Tài liệu chẩn đoán kỹ thuật động cơ ô tô

Æc b¬m yÕu Kh«ng cã nhiªn liÖu ®Õn b¬m cao ¸p, hoÆc ¸p suÊt vµ l­u l­îng b¬m thÊp. - B¬m mßn, nøt hë lß xo g·y - B¬m tay mßn hë - B¬m cao ¸p vµ vßi phun cung cÊp nhiªn liÖu ¸p suÊt thÊp §éng c¬ khã khëi ®éng, lµm viÖc kh«ng æn ®Þnh, c«ng suÊt gi¶m, nhiÖt ®é ®éng c¬ t¨ng - B¬m c¸o ¸p nøt, hë hoÆc chên láng c¸c ®Çu nèi. - Nhiªn liÖu lÉn nhiÒu kh«ng khÝ - B¬m cao ¸p mßn c¸c pitt«ng, xi lanh - Vßi phun nøt, l¾p kh«ng chÆt ho¨c hë ®­êng èng cao ¸p b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra - KiÓm tra c¸c vÕt nøt, ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c bé phËn hÖ thèng nhiªn liÖu - VËn hµnh ®éng c¬ vµ kiÓm tra bªn ngoµi c¸c ®­êng èng, ®Çu nèi, bÇu läc, b¬m nhiªn liÖu, b¬m c¸o ¸p vµ vßi phun cao ¸p TiÕn hµnh kiÓm tra bªn ngoµi vµ kiÓm tra ®é kÝn riªng tõng bé phËn ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc chi tiÕt h­ háng. 3. KiÓm tra chÈn ®o¸n b¬m cao ¸p vµ vßi phun cao ¸p a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - B¬m cao ¸p cung cÊp nhiªn liÖu ¸p suÊt thÊp vµ ph©n phèi kh«ng ®Òu §éng c¬ khã khëi ®éng, lµm viÖc kh«ng æn ®Þnh, c«ng suÊt gi¶m, x¶ nhiÒu khãi ®en, nhiÖt ®é ®éng c¬ t¨ng - B¬m cao ¸p mßn c¸c pitt«ng, xi lanh vµ van cao ¸p hoÆc mßn kh«ng ®Òu, c©n b¬m sai - Nhiªn liÖu lÉn nhiÒu kh«ng khÝ - C¸c vßi phun mßn kh«ng ®Òu, hoÆc ®iÒu chØnh sai - C¸c èng dÉn cã chiÒu dµi hoÆc tiÕt diÖn kh¸c nhau - §éng c¬ khëi ®éng næ ®­îc, nh­ng kh«ng ch¹y kh«ng t¶I ®­îc §éng c¬ khëi ®éng næ b×nh th­êng, nh­ng kh«ng næ ®­îc ë chÕ ®é kh«ng t¶I, chØ ho¹t ®éng ®­îc ë tèc ®é cao. - Vßi phun mßn, chÊt l­îng phun kÐm. - B¬m cao ¸p mßn c¸c pitt«ng, xi lanh vµ van cao ¸p - Bé ®iÒu tèc háng, hoÆc ®iÒu chØnh sai - T¾c bÈn bÇu läc, hë ®­êng èng dÉn c¸o ¸p, nhiªn liÖu lÉn kh«ng khÝ - §éng c¬ ho¹t ®éng yÕu ë chÕ ®é t¶i lín T¨ng tèc chËm, kh«ng ®¹t tèc ®é lín nhÊt, cã nhiÒu khãi tr¾ng. - Bé ®iÒu tèc kÑt, ®iÒu chØnh sai - B¬m cao ¸p mßn c¸c pitt«ng, xi lanh hoÆc ®iÒu chØnh sai l­u l­îng vµ thêi ®iÓm b¬m nhiªn liÖu. - Vßi phun mßn kim, hoÆc ®iÒu chØnh sai - T¾c bÈn bÇu läc, nhiªn liÖu lÉn kh«ng khÝ - §éng c¬ tiªu hao nhiÒu nhiªn liÖu Nhiªn liÖu tiªu hao nhiÒu so víi b×nh th­êng, khÝ x¶ nhiÒu cã mµu ®en vµ cã mïi x¨ng. - Mßn pitt«ng, xÐc m¨ng vµ xi lanh ®éng c¬. - B¬m cao ¸p mßn c¸c pitt«ng, xi lanh vµ van cao ¸p - Vßi phun cao ¸p mßn kim - T¾c bÈn bÇu läc b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra - KiÓm tra c¸c vÕt nøt, ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c bé phËn hÖ thèng nhiªn liÖu - Dïng thiÕt bÞ chuyªn dïng kiÓm tra b¬m cao ¸p vµ vßi phun - VËn hµnh ®éng c¬ vµ kiÓm tra ho¹t ®éng cña b¬m cao ¸p vµ vßi phun cao ¸p ë c¸c chÕ ®é cña ®éng c¬ - Quan s¸t vµ ph©n tÝch khÝ x¶ cña ®éng c¬ TiÕn hµnh kiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn vµ kiÓm tra b¬m c¸o ¸p vµ vßi phun cao ¸p theo ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc tiÕt h­ háng. V. Néi dung chÈn ®o¸n kü thuËt hÖ thèng nhiªn liÖu 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi ®éng c¬ 2. KiÓm tra c¸c vÕt ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu 3. KiÓm tra møc nhiªn liÖu 4. VËn hµnh ®éng c¬ vµ kiÓm tra sù ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn, ë c¸c tèc ®é vµ chÕ ®é kh¸c nhau cña ®éng c¬. 5. KiÓm tra nghe tiÕng gâ, ån ë c¸c côm b¬m nhiªn liÖu, bé chÕ hoµ khÝ (b¬m cao ¸p) vµ vßi phun.. 6. KiÓm tra quan s¸t bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu sau vËn hµnh 7. KiÓm tra chÊt l­îng nhiªn liÖu phun vµ chÊt l­îng khÝ x¶ 8. Tæng hîp c¸c sè liÖu 9. Ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh c¸c h­ háng cña chi tiÕt vµ bé phËn IV. C©u hái vµ bµi tËp 1. ¸p suÊt nhiªn liÖu b¬m cao ¸p gi¶m nhiÒu v× nh÷ng nguyªn nh©n nµo ? 2. V× sao b¬m nhiªn liÖu vµ b¬m cao ¸p cã tiÕng ån kh¸c th­êng ? 3. ChÊt l­îng nhiªn liÖu s­¬ng phun gi¶m (s­¬ng mï kÐm) v× nh÷ng nguyªn nh©n nµo ? 4. §éng c¬ ®iªzen lµm viÖc kh«ng ®Òu vµ khëi ®éng khã næ do nguyªn nh©n nµo ? 5. V× sao ®éng c¬ x¨ng t¨ng tèc chËm lµm viÖc kh«ng ®¹t tèc ®é lín nhÊt ? 6. §éng c¬ phun x¨ng kh«ng næ ®­îc, v× nh÷ng nguyªn nh©n g× ? 7. §éng c¬ x¨ng, khÝ x¶ nhiÒu, cã mµu ®en vµ cã nhiÒu tiÕng næ ë èng x¶, v× nh÷ng nguyªn nh©n nµo ? tHùC HµNH chÈn ®o¸n hÖ thèng nhiªn liÖu I. tæ chøc chuÈn bÞ n¬i lµm viÖc 1. Môc ®Ých: - RÌn luyÖn kü n¨ng kiÓm tra vµ chÈn ®o¸n hÖ thèng nhiªn liÖu - NhËn d¹ng c¸c bé ph©n cña thiÕt bÞ kiÓm tra, chÈn ®o¸n. 2. Yªu cÇu: - Th¸o, l¾p thµnh th¹o, ®óng quy tr×nh vµ ®óng yªu cÇu kü thuËt. - NhËn d¹ng ®­îc c¸c bé phËn thiÕt bÞ kiÓm tra, chÈn ®o¸n - Sö dông dông cô hîp lý, chÝnh x¸c. - §¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh th¸o, l¾p - Tæ chøc n¬i lµm viÖc khoa häc, ng¨n n¾p, gän gµng. 3. ChuÈn bÞ: a) Dông cô: - Dông cô th¸o l¾p ®éng c¬ - Khay ®ùng dông cô, chi tiÕt - Gi¸ n©ng cÇu xe, kÝch n©ng vµ gç chÌn kª lèp xe. - §ång hå so, kÝnh phãng ®¹i - Pan me, th­íc cÆp, c¨n l¸ - §ång hå ®o ¸p suÊt nÐn, ®o ¸p suÊt dÇu b«i tr¬n, ®o nhiÖt ®é... - ThiÕt bÞ nghe dß ©m thanh - ThiÕt bÞ kiÓm tra c«ng suÊt, thiÕt bÞ kiÓm tra c©n chØnh b¬m c¸o ¸p, kiÓm tra hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng, thiÕt bÞ ph©n tÝch khÝ x¶. b) VËt t­: - GiÎ s¹ch - GiÊy nh¸m - Nhiªn liÖu vËn hµnh, nhiªn liÖu röa, dÇu mì b«i tr¬n, n­íc lµm m¸t - Chi tiÕt thay thÕ vµ c¸c jo¨ng ®Öm.... - Tµi liÖu ph¸t tay vÒ c¸c quy tr×nh vµ tra cøu c¸c yªu cÇu kü thuËt kiÓm tra vµ chÈn ®o¸n ®éng c¬. - Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho nhãm häc viªn ®ñ diÖn tÝch, ¸nh s¸ng vµ th«ng giã. II. thùc hµnh kiÓm tra chÈn ®o¸n 1. Lµm s¹ch ®éng c¬ vµ «t« - Kª chÌn b¸nh xe vµ phanh xe an toµn - Dïng n­íc vµ khÝ nÐn lµm s¹ch bªn ngoµi c¸c côm tæng thµnh ®éng c¬ vµ «t« 2. KiÓm tra bªn ngoµi c¸c côm chi tiÕt - Dïng kÝnh phãng ®¹i quan s¸t c¸c vÕt nøt g·y vµ vÕt ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c bé phËn vµ chi tiÕt cña hÖ thèng nhiªn liÖu cña ®éng c¬. - KiÓm tra møc nhiªn liÖu, møc dÇu vµ møc n­íc lµm m¸t ®éng c¬ 3. KiÓm tra khi vËn hµnh ®éng c¬ - VËn hµnh ®éng c¬ - KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ë c¸c chÕ ®é cña ®éng c¬ - KiÓm tra tiÕng gâ cña c¸c côm b¬m nhiªn liÖu, b¬m cao ¸p (bé chÕ hoµ khÝ), vßi phun cao ¸p… - KiÓm tra quan s¸t c¸c vÕt nøt g·y vµ vÕt ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c bé phËn sau vËn hµnh. 