Câu 2: Trình bày tính chất cơ lý của lớp bề mặt chi tiết gia công.
Tính chất cơ lý của bề mặt chi tiết gia công được biểu thị bằng độ cứng bề mặt, sự biến đổi cấu trúc mạng tinh thể lớp bề mặt, độ lớn và dấu của ứng suát trong lớp lớp bề mặt, chiều sâu của lứop biến cứng.
a) Hiện tượng biến cứng của lớp bề mặt: Trong quá trình gia công dưới tác dụng của lực cắt làm số lệch mạng tinh thể và gây ra diến dạng ở vùng trước và sau khi cắt. Từ đó phôi kim loại được tạo ra do biến dạng dẻo của các hạt kim loại giữa các tinh thể kim loại xuất hiện ứng suất, thể tích riêng tăng và mật độ kim laọi giảm ở vùng cắt. Đã làm giới hạn bền, độ cứng, độ giòn của lớp bề mặt được nâng cao ngược lại đọ dẻo dai thì lai giảm. Kết quả tổng hợp là lớp bề mặt bị cứng nguội, chắc lại và có độ cứng tế vi cao.
Mức độ biên cứng + chiều sâu lớp biến cứng bề mặt phụ thuộc vào tác dụng của lực cắt, mức độ biến dạng dẻo của kim loại và ảnh hưởng của nhiệt sinh ra trong vùng cắt. Cụ thể khi F tăng làm cho mức đọ biến dạng dẻo của vật liệu tăng mức độ biến cứng và chiều sâu lớp biến cứng tăng. Còn nhiệt phát sinh trong vùng cắt sẽ hạn chế biến cứng bề mặt. Vậy mức độ biến cứng phụ thuộc vào tỷ lệ tác động giữa hai yêu tố lực cắt và nhiệt sing ra trong vùng cắt.
b) Ứng suất dư lớp bề mặt: Khi gia công bề mặt xẩy ra hiên tượng tòn tại ứng suất dư trong bề mặt có trị số và dấu của ứng suất dư phụ thuộc điều kiện gia công cụ thể. Sau đây là các nguyên nhân chủ yếu gây ra ứg suất dư trong lớp bề mặt của chi tiết máy:
1. Khi cắt một lớp mỏng vật liệu, trường lực xuất hiện gây ra biến dạng dẻo không đều ở từng khu vực trong lớp bề mặt. Khi trường lực mất đi biến dạng dẻo gây ra ứng suất dư trong lớp bề mặt.
2.Biến dạng dẻo sinh ra khi cắt làm chắc lớp vật liệu bề mặt,làm tăng thể tích riêng của lớp kim loại mỏng ngoài cùng. Lớp kim loại ở bên trong do không bị biến dạng dẻo nên có thể tích riêng không đổi. Lớp kim loại ngoài cùng có xu hướng tăng thể tích gây ra ứng suất dư nén đẻ cân bằng thì lớp kim loại bên trong phải sinh ra ứng suất dư kéo.
3. Nhiệt sinh ra tại vùng cắt có tác dụng nung nóng cục bộ lứop mỏng bề mặt ngoài sẽ làm cho bề mặt ngoài có modun đàn hồi giảm và sau khi cắt lớp vật liệu ở bề mặt bị nguội nhanh hơn sẽ bị co lại sinh ra ứng suất dư kéo, để cân bằng thì lớp kim loại bên trong phải có ứng suất dư nén.
4. Kim loại bị chuyển pha trong quá trình cắt và nhiệt độ tạo ra ở vùng cắt làm biến đổi cấu trúc của vật liệu dẫn đến sự thay đổi thể tích của kim loại. Cụ thể là lớp kim loại nào hình thành có cấu trúc với thể tích riêng lớn thì sẽ tạo ra ứng suất dư nén còn lớp kim loại nào hình thành có cấu trúc với thể tích riêng bé thì sẽ tạo ra ứng suất dư kéo để tạo trạng thái cân bằng.
20 trang |
Chia sẻ: tlsuongmuoi | Lượt xem: 2003 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Câu hỏi và đáp án ôn thi môn chi tiết máy trường học viện kỹ thuật quân sự, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
trªn trôc .
B1 phay r·nh then cã c¸c c¸ch sau:
Dïng dao phay ®Üa ba mÆt .
Chän dao cã ®êng kÝnh phï hîp víi b¸n kÝnh Rcña r·nh .BÒ dµy dao b»ng bÒ réng r·nh .
Khi gia c«ng : dao quay vµ ®øng yªn bµn m¸y mang vËt ch¹y S ®Î c¾t hÕt chiÒu dµI r·nh .
Víi c¸ch nµy cho n¨ng suÊt kh¸ cao nÕu ®êng kÝnh dao ®ñ lín. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy cho ®é chÝnh x¸c vÒ bÒ réng r·nh kÐm ,cã khi sai sè lín tíi 0.1mm v× mÆt ®Çu dao kh«ng vu«ng gãc víi trôc dao ,do trôc chÝnh cã ®é ®¶o .
§Ó kh¾c phôc ngêi ta dïng dao ®Üa cã bÒ dµy nhá c¾t lÇmhi ®êng chuyÓn dao : dïng hai dao ®Üa céng víi mét miÕng ®Öm ë gi÷a ghÐp l¹i ®Î tæng bÒ dµy b»ng bÒ réng r·nh .
dïng dao phay ngãn :
chän dao cã ®êng kÝnh b»ng bÒ réng r·nh.
Khi gai c«ng dao quay vµ ®øng yªn mét chç bµn m¸y mang chi tiÕt ch¹y dao S ®Î c¾t hÕt hai chiÒu dµI r·nh .Nhng nÕu dïng dao pahy ngãn th«ng thêng th× tríc khi dao phay r·nh then ta ph¶I khoan mét lç cã ®ñ ®é s©u b»ng ®é saau b»ng ®é s©u r·nh sau ®ã míi thùc hiÖn phay .V× laäi dao phay ngãn th«ng th¬ng chØ c¸t ®îc b»ng lìi c¾t trªn mÆt trô cña dao .
NÕu dïng dao phay r·nh then chuyªn dïng th× khong cÇn khaon lç tríc khi phay . Do lo¹i dao nµu cã c¶ líi c¾t ë mÆt ®µu cña dao võa ¨n s©u vµo c¹nh bªn .
B2 Xoay r·nh then hoa thùc chÊt lµ cã nhiÒu r·nh then cïng trªn mét mÆt trô .
§Ó phay cã thÓ thùc hiÖn b»ng 1 hoÆc 2 lÇn c¾t theo s¬ ®å lÇn
LÇn c¾t 1: dïng dao phay ®Üa th«ng thêng(hai hoÆc ba mÆt ) c¸t ®Î t¹o ra hai c¹nh bªn cña then trªn hai then c¸ch ®Òu . Sau ®ã thùc hiÖn ph©n ®é ®Ó gia c«ng hai c¹nh bªn cña hai then kÕ tiÕp .cø lµm nh vËy ®Ó gia c«ng hÕt c¹nh bªn cña then
LÇn c¾t 2 : dïng dao phay ®Üa ®Þnh h×nh ®Î c¾t nèt ®¸y then ë d¹ng cung trßn sau c¾t r·nh ph¶I ph©n ®é .
H×nh B thùc hiÖn mét lÇn c¾t .
Dïng dao phay ®Þnh h×nh cho c¶ r·nh then . Gia c«ng tõng r·nh then mét sau ®ã ph©n ®é ®Ó gia c«ng r·nh tiÕp theo .
NgoµI gia ngêi ta cßn dïng ph¬ng ph¸p c¾t bao h×nh ®Ó gia c«ng then hoa .
CÇn cã dao phay l¨n trôc vÝt ,m¸y phay chuyªn dïng .
Dao quay liªn tôc n vßng vËt quay liªn tôc n’ vßng gi÷a hai chuyÓn ®éng nµy bÞ rµng buéc bëi xÝch bao h×nh vµ dao sÏ c¾t liªn tôc , võa ¨n khíp võa c¾t .Ph¬ng ph¸p nµy cho n¨ng suÊt cao.
C©u10). Phay ®Þnh h×nh .
®Ó phay mÆt ®Þnh h×nh cã hai c¸ch .
c¸ch 1 . Phay b»ng dao ®Þnh h×nh.
ChÕ t¹o dao ®Þnh h×nh mµ biªn d¹ng cña nã phï hîp víi biªn d¹ng vËt cÇn gia c«ng .
Khi gia c«ng ta chØ viÖc cho dao quay n vßng vµ ®øng yªn t¹i chç . Bµn m¸y mang vËt gia c«ng ch¹y dao S ®Ó c¾t hÕt chiÒu dµI vËt gia c«ng .
Riªng víi vËt cã mÆt ®Þnh h×nh!!!!!!!!! sau ®ã gia c«ng xong mét mÆt ta ph¶I thùc hiÖn ph©n ®é ®Ó gia c«ng mÆt tiÕp theo .§iÒu nµy dïng ®Ó gia c«ng b¸nh r¨ng .
C¸ch 2 .Phay chÐp h×nh theo dìng (mÉu).
§èi víi ph¬ng ph¸p nµy cã nh÷ng s¬ ®å gia c«ng kh¸c nhau .
vËt gia c«ng vµ dìng ®îc l¾p ®ång trôc vµ ®îc quay ®ång trôc trªn bµn quay . Biªn d¹ng cu¶ dìng ph¶I phï hîp víi biªn d¹ng cña vËt gia c«ng .Thêng lµm dìng to h¬n chi tiÕt do cµng to cµng dÔ lµm chÝnh x¸c .
Trôc dao vµ trôc con l¨n ®¬ch bè trÝ trªn kho¶ng c¸ch A kh«ng ®æi ,con l¨n lu«n ®îc tiÕp xóc víi dìng nhê ®èi träng G kÐo toµn bé tÊm trît trªn ®ã cã bµn quay,dìng , chi tiÕt vÒ bªn tr¸I tÊm trît sÏ mang bµn dao ch¹y ngang Sn mét c¸ch tù do vµ bµn quay quay dao sÏ c¾t ra ®îc chi tiÕt cã biªn d¹ng phï hîp víi biªn d¹ng dìng
C©u11: Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi khoan.
Tr¶ lêi:
Khoan lµ ph¬ng ph¸p phæ th«ng nhÊt ®Ó gia c«ng lç trªn vËt liªu ®Æc(cha cã lç s½n).
B»ng ph¬ng ph¸p khoan cã thÓ gia c«ng dîc lç tõ 0,1mm-80mm,ph¶I cã dao lµ mòi khoan,mòi dao th«ng dông nhÊt lµ mòi dao rôét gµ ,ngoµI ra cßn cã mòi khoan s©u,mòi khoan ®Æc biÖt ,nßng sóng ,mòi khoan ®Þa chÊt .
Khoan ®îc thùc hiÖn trªn m¸y khoan, m¸ydoa, m¸y tiÖn, r¬v«nve, b¸n tù ®éng.
NgoµI viÖc khoan lç ®Æc ,cßn cã thÓ khoan më réng lç ®· cã s½n.Chó ý:nh÷ng lç sau khi ®óc ,rÌn dËp kh«ng nªn dïng ph¬ng ph¸p khoan më réng dobÒ mÆt c¸c lç ph«I ®ã thêng bÞ chai cøng ,khi dïng ph¬ng ph¸p khoan më réng dÔ bÞ g·y mòi khoan hoÆc lç gia c«ng bÞ cong hoÆc khã c¾t .
NÕu gia c«ng c¸c lç lín nªn thùc hiÖn khoan dÇn ®Ó ®i ®Õn kÝch thíc yªu cÇu . V× nÕu dïng mòi khoan lín khoan mét lÇn th× lùc c¾t vµ c«ng suÊt rÊt lín cã khi khoan kh«ng ®ñ c«ng suÊt .
Khoan ®¹t cÊp chÝnh x¸c C12-C13 ,®é bãng Rz 80-40m (3-4)..
Khoan chØ gia c«ng nh÷ng lç ®Ó chuÈn bÞ c¾t ren,xá bu l«ng,lç gi¶m träng lîng,nh÷ng lç chuÈn bÞ cho khoÐt.
