Bài giảng Lắp đặt máy bơm (Nghề: Điện nước - Trình độ: Trung cấp nghề)

t¸ch bé nèi trôc ra. Th¸o ®ång hå ¸p lùc, ®ång hå ch©n kh«ng hoÆc c¸c ®ång hå kh¸c l¾p trªn b¬m vµ ®-a vµo phßng nhiÖt c«ng ®Ó hiÖu nghiÖm. + Th¸o c¸c ®ai èc trªn mÆt tiÕp hîp vá b¬m, sau khi kiÓm tra mét l-ît, dïng vÝt déi t¸ch hai nöa vá b¬m ra vµ dïng dông cô n©ng nöa b¬m nµy lªn ®Æt vµo n¬i quy ®Þnh, chó ý kh«ng ®-îc lµm háng mÆt tiÕp hîp. + Th¸o bu l«ng cña n¾p gèi ®ì, lÊy n¾p gèi ®ì ra. + T¸ch riªng hai nöa lãt trôc, lÊy nöa trªn ra. + Th¸o n¾p hép kÝn trôc vµ lÊy hÕt vËt ®Öm ra. + NhÊc r« to ra khái vá b¬m, ®Æt trªn gi¸ ®ì ®· chuÈn bÞ tr-íc, chó ý kh«ng ®-îc lµm háng b¸nh ®éng vµ cæ trôc. + LÊy nöa lãt trôc d-íi ra ®Ó lau, khi cÇn thiÕt cã thÓ th¸o c¶ nöa gèi ®ì d-íi ra. + Sau khi th¸o xong c¸c bé phËn trªn, chØ cßn l¹i nöa vá b¬m d-íi ®Æt lªn gi¸ ®ì, lóc ®ã röa vµ kiÓm tra dÔ dµng. + §Õn ®©y c«ng viÖc th¸o nãi chung lµ xong. Trong qu¸ tr×nh th¸o muèn kiÓm tra c¸c bé phËn cña b¬m xem cã b×nh th-êng kh«ng, cÇn ®o khe hë gèi ®ì, vßng gi¶m rß vµ c¸c bé phËn chÆn lùc ®Èy theo trôc, ®iÒu chØnh vÞ trÝ b¸nh ®éng vµ ghi c¸c trÞ sè ®o ®-îc vµo sæ söa ch÷a. + Song song víi viÖc th¸o b¬m, cã thÓ röa sach c¸c bé phËn th¸o ra, sau khi ®· th¸o xong toµn bé, th«ng th-êng röa theo thø tù sau: + C¹o s¹ch c¸c vÕt bÈn, gØ s¾t, cÆn n-íc ë mÆt trong vµ mÆt ngoµi cña b¸nh ®éng, vßng gi¶m rß vµ gèi ®ì, cµn dïng d©y thÐp hoÆc dông cô c¹o ®Æc biÖt ®Ó cã thÓ ®-a s©u vµo c¹o c¸c r·nh b¸nh ®éng, cuèi cïng dïng n-íc röa s¹ch. + Röa s¹ch mÆt tiÕp hîp cña nöa trªn vµ nöa d-íi cña vá b¬m. + Röa s¹ch mÆt trong vµ ngoµi vá b¬m, kiÓm tra vµ röa s¹ch èng n-íc lµm kÝn. + Röa s¹ch lãt trôc vµ hép dÇu ë gèi ®ì, dïng dÇu ho¶ röa s¹ch hép dÇu, c¹o s¹ch cÆn dÇu cøng,sau ®ã l¹i röa l¹i b»ng dÇu nhên, vßng dÇu vµ bé phËn chØ mùc dÇu còng ®-îc röa s¹ch. NÕu lµ æ bi th× nªn röa s¹ch dÇu cò b»ng Ðt – x¨ng vµ ®æ dÇu míi vµo (lo¹i dÇu cho vµo chän theo ®iÒu kiÖn sö dông, ch-¬ng 8 sÏ nãi tû mØ h¬n). + NÕu gèi ®ì cã buång lµm l¹nh b»ng n-íc, cÇn lµm s¹ch buång lµm l¹nh, èng dÉn n-íc lµm l¹nh vµ kiÓm tra xem n-íc cã bÞ t¾c