 4 häc viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh. 2. chuÈn bÞ dông cô: Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ b¶o d­ìng. - Bé dông cô ®å nghÒ söa ch÷a «t«, m¸y nÐn khÝ, khay ®ùng, bé loe ®Çu èng nèi. - Chi tiÕt thay thÕ èng dÉn x¨ng, ®Öm kÝn ami¨ng, bulon khi cÇn thay. ii. th¸o l¾p èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ a. th¸o thïng nhiªn liÖu tõ trªn xe xuèng (theo ®óng quy tr×nh) b. Th¸o rêi c¸c bé phËn cña thïng nhiªn liÖu (theo ®óng quy tr×nh) c. Quy tr×nh l¾p (ng­îc víi quy tr×nh th¸o) iii. söa ch÷a èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ 1. èng dÉn nhiªn liÖu a) KiÓm tra - Quan s¸t ®Ó kiÓm tra c¸c vÕt nøt, g·y chên háng ren, háng ®Çu loe cña c¸c ®­êng èng dÉn. b) Söa ch÷a - èng dÉn bÞ nøt, bÑp, g·y th× hµn h¬i kÝn, èng bÞ cong, bÑp, nøt nhiÒu ®o¹n ph¶i thay. - C¸c ®Çu nèi chên háng ren ph¶i thay - C¸c ®Çu loe mßn háng, dïng dông cô loe ®Çu èng ®Ó Ðp loe l¹i c¸c ®Çu èng. 2. èng n¹p, èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m. a) KiÓm tra Quan s¸t c¸c vÕt nøt, g·y, thñng, hë cña èng n¹p vµ èng x¶, r¸ch, háng cña ®Öm kÝn vµ chên ren c¸c bulon. b) Söa ch÷a èng n¹p, èng x¶ bÞ nøt vì nhÑ hµn ®¾p, söa nguéi ph¼ng - èng x¶ vµ èng gi¶m thanh t¾c, bÈn th«ng röa dïng khÝ nÐn ®Ó thæi, èng gi¶m thanh môc háng thay. - §Öm lµm kÝn èng n¹p, èng x¶ r¸ch, môc háng thay ®óng lo¹i chÞu ¨n mßn x¨ng vµ chÞu nhiªt ®é cao, ®Öm èng x¶ dïng ami¨ng. §¸p ¸n c¸c c©u hái vµ bµi tËp §¸p ¸n - Bµi 1 1. HÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng cã nhiÖm vô cung cÊp hßa khÝ s¹ch, ®ång ®Òu vÒ sè l­îng vµ thµnh phÇn vµo c¸c xy lanh ®éng c¬. Th¶i s¹ch s¶n vËt ch¸y ra ngoµi ®¶m b¶o kh«ng g©y ån vµ « nhiÔm m«i tr­êng. 2. NhiÖm vô cña c¸c bé phËn trong hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng lo¹i c­ìng bøc: - Thïng x¨ng dïng ®Ó chøa x¨ng, dù tr÷ nhiªn liÖu cho ®éng c¬ lµm viÖc. - BÇu läc x¨ng cã nhiÖm vô läc s¹ch cÆn bÈn vµ n­íc lÉn trong nhiªn liÖu. - B¬m x¨ng hót x¨ng tõ thïng ®Èy lªn buång phao cña bé chÕ hßa khÝ. - Bé chÕ hßa khÝ cã nhiÖm vô ®Þnh l­îng, trén hßa x¨ng vµ kh«ng