Kiến trúc xây dựng - Chương 2: Chọn địa điểm xây dựng nhà máy

Chương 2CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máyViệc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy đóng vai trò hết sức quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của nhà máy sau này. Khi lựa chọn cần lưu ý:◙ Đảm bảo quá trình sản xuất liên tục.◙ Ngày nay các nhà máy thường đặt trong các khu công nghiệp, có lợi vì:- Giảm diện tích xây dựng.- Số công trình hữu ích sẽ được tận dụng tốt hơn.- Giảm được vốn đầu tư ban đầu.- Tiết kiệm cơ sở hạ tầng.- Được sự ưu đãi của nhà nước.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy- Nằm trong vùng quy hoạch của thành phố → Có khả năng hoạt động lâu dài.- Nhà máy của chúng ta nằm gần các nhà máy khác có khả năng cung cấp nguyên liệu → Giảm chi phí vận chuyển.- Khu công nghiệp: sản xuất công nghiệp hoặc dịch vụ phục vụ sản xuất công nghiệp.- Khu chế xuất: nhiệm vụ chính là sản xuất hàng công nghiệp phục vụ xuất khẩu hoặc các dịch vụ có liên quan đến xuất khẩu.- Khu công nghệ cao: áp dụng sản xuất các sản phẩm công nghệ cao như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, cơ điện tử, bên cạnh đó còn có các ngành vật liệu mới, năng lượng mới.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máyVí dụ :Nhà máy sản xuất bánh kẹoNhà máy sản xuất đường→ Nếu lựa chọn đúng thì sẽ thúc đẩy sự phát triển của các đô thị, sự phát triển của xã hội.Nhà máy sản xuất bộtChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máyChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy* Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm xây dựng nhà máy:Việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy là một khâu đặc biệt quan trọng trong quá trình đầu tư của doanh nghiệp, vì trong thực tế sau khi đã xây dựng nhà máy thì quyết định này không còn khả năng thay đổi nữa. Việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy có ý nghĩa quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của nhà máy. Nếu địa điểm xây dựng không phù hợp thì sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong quá trình xây dựng và hoạt động như:Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy* Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm xây dựng nhà máy:1. Nếu nhà máy đặt quá xa vùng nguyên liệu, sẽ phải tốn chi phí vận chuyển nguyên liệu đến nhà máy và đôi khi hoạt động của nhà máy còn bị ngưng trệ do thiếu nguyên liệu để sản xuất.2. Nếu nhà máy không đặt trong khu qui hoạch của thành phố hay không nằm trong vùng đảm bảo an ninh quốc phòng thì hoạt động của nhà máy sẽ bị ngưng trệ khi xảy ra sự cố không thể tính toán trước, ví dụ khu đất đó bị giải toả.3. Nếu nhà máy đặt quá xa vùng tiêu thụ sản phẩm, sẽ tốn chi phí vận chuyển hàng đến nơi tiêu thụ, đôi khi thời gian vận chuyển dài sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm → Có thể ảnh hưởng đến việc kinh doanh của nhà máy.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy* Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm xây dựng nhà máy:4. Nếu nhà máy đặt xa hệ thống đường giao thông chính thì vận chuyển khó khăn tốn kém.5. Nếu nhà máy đặt xa nơi cung cấp điện, nước thì phải tốn kém chi phí cho việc cung cấp điện, nước cho hoạt động của nhà máy. Đặc biệt đối với nhà máy thực phẩm thì nước là một nhu cầu rất cần thiết.6. Nếu việc lựa chọn địa hình và địa chất của khu đất không phù hợp với tính chất hoạt động của nhà máy cũng có ảnh hưởng rất lớn vì:◙ Nếu cường độ chịu lực của lớp đất đó không đủ lớn, sẽ sinh ra sụt lún → Ảnh hưởng đến hoạt động của nhà máy.