kh«ng. + Dïng dÇu ho¶ röa s¹ch c¸c bul«ng. - Trong qu¸ tr×nh lµm s¹ch, nªn kiÓm tra tû mØ c¸c bé phËn b¬m ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng bé phËn cÇn söa ch÷a. Th«ng th-êng néi dung kiÓm tra nh- sau: 84 + Vá b¬m cã vÕt r¹n hay h- háng g× kh«ng. + C¸nh b¸nh ®éng cã vÕt r¹n, bÞ ¨n mßn vµ mµi mßn kh«ng, b¸nh ®éng l¾p trªn trôc cã bÞ háng kh«ng, lãt trôc cã tèt kh«ng. + Khe hë gi÷a vßng gi¶m rß cßn ®óng yªu cÇu kh«ng, cã bÞ mµi mßn hay biÕn h×nh kh«ng. + Cæ trôc cã nh½n kh«ng, cã vÕt g× kh«ng. + Lãt trôc cã bÞ nøt vµ cã vÕt bÈn kh«ng, møc ®é mßn cña hîp kim vµ sù tiÕp hîp gi÷a kim lo¹i lãt trôc cã tèt kh«ng. Khe hë vµ gãc tiÕp xóc cña lãt trôc cßn thÝch hîp kh«ng, cuèi cïng x¸c ®Þnh xem nªn söa ch÷a hay thay c¸i kh¸c (nÕu cã gèi trôc chÆn còng cÇn kiÓm tra nh- vËy) + NÕu lµ gèi ®ì vßng bi, cÇn xem vßng bi cã bÞ mßn hoÆc bÞ mÐo kh«ng, b¹c trong vµ ngoµi bi cã bÞ nøt kh«ng, khe hë gi÷a bi víi b¹c trong vµ ngoµi cßn hîp quy c¸ch kh«ng, l¸p r¸p trªn trôc cã thËt ch¾c kh«ng. + NÕu b¬m cã thiÕt bÞ rót h¬i ( thiÕt bÞ rót kh«ng khÝ ra vµ ®á n-íc vµo tr-íc khi khëi ®éng b¬m ®-îc gäi lµ thiÕt bÞ rót h¬i) cÇn kiÓm tra xem miÖng phun vµ èng khuÕch t¸n cã hoµn chØnh kh«ng, cãa bÞ t¾c kh«ng. - Sau khi röa s¹ch vµ kiÓm tra b¬m, nÕu kh«ng cã bé phËn nµo cÇn ph¶i söa ch÷a hay thay thÕ th× cã thÓ l¾p l¹i c¸c b-íc sau: + §Æt nöa lãt trôc d-íi vµo gèi ®ì cña th©n b¬m, cÇn chó ý cho c¸c gê d-íi lãt trôc vµ gèi ®ì ¨n khíp víi nhau. + §Æt roto vµo vá b¬m. Khi cÇn tõ tõ vµo gi÷ cho r«to lu«n n»m ngang ®Ó tr¸nh x¶y ra hiÖn t-îng hãc cøng hoÆc va háng. + Dïng th-íc niv« ®é chÝnh x¸c 0,5mm kiÓm tra tr¹ng th¸i c©n b»ng cña b¬m vµ nÕu cÇn th× ®iÒu chØnh cho ®óng. + §o khe hë cña lãt trôc, ®o xong l¾p nöa lãt trôc trªn vµo. + §o khe hë cña c¸c bé phËn b¬m vµ ghi chÐp cho ®Çy ®ñ. NÕu khe hë kh«ng ®óng quy c¸ch cÇn ph¶i ®iÒu chØnh hoÆc söa ch÷a. + Trªn mÆt tiÕp hîp cña vá b¬m, quÐt ®Òu mét líp chÊt lµm kÝn, ®Æt mét miÕng ®Öm h×nh mÆt tiÕp hîp. + §Æt n¾p gèi ®ì lªn vµ b¾t chÆt bu l«ng. + §Æt nöa vá b¬m lªn trªn. + B¾t chÆt bu l«ng gi÷a hai bÝch mÆt tiÕp hîp. SiÕt