khÝ t¹o ra hßa khÝ cung cÊp cho ®éng c¬ phï hîp víi yªu cÇu phô t¶i. 3. §éng c¬ x¨ng dïng trªn «t« th­êng dïng hÖ thèng nhiªn liÖu c­ìng bøc v× cã b¬m x¨ng t¹o ra ¸p lùc nhÊt ®Þnh, cung cÊp ®Çy ®ñ x¨ng cho ®éng c¬ ho¹t ®éng, dÔ bè trÝ c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu gi¶m chiÒu cao ®éng c¬. §¸p ¸n - Bµi 2 1. NhiÖm vô cña b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ vËn chuyÓn x¨ng tõ thïng lªn buång phao cña bé chÕ hßa khÝ. - B¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ ho¹t ®éng nhê cam lÖch t©m trªn trôc cam dÉn ®éng. 2. Khi trong buång phao cña bé chÕ hßa khÝ ®Çy x¨ng van kim ®ãng kÝn vµo ®Õ van, ¸p suÊt trªn mµng b¬m lín h¬n søc c¨ng lß xo, Ðp mµng b¬m tròng xuèng n»m ë vÞ trÝ thÊp ®Çu tr¸i cÇn b¬m sÏ tr­ît tr¬n trªn cÇn kÐo mµng b¬m, nªn b¬m ngõng b¬m. 3. Nh÷ng h­ háng lµm l­u l­îng cña b¬m x¨ng gi¶m : - Mßn cam vµ cÇn b¬m. - §Öm gi÷a b¬m vµ th©n m¸y qu¸ dµy - Mµng b¬m hë hoÆc chïng - Van hót, van ®Èy mßn, hë - C¸c mÆt ph¼ng l¾p ghÐp gi÷a n¾p, th©n, ®Õ b¬m bÞ hë. §¸p ¸n - Bµi 3 1.B¬m x¨ng b»ng ®iÖn ho¹t ®éng nhê nguån ®iÖn cña ¾c quy kh«ng phô thuéc vµo tèc ®é cña ®éng c¬ v× vËy ë bÊt kú tèc ®é nµo b¬m x¨ng b»ng ®iÖn còng cung cÊp mét l­îng x¨ng tèi ®a. 2. Khi buång phao cña bé cña bé chÕ hßa khÝ ®Çy x¨ng van kim ®ãng kÝn, ¸p suÊt nhiªn liÖu trong buång b¬m lín ®Èy mµng b¬m cong lªn lµm cÆp tiÕp ®iÓm më ng¾t dßng ®iÖn vµo cuén d©y b¬m ngõng ho¹t ®éng. §¸p ¸n - Bµi 4 1. Bé chÕ hßa khÝ cã nhiÖm vô ®Þnh l­îng vµ trén hßa x¨ng - kh«ng khÝ t¹o ra hßa khÝ cung cÊp cho ®éng c¬. Cung cÊp thµnh phÇn hßa khÝ thÝch hîp theo yªu cÇu phô t¶i vµ tèc ®é cña ®éng c¬. - Bé chÕ hßa khÝ ®¬n gi¶n Ýt ®­îc sö dông trªn ®éng c¬ x¨ng v× bé chÕ hßa khÝ ®¬n gi¶n kh«ng cung cÊp thµnh phÇn khÝ hçn hîp ®óng yªu cÇu lµm viÖc cña ®éng c¬. 2. Buång phao vµ phao cïng víi van kim duy tr× møc x¨ng trong buång phao cè ®Þnh. - GÝcl¬ ®Ó ®Þnh l­îng sè x¨ng hót vµo häng bé chÕ hßa khÝ. - Buång hçn hîp: trén hßa hçn hîp gi÷a x¨ng vµ kh«ng khÝ - B­ím ga ®Ó thay ®æi l­îng hßa khÝ n¹p vµo xy lanh ®éng c¬. 