Nh×n chung khoan ®¹t ®é chÝnh x¸c thÊp ,lý do:
KÕt cÊu mòi khoan cha hoµn thiÖn v× nã cã lìi c¾t ngang vµ tiÕt diÖn m¶nh ,yÕu.
Cã sai sè do chÕ t¹o vµ mµi l¹i mòi khoan sinh ra :
+)Do chÕ t¹o: ®Ó tiÕt kiÖm vËt liÖu vÒ c«ng nghÖ vËt liÖu ngêi ta lµm nh sau:
PhÇn th©n :vËt liÖu thêng thÐp 45.
PhÇn c¾t : thÐp giã.
Hµn hai phÇn l¹i víi nhau X¶y ra ®é kh«ng ®ång t©m gi÷a hai phÇn.ChÕ t¹o mòi khoan cã ®é c«n ngîc : cµng vÒ chu«i ®êng kÝnh cµng nhá.V× vËy mòi khoan bÞ mßn mµi l¹i. Cµng vÒ chu«I ®.kÝnh danh nghÜa cµng gi¶m.
Khi mòi khoan bÞ mßn l¹inhng nÕu mµI kh«ng ®Òu ë trªn 2 m¹ch c¾t dÉn ®Õn khi gia c«ng lùc c¾t t¸c ®éng kh«ng ®Òu lªn 2 m¹ch c¾t dÉn ®Õn sai sè h×nh d¸ng do lç gia c«ng
Khi khoan theo pp ( a) mói khoan võa quay n1 tiÕn S nh khoan trªn m¸y khoandÉn ®Õn lç khoan bÞ cong
Trong trêng hîp nÕu 2 miÕngc¾t mµI kh«ng ®Òu , khoan theo pp chi tiÕt quay ncmòi khoan kh«ng quay chØ tiÕn S nh khoan trªn m¸y tiÖn, th× lç sau khi khoan x¶y ra hiÖn tîng lç bÞ loe vÒ phÝa trong , mµ lç kh«ng lµ h×nh trô
Víi nguyªn nh©n ®ã dÉn ®Õn lç gia c«ng sau khi khoan cã thÓ mang sai sè vÒ h×nh d¸ng , kÝch thíc cho c¸c nguyªn c«ng gia c«ng tiÕp theo
§Ó kh¾c phôc hiÖn tîng sai sè nµy, dïng c¸c biÖn ph¸p sau:
Thùc hiÖn khoan theo nguyªn lý : chi tiÕt quay, dao kh«ng quay chØ tiÕn S nh khoan trªn m¸y tiÖn .pp nµy ®Æc biÖt cã hiÖu qu¶ khi khoan lç s©u ( khoan nßng sóng )
Dïng b¹c dÉn khoan ®Ó :
+ DÉn híng cho mòi khoan lµm t¨ng ®é cøng v÷ng cho mòi khoan
+ X¸c ®Þnh vÞ trÝ lç cÇn khoanmµ kh«ng cÇn ph¶I lÊy dÊu
( §Ó lµm ®å g¸ khoan ph¶I cã b¹c dÉn khoan )
Chi tiÕt gia c«ng ®îc ®Þnh vÞ trªn ®Õ ®å g¸.B¹cc dÉn ®îc l¾p trªn phiÕn dÇu , miÕng dÉn còng ®îc ®Þnh vÞ trªn ®Õ ®å g¸ t©m b¹c dÉn sÏ cã vÞ trÝ t¬ng ®èi so víi lç gia c«ng .Do ®ã khi khoan ta chØ cÇn ®iÒu chØnh mòi khoan lät vµo b¹c dÉn th× sÏ khoan ®îc lç ®óng yªu cÇu bao nhiªu b¹c dÉn lµ bÊy nhiªu lç cÇn gia c«ng
B¹c dÉn cã 3 lo¹i :
B¹c dÉn cè ®Þnh: ®îc dïng khi chØ cÇn khoan
B¹c dÉn thay thÕ : khi khoan xong ph¶I khoÐt thay b¹c dÉn t¬ng øng víi kÝch thíc dao khoÐt
B¹c thay thÕ nhanh:t¸c dông nh b¹c dÉn thay thÕ
C©u12: Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi khoÐt
Tr¶ lêi :
K.niÖm : KhoÐt lµ pp gia c«ng lç ®· cã s½n nh»m môc ®Ých :
+ N©ng cao ®é chÝnh x¸c lç sau khi khoan. B»ng khoÐt ®¹t ®é chÝnh x¸c C10 C12, Rz=2,510m
+ §Ó chuÈn bÞ cho ng. C«ng doa ®¹t ®é chÝnh x¸c vµ ®é nh½n bãng cao h¬n
Dao khoÐt lµ lo¹i dao dông cô cã nhiÒu mòi c¾t h¬n mòi khoannªn ®é cøng v÷ng cao h¬n khoan , nªn khi khoÐt kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o dé chÝnh x¸c , ®é nh½n bãng bÒ mÆt tèt h¬n khoan mµ cßn söa ®îc sai lÖch vÒ h×nh d¸ng , vÞ trÝ t©m lç do khoan ®Ó l¹i. Còng vv× dao khoÐt cã ®é cøng v÷ng cao h¬n nªn lç ph«I sau khi ( ®óc , rÌn, dËp ) më réng lç b»ng khoÐt.
Dao khoÐt vÒ kÕt cÊu cã nhiÒu lo¹i vµ tuú theo kÕt cÊu cña tõng lo¹i mµ b»ng pp dao khoÐt cã thÓ gia c«ng ®îc c¸c bÒ mÆt sau:
Kho¶ng vÊu låi
KhoÐt lç trô
KhoÐt lç c«n
KhoÐt lç bËc
§Ó n©ng cao ®é chÝnh x¸c vµ n¨ng suÊt , ngêi ta còng dïng b¹cc dÉn . B¹c dÉn nµy cã thÓ dÉn vµo dao , dÉn vµo trôc dao,b¹c dÉn cã thÓ bè trÝ ë mÆt tríc hoÆc sau hoÆc c¶ hai phÝa cña lç gia c«ng.
C©u 13 : Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi doa?
Tr¶ lêi :
Doa lµ pp gia c«ng lç ®· qua khoan vµ khoÐt víi môc ®Ých n©ng cao ®é chÝnh x¸c cña nh÷ng lç ®· khoan vµ khoÐt
Víi lç cã < 7 khoan doa
B»ng pp doa ®¹t ®é chÝnh x¸c tõ cÊp 9 – cÊp 7, R
Ra= 6,3 1,2 m(5 9 )
Trong trêng hîp ®Æc biÖt cã thÓ doa ®¹t cÊp chÝnh x¸c 6vµ Ra=0,63m
Dao doa cã ®é cøng v÷ng h¬n dao khoanvµ c¸c lìi c¾t cã nhiÒu lìi ®îc bè trÝ kh«ng ®èi xøng qua t©m nªn khi c¾t Ýt bÞ rung ®éng
M¸y : Doa cã thÓ thùc hiÖn trªn m¸y doa , m¸y khoan, m¸y tiÖn Rá vanve, phay
Tèc ®é c¾t : v= 8 10m / p, lîng ch¹y dao lín: S =0,5 3,5 ( mm / v )
ChiÒu s©u c¾t nhá
Doa th«: lîng d c¾t 0,25 0,5mm
Doa tinh: 0,05 0,15 mm
V× lîng d cña dao nhá nªn kh«ng söa ®îc sai sè vÒ vÞ trÝ t©m lç vµ sai sè h×nh d¸ng h×nh häc do nguyªn c«ng tríc ®Ó l¹i
BiÖn ph¸p c«ng nghÖ doa m¸y , doa tay:
+ Doa m¸y : Lµ pp doa mµ dao ®îc l¾p lªn m¸y ®Ó gia c«ng . Doa m¸y cã 2 c¸ch : cìng bøc vµ tù lùa.
Doa cìng bøc : lµ pp doa m¸y mµ dao doa ®îc l¾p cøng víi trôc chÝnh cña m¸y , hoÆc doa theo b¹c dÉn . Víi pp nµy thêng x¶y ra hiÖn tîng lay réng lç ( lç gia c«ng ®îc lín h¬n ®êng kÝnh dao doa ). Nguyªn nh©n : lµ do tån t¹i ®é ®¶o gi÷a trôc chÝnh vµ trôc doa, hoÆc do mµI dao kh«ng tèt, hoÆc cã hiÖn tîng lÑo dao ë mét vµI lìi c¾t, hoÆc vËt liÖu gia c«ng kh«ng ®ång nhÊt
Doa tù lùa :
Nguyªn lý : Trôc dao doa kh«ng nèi cøng víi trôc chÝnh cña m¸y mµ nèi l¾c l
Do khíp tù lùa mµ trôc dao vµ dao chØ nhËn chuyÓn ®éng quay tõ trôc chÝnh mµ kh«ng bÞ ¶nh hëng do ®oä ®¶o cña t©m chÝnh. Khi ®ã dao doa ®îc ®Þnh híng b»ng chÝnh lç gia c«ng
KÕt cÊu cña khíp tù lùa cã nhiÒu c¸ch :
Nhê chèt chám cÇu vµ chèt trô mµ cho dï trôc chÝnh cã bÞ ®¶o , l¾c th× trôc dao còng chØ nhËn chuyÓn ®éng quay vµ ®Þnh híng vµo lç gia c«ng
NgoµI kÕt cÊu cña khíp tù lùa ®Ó dao doa ®Þnh híng vao flç gia c«ng , trong thùc tªs kü thuËt cßn cã lo¹i dao doa tù lùa
+ Doa tay: Lµ pp doa mµ dao doa ®îc nèi víi tay quay, do ®ã chuyÓn ®éng c¾t cña dao lµ do tay cña ngêi c«ng nh©n thùc hiÖn
NÕu nh thao t¸c ®Òu ®Æn , nhÞp nhµng th× b»ng pp doa tay cãthÓ ®¹t ®é chÝnh x¸c cao h¬n doa m¸y , nhng dao doa ph¶I riªng cho doa tay. Víi c¸ch nµy kh«ng cÇn cã m¸y nhng tèn søc lao ®éng , ®é chÝnh x¸c phô htuéc nhiÒu vµo tay nghÒ c«ng nh©n
C©u 14 : Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi chuèt?