4. Tæng hîp sè liÖu vµ x¸c ®Þnh h­ háng - Tæng hîp sè liÖu - Ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh h­ háng III. thùc hµnh kiÓm tra chÈn ®o¸n kü thuËt hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng 1. KiÓm tra ®é kÝn cña hÖ thèng nhiªn liÖu - Quan s¸t sù rß rØ dÇu bªn ngoµi c¸c ®­êng èng dÊn nhiªn liÖu, b¬m x¨ng, bÇu läc vµ bé chÕ hoµ khÝ. - B¬m tay nhiªn liÖu kiÓm tra l­u l­îng cña nhiªn liÖu - KiÓm tra kh¶ n¨ng lÉn n­íc vµ kh«ng khÝ trong nhiªn liÖu t¹i bÇu läc vµ b¬m cao ¸p - VËn hµnh ®éng c¬ vµ qua s¸t sù ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c ®­êng èng vµ ®Çu nèi… NÕu cã sù ch¶y rØ nhiªn liÖu bªn ngoµi hÖ thèng, do c¸c bé phËn nøt, láng ren c¸c ®Çu nèi, hoÆc vªnh bÒ mÆt l¾p §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. B¬m x¨ng Thïng x¨ng B­ím ga Bé chÕ hoµ khÝ èng dÉn x¨ng Buång phao Vßi phun x¨ng H×nh 4-6. KiÓm tra ®é kÝn cña hÖ thèng nhiªn liÖu NÕu cã sù ch¶y rØ nhiªn liÖu bªn ngoµi hÖ thèng, do c¸c bé phËn nøt, láng ren c¸c ®Çu nèi, hoÆc vªnh bÒ mÆt l¾p §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. 2. KiÓm tra ¸p suÊt, vµ l­u l­îng cña hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu a) KiÓm tra ¸p suÊt vµ l­u l­îng cña b¬m x¨ng - KiÓm tra møc nhiªn liÖu trong thïng ®Êy ®ñ - B¬m tay hoÆc vËn hµnh ®éng c¬ - KiÓm tra møc x¨ng trong buång phao qua cöa sæ hoÆc qua vÝt kiÓm tra trªn bé chÕ hoµ khÝ. - Lo¹i b¬m x¨ng b»ng ®iÖn : khi bËt kho¸ ®iÖn, l¾ng nghe tiÕng b¬m ho¹t ®éng cho ®Õn khi møc x¨ng ®ñ yªu cÇu, r¬ le b¬m sÏ c¾t ho¹t ®éng vµ kh«ng cßn tiÕng ho¹t ®éng cña b¬m. - KiÓm tra ®é ch©n kh«ng vµ ¸p suÊt cña b¬m x¨ng : b»ng c¸ch l¾p ®ång hå ch©n kh«ng l¾p trªn ®­êng èng cña b¬m ã bu«ng ch©n kh«ng. Khi ®éng c¬ lµm viÖc ë tèc ®é 1000 vßng/ phót, th× ®é ch©n kh«ng æn ®Þnh ë 27 Kpa. KiÓm tra ¸p suÊt trªn ®­êng èng tõ b¬m ®Õn bé chÕ hoµ khÝ, b¬m tay cho ®Õn lóc x¨ng ®Çy trong ®­êng èng hoÆc cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é ch¹y chËm (600 vßng/phut). Theo dâi ®ång hå ¸p suÊt ph¶I æn ®Þnh kh«ng ®­îc nhá h¬n (28 – 40) KPa. - KiÓm tra l­u l­îng cña b¬m x¨ng : b»ng c¸ch cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë tèc ®é 800 -1000 vßng/phót, l­îng nhiªn liÖu ph¶I b¬m ®­îc (120 – 480) ml. NÕu ¸p suÊt vµ l­u l­îng kh«ng thÊp h¬n tiªu chuÈn chøng tá : mang b¬m chïng, bÇu läc t¾c bÈn, ®­êng èng nøt hë, hoÆc lß xo yÕu. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. 3. KiÓm tra bé chÕ hoµ khÝ a) KiÓm tra chÕ ®é khëi ®éng vµ chÕ ®é kh«ng t¶i - KiÓm tra møc nhiªn liÖu trong thïng ®Êy ®ñ - B¬m tay hoÆc vËn hµnh ®éng c¬ - KiÓm tra møc x¨ng trong buång phao qua cöa sæ hoÆc qua vÝt kiÓm tra. Van an toµn Buång phao C¬ cÊu khëi ®éng b»ng b­ím giã Cöa kiÓm tra møc x¨ng Phao x¨ng Van kim B­ím ga èng kiÓm tra Bé chÕ hoµ khÝ VÝt kiÓm tra a) b) H×nh 4-7. KiÓm tra møc x¨ng trong buång phao a) HÖ thèng khëi ®éng vµ kh«ng t¶i; b & c) KiÓm tra møc x¨ng - §ãng b­ím giã khëi ®éng ®éng c¬ næ b×nh th­êng, nh­ng khi më hÕt b­ím giã vµ t¨ng ga ®éng c¬ chÕt m¸y. Nguyªn do : bé chÕ hoµ khÝ vªnh hë, hoÆc ®­êng èng n¹p nøt hë nhá, møc x¨ng ®iÒu chØnh thÊp, b­ím ga kÑt, hoÆc t¨c bÈn ®­êng x¨ng kh«ng t¶I, lµm cho hÖ thèng thiÕu x¨ng, hoµ khÝ qu¸ lo·ng. - §éng c¬ næ m¸y ®­îc, nh­ng chØ lµm viÖc ë tèc ®é cao nguyªn do : Møc x¨ng ®iÒu chØnh cao, d­ x¨ng, hoÆc t¾c gÝc l¬ kh«ng khÝ, t¾c bÈn ®­êng x¨ng kh«ng t¶I, ®­êng èng n¹p, hoÆc bé chÕ hoµ khÝ nøt hë nhá, lµm cho hÖ thèng d­ x¨ng, hoµ khÝ qu¸ ®Ëm. §éng c¬ ho¹t ®éng æn ®Þnh trong thêi gian dµi, kh«ng rung giËt ë tèc ®é giíi h¹n (700 – 1200) vßng/ phót, khÝ x¶ kh«ng mµu hay mµu xanh nh¹t vµ kh«ng cã mïi x¨ng, t¨ng ga ®ét ngét vµ th¶ bµn ®¹p ga nh­ng ®éng c¬ kh«ng chÕt m¸y. Chøng tá hÖ thèng kh«ng t¶I ho¹t ®éng b×nh th­êng. b) KiÓm tra khÝ x¶ cña ®éng c¬ - L¾p thiÕt bÞ kiÓm tra khÝ x¶ vµo èng x¶ ®éng c¬ - VËn hµnh ®éng c¬ vµ t¨ng dÇn tèc ®é ®éng c¬ ®Õn c¸c chÕ ®é t¶Ø… - Thèng kª c¸c sè ®o chÊt l­îng cña khÝ x¶ trªn thiÕt bÞ vµ so s¸nh víi c¸c tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng nhiªn liÖu. - Nªó kh«ng cã thiÕt bÞ chuyªn dïng cã thÓ quan s¸t mµu s¾c khÝ x¶ vµ x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng nhiªn liÖu. NÕu khÝ x¶ ®éng c¬ cã nhiÒu khãi tr¾ng, do thiÕu x¨ng, hë ®­êng èng n¹p hoÆc vßi phun lµm ®Ëm t¾c bÈn. NÕu khÝ x¶ ®éng c¬ cã nhiÒu khãi ®en hoÆc x¸m ®en, do d­ x¨ng, mßn pitt«ng, xÐc m¨ng vµ xi lanh hoÆc vßi phun lµm ®Ëm t¾c bÈn. NÕu khÝ x¶ ®éng c¬ cã mµu xanh nh¹t hoÆc kh«ng mµu, kh«ng mïi chøng tá ®éng c¬ vµ hÖ thèng nhiªn liÖu lµm viÖc t«t.  c) KiÓm tra chÕ ®é t¶I lín vµ t¨ng tèc - Kich n©ng «t« hoÆc ®éng c¬ vµ l¾p ®ång hå ®o tèc ®é - VËn hµnh ®éng c¬ - T¨ng dÇn tèc ®é ®éng c¬ ®Õn tèc ®é tèi ®a ®Ó kiÓm tra chÕ ®é t¶i lín cña bé chÕ hoµ khÝ. - T¨ng nhanh (vï ga ®ét ngét) tèc ®é ®éng c¬, kiÓm tra chÕ ®é t¨ng tèc. Buång phao Pitt«ng ch©n kh«ng èng ch©n kh«ng Van lµm ®Ëm Vßi phun chÝnh B­ím ga Van träng l­îng Vßi phun x¨ng tèc Van bi mét chiÒu B¬m Pitt«ng B­ím ga CÇn liªn ®éng a) b) H×nh 4-8. CÊu t¹o b¬m t¨ng tèc vµ b¬m lµm ®Ëm a) B¬m t¨ng tèc b»ng c¬ khÝ; b) B¬m lµm ®Ëm b»ng ch©n kh«ng NÕu t¨ng dÇn tèc ®é ®éng c¬ ®Õn tèc ®é tèi ®a, nh­ng t¨ng tèc chËm, kh«ng ®¹t tèc ®é lín nhÊt, cã nhiÒu khãi tr¾ng, do thiÕu x¨ng hoÆc vßi phun lµm ®Ëm t¾c bÈn. NÕu t¨ng tèc ®é ®éng c¬ ®ét ngét, lµm cho sè vßng quay t¨ng nhanh, khÝ x¶ cã mµu xanh ®Ëm sau ®ã trë vÒ kh«ng mµu, chøng tá hÖ thèng t¨ng tèc ho¹t ®éng tèt. nh­ng t¨ng tèc chËm, do thiÕu x¨ng vµ b¬m t¨ng tèc háng. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. d) X¸c ®Þnh møc tiªu hao nhiªn liÖu - Dïng thiÕt bÞ bÖ thö c«ng suÊt : x¸c ®Þnh møc tiªu hao nhiªn liÖu trong 1 giê, khi «t« kÐo t¶i (90 – 95)% c«ng suÊt lín nhÊt cña ®éng c¬. - VËn hµnh «t« trªn ®­êng vµ x¸c ®Þnh møc tiªu hao nhiªn liÖu trong 1 giê, hoÆc sè km xe vËn hµnh cho 1 lÝt nhiªn liÖu. NÕu l­îng nhiªn liÖu tiªu hao lín h¬n ®Þnh møc, chøng tá bé chÕ hoµ khÝ mßn gicl¬, hoÆc ®iÒu chØnh sai, hoÆc mßn háng nhãm pitt«ng vµ xÐc m¨ng… §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. 