bu l«ng th-êng theo thø tù hai ®Çu ( gÇn gèi ®ì ) dÇn dÇn siÕt c¸c bu l«ng phÝa trong, vµ ®ång thêi siÕt hai phÝa ®èi xøng nhau. Lóc siÕt bu l«ng cÇn ph¶i ®Òu cho nªn lÇn thø nhÊt kh«ng nªn siÕt chÆt qu¸, cuèi cïng siÕt l¹i mét lÇn n÷a ®Ó lùc siÕt hai bªn ®Òu nhau. 85 + Nhåi vËt ®Öm míi vµo hép kÝn trôc, b¾t chÆt n¾p hép l¹i, nh-ng kh«ngnªn b¾t chÆt qu¸ g©y khã kh¨n cho viÖc ®iÒu chØnh sau nµy. + §Æt c¸c ®-êng èng liªn hÖ víi b¬m, cÇn chó ý tr¸nh hiÖn t-îng lÖch t©m gi÷a b¬m vµ èng. + §iÒu chØnh t©m r« to m« t¬ vµ t©m r« to b¬m, b¾t chÆt c¸c bu l«ng ë bé nèi trôc. + L¾p l-íi ch¾n ë bé nèi trôc. + §Æt c¸c ®ång hå vµ c¸c chi tiÕt phô kh¸c sau khi ®· hiÖu chØnh. + §Õn ®©y coi nh- c«ng viÖc l¾p b¬m ®· hoµn thµnh. Cho dÇu vµo gèi ®ì, sau khi ®· lµm ®Çy ®ñ c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ cho b¬m vµo vËn hµnh th× cã thÓ cho b¬m ch¹y thö. - §èi víi c¸c b¬m nhiÒu tÇng, c¸ch kiÓm tra vµ röa s¹ch b¬m c¨n b¶n gièng nh- c¸ch nãi trªn, chØ do cÊu t¹o kh¸c nhau nªn qu¸ tr×nh th¸o l¾p cã phÇn kh¸c nhau. PhÇn cÊu t¹o c¸c b¬m nhiÒu tÇng c¬ b¶n cã hai lo¹i. - Mét lo¹i gåm nhiÒu tÇng mµ mçi tÇng gåm nhiÒu b¸nh ®éng vµ b¸nh dÉn ®-îc chÕ t¹o riªng biÖt, c¸c tÇng ®-îc nèi víi nhau vµ nèi víi n¾p tr-íc, n¾p sau cña b¬m b»ng c¸c bu l«ng dµi suèt (h×nh 2.65). Tr×nh tù th¸o l¾p lo¹i b¬m nµy nh- sau: H×nh 2.65: B¬m nhiÒu tÇng hîp thµnh bëi c¸c tÇng ®-îc chÕ t¹o riªng biÖt. 1-Gèi ®ì; 2-èng hót; 3-B¸nh ®éng; 4- B¸nh dÉn; 5-Van kh«ng khÝ; 6- Bu l«ng suèt; 7- èng ®Èy; 8- Vßng c©n b»ng; 9:-§Üa c©n b»ng; 10-Phßng c©n b»ng; 11-Hép kÝn trôc; 12-èng chøa n-íc trong phßng c©n b»ng + Sau khi th¸o bé nèi trôc vµ c¸c ®-êng èng nèi, th¸o bu l«ng trªn n¾p gèi ®ì phÝa hót, rót æ trôc vµ gèi ®ì ra ( NÕu æ trôc kh«ng ph¶i lµ b¹c mµ lµ lãt trôc th× nªn th¸o lãt trôc tr-íc, sau ®ã th¸o gèi ®ì ). + Th¸o hép kÝn trôc, lÊy vËt ®Öm ra. 86 + Th¸o ®ai èc cña c¸c bu l«ng suèt ë phÝa hót, th¸o l¾p b¬m phÝa hót ra, lóc ®ã lé b¸nh ®éng tÇng thø nhÊt. + MÆt ngoµi b¸nh ®éng tÇng thø nhÊt cã ®ai èc b¾t chÆt, chiÒu siÕt cña nã th-êng ng-îc víi chiÒu quay cña b¸nh ®éng. Th¸o ®ai èc nµy ra