Bài giảng Mạch điện bảo vệ mất pha dùng Rơ le PMR-44

3. Đối tượng giảng dạy: Sinh viên hệ cao đẳng, nghề Kỹ thuật lắp đặt điện và điều khiển trong công nghiệp 4. Mục tiêu bài giảng: - Nhận biết và trình bày được nguyên tắc hoạt động của rơle PMR-44. - Vẽ và trình bày được nguyên lý hoạt động của sơ đồ mạch điện bảo vệ mất pha cho động cơ KĐB ba pha quay một chiều sử dụng rơle PMR-44. - Lắp và vận hành được mạch điện bảo vệ mất pha cho động cơ KĐB ba pha quay một chiều sử dụng rơle PMR-44 đúng trình tự, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật . - Rèn luyện tư duy, tính cẩn thận, tỉ mỉ, đảm bảo an toàn, giữ gìn vệ sinh công nghiệp . 5. Trọng tâm bài giảng: Nhận biết và lắp được rơ le PMR-44 vào mạch điện đáp ứng được yêu cầu. 6. Phương pháp, phương tiện dạy học: 6.1. Phương pháp giảng dạy: - Bài giảng: Tích hợp được thực hiện trong 60 phút. - Ca thực tập là học sinh giả định. - Lấy học sinh làm trung tâm, phân tích, giải thích, đàm thoại, trực quan, làm mẫu, thực hành, hướng dẫn tự học. 6.2. Phương tiện dạy học:  Máy chiếu, máy tính, giáo án, đề cương bài giảng, bảng trình tự thực hiện, hồ sơ học tập, sơ đồ bản vẽ, bảng sai hỏng, thiết bị, vật tư, dụng cụ. 7. Phương án cụ thể TT CÁC BƯỚC LÊN LỚP PHƯƠNG PHÁP THỜI GIAN I ỔN ĐỊNH LỚP Quan sát , thuyết tr ình 1 phút II THỰC HIỆN BÀI HỌC 59 phút 1. Dẫn nhập T ừ sản phẩm b ài h ọc trước v à th ực tiễn nghề nghiệp đặt vấn đề v ào bài mới. 5 phút 2. Giới thiệu chủ đề Gi ới thiệu , thông báo 3 phút 3. Giải quyết vấn đề Nêu vấn đề, đàm tho ại, trực quan, giảng giải, l àm m ẫu, thực h ành, nh ận x ét, đánh giá. 47 phút 4. Kết thúc vấn đề H ệ thống h óa, nh ận x ét chung 3 phút 5. Hướng dẫn tự học Thông báo 1 phút MẠCH ĐIỆN BẢO VỆ MẤT PHA DÙNG RƠ LE PMR-44 MỤC TIÊU Nhận biết và trình bày được nguyên tắc hoạt động của rơle PMR-44. Vẽ và trình bày được nguyên lý hoạt động của sơ đồ mạch điện bảo vệ mất pha cho động cơ KĐB 3 pha quay một chiều sử dụng rơle PMR-44. Lắp và vận hành được mạch bảo vệ mất pha cho động cơ KĐB 3 pha quay một chiều sử dụng rơle PMR-44 đúng trình tự, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. Rèn luyện tư duy, tính cẩn thận, tỉ mỉ, đảm bảo an toàn và vệ sinh công nghiệp. NỘI DUNG 1 KIẾN THỨC LIÊN QUAN 2 TRÌNH TỰ THỰC HIỆN 3 THỰC HÀNH Nhận biết PMR-44 2 Vị trí nối với 3 dây pha của nguồn Đèn báo đủ và đúng thứ tự 3 