3. Trªn bé chÕ hßa khÝ tù ®éng ph¶i cã c¸c hÖ thèng phô ®Ó cung cÊp thµnh phÇn hßa khÝ thÝch hîp nhÊt cho c¸c chÕ ®é lµm viÖc ®iÓn h×nh cña ®éng c¬ «t«. §¸p ¸n - Bµi 5 1. HÖ thèng phun chÝnh cã nhiÖm vô: - Cung cÊp nhiªn liÖu cho hÇu hÕt c¸c chÕ ®é ch¹y cã t¶i cña ®éng c¬. - T¹o ra hßa khÝ nh¹t dÇn khi më lín dÇn c¸nh b­ím ga. 2. Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng b­ím ga më lín dÇn, l­îng kh«ng khÝ ®i qua gÝcl¬ kh«ng khÝ sÏ lµm gi¶m ®é ch©n kh«ng sau gÝcl¬ chÝnh nªn x¨ng ®­îc hót qua gÝcl¬ chÝnh ®Ó phun ra ë vßi phun chÝnh gi¶m, hçn hîp lo·ng dÇn. 3. HÖ thèng phun chÝnh ®iÒu khiÓn b»ng khÝ nÐn so víi bé chÕ hßa khÝ ®¬n gi¶n cã ­u ®iÓm: - Khi b­ím ga më lín dÇn x¨ng ®­îc hót qua gÝcl¬ chÝnh gi¶m h¬n so víi bé chÕ hßa khÝ ®¬n gi¶n, nhê ®ã hßa khÝ t¹o ra nh¹t dÇn khi t¨ng t¶i, tiÕt kiÖm ®­îc nhiªn liÖu, t¨ng ®­îc hiÖu suÊt. §¸p ¸n - Bµi 6 1. HÖ thèng kh«ng t¶i cã nhiÖm vô cung cÊp hçn hîp cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é kh«ng t¶i. - Cung cÊp thµnh phÇn khÝ hçn hîp thÝch hîp cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é kh«ng t¶i, ®¶m b¶o tiÕt kiÖm nhiªn liÖu. 2. Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é kh«ng t¶i b­ím ga gÇn nh­ ®ãng kÝn ®é ch©n kh«ng t¹i cæ häng khuyÕch t¸n nhá. §­êng x¨ng chÝnh kh«ng ®ñ søc hót x¨ng phun ra ë miÖng vßi phun chÝnh. V× vËy ph¶i bè trÝ ®­êng x¨ng kh«ng t¶i phun hçn hîp phÝa sau b­ím ga. §¸p ¸n - Bµi 7 1. C¬ cÊu h¹n chÕ tèc ®é cã nhiÖm vô h¹n chÕ kh«ng cho sè vßng quay cña ®éng c¬ v­ît qu¸ sè vßng quay giíi h¹n ®ång thêi h¹n chÕ kh«ng cho c«ng suÊt cña ®éng c¬ vuît qu¸ c«ng suÊt cùc ®¹i. - H¹n chÕ ®­îc tèc ®é cùc ®¹i cña ®éng c¬ ®¶m b¶o cho ®éng c¬ lµm viÖc an toµn. 2. Khi ®éng c¬ x¨ng ho¹t ®éng, nÕu tèc ®é cña trôc khuûu ®«ng c¬ v­ît qu¸ tèc ®é giíi h¹n tèi ®a, c¸c chi tiÕt chuyÓn ®éng víi tèc ®é qu¸ lín sÏ bÞ h­ háng trÇm träng, ®éng c¬ lµm viÖc kh«ng ®¶m b¶o an toµn. V× vËy ph¶i h¹n chÕ tèc ®é tèi ®a cña ®éng c¬. §¸p ¸n - Bµi 8 1. C¬ cÊu lµm ®Ëm cã nhiÖm vô cung cÊp thªm x¨ng khi ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é toµn t¶i, ®¶m b¶o cho ®éng c¬ ph¸t ra c«ng suÊt lín nhÊt. - Cung