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY I. Vai trò và tầm quan trọng của việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy* Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm xây dựng nhà máy:◙ Nếu nền đất không bằng phẳng → Tốn kém chi phí san nền.◙ Nếu nhà máy đặt quá xa vùng cung cấp nguyên vật liệu cho việc xây dựng nhà máy → Tốn kém chi phí vận chuyển.► Như vậy nếu việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy không hợp lý có thể dẫn đến việc phải tốn kém nhiều chi phí cho hoạt động của nhà máy, hoặc có thể nhà máy ngưng hoạt động.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY II. Nguyên tắc lựa chọn1. Địa điểm: xây dựng nhà máy phải gần vùng nguyên liệu (hoặc ngay vùng nguyên liệu) để:◙ Giảm chi phí vận chuyển nguyên liệu.◙ Nguyên liệu phải đảm bảo chất lượng.◙ Vùng nguyên liệu phải đủ lớn, đảm bảo đủ chất lượng và số lượng nguyên liệu cho nhà máy hoạt động liên tục.Ví dụ: - Các nhà máy đường, tinh bột mì thường đặt ở Tây Ninh do ở đó được trồng nhiều mía, khoai mì.- Các nhà máy chế biến thuỷ sản đặt gần sông, biển.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY II. Nguyên tắc lựa chọn2. Giao thông: Nhà máy nên đặt gần đường giao thông chính (đường bộ, đường thuỷ, đường sắt, đường hàng không) để thuận tiện cho việc vận chuyển nguyên liệu, sản phẩm ...3. Nguồn điện, nước, (và các loại nhiên liệu khác) a. Nước: có nước trong mạng lưới nước sinh hoạt thành phố, nước giếng khoan (độ sâu giếng từ 40m ÷ 120m, nếu cạn quá nước sẽ ô nhiễm, sâu quá thì nước dễ có kim loại nặng).b. Điện: gần mạng lưới điện quốc giaNếu có thể nên xây dựng gần các nhà máy khác hoặc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất để hợp tác với nhau về nhiều mặt như sử dụng công nhân, xây dựng các công trình phúc lợi công cộng, xử lý chất thải, tiêu thụ phế liệu, vật tư.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY II. Nguyên tắc lựa chọn4. Nằm trong khu quy hoạch của thành phố, khu vực đảm bảo an ninh quốc phòng (không xây dựng gần biên giới, sân bay, ...) để nhà máy được hoạt động ổn định5. Nên đặt gần khu dân cư (do đặc trưng nhà máy của chúng ta là nhà máy chế biến thực phẩm) để thuận tiện trong việc lựa chọn công nhân, tiêu thụ sản phẩm, giảm các chi phí phúc lợi xã hội (đào tạo, nhà ở). Đặc biệt, các nhà máy sản xuất các loại sản phẩm dễ hư hỏng phải tiêu thụ ngay thì gần khu dân cư là yếu tố rất quan trọng.6. Lựa chọn nơi có khí hậu, thời tiết, địa hình thuận lợi, tương đối bằng phẳng, ít ngập lụt, mạch nước ngầm nằm sâu dưới đất → Để không tốn nhiều tiền làm móng.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY II. Nguyên tắc lựa chọnVí dụ: ◙ Cường độ chịu lực của lớp đất ở đó phải lớn (>105N/m²), tốt nhất là đất cứng, đất đồi, đất sét.◙ Không xây nhà máy  trên nền đất có khoảng sản: không ổn định, khi khai thác sẽ ảnh hưởng đến nhà máy.◙ Khu đất phải phù hợp với việc bố trí nhà máy: chú ý độ dốc của nền (>1%), nếu nền không có độ dốc, không bằng phẳng → Phải san lắp nền, nếu chi phí san lấp nền >10÷15% → Không chọn.◙ Phải có đủ diện tích để xây dựng, bố trí các công trình hiện hữu (phù hợp với mặt bằng nhà máy), đồng thời có kho dự trữ để mở rộng trong tương lai.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY II. Nguyên tắc lựa chọn7. Nếu nhà máy thuộc loại nhà máy nhiều bụi, có mùi khó chịu, có chất độc hại → Chọn địa điểm xa khu nhà ở của dân, các khu vực công cộng khác để tránh ô nhiễm► Tốt nhất là chọn xây dựng nhà máy trong các khu công nghiệp, khu chế xuất → Đảm bảo về an toàn vệ sinh công nghiệp.