3. ChÈn ®o¸n hÖ thèng phun x¨ng a) KiÓm tra ¸p suÊt, vµ l­u l­îng cña hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu - KiÓm tra møc nhiªn liÖu trong thïng ®Êy ®ñ - VËn hµnh ®éng c¬ - BËt kho¸ ®iÖn, l¾ng nghe tiÕng b¬m ho¹t ®éng cho ®Õn khi møc x¨ng ®ñ yªu cÇu, r¬ le b¬m sÏ c¾t ho¹t ®éng vµ kh«ng cßn tiÕng ho¹t ®éng cña b¬m. - KiÓm tra ¸p suÊt cña b¬m x¨ng vµ l­u l­îng b¬m, tiÕn hµnh nh­ ë phÇn b¬m x¨ng c¬ khÝ (¸p suÊt sau b¬m 0,21 – 0,69 Mpa). - KiÓm tra ¸p suÊt cña bé ®iÒu hoµ ¸p suÊt cña èng chøa x¨ng, tiÕn hµnh g¾n ®ång hå ¸p suÊt vµo èng chøa x¨ng, nh­ ë phÇn b¬m x¨ng c¬ khÝ (¸p suÊt bé ®iÒu hoµ = 0,3 Mpa). §ång hå ¸p suÊt èng ph©n phèi x¨ng Bé ®iÒu ¸p Thïng x¨ng Vßi phun x¨ng B¬m x¨ng BÇu läc x¨ng §éng c¬ a) b) èng ch©n kh«ng Lß xo Chæi than C¸c c¸nh b¬m R«to Mµng cao su vµ van mét chiÒu èng x¨ng vÒ thïng èng x¨ng ®Õn Van nÐn Van an toµn Vá b¬m c) d) H×nh 4-9. CÊu t¹o b¬m x¨ng vµ bé ®iÒu hoµ ¸p suÊt a) HÖ thèng cung cÊp x¨ng; b) KiÓm tra ¸p suÊt x¨ng; c) B¬m x¨ng; d) Bé ®iÒu ¸p NÕu ¸p suÊt vµ l­u l­îng b¬m thÊp h¬n tiªu chuÈn chøng tá : b¬m mßn c¸nh g¹t, mßn c¸c van, hoÆc r«to quay yÕu do cæ gãp bÈn hoÆc ch¹m chËp cuén d©y. NÕu ¸p suÊt èng chøa x¨ng kh«ng æn ®Þnh, do bé ®iÒu hoµ ¸p suÊt háng, mßn hë van, hoÆc chïng mµng b¬m, lß xo yÕu. b) KiÓm tra vßi phun x¨ng - Dïng ®ång hå ®o ®iÖn v¹n n¨ng ®o ®iÖn trë cña cuén d©y vßi phun, kiÓm tra th«ng m¹ch vµ ch¹m m¹ch cña cuén d©y. - KiÓm tra l­u l­îng cña vßi phun, tiÕn hµnh ®o l­îng x¨ng phun ra èng ®o vµ so víi tiªu chuÈn víi c¸c chÕ ®é t¶i cña ®éng c¬. - KiÓm tra chïm tia x¨ng phun ( tia phun ®Òu, kÕt thóc phun ®Çu vßi phun kh«ng cã x¨ng nhá giät) a) §ång hå ¸p suÊt §Çu nèi èng x¨ng Vßi phun x¨ng §ång hå ®o ®iÖn trë Kim phun Th©n vßi phun Cuén d©y §Çu nèi d©y ®iÖn Vßi phun x¨ng b) c) d) H×nh 4-10. CÊu t¹o vßi phun x¨ng a) KiÓm tra c¸c vßi phun; b) CÊu t¹o vßi phun x¨ng; c) KiÓm tra ®iÖn trë vßi phun; d) KiÓm tra ¸p suÊt vßi phun §éng c¬ ho¹t ®éng æn ®Þnh trong thêi gian dµi, kh«ng rung giËt ë tèc ®é giíi h¹n (700 – 1200) vßng/ phót, khÝ x¶ kh«ng mµu hay mµu xanh nh¹t vµ kh«ng cã mïi x¨ng, t¨ng ga ®ét ngét vµ th¶ bµn ®¹p ga nh­ng ®éng c¬ kh«ng chÕt m¸y. Chøng tá hÖ thèng kh«ng t¶I ho¹t ®éng b×nh th­êng. NÕu t¨ng dÇn tèc ®é ®éng c¬ ®Õn tèc ®é tèi ®a, nh­ng t¨ng tèc chËm, kh«ng ®¹t tèc ®é lín nhÊt, cã nhiÒu khãi tr¾ng, do vßi phun t¾c bÈn. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. c) KiÓm tra c¸c c¶m biÕn C¸c c¶m biÕn cña hÖ thèng phun x¨ng dïng ®Ó thu nhËn th«ng tin tõ c¸c bé phËn vµ hÖ thèng cña ®éng c¬ vµ th«ng b¸o ®Õn hÖ thèng ®iÒu khiÓn cña m¸y tÝnh nh­ : c¶m biÕn vÞ trÝ b¸nh ®µ(§CT), trôc khuûu, vÞ trÝ b­ím ga, c¶m biÕn nhiÖt ®é ®éng c¬, kh«ng khÝ n¹p, n­íc lµm m¸t, ¸p suÊt khÝ n¹p, c¶m biÕn khÝ x¶, c¶m biÕn tiÕng gâ cña xi lanh vµ c¶m biÕn tèc ®é ®éng c¬. - Dïng ®ång hå ®o ®iÖn v¹n n¨ng ®o ®iÖn trë, dßng ®iÖn, hoÆc ®iÖn ¸p kiÓm tra th«ng m¹ch vµ ch¹m m¹ch cña c¸c c¶m biÕn. - KiÓm tra c¸c c¶m biÕn khi nguéi vµ khi ®éng c¬ ho¹t ®éng ë c¸c chÕ ®é kh¸c nhau sau ®ã so s¸nh víi c¸c tiªu chuÈn cña ®éng c¬. §Çu n«Ý (ECU) C¶m biÕn nhiÖt ®é B¸nh ®µ §ång hå ®o ®iÖn trë §Çu d©y ®Õn m¸y tÝnh C¶m biÕn ®é më n¾p ga a) b) c) d) H×nh 4-11. CÊu t¹o c¸c c¶m biÕn a) C¶m biÕn ®iÓm chÐt trªn; b) C¶m biÕn nhiÖt ®é ®éng c¬; c) C¶m biÕn ®é më b­ím ga; d) C¶m biÕn kh«ng t¶i - KiÓm tra b»ng ph­¬ng ph¸p so s¸nh víi c¸c c¶m biÕn mÉu. - KiÓm tra qua m· b¸o lçi trªn mµn h×nh tù chÈn ®o¸n trong «t« NÕu sè ®o ®iÖn trë, ®iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn cña c¸c c¶m biÕn sai kh¸c víi c¸c tiªu chuÈn cho phÐp, chøng tá c¶m biÕn bÞ h­ háng. Nªó thay thÕ c¶m biÕn mÉu ®éng c¬ lµm viÖc tèt h¬n, chøng tá c¶m biÕn kiÓm tra h­ háng. Th«ng qua c¸c m· b¸o lçi sÏ biÕt ®­îc h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. d) KiÓm tra c¸c r¬ le vµ m¸y tÝnh (ECU) C¸c van ®iÖn tõ cña hÖ thèng phun x¨ng dïng ®Ó ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn vµ hÖ thèng nh­ : r¬ le b¬m x¨ng, r¬ le vßi phun x¨ng vµ m¸y tÝnh (ECU). - Dïng ®ång hå ®o ®iÖn v¹n n¨ng ®o ®iÖn trë, dßng ®iÖn, hoÆc ®iÖn ¸p kiÓm tra th«ng m¹ch vµ ch¹m m¹ch cña c¸c r¬ le vµ m¸y tÝnh (ECU). - KiÓm tra b»ng ph­¬ng ph¸p thay thÕ, so s¸nh víi c¸c r¬ le vµ m¸y tÝnh (ECU) mÉu. - KiÓm tra qua m· b¸o lçi trªn mµn h×nh tù chÈn ®o¸n trong «t« M¸y tÝnh (ECU) HÖ thèng phun x¨ng Mµn hÞnh tù chÈn ®o¸n §Çu n«Ý (ECU) a) b) H×nh 4-12. S¬ ®å hÖ thèng chÈn ®o¸n qua mµn h×nh tù chÈn ®o¸n a) S¬ ®å chÈn ®o¸n; b) S¬ ®å c¸c cos b¸o lçi NÕu sè ®o ®iÖn trë, ®iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn cña c¸c c¸c r¬ le vµ m¸y tÝnh (ECU) sai kh¸c víi c¸c tiªu chuÈn cho phÐp, chøng tá c¸c r¬ le vµ m¸y tÝnh (ECU) h­ háng. Nªó thay thÕ c¸c r¬ le vµ m¸y tÝnh (ECU) mÉu ®éng c¬ lµm viÖc tèt h¬n, chøng tá c¸c r¬ le vµ m¸y tÝnh (ECU) bÞ h­ háng. Th«ng qua c¸c m· b¸o lçi sÏ biÕt ®­îc h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. IV. thùc hµnh kiÓm tra chÈn ®o¸n hÖ thèng nhiªn liÖu ®iªzen 1. KiÓm tra ®é kÝn cña hÖ thèng nhiªn liÖu a) KiÓm tra ®é kÝn - Quan s¸t sù rß rØ dÇu bªn ngoµi c¸c ®­êng èng dÊn nhiªn liÖu, b¬m nhiªn liÖu, bÇu läc b¬m cao ¸p vµ vßi phun cao ¸p. - B¬m tay nhiªn liÖu kiÓm tra l­u l­îng cña nhiªn liÖu - KiÓm tra kh¶ n¨ng lÉn n­íc vµ kh«ng khÝ trong nhiªn liÖu t¹i bÇu läc, b¬m cao ¸p, ®­êng èng dÉn vµ vßi phun. - VËn hµnh ®éng c¬ vµ qua s¸t sù ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c ®­êng èng vµ ®Çu nèi… B¸nh ®µ DÊu th©n m¸y vµ b¸nh ®µ Vßi phuncao ¸p B¬m cao ¸p Pu ly trôc khuûu DÊu th©n m¸y vµ puly B¬m nhiªn liÖu §éng c¬ §iªzen BÇu läc nhiªn liÖu H×nh 4-13. KiÓm tra ®é kÝn cña hÖ thèng nhiªn liÖu NÕu cã sù ch¶y rØ nhiªn liÖu bªn ngoµi hÖ thèng, do c¸c bé phËn nøt, láng ren c¸c ®Çu nèi, hoÆc vªnh bÒ mÆt l¾p ghÐp. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. 2. KiÓm tra ¸p suÊt, vµ l­u l­îng cña hÖ thèng cung cÊp nhiªn liÖu a) KiÓm tra ¸p suÊt vµ l­u l­îng cña b¬m nhiªn liÖu - KiÓm tra møc nhiªn liÖu trong thïng ®Êy ®ñ - B¬m tay hoÆc vËn hµnh ®éng c¬ vµ kiÓm tra l­îng bät khÝ cã trong nhiªn liÖu t¹i bÇu läc v¶ t¹i ®Çu nåi vßi phun cao ¸p. - KiÓm tra l­u l­îng vµ ¸p suÊt cña b¬m : b»ng c¸ch cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë tèc ®é 800 -1000 vßng/phót, l­îng nhiªn liÖu ph¶I b¬m ®­îc (120 – 480) ml vµ ¸p suÊt = 0,2 – 0,4 Mpa (®èi víi b¬m r«to ¸p suÊt = 0,5 – 0,7 Mpa). èng ®o Van n¹p Van nÐn Trôc cam BCA Pitt«ng Con ®éi B¬m tay BÇu läc Thïng nhiªn liÖu B¬m cao ¸p B¬m nhiªn liÖu H×nh 4-14. KiÓm tra l­u l­îng hÖ thèng nhiªn liÖu a) CÊu t¹o b¬m nhiªn liÖu; b) S¬ ®å kiÓm tra l­u l­îng NÕu ¸p suÊt vµ l­u l­îng kh«ng thÊp h¬n tiªu chuÈn chøng tá : b¬m nhiªn liÖu mßn pitt«ng vµ xi lanh, bÇu läc bÈn hoÆc nhiªn liÖu lÉn kh«ng khÝ. NÕu nhiªn liÖu b¬m qu¸ Ýt hoÆc kh«ng cã chøng tá : b¬m nhiªn liÖu háng hoÆc mßn nhiÒu pitt«ng, xi lanh, bÇu läc bÈn t¾c, ®­êng èng nøt hë, hoÆc mßn hë b¬m tay. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn trong hÖ thèng. 3. KiÓm tra b¬m cao ¸p a) KiÓm tra khi vËn hµnh ®éng c¬ - KiÓm tra møc nhiªn liÖu trong thïng ®Êy ®ñ - B¬m tay hoÆc vËn hµnh ®éng c¬, kiÓm tra nhiªn liÖu lÉn kh«ng khÝ vµ x¶ hÕt bät khÝ t¹i bÇu läc, t¹i b¬m cao ¸p vµ t¹i c¸c ®Çu nåi cña c¸c vßi phun cao ¸p - KiÓm tra thêi ®iÓm b¾t ®Çu phun, b»ng c¸ch th¸o ®Çu èng dÇu cao ¸p cña nh¸nh sè 1, ®Æt thanh r¨ng ë vÞ trÝ lín nhÊt, quay trôc khuûu tõ tõ vµ quan s¸t nhiªn liÖu d©ng lªn ®Çu nèi cao ¸p th× dõng l¹i vµ x¸c ®Þnh ®iÓm b¾t ®Çu phun cña ®éng c¬. - KiÓm tra nhiÖt ®é cña tõng èng dÇu cao ¸p - KiÓm tra ®éng c¬ qua c¸c chÕ ®é t¶I nhá, t¶i lín vµ t¨ng tèc : b»ng c¸ch khëi ®éng cho ®éng c¬ lµm viÖc ë chÕ ®é kh«ng t¶i, t¨ng tèc ®é chÕ ®é t¶I lín vµ t¶I lín nhÊt ®Ó nghe tiÕng m¸y vµ quan s¸t khÝ x¶. - KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña bé ®iÒu tèc, b»ng c¸ch t¨ng tèc ®é ®éng c¬ lín nhÊt vµ theo dâi tèc ®é tù ®éng gi¶m xuèng. èng dÇu cao ¸p Bé ®iÒu tèc B¬m nhiªn liÖu Khíp nèi vµ bé phun sím B¬m cao ¸p PE §Çu nèi cao ¸p §ång hå b¸o tèc ®é B¬m cao ¸p kiÓm tra Vßi phun cao ¸p C¸c nóm ®iÒu khiÓn ThiÕt bÞ kiÓm tra H×nh 4-15. KiÓm tra b¬m cao ¸p a) CÊu t¹o b¬m cao ¸p PE; b) ThiÕt bÞ kiÓm tra vµ c©n chØnh b¬m cao ¸p b) KiÓm tra b¬m cao ¸p trªn thiÕt bÞ - L¾p b¬m cao ¸p lªn triÕt bÞ. - kiÓm tra ¸p suÊt cña tõng nh¸nh b¬m (¸p suÊt b¬m cao ¸p = 12,0 – 25,0 Mpa) - KiÓm tra l­u l­îng cña tõng nh¸nh b¬m qua c¸c chÕ ®é kh«ng t¶I, t¶I nhá, t¶i lín vµ x¸c ®Þnh ®é kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c nh¸nh - KiÓm tra bé ®iÒu tèc - KiÓm tra thêi ®iÓm b¾t ®Çu phun NÕu t¨ng dÇn tèc ®é ®éng c¬ ®Õn tèc ®é tèi ®a, nh­ng t¨ng tèc chËm, kh«ng ®¹t tèc ®é lín nhÊt, cã nhiÒu khãi tr¾ng, do thiÕu nhiªn liÖu, vßi phun, b¬m cao ¸p mßn hoÆc t¾c bÈn. NÕu t¨ng tèc ®é ®éng c¬ lín nhÊt, nh­ng sau ®ã ®éng c¬ kh«ng tù gi¶m xuèng, mµ vÉn t¨ng cao (v­ît tèc) chøng tá bé ®iÒu tèc kh«ng ho¹t ®éng hoÆc do ®iÒu chØnh sai. Khi sê vµo èng dÇu cao ¸p, èng nµo cã nhiÖt ®é thÊp h¬n, chøng tá nh¸nh b¬m ®ã cã ¸p suÊt thÊp do ptt«ng vµ xi lanh mßn. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. 4. KiÓm tra vßi phun cao ¸p a) KiÓm tra khi vËn hµnh ®éng c¬ - KiÓm tra møc nhiªn liÖu trong thïng ®Êy ®ñ - B¬m tay hoÆc vËn hµnh ®éng c¬, kiÓm tra nhiªn liÖu lÉn kh«ng khÝ vµ x¶ hÕt bät khÝ t¹i bÇu läc, t¹i b¬m cao ¸p vµ t¹i c¸c ®Çu nåi cña c¸c vßi phun cao ¸p - KiÓm tra nhiÖt ®é cña tõng èng dÇu cao ¸p, b»ng c¸ch sê vµo èng dÇu cao ¸p khi ®éng c¬ lµm viÖc. - Cho tõng vßi phun cao ¸p phun ra ngoµi buång ch¸y vµ quan s¸t, so s¸nh chïm nhiªn liÖu phun. §ång hå ¸p suÊt B×nh chøa dÇu Vßi phun kiÓm tra §Çu nèi víi èng dÇu cao ¸p Lç phun nhiªn liÖu Nóm x¶ ¸p suÊt CÇn b¬m tay B×nh høng dÇu Kim phun Th©n kim phun Lß xo N¾p vßi phun §Çu nèi víi èng dÇu thõa - KiÓm tra ®éng c¬ qua c¸c chÕ ®é t¶I nhá, t¶i lín vµ t¨ng tèc : b»ng c¸ch khëi ®éng cho ®éng c¬ lµm viÖc ë chÕ ®é kh«ng t¶i, t¨ng tèc ®é chÕ ®é t¶I lín vµ t¶I lín nhÊt ®Ó nghe tiÕng m¸y vµ quan s¸t khÝ x¶. a) b) H×nh 4-16. KiÓm tra b¬m cao ¸p a) CÊu t¹o vßi phun cao ¸p ; b) ThiÕt bÞ kiÓm tra vµ c©n chØnh vßi phun cao ¸p b) KiÓm tra vßi phun cao ¸p trªn thiÕt bÞ - L¾p vßi phun cao ¸p lªn triÕt bÞ - KiÓm tra ¸p suÊt phun (¸p suÊt cña vßi phun = 10,5 – 20,0 Mpa) - KiÓm tra chïm s­¬ng phun vµ sù nhá giät ®Çu lç phun NÕu t¨ng dÇn tèc ®é ®éng c¬ ®Õn tèc ®é tèi ®a, nh­ng t¨ng tèc chËm, kh«ng ®¹t tèc ®é lín nhÊt, cã nhiÒu khãi tr¾ng, do thiÕu nhiªn liÖu, vßi phun mßn hoÆc t¾c bÈn. NÕu ®éng c¬ khã næ vµ ho¹t ®éng ë c¸c chÕ ®é kh«ng ®Òu, t¨ng tèc chËm, kh«ng ®¹t tèc ®é lín nhÊt, cã nhiÒu khãi ®en, do vßi phun mßn vµ d­ nhiªn liÖu,. Chïm phun kh«ng ®óng h­íng, s­¬ng phun d¹ng h¹t vµ cã nhiªn liÖu nhá giät sau khi kÕt thóc phun, chøng tá vßi phun mßn kim vµ th©n, lç phun mßn kh«ng ®Òu, lß xo yÕu hoÆc ®iÒu chØnh sai… §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong vßi phun. d) KiÓm tra khÝ x¶ cña ®éng c¬ - L¾p thiÕt bÞ kiÓm tra khÝ x¶ vµo èng x¶ ®éng c¬ - VËn hµnh ®éng c¬ - T¨ng dÇn tèc ®é ®éng c¬ ®Õn c¸c chÕ ®é t¶Ø - Thèng kª c¸c sè ®o chÊt l­îng cña khÝ x¶ trªn thiÕt bÞ vµ so s¸nh víi c¸c tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng nhiªn liÖu. - Nªó kh«ng cã thiÕt bÞ chuyªn dïng cã thÓ quan s¸t mµu s¾c khÝ x¶ vµ x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng nhiªn liÖu. NÕu khÝ x¶ ®éng c¬ cã nhiÒu khãi tr¾ng, do thiÕu nhiªn liÖu, nhiªn liÖu lÉn n­íc hë ®­êng èng n¹p hoÆc vßi phun lµm ®Ëm t¾c bÈn. NÕu khÝ x¶ ®éng c¬ cã khãi xanh nh¹t, do d­ nhiªn liÖu, mét vµi xi lanh hoÆc vßi phun kh«ng lµm viÖc lµm. NÕu khÝ x¶ ®éng c¬ cã nhiÒu khãi ®en hoÆc n©u sÈm, do d­ nhiªn liÖu, b¬m cao ¸p mßn pitt«ng vµ xi lanh hoÆc vßi phun t¾c bÈn. NÕu khÝ x¶ ®éng c¬ cã mµu n©u nh¹t hoÆc kh«ng mµu, kh«ng mïi chøng tá ®éng c¬ vµ hÖ thèng nhiªn liÖu lµm viÖc t«t. 5. KiÓm tra bé t¨ng ¸p khÝ n¹p (hoÆc m¸y nÐn khÝ) - VËn hµnh ®éng c¬ ®Õn nhiÖt ®é tiªu chuÈn - Quan s¸t sù ch¶y rØ bªn ngoµi bé t¨ng ¸p khÝ n¹p (hoÆc m¸y nÐn khÝ) - Dïng thiÕt bÞ chuyªn dïng bao gåm : bé tai nghe, bé que dß tiÕng gâ, ån cña bé t¨ng ¸p khÝ n¹p (hoÆc m¸y nÐn khÝ) - KiÓm tra ¸p suÊt cña bé t¨ng ¸p (hoÆc m¸y nÐn khÝ cã ¸p suÊt = 0,17 – 0,25 MPa) - Tæng hîp c¸c gi¸ trÞ ©m thanh th«ng qua c­êng ®é vµ sè ®o ¸p suÊt, ®Ó so s¸nh víi c¸c tiªu chuÈn vµ x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña c¸c chi tiÕt cña bé t¨ng ¸p khÝ n¹p (hoÆc m¸y nÐn khÝ). èng n¹p Tuabin khÝ x¶ èng n¹p Bé lµm m¸t khÝ nÐn M¸y nÐn khÝ Tuabin khÝ n¹p «ng n¹p §éng c¬ a) b) H×nh 4-17. KiÓm tra Bé t¨ng ¸p (m¸y nÐn khÝ) a) HÖ thèng t¨ng ¸p b»ng tuabin khÝ ; b) HÖ thèng t¨ng ¸p b»ng m¸y nÐn khÝ Bé t¨ng ¸p khÝ n¹p (hoÆc m¸y nÐn khÝ) cã tiÕng gâ ån kh¸c th­êng, tèc ®é cµng lín, tiÕng ån cµng t¨ng, chøng tá mßn b¹c, æ bi, g·y c¸nh b¬m, hoÆc cong trôc.. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng cña bé phËn. 6. X¸c ®Þnh møc tiªu hao nhiªn liÖu - Dïng thiÕt bÞ bÖ thö c«ng suÊt : x¸c ®Þnh møc tiªu hao nhiªn liÖu trong 1 giê, khi «t« kÐo t¶i (90 – 95)% c«ng suÊt lín nhÊt cña ®éng c¬. - VËn hµnh «t« trªn ®­êng vµ x¸c ®Þnh møc tiªu hao nhiªn liÖu trong 1 giê, hoÆc sè km xe vËn hµnh cho 1 lÝt nhiªn liÖu. NÕu l­îng nhiªn liÖu tiªu hao lín h¬n ®Þnh møc, chøng tá b¬m cao ¸p vµ vßi phun cao ¸p mßn hoÆc ®iÒu chØnh sai, hoÆc mßn háng nhãm pitt«ng vµ xÐc m¨ng… §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi tiÕt h­ háng cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ dÇn tõng h­ háng bé phËn hoÆc chi tiÕt trong hÖ thèng. C¸c bµi tËp më réng vµ n©ng cao I. Tªn bµi tËp - X¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®iªzen - X¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ lo¹i phun x¨ng II. Yªu cÇu cÇn ®¹t 1- X¸c ®Þnh ®­îc chi tiÕt vµ bé phËn h­ háng mét hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ ®iªzen. 2- X¸c ®Þnh ®­îc chi tiÕt vµ bé phËn h­ háng hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ lo¹i phun x¨ng III. Thêi gian Sau 1 tuÇn nép ®ñ c¸c bµi tËp. Bµi 5 KiÓm tra, chÈn ®o¸n t×nh tr¹ng kü thuËt HÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa - M· bµi: HAR.02 12 05 Giíi thiÖu : HÖ thèng khëi ®éng dïng ®Ó khëi ®éng ®éng c¬ vµ hÖ thèng ®¸nh löa dïng biÕn dßng ®iÖn thÊp ¸p 12 v«n, thµnh dßng ®iÖn cao ¸p (15 – 30 Kv«n), ®Ó t¹o ra tia löa ®iÖn cña bugi, ®èt ch¸y hoµ khÝ trong ®éng c¬ x¨ng. - HÖ thèng khëi ®éng bao gåm : ¾c quy, kho¸ ®iÖn, r¬ le khëi ®éng vµ m¸y khëi ®éng - HÖ thèng ®¸nh löa bao gåm : ¾c quy, kho¸ ®iÖn, bé chia ®iÖn, èng t¨ng ®iÖn (b« bin cao ¸p), c¸c d©y dÉn ®iÖn vµ bugi. Trong qu¸ tr×nh sö dông, tr¹ng th¸i kü thuËt cña c¸c bé phËn cña hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa, dÇn thay ®æi vµ bÞ mßn háng, dÉn tíi h­ háng vµ gi¶m ®é tin cËy vµ hiÖu suÊt lµm viÖc. Qóa tr×nh thay ®æi cã thÓ kÐo dµi theo thêi gian (Km vËn hµnh) vµ phô thuéc vµo nhiÒu nguyªn nh©n : chÊt l­îng vËt liÖu, c«ng nghÖ chÕ t¹o vµ l¾p ghÐp, ®iÒu kiªn vµ m«i tr­êng sö dông...Lµm cho c¸c chi tiÕt, bé phËn mµi mßn vµ h­ háng theo thêi gian, cÇn ph¶i ®îc kiÓm tra, chÈn ®o¸n ®Ó b¶o d­ìng vµ söa ch÷a kÞp thêi. Nh»m duy tr× t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa ë tr¹ng th¸i lµm viÖc víi ®é tin cËy vµ an toµn cao nhÊt. V× vËy c«ng viÖc kiÓm tra, chÈn ®o¸n h­ háng hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa cÇn ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn ®Ó ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu kü thuËt sö dông cña ®éng c¬. Môc tiªu thùc hiÖn: 1. Ph¸t biÓu ®óng yªu cÇu, nhiÖm vô chÈn ®o¸n kü thuËt hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa 2. Gi¶i thÝch ®óng c¸c hiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra, chÈn ®o¸n h­ háng cña hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa. 3. KiÓm tra, chÈn ®o¸n vµ kÕt luËn h­ háng hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa ®óng quy tr×nh, quy ph¹m vµ chÝnh x¸c. Néi dung chÝnh: 1. NhiÖm vô, yªu cÇu chÈn ®o¸n kü thuËt hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa 2. C¸c hiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra, chÈn ®o¸n h­ háng hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa 3. KiÓm tra, chÈn ®o¸n vµ kÕt luËn h­ háng hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa Häc trªn líp I. NhiÖm vô, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i chÈn ®o¸n kü thuËt 1. NhiÖm vô ChÈn ®o¸n kü thuËt hÖ thèng khëi ®éng vµ hÖ thèng ®¸nh löa cña ®éng c¬, lµ c«ng viÖc sö dông c¸c trang thiÕt bÞ kü thuËt vµ nh÷ng kinh nghiÖm cña ng­êi c¸n bé kü thuËt, ®Ó tiÕn hµnh kiÓm tra, ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh h­ háng ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng kü thuËt hÖ thèng khëi ®éng vµ hÖ thèng ®¸nh löa cña ®éng c¬. 2. Yªu cÇu - ChÈn ®o¸n ®óng quy tr×nh, ®óng ph­¬ng ph¸p vµ chÝnh x¸c - §¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh chÈn ®o¸n 3. Ph©n lo¹i - ChÈn ®o¸n chung theo hÖ thèng - ChÈn ®o¸n riªng (nhãm chi tiÕt)  II. hiÖn t­îng nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra 1. HiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra chÈn ®o¸n ¾c quy vµ m¸y khëi ®éng. a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng Thïng x¨ng §éng c¬ Bé chia ®iÖn M¸y khëi ®éng Bé chÕ hoµ khÝ H×nh 5-1. CÊu t¹o ®éng c¬ x¨ng HiÖn t­îng h­ háng Nguyªn nh©n h­ háng - Khi khëi ®éng, m¸y khëi ®éng quay yÕu, m¸y kh«ng næ §éng c¬ kh«ng næ ®­îc, m¸y khëi ®éng quay yÕu, tiÕng cßi yÕu vµ kh«ng æn ®Þnh - §iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn ¾c quy thÊp - Cæ gãp bÈn, chæi than mßn, bÈn, lß xo yÕu - C¸c cuén d©y bÞ chËp hoÆc ch¹m nhÑ - TiÕp ®iÓm r¬ le bÈn - M¸y khëi ®éng kh«ng ho¹t ®éng Khi khëi ®éng, m¸y khëi ®éng kh«ng quay. - D©y nèi ¾c quy r¬i láng, hoÆc døt - Mßn, g·y ®Çu cùc ¾c quy, hoÆc tiÕp ®iÓm r¬le mßn bÈn - Cæ gãp vµ chæi than bÈn vµ mßn nhiÒu - C¸c cuén d©y bÞ ®øt hoÆc ch¹m vá - M¸y khëi ®éng cã nhiÒu tiÕng gâ va ch¹m Khi khëi ®éng ®éng, m¸y khëi ®éng cã nhiÒu tiÕng kªu gâ kh¸c th­êng - Trôc r«to cong, chæi than mßn vì, pu ly nøt vì - Mßn b¹c lãt, mßn c¬ cÊu vµ b¸nh r¨ng khëi ®éng - KÑt b¸nh r¨ng, hoÆc khíp mét chiÒu kÑt háng - M¸y khëi ®éng quy liªn tôc Khi th«i khëi ®éng, m¸y khëi ®éng quay theo b¸nh ®µ vµ cã tiÕng rÝt m¹nh cña m¸y khëi ®éng. - KÑt b¸nh r¨ng vµo vµnh r¨ng b¸nh ®µ, do kh«ng cã khe hë ®Çu trôc - Khíp mét chiÒu kÑt háng - TiÕp ®iÓm r¬le bÞ dÝnh chÆt ®Üa ®ång b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra - KiÓm tra bªn ngoµi b×nh ¾c quy, c¸c d©y dÉn ®iÖn vµ m¸y khëi ®éng Quan s¸t c¸c vÕt nøt, g·y cña c¸c ®Çu c­c ¾c quy KiÓm tra c¸c ®­êng d©y nèi vµ c¸c ®Çu nèi cña ¾c quy vµ m¸y khëi ®éng. - KiÓm tra khi vËn hµnh Khëi ®éng ®éng c¬ vµ chó ý nghe tiÕng m¸y khëi ®éng Khi vËn hµnh «t« chó ý nghe tiÕng ån kh¸c th­êng ë côm m¸y khëi ®éng vµ bÊm cßi hoÆc khëi ®éng ®Ó kiÓm tra t×nh trang ¾c quy. 2. KiÓm tra chÈn ®o¸n h­ háng hÖ thèng ®¸nh löa a) HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng H­ háng vµ hiÖn t­îng Nguyªn nh©n h­ háng - Bé chia ®iÖn nøt, vì vµ cã tiÕng kªu va ch¹m Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng, bé chia ®iÖn rung m¹nh vµ cã tiÕng kªu kh¸c th­êng. N¾p vµ r«to nøt vì - Trôc bé chia ®iÖn mßn, thiÕu dÇu b«i tr¬n hoÆc cong - Bul«ng h·m chên láng - Bé ®¸nh löa sím, g·y chèt, hoÆc g·y tuét lß xo - èng t¨ng ®iÖn (b« bin cao ¸p) h­ háng Kh«ng cã tia löa cao ¸p, ®iÖn trë c¸c cuén d©y gi¶m, vá bÞ mãp mÐo vµ c¸c ®Çu cùc bÞ nøt . - C¸c cuén d©y s¬ cÊp vµ thø cÊp ch¸y, ®øt chËp hoÆc ch¹m. - §iÖn