Cơ sở thiết kế máy - Chương 12: Ổ trượt

Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 1 Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc 12.1 Khái niệm chung 12.2 Vật liệu chế tạo ổ trượt 12.3 Nguyên lý bôi trơn thủy động 12.4 Khả năng tải của ổ trượt 12.5 Các dạng hỏng và chỉ tiêu tính 12.6 Tính toán ổ trượt 12.7 Ổ bôi trơn thủy tỉnh 12.8 Ổ bôi trơn khí động Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 2 Chương 12 Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc Ưu nhược điểm Phân loại Kết cấu thông thường Phạm vi sử dụng 12.1 Khái niệm chung: Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 3 Cấu tạo chung  Theo hình dạng bề mặt làm việc: trụ, nón, cầu, phẳng  Theo khả năng chịu tải: đỡ, chặn, đỡ chặn  Theo phương pháp bôi trơn: thuỷ động, thuỷ tĩnh, khí Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc  Độ tin cậy cao ở vận tốc lớn  Chịu tải va đập  Làm việc êm  Kết cấu đơn giản  Kích thước hướng kính nhỏ, dọc trục lớn  Tổn thất ma sát lớn  Yêu cầu chăm sóc, bảo trì thường xuyên  Vị trí cần ổ rời hai nữa  Tốc độ rất cao hay rất thấp  Kích thước quá lớn  Có tải va đập  Làm việc trong môi trường ăn mòn, nhiệt cao 12.2 Vật liệu chế tạo ổ trượt: Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 4 Chủ yếu là lót ổ, thường chọn vật liệu thoả bền mỏi, có kả năng chống mòn và dính, hệ số ma sát với trục thấp, dễ hình thành màng dầu bôi trơn, dẫn nhiệt và chạy mòn tốt. Vật liệu phi kim loại: Chống dính, chạy mòn tốt, có thể bôi trơn bằng nước hoặc sử dụng trong môi trường ăn mòn (chất dẽo, gỗ, textolit, polyamid). Vật liệu kim loại:  Đồng thanh: cơ tính cao, thích hợp áp suất cao và vận tốc trung bình (BrSnP10-1, BrSnPb10-10, BrPb30, BrSnZnPb6-6-3, BrSnZnPb5-5-5).  Babit:rất mềm thường tráng thành lớp mỏng (B83, B89, B91, B93, B16).  Hợp kim nhôm: hệ số ma sát thấp, dẫn nhiệt chạy mòn tốt nhưng dễ xước.  Gang xám: dùng với trục chạy chậm, áp suất thấp. Vật liệu gốm kim loại:dùng kim loại thiêu kết như bộ đồng thanh grafit, sắt grafit... Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc Ma sát trong ổ trượt:  Ma sát ướt (f = 0,001 – 0,008):  Ma sát nữa ướt (f = 0,01 – 0,1)  Ma sát nữa khô (f = 0,1 – 0,4)  Ma sát khô (f = 0,4 – 1) 12.3 Nguyên lý bôi trơn thuỷ động: Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 5 Định luật Petrov:  Từ định luật Newton ta suy ra hệ số ma sát trong trường hợp ổ trượt ta viết lại dưới dạng định luật Petrov để thấy được quan hệ tuyến tính giữa f và như sau: Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc Nguyên lý và điều kiện bôi trơn thuỷ động  Khe hở hình chêm  Dầu phải có độ nhớt nhất định và chảy qua chêm  Vector vận tốc tương đối giữa hai bề mặt là phù hợp Chiều dày tối thiểu của lớp dầu: 12.4 Khả năng tải của ổ trượt: Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 6 Ba giai đoạn bôi trơn theo tốc độ quay của ổ trượt. Khả năng tải của lớp dầu bôi trơn trong ổ trượt (tải trọng hướng kính tối đa mà ổ có thể mang được): Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc 12.4 Các dạng hỏng và chỉ tiêu tính: Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 7 Mòn: khi điều kiện bôi trơn ma sát ướt không thoả hoặc có nhiều hạt mài rơi vào bề mặt làm việc của ổ trượt. Chỉ tiêu tính toán ổ trượt:  Tính toán ma sát ướt: tính bề dày lớp dầu.  Tính toán quy ước ổ trượt: tính theo p hoặc pv.  Tính toán nhiệt. Dính: thường xảy ra với ổ trượt chịu tải trọng lớn và các bề mặt làm từ vật liệu mềm. Tróc rỗ bề mặt do mỏi: thường xảy ra với ổ chịu tải va đập. Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc 12.5 Tính toán ổ trượt: Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 8 Tính toán bôi trơn ma sát ướt:  Chỉ tiêu:  Trình tự. Tính toán bôi trơn ma sát nữa ướt (tính quy ước):  Với ổ quay chậm, bôi trơn gián đoạn:  Với ổ quay với vận tốc trung bình: Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc Tính toán nhiệt cho ổ trượt:  Cơ sở tính toán cân bằng nhiệt: 12.6 Ổ bôi trơn thuỷ tĩnh: Nguyên lý hoạt động. Môn học Cơ Sở Thiết Kế Máy Slide 9 Chương 12: Ổ trượt Trần Thiên Phúc 12.7 Ổ bôi trơn khí động và khí tĩnh: Nguyên lý hoạt động.