Tr¶ lêi : Chuèt lµ pp c¾t gät b»ng nhiÒu lìi c¾t cïng mét lóc , nã cã thÓ gia c«ng ®îc c¸c bÒ mÆt d¹ng : mÆt ph¼ng, mÆt r·nh , lç trßn, lç cã r·nh, lç cã r·nh then hoa, lç cã r·nh xo¾n ; vµ còng cã thÓ gia c«ng ®îc mÆt trô ngoµI
ChuyÓn ®éng c¾t ca chuèt rÊt ®¬n gi¶n, th«ng thêng chØ cã mét chuyÓn ®éng th¼ng , hoÆc chuyÓn ®éng quay trßn, hoÆc võa th¼ng võa quay trßn
S¬ ®å :
Dao chuèc cã h×nh d¹ng phï hîp víi bÒ mÆt cÇn gia c«ng. Trªn dao chuèt cã nhiÒu hµng r¨ng , hÇng r¨ng sau cao h¬n hµng r¨ng tríc = mét lîng n©ng cña dao z,p lîng n©ng nµy ( = lîng d c¾t cña r¨ng ®ã ) do ®ã ta chØ cÇn kÐo hoÆc ®Èy dao chuèt qua bÒ mÆt gia c«ng ®îc bÒ mÆt cÇn gia c«ng
Dïng lùc kÐo ®Ó chuèt: chuèt kÐo
Dïng lùc ®Èy ®Ó chuèt : chuèt ®Èy
u ®IÓm chuèt :
+ §é chÝnh x¸c cã thÓ ®¹t cÊp 7
+ R a = 0,8 0,6 m
+ ChÊt lîng bÒ mÆt cña chi tiÕt gia c«ng lµ tèt v× tèc ®é c¾t cña chuèt thÊp nªn biÕn d¹ng vËt liÖu kh«ng ®¸ng kÓ
+ ChuyÓn ®éng c¾t rÊt ®¬n gi¶n
+ Mét m×nh pp chuèt cã thÓ thay cho c¶ nguyªn c«ng gia c«ng th« vµ tinh cña pp kh¸c
+ Cã thÓ gia c«ng ®îc lç th«ng cã tiÕt diÖn trßn , vu«ng , ®Þnh h×nh nhng tiÕt diÖn lç ph¶I kh«ng thay ®æi
+ B»ng pp chuèt cã thÓ gia c«ng ®îc lç cã D = 320 mm vµ lç then hoa = 420 mm ; r·nh vu«ng cã chiÒu réng B = 100 mm vµ chiÒu dµI 10000 mm
Nhîc ®iÓm :
+ Dao chÕ t¹o ®¾t tiÒn , nh©ts lµ c¸c lo¹i dao dµI
+ Lùc chuèt lín nªn m¸y, dao vµ ct cã ®é cøng v÷ng lín
+ B»ng pp chuèt kh«ng söa ®îc sai sè vÒ vÞ trÝ t¬ng quan
+ Khi chuèt lç cã thµnh máng hoÆc thµnh dÇy kh«ng ®Òu, do ®ã lç gia c«ng dÔ bÞ biÕn d¹ng nªn sai sè h×nh d¸ng cho chi tiÕt gia c«ng
BiÖn ph¸p c«ng nghÖ:
+ Chuèt lç:Khi lç vµ mÆt ®Çu cuaar vËt ®· t¬ng ®èi vu«ng gãc víi nhau th× dïng ngay mÆt ®Çu cña vËt lµm mÆt ®Þnh vÞ, khi ®ã mÆt ®Çu còng lµ mÆt t× ®Ó gia c«ng
S¬ ®å
Khi lç vµ mÆt ®Çu kh«ng vu«ng gãc víi nhau ( mÆt ®Çu th« ) , ph¶I dïng lç lµm ®Þnh vÞ ®Ó gia c«ng . Khi ®ã mÆt ®Çu ®îc t× lªn thµnh m¸y th«ng qua ®Öm cÇu tù lùa
+ Chuèt mÆt ph¼ng:lµ mét d¹ng chuèt ngoµI . Víi pp chuèt nµy ngoµI yªu cÇu m¸y , ®é cøng cña chi tiÕt, ®Ióm g¸….Do ®ã yªu cÇu ®é kÑp chÆt chi tiÕt gia c«ng
S¬ ®å
H×nh a: chuèt theo líp : c¸c hµng r¨ng cña dao chuèt c¾t trªn suèt chiÒu réng cña v¹t gia c«ng .Mçi hµng r¨ng c¾t ®I mét líp c¾t a c¶ dao t. PP nµy dÔ chuèt c¸c mÆt ph¼ng ®· qua gia c«ng th«
H×nh b: Chuèt theo m¶nh: Cã 2 r·nh r¨ng , c¸c r·nh ¨n tõ ngoµI vµo. Trªn lo¹i dao nµy cã 2 d·y r¨ng , ë mçi d·y bè trÝ c¸c r¨ng ¨n dÇn tõng m¶nh a ¨n dÇn vµo . ë cuèi cïng cã d·y r¨ng söa ®óng
H×nh c: Chuèt theo m¶nh: 2 r·nh r¨ng vµ c¸c r¨ng ¨n tõ trong ra
Cã 2 d·y r¨ng mµ mçi r¨ng trªn 2 d·y ¨n mét m¶nh c¾t a tõ trong ra víi cïng t. PP nµy dïng ®Ó chuèt c¸c mÆt th« cha qua gia c«ng
C©u 15 : Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi mµi trßn ngoµi ?
Tr¶ lêi:
Gia c«ng = mµI lµ pp gia c«ng = c¾t gét mµ vËt liÖu ®îc bãc ®I bëi lìi c¾t t¹o nªn do nh÷ng h¹t mµi.MµI thêg dïng gia c«ng tinh nhng còng dïng ®Ó gia c«ng ph¸
BiÖn ph¸p c«ng nghÑ mµI gåm mµI ph¼ng, mµI trßn ngoµI, mµI trßn trong…
MµI trßn ngoµI lµ pp mµI nh÷ng bÒ mÆt trßn xoay ngoµI. Cã 2 c¸ch mµI trßn ngoµI :
A1/ MµI trßn ngoµI cã t©m: Lµ pp mµI mµ vËt gia c«ng ®îc g¸ trªn 2 mòi t©m hoÆc ®îc g¸ trªn m©m cÆp .Chia ra 2 c¸ch:
* MµI trßn ngoµI cã t©m ch¹y dao däc :
H×nh vÏ:
G¸ quay trßn nd
VËt quay trßn nc .§Ó mµI hÕt chiÒu dµI vËt ®¸ ch¹y däc S d . §Ó lÊy chiÒu s©u c¾t ®¸ tiÕn ngang S n .§Ó mµI ph¸ víi n¨ng suÊt cao , cã thÓ v¸t ®¸ ®i mét gãc = 2 3 ®é
Víi pp nµy thêng hay ®îc sö dông v× chiÒu s©u c¾t nhá t= 0,005 0,02 mm, lùc mµI bÐ dïng cho mµI trôc ng¾n cã ®é cøng v÷ng lín
Lu ý khi mµI : ë lÇn ch¹y dao cuèi cïng th× sau khi cho ch¹y dao S d ta kh«ng dõng m¸y mµ cho tiÕp tôc ch¹y dao S +d+ ®I l¹i cho ®Õn khi ph¸t hoa löa th× míi dõng m¸y .
* MµI trßn ngoµI cã t©m ¨n dao ngang : pp nµy dïng khi mµI chi tiÕt ng¾n, cã ®êng kÝnh lín .CÇn chän ®¸ cã bÒ dµy ®¸ lính¬n chiÒu dµI bËc trôc cÇn mµI .Khi gia c«ng ®¸ quay trªn n d vËt quay vµ ®¸ chØ cã tiÕn ngang S n cho ®Õn khi ®¹t kÝch thíc yªu cÇu
Pp nµy ®oif hái söa ®¸ thËt chÝnh x¸c
h 2 : pp tiÕn dao xiªn S x dïng ®Ó söa mµI mÆt trô vµ vai cña bËc trô .Khi ®ã trôc ®¸ ®îc ®Æt nghiªng 1 gãc = 45 ®é so víi trôc cña vËt
Nhîc ®Ióm cña pp nµy : tèc ®é c¾t ë nhiÒu thêi ®IÓm kh¸c nhau trªn chu k× cña ®¸ lµ kh¸c nhau, do ®ã ®¸ mßn kh«ng ®Òu , ¶nh hëng lín ®Õn ®é chÝnh x¸c vËt mµI
A2/ MµI trrßn ngoµI kh«ng t©m ( mµI v« t©m )
§Æc ®IÓm : mÆt ®Þnh vÞ cña chi tiÕt gia c«ng lµ mÆt gia c«ng . MµI v« t©m cã 2 c¸ch : ¨n dao däc vµ ¨n dao ngang
H×nh vÏ:
Chi tiÕt gia c«ng ®Æt gi÷a 2 hßn ®¸ . Mét ®¸ lµm nhiÖm vô c¾t phoi gäi lµ ®¸ mµI , ®¸ kia cung cÊp cho chi tiÕt 2 chuyÓn ®éng quay trßn Vc vµ tÞnh tiÕn däc trôc gäi lµ ®¸ dÉn .PhÝa díi cña chi tiÕt ngêi ta ®Æt mét thanh ®ì , thanh ®ì ®Æt song song trôc ®¸ mµI sao cho chi tiÕt ®îc t× vµo phÝa ®¸ dÉn vµ t©m cña chi tiÕt cao h¬n t©m cña ®¸ mµI mét lîng lµ H =( 0,51 )R nhng kh«ng qu¸ 10 mm
R: b¸n kÝnh vËt mµI : viÖc ®Æt cao h¬n vãi môc ®Ých ®Ó chi tiÕt lu«n nhËn ®îc chuyÓn ®éng quay tõ ®¸ dÉn ®Õn chi tiÕt kh«ng bÞ mÐo
Thanh ®ì ph¶I v¾t nghiªng ®Ó chi tiÕt dÔ t× vµo ®¸ dÉn , ®¸ dÉn cã h×nh hypecbol nÕu ®êng sinh th¼ng vµ trôc ca ®¸ dÉn ph¶I nghiªng mét gãc so víi trôc cña ®¸ mµI =1 2 ®é Khi mµI vËt thêng = 1®é 12 phót 3®é 20 phótkhi mµI vËt dµi. Nhê cã h×nh d¹ng mµ chi tiÕt võa tù quay võa tÞnh tiÕn . Vvíi pp nµy cho n¨ng suÊt rÊt cao nhng ®¶m b¶o ®é ®ång t©m gi÷a c¸c bËc trôc kh«ng cao = pp mµI cã t©m
C©u 16 : Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi mµi trßn trong?
Tr¶ lêi : ( mÇi xæ)
Cã thÓ gia c«ng ®îc m¼t trô , m¹t c«n ®¹t yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao nhng t¬ng ®èi ®¾t nhÊt lµ khi gia c«ng nh÷ng lç nhá , cã thÓ thùc hiÖn trªn m¸y mµI trong m¸y mµI v¹n n¨ng hoÆc m¸y tiÖn nÕu bé phËn mang ®¸ g¸ vµo bµn dao
MµI lç cã gi¸ trÞ KTKT cao nhng ph¹m vi sö dông bÞ h¹n chÕ so víi ma× trßn ngoµI v× ®Ó mµI ®îc th× ®êng kÝnh ®¸ mµI ph¶I nhá h¬n ®êng kÝnh lç .Nõu lç cµng nhá th× ®êng kÝnh lç cµng bÐ,dÉn ®Õn trôc mang ®¸ cµng nhá,kÐm cøng v÷ng.
§¸ cµng nhá,sè vßng quay cña ®¸ cµng lín mµ chÕ t¹o ®éng c¬ cã sè vßng quay lín th× khã kh¨n.
MµI lç chØ dïng trong c¸c trêng hîp sau:
- MµI c¸c chi tiÕt ®· ®îc t«I cøng vèi ®é cøng trªn 30 HRC.
MµI nh÷ng vËt cã ®é cøng kh«ng ®Òu.
MµI nh÷ng vËt kh«ng thuËn tiÖn víi c¸c ph¬ng ph¸p gia c«ng kh¸c.
MµI nhng lç cã kÝch thíc phi tiªu chuÈn.
MµI ®Ó söa c¸c sai lÖch t¬ng quan do c¸c ngiªn c«ng kh¸c ®Ó l¹i.
BiÖn ph¸p c«ng nghÖ mµI lç cã hai c¸ch: mµI cã t©m vµ mµI kh«ng t©m.
B1. MµI lç cã t©m: lµ ph¬ng ph¸p mµI ,chi tiÕt ®îc g¸ trªn m©m cÆp hoÆc g¸ trªn bµn m¸y .Víi ph¬ng ph¸p nµy cã hai c¸ch thùc hiÖn:
*) Chi tiÕt g¸ trªn m©m cÆp
VËt ®îc g¸ trªn m©m cÆp víi chuyÓn ®éng quay trßn nc
§¸ c® quay trßn n®
§Ó mµi hÕt chiÒu dµI lç ®¸ ch¹y dao däc sd
§Ó lÊy ®îc chiÒu s©u c¾t ®¸ tiÕn ngang Sn ph¬ng ph¸p nµy thêng ®Î mµI nh÷ng chi tiÕt trßn xoay nhá :b¹c èng
*C¸ch thø 2: Chi tiÕt g¸ trªn bµn m¸y
VËt gia c«ng ®îc trªn bµn m¸y vµ cè ®Þnh mét chç .§¸ thùc hiÖn toµn bé c¸c chuûÓn ®éng ®Ó gia c«ng :chuyÓn ®énh quay trßn n®,chuyÓn ®éng ch¹y dao däc sd,chuyÓn ®énh ch¹y dao ngang sn chuyÓn ®éng quay trßn quanh t©m lç gia c«ng nht
B2.MµI lç kh«ng t©m :
Chi tÕt gia c«ng ®îc ®Æt gi÷a 3 con l¨n 2,3,4 trong ®ã con l¨n sè 2 cã t¸c dông lµm quay chi tiÕt nªn gäi lµ ®¸ dÉn
Con l¨n 3 cã t¸c dông cè ®Þnh chi tiÕt vµ quay theo chi tiÕt
Con l¨n 4 dïng ®Ó kÑp chÆt chi tiÕt trong khi mµI ,gäi lµ con l¨n kÑp .Con l¨n ph¶I cã chuyÓn ®éng ra vµo khi cÇn th¸o chi tiÕt vµ kÑp chi tiÕt vµ còng quay theo chi tiÕt
Qu¸ tr×nh gia c«ng thùc hiÖn :
_DÞch con l¨n 4 ra ngoµI ®Ó g¸ ®îc chi tiÕt vµo vÞ trÝ gia c«ng ,sau ®ã ®I vµo ®Ó kÑp chÆt chi tiÕt gia c«ng
_§¸ mµI sè 5 tiÕn vµo ®Ó mµI lç cña chi tiÕt,mµI xong ®¸ mµI rót ra ngoµI
_Con l¨n 4 dÞch ra chi tiÕt gia c«ng xong ®îc hÊt ra ngoµI
Cø nh vËy ®Ó gia c«ng lo¹t chi tiÕt Víi c¸ch gia c«ng nh vËy th× mÆt ngoµI cña chi tiÕt gia c«ng ®· ®îc gia c«ng tríc råi
C¸ch nµy ®¶m b¶o ®îc ®é ®ång t©m gi÷a mÆt ngoµI vµ mÆt trong chi tiÕt .C¸ch nµy cho n¨ng suÊt rÊt cao mµ,
C©u 17. Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi mµi ph¼ng.