* Dựa vào đặc điểm của từng nhà máy mà có thể ưu tiên nguyên tắc này, xem nhẹ nguyên tắc khác.Ví dụ : Xét các yếu tố có tính khoa học không ? Có tính kinh tế không ? Có tính thực tế không ?Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy1. Thu nhập thông tin :◙ Thu nhập, ghi chép các số liệu như diện tích, ranh giới, các điều kiện hạ tầng, môi trường, dân cư, dịch vụ công cộng.◙ Ghi các số liệu khảo sát địa chất công trình, hướng gió, thời tiết, độ ẩm không khí.◙ Vẽ sơ đồ địa điểm.* Các nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn địa điểm:Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy1. Thu nhập thông tin :ĐIẠ ĐIỂM XÂY DỰNG XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆPĐẶC ĐIỂM KHU ĐẤTLỰC LƯỢNG LAO ĐỘNG GIAO THÔNGGIÁ KHU ĐẤTTHỊ TRƯỜNGNĂNG LƯỢNGCẤP NƯỚCXỬ LÝ CHẤT THẢICHÍNH QUYỀNKHÍ HẬUCÁC ĐÒI HỎI KHÁCĐẶC ĐIỂM CỦA NGÀNH CÔNG NGHIỆPTÌNH TRẠNG PHÁT TRIỂN CỦA KHU VỰCQUI MÔ ĐẶC ĐIỂM CỦA XHCNTÁC ĐỘNG CỦA NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNGPhải xác định các nhân tố chính ảnh hưởng tới việc lựa chọn địa điểm xây dựng và các nhân tố chính này phải thể hiện được sự khác nhau giữa các địa điểm.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máySự ảnh hưởng của các nhân tố này không cố định theo thời gian Bảng thể hiện tác động theo thời gian của các nhân tố ảnh hưởngNhân tố lựa chọn địa điểmTầm quan trọngTác động theo thời gianNgắn hạnDài hạnTương laiCó ý nghĩa quyết địnhCung cấp nguyên vật liệuĐặc điểm khu đấtCấp nướcVị trí so với mạng lưới giao thôngCấp điệnChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máyBảng thể hiện tác động theo thời gian của các nhân tố ảnh hưởngNhà máy lân cậnNhân tố lựa chọn địa điểmTầm quan trọngTác động theo thời gianNgắn hạnDài hạnTương lai Ít có ý nghĩa quyết địnhLực lượng lao độngVị trí so với thị trường tiêu thụQui định về xây dựng, thuế, ...Định hướng phát triển kinh tế của khu vực...Xử lý chất thảiVị trí đến khu ởChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy1. Thu nhập thông tin :◙ Dự đoán sự thay đổi có lợi hoặc bất lợi theo thời gian của các nhân tố ảnh hưởng có ý nghĩa rất thiết thực trong quá trình đánh giá lựa chọn địa điểm.Ví dụ:● Nguyên liệu (1)● Điện nước (2)● Giao thông (3)● Vệ sinh môi trường (4)● Chính sách pháp luật (5)● Quan hệ xã hội (6)→ Lựa chọn nhân tố nào thể hiện sự khác biệt giữa các địa điểm A, B, C?Có thể (1), (2), (3), (6): nhân tố chính.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy1. Thu nhập thông tin :◙ Các nhân tố chính chỉ ảnh hưởng ở mức độ tương đối.Ví dụ: Trong thời gian đầu, khi xây dựng nhà máy ở ngoại thành thì yếu tố cơ sở hạ tầng bất lợi nhưng sau một thời gian, thành phố mở rộng ra ngoại thành thì yếu tố cơ sở hạ tầng không còn quan trọng nữa.☻ Có sáu nhóm nhân tố chính:(1) Nguyên liệu: yêu cầu về sản lượng, chất lượng, vận chuyển.(2) Cơ sở hạ tầng: giao thông, điện, nước.(3) Thị trường: nguyên liệu, thị trường sản phẩm.(4) Địa hình và đặc điểm khu đất.(5) Lực lượng lao động.(6) Quan hệ xã hộiChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy2. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy◙ Thu nhập thông tin liên quan đến địa điểm xây dựng nhà máy (từ các công ty kinh doanh hạ tầng kiến trúc, hoặc từ các dịch vụ công cộng).