trë phô bÞ ch¸y, ®øt - Bugi nøt, g·y ®Çu cùc Kh«ng cã tia löa ®iÖn, ®éng c¬ khã næ hoÆc kh«ng næ ®­îc - Do va ch¹m, hoÆc th¸o l¾p sai kü thuËt - Do vÆn chÆt qua lùc, ch¹m cùc gi÷a ra cùc bªn. - §éng c¬ kh«ng næ ®­îc Khi khëi ®éng ®éng c¬ kh«ng næ ®­îc, kh«ng cã ®iÖn ®Õn bé chia ®iÖn, tia löa bugi kh«ng cã hoÆc yÕu - Dßng ®iÖn thÊp ¸p bÞ ®øt hay ch¹m vá - èng t¨ng ®iÖn ®øt, chËp, hoÆc tô ®iÖn háng - D©y cao ¸p láng, ®øt - R«to vµ cäc than nøt, g·y - §Æt löa qóa sím - §éng c¬ næ kh«ng æn ®Þnh, hay qu¸ nãng TiÕng næ ®éng c¬ kh«ng ªm. §éng c¬ qua nãng, kh«ng sê ®­îc vµo th©n m¸yvµ n­íc lµm m¸t s«i - §Æt löa qu¸ sím hoÆc qóa muén - Mét sè bugi háng, hay tia löa yÕu - D©y cao ¸p láng, hay tô ®iÖn yÕu - Bé ®¸nh löa sím ®iÒu chØnh sai hay kÑt - Trôc bé chia ®iÖn vµ cam c¾t ®iÖn mßn - §éng c¬ bÞ gi¶m c«ng suÊt, hay ch¸y kÝch næ §éng c¬ qua nãng, t¨ng t¶I chËm TiÕng næ déi, rung giËt ®éng c¬ kh«ng æn ®Þnh - §Æt löa qu¸ sím hay dïng sai lo¹i nhiªn liÖu - Bé ®¸nh löa sím ®iÒu chØnh sai hay kÑt - Trôc bé chia ®iÖn vµ cam c¾t ®iÖn mßn b) Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra - KiÓm tra c¸c vÕt nøt, ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c bé phËn tõ ¾c quy, kho¸ ®iÖn, bé chia ®iÖn, èng t¨ng ®iÖn, bugi vµ c¸c d©y dÉn ®iÖn. - KiÓm tra ®øt, ch¹m, kiÓm tra ®iÖn trë vµ th«ng m¹ch cña c¸c bé phËn tõ ¾c quy ®Õn bugi. - KiÓm tra ®iÖn ¸p cña dßng ®iÖn thÊp ¸p - KiÓm tra tia löa cña dßng ®iÖn cao ¸p phãng ra m¸t - KiÓm tra khi vËn hµnh Khi khëi ®éng vµ vËn hµnh ®éng c¬ cÇn kiÓm tra sù ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn b»ng ph­¬ng ph¸p lo¹i dÇn tõng h­ háng ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña c¸c bé phËn trong hÖ thèng. III. Néi dung kiÓm tra chÈn ®o¸n t×nh tr¹ng kü thuËt HÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa 1. Lµm s¹ch bªn ngoµi 2. KiÓm tra vµ quan s¸t bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa 3. KiÓm tra ho¹t ®éng cña hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa khi vËn hµnh ®éng c¬ 4. KiÓm tra nghe tiÕng ån ë hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa khi vËn hµnh ®éng c¬ 5. KiÓm tra quan s¸t bªn ngoµi c¸c côm chi tiÕt sau vËn hµnh 6. Tæng hîp c¸c sè liÖu 7. Ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh c¸c h­ háng Bugi ¾c quy Tô ®iÖn D©y cao ¸p Kho¸ ®iÖn Bé ®¸nh löa sím b»ng ch©n kh«ng èng t¨ng ®iÖn Bé chia ®iÖn H×nh 5-2. S¬ ®å cÊu t¹o hÖ thèng ®¸nh löa IV. C©u hái vµ bµi tËp 1. V× sao khi khëi ®éng, m¸y khëi ®éng quay yÕu? 2. Tr×nh bµy c¸c nguyªn nh©n h­ háng khi m¸y khëi ®éng kh«ng ho¹t ®éng ? 3. T¹i sao m¸y khëi ®éng quay liªn tôc? 4. H­ háng nµo trong hÖ thèng ®¸nh löa lµm cho ®éng c¬ kh«ng næ ®­îc ? 5. V× sao ®éng c¬ næ kh«ng æn ®Þnh, hay qu¸ nãng? 6. Nguyªn nh©n nµo lµm cho ®éng c¬ bÞ gi¶m c«ng suÊt ? tHùC HµNH kiÓm tra vµ chÈn ®o¸n hÖ thèng ®¸nh löa vµ khëi ®éng I. tæ chøc chuÈn bÞ n¬i lµm viÖc 1. Môc ®Ých: - RÌn luyÖn kü n¨ng kiÓm tra vµ chÈn ®o¸n hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa - NhËn d¹ng c¸c bé ph©n cña thiÕt bÞ kiÓm tra, chÈn ®o¸n. 2. Yªu cÇu: - Th¸o, l¾p thµnh th¹o, ®óng quy tr×nh vµ ®óng yªu cÇu kü thuËt. - NhËn d¹ng ®­îc c¸c bé phËn thiÕt bÞ kiÓm tra, chÈn ®o¸n - Sö dông dông cô hîp lý, chÝnh x¸c. - §¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh th¸o, l¾p - Tæ chøc n¬i lµm viÖc khoa häc, ng¨n n¾p, gän gµng. 3. ChuÈn bÞ: a) Dông cô: - Dông cô th¸o l¾p hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa - Khay ®ùng dông cô, chi tiÕt - Gi¸ n©ng cÇu xe, kÝch n©ng vµ gç chÌn kª lèp xe. - §ång hå so, kÝnh phãng ®¹i - Pan me, th­íc cÆp, c¨n l¸ - §ång hå ®o ¸p suÊt nÐn, ®o ¸p suÊt dÇu b«i tr¬n, ®o nhiÖt ®é... - ThiÕt bÞ nghe dß ©m thanh - ThiÕt bÞ kiÓm tra c«ng suÊt, thiÕt bÞ kiÓm tra hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa, thiÕt bÞ ph©n tÝch khÝ x¶. b) VËt t­: - GiÎ s¹ch - GiÊy nh¸m - Nhiªn liÖu vËn hµnh, nhiªn liÖu röa, dÇu mì b«i tr¬n, n­íc lµm m¸t - Chi tiÕt thay thÕ vµ c¸c jo¨ng ®Öm.... - Tµi liÖu ph¸t tay vÒ c¸c quy tr×nh vµ tra cøu c¸c yªu cÇu kü thuËt kiÓm tra vµ chÈn ®o¸n hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa - Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho nhãm häc viªn ®ñ diÖn tÝch, ¸nh s¸ng vµ th«ng giã. II. QUY TR×NH thùc hµnh kiÓm tra chÈn ®o¸n 1. Lµm s¹ch «t« - Kª chÌn b¸nh xe vµ phanh xe an toµn - Dïng n­íc vµ khÝ nÐn lµm s¹ch bªn ngoµi c¸c côm tæng thµnh ®éng c¬ 2. KiÓm tra bªn ngoµi c¸c côm chi tiÕt - Dïng kÝnh phãng ®¹i quan s¸t c¸c vÕt nøt g·y vµ vÕt ch¶y rØ bªn ngoµi c¸c bé phËn vµ chi tiÕt cña hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa. 3. KiÓm tra «t« khi vËn hµnh t¹i x­ëng - VËn hµnh ®éng c¬ t¹i x­ëng - Nghe tiÕng gâ vµ quan s¸t bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa. - KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña hÖ thèng khëi ®éng vµ ®¸nh löa 4. Tæng hîp sè liÖu vµ x¸c ®Þnh h­ háng - Tæng hîp sè liÖu - Ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh h­ háng III. thùc hµnh kiÓm tra chÈn ®o¸n hÖ thèng khëi ®éng v Th«ng sè kü thuËt cña m¸y khëi ®éng - Kh«ng tiÕng kªu ån kh¸c th­êng ë côm m¸y ph¸t ®iÖn - Khi khëi ®éng, ®iÖn ¸p ¾c quy gi¶m nhá (tõ 10 – 11 v«n) - C­êng ®é dßng ®iÖn æn ®Þnh (tõ 150 – 250 A) 1. KiÓm tra ®é sôt ¸p vµ c­êng ®é dßng ®iÖn khëi ®éng - Quan s¸t c¸c vÕt ch¶y, rØ vµ nøt láng bªn ngoµi ¾c quy, d©y dÉn vµ m¸y khëi ®éng. - L¾p ®ång hå ®o c­êng ®é nèi tiªp gi÷a ¾c quy vµ m¸y khái ®éng, vµ l¾p ®ång hå ®o ®iÖn ¸p song song víi m¸y khëi ®éng. - TiÕn hµnh khëi ®éng ®éng c¬ vµ quan s¸t I & U trªn c¸c ®ång hå c¸c sè ®o c­êng ®é vµ ®iÖn ¸p. 2. KiÓm tra sù lµm viÖc vµ tiÕng kªu cña m¸y khëi ®éng - TiÕn hµnh khëi ®éng ®éng c¬ vµ nghe tiÕng kªu, ån cña m¸y khëi ®éng. - Khi th«i khëi ®éng, chó ý nghe tiÕng kªu, ån kh¸c th­êng cña c¬ cÊu khëi ®éng. a) b) H×nh. 6-3: S¬ ®å kiÓm tra m¸y khëi ®éng a) CÊu t¹o m¸y khëi ®éng; b) Så ®å kiÓm tra m¸y khëi ®éng ¾c quy R¬ le ®iÒu khiÓn B¸nh r¨ng khëi ®éng Ampe kÕ V«n kÕ M¸y khëi ®éng R«to m¸y khëi ®éng NÕu m¸y khëi ®éng quay yÕu (tèc ®é nhá h¬n 120 – 250 vßng / phót), ®é sôt ¸p nhá h¬n 9 v«n, chøng tá cuuén d©y m¸y khëi ®éng vµ cuén d©y r¬le bÞ ch¹m, hoÆc cæ gãp bÈn, chæi than mßn vµ tiÕp ®iÓm r¬le ch¸y mßn. C­êng ®é dßng ®iÖn thÊp h¬n quy ®Þnh, hoÆc ®iÖn ¸p gi¶m nhá h¬n 9 v«n, chøng tá cuén d©y m¸y khëi ®éng bÞ ch¹m. M¸y khëi ®éng kh«ng quay, do c¸c tiªp ®iÓm bÈn, kh«ng tiÕp xóc, hoÆc ®øt ch¹m c¸c cuén d©y. M¸y khëi ®éng cã tiÕng va ch¹m nhÑ nh­ng m¸y khëi ®éng kh«ng quay, do tiÕp ®iÓm r¬le bÈn, mßn kh«ng ®Òu. Khi khëi ®éng cã tiÕng kªu, ån rÝt m¹nh, do kÑt b¸nh r¨ng khëi ®éng víi vµnh r¨ng b¸nh ®µ, hoÆc kh«ng cã khe hë ®Çu b¸nh r¨ng. Sau khi th«i khëi ®éng, m¸y khëi ®éng vÉn quay theo b¸nh ®µ, do kÑt b¸nh r¨ng, hoÆc dÝnh ®Üa ®ãng tiÕp ®iÓm. IV. thùc hµnh kiÓm tra chÈn ®o¸n hÖ thèng ®¸nh löa v Th«ng sè kü thuËt cña hÖ thèng ®¸nh löa - Kh«ng co tiÕng kªu ån kh¸c th­êng ë côm bé chia ®iÖn - §iÖn ¸p thø cÊp æn ®Þnh tõ 15 KV – 30 KV - Tia löa ®iÖn dµi, æn ®Þnh, cã mµu xanh tÝm vµ mËp. 1. KiÓm tra lµm viÖc vµ tiÕng kªu, ån cña hÖ thèng ®¸nh löa - VËn hµnh ®éng c¬ vµ nghe tiÕng kªu, ån cña côm bé chi ®iÖn vµ c¸c bé ®¸nh löa sím.. - Nghe tiÕng kªu gâ trong xi lanh , ån kh¸c th­êng cña c¬ cÊu khëi ®éng. Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng, nÕu bé chia ®iÖn cã tiÕng kªu va ch¹m kh¸c th­êng vµ rung m¹nh, chøng tá trôc bé chia ®iÖn mßn, thiÕu dÇu b«i tr¬n hoÆc cong, bul«ng h·m chên láng, hoÆc bé ®¸nh löa sím bÞ g·y chèt qu¶ v¨ng, hoÆc g·y tuét lß xo 2. ChÈn ®o¸n qua c¸c tr¹ng th¸I lµm viÖc cña ®éng c¬ a) Khi khëi ®éng ®éng c¬ kh«ng næ ®­îc - KiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn - TiÕn hµnh khëi ®éng nh­ng ®éng c¬ kh«ng næ ®­îc, chøng tá : Kh«ng cã tia löa cao ¸p, do c¸c cuén d©y s¬ cÊp vµ thø cÊp cña èng t¨ng ®iÖn bÞ ch¸y, ®øt chËp hoÆc ch¹m, ®iÖn trë phô bÞ ch¸y ®øt, tô ®iÖn háng hoÆc r«to vµ cäc than nøt, g·y c¸c ®Çu ®©y cao ¸p bÞ ®øt hoÆc láng. Kh«ng cã dßng ®iÖn thÊp ¸p do : c¸c d©y dÉn bÞ ®øt láng hay ch¹m vá, b) §éng c¬ næ kh«ng æn ®Þnh vµ qu¸ nãng - VËn hµnh ®éng c¬ - Nghe tiÕng næ ®éng c¬ kh«ng ªm, n­íc lµm m¸t s«i ë kÐt n­íc, ®éng c¬ qua nãng, nhiÖt ®é cao lín h¬n 900C vµ kh«ng sê ®­îc vµo th©n m¸y, do : §Æt löa qu¸ sím hoÆc qóa muén, mét sè bugi háng, hay tia löa yÕu, d©y cao ¸p láng, hay tô ®iÖn yÕu, bé ®¸nh löa sím ®iÒu chØnh sai hay kÑt hoÆc trôc bé chia ®iÖn vµ cam c¾t ®iÖn mßn kh«ng ®Òu. b) §éng c¬ næ kh«ng æn ®Þnh vµ qu¸ nãng §ång hå k tra §éng c¬ §Ìn kiÓm tra KÑp d©y bugi KÑp cäc ¾c quy - VËn hµnh ®éng c¬ H×nh. 6-4: S¬ ®å kiÓm tra thêi ®iÓm ®¸nh löa - Nghe tiÕng næ ®éng c¬ kh«ng ªm, n­íc lµm m¸t s«i ë kÐt n­íc, ®éng c¬ qua nãng, nhiÖt ®é cao lín h¬n 900C vµ kh«ng sê ®­îc vµo th©n m¸y, do : §Æt löa qu¸ sím hoÆc qóa muén, mét sè bugi háng, hay tia löa yÕu, d©y cao ¸p láng, hay tô ®iÖn yÕu, bé ®¸nh löa sím ®iÒu chØnh sai hay kÑt hoÆc trôc bé chia ®iÖn vµ cam c¾t ®iÖn mßn kh«ng ®Òu. c) §éng c¬ cã kÝch næ vµ c«ng suÊt gi¶m - VËn hµnh ®éng c¬ - Nghe tiÕng næ déi cã nhiÒu tiÕng gâ, ®éng c¬ rung giËt m¹nh, n­íc lµm m¸t s«i ë kÐt n­íc, ®éng c¬ qua nãng, nhiÖt ®é cao lín h¬n 900C do : §Æt löa qu¸ sím hay dïng sai lo¹i nhiªn liÖu, bé ®¸nh löa sím ®iÒu chØnh sai hay kÑt, hoÆc r¬ láng c¸c linh kiÖn cña bé phËn ®¸nh löa b»ng ®iÖn tö, g©y ch¸y kich næ. 3. ChÈn ®o¸n qua c¸c chi tiÕt, bé phËn cña hÖ thèng ®¸nh löa a) KiÓm tra bugi (nÕn ®iÖn) - Th¸o c¸c bugi ra ngoµi buång ch¸y - Lµm s¹ch vµ kiÓm tra bªn ngoµi vá sø ®Çu cùc vµ khe hë. - L¾p c¸c bugi lªn thiÕt bÞ chuyªn dïng kiÓm tra bugi vµ kiÓm tra tia löa cña c¸c bugi. - NÕu kh«ng cã thiÕt bÞ, g¸ l¾p cè ®Þnh bugi víi th©n m¸y (m¸t ë bªn ngoµi buång ch¸y) tiÕn hµnh khëi ®éng c¬ vµ quan s¸t tia löa cña c¸c bugi ®Ó so s¸nh víi tia löa tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng cña bugi : Bugi kh«ng cã tia löa ®iÖn, do nøt ch¹m cùc gi÷a ra cùc bªn, hoÆc nøt g·y cùc gi÷a. Tia löa cao ¸p yÕu (vµng, ®á vµ m·nh), do c¸c cuén d©y s¬ cÊp vµ thø cÊp bÞ chËp, tô ®iÖn yÕu, hoÆc tiÕp ®iÓm mßn, bÈn (lo¹i tiÕp ®iÓm) Tia löa cao ¸p kh«ng æn ®Þnh vµ m·nh do khe hë lín, ®Çu cùc mßn bÈn hoÆc tô ®iÖn vµ èng t¨ng ®iÖn yÕu. Bugi tèt ph¶i cã tia löa ®iÖn dµi, æn ®Þnh, cã mµu xanh tÝm vµ mËp. TiÕp ®iÓm M©m löa Vá bé chia ®iÖn Bé ®¸nh löa sím b»ng ch©n kh«ng Cùc bªn bugi l¹nh §Çu cùc bugi nãng Sø c¸ch ®iÖn §Çu nèi d©y Th©n bugi Cam c¾t ®iÖn a) b) H×nh. 6-5: S¬ ®å kiÓm tra bugi vµ bé chia ®iÖn a) CÊu t¹o bugi ; b) cÊu t¹o bé chia ®iÖn b) KiÓm tra bé chia ®iÖn - KiÓm tra c¸c vÕt nøt cña n¾p bé chia ®iÖn vµ ®é mßn bÈn cña c¸c ®Çu cùc - Dïng ®ång hå ®o ®iÖn v¹n n¨ng kiÓm tra sù th«ng m¹ch gi÷a cäc than vµ ®Çu cùc gi÷a. - Dïng ®ång hå ®o ®iÖn v¹n n¨ng, kiÓm tra sù th«ng m¹ch vµ ch¹m vá cña m¹ch ®iÖn thÊp ¸p nh­ : tiÕp ®iÓm, tô ®iÖn (hoÆc cuén ®iÒu khiÓn vµ c¸c côm ®¸nh löa ®iÖn tö) - KiÓm tra ®é mßn vµ mßn kh«ng ®Òu cña cam c¾t ®iÖn vµ ®é mßn cong cña trôc bé chia ®iÖn. - KiÓm tra ®é mßn kh«ng ®Òu vµ khe hë ( 0,35 – 0,45 mm) cña tiÕp ®iÓm (hoÆc khe hë ®Çu cùc chia ®iÖn cña côm ®¸nh löa ®iÖn tö) - KiÓm tra c¸c bé ®¸nh löa sím : kiÓm tra c¸c chi tiÕt lß xo, mµng, ch©n kh«ng hoÆc cho ®éng c¬ ho¹t ®éng vµ thay ®æi sè vßng quay ®Ó quan s¸t tr¹ng th¸I lµm viÖc cña c¸c bé ®¸nh löa sím. Tèc ®é cao, gãc ®¸nh löa sím kh«ng t¨ng, chøng tá bé ®¸nh löa s¬m ly t©m kÑt háng. Tèc ®é thÊp, hoÆc thay ®æi t¶i nh­ng gãc ®¸nh löa sím kh«ng t¨ng, chøng tá bé ®¸nh löa sím b»ng ch©n kh«ng kÑt háng. c) KiÓm tra èng t¨ng ®iÖn (b«bin cao ¸p) - KiÓm tra c¸c vÕt nøt vì bªn ngoµi èng t¨ng ®iÖn. - Dïng ®ång hå ®o ®iÖn v¹n n¨ng kiÓm tra ®iÖn trë vµ sù th«ng m¹ch cña cuén d©y s¬ cÊp (R = 0,5 – 4Ω), cuén d©y thø cÊp ( 8 – 10 KΩ) vµ cña ®iÖn trë phô (R = 1,0 - 1,5Ω). - KiÓm tra tia löa cao ¸p : l¾p èng cao ¸p vµo hÖ thèng ®¸nh löa, cho ®éng c¬ ho¹t ®éng vµ qua s¸t tia löa phãng ra bugi ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng kü thuËt cña èng t¨ng ®iÖn. Kh«ng cã tai löa cao ¸p, do c¸c cuén d©y hoÆc ®iÖn trë phô bÞ ch¸y ®øt hoÆc ch¹m. Cã tia löa yÕu, chøng tá c¸c cuén d©y bÞ chËp, hoÆc ch¹m nhÑ. d) KiÓm tra c¸c d©y dÉn cao ¸p - KiÓm tra c¸c vÕt nøt bªn ngoµi c¸c d©y cao ¸p. - Dïng ®ång hå ®o ®iÖn v¹n n¨ng kiÓm tra ®iÖn trë vµ sù th«ng m¹ch cña d©y dÉn ®ªn c¸c bugi (R = 0,5 – 2 MΩ), d©y dÉn thø cÊp ( 6 – 30 KΩ). Bé chia ®iÖn ¾c quy Cùc gi÷a Kho¸ ®iÖn B«bin cao ¸p N¾p bé chia ®iÖn Lâi thÐp Cuén thø cÊp Vá b«bin Cuén s¬ cÊp §Çu cùc s¬ cÊp Bugi a) b) H×nh. 6-6: S¬ ®å hÖ thèng ®¸nh löa vµ b«bin a) CÊu t¹o b«bin ; b) HÖ thèng ®¸nh löa b»ng ¾c quy C¸c bµi tËp më réng vµ n©ng cao I. Tªn bµi tËp 1 - ChÈn ®o¸n t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng khëi ®éng ®éng c¬. 