cÊp ®ñ nhiªn liÖu cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é toµn t¶i ®Ó ®éng c¬ ph¸t huy ®­îc c«ng suÊt tèi ®a, tiÕt kiÖm nhiªn liÖu. 2. Cã hai ph­¬ng ¸n dÉn ®«ng c¬ cÊu lµm ®Ëm. - DÉn ®éng b»ng c¬ khÝ vµ dÉn ®éng b»ng ch©n kh«ng. Ph­¬ng ¸n dÉn ®éng b»ng ch©n kh«ng ®­îc sö dông nhiÒu trªn ®éng c¬ «t« v× hÖ thèng lµm ®Ëm häat ®éng ë mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh cña ®é ch©n kh«ng phÝa sau b­ím ga, v× vËy tÝnh n¨ng gia tèc cña ®éng c¬ tèt h¬n. §¸p ¸n - Bµi 9 1. C¬ cÊu t¨ng tèc cã nhiÖm vô cung cÊp thªm mét l­îng nhiªn liÖu vµo kh«ng gian hßa khÝ khi ®ét ngét më b­ím ga gióp ®éng c¬ t¨ng tèc dÔ dµng, ®¶m b¶o cho ®éng c¬ t¨ng nhanh c«ng suÊt, kh«ng bÞ chÕt m¸y. - CÊu t¹o ®¬n gi¶n, b¶o d­ìng, söa ch÷a, thay thÕ, dÔ dµng. - Cung cÊp kÞp thêi, ®ñ l­îng nhiªn liÖu cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é t¨ng tèc ®¶m b¶o cho ®éng c¬ t¨ng nhanh c«ng suÊt khi cÇn thiÕt. 2. Khi cÇn thiÕt ph¶i t¨ng nhanh c«ng suÊt ®éng c¬ ng­êi l¸i ®¹p ga ®ét ngét lóc nµy l­îng kh«ng khÝ ®i qua häng khuyÕch t¸n t¨ng nÕu kh«ng bæ sung thªm x¨ng kÞp thêi khÝ hçn hîp lo·ng, ®éng c¬ dÔ bÞ chÕt m¸y. §¸p ¸n - Bµi 10 1. C¬ cÊu ®ãng më b­ím giã cã nhiÖm vô ®iÒu khiÕn b­ím giã më sau khi ®«ng c¬ khëi ®éng xong tr¸nh ®­îc hao tèn nhiªn liÖu vµ « nhiÔm m«i tr­êng - CÊu t¹o ®¬n gi¶n, b¶o d­ìng, söa ch÷a, thay thÕ, dÔ dµng. - §é nh¹y cao, ®iÒu khiÓn linh ho¹t. Bé chÕ hßa khÝ hç trî ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö cã trang bÞ c¬ cÊu ®iÒu khiÓn b­ím giã sau: - §iÒu khiÓn b¸n tù ®éng, ®iÒu khiÓn tù ®éng, ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn. 2. Trªn bé chÕ hßa khÝ bè trÝ c¬ cÊu ®ãng më b­ím giã ®Ò phßng tr­êng hîp l¸i xe quªn ®Èy nót kÐo më hoµn toµn b­ím giã sau khi khëi ®éng xong m¸y ®· næ, lµm t¨ng tiªu hao nhiªn liÖu vµ g©y « nhiÔm m«i tr­êng. §¸p ¸n - Bµi 11 1. C¬ cÊu ®ãng më b­ím ga cã nhiÖm vô ®iÒu chØnh b­ím ga ®ãng l¹i tõ tõ, ng¨n chÆn ®­îc t×nh tr¹ng d­ x¨ng, chèng « nhiÔm m«i tr­êng. - CÊu t¹o ®¬n gi¶n, b¶o d­ìng, söa ch÷a, thay thÕ, dÔ dµng. - §iÒu chØnh b­ím ga ®ãng tõ tõ ®Ó hçn hîp nhiªn liÖu phï hîp víi yªu cÇu lµm viÖc cña ®éng c¬. 