Chèn ép tủy cấp - Mãn

BS .TRÖÔNG XUAÂN MAI KHOA NGOAÏI THAÀN KINH CHEØN EÙP TUÛY CAÁP- MAÕN I- CAÙC NGUYEÂN NHAÂN THÖÔØNG GAËP 1.Chaán thöông gaây tuï maùu hoaëc gaãy thaân soáng hoaëc traät maët khôùp gaây cheøn eùp vaøo tuûy. 2.Thoaùi hoùa – thoaùt vò ñóa ñeäm , gai xöông. 3 Beänh lyù maïch maùu -Maùu tuï NMC hoaëc DMC 4.Vieâm nhieãm – vieâm ña khôùp daïng thaáp .. 5. Nhieãm truøng - Lao coät soáng –Abceøs vaø tuï muõ ngoaøi maøng cöùng. 6. U laønh hoaëc aùc tính . U tuûy coù 2 nhoùm:: Noäi tuûy chieám 10%. U noäi tuûy thöôøng gaëp nhaát laø u teá baøo maøng oáng noäi tuûy , u teá baøo thaàn kinh ñeäm. Ngoïai tuûy chieám 90%. U ngoaïi tuûy tieân phaùt nhö : u sôïi thaàn kinh , u maøng tuûy laønh tính. I- CAÙC NGUYEÂN NHAÂN THÖÔØNG GAËP Ung thö di caên: Carcinoma (ñaëc bieät töø pheá quaûn , vuù hoaëc tieàn lieät tuyeán). I- CAÙC NGUYEÂN NHAÂN THÖÔØNG GAËP II . LAÂM SAØNG : Baát cöù loïai u naøo daãn ñeán roái loïan chöùc naêng tuûy , khieám khuyeát thaàn kinh laø do cheøn eùp tröïc tieáp , gaây thieáu maùu thöù phaùt sau taéc ngheõn ñoäng- tónh maïch hoaëc do xaâm laán ( tröôøng hôïp caùc sang thöông trong tuûy ) . Bieåu hieän laâm saøng tuøy thuoäc vaøo phaïm vi vaø möùc ñoä cheøn eùp tuûy . II . LAÂM SAØNG : Trieäu chöùng vaän ñoäng bao goàm Deã meät vaø daùng ñi caùch hoài. Toån thöông tuûy coå gaây lieät töù chi. Toån thöông tuûy ngöïc gaây lieät 2 chaân. Beänh coät soáng löng aûnh höôûng ñeán L4L5 vaø reã thaàn kinh cuøng. II . LAÂM SAØNG Trieäu chöùng caûm giaùc Dò caûm vaø maát caûm giaùc. Caûm giaùc noâng , saâu vaø caûm giaùc xuùc giaùc giaûm. II . LAÂM SAØNG Phaûn xaï gaân cô: Taêng döôùi möùc cheøn eùp tuûy. Maát ôû möùc cheøn eùp tuûy. Bình thöôøng treân möùc cheøn eùp. Thay ñoåi phaûn xaï coù theå khoâng truøng khôùp vôùi möùc caûm giaùc. II . LAÂM SAØNG : Roái loaïn cô voøng : ñaëc bieät xuaát hieän muoän trong cheøn eùp tuûy coå vaø ngöïc . Cheøn eùp chuøm ñuoâi ngöïa gaây thoaùt vò trung taâm : Maát caûm giaùc quanh haäu moân . Ñau reã caû 2 chaân . Bí tieåu . II . LAÂM SAØNG : DAÏNG LAÂM SAØNG KINH ÑIEÅN : 1.Hoäi chöùng taïi nôi toån thöông: Giuùp xaùc ñònh vò trí toån thöông. + Hoäi chöùng reã tuûy , bieåu hieän caû vaän ñoäng ( lieät cô , teo cô ) , caûm giaùc giaûm / maát caûm giaùc vaø ñau theo reã ) . Ñau nhoùi coù vò trí coá ñònh , ñau taêng khi cöû ñoäng laøm taêng aùp löïc trong oáng soáng . II . LAÂM SAØNG : 1.Hoäi chöùng taïi nôi toån thöông: + Kieåu ngoïai bieân: theo phaân boá reã tuûy taïi möùc toån thöông. Thöôøng laø caùc reã coå caùnh tay, hoaëc caùc reã lieân söôøn. Tröôøng hôïp toån thöông noùn tuûy thì trieäu chöùng reã phaân boá ôû chi döôùi, naèm choàng leân hoäi chöùng döôùi nôi toån thöông . II . LAÂM SAØNG 2 . Hoäi chöùng taïi coät soáng: Vôùi co cô caïnh coät soáng vaø cöùng coät soáng khu truù Ñau khu truù xuaát hieän hoaëc taêng khi aán vaøo moûm gai ñoát soáng. Treû em thöôøng thaáy guø hoaëc veïo coät soáng. II . LAÂM SAØNG 3 . Hoäi chöùng döôùi nôi toån thöông : -Laø trieäu chöùng do toån thöông caùc boù daøi, daãn truyeàn caûm giaùc vaø vaän ñoäng trong tuûy soáng. II . LAÂM SAØNG 3 . Hoäi chöùng döôùi nôi toån thöông: + Caùc roái loïan döôùi nôi thöông toån thöôøng bò boû soùt luùc ban ñaàu vaø caùc bieåu hieän raát thay ñoåi khoâng coù vò trí coá ñònh . Dò caûm. Chuoät ruùt. Ñau : ôû giai ñoïan sau môùi ghi nhaän, giaûm caûm giaùc toaøn theå döôùi nôi thöông toån maø giôùi haïn treân laø ñaàu döôùi cuûa cheøn eùp tuûy soáng , bieåu hieän : II . LAÂM SAØNG + Caùc roái loïan döôùi nôi thöông toån Hoäi chöùng caûm giaùc coät soáng. Hoäi chöùng boù gai ñoài thò +Caùc roái loïan veà vaän ñoäng khôûi ñaàu: -Roái loaïn ñi caùch hoài khoâng ñau. -Sau ñoù bieåu hieän daàn daàn qua trieäu chöùng thöông toån boù thaùp , lieät nheï hai chi döôùi hoaëc töù chi vôùi daáu Babinski. +Caùc roái loïan cô voøng thöôøng raát muoän,bieåu hieän roái loïan ñi tieåu hay nhöõng ñôït bí tieåu. +Sau cuøng caùc roái loïan vaän maïch vaø giao caûm coù theå aûnh höôûng treân vuøng da döôùi nôi toån thöông nhö giaõn maïch , ñoû da , taêng hoaëc giaûm tieát moà hoâi . III. CAÄN LAÂM SAØNG 1.Dòch naõo tuûy: thöôøng aùnh vaøng, protein taêng cao, baïch caàu bình thöôøng hoaëc taêng cao , glucose bình thöôøng hoaëc giaûm . Queckenstedt’s test luùc choïc doø tuûy soáng coù theå cho thaáy taéc ngheõn 1 phaàn hoaëc toaøn phaàn oáng soáng. 2.Xquang coät soáng coù theå bình thöôøng hoaëc baát thöôøng. 3.Myelography. 4.CTscan vaø MRI: caàn thieát ñeå thaáy nhieàu chi tieát hôn veà caùc thöông toån vaø ñònh vò chính xaùc. Chaán thöông tuï maùu NMC tuûy, cheøn eùp phuø tuûy Veát thöông xuyeân thaáu tuûy coå, daäp, xuaát huyeát tuûy, maùu tuï NMC. Coù dò vaät kim loaïi. VEÁT THÖÔNG XUYEÂN THAÁU TUÛY COÅ , DAÄP TUÛY , XUAÁT HUYEÁT TUÛY , MAÙU TUÏ NMC , COÙ DÒ VAÄT KIM LOAÏI CHAÁN THÖÔNG COÄT SOÁNG COÅ Vieâm nhieãm,abcess trong oáng soáng tuûy VIEÂM NHIEÃM ABCESS TRONG OÁNG SOÁNGTUÛY VIEÂM NHIEÃM ABCESS TRONG OÁNG SOÁNG TUÛY VIEÂM NHIEÃM ABCESS TRONG OÁNG SOÁNG TUÛY U ñænh phoåi (Pancoast tumor), xaâm laán maøng phoåi, thaønh ngöïc, oáng soáng, cheøn eùp tuûy. U PHOÅI U ÑÆNH PHOÅI XAÂM LAÁN MAØNG PHOÅI , THAØNH NGÖÏC OÁNG SOÁNG , CHEØN EÙP TUÛY U ÑÆNH PHOÅI XAÂM LAÁN MAØNG PHOÅI , THAØNH NGÖÏC , OÁNG SOÁNG , CHEØN EÙP TUÛY U ÑÆNH PHOÅI XAÂM LAÁN MAØNG PHOÅI , THAØNH NGÖÏC , OÁNG SOÁNG , CHEØN EÙP TUÛY EPENDIMOMA NEURINOMA CHEØN EÙP TỦY NEURINOMA CHEØN EÙP TUÛY NEURINOMA CHEØN EÙP TUÛY CHAÁN THÖÔNG COÄT SOÁNG COÅ NEUROGEGIC TUMOR NEUROGEGIC TUMOR NEUROGEGIC TUMOR K PHOÅI DI CAÊN TUÛY PHÌ ÑAÏI DAÂY CHAÈNG VAØNG CHEØN EÙP TUÛY VOÂI HOÙA DAÂY CHAÈNG DOÏC SAU NEURINOMA NEURINOMA LAO COÄT SOÁNG IV. CHAÅN ÑOÙAN: Döïa vaøo laâm saøng vaø caän laâm saøng V. ÑIEÀU TRÒ : Ñieàu trò phuï thuoäc vaøo ñaëc tính cuûa sang thöông. + Caùc di caên ngoøai maøng cöùng phaûi ñöôïc ñieàu trò giaûi eùp caáp cöùu. +Tuøy thuoäc vaøo ñaëc tính cuûa u nguyeân phaùt , chuùng ñöôïc kieåm soùat baèng thuoác : Giaûm ñau. Corticoides. Xaï trò. Hormon trò lieäu. V. ÑIEÀU TRÒ : Caét baûn soáng giaûi eùp thöôøng khoâng caàn thieát. Caùc sang thöông trong maøng cöùng (nhöng ngoaøi tuûy) toát nhaát laø laáy boû neáu coù theå. Caùc u trong tuûy ñieàu trò baèng phaåu thuaät giaûi eùp vaø caét boû khi coù theå; xaï trò . Caét baûn soáng giaûi eùp thöôøng khoâng caàn thieát. Caùc sang thöông trong maøng cöùng (nhöng ngoaøi tuûy) toát nhaát laø laáy boû neáu coù theå. Caùc u trong tuûy ñieàu trò baèng phaåu thuaät giaûi eùp vaø caét boû khi coù theå;xaï trò . XIN CHAÂN THAØNH CAÙM ÔN