Mµi ph¼ng lµ ph¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó gai c«ng tinh mÆt ph¼ng, nã cã thÓ gia c«ng nhiÒu mÆt ph¼ng ®· qua t«i cøng hoÆc nh÷ng mÆt ph¼ng ®· qua phay, bµo. Mµi mÆt ph¼ng ®Æc biÖt cã hiÖu qu¶ khi gia c«ng nh÷ng chi tiÕt máng nhá mµ nh÷ng ph¬ng ph¸p gia c«ng kh¸c kh«ng thùc hiÖn ®îc .
Mµi ph¼ng ®îc thùc hiÖn trªn m¸y mµi cã bµn tõ ®Ó kÑp chÆt chi tiÕt .
Ph¬ng ph¸p gia c«ng mµi cã thÓ gia c«ng ®¹t ®é chÝnh x¸c cÊp 7, Ra = 1,6 (μm), ®Æc biÖt cã thÓ ®¹t ®é chÝnh x¸c cÊp 6, Ra = 0,4 (μm).
C¸ch 1 : Mµi b»ng chu vi ngoµi cña ®¸ h×nh trô.
Lµ ph¬ng ph¸p dïng chu vi ngoµi cña ®¸ trô ®Ó mµi vµo mÆt ph¼ng cÇn gia c«ng. Ph¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c gia c«ng cao v× ®é tho¸t phoi, tho¸t nhiÖt, tíi dung dÞch vµo bÒ mÆt gia c«ng ®îc dÔ dµng
M¸y mµi :
+)Mµi trªn m¸y mµi ph¼ng cã bµn ch÷ nhËt ®i l¹i
H×nh vÏ 1
Bµn m¸y cã chuyÓn ®éng ®i l¹i vc ®Ó c¾t hÕt chiÒu dµi vËt, ®¸ quay nd ®Ó mµi
+) Mµi trªn m¸y mµi cã bµn quay trßn
H×nh vÏ 2
VËt ®îc g¸ trªn bµn quay, bµn quay trßn nc , ®¸ quay nd . §Ó c¾t hÕt chiÒu ngang vËt ®¸ dÞch chuyÓn Sn .§Ó c¾t hÕt chiÒu s¸u c¾t ®¸ dÞch chuyÓn lîng Sd .
C¸ch 2 : Mµi b»ng mÆt ®Çu cña ®¸ (®¸ trô, ®¸ chÆn)
Mµi trªn m¸y mµi ph¼ng cã bµn ch÷ nhËt
H×nh vÏ 3
Bµn m¸y cã chuyÓn ®éng ®i l¹i vc ®Ó c¾t hÕt chiÒu dµi vËt, ®¸ quay nd ®Ó mµi vµ cã chuyÓn ®éng Sd ®Ó c¾t hÕt chiÒu s©u c¾t
Mµi trªn m¸y cã bµn quay
H×nh vÏ 4
VËt ®ùoc g¸ trªn bµn quay cã chuyÓn ®éng quay trßn nc ®Ó c¾t hÕt bÒ mÆt c¾t, ®¸ quay nd ®Ó mµi, tiÕn Sd ®Ó c¾t hÕt chiÒu s©u c¾t (nÕu ®êng kÝnh ®¸ bÐ h¬n thµnh ngang vËt th× ph¶i cã chuyÓn ®éng ngang Sn )
¦u ®iÓm cña viÖc sö dông mÆt ®Çu cña ®¸ ®Ó mµi :
+) cã thÓ ghÐp ®îc nhiÒu ®¸ nhá l¹i thµnh ®¸ lín (H×nh vÏ 5)
+)mµi cïng lóc 2 mÆt ph¼ng song song (H×nh vÏ 6)
Nhîc ®iÓm : tíi dung dÞch lµm nguéi vµo vïng gia c«ng khã kh¨n
C©u 18. Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi mµi nghiÒn
Mµi nghiÒn lµ ph¬ng ph¸p gia c«ng tinh ®¹t ®é chÝnh x¸c vµ ®é nh½n bãng bÒ mÆt cao
Bét nghiÒn nhá mÞn (kim c¬ng) + dÇu nhên, mì bß, farafin vµ mét sè axit h÷u c¬ kh¸c, ®em hçn hîp nµy b«i lªn bÒ mÆt dông cô sau ®ã cho dông cô tiÕp xóc vµo bÒ mÆt cÇn gia c«ng víi mét ¸p lùc nhÊt ®Þnh.
Ph¬ng phj¸p gia c«ng nµy ®îc sö dông trong nhiÒu lÜnh vùc, gia c«ng ®îc mÆt trô trong, ngoµi, mÆt ph¼ng, mÆt ®Þnh h×nh, cã kh¶ n¨ng gia c«ng ®¹t cÊp 6, Ra = 0,2 ÷ 0,01 (μm)
B¶n chÊt cña mµi nghiÒn lµ qu¸ tr×nh ®¸nh bãng cã bét mµi vµ dÇu. Kh¸c víi ®¸nh bãng cã tèc ®é cao vµ ¸p lùc lín, mµi nghiÒn cã tèc ®é vµ ¸p lùc bÐ, nhiÖt ®é to¶ ra Ýt. Qu¸ tr×nh nµy tån t¹i 2 hiÖn tîng c¬ häc vµ ho¸ häc. HiÖn tîng ho¸ häc xuÊt hiÖn nhanh chØ trong vµi % gi©y, t¹o nªn mµng axit vµ líp hÊp thô rÊt máng, sau ®ã nhê t¸c ®éng c¬ häc cña h¹t mµi sÏ bãc ®i líp máng axit vµ líp hÊp thô ®ång thêi bãc ®i mét líp kim lo¹i rÊt máng.
Dông cô gia c«ng : bÒ mÆt dông cô lµ ©m b¶n cña bÒ mÆt gia c«ng, thêng ®îc lµm b»ng ®ång, gang pÐclit
H×nh vÏ 7:
Yªu cÇu : bÒ mÆt tríc khi nghiÒn ®¹t cÊp 7, Ra = Λ7 ÷ Λ9
Tèc ®é nghiÒn kh«ng cao :
+) NghiÒn th« : vc = 30 ÷ 40 (m/p)
+) NghiÒn tinh : vc = 25 ÷ 30 (m/p)
+) NghiÒn chÊt lîng cao : vc = 15 ÷ 20 (m/p)
¸p lùc nghiÒn ≤ 0,2 ÷ 0,4 (MN/ m2) (2 ÷ 4 kg/ cm2)
BiÖn ph¸p kü thuËt khi nghiÒn lç
Khi nghiÒn lç cÇn cã dông cô ®Ó t¹o ¸p lùc lªn thµnh lç, cã nhiÒu c¸ch nhng th«ng thêng hay ïng b¹c ch÷ C
L¾p b¹c ch÷ C vµo trôc c«n, ®Èy trôc c«n xuèng t¹o ¸p lùc, trªn b¹c cã thÓ chÕ t¹o r·nh xo¾n tho¸t phoi.
H×nh vÏ 8
Khi nghiÒn lç, n¨ng suÊt vµ chÊt lîng gia c«ng phô thuéc vµo tû lÖ gi÷a 2 chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn vt vµ c® quay vq : vt/vq = 0,6 ÷ 1
BiÖn ph¸p kü thuËt khi nghiÒn mÆt trô ngoµi
Khi nghiÒn mÆt trô ngoµi ph¶i ®¶m b¶o ¸p lùc gi÷a mÆt trô ngoµi vµ dông cô gia c«ng
H×nh vÏ 9
§Ó t¹o ¸p lùc lªn mÆt trô ngoµi dïng b¹c ch÷ C. B¹c ®îc bãp l¹i nhê vÆn 3 vÝt bãp. §Ó t¨ng n¨ng suÊt khi mµi nghiÒn mÆt trô ngoµi cã thÓ thùc hiÖn nghiÒn trªn m¸y chuyªn dïng, ®å g¸ liÒn trªn m¸y phay.
C©u 19. Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi mµi kh«n.
Mµi kh«n lµ sù ph¸t triÓn thªm cña mµi nghiÒn nh»m n©ng cao n¨ng suÊt gia c«ng.
So víi mµi nghiÒn, mµi kh«n cã ®Æc ®iÓm nh sau:
Thay dông cô mµi nghiÒn b»ng bét mµi b»ng dông cô míi mang c¸c thái ®¸ gäi lµ ®Çu kh«n
C¸c chuyÓn ®éng c¾t ®îc x¸c ®Þnh râ rµng b»ng 2 chuyÓn ®éng quay vµ c® tÞnh tiÕn
¸p lùc ®Çu kh«n vµ hµnh tr×nh lªn xuèng ®Çu kh«n ®îc quy ®Þnh râ
Tèc ®é kh«n dïng cho gang, ®ång thau : 60 ÷ 70 (m/p) ; thÐp : 40 ÷ 60 (m/p) ¸p lùc : 0,35 ÷ 1,4 (MPa)
§Çu kh«n cã nhiÒu lo¹i, tuú c«ng dông : lç s©u, lç ng¾n, lç nhá mµ ®Çu kh«n cã kÕt cÊu phï hîp
Tuú ph¬ng ph¸p kh«n cã thÓ gia c«ng ®îc nhiÒu bÒ mÆt nhng thêng chØ dïng ®Ó kh«n lç
KÕt cÊu ®Çu kh«n gåm 2 phÇn chÝnh :
+ th©n l¾p c¸c thái ®¸
+ ®u«i l¾p víi m¸y
h×nh vÏ 10
§Çu kh«n : trong phÇn th©n cã r·nh ®Ó l¾p c¸c thái ®¸, sè thái ®¸ cã thÓ lµ 2, 4, 6. §iÒu chØnh ¸p lùc lªn mÆt gia c«ng nhê vÆn vÝt t¸c ®éng vµo phÇn c«n. §Çu kh«n ®îc nèi víi trôc chÝnh b»ng thanh nèi 2, ë 2 ®Çu cã 2 khíp cÇu (kh«n tù lùa), khi ®ã ®Çu kh«n tùa h¼n vµo lç gia c«ng (lo¹i nµy ®îc sö dông nhiÒu)
Trong khi kh«n ph¶i tíi dung dÞch lµm l¹nh ®Òu ®Æn, thêng xuyªn cho ®Õn khi ®Çu kh«n ra khái lç gia c«ng
ChuyÓn ®éng cña kh«n bao gåm vq vµ vt , nhê cã 2 c® nµy mµ vÕt gia c«ng cña kh«n ®îc xo¸ lªn nhau. Gãc β phô thuéc vµo tû lÖ vt/vq => bÒ mÆt gia c«ng rÊt nh½n bãng.