2 - ChÈn ®o¸n t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng ®¸nh löa cña ®éng c¬. II. Yªu cÇu cÇn ®¹t 1- ChÈn ®o¸n t×nh tr¹ng kü thuËt cña hÖ thèng khëi ®éng ®éng c¬. 2- X¸c ®Þnh ®­îc h­ háng cña c¸c bé phËn cña mét hÖ thèng ®¸nh löa cña ®éng c¬. III. Thêi gian Sau 1 tuÇn nép ®ñ c¸c bµi tËp. §¸p ¸n c¸c c©u hái vµ bµi tËp §¸p ¸n - Bµi 1 C©u 1 : Nguyªn nh©n do : - Gi¶m ®é kÝn (¸p suÊt nÐn) cña buång ch¸y vµ xi lanh pitt«ng : Mßn xÐc m¨ng, pitt«ng, xi lanh, mßn hë sup¸p hoÆc hë ®Öm, vªnh n¾p m¸y, hë vßi phun. - Thêi ®iÓm ®¸nh löa kh«ng hîp lý : qu¸ muén, qu¸ sím, tia löa yÕu - Hoµ khÝ kh«ng hîp lý: ®­êng èng n¹p hë hoµ khÝ qóa lo·ng, qu¸ ®Ëm… C©u 2 : Nguyªn nh©n do : - Pitt«ng, xi lanh vµ xÐc m¨ng mßn nhiÒu hoÆc nøt vì -Trôc khuûu, trôc cam, thanh truyÒn vµ b¹c lãt mßn nhiÒu hoÆc cong vªnh - Thêi ®iÓm ®¸nh löa kh«ng hîp lý : qu¸ sím, ch¸y kÝch næ - Mßn sup¸p, ®ßn më vµ èng dÉn h­íng - C¸c bé phËn ®èi träng vµ c©n b»ng h­ háng C©u 3 : Nguyªn nh©n do : - Mßn pitt«ng, xÐc m¨ng, xi lanh vµ mßn cæ trôc, b¹c lãt cña trôc khuûu vµ trôc cam - HÖ thèng ®­êng èng dÉn dÇu b«I tr¬n bÞ nøt, hë c¸c jo¨ng, ph¬t... C©u 4 : Nguyªn nh©n do : - Mßn pitt«ng, xÐc m¨ng, xi lanh vµ sup¸p - Thïng nhiªn liÖu hoÆc ®­êng èng dÉn bÞ nøt, hë - BÇu läc kh«ng khÝ t¾c bÈn §¸p ¸n - Bµi 2 C©u 1 : Nguyªn nh©n do : - §Æt cam sai, sai lÖch nhá pha ph©n phèi khÝ - Gi¶m ¸p suÊt nÐn, do mßn hë mét vµi sup¸p, hoÆc sup¸p kh«ng cã khe hë. C©u 2 : Nguyªn nh©n do : - §Æt cam sai, sai lÖch nhiÒu pha ph©n phèi khÝ - HoÆc chïng, láng d©y xÝch (hoÆc d©y ®ai) C©u 3 : Nguyªn nh©n do : - Mßn sup¸p, ®ßn më - Khe hë lín gi÷a sup¸p vµ èng dÉn h­íng C©u 4 : Nguyªn nh©n do : - Khe hë lín gi÷a b¸nh r¨ng trôc khuûu vµ b¸nh r¨ng cam - B¸nh r¨ng bÞ nøt, g·y §¸p ¸n - Bµi 3 C©u 1 : Nguyªn nh©n do : - B¬m dÇu mßn - Van an toµn ®iÒu chØnh sai - C¸c cæ trôc vµ b¹c lãt mßn nhiÒu - §­êng èng dÉn dÇu nøt, hë ch¶y rØ dÇu C©u 2 : Nguyªn nh©n do : - B×nh quay vªnh hoÆc mÐo do va ch¹m - Cong trôc bÇu läc do mßn hoÆc nøt - Khe hë lín gi÷a c¸c b¸nh r¨ng hoÆc xi lanh - B¸nh r¨ng hoÆc c¸nh g¹t bÞ g·y C©u 3 : Nguyªn nh©n do : - KÐt lµm m¸t dÇu t¾c, bÈn - §­êng èng dÉn dÇu t¾c, bÈn - ThiÕu dÇu b«I tr¬n, hoÆc ®éng c¬ qua t¶i C©u 4 : Nguyªn nh©n do : - Sö dông qu¸ thêi gian quy ®Þnh, hoÆc thiÕu dÇu - Pitt«ng, xÐc m¨ng vµ xi lanh mßn nhiÒu - DÇu b«I tr¬n kh«ng ®óng quy ®Þnh C©u 5 : Nguyªn nh©n do : - æ bi hay c¸nh b¬m nøt, vì, hoÆc trôc b¬m cong - D©y ®ai láng, hoÆc puly nøt - C¸nh qu¹t nøt, hoÆc vªnh - Trôc r«to cong hoÆc b¹c mßn (lo¹i ®éng c¬ ®iÖn) C©u 6 : Nguyªn nh©n do : - Qu¹t giã vªnh, d©y ®ai láng, chïng - KÐt lµm m¸t n­íc t¾c, bÈn - §­êng èng dÉn n­íc t¾c, bÈn hoÆc nøt ch¶y n­íc - ThiÕu n­íc, hoÆc ®éng c¬ qua t¶i - Van æn nhiÖt kÑt háng §¸p ¸n - Bµi 4 C©u 1 : Nguyªn nh©n do : - B¬m cao ¸p mßn c¸c pitt«ng, xi lanh vµ van cao ¸p hoÆc mßn kh«ng ®Òu, c©n b¬m sai - Nhiªn liÖu lÉn nhiÒu kh«ng khÝ C©u 2 : Nguyªn nh©n do : - C¸c cÇn dÉn ®éng, trôc ga cong, hoÆc mßn - Trôc dÉn ®éng b¬m cao ¸p mßn, vì æ bi hoÆc cong trôc - Bé ®iÒu tèc mßn, g·y c¸c chi tiÕt - B¬m nhiªn liÖu mßn xi lanh, pitt«ng, hoÆc vì con ®éi, pitt«ng C©u 3 : Nguyªn nh©n do : - B¬m cao ¸p mßn c¸c pitt«ng, xi lanh vµ van cao ¸p lµm gi¶m ¸p suÊt - Vßi phun cao ¸p mßn kim C©u 4 : Nguyªn nh©n do : - B¬m cao ¸p mßn c¸c pitt«ng, xi lanh vµ van cao ¸p hoÆc mßn kh«ng ®Òu, c©n b¬m sai - Nhiªn liÖu lÉn nhiÒu kh«ng khÝ - C¸c vßi phun mßn kh«ng ®Òu, hoÆc ®iÒu chØnh sai - C¸c èng dÉn cã chiÒu dµi hoÆc tiÕt diÖn kh¸c nhau C©u 5 : Nguyªn nh©n do : - B¬m lµm ®Ëm mßn háng, thiÕu x¨ng, hoÆc vßi phun lµm ®Ëm t¾c bÈn. - D­ x¨ng, do b¬m lµm ®Ëm ®iÒu chØnh sai, C©u 6 : Nguyªn nh©n do : - §­êng èng n¹p, nøt hë nhá. - B¬m x¨ng mßn háng, gi¶m ¸p suÊt, thiÕu nhiªn liÖu, - T¾c bÈn vßi phun x¨ng. - M¸y tÝnh hoÆc c¸c r¬ le, c¶m biÕn háng C©u 7 : Nguyªn nh©n do : - Bé chÕ hoµ ®iÒu cØnh sai, møc x¨ng cao hoÆc mßn nhiÒu - B¬m t¨ng tèc vµ b¬m lµm ®Ëm ®iÒu chØnh sai - C¸c gicl¬ mßn nhiÒu, hoÆc b­ím giã kÑt ®ãng §¸p ¸n - Bµi 5 C©u 1 : Nguyªn nh©n do : - §iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn ¾c quy thÊp - Cæ gãp bÈn, chæi than mßn, bÈn, lß xo yÕu - C¸c cuén d©y bÞ chËp hoÆc ch¹m nhÑ - TiÕp ®iÓm r¬ le bÈn C©u 2 : Nguyªn nh©n do : - D©y nèi ¾c quy r¬i láng, hoÆc døt - Mßn, g·y ®Çu cùc ¾c quy, hoÆc tiÕp ®iÓm r¬le mßn bÈn - Cæ gãp vµ chæi than bÈn vµ mßn nhiÒu - C¸c cuén d©y bÞ ®øt hoÆc ch¹m vá C©u 3 : Nguyªn nh©n do : - KÑt b¸nh r¨ng vµo vµnh r¨ng b¸nh ®µ, do kh«ng cã khe hë ®Çu trôc - Khíp mét chiÒu kÑt háng - TiÕp ®iÓm r¬le bÞ dÝnh chÆt ®Üa ®ång C©u 4 : Nguyªn nh©n do : - Dßng ®iÖn thÊp ¸p bÞ ®øt hay ch¹m vá - èng t¨ng ®iÖn ®øt, chËp, hoÆc tô ®iÖn háng - D©y cao ¸p láng, ®øt - R«to vµ cäc than nøt, g·y - §Æt löa qóa sím C©u 5 : Nguyªn nh©n do : - §Æt löa qu¸ sím hoÆc qóa muén - Mét sè bugi háng, hay tia löa yÕu - D©y cao ¸p láng, hay tô ®iÖn yÕu - Bé ®¸nh löa sím ®iÒu chØnh sai hay kÑt - Trôc bé chia ®iÖn vµ cam c¾t ®iÖn mßn C©u 6 : Nguyªn nh©n do : - §Æt löa qu¸ sím hay dïng sai lo¹i nhiªn liÖu - Bé ®¸nh löa sím ®iÒu chØnh sai hay kÑt - Trôc bé chia ®iÖn vµ cam c¾t ®iÖn mßn C¸c thuËt ng÷ chuyªn m«n - Trôc khuûu (trôc c¬) - XÐc m¨ng (vßng g¨ng) - Sup¸p (van) - §ßn bÈy (®ßn më) - Van æn nhiÖt (van h»ng nhiÖt) - èng t¨ng ¸p (b«bin cao ¸p) - M¸y khëi ®éng ( ®éng c¬ ®iÖn hay ®Ò ) - Bé chia ®iÖn (®en c«) - Bé chÕ hoµ khÝ (Cacburat¬) - B¬m chuyÓn nhiªn liÖu (b¬m thÊp ¸p) - Van cao ¸p (van tho¸t hay van triÖt håi) Tµi liÖu tham kh¶o 1-NguyÔn TÊt TiÕn-Nguyªn lý ®éng c¬ ®èt trong-NXB.gi¸o dôc-2000 2- NguyÔn tÊt TiÕn-§ç Xu©n KÝnh-Gi¸o tr×nh kü thuËt söa ch÷a «t«-m¸y næ-2002 3- NguyÔn TÊt TiÕn-NguyÔn ®øc Phó-Hå TÊn ChuÉn-TrÇn V¨n TÕ-KÕt cÊu tÝnh to¸n ®éng c¬ ®èt trong I.II.III-NXB gi¸o dôc-1996 4-NguyÔn Oanh-Kü thuËt söa ch÷a «t« vµ ®éng c¬ næ hiÖn ®¹i-§éng c¬ x¨ng-NXB ban GDCN.TP.Hå ChÝ MInh-1990. 5- NguyÔn §øc Tuyªn-NguyÔn Hoµng ThÕ-S­ dông- B¶o d­ìng vµ söa ch÷a «t«- NXB §¹i häc vµ gi¸o dôc chuyªn nghiÖp-TËp I-II-1989. 6-NguyÔn Thanh TrÝ-Ch©u ngäc Thanh-H­íng dÉn sö dông b¶o tr× vµ söa ch÷a xe «t« ®êi míi-NXB TrÎ-1996. 7-TrÇn Duy §øc ( dÞch)-B¶o d­ìng kü thuËt vµ söa ch÷a «t«-NXB C«ng nh©n kü thuËt Hµ néi-1987. 8-NguyÔn Kh¾c Trai – Kü thuËt chÈn ®o¸n «t« - Bé m«n «t« -§¹i häc b¸ch khoa Hµ néi – Nhµ xuÊt b¶n giao th«ng vËn t¶I 2004 9-TOYOTA - HIACE - Repair Manual For Chassis & Body- 1989 10- C«ng ty «t« TOYOTA- Tµi liÖu ®µo t¹o- Hép sè tù ®éng- TËp 9 -1997