◙ Phân tích, đánh giá giữa các địa điểm để lựa chọn địa điểm tối ưu.Bước 1: Xác định mục đích của việc xây dựng nhà máy.Bước 2: Thống kê các nhân tố chính ảnh hưởng đến việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy và những nhân tố này phải thể hiện được sự khác nhau giữa các địa điểm.Bước 3: Xác định những yêu cầu của các nhân tố ảnh hưởng (giao thông, địa điểm, địa chất, điện, nước, ... ), đặc biệt là những yêu cầu có tính đặc thù của nhà máy.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy2. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máyBước 4: Tìm các địa điểm có khả năng xây dựng nhà máy.Bước 5: Kiểm tra các địa điểm, lựa chọn sơ bộ dựa trên những yêu cầu trên, loại các địa điểm không phù hợp.Bước 6: Xác định phương pháp đánh giá (dùng phương pháp này để lựa chọn các phương án đã được lựa chọn sau khi kiểm tra lựa chọn sơ bộ).Bước 7: Đánh giá các địa điểm đã lựa chọn sơ bộ dựa trên phương pháp đánh giá đã chọn ở trên.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY III. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy2. Trình tự lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máyBước 8: Chọn địa điểm tối ưu:● Nếu có một địa điểm tối ưu: chọn.● Nếu có nhiều địa điểm phù hợp: xét các yếu tố ưu tiên, sau đó nhà đầu tư quyết định lựa chọn địa điểm thích hợp.● Nếu không có địa điểm phù hợp: xác định lại phương pháp đánh giá và thực hiện lại các bước trên.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:◙ Từ những địa điểm tìm được thông qua tư vấn, quảng cáo, ... người ta tiến hành lựa chọn sơ bộ. Cơ sở để lựa chọn là các yêu cầu đặt ra của các nhân tố ảnh hưởng quan trọng. Một số lớn các địa điểm bị loại bởi chúng không đạt được những yêu cầu tối thiểu. Các địa điểm còn lại cần được đánh giá tiếp tục để tìm ra địa điểm tốt nhất.◙ Có nhiều phương pháp đánh giá để lựa chọn, trong đó có hai phương pháp thường được sử dụng hiện nay:Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:1. Phương pháp toạ độ vận chuyển◙ Phương pháp này được sử dụng để tìm ra các địa điểm xây dựng cho loại xí nghiệp công nghiệp có nhu cầu vận chuyển lớn.◙ Trên bản đồ của một hoặc vài đô thị có địa điểm dự kiến xây dựng nhà máy (S1, S2, S3, ...) người ta xác lập một hệ thống toạ độ X, Y. Trên đó xác định địa điểm của các hãng cung ứng nguyên vật liệu và hãng tiếp nhận sản phẩm. Mỗi điểm có hai thông tin chính là khối lượng vận chuyển (Tn) đi hoặc đến và điểm toạ độ theo phương Xn, Yn của nó.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:1. Phương pháp toạ độ vận chuyển◙ Địa điểm tối ưu: điểm cân bằng về quãng đường và khối lượng vận chuyển được xác định bằng toạ độ:XĐTU = (Tổng các Xn*Tn):(Tổng khối lượng vận chuyển đến và đi) = XttYĐTU = (Tổng các Yn*Tn):(Tổng khối lượng vận chuyển đến và đi) = Ytt◙ Điểm trung tâm này chính là địa điểm lý tưởng xây dựng nhà máy xét về phương diện vận chuyển. Địa điểm nào gần trung tâm này là địa điểm được chọn.◙ Phương pháp này thường được dùng cho khu vực có mật độ giao thông dày đặc và vơí giả thiết không kể đến giá cước vận chuyển khác nhau của từng loại hàng hoá.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 1. Phương pháp toạ độ vận chuyểnVí dụ:Các thông tinT(1000T)YXX.THãng cung ứngNguyên vật liệu chínhN16.4040256.000N22.5050125.02357.5N38.6020172.020172.0N41.60005684.0N54.2033138.636151.2Nguyên liệu phụN65.6046257.643Y.THãng tiếp nhậnSản phẩmT18.5050425.046391.0T21.504364.54669.0T33.002060.070210.041.901498.71374.7Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 1. Phương pháp toạ độ vận chuyểnVí dụ:Kết quả: Ytt = 1498.7 : 41.9 = 35.77 và Xtt = 1374.7 : 41.9 = 32.8Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 1. Phương pháp toạ độ vận chuyểnVí dụ về lựa chọn địa điểm xây dựng xí nghiệp công nghiệp bằng phương pháp toạ độ vận chuyển.