Những thay đổi quan trọng nhất trong hướng dẫn quốc tế năm 2000 về hồi sinh và cấp cứu tim phổi

NHÖÕNG THAY ÑOÅI QUAN TROÏNG NHAÁT TRONG HÖÔÙNG DAÃN QUOÁC TEÁ NAÊM 2000 VEÀ HOÀI SINH VAØ CAÁP CÖÙU TIM PHOÅI MUÏC TIEÂU Ñöa ra höôùng daãn hoài sinh tim phoåi môùi thaät hieäu quaû trong thöïc haønh laâm saøng vaø giaûng daïy Thuùc ñaåy saûn xuaát nhieàu phöông tieän hoài sinh môùi Kích thích tranh luaän ñoùng goùp yù kieán cho guidelines veà tính hôïp lyù vaø baèng chöùng khoa hoïc. Xaây döïng guidelines thaønh nhöõng nguyeân lí cô baûn thoáng nhaát trong coâng taùc hoài sinh tim phoåi HÖÔÙNG DAÃN HOÀI SINH MÔÙI ÑÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN TOAØN CAÀU TREÂN CÔ SÔÛ KHOA HOÏC VAØ Y HOÏC BAÈNG CHÖÙNG. Hôïp taùc quoác teá ñeå phaùt trieån guideline Phaùt trieån treân nguyeân taéc “cô sôû baèng chöùng”(evidence-based) Guideline 2000: ñöôïc phaùt trieån lieân tuïc töø 1992 bôûi caùc chuyeân gia HS haøng ñaàu treân khaép theá giôùi Thu thaäp caùc chöùng cöù khoa hoïc/tgiôùi, trao ñoåi, tranh luaän, thöû nghieäm... Guideline coù cô sôû khoa hoïc vaø baèng chöùng. MÔÛ ROÄNG PHAÏM VI CUÛA ECC: TÖØ TRÖÔÙC LUÙC NGÖØNG TIM ÑEÁN SAU KHI COÙ MAÏCH LAÏI Suoát thaäp kyû 90, Guideline veà ECC&CPR coù nhieàu haïn cheá nguy hieåm. Chæ tieán haønh coâng taùc HS khi ngöøng tim hoaøn toaøn Ña soá naïn nhaân laø saép ngöøng tim Can thieäp taïi thôøi ñieåm saép ngöøng tim giuùp taêng soáng coøn, ngaên chaën tieán trieån xaáu. HTM Myõ (AHA) boå sung: Chöông trình ACLS cho caùc chuyeân vieân caáp cöùu Danh saùch caùc tình traïng tröôùc ngöøng tim caàn can thieäp HOÅ TRÔÏ BAN ÑAÀU,CPR VAØ PHAÙ RUNG ÔÛ NÔI LAØM VIEÄC Tai naïn lao ñoäng laø nguyeân nhaân daãn ñeán töû vong hay taøn taät 2/3 soá töû vong coù ngöng tim ñoät ngoät do rung thaát hoaëc caùc tröôøng hôïp cc tim maïch khaùc. Nhu caàu thaønh laäp vaø huaán luyeän ñoäi nguõ NVCC khoâng chuyeân laøm ‘First aids’ taïi nôi laøm vieäc Caàn thieát moät guideline coù cô sôû khoa hoïc vaø baèng chöùng veà first aids ñeå huaán luyeän vaø thöïc haønh CC taïi nôi laøm vieäc LOAÏI TRÖØ VIEÄC KIEÅM TRA MAÏCH CAÛNH Ñ/V NHAÂN VIEÂN CC KHOÂNG CHUYEÂN Khoù khaên trong vieäc xaùc ñònh maïch caûnh coøn hay maát ñ/v NVCC ( chuyeân & khoâng chuyeân) Maát thôøi gian, khoâng phaù rungmaát cô hoäi soáng soùt.(10%) Khuyeán caùo boû qua böôùc xaùc ñònh maïch caûnh cho NVCC khoâng chuyeân Chæ caàn ñaùnh giaù caùc daáu hieäu cuûa tuaàn hoaøn: thôû, ho, cöû ñoäng ñaùp öùng vôùi haø hôi thoåi ngaït SÖÛA ÑOÅI VAØ ÑÔN GIAÛN HOÙA HSCB(BLS) NGÖÔØI LÔÙN VEÀ TS EÙP TIM VAØ TÆ LEÄ EÙP TIM/THOÂNG KHÍ Khuyeán caùo 100 laàn eùp tim/phuùt thay vì khoaûng 80-100l/p Gioáng nhau cho caû TE vaø ngöôøi lôùn Tæ leä ts eùp tim/thoâng khí laø 15:2 ñeán khi baûo ñaûm ñöôøng thôû laø 5:1 Giaûm soá laàn ngöøng eùp tim/phuùt- taêng tsoá eùp tim/phuùt Eùp tim ngoaøi loàng ngöïc CAÙC THAY ÑOÅI NEÀN TAÛNG GIAÙO DUÏC,HUAÁN LUYEÄN, ÑAÙNH GIAÙ CHO NVCC KHOÂNG CHUYEÂN Ít lyù thuyeát, nhieàu thöïc haønh ñeå taêng cöôøng kyõ naêng Giaûng daïy baèng phöông tieän nghe nhìn: “Practice as you watch”, “Watch then practice” Laäp ñi laäp laïi ñeå taêng cöôøng hieäu quaû. KEÁT QUAÛ GIAÛNG DAÏY & ÑAÙNH GIAÙ Ñaët caùc muïc