lÊy ®-îc b¸nh ®éng tÇnh thø nhÊt. + LÇn l-ît th¸o tÇng thø hai, b¸nh ®éng tÇng thø hai, tÇng thø ba... cho ®Õn hÕt. + Cuèi cïng th¸o vËt ®Öm vµ gèi ®ì phÝa ®Èy, rót trôc ra ®Ó kiÓm tra vµ söa ch÷a. + B¸nh dÉn ®-îc b¾t vµo c¸c tÇng vá b¬m b»ng bu l«ng, khi cÇn thiÕt cã thÓ th¸o ra ®Ó söa ch÷a hoÆc thay thÕ. + §ã lµ toµn bé qu¸ tr×nh th¸o, qu¸ tr×nh l¾p lo¹i b¬m nµy ng-îc víi qu¸ tr×nh th¸o. - Mét lo¹i kh¸c gåm nhiÒu tÇng ®-îc ®óc liÒn mét khèi b»ng gang hay thÐp, c¸c b¸nh dÉn lÇn l-ît ®-îc ®Æt vµo trong vá b¬m, mçi miÕng ng¨n vµ b¸nh ®éng ®-îc lÇn l-ît b¾t bu l«ng (h×nh 2.66). Lo¹i b¬m thø hai cã thÓ th¸o theo thø tù sau: H×nh 2.66: B¬m nhiÒu tÇng vá ngoµi ®óc liÒn mét khèi. 1-B¸nh ®éng; 2-B¸nh dÉn; 3-Vá ngoµi; 4-§Üa c©n b»ng; 5-Gèi ®ì; 6-Hép kÝn trôc. + Sau khi th¸o rêi bé nèi trôc vµ c¸c ®-êng èng nèi víi m« t¬, th¸o c¸c n¾p hép kÝn trôc ë hai ®Çu, lÊy c¸c vËt ®Öm ra. + Th¸o bu l«ng b¾t trªn n¾p gèi ®ì phÝa ®Èy, th¸o lãt trôc vµ gèi ®ì trªn trôc ra. + Th¸o chèt trªn trôc ra, th¸o ®ai èc cña ®Üa c©n b»ng lùc ®Èy theo trôc, lÊy ®Üa c©n b»ng ra. + Th¸o n¾p b¬m phÝa ®Èy. + Rót b¸nh ®éng thø nhÊt ra (nÕu tÝnh tõ phÝa hót th× th¸o b¸nh ®éng tÇng cuèi cïng tr-íc tiªn). 87 + B¸nh dÉn ®-îc ghÐp víi tÊm ng¨n, nh÷ng tÊm ng¨n cña hai tÇng liÒn nhau ®-îc nèi víi nhau b»ng nh÷ng bu l«ng, th¸o nh÷ng bu l«ng nµy ra th× th¸o ®-îc tÊm ng¨n thø nhÊt t-¬ng øng víi b¸nh ®éng thø nhÊt (nÕu tÝnh tõ phÝa hót th× ®ã còng lµ tÇng cuèi cïng). + Theo ph-¬ng ph¸p ®ã, lÇn l-ît th¸o c¸c b¸nh ®éng vµ tÊm ng¨n cña tÇng thø hai, thø ba... cho ®Õn hÕt. + Cuèi cïng th¸o gèi ®ì vµ æ trôc cña phÝa hót vµ toµn bé b¬m, nh- vËy toµn bé b¬m coi nh- th¸o xong. + Tr×nh tù th¸o tr×nh bµy trªn lµ b¾t ®Çu tõ phÝa ®Èy, nÕu víi nh÷ng b¬m cã cÊu t¹o cho phÐp lÊy nh÷ng tÊm ng¨n tõ phÝa hót dÔ dµng th× cóng cã thÓ th¸o tõ phÝa hót tr-íc. - Khi th¸o b¬m cã thÓ gÆp nh÷ng khã kh¨n sau: + CÆn n-íc rÊt nhiÒu, b¸nh ®éng vµ trôc bÞ gØ, rÊt khã th¸o. GÆp tr-êng hîp nµy ph¶i c¹o s¹ch c¨n n-íc trªn ®-êng rót b¸nh ®éng, gâ nhÑ mÊy c¸i råi th¸o ra. + Khi b¸nh ®éng vµ trôc qu¸ khÝt, cã thÓ dïng dông cô vam ®Ó th¸o (h×nh 2.67). + NÕu trªn b¸nh ®éng cã lç c©n b»ng th× cã thÓ dïng tay vam mãc qua lç nµy, nÕu kh«ng cã lç c©n b»ng th× mãc tay vam vµo r·nh c¸c b¸nh ®éng, nh-ng ®Çu mãc cµng gÇn c¸nh cµng tèt ®Ó tr¸nh cho khái vì b¸nh ®éng. H×nh 2.67: Dông cô th¸o b¸nh ®éng. 1-B¸nh ®éng; 2- Trôc; 3- Mãc ( tay vam); 4- Gu d«ng - Trong qu¸ tr×nh th¸o b¬m, ®· t×m hiÓu ®-îc cÊu t¹o c¸c bé phËn b¬m, khi l¾p sÏ rÊt dÔ dµng, nªn ë ®©y kh«ng nãi l¹i qu¸ tr×nh l¾p b¬m n÷a. Nh-ng trong qu¸ tr×nh l¾p cã mét ®iÓm cÇn chó ý lµ cöa ra cña b¸nh ®éng ph¶i th¼ng víi cöa vµo cña b¸nh dÉn mçi tÇng, nÕu kh«ng sÏ ¶nh h-ëng ®Õn tÝnh n¨ng cña b¬m, thËm chÝ cßn t¨ng thªm lùc ®Èy h-íng trôc lµm cho gèi trôc chÆn qu¸ t¶i vµ nãng lªn. Cho nªn trong qu¸ tr×nh l¾p b¸nh ®éng ph¶i ®o tû mØ vÞ trÝ t-¬ng ®èi gi÷a cöa ra cña b¸nh ®éng vµ cöa vµo cña b¸nh dÉn xem cã chÝnh x¸c kh«ng, nÕu kh«ng ®óng ph¶i ®iÒu chØnh l¹i. Cã hai ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh: 88 + Thay ®æi chiÒu dµy nh÷ng miÕng ®Öm lãt ë gi÷a th©n (chØ thÝch hîp víi lo¹i b¬m h×nh 2.65). + Thay ®æi chiÒu dµi lãt trôc ë gi÷a c¸c b¸nh ®éng. + Ph¹m vi ®iÒu chØnh cña ph-¬ng ph¸p thø nhÊt rÊt hÑp bëi v× thªm nhiÒu ®Öm lãt sÏ lµm gi¶m tÝnh ch¾c ch¾n vÒ cÊu t¹o cña b¬m cho nªn h¹n chÕ dïng ph-¬ng ph¸p nµy. Ph-¬ng ph¸p thø hai ®· ®¬n gi¶n l¹i ch¾c ch¾n (h×nh 2.68). H×nh 2.68 11.3.2. C¸c ph-¬ng ph¸p söa ch÷a - B¬m n-íc lµ mét lo¹i m¸y ®-îc phæ biÕn réng r·i víi nhiÒu chñng lo¹i vµ kÝch th-íc phong phó, sö dông m¸y b¬m còng dÔ dµng. Tuy nhiªn m¸y b¬m cã liªn quan ®Õn phÇn c¬, phÇn ®iÖn vµ phÇn thuû lùc nªn cã ®Æc thï riªng. NÕu hiÓu râ c¸c ®Æc thï, nguyªn lÝ th× sÏ cã nh÷ng sö lÝ nhanh chãng. - §Ó chän lùa ®-îc ph-¬ng ph¸p söa ch÷a c¨n cø vµo møc ®é h- háng, hÖ thèng c«ng tr×nh, ®iÒu kiÖn söa ch÷a ®Ó cã ph-¬ng ph¸p hîp lÝ nhÊt. 11.3.3. C¸c h×nh thøc tæ chøc söa ch÷a C¨n cø vµo ph-¬ng ph¸p söa ch÷a mµ cã h×nh thøc söa ch÷a cho thÝch hîp 11.4. NghiÖm thu b¶o hµnh söa ch÷a - Sau khi kiÓm tra, ban kiÓm tra sÏ ®¸nh gi¸ chÊt l-îng c«ng tr×nh, m¸y mãc, thiÕt bÞ, t×m nguyªn nh©n h- háng vµ quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ tu söa, thay thÕ. C¬ quan qu¶n lÝ tr¹m b¬m lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn ®Ò nghÞ cña ban kiÓm tra, kÕ ho¹ch nµy ph¶i ®-îc thùc hiÖn tr-íc khi tr¹m b¬m vµo vô s¶n xuÊt míi. - §èi víi c¸c tr¹m b¬m nhá vµ m¸y b¬m l-u ®éng th× tuú t×nh h×nh cô thÓ mµ kiÓm tra cho hîp lý. 89 - C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm tra, tiÕn hµnh söa ch÷a. - Sau khi söa ch÷a, bªn A ph¶i cã tr¸ch nhiÖm bµn giao ®Çy ®ñ cho bªn B tµi liÖu sæ s¸ch vµ c«ng tr×nh hoÆc chi tiÕt vµ ph¶i ®¶m b¶o chóng ho¹t ®éng ®¹t yªu cÇu. 11.5. Chế độ bảo dƣỡng - Bảo dƣỡng thƣờng xuyên - Bảo dƣỡng định kỳ B. Tr×nh tù thùc hiÖn B-íc 1: Kiểm tra, sửa chữa ổ trƣợt B-íc 2: Kiểm tra, sửa chữa ổ lăn 12. Nghiệm thu, bàn giao kết thúc công việc A. Lý thuyÕt liªn quan Biên bản nghiệm thu công việc Thực hiện theo mẫu nhƣ mục 10.1, Bài 1 B.Trình tự thực hiện - Kiểm tra hiện trƣờng. - Kiểm tra toàn bộ khối lƣợng và chất lƣợng lắp đặt (kỹ, mỹ thuật) máy bơm so với thiết kế đƣợc duyệt. - Kiểm tra kết quả thử nghiệm, vận hành thử đồng bộ máy bơm. - Kiểm tra các điều kiện đảm bảo an toàn về vệ sinh môi trƣờng, phòng chống cháy nổ. - Lập biên bản nghiệm thu công việc (Những ngƣời ký biên bản nghiệm thu phải là những ngƣời đại diện hợp pháp của cấp có thẩm quyền của các bên tham gia nghiệm thu). Trong trƣờng hợp có những thay đổi so với thiết kế đƣợc duyệt, có các công việc chƣa hoàn thành, hoặc những hƣ hỏng sai sót (kể cả những hƣ hỏng, sai xót đã đƣợc sửa chữa), các bên có liên quan phải lập, ký, đóng dấu các bảng kê theo mẫu quy định . 90 Bài 3: Lắp đặt máy bơm chìm I. Mục tiêu Sau khi học xong, người học có khả năng: - Trình bày đƣợc cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy bơm chìm - Lắp đặt máy bơm chìm theo bản vẽ thiết kế, đạt yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn cho ngƣời và thiết bị. II. Nội dung 1. Nghiên cứu bản vẽ A. Lý thuyết liên quan - Bản vẽ mặt bằng vị trí lắp đặt bơm B. Trình tự thực hiện - Nghiên cứu bản vẽ mặt bằng để xác định vị trí đặt máy bơm. - Nghiên cứu bản vẽ chi tiết để xác định vị trí cốt đặt máy