pha Đèn báo các sự cố về pha của nguồn Nút thiết lập lại trạng thái ban đầu Sơ đồ nối dây 2 cặp tiếp điểm Vít điều chỉnh ngưỡng tác động Vị trí nối dây 2 cặp tiếp điểm 1 3 4 5 6 7 Sơ đồ nguyên lý mạch điện bảo vệ mất pha cho phụ tải 3 pha trên nhãn PMR-44 95 98 Bảo vệ mất pha Bảo vệ mất pha MODEL CHỨC NĂNG PMR-44 Chức năng PMR-44 Bảo vệ không cân pha Bảo vệ khi sai thứ tự pha PMR : Phase Monitoring Relay - Rơ le giám sát pha 95 96 98 Khối điều khiển Khối chấp hành Cấu trúc PMR-44 L 1 L 2 L 3 Khi cấp nguồn điện 3 pha đúng thứ tự pha vào khối điều khiển PMR-44, đèn xanh (PWR) sáng Khối điều khiển Khối chấp hành - Cặp tiếp điểm 95-98: Đ óng - Cặp tiếp điểm 95-96: Mở L 1 L 2 L 3 L 1 L 2 L 3 95 96 98 Khối điều khiển Khối chấp hành Nguyên tắc hoạt động của rơ le PMR-44 ở chức năng bảo vệ mất pha PWR TRIP L 1 L 2 L 3 L 1 L 2 L 3 95 96 98 - Mất nguồn pha L1 đèn đỏ TRIP nháy 1 lần. - Mất nguồn pha L2 đèn đỏ TRIP nháy 2 lần. - Mất nguồn pha L3 đèn đỏ TRIP nháy 3 lần. Khối điều khiển Khối chấp hành Khi xảy ra sự cố mất 1 trong 3 pha nguồn Đèn xanh (PWR) tắt, đèn đỏ (TRIP) nháy Khối điều khiển Khối chấp hành - Cặp tiếp điểm 95-98: Mở - Cặp tiếp điểm 95-96: Đ óng Nguyên tắc hoạt động của rơ le PMR-44 ở chức năng bảo vệ mất pha PWR TRIP Sơ đồ nguyên lý mạch điện bảo vệ mất pha cho phụ tải 3 pha trên nhãn PMR-44 95 98 N L 1 L 3 MC MC ON MC OFF L M OL OL MCB1 MCB2 95 96 L 2 SƠ ĐỒ MẠCH MỞ MÁY TRỰC TIẾP ĐC KĐB 3 PHA QUAY MỘT CHIỀU SỬ DỤNG CTT 95 98 SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN BẢO VỆ MẤT PHA CHO Đ C KĐB 3 PHA QUAY MỘT CHIỀU SỬ DỤNG RƠLE PMR-44 PMR-44 N L 1 L 2 L 3 MC L1 L2 L3 PMR - 44 MC PMR-44 ON MC OFF L 98 95 M OL OL MCB1 MCB2 95 96 SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ MẠCH ĐIỆN BẢO VỆ MẤT PHA CHO ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA QUAY MỘT CHIỀU SỬ DỤNG RƠLE PMR-44 98 N L 1 L 2 L 3 MC L1 L2 L3 PMR - 44 MC PMR-44 ON MC OFF L 98 95 M OL OL MCB1 MCB2 NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG MẠCH BẢO VỆ MẤT PHA CHO ĐC KĐB 3 PHA QUAY MỘT CHIỀU BẰNG PMR-44 95 96 N L 1 L 2 L 3 MC L1 L2 L3 PMR - 44 MC PMR-44 ON MC OFF L 98 95 M OL OL MCB1 MCB2 NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG MẠCH BẢO VỆ MẤT PHA CHO ĐC KĐB 3 PHA QUAY MỘT CHIỀU BẰNG PMR-44 95 96 N L 1 L 2 L 3 MC L1 L2 L3 PMR - 44 MC ON MC OFF L OL MCB1 MCB2 SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ MẠCH ĐIỆN BẢO VỆ MẤT PHA CHO ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA QUAY MỘT CHIỀU SỬ DỤNG RƠLE PMR-44 95 96 M OL PMR-44 95 98 95 96 PMR-44 X 1 X 2 TT Các bước thực hiện Thao/ Động tác Yêu cầu kỹ thuật 1 Chắc chắn, hợp lý. 2 Lắp mạch điều khiển Đúng sơ đồ, tiếp xúc tốt. 3 Lắp mạch động lực L 1 , L 2 , L 3 (nguồn) -> L 1 , L 2 , L 3 (CTT) - > R N -> Động cơ L 1 , L 2 , L 3 (nguồn) -> L 1 , L 2 , L 3 (PRM-44) 4 Kiểm tra, vận hành mạch điện + Kiểm tra: - Kiểm tra mạch điều khiển. - Kiểm tra mạch động lực. + Vận hành: 5 Vệ sinh công nghiệp Thu dọn, vệ sinh vị trí thực hành. Gọn gàng, sạch sẽ. BẢNG TRÌNH TỰ THỰC HIỆN Gá lắp MCB, CTT, R N , nút ấn, PRM-44 , đèn báo lên Panel - L(nguồn) -> Nút OFF -> Nút ON -> A 1 CTT - A 2 CTT -> 95 R N - 96 (R N )-> 98 (PMR-44) - 95 (PMR-44) -> N(Nguồn) - Mắc song song cặp tiếp điểm NO của CTT với nút ON - L ( Nguồn ) ->X 1 đèn báo. - X 2 đèn báo - >96 PMR-44. - Đèn PWR trên PMR-44 sáng. - Động cơ dừng hoạt động. - PRM-44 tác động, động cơ dừng hoạt động, đèn báo sự cố sáng. Đúng sơ đồ, tiếp xúc tốt An toàn. - Động cơ hoạt động. -Đúng sơ đồ, tiếp xúc tốt. -Đúng thứ tự pha vào PMR-44 - Tạo sự cố mất pha khi động cơ đang hoạt động - Ấn nút dừng OFF. - Ấn nút mở ON . - Đóng MCB1; MCB2 . Gá lắp thiết bị lên Panel TT Các bước thực hiện Thao / Động tác Yêu cầu kỹ thuật 1 Chắc chắn, hợp lý. 2 Lắp mạch điều khiển Đúng sơ đồ, tiếp xúc tốt. 3 Lắp mạch động lực L 1 , L 2 , L 3 (nguồn) -> L 1 , L 2 , L 3 (CTT) - > R N -> Động cơ L 1 , L 2 , L 3 (nguồn) -> L 1 , L 2 , L 3 (PRM-44) 4 Kiểm tra, vận hành mạch điện + Kiểm tra: - Kiểm tra mạch điều khiển. - Kiểm tra mạch động lực. + Vận hành: 5 Vệ sinh công nghiệp Thu dọn, vệ sinh vị trí thực hành. Gọn gàng, sạch sẽ. BẢNG TRÌNH TỰ THỰC HIỆN Gá lắp MCB, CTT, R N , nút ấn , PRM-44 , đèn báo lên Panel - L(nguồn) -> Nút OFF -> Nút ON -> A 1 CTT - A 2 CTT -> 95 R N - 96 (R N )-> 98 (PMR-44) - 95 (PMR-44) -> N(Nguồn) - Mắc song song cặp tiếp điểm NO của CTT với nút ON - L ( Nguồn ) ->X 1 đèn báo. - X 2 đèn báo - >96 PMR-44. - Đèn PWR trên PMR-44 sáng. - Động cơ dừng hoạt động. - PRM-44 tác động, động cơ dừng hoạt động, đèn báo sự cố sáng. Đúng sơ đồ, tiếp xúc tốt An toàn. - Động cơ hoạt động. -Đúng sơ đồ, tiếp xúc tốt. -Đúng thứ tự pha vào PMR-44 - Tạo sự cố mất pha khi động cơ đang hoạt động - Ấn nút dừng OFF. - Ấn nút mở ON . - Đóng MCB1; MCB2 . Gá lắp thiết bị lên Panel TT CÁC BƯỚC THỰC HIỆN THAO, ĐỘNG TÁC YÊU CẦU KỸ THUẬT 1 Gá lắp thiết bị lên Panel . Gá lắp PMR-44, đèn báo lên Panel . Chắc chắn 2 Lắp mạch điều khiển. + Đấu cặp tiếp điểm 95-98(PMR-44): - 96(R N­­ ) đến 98(PMR-44) - 95(PMR-44) đến N(Nguồn)   + Đấu cặp tiếp điểm 95-96(PMR-44) và đèn báo: - L(Nguồn) đến X 1 (Đèn báo) - X 2 (Đèn báo) đến 96(PMR-44 ) Đúng sơ đồ, tiếp xúc tốt. 3 Lắp mạch động lực. - L 1 , L 2 , L 3 (nguồn) đến L 1 , L 2 , L 3 (PMR-44) Đúng thứ tự pha, tiếp xúc tốt . 4 Kiểm tra, vận hành mạch điện. + Kiểm tra: - Quan sát và kiểm tra các vị trí đấu dây. - Dùng đồng hồ vạn năng kiểm tra mạch . + Vận hành: - Đóng MCB1; MCB2. - Ấn nút mở ON. - Ấn nút dừng OFF - Tạo sự cố mất 1 trong 3 pha nguồn cấp khi động cơ đang hoạt động. - Tiếp xúc tốt. - Đúng sơ đồ nguyên lý . - An toàn. - Đèn PWR trên PMR-44 sáng. - Động cơ hoạt động. - Động cơ dừng hoạt động. - PMR-44 tác động, động cơ dừng hoạt động, đèn báo sự cố mất pha sáng. 5 Vệ sinh công nghiệp. Thu dọn dụng cụ, vệ sinh vị trí thực hành Gọn gàng; sạch sẽ BẢNG TRÌNH TỰ THỰC HIỆN MỘT SỐ SAI HỎNG THƯỜNG GẶP TT HIỆN TƯỢNG NGUYÊN NHÂN BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC 1 Đóng MCB1, đèn PWR và đèn TRIP trên PMR-44 nhấp nháy Đấu sai thứ tự pha vào PMR-44 Đảo 2 trong 3 dây pha đấu vào PMR-44 2 Đóng MCB1; MCB2 Đèn báo sự cố mất pha sáng. Đấu nhầm cặp tiếp điểm thường đóng 95-96 của PMR-44 bằng cặp tiếp điểm thường mở 95-98 với đèn báo mất pha Xác định và liên kết lại theo đúng sơ đồ 3 Đóng MCB1; MCB2; Ấn ON. Mạch không hoạt động Nối dây cặp tiếp điểm thường mở 95-98 của PMR-44 không tiếp xúc Kiểm tra và liên kết lại Khi xảy ra sự cố mất pha nguồn, cặp tiếp điểm 95-96 của PMR-44 mở ra. Câu hỏi 1: A.Đúng B.Sai Dòng điện của các cặp tiếp điểm PMR-44 có giá trị: Câu hỏi 2: A. ≤ 5 A B. > 5 A Điện áp điều khiển của PMR-44 có giá trị : Câu hỏi 3: B. 380-480V A. 250V 1.Giáo trình: Trang bị điện, Nguyễn Tấn Phước; Lê Văn Bằng. 2.Tài liệu học tập: Trang bị điện- Khoa Điện Trường CĐ cơ khí nông nghiệp (Lưu hành nội bộ) KIỂM TRA KẾT THÚC MÔ ĐUN LẮP MẠCH ĐIỀU KHIỂN TRONG CÔNG NGHIỆP Câu 1: Vẽ sơ đồ mạch điện, trình bày nguyên lý hoạt động của mạch điện điều khiển động cơ quay 2 chiều Câu 2: Lập bảng dự trù vật tư, thiết bị để lắp mạch điều khiển động cơ quay 2 chiều