2. Trªn bé chÕ hßa khÝ ph¶i bè trÝ c¬ cÊu c¬ cÊu kiÓm so¸t tèc ®é ®ãng b­ím ga. Khi l¸i xe nh¶ ch©n ga, nÕu b­ím ga ®ãng nhanh qu¸, sÏ lµm cho khÝ hçn hîp qu¸ ®Ëm v× qu¸n tÝnh phun cña dßng x¨ng lín h¬n dßng kh«ng khÝ rÊt nhiÒu lÇn, ®iÒu ®ã khiÕn cho hßa khÝ ch¸y kh«ng hÕt g©y « nhiÔm m«i tr­êng, lµm t¨ng l­îng khÝ ®éc HC vµ CO trong khÝ th¶i. §¸p ¸n - Bµi 12 1. §iÒu khiÓn c¸c m¹ch x¨ng trong bé chÕ hßa khÝ cung cÊp tû lÖ khÝ hçn hîp ®óng yªu cÇu chèng « nhiÔm m«i tr­êng ®éng c¬ ho¹t ®éng tèt. 2. Trªn bé chÕ hßa khÝ ph¶i bè trÝ hÖ thèng ®iÖn tö ®Ó kiÓm so¸t tû lÖ hçn hîp v× trªn ®éng c¬ x¨ng hçn hîp giµu x¨ng khÝ x¶ chøa nhiÒu chÊt ®éc HC vµ CO. Ng­îc l¹i khÝ hçn hîp nghÌo x¨ng, khÝ x¶ chøa nhiÒu chÊt ®éc NO3 §¸p ¸n - Bµi 13 1. BÇu läc kh«ng khÝ cã nhiÖm vô läc s¹ch bôi bÈn trong kh«ng khÝ tr­íc khi ®­a vµo xy lanh ®éng c¬ - BÇu läc x¨ng cã nhiÖm vô läc s¹ch c¸c t¹p chÊt c¬ häc vµ n­íc ra khái x¨ng. 2. Trong hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng ph¶i bè trÝ bÇu läc kh«ng khÝ vµ bÇu läc x¨ng v×: Trong kh«ng khÝ lÉn rÊt nhiÒu bôi bÈn. Trong x¨ng cã lÉn n­íc vµ cÆn bÈn v× vËy nÕu kh«ng ®­îc läc s¹ch tr­íc khi ®­a vµo xy lanh ®éng c¬ sÏ lµm t¨ng mµi mßn c¸c chi tiÕt, tuæi thä cña ®éng c¬ gi¶m. §¸p ¸n - Bµi 14 1. èng n¹p cã nhiÖm vô dÉn khÝ hçn hîp tõ bé chÕ hßa khÝ vµo c¸c xy lanh ®éng c¬. Yªu cÇu ®èi víi èng n¹p ph©n phèi hçn hîp ®Õn c¸c xylanh ®ång ®Òu, gi¶m søc c¶n ®èi víi dßng khÝ hçn hîp. * èng x¶ cã nhiÖm vô dÉn khÝ x¶ tõ xy lanh ®éng c¬ ra ngoµi trêi. Yªu cÇu cña èng x¶ lµ gi¶m søc c¶n ®èi víi dßng khÝ x¶ ®Ó th¶i s¹ch khÝ ch¸y ra ngoµi. * Binh tiªu ©m cã nhiÖm vô gi¶m ¸p suÊt khÝ x¶ ®Ó gi¶m bít tiÕng ån cña khÝ x¶ tr­íc khi x¶ ra ngoµi kh«ng khÝ. Yªu cÇu kü thuËt cña b×nh tiªu ©m lµ: kh«ng t¹o ra ¸p suÊt ng­îc trong hÖ thèng x¶ khÝ lµm gi¶m c«ng suÊt vµ nãng m¸y, khÝ th¶i dÔ tho¸t vµ gi¶m ©m ªm nhÑ. 2. KhÝ x¶ cã ¸p suÊt cao nÕu x¶ trùc tiÕp ra ngoµi khÝ trêi sÏ ph¸t ra tiÕng ån lín. V× vËy ph¶i bè trÝ b×nh tiªu ©m trong hÖ thèng tho¸t khÝ x¶ ®Ó gi¶m ¸p suÊt khÝ x¶ ®Ó gi¶m bít tiÕng ån.