bơm. Ngoài ra trên bản vẽ còn thể hiện: loại máy bơm, vật liệu ống, đƣờng kính ống, các phụ kiện lắp đặt sau bơm. - Lập bảng kê vật tƣ, thiết bị theo yêu cầu bản vẽ để lắp đặt máy bơm. * Một số sai phạm thường gặp - Nghiên cứu không đầy đủ các bản vẽ lắp máy bơm chìm. - Lập bảng kê vật tƣ, dụng cụ, thiết bị thiếu so với yêu cầu. 2. Nghiên cứu hồ sơ máy bơm A. Lý thuyết liên quan 2.1. Cấu tạo của máy bơm chìm Máy bơm đƣợc chia ra làm 3 phần, phần trên, phần giữa, phần dƣới (hình 3.2). Hình 3.2: Sơ đồ cấu tạo máy bơm chìm I-Phần trên; II-Phần giữa; III-Phần dƣới Bảng 3.1 91 1.Ống kẹp 10.Gối tựa trên 19. 2.Đầu nối nhánh 11.Ống lót nén 20. Tấm chắn 3.Vít chặn vành làm kín 12.Đế tựa 21.Đầu chuyền động 4.Vành làm kín 13.Vòng cách 22.Khớp nối C Đ 5.Gối tựa dƣới 14.Ống lót 23.Màng ngăn 6.Vành xẻ 15.Đệm điều chỉnh 24.Bu lông 7.Vỏ bơm 16.Bánh công tác 25.Bích nối 8.Trục 17.Bộ phận dẫn hƣớng 26.Đệm làm kín 9.Bu lông 18.Then 27.Cửa hút Mỗi phần bao gồm vỏ bơm đúc bằng gang hoặc hợp kim có dạng hình trụ tròn chịu đƣợc áp suất lớn (hình 3.3, hình 3.4, hình 3.5). Hình 3.3: Cấu tạo phần I Hình 3.4: Cấu tạo phần II 92 Hình 3.5: Cấu tạo phần III Bộ phận dẫn hƣớng công tác, bánh công tác đƣợc lắp trên trục. Bánh công tác cùng với các chi tiết cố định hợp thành phần quay của bơm gọi là Roto. Bánh công tác đúc bằng gang theo phƣơng pahps đúc chính xác. Các bề mặt cánh dẫn và đĩa bánh công tác yêu cầu có đọ nhám tƣơng đối cao để giảm tổn thất. Bánh công tác và Roto đƣợc cân bằng tĩnh và cân bằng động khi làm việc không cọ vào thân bơm. Bộ phận dẫn hƣớng có các cánh cong theo hƣớng ngƣợc lại với cánh cong của bánh công tác, trong một tầng bơm gồm có bộ phận dẫn hƣớng và bánh công tác. Các tầng bơm đƣợc ngăn cách với nhau bằng hai đĩa vành khăn đặt song song nhau trong thân bơm. Bánh công tác lắp đặt trên trục nhờ then và ống lót. Trục bơm chế tạo từ thép cacbon. Trục bơm quay trên hai gối đỡ đƣợc liên kết với thân bơm nhờ vít chặn 3. Trục bơm là bộ phận nhận chuyển động từ động cơ qua khớp nối rồi chuyền đến bánh công tác. Trục bơm chịu momen xoắn uốn kéo. Tầng cuối cùng của