tieâu cuï theå ñeå ñaùnh giaù cho hoïc vieân( CPR) Xaùc ñònh caùc vaán ñeà coát loõi Loaïi tröø caùc yeáu toá khoâng hieäu quaû, taäp trung huaán luyeän caùc thoâng tin vaø kyõ naêng coát yeáu chop töøng NV HÖÔÙNG DAÃN ACLS: CHUOÃI ABCD CAÁP 1 ÑEÁN CAÁP 2, TRÔÛ NEÂN ÑOÀNG BOÄDEÃ ÑAÙNH GIAÙ VAØ XÖÛ LYÙ Töø 1994, ACLS ñöôïc ñoàng boä hoùa döïa treân ñaùnh giaù chuoãi ABCD töø caáp 1 ñeán caáp 2 Guideline 2000: phaùc ñoà ñieàu trò coù cuøng moät caùch tieáp caän cho caû ABCD 1&2 Khaùc bieät ôû phaàn D : chaån ñoaùn phaân bieät Hôïp lyù, ñoàng boä, deã nhôù. HOÄI CHÖÙNG VAØNH CAÁP VAØ ÑOÄT QUÒ DO THIEÁU MAÙU CUÏC BOÄ CAÁP Noå löïc nhaän ñònh nhanh tình traïng beänh Vaän chuyeån nhanh beänh nhaân Ñieàu trò treân ñöôøng CC: Lieäu phaùp tieâu sôïi huyeát Taàm soaùt BN coù nguy cô cao beänh MV vaø ñoät quò ñeå chuyeån ñeán TTYT thích hôïp Chaån ñoaùn ban ñaàu: ECG 12 CÑ,Taàm soaùt stroke Ñieàu trò ôû khoa CC: Tieâu sôïi huyeát, Ctscan, PTCA... THIEÁT BÒ XAÙC ÑÒNH LAÏI OÁNG NKQ: KT NGAÊN NGÖØA LEÄCH OÁNG NKQ Kieån tra laïi oáng NKQ baèng thieát bò sau khi ñaõ kieåm tra baèng khaùm LS Duøng thieát bò ñaëc hieäu vaø coù giaù trò ñeå ngaên ngöøa tuït NKQ, ñaëc bieät tröôùc khi vaøo B/v hoaëc khi V/c beänh nhaân Toân troïng nguyeân taéc “first do no harm” cho ñeán khi coù baèng chöùng thuyeát phuïc laøm moät thuû thuaät xaâm nhaäp. SO SAÙNH HIEÄU QUAÛ GIÖÕA THOÂNG KHÍ BAÈNG MASK VAØ NKQ Nhieàu nghieân cöùu keát luaän : hieäu quaû nhö nhau ñ/v thoâng khí ngoaøi BV Löïa choïn tuøy vaøo Ttlaâm saøng, Tgian ñeán B/v, tay ngheà cuûa NVCC Khuyeán caùo duøng mask cho caû BLS &ACLS tröôùc khi ñeán BV NKQ neân caân nhaéc giöõa lôïi ích vaø B/chöùng, kieåm tra laïi NKQ sau khi ñaët. ÑIEÀU TRÒ THUOÁC NGÖØNG TIM ÔÛ NGÖÔØI LÔÙN VAØ TE, LOAÏN NHÒP ÔÛ TE COÙ TÖÔÙI MAÙU KEÙM Thuoác ÑT ngöøng tim vaø loaïn nhòp ôû TE neân laøm thaønh phaùc ñoà nhö cuûa ngöôøi lôùn Phaùc ñoà cho ngöôøi lôùn khoâng toái öu cho TE Rung thaát vaø NNT maát maïch chæ coù Amiodarone (IIb) laø ñöôïc coâng nhaän Lidocain, Bretylium, procainamide khoâng coù giaù trò SÖÏ COÙ MAËT CUÛA THAÂN NHAÂN NAÏN NHAÂN TAÏI HIEÄN TRÖÔØNG HOÀI SINH Taïo ñieàu kieän ñeå thaân nhaân naïn nhaân ôû gaàn hoï trong nhöõng giaây phuùt cuoái cuøng naøy Giaûi thích nhöõng chuù yù ñaëc bieät cho hoï trong suoát cuoäc hoài sinh Moät nhaân vieân trong ñoäi seõ tieáp caän giaûi thích hoå trôï thaân nhaân vaø baùo hoï bieát luùc naøo hoï phaûi ñi ra. TUYEÂN BOÁ TÖÛ VONG TAÏI HIEÄN TRÖÔØNG Hoài sinh thöôøng thaát baïi trong beänh vieän ñ/v nhöõng tröôøng hôïp thaát baïi hoài sinh ngoaøi vieän Vieäc coá gaéng ñöa beänh nhaân veà TTYT khi caàn tieáp tuïc HS taïi hieän tröôøng laø khoâng caàn thieát vaø voâ nghóa Ngöng hoài sinh vaø tuyeân boá töû vong tuøy thuoäc chöùng cöù y hoïc vaø quy ñònh phaùp luaät cuûa ñòa phöông. KEÁT LUAÄN Guideline cung caáp nhieàu thay ñoåi cho ngöôøi thöïc haønh deã laøm deã nhôù Nhöõng thay ñoåi chính: Hieän dieän thaân nhaân taïi hieän tröôøng, tuyeân boá töû vong taïi hieän tröôøng, hieäu quaû cuûa uùp mask boùp boùng, taàn soá eùp tim vaø tæ leä ts eùp tim/thoâng khí, duïng cuï xaùc ñònh laïi NKQ ngaên ngöøa ñaët sai,caáp cöùu HC maïch vaønh vaø ñoät quò caáp