Một số vấn đề về huyết áp

MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ VEÀ TAÊNG HUYEÁT AÙP GS. TSKH. Nguyeãn Maïnh Phan HA = Cung löôïng tim x Söùc caûn ngoaïi bieân Caùc phöông phaùp ño HA: Tröïc tieáp: Choïc kim vaøo ñoäng maïch gaén vaøo huyeát aùp keá. Giaùn tieáp: khoâng xaâm Korotkov: Nghe tieáng ñaäp phaùt sinh trong doøng maùu ñi qua choã heïp. Coù 5 giai ñoaïn: K0 : Khoâng nghe tieáng ñaäp K1 : Baét ñaàu nghe thaáy tieáng ñaäp K2 : Tieáng ñaäp roõ. K3 : Tieáng ñaäp toái ña K4 : Tieáng ñaäp giaûm cöôøng ñoä. K5 : Maát haún tieáng ñaäp. Ño giao ñoäng maïch Toái thieåu Trung bình Toái ña HATT (toái ña): lieân quan ñeán cung löôïng tim. HATTr (toái thieåu): Lieân quan ñeán söùc caûn thaønh maïch. HA taâm tröông = HATT/2 + 10 hoaëc 20 mmHg HA trung bình: laø HA coù giao ñoäng maïch cao nhaát. HA trung bình: HATT + 2. HATTr 3 HA maïch ñaäp (Pulse Pressure) = HATT – HATTr HATT: Huyeát aùp taâm thu. HATTr: Huyeát aùp taâm tröông Taêng HA: con soá HA treân 140 /90 mmHg.Phaân loaïi THA (theo WHO vaø Hoäi Taêng HA Quoác teá, töông töï JNC – VI cuûa Hoa Kyø) JNC – VII coù thay ñoåi: Tieàn THA goàm bình thöôøng vaø bình thöôøng cao. THA chæ coù 2 ñoä: Ñoä I vaø II. Ñoä II goàm II + III (theo JNC VI) Taêng HA taâm thu, taâm tröông ñôn ñoäc: THA taâm thu ñôn ñoäc do maïch maùu xô cöùng, tyû leä cao ôû ngöôøi lôùn tuoåi. Taêng HA taâm tröông ñôn ñoäc ít gaëp, thöôøng do cung löôïng tim giaûm trong caùc tröôøng hôïp suy tim. Taêng huyeát aùp aùo choaøng traéng: HA taêng khi ñeán phoøng khaùm beänh. HA bình thöôøng khi ño ôû nhaø. Taêng huyeát aùp aån naùu: HA bình thöôøng ôû phoøng khaùm. HA taêng khi ôû nhaø. THA tieàm taøng: Gaéng söùc HA taêng, trôû veà möùc bình thöôøng raát laâu. Maùy ño huyeát aùp 24 giôø Ño HA 24 giôø: Giôùi haïn HA ban ngaøy: 140/90 mmHg Giôùi haïn HA ban ñeâm (nguû): 120/80 mmHg Ñoä truõng cuûa HA: huyeát aùp xuoáng caøng thaáp khi nguû (>20 mmHg) Gaùnh naëng THA: laø soá laàn (%) HA taâm thu hoaëc taâm tröông taêng. CAÙC YEÁU TOÁ NGUY CÔ CUÛA THA VAØ TOÅN THÖÔNG CÔ QUAN ÑÍCH Caùc yeáu toá nguy cô: Huùt thuoác laù Roái loaïn chuyeån hoaù Lipid maùu Tieåu ñöôøng tyùp II. Tuoåi > 60. Giôùi tính (nam giôùi vaø nöõ giôùi sau maõn kinh). Tieàn söû gia ñình maéc beänh tim maïch sôùm (nöõ 250/130 mmHg)  Tim, naõo … Hoäi chöùng naõo do THA. Phuø Phoåi caáp Thieáu maùu cuïc boä cô tim  Nhoài maùu cô tim. Xuaát huyeát naõo Phoàng ñoäng maïch chuû boùc taùch … Ñieàu trò THA trì hoaõn: THA ñôn thuaàn. Thieáu maùu naõo. HA taêng do Stress HA taêng sau moå Ñau thaét ngöïc (deã oån ñònh). Quy taéc: Khaån caáp: Tieâm TM Haï HA trong voøng 60’ Haï HA khôûi ñaàu 25% sau 2 giôø (HA # 160/95 mmHg) Trì hoaõn: Coù theå duøng thuoác uoáng, ngaäm döôùi löôõi. Phoái hôïp nhieàu thuoác haï aùp: Lôïi tieåu + Ñoái khaùng Ca++ + Prazosin Lôïi tieåu + ÖÙc cheá men chuyeån + Hydralazine. Lôïi tieåu + cheïn Beâta + ÖÙc cheá men chuyeån Ñoái khaùng Ca++ + ÖÙc cheá men chuyeån + Hydralazine … ÑIEÀU TRÒ “KHAÙNG TRÒ” KEÁT LUAÄN: ÔÛ nhöõng ngöôøi treân 50 tuoåi, HA taâm thu treân 140 mmHg coù yeáu toá nguy cô beänh tim maïch quan troïng hôn HA taâm tröông. Baét ñaàu ôû trò soá huyeát aùp (115/75) mmHg, nguy cô cuûa beänh tim maïch taêng gaáp ñoâi vôùi moãi söï gia taêng 20 mmHg cuûa HA taâm thu hoaëc 10 mmHg cuûa HA taâm tröông . Nhöõng ngöôøi ôû ñoä tuoåi 55 vôi HA bình thöôøng thì 90% coù nguy cô tieán trieån thaønh THA. 4. Nhöõng ngöôøi coù HA taâm thu töø 120 – 139 mmHg hoaëc HA taâm tröông töø 80 – 89 mmHg neân ñöôïc xem nhö laø tieàn THA vaø caàn ñieàu chænh loái soáng ñeå ngaên ngöøa beänh tim maïch. 5. Haàu heát beänh nhaân THA seõ phaûi caàn hai hoaëc nhieàu hôn caùc thöù thuoác haï HA ñeå ñaït ñöôïc HA muïc tieâu ( 50%.