Bài giảng về mối ghép then

1- Kh¸i niÖm chung Then lµ chi tiÕt dïng ®Ó truyÒn chuyÓn ®éng (truyÒn lùc)tõ trôc sang moay-¬ vµ ng­îc l¹i. Khi t¶i träng nhá th­êng dïng then b¸n nguyÖt T¶i träng trung b×nh th­êng dïng then b»ng, then v¸t T¶i träng nÆng ph¶i dïng then hoa Then b¸n nguyÖt Then b»ng Then hoa Then v¸t 2- C¸ch vÏ then b»ng (TCVN 19-85) Then b»ng cã 3 kÝch th­íc: b x h x l Chän mÆt c¾t cña then dùa vµo ®­êng kÝnh trôc D Then kh«ng bÞ c¾t däc Khe hë gi÷a mÆt trªn cña then vµ mÆt d­íi cña r·nh then rÊt nhá, khi vÏ lÊy b»ng 1~2 mm l b h l C¸ch tra b¶ng ®Ó vÏ mÆt c¾t then b»ng KÝch th­íc mÆt c¾t ngang cña then b»ng ®· ®­îc tiªu chuÈn ho¸ trong TCVN 2261-77 Dùa vµo ®­êng kÝnh trôc D tra ®­îc kÝch th­íc mÆt c¨t cña then: b & h theo b¶ng trong TCVN 2261-77 KÝch th­íc l  80 % chiÒu réng moay-¬, sau ®ã quy chuÈn theo chiÒu dµi tiªu chuÈn cña then Ký hiÖu then b»ng nh­ sau:  Then b»ng 18x11x100 TCVN 2261-77 ( b =18mm, h =11mm, l = 1000mm) ChiÒu dµi chuÈn cña then chän theo d·y sau:6,8,10,12,14,16,18,20,25,28,32,36,40,,45,56,63,70,80,90,100,110,125,140,,160,,180,200,… Chó thÝch:Trong khi thiÕt kÕ th­êng chän then theo D sau ®ã kiÓm tra ®iÒu kiÖn bÒn dËp. 3- VÏ then b¸n nguyÖt Tra kÝch th­íc then b¸n nguyÖt theo TCVN 4217-86 Dùa vµo ®­êng kÝnh trôc d tra ra kÝch th­íc b x h x D Ký hiÖu: Then b¸n nguyÖt 6x10 TCVN 4217-86 ( b = 6mm, h = 10mm) 3- VÏ then b¸n nguyÖt Khe hë then rÊt nhá (t1 + t2 - h)khi vÏ lÊy b»ng 1-2 mm 4- VÏ quy ­íc then hoa theo TCVN 19-85 Th­êng dïng 3 lo¹i then hoa sau: Then hoa r¨ng ch÷ nhËt (TCVN 1803-76) Then hoa r¨ng th©n khai (TCVN 1801-76) Then hoa r¨ng tam gi¸c (TCVN 1802-76) 4- VÏ quy ­íc then hoa TCVN 19-85 quy ®Þnh vÏ quy ­íc then hoa nh­ sau: §­êng ®Ønh r¨ng ( trôc vµ lç)  vÏ b»ng nÐt liÒn ®Ëm. §­êng ®¸y r¨ng ( trôc vµ lç)  vÏ b»ng nÐt liÒn m¶nh Trªn h×nh c¾t däc trôc, kh«ng g¹ch mÆt c¾t cho phÇn cã r¨ng; ®­êng ®¸y r¨ng vÏ b»ng nÐt liÒn ®Ëm 4- VÏ quy ­íc then hoa §èi víi then hoa th©n khai vµ tam gi¸c vÏ thªm ®­êng sinh chia, ®­êng trßn chia b»ng nÐt g¹ch chÊm m¶nh §­êng giíi h¹n phÇn r¨ng cã pr«ffin ®Çy ®ñ vµ pr«fin c¹n dÇn  vÏ b»ng nÐt liÒn m¶nh Trªn h×nh chiÕu theo h­íng trôc th­êng vÏ pr«fin cña vµi r¨ng. Kh«ng vÏ vßng trßn mÆt v¸t vµ khe hë 4- VÏ quy ­íc then hoa Trªn h×nh c¾t däc trôc cña mèi ghÐp then hoa, t¹i vïng ¨n khíp chØ vÏ trôc then hoa (lç bÞ che khuÊt) Ký hiÖu mèi ghÐp then hoa gåm:Ch÷ chØ kiÓu ®Þnh t©m(d,D,b) Sè r¨ng Z x §­êng kÝnh trong d x §­êng kÝnh ngoµi D. (b theo mÆt bªn). VÝ dô: b20 x 92 x 102( §Þnh t©m theo mÆt bªn, sè r¨ng Z = 20, d­êng kÝnh trong d = 92, ®­êng kÝnh ngoµi D = 102 ) 5- Bµi tËp t¹i líp Cho biÕt c¸ch vÏ quy ­íc vµ chØ râ lo¹i then, c¸c kÝch th­íc c¬ b¶n cña chóng (H×nh 1 ®Õn h×nh 5) 6- Bµi tËp vÒ nhµ 1- Cho ®­ßng kÝnh trôc d = 70, chiÒu dµi phÇn moay-¬ b»ng 150. Tra b¶ng then b»ng TCVN 2261-77 t×m c¸c kÝch th­íc , vÏ mÆt c¾t däc trôc vµ m¾t c¾t ngang cña mèi ghÐp then nµy. 2- Cho ®­ßng kÝnh trôc d = 20, Tra b¶ng then b¸n nguyÖt TCVN 4217-86 t×m c¸c kÝch th­íc , vÏ mÆt c¾t däc trôc vµ m¾t c¾t ngang cña mèi ghÐp then nµy. 3- VÏ h×nh c¾t däc, h×nh c¾t ngang cña mèi ghÐp then hoa ch÷ nhËt theo ký hiÖu cña nã nh­ sau: d8 x 42 x 48 ( Trôc then hoa ®Æc, mÆt v¸t ®Çu trôc vµ miÖng lç 2x450)