Địa điểm lý tưởng điểm trung tâm về quãng đường và khối lượng vận chuyểnĐịa điểm xây dựng được chọnChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 1. Phương pháp toạ độ vận chuyểnVí dụ về lựa chọn địa điểm xây dựng xí nghiệp công nghiệp bằng phương pháp toạ độ vận chuyển.Chú thích: - Stt (32.8,35.77) là địa điểm lý tưởng, điểm trung tâm về quãng đường và khối lượng vận chuyển, S2 là địa điểm dược chọn.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :◙ Đây là phương pháp thường được sử dụng bởi các ưu điểm:● Phương pháp này xét đến một cách tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng, nên nó mang tính thực tế hơn so với các phương pháp chỉ dựa vào một hay một số ít các nhân tố để đánh giá.● Chú ý đến ý nghĩa hay giá trị so sánh của từng nhân tố trong quá trình đánh giá.● Độ chính xác, tính khách quan cao.● Sử dụng đơn giản do dùng một đơn vị thống nhất trong đánh giá (điểm) và có thể đánh giá nhiều phương án cùng một lúc.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :◙ Phương pháp này được tiến hành theo 5 bước sau:Bước 1 : Xác định các nhân tố cần đánh giá, nghĩa là xác định các nhân tố chính ảnh hưởng đến việc lựa chọn địa điểm xây dựng và các nhân tố chính nay phải thể hiện được sự khác nhau giữa các địa điểm lựa chọn.Ví dụ : (1), (2), (3), (6) : nhân tố chínhCó sáu nhóm nhân tố chính.Bước 2 : Xác định giá trị so sánh (theo %) của các nhóm và từng nhân tố trong mỗi nhóm.* Đây là bước có tính quyết định để lập nên hệ thống đánh giá theo điểm và cũng là điểm yếu nhất của phương pháp. Vì ở đây thể hiện nhiều tính chủ quan của người lập.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :* Giá trị so sánh (%) của từng nhân tố phụ thuộc vào đặc điểm của từng ngành công nghiệp, đặc điểm xí nghiệp và sự phát triển của cơ sở hạ tầng kỹ thuật – xã hội của khu vực.* Xác định bằng cách cho điểm cao đối với những nhân tố quan trọng và cho điểm thấp đối với những nhân tố ít quan trọng hơn. * Để hạn chế tính chủ quan thì dùng phương pháp ‘hỏi ý kiến chuyên gia’.* Hiệu quả của công việc này phụ thuộc rất nhiều vào cách lập các phiếu đánh giá.* Sau đó tổng kết, chỉnh lý và đưa ra một hệ thống giá trị của các nhân tố ảnh hưởng.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :Ví dụ tham khảo về phân chia nhóm xác định giá trị so sánh của các nhân tố ảnh hưởngChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Cho tất cả CN (CHLB Đức)Cho ngành CNTP (CHLB Đức)Thứ tựCác nhân tố ảnh hưởngGiá trị so sánh (%)Thứ tựCác nhân tố ảnh hưởngGiá trị so sánh (%)1Đặc điểm khu đất321Đặc điểm khu đất341.1Đặc điểm điều kiện địa hình khu đất26.71.1Đặc điểm điều kiện địa hình khu đất14.5Độ bằng phẳng6.9Độ bằng phẳng2.5Cấu trúc nền đất, khả năng chịu lực.5.9Cấu trúc nền đất, khả năng chịu lực.4.0Chủ sở hữu2.5Mực nước ngầm3.3Cảnh quan tự nhiên1.5Cảnh quan tự nhiên0.8Khoảng cách cách ly5.2Lũ lụt2.8Yếu tố truyền thống4.7Điều kiện khí hậu1.1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :Cho tất cả ngành CN (CHLB Đức)Cho ngành CNTP (CHLB Đức)1.2Giá khu đất5.31.2Giá khu đất141.3Độ lớn khu đất8.52Hạ tầng kỹ thuật382Hạ tầng kỹ thuật352.1Hệ thống giao thông132.1Hệ thống giao thông9.0Tiếp nối với giao thông đường bộ5.4Tiếp nối với giao thông đường bộ6.5Tiếp nối với giao thông đường sắt4.6Tiếp nối với giao thông đường sắt2.5Tiếp nối với sân