B»ng ph¬ng ph¸p kh«n cã thÓ ®¹t cÊp 7 (®Æc biÖt cã thÓ ®¹t cÊp 6), Ra = 0,4 ÷ 0,05 (Λ9 ÷ Λ12)
H×nh vÏ 11
Cã thÓ mµi kh«n lç Ø6 ÷ 1500 (mm), dµi L = 0,11 ÷ 20 (m)
Lu ý :
+) ph¶i ®iÒu chØnh ®Çu kh«n lªn qu¸ ®Çu lç hoÆc xuèng qu¸ ®Çu lç 1 lîng nhÊt ®Þnh nÕu kh«ng sÏ ¶nh hëng ®Õn sai sè h×nh d¸ng gia c«ng
H×nh vÏ 12
+) H¹t mµi cña c¸c thanh thái ®¸ cã thÓ bÞ t¸ch ra vµ c¾m vµo bÒ mÆt gia c«ng vµ g©y h¹i cho chi tiÕt khi lµm viÖc sau nµy
+) Khi kh«n ph¶i röa chi tiÕt thËt cÈn thËn
+) Mµi kh«n kh«ng söa ®îc vÞ trÝ t¬ng quan cña lç
+) Mµi kh«n kh«ng thÝch hîp víi gia c«ng kim lo¹i mµu v× phoi cña chóng rÊt dÔ tr¸t vµo bÒ mÆt c¸c thái ®¸ lµm c¸c thái ®¸ kh«ng c¾t gät ®îc n÷a.
C©u 20: Kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ biÖn ph¸p c«ng nghÖ khi mµi siªu tinh
H×nh vÏ
Lµ ph¬ng ph¸p gia c«ng tinh lÇn cuèi ,®¹t ®é chÝnh x¸c vµ ®é bãng cao
VÒ nguyªn lý cña m¸y mµi siªu tinh còng cã mét dông cô mang c¸c thanh ®¸ gÇn gièng nh kh«n nhng kh¸c kh«n ë chç :
+ Mµi siªu tinh cã thªm chuyÓn ®éng l¾c ng¾n däc trôc S1 kho¶ng tõ 500 1200 hµnh tr×nh kÐp trong 1 phót nhng chiÕm chiÒu dµi hµnh tr×nh ng¾n 1,55 mm do vËt gia c«ng thùc hiÖn ,ngoµi ra cßn cã c¸c chuyÓn ®éng kh¸c nh chi tiÕt quay trßn Vc vµ ®Òu mang dông cô di ®éng däc S ®Ó ¨n hÕt chiÒu dµi cña vËt .
+ ¸p lùc cña ®¸ mµi lªn vËt gia c«ng rÊt nhá tõ 0.052.5 Kg/cm2 =F.VËn tèc vßng vc =15 m/p ,lîng tiÕn däc cña dông cô S ≤ 0.1mm/vßng .
Ph¬ng ph¸p mµi siªu tinh t¹o nªn ®é nh½n bãng bÒ mÆt Ra ≤ 980 m (11) do ¸p lùc cña thanh ®¸ mµi lªn trôc gia c«ng rÊt nhá nªn b»ng ph¬ng ph¸p nµy mµi siªu tinh kh«ng söa ®îc sai lÖch vÒ h×nh d¸ng h×nh häc do nguyªn c«ng tríc ®Ó l¹i nh ®é mÐo ®é « van … lîng d cña mµi siªu tinh tõ 57 mm
+ Trong qu¸ tr×nh mµi siªu tinh ph¶i tíi dung dÞch lµm s¹ch ,dÇu nhên bao gåm 10 phÇn dÇu ho¶ 1 phÇn dÇu m¸y bay vµ dÇu thùc vËt .
+ Tríc khi mµi siªu tinh ®· ph¶i ®¹t kÝch thíc ®Õn giíi h¹n biªn cña nã theo b¶n vÏ .
+ B»ng ph¬ng ph¸p gia c«ng c¾t gät ®· kÓ trªn trong thùc tÕ kü thuËt cßn cã ph¬ng ph¸p gia c«ng n÷a nh :§¸nh bãng víi môc ®Ých n©ng cao ®é nh½n bãng bÒ mÆt ,c¹o
C©u 21: Tr×nh bµy nguyªn lý b¶n chÊt cña gia c«ng tinh b»ng biÕn d¹ng dÎo
+ HiÖn nay ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p gia c«ng b»ng c¾t gät ngêi ta cßn dïng phæ biÕn c¸c ph¬ng ph¸p gia c«ng tinh kh«ng phoi dùa trªn nguyªn lý lµm biÕn d¹ng dÎo bÒ mÆt gia c«ng ë tr¹ng th¸i nguéi .Sau khi gia c«ng b»ng ph¬ng ph¸p nµy th× bÒ mÆt gia c«ng cã kh¶ n¨ng n©ng cao ®é bÒn ch¾c ,®é cøng líp bÒ mÆt t¨ng ®êng kÝnh chèng ¨n mßn líp bÒ mÆt vµ n©ng cao ®é nh·n bãng bÒ mÆt .
+ B¶n chÊt cña ph¬ng ph¸p gia c«ng nµy lµ :
Díi t¸c dông cña dông cô cã ®é cøng cao h¬n vËt liÖu gia c«ng ,c¸c nhÊp nh« trªn bÒ mÆt bÞ biÕn d¹ng dÎo vµ bÞ Ðp xuèng lµm gi¶m chiÒu cao nhÊp nh« tÕ vi ban ®Çu vµ t¹o thµnh c¸c nhÊp nh« tÕ vi míi .
S¬ ®å : H×nh vÏ :
+ Dïng bi cÇu hoÆc con l¨n víi b¸n kÝnh lµ Rb t¸c ®éng lªn bÒ mÆt cña ph«i 1 lùc vµ cho ch¹y dao S th× ph«i cã ®êng kÝnh ban ®Çu lµ dp vµ cã ®é nhÊp nh« ban ®Çu lµ Rb® trong qu¸ tr×nh t¸c dông nh vËy kim lo¹i ë c¸c ®Ønh nhÊp nh« cao sÏ chuyÓn theo c¶ hai ph¬ng ë chç tiÕp xóc gi÷a bi vµ mÆt gia c«ng lµ chiÒu cao nhÊp nh« ban ®Çu Rb® sÏ bÞ gi¶m ®Õn chiÒu cao nhÊp nh« míi R vµ ta sÏ ®îc kÝch thíc cu¶ chi tiÕt lµ d .Khi t¸c ®éng 1 lùc lªn bi hoÆc con l¨n th× lùc nµy sÏ truyÒn sang bÒ mÆt gia c«ng vµ lùc nµy ®îc ph©n tÝch thµnh 2 thµnh phÇn lµ lùc tiÕp tuyÕn Pt vµ lùc híng kÝnh Pk ,Pt cã xu híng lµm cho c¸c ®Ønh nhÊp nh« cã x« trît ,lùc Pk cã xu híng lµm d¸t réng vµ khi Ðp ta mong muèn c¸c nhÊp nh« bÞ Ðp xuèng vµ d¸t réng ra chø kh«ng muèn lµ c¸c nhÊp nh« bÞ x« trît tõ ®ã cÇn ph¶i sao cho tû lÖ gi÷a lùc Pt /Pk lµ nhá nhÊt . Sau khi l¨n Ðp ta cã ®é nh½n lµ Ra =0.020.01m .
+ Tríc khi gia c«ng tinh b»ng biÕn d¹ng dÎo ta ®· ph¶i gia c«ng bÒ mÆt chi tiÕt ®¹t ®é nh½n bãng bÒ mÆt nhÊt ®Þnh ®Ó cho bÒ mÆt nhÊp nh« ban ®Çu Rb® kh«ng qu¸ lín nÕu Rb® qu¸ lín x¶y ra c¸c nhÊp nh« bÞ x« trît bÞ gÊp khóc mµ kh«ng bÞ Ðp xuèng vµ do ®ã bÒ mÆt sau khi gia c«ng kh«ng ®îc tèt .
C©u 22: Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p l¨n Ðp b»ng bi cÇu hoÆc con l¨n .
H×nh vÏ :
CÇn cã dông cô mang ®îc bi cÇu hoÆc con l¨n ,bi hoÆc con l¨n ph¶i cã ®é cøng cao h¬n vËt liÖu gia c«ng ,®é nh½n bãng cña bi hoÆc con l¨n cã ®é nh½n bãng cao h¬n chi tiÕt gia c«ng .
C¸c bi cÇu thêng ®îc chän tõ bi tiªu chuÈn víi ®êng kÝnh d=530mm .§é nh½n bãng bÒ mÆt Ra =0.025m ,®é cøng tõ 6264 HRC .
G¸ bi ,con l¨n lªn dông cô cã thÓ g¸ cøng hoÆc ®µn håi nhê lß xo .
S¬ ®å a lµ l¨n Ðp b»ng bi cÇu víi lùc t¸c dông b»ng lß xo thùc hiÖn trªn m¸y tiÖn .
S¬ ®å b l¨n Ðp mÆt trô ngoµi b»ng con l¨n trªn m¸y tiÖn víi lùc t¸c dông cøng kh«ng ®µn håi .
S¬ ®å c l¨n Ðp r½nh ®Þnh h×nh
B»ng ph¬ng ph¸p l¨n Ðp cã thÓ l¨n mÆt trô mÆt r½nh mÆt ®Þnh h×nh mÆt ph¼ng mÆt lç .
§Ó t¨ng n¨ng suÊt vÇ chÊt lîng th× ngêi ta lµm nh÷ng ®Çu l¨n mang nhiÒu bi hoÆc con l¨n .
C©u 23: Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p nong lç b»ng bi hoÆc chÇy nong
A,Nong lç b»ng bi cÇu:cã ®êng kÝnh d tiªu chuÈn ®óng b»ng kÝch thíc lç cÇn gia c«ng sau ®ã dïng lùc P Ðp bi cÇu th× ta sÏ ®îc lç cã kÝch thíc b»ng bi .ph¬ng ph¸p ®Ó gia c«ng lç th«ng cho ®é th¼ng t©m cña lç kh«ng cao .V× vËy ph¬ng ph¸p nµy chØ gia c«ng lç ng¾n sau khi gia c«ng ®é chÝnh x¸c cã thÓ ®¹t ®Õn cÊp ®é 7 ®é nh½n bãng Ra =0,20,1m .
B,ph¬ng ph¸p nong lç b»ng chµy nong
+Dïng chµy nong 1 nÊc :
h×nh vÏ :
Dïng chµy nong cã kÕt cÊu thÝch hîp ®Ó ®Èy chµy nh h×nh a hoÆc kÐo nh h×nh b qua lç gia c«ng .
KÕt cÊu chµy cã phÇn gãc c«n vµo α = 350 c«n ra α1 = 46 0 chiÒu réng b cña ®êng kÝnh lµm viÖc b»ng ®êng kÝnh lç cÇn gia c«ng .VËt liÖu lµm chµy cã thÓ lµ thÐp c¸c bon dông cô ,Y10A,Y12A ,(CD100A,CD120A)
Ngoµi ra dïng thÐp hîp kim WX15,P18,®é cøng 6265HRC ,BK18,BK15 cã khi m¹ cr«m cho chµy .
+Dïng chµy nong nhiÒu nÊc :lµ lo¹i chµy trªn ®ã cã nhiÒu nÊc ®êng kÝnh kh¸c nhau vµ mçi nÊc ®êng kÝnh sÏ b¶o ®¶m S1 lîng d nhÊt ®Þnh .Khi dïng chµy nong nhiÒu nÊc còng cã 2 lo¹i kÕt cÊu :
Chµy nong liÒn khèi (a)
Chµy nong ghÐp tõ nhiÒu vßng nong (b)
Chµy nong liÒn khèi :chÕ t¹o víi nhiÒu nÊc ®êng kÝnh nÊc ®êng kÝnh phÝa sau thêng lín h¬n ®¬ng kÝnh phÝa trø¬c 1 lîng n©ng Sz gièng nh dao chute kh«ng qu¸ 0,30,4 mm .
Cßn ë h×nh b :chÕ t¹o 1 trôc sau ®ã l¾p nhiÒu vßng nong víi ®êng kÝnh kh¸c nhau vµ ®é chÝnh x¸c cña c¸c ®êng kÝnh còng gièng nh chÇy nong liÒn khèi nhng cã u viÖt cã thÓ thay ®îc c¸c vßng nong ®Ó øng víi ®êng kÝnh lç cÇn gia c«ng 1 c¸ch dÔ dµng kh«ng tèn kÐm
+ ë nhiÒu nÊc hoÆc vßng nong cuèi cïng ngêi ta lµm ®óng b»ng ®êng kÝnh lç gia c«ng cã thÓ lµ1 hoÆc 1 sè vßng gäi lµ vong söa ®óng .
C©u 24: Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p chµ s¸t b»ng mòi kim c¬ng .
H×nh vÏ :
CÇn ph¶i cã dông cô mang ®îc mòi kim c¬ng dông cô nµy ®îc g¸ vµo bµn dao m¸y tiÖn thùc hiÖn trªn m¸y tiÖn .
dông cô gåm mòi kim c¬ng sè 4 ®îc b¾t chÆt vµo èng gi÷ 6 nhê vÝt 9 ,èng gi÷ 6 cã thÓ di trît ®îc trong èng bäc sè 7 .§Ó ®iÒu chØnh ¸p lùc khi ta vÆn vÝt ®iÒu chØnh 1 th«ng qua lß xo 2 gi¸ trÞ ¸p lùc ®îc biÕt th«ng qua ®ång hå ®o 3 ,®ång hå ®o nÇy cã mòi tú vµo tay ®ßn 8 mµ 8 ®îc b¾t chÆt èng gi÷ sè 6 vµ ngoµi mòi kim c¬ng cã thÓ thay b»ng hîp kim cøng nÕu kh«ng cã kim c¬ng.
C©u 25: Nguyªn lý cu¶ ph¬ng ph¸p gia c«ng b»ng tia löa ®iÖn .
Lµ 1 d¹ng gia c«ng b»ng phãng ®iÖn ¨n mßn ,dÉn ®iÖn qua kªnh dÉn ®iÖn ®Ó ph¸ háng vËt liÖu trong vïng gi÷a 2 ®iÖn cùc t¹o nªn h×nh d¸ng kÝch thíc cÇn cã:
H×nh vÏ:
Dßng ®iÖn 1 chiÒu cã ®iÖn ¸p tõ 100200v tõ nguån qua biÐn trë R vµ n¹p vµo tô ®iÖn C.§iÖn cùc dông cô ®îc nèi víi cùc ©m chi tiÕt gia c«ng nèi vµo cùc d¬ng ,®Ó gia c«ng ®îc ta cho ®iÖn n¬i dông cô tiÕn dÇn vµo bÒ mÆt chi tiÕt gia c«ng khi hai ®iÖn cùc tiÕn l¹i gÇn nhau th× khe hë gi÷a chóng nhá dÇn vµ khi khe hë ®Õn 1 gi¸ trÞ ®ñ bÐ th× ®iÖn ¸p gi÷a chóng t¨ng lªn vµ xuÊt hiÖn tia löa ®iÖn nhiÖt lîng do tia löa ®iÖn sinh ra t¹o nªn nhiÖt ®é lªn tíi hµng ngh×n ®é C lµm ch¶y láng vµ ®èt ch¸y kim lo¹i n»m gi÷a 2 ®iÖn cùc do ®ã t¹o nªn h×nh d¹ng kÝch thíc trªn bÒ mÆt gia c«ng .
H×nh d¹ng kÝch thíc mÆt gia c«ng ®îc quyÕt ®Þnh bëi h×nh d¹ng kÝch thíc ®iÖn cùc :Cã thÓ gia c«ng lç ®Þnh h×nh ,c¾t ®øt ,gia c«ng nh÷ng lç rÊt nhá vµ rÊt gÇn nhau .VËt gia c«ng ph¶i ng©m trong thïng chøa dÇu biÕn thÕ ®iÖn cùc dông cô lµm b»ng ®ång .
C©u 26: Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p gia c«ng b»ng tia laze.
Laze lµ tªn viÕt t¾t cña tõ tiÕng anh nãi lªn qu¸ tr×nh khuÕch ®¹i
A,sãng ph¸t x¹ cìng bøc (Light Amplyfication by Stimulated of Radiacation )
Chïm tia Laze ®îc t¹o ra nh sau :
C¸c Ion ho¹t tÝnh trong vËt liÖu Laze ®îc kÝch lªn ë møc n¨ng lîng cao ,khi tôt xuèng 1 n¨ng lîng c¬ së th× nh÷ng Ion ®ã ph¸t ra lîng tö ,c¸c lîng tö nµy l¹i b¾n ph¸ c¸c Ion kh¸c vµ c¸c Ion nµy l¹i ph¸t ra lîng tö ngêi ta dïng c¸c bé phËn céng hëng quang häc ®Ó kÝch ho¹t lµm t¨ng sè lîng tö víi tèc ®é cao tíi møc ph¸t ra tia Laze víi mËt ®é n¨ng lîng rÊt cao 107109 W/cm2 vµ n¨ng lîng nµy ®èt ch¸y kim lo¹i
VËt liÖu Laze :chÊt r¾n ,rubi ,khÝ
H×nh vÏ :
Nguån ®iÖn c«ng nghiÖp qua biÕn thÕ vµ n¾n dßng n¹p vµo hÖ thèng tô, ®iÖn ¸p tèi ®a cña tô ®iÖn tíi 2 Kv .Khi ®iÒu khiÓn sù phãng ®iÖn tíi ®Çu ph¸t sãng sè 3 ®Æt ë 1 trong 2 t©m cña bé ph¶n x¹ ¸nh s¸ng 2 .Bé nµy cã d¹ng lß h×nh trô vµ tiÕt diÖn lµ ElÝp .Khi ®Ìn 3 ph¸t s¸ng th× toµn bé n¨ng lîng cña nã sÏ tËp trung vµo t©m thø 2 cña bé ph¶n x¹ ¸nh s¸ng ®Æt s½n t©m hång ngäc sè 4 .Thanh hång ngäc nµy cã chøa Cr«m nh÷ng Ion Cr+3 cña thanh hång ngäc sÏ bÞ kÝch lªn møc n¨ng lîng cao ,vµ khi tôt xuèng chóng sÏ ph¸t ra nh÷ng lîng tö vµ nhê cã hÖ dao ®éng cña g¬ng ph¼ng 5 vµ 6 ®Æt gi÷a 2 ®Çu cña èng ph¶n x¹ 2 mµ nh÷ng lîng tö nµy sÏ ®i l¹i nhiÒu lÇn qua thanh hång ngäc vµ kÝch c¸c Ion Cr+3 kh¸c ®Ó råi cïng phãng ra chïm tia ®iÖn tö vµ chïm tia nµy sÏ ®îc tËp trung bëi hÖ thèng quang häc sè 7 vµ t¸c dông lªn mÆt cña vËt gia c«ng sè 8 ,vËt gia c«ng nµy ®Æt trªn bµn sè 9 ,bµn 9 cã thÓ ®iÒu khiÓn ®i l¹i theo 3 ph¬ng x,y,z mµ cã thÓ gia c«ng ®îc lç mÆt ®Þnh h×nh cã kÝch thíc mong muèn .Khi tËp trung tia Laze vµo vÞ trÝ cÇn gia c«ng ph¶i chän hÖ thèng quang häc vµ c¸c th«ng sè c«ng nghÖ nh n¨ng lîng chïm tia ,thêi gian xung t¸c dông cña chïm tia ,tiªu cù cña hÖ thèng quang häc lµm sao gia c«ng cã hiÖu qu¶ .
Qua nghiªn cøu thÊy r»ng qu¸ tr×nh t¸c dông cña chïm tia Laze vµo vÞ trÝ gia c«ng cã thÓ ph©n thµnh c¸c giai ®o¹n nh sau :
G®1:vËt liÖu gia c«ng hót n¨ng lîng cña chïm tia Laze ,chuyÓn n¨ng lîng ®ã thµnh nhiÖt n¨ng .
G®2:vËt liÖu gia c«ng bÞ ®èt nãng ,giai ®o¹n nµy øng víi qu¸ tr×nh truyÒn nhiÖt trong vËt r¾n t¬ng ®èi.
G®3 :ph¸ hang vËt liÖu gia c«ng vµ ®Èy chóng ra khái vïng gia c«ng .
C©u 27: Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p gia c«ng b»ng siªu ©m.
gia c«ng kim lo¹i b»ng siªu ©m : lµ 1 d¹ng cña gia c«ng c¾t gät ,b¶n chÊt lµ dïng n¨ng lîng va ®Ëp ®ång thêi cña 1 sè lîng rÊt lín h¹t mµi 104105 h¹t /cm2 vµ nh÷ng h¹t nµy dao ®éng víi 1 tÇn sè dao ®éng rÊt cao 1825KHz lªn bÒ mÆt gia c«ng lµ ®Ó t¸ch ra khái bÒ mÆt gia c«ng nh÷ng phoi kim lo¹i rÊt nhá cì vµi m .Dao ®éng víi tÇn sè siªu ©m 1825m
KHz ®êng truyÒn tõ m¸y ph¸t siªu ©m sè6 ®Õn biÕn tõ sè 5 ,ë ®©y dao ®éng ®iÖn ®îc chuyÓn thµnh dao ®éng c¬ häc cã cïng tÇn sè nhng biªn ®é dao ®éng kho¶ng 510 m nhê tÝnh chÊt cña vËt liÖu tõ gi¶i (Ni) ®Ó nhËn ®îc dao ®éng cÇn thiÕt cho viÖc gia c«ng kim lo¹i víi biªn ®é tõ 4080 m th× cÇn ph¶i cho thanh dao ®éng qua thanh truyÒn sãng sè 4 .ë díi thanh truyÒn sãng sè 4 ngêi ta l¾p dông cô gia c«ng 3 .§Ó gia c«ng ®îc th× ngêi ta ph¶i thùc hiÖn ®a vµo dung dÞch cã chøa h¹t mµi sè 7 lµ khi dông cô gia c«ng dao ®éng th× nã sÏ cuèn theo h¹t mµi cã trong dung dÞch dao ®éng ,h¹t mµi nµy t¸c ®éng lªn bÒ mÆt gia c«ng vµ do ®ã mÆt gia c«ng ®îc gia c«ng
Chi tiÕt gia c«ng 2 ®Æt trªn bµn m¸y 1 ,toµn bé chi tiÕt gia c«ng vµ dông cô
®Æt trong thïng chøa .Bµn 1 cã thÓ di chuyÓn ®îc theo 3 chiÒu x,y,z vµ do ®ã tar a c«ng ®îc lç ,c¸c bÒ mÆt cã h×nh kÝch thíc yªu cÇu .
Ngoµi ra ®èi víi c¸c ph¬ng ph¸p gia c«ng míi :®iÖn ho¸ ¨n mßn ,gia c«ng phèi hîp
Ch¬ng 6:
C©u 1:nªu ý nghÜa cña viÖc chuÈn bÞ sx vµ thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ
ý nghÜa :bÊt kú sp nµo tríc khi ®a vµo sx ®Òu ph¶I tr¶I qua giai ®o¹n chuÈn bÞ sx .
chuÈn bÞ sx lµ tÝnh to¸n thiÕt kÕ nh÷ng trang thiÕt bÞ ®Ó t¹o ®k cho viÖc chÕ t¹o sp mét c¸ch n¨ng xuÊt vµ gi¸ thµnh h¹ nhÊt .Giai ®o¹n nµy chiÕm thêi gian cã khi hµng th¸ng hµng n¨m tuú theo møc ®é phøc t¹p sp mµ mét trong nh÷ng viÖc rÊt quan träng cña viÖc chuÈn bÞ sx lµ thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng tõng chi tiÕt cña sp .®Ó thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y nµo ®ã th× cã 2 c¸ch thùc hiÖn :
ngêi c¸n bé c«ng nghÖ víi nh÷ng dông cô tÝnh vµ thíc vÏ :thiÕt kÕ b»ng tay
ngêi c¸n bé c«ng nghÖ cïng víi trî gióp b»ng m¸y tÝnh lµ thiÕt kÕ b»ng m¸y
thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ lµ lËp nªn nh÷ng tµi liÖu v¨n kiÖn híng dÉn c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt m¸y ,lËp c¸c chØ tiªu kü thuËt vµ ®iÒu hµnh sx
khi thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cã nhiÒu ph¬ng ¸n nhng ph¶I biÕt chän lÊy 1 ph¬ng ¸n hîp lý vµ tèt nhÊt lµ ph¬ng ¸n tèi u.
kkhi thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cña 1 chi tiÕt gia c«ng nµo ®ã cã 2 TH:
TH1:ThiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt nµo ®ã ®èi víi 1 nhµ m¸y hoµn toµn míi .Trong trêng hîp nµy ta x¸c ®Þnh ra sè m¸y ,sè lo¹i m¸y ®Ó mua vÒ vµ l¾p ®Æt cho nhµ m¸y trong trêng hîp nµy viÖc chän m¸y ®Ó gia c«ng cña c¸c nguyªn c«ng ®îc tù do h¬n
TH2: ThiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt nµo ®ã cña 1 nhµ m¸y ®ang sx mÆt hµng # th× trong trêng hîp nµy viÖc chän m¸y gia c«ng cña c¸c nguyªn c«ng ph¶i xem xÐt ®Õn viÖc cã ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é kÕ ho¹ch sx mÆt hµng cò hay ko do ®ã viÖc chän m¸y bÞ kh¾t khe h¹n chÕ
ViÖc thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cña chi tiÕt m¸y nµo ®ã ph¶I sao cho mÒm ho¸ ®Ó øng phã víi viÖc thay ®æi kÕt cÊu s¶n phÈm theo ycÇu thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng quy tr×nh c«ng nghÖ linh ho¹t Êy thùc hiÖn sao cho thay ®æi Ýt nhÊt ®Ó ®ì tèn kÐm nhÊt nhng vÉn ra ®îc mÆt hµng míi .
Mét qu¸ tr×nh c«ng nghÖ thiÕt kÕ ra ph¶i ®¶m b¶o ®é tin cËy nhÊt ®Þnh mÇ ®é tin cËy nµy chÞu nhiÒu ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan chñ quan ,nÕu mét qu¸ tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng mét chi tiÕt m¸y nµo ®ã víi n nguyªn c«ng víi gi¶ thiÕt r»ng hiÖu qu¶ cña nguyªn c«ng tríc chØ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn nguyªn c«ng tiÕp theo th× ®é tin cËy cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ Rt ®îc viÕt díi d¹ng Markov nh sau :
Rt = R(NC1). R(NC2/NC1) …R(NCn/NCn-1)
Rt: ®é tin cËy cña toµn bé qu¸ tr×nh c«ng nghÖ
R(NC1): ®é tin cËy cña nguyªn c«ng thø 1
R(NCi): ®é tin cËy cña nguyªn c«ng thø i
R(NCi+1): ®é tin cËy cña nguyªn c«ng thø i+1 trªn c¬ së cña nc thø i
Muèn b¶o ®¶m qu¸ tr×nh c«ng nghÖ tõ nguyªn c«ng thø i sang nguyªn c«ng thø (i+1) ph¶i cã ®k lµ R(NCi)=R(NCi+1)=const (1)
Gi¸ trÞ cña ®é tin cËy R(NCi)=Mi/Mp
Mi: sè lîng chi tiÕt trong nguyªn c«ng thø i gia c«ng ®¹t yªu cÇu
Mp: tæng sè chi tiÕt gia c«ng
Tõ 1ta cã Mi/Mp=Mi+1/Mp nghÜa lµ Mi=Mi+1
NghÜa lµ sè lîng chi tiÕt ®¹t yªu cÇu ë nguyªn c«ng thø i ph¶i
= sè lîng chi tiÕt ®¹t yªu cÇu ë nguyªn c«ng thø (i+1) nhng ®¹t ®iÒu nµy trong gia c«ng lµ rÊt khã nªn cho phÐp cã sù # nhau ®«i chót gi÷a sè lîng chi tiÕt ®¹t yªu cÇu ë c¸c nguyªn c«ng.
C©u2: Tr×nh bÇy tr×nh tù c¸c bíc khi thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ.
§Ó thiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng 1 chi tiÕt m¸y nµo ®ã ngêi ta thùc hiÖn qua c¸c bíc nh sau:
1.T×m hiÓu tÝnh n¨ng sö dông, ®k lµm viÖc cña chi tiÕt m¸y ®ã vµ cña sp mang chi tiÕt m¸y ®ã vµ t×m hiÓu tÝnh æn ®Þnh cña sp trong nhu cÇu x· héi.
2.Nghiªn cøu vÒ yªu cÇu kü thuËt, kÕt cÊu cña chi tiÕt.
3.X¸c ®Þnh qui m« sx vµ ®k sx. §Ó x¸c ®Þnh ®îc ®iÒu nµy ph¶i x¸c ®Þnh ra sè lîng chi tiÕt cÇn gia c«ng quyÕt ®Þnh d¹ng sx, qui m« sx.
4.X¸c ®Þnh thø tù nguyªn c«ng, viÖc g¸ ®Æt chi tiÕt m¸y ë tõng nguyªn c«ng vµ lËp s¬ ®å nguyªn c«ng.
5.Chän ph«i vµ ph¬ng ph¸p chÕ t¹o ph«i.
6.Chän m¸y ®Ó gia c«ng cho nguyªn c«ng dùa vµo kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña c¸c ph¬ng ph¸p gia c«ng c¾t gät.
7.X¸c ®Þnh lîng d vµ dung sai cho c¸c nguyªn c«ng.
8.X¸c ®Þnh dông cô c¾t, dông cô kiÓm tra cho mçi nguyªn c«ng.NÕu cã s½n th× ta chän, nÕu kh«ng cã ph¶i thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o ra dông cô ®ã.
9.X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè c«ng nghÖ(chÕ ®é gia c«ng cho mçi nguyªn c«ng) s,t,v ®îc tra b¶ng, tÝnh to¸n.
10.X¸c ®Þnh c¸c ®å g¸ ®Ó thùc hiÖn gia c«ng ë mçi nguyªn c«ng. NÕu m¸y kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng hoÆc kh«ng cã ®å g¸ cã s½n th× ph¶i thiÕt kÕ chÕ t¹o c¸c ®å g¸ nµy.Víi sè lîng chi tiÕt lín th× ë mçi nguyªn c«ng, ë 1 chi tiÕt ®Òu thiÕt kÕ ®å g¸ chuyªn dïng.
11.X¸c ®Þnh bËc thî cho mçi nguyªn c«ng.
12.§Þnh møc thêi gian gia c«ng ë c¸c nguyªn c«ng, x¸c ®Þnh n¨ng suÊt, so s¸nh c¸c ph¬ng ¸n vÒ mÆt c«ng nghÖ.
Néi dung c¸c bíc trªn ®Òu cÇn thiÕt kh«ng thÓ thiÕu ®îc nhng møc ®é th× # nhau tuú theo d¹ng sx.
Víi chi tiÕt ®¬n gi¶n th× c¸c bíc trªn chØ cÇn diÔn t¶ b»ng lêi ®Ó híng dÉn gia c«ng nhng nÕu lµ chi tiÕt phøc t¹p th× ph¶i tÝnh to¸n, thiÕt kÕ ë c¸c bíc cÈn thËn
Ch¬ngVI
C©u3: ThÕ nµo lµ tÝnh c«ng nghÖ trong kÕt cÊu, c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸, cho mét vÝ dô.
*TÝnh c«ng nghÖ trong kÕt cÊu lµ mét tÝnh chÊt quan träng cña chi tiÕt hoÆc s¶n phÈm c¬ khÝ nh»m ®¶m b¶o lîng kim lo¹i tiªu hao lµ Ýt nhÊt, khèi lîng gia c«ng vµ l¾p r¸p lµ Ýt nhÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cho ra lµ thÊp nhÊt trong mét ®ieÌu kiÖn vµ qui m« s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh.
Khi nghiªn cøu mét kÕt cÊu cña b¶n vÏ chi tiÕt m¸y cÇn gia c«ng th× chóng ta cÇn ph¶i xem xÐt tÝnh c«ng nghÖ cña chi tÕt ®· hîp lý hay cha, nÕu cÇn thiÕt th× chóng tacã quyÒn phª ph¸n vsf söa ch÷a l¹i kÕt cÊu cña chóng sao cho hîp lûtíc khi ®em gia c«ng.
ViÖc nghiªn cøu tÝnh c«ng nghÖ cña mét chi tiÕt phô thuéc vµo quy m« s¶n xuÊt còng nh tÝnh chÊt lo¹t cña s¶n phÈm chi tiÕt. Víi quy m« s¶n xuÊt nµy cã thÓ cã tÝnh c«ng nghÖ nhng quy m« s¶n xuÊt kh¸c l¹i cã thÓ kh«ng cã tÝnh c«ng nghÖ
Nghiªn cøu tÝnh c«ng nghÖ ®ång bé trong kÕt cÊu cña s¶n phÈm vµ kÕt cÊu cña tõng chi tiÕt.
ViÖc nghiªn cøu tÝnh c«ng nghÖ cho chi tiÕt ph¶i thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm tõ thiÕt kÕ ®Õn chÕ t¹o ph«i cho ®Õn l¾p r¸p.
TÝnh c«ng nghÖ ph¶i ®îc phï hîp víi ®iÒu kiÖn ë n¬i s¶n xuÊt.
Ta thÊy tÝnh c«ng nghÖ trong CTM lµ hoµn toµn cã tÝnh t¬ng ®èi.
* C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸:
§Ó ®nhs gi¸ xem xÐt r»ng kÕt cÊu cña chi tiÕt ®ã ®· cã tÝnh c«ng nghÖ phï hîp hay cha th× ta ph¶i dùa vµo c¸c chØ tiªu cô thÓ ®Ó ®¸nh gi¸,®ã lµ :
Träng lîng kÕt cÊu ph¶i nhá nhÊt : §Ó ®¶m b¶o träng lîng chi tiÕt nhá nhÊt ta ph¶i tÝnh hÖ sè an toµn võa ®ñ , lµm chi tiÕt víi thµnh máng kÌm víi g©n trî lùc ®Ó t¨ng ®é cøng v÷ng, hoÆc thay thÕ b»ng nh÷ng vËt liÖu cã ®é bÒn cao, vËt liÖu nhÑ….
Sö dông vËt liÖu thèng nhÊt, th«ng dông vµ rÎ tiÒn, víi mét s¶n phÈm hay mét m¸y nªn dïng Ýt chñng lo¹i vËt liÖu,vËt liÖu ph¶i th«ng dông ®Ó chñ ®éng trong mua s¾m vËt t.
Quy ®Þnh kÝch thíc, dung sai, ®é h½n bãng bÒ mÆt hîp lý..c¨n cø vµo tÝnh n¨ng lµm viÖc cña chi tiÕt mµ quy ®Þnh ®é chÝnh x¸c, dung sai kÝch thíc vµ ®é nh½n bãng bÒ mÆt cho phï hîp víi tÝnh n¨ng cña chi tiÕt, ®é chÝng x¸c cµng cao, ®é nh½n bãng bÒ mÆt th× cµng tèn kÐm . Khi thiÕt kÕ ph¶i sao cho khi gia c«ng ngêi ta kh«ng ph¶i tÝnh l¹i kÝch thíc.
Sö dông chi tiÕt m¸y, bÒ mÆt chi tiÕt m¸y thèng nhÊt, tiªu chuÈn. Khi lµm ®îc ®iÒu nµy th× sÏ dïng ®îc nh÷ng c¸i s½n cã cña ngêi kh¸c vµ cña c¸c níc trªn thÕ giíi. Ch¼ng h¹n nh mÆt r¨ng th× dïng r¨ng m« dun, ren th× dïng theo tiªu chuÈn ren ren anh hoÆc ren hÖ mÐt ...
KÕt cÊu ph¶i hîp lý ®Ó gia c«ng vµ l¾p r¸p thuËn tiÖn vµ n¨ng suÊt cao. §Ó thùc hiÖn ®îc chØ tiªu nµy th× c¸c nhµ thiÕt kÕ nªn tu©n theo c¸c lêi khuyªn trong thiÕt kÕnh sau:
CÇn ®Þnh râ ranh giíi gi÷a bÒ mÆt gia c«ng víi bÒ mÆt kh«ng gia c«ng.
BÒ mÆt chi tiÕt ph¶i sao cho ¨n dao vµo ®îc thuËn tiÖn, ch¼ng h¹n nh khi khoan lç trªn mÆt cong nh h×nh a) th× chóng ta cÇn ph¶i t¹o bÒ mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi mñi khoan nh h×nh b) hoÆc h×nh c).
KÕt cÊu chi tiÕt cÇn sao cho gia c«ng ®îc nhiÒu chi tiÕt cïng mét lóc,ch¼ng h¹n nh kÕt cÊu b¸nh r¨ng nh h×nh b) ®Ô dµng khi gia c«ng cïng mét lóc nhiÒu chi tiÕt h¬n h×nh a)
C¢U4: ThÕ nµo lµ lîng d gia c«ng, c¸c lo¹i lîng d, c¸c yÕu tè t¹o thµnh lîng d trung gian.
* Lîng d gia c«ng c¬ khÝ lµ líp kim lo¹i ®îc hít ®i trong qu¸ tr×nh gia c«ng c¬ khÝ ®Ó chuyÓn tõ ph«i thµnh chi tiÕt hoµn chØnh, lîng d gia c«ng cã liªn quan ®Õn lîng vËt liÖu cÇn ®Ó chÕ t¹o chi tiÕt vµ ®é chÝnh x¸c gia c«ng cña chi tiÕt. V× vËy chóng ta cÇn ph¶i x¸c ®Þnh lîng d nµy sao cho hîp lý, bëi ; nÕu ta chän qu¸ lín sÏ dÉn ®Õn tiªu hao nhiÒu nguyªn vËt liÖu, tiªu hao nhiÒu c«ng lao ®éng, t¨ng chi phÝ ®Ó gia c«ng do ®ã dÉn ®Õn t¨ng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. Ngîc l¹i,nÕu ta chän qu¸ nhá th× sÏ kh«ng ®ñ lîng kim lo¹i cÇn hít ®i ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cho chi tiÕt. Do vËy cho nªn khi chän lîng d gia c«ng cho mét chi tiÕt nµo ®ã ta ph¶i dùa vµo hÖ sè sö dông vËt liÖu K=Gct/Gph víi ®iÒu kiÖn K0.75, cµng gÇn 1cµng tèt, khi ®ã ta cã ph¬ng ph¸p gia c«ng kh«ng phoi.
* C¸c loai lîng d :
-Lîng d trung gian : Lµ líp kim lo¹i ®îc hít ®i ë mçi bíc c«ng nghÖ hoÆc mçi nguyªn c«ng ký hiÖu lµ Zb.
vÒ trÞ sè ®îc x¸c ®Þnh b»ng hiÖu sè kÝch thíc do bíc tríc hoÆc nguyªn c«ng tríc vµ kÝch thíc do bíc hoÆc nguyªn c«ng ®ang thîc hiÖn t¹o nªn.
-Lîng d tæng céng cßn gäi lµ lîng d chung: Lµ toµn bé líp kim lo¹i ®îc hít ®i trong qu¸ tr×nh gia c«ng ë tÊt c¶ c¸c nguyªn c«ng hoÆc c¸c bíc c«ng nghÖ . ký hiÖu lµ Z0 ,vÒ trÞ sè ®îc x¸c ®Þnh b»ng hiÖu sè kÝch thíc cña h«i th« vµ kÝch thíc cña chi tiÕt hoµn thiÖn.
-Lîng d ®èi xøng : Lµ líp kim lo¹i ®îc hít ®i khi gia c«ng c¸c bÒ mÆt trßn xoay.
Trong lîng d ®èi xøng th× l¹i cã lîng d trung gianvµ lîng d tæng céng , vÒ trÞ sè ®îc x¸c ®Þnh t¬ng tù nh trªn t¬ng øng b»ng 2Zb vµ 2Z0
* Ta cã thÓ x¸c ®Þnh trÞ sè cô thÓ b»ng ph¬ng ph¸p thèng kª (tra b¶ng), Ph¬ng ph¸p nµy dïng rÊt phæ biÕn trong s¶n xuÊt vµ nã chØ x¸c ®Þnh ®îc lîng d tæng céng dùa trªn kinh nghiÖm . hoÆc chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc b»ng ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n ph©n tÝch dùa trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c yÕu tè t¹o ra líp kim lo¹i cÇn ph¶i hít ®i ®Ó cã ®îc kÝch thíc CTM hoµn chØnh. Ph¬ng ph¸p nµy tÝnh cho gi¸ trÞ cña lîng d trung gian , khi ®ã ta lÊy tæng lîng d trung gian ®îc lîng d tæng céng.
Mét ph«i ®îc g¸ trªn chèt tú vµ kÑp bëi lùc kÑp W khi gia c«ng cÇn c¾t ®i lîng d trung gian Zb ®Ó ph«i cã kÝch thíc tríc lµ a vµ sau lµ b.
Lîng d trung gian ph¶i ®ñ lín ®Ó ®¶m b¶o lo¹i trõ ®îc sai sè ë bíc s¸t tríc vµ sai sè g¸ ®Æt ë bíc ®ang tiÕn hµnh
Lîng d trung gian bao gåm :
-RZa: lµ chiÒu cao nhÊp nh« tÕ vi do bíc s¸t tríc ®Ó l¹i.
-Ta: lµ chiÒu s©u líp h háng bÒ mÆt do bíc s¸t tríc ®Ó l¹i, ta cÇn ph¶i c¾t bá ®i ®Ó trµnh líp kim lo¹i bÞ ph¸ háng chÊt lîng kÐm b»ng líp kim lo¹i b¶n chÊt ë trong
a : Lµ sai lÖch vÒ vÞ trÝ kh«ng gian do bíc tríc ®Ó l¹i, nh ®é cong vªnh, ®é lÖch t©m, ®é kh«ng song song ...
b lµ sai sè g¸ ®Æt chi tiÕt ë bíc c«ng nghÖ ®ang thùc hiÖn g©y nªn.
Nh vËy ta thÊy lîng d trung gian bao gåm c¶ 4 yÕu tè trªn , trong ®ã 3 yÕu tè do bíc tríc ®Ó l¹i cßn chØ cã mét yÕu tè do bíc ®ang thùc hiªn g©y nªn ®ã lµ sai sè cña viÖc g¸ ®Æt chi tiÕt.
C¢U5: C¸ch tÝnh ®Þnh møc thêi gian nguyªn c«ng.
* Chóng ta cÇn ph¶i ®Þnh møc thêi gian gia c«ng nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh khèi lîng thêi gian cÇn thiÕt hîp lý ®Ó hoµn thµnh néi dung c«ng viÖc cho tõng nguyªn c«ng vµ cho toµn bé quÊ tr×nh c«ng nghÖ tõ ddã x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng, gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Thêi gian cho mçi nguyªn c«ng gåm c¸c thµnh phÇn sau:
-tA: Lµ thêi gian thùc hiÖn nghuyªn c«ng tA = tN + tV
-tN lµ thêi gian nguyªn c«ng tN = nL.ttc + tkc
víi nL lµ sè lîng chi tiÕt trong mét lo¹t, ttc lµ thêi gian tõng chiÕc, tkc lµ thêi gian chuÈn bÞ vµ kÕt thóc nguyªn c«ng
tV lµ thê gian l·ng phÝ tV = tv1 + tv2 , víi tv1 lµ thêi gian l·ng phÝ do søc lao ®éng g©y nªn, tv2 lµ thêi gian l·ng phÝ kh«ng phô thuéc vµo søc lao ®éng mµ do c¸c yÕu tè kh¸ch quan g©y nªn.
ttc = ttn + tnc + tpv (phót/chiÕc), tnc=t0 + tp lµ thêi gian nguyªn c«ng, t0 lµ thêi gian c¬ b¶n trùc tiÕp vµo c¾t ph«i (b»ng tay hoÆc m¸y), ®èi víi thêi gian b»ng m¸y th× mçi P 2 gia c«ng cã c«ng thøc tÝnh t0 kh¸c nhau tra trong sæ tay, tP lµ thêi gian phô nh g¸ ®Æt ®iÒu chØnh dông cô, m¸y ...Tuú theo ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt mµ ta cã t0 vµ tP t¬ng øng nh sau : thñ c«ng tot vµ tPt , m¸y tom vµ tPm , thñ c«ng kÕt hîp m¸y tomt vµ tPmt ;
tPv = tPvkt + tPvtc lµ thêi gian phôc vô, tPvkt lµ thêi gian phôc vô coc tÝnh chÊt kü thuËtn nh lau chïi b¶o dìng m¸y... , tPvtc lµ thêi gian phôc vô coc tÝnh tæ chøc nh viÖc chuyÓn ph«i, chê viÖc.. thêng lÊy tPv = a.tnc/100 víi a lµ sè phÇn tr¨m nµo ®Êy;
ttn = b .(tnc+tPv)/100 lµ thêi gian dµnh cho nhu cÇu tù nhiªn cña ngê lao ®éng víi b lµ sè phÇn tr¨m nµo ®Êy nh a
C¢U6: C¸ch tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt vµ so s¸nh c¸c ph¬ng ¸n c«ng nghÖ b»ng gi¸ thµnh.
Khi chÕ t¹o mät s¶n phÈm c¬ khÝ nµo ®ã chóng ta cÇn ph¶i ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ph¬ng ¸n c«ng nghÖ ®Ó chän ra ®îc ph¬ng ¸n tèi u nhÊt ®ã lµ mét ph¬ng ¸n b¶o ®¶m ®îc chØ tiªu kü thuËt nhng chi phÝ s¶n xuÊt l¹i lµ Ýt nhÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt 1 chi tiÕt c¬ khÝ nµo ®ã ®îc x¸c ®Þnh nh sau: Ksx =Kv +(+)KL + KM +KD +KG . Trong ®ã : Ksx lµ chi phÝ s¶n xuÊt,Kv lµ chi phÝ vËt liÖu,(=1,141,23) lµ hÖ sè tiÒn thëng, phô cÊp, b¶o hiÓm... ,(=1,5 4) lµ hÖ sè chi phÝ qu¶n lý , KLlµ chi phÝ tiÒn l¬ng c«ng nh©n, KM lµ chi phÝ vÒ m¸y, KD lµ chiphÝ vÒ dông cô,KG lµ chi phÝ vÒ ®å g¸ vµ trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ .
Chi phi vÒ s¶n xuÊt cã quan hÖ víi chØ tªu vÒ thêi gian nh ®Þnh møc thêi gian gia c«ng vµ n¨ng suÊt gia c«ng vµ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm
Q=60.Tc.M0/ ttc (chiÕc/ca), Tc lµ vèn thêi gian cña mét ca s¶n xuÊt (giê/ca) M0 lµ sè m¸y cña mét c«ng nh©n vËn hµnh cïng mét lóc, ttc lµ thêi gian hoµn thµnh tõng chiÕc. Gi¸ thµnh G lµ ®¹i lîng quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ph¬ng ¸n c«ng nghÖ, tèi u lµ PA cho Gmin. G=Kxs/N, N lµ sè chi tiÕt.
G = G1 + G2/ N (®ång /chiÕc), G1 lµ gi¸ thµnh kh«ng phô thuéc vµo s¶n lîng N nh chi phÝ vËt liÖu, l¬ng..cho 1 CTM, G1 =Kv +(+).ttc.KL , G2 lµ gi¸ thµnh phô thuéc vµo s¶n lîng N nh m¸y, dông cô .. G2=(KM+KD +KG)/N (®ång /chiÕc).
* Khi s¶n xuÊt mét s¶n phÈm c¬ khÝ ta ph¶i so s¸nh c¸ PA c«ng nghÖ ®Ó chän ra PA tèi u tøc lµ ta ph¶i so s¸nh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt trªn c¸c PA kh¸c nhau ®Ó chän ra ®îc PA cho Gmin. Gi¶ sö cã 2 PA a vµ b. Ta cã gi¸ thµnh cña mét chi tiÕt theo PA/a lµ Ga= G1a+G2a/N, theoPA/b lµ Gb = G1b + G2b/N , khi tÝnh cho c¶ lo¹t N chi tiÕt th× PA/a lµ GaN= N. G1a+G2a, PA/b lµ GbN = N.G1b + G2b. Qua ®ã ta thÊy gi¸ thµnh lµ hµm bËc nhÊt cña s¶n lîng N nh ®å thÞ ta thÊy t¹i s¶n lîng N0 =G2a-G2b)/(G1b-G1a) th× 2 PA cho gi¸ thµnh nh nhau, khi s¶n lîng N N0 th× chän PA/b l¹i cho g¸ thµnh thÊp h¬n
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- CNCTM IN Lan Cuoi.doc
- On thi CNCTM.doc