bay2.0Tiếp nối với cảng, sông, biển1.0Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :Cho tất cả ngành CN (CHLB Đức)Cho ngành CNTP (CHLB Đức)2.2Cung cấp năng lượng11.32.2Cung cấp năng lượng7.0Cung cấp điện7.4Cung cấp điện5.3Cung cấp dầu lửa, khí đốt2.9Cung cấp dầu lửa, khí đốt1.7Sưởi ấm1.02.3Cấp nước6.92.3Cấp nước15Từ mạng chung7.5Từ giếng khoan tại chỗ7.52.4Xử lý nước thải3.92.4Xử lý nước thải, rác thải4.02.5Xử lý rác thải2.9Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :Cho tất cả ngành CN (CHLB Đức)Cho ngành CNTP (CHLB Đức)3Lực lượng lao động163Lực lượng lao động163.1Số lượng lao động5.33.1Vị trí trong thị trường LĐ8.03.2Chất lượng lao động5.43.2Mức lương4.03.3Các cơ sở giáo dục, dạy nghề5.33.3Các cơ sở giáo dục, dạy nghề1.13.4Đặc điểm con người địa phương1.53.5Nhà ở cho công nhân1.4Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :Cho tất cả ngành CN (CHLB Đức)Cho ngành CNTP (CHLB Đức)4Các nhân tố khác144Các nhân tố khác15.04.1Chính sách phát triển kinh tế4.54.1Thuế, cơ hội phát triển, hạn chế12.04.2Ngày nghĩ, lễ trong khu vực3.54.2XHCN ở lân cận3.04.3Thị trường6.0Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY 2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :Giá trị so sánh của từng nhân tố ảnh hưởng ví dụ cho nhà máy thực phẩm VNCác nhân tố ảnh hưởng: tổng giá trị 100%Đặc điểm khu đất: 31%Đặc điểm địa hình khu đất : 16%Cấu trúc nền đất : 5%Mực nước ngầm : 2.5%Ngập lụt : 1.5%Độ bằng phẳng : 3%Khí hậu : 1%Hình dáng và định hướng khu đất: 3%Giá khu đất : 9%Độ lớn khu đất : 6%Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Giá trị so sánh của từng nhân tố ảnh hưởng ví dụ cho nhà máy thực phẩm VNCác nhân tố ảnh hưởng:tổng giá trị 100%Hạ tầng kỹ thuật: 34%Cấp nước : 12%Cấp từ mạng công cộng : 5%Cấp từ giếng khoang riêng: 7.5%Giao thông : 10%vị trí tron mạng lưới đường : 4%Tiếp nối với đường bộ : 3.5%Tiếp nối với đường sắt : 1%Tiếp nối với cảng, sông, biển: 1.5%Năng lượng: 7%Cấp điện qua mạng chung : 5.3%Cấp điện qua trạm phát riêng : 1.5%Cấp hơi : 1.7%Xử lý nước thải : 3%Xử lý rác thải : 2%Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Giá trị so sánh của từng nhân tố ảnh hưởng ví dụ cho nhà máy thực phẩm VNCác nhân tố ảnh hưởng:tổng giá trị 100%Thị trường: 20%Cung cấp nguyên vật liệu : 14%Nguồn nguyên vật liệu : 10%Giá nguyên vật liệu : 4%Tiêu thụ sản phẩm : 6%Vị trí trong thị trường: 3%Đặc điểm thị trường: 3%Lực lượng lao động : 10%Vị trí trong thị trường sức lao động: 6%Nhà ở : 2%Công trình dịch vụ công cộng : 2%Quan hệ đô thị : 5%Vị trí so với khu dân cư : 2%Nhà máy lân cận : 3%Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan):Bước 3: Xác định mức đánh giá cho từng nhân tố ảnh hưởng* Khả năng đáp ứng yêu cầu của từng nhân tố ảnh hưởng được chia thành các mức khác nhau. Các mức này được xếp đặt theo trật tự giảm dần tương ứng với một thang điểm, ví dụ như: rất thuận lợi, thuận lợi, ít thuận lợi và không thuận lợi tương ứng với 4, 3, 2, 1 điểm. Tuỳ theo đặc điểm của từng nhân tố ảnh hưởng mà mức đành giá nhiều hoặc ít.Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan):Bước 3: * Phương pháp thông thường được dùng để xây dựng các mức đánh giá là phương pháp phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats). Phương pháp này giúp xác định các mặt mạnh, mặt yếu, các cơ hội phát triển ảnh hưởng đến nhân tố và những gì có thể trở thành nguy cơ đe doạ trong nhân tố đó.Ví dụ :Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :Bước 3: * Phương pháp thông thường được dùng để xây dựng các mức đánh giá là phương pháp phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats). Phương pháp này giúp xác định các mặt mạnh, mặt yếu, các cơ hội phát triển ảnh hưởng đến nhân tố và những gì có thể trở thành nguy cơ đe doạ trong nhân tố đó.Ví dụ :Tiêu chuẩn cho mức thang đánh giá nhân tố cung cấp nguyên liệu để lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy chế biến rau quảChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Nhân tố ảnh hưởng: ‘CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU’SWOTKhả năng cung cấp nguyên liệuMức đánh giáĐiểmMặt mạnh(Strengths)Khối lượng cung cấp cho công nghiệp chế biến lớn với chất lượng tốt, khả năng cung cấp lâu dài. Vùng trồng rau quả có truyền thống. Điều kiện giao thông vận chuyển tốt (1)Rất thuận lợi4Mặt yếu(Weaknesses)KhôngCơ hội(Opportunities)Tương lai tại đây sẽ trở thành vùng chuyên canh lớn.Đe doạ(Threats)KhôngChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Nhân tố ảnh hưởng: ‘CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU’SWOTKhả năng cung cấp nguyên liệuMức đánh giáĐiểmMặt mạnh(Strengths)Như (1) Thuận lợi 3Mặt yếu(Weaknesses)Các cơ sở cung ứng rau quả đã tồn tại được tổ chức tốt nhưng số lượng không nhiều.Khoảng cách tới nguồn cung cấp 10 đến 20 km Cơ hội(Opportunities)Vùng nguyên liệu có tiềm năng phát triển Đe doạ(Threats)Không Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Nhân tố ảnh hưởng: ‘CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU’SWOTKhả năng cung cấp nguyên liệuMức đánh giáĐiểmMặt mạnh(Strengths)Khối lượng rau quả cung cấp lớn, chất lượng phù hợp. Ít Thuận lợi 2Mặt yếu(Weaknesses)Điều kiện vận chuyển trong khu vực nguyên liệu thấp, các cơ sở cung ứng rau quả đã có nhưng ít. Khoảng cách đến các cơ sở cung ứng nguyên liệu đến 30 km Cơ hội(Opportunities)Chưa rõ Đe doạ(Threats)Không Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Nhân tố ảnh hưởng: ‘CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU’SWOTKhả năng cung cấp nguyên liệuMức đánh giáĐiểmMặt mạnh(Strengths)Khối lượng rau quả đủ cung cấp, khối lượng đạt yêu cầu Không thuận lợi 1Mặt yếu(Weaknesses)Cơ sở trồng rau phân bố rải rácĐiều kiện vận chuyển trong khu vực nguyên liệu thấp Cơ hội(Opportunities)Chưa rõ Đe doạ(Threats)Sự phát triển của cơ sở thu mua, bảo quản rau quả còn chưa rõ ràng Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY IV. Một số phương pháp đánh giá việc chọn địa điểm xây dựng nhà máy:2. Phương pháp đánh giá theo điểm (phương pháp sử dụng tổng hợp các yếu tố có liên quan) :Bước 4 : Xác định hệ số của các nhân tố ảnh hưởng (chuyển từ dạng % sang dạng điểm)Hệ số của nhân tố = (Giá trị của các nhân tố theo % * 4 điểm) : (Số điểm lớn nhất trong mức đánh giá)Bước 5 : Thành lập hệ thống đánh giá theo điểm.Ví dụ :Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamChương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12341. Đặc điểm khu đất1.1. Đặc điểm địa hình1.1.1. Cấu trúc nền đất (kết quả khoan)Rất thuận lợi32121Thuận lợi271414Ít thuận lợi1Không thuận lợi0Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12341.1.2. Hình dáng và định hướng khu đấtRất thuận lợi341212Thuận lợi288Không thuận lợi11.1.3. Độ bằng phẳng của khu đấtBằng phẳng341212Mấp mô28Rất mấp mô141.1.4. Mực nước ngầm dưới cao độ mặt đất5m và hơn33991 – 5 m261m và ít hơn13Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12341.1.5. Khả năng ngập lụtKhông236Ít133Có khả năng001.1.6. Điều kiện khí hậu (bão, lượng mưa)Rất thuận lợi44Thuận lợi31333Ít thuận lợi2Không thuận lợi1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12341.2. Giá khu đấtRất phù hợp5Phù hợp 428Chấp nhận được3Hơi cao2Quá cao11.3. Độ lớn khu đất (ha)Đạt được2122424Xấp xỉ với yêu cầu11212Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12342. Hạ tầng kỹ thuật2.1. Cấp nước2.1.1. Từ giếng khoan2.1.1.1. Khả năng khoanKhoan được, rẻ34121212Khoan được, đắt28Có khả năng12.1.1.2. Khả năng hút (m3/h)Lớn339Đạt yêu cầu266Vừa đạt yêu cầu13Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12342.1.1.3. Đặc điểm của nước (độ cứng, nhiệt độ trung bình, ...)Rất phù hợp339Phù hợp266Còn phù hợp132.1.2. Cấp từ mạng của đô thịMạng đã có, tiếp nối rẻ415Mạng đã có, tiếp nối vừa310Mạng đã có, tiếp nối đắt255Mạng sắp có1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12342.2. Giao thông2.2.1. Vị trí trong mạng lưới đường bộRất thuận tiện315Thuận tiện251010Chấp nhận được152.2.2. Giao thông nối đến mạng lưới đường bộĐã có315Phải XD, nhưng thuận lợi25101010XD phức tạp1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12342.2. Giao thông2.2.3. Giao thông nối đến cảng, cửa sôngRất thuận lợi3Thuận lợi224Không thuận lợi1222.2.4. Giao thông nối đến mạng lưới đường sắtĐã có313Phải XD, nhưng thuận lợi22XD phức tạp1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12342.3. Năng lượng2.3.1. Điện2.3.1.1. Qua mạng lưới chung (tiếp nối, chi phí xây dựng)Rất thuận lợi4Thuận lợi312Ít thuận lợi24888Không thuận lợi12.3.1.2. Qua trạm phát riêng (chi phí xây dựng, vận hành)Thấp366Trung bình2244Cao1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12342.3.2. Hơi nước (chi phí xây dựng, vận hành)Thấp366Trung bình2244Cao12.4. Xử lý nước thải (chi phí cho hệ thống xử lý nước thải) Thấp3412Trung bình2888Cao12.5. Xử lý rác thải (tình trạng các cơ sở xử lý, khả năng tận dụng phế thải)Rất thuận lợi4Thuận lợi32666Ít thuận lợi2Không thuận lợi12Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12343. Nhân tố thị trường3.1. Cung cấp nguyên liệu3.1.1. Khả năng cung cấpRất thuận lợi44040Thuận lợi3103030Ít thuận lợi2Không thuận lợi13.1.2. Giá nguyên vật liệuRất thấp4161616Thấp3412Chấp nhận được2Hơi cao1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12343.2. Tiêu thụ sản phẩm3.2.1. Vị trí đến thị trường tiêu thụRất thuận lợi312121212Thuận lợi24Phù hợp yêu cầu13.2.2. Quan hệ thị trường trong khu vựcRất thuận lợi4Thuận lợi3399Ít thuận lợi266Không thuận lợi1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12344. Lực lượng lao động4.1. Vị trí trên thị trường sức lao độngLao động nhiều324242424Lao động có sẵn28Lao động vừa đủ14.2. Nhà ở (khả năng thuê, mua, giá cả)Rất thuận lợi4Thuận lợi3266Khan hiếm nhà ở2Rất thiếu nhà ở122Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12344.3. Công trình dịch vụ công cộng (khả năng sử dụng chung với khu dân dụng)Rất thuận lợi4Thuận lợi326Ít thuận lợi2444Không thuận lợi1Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số12345. Quan hệ đô thị5.1. Nhà máy lân cậnCó lợi31212Không có lợi2488Có hại do bụi, khí thải, ...15.2. Vị trí đến khu dân cư (thời gian đi làm)10 – 20 phút4820 – 30 phút32630 – 40 phút2640 và hơn14Chương 2: CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG NHÀ MÁY Hệ thống đánh giá lựa chọn địa điểm xây dựng XNCN thực phẩm Việt NamCác nhân tố địa điểmMức đánh giáĐiểmHSGTĐịa điểm số1234Tổng số điểm400337312287280Tổng số %10085787170Vị trí xếp đặt theo điểm1234Địa điểm chọn► Phương pháp đánh giá này thường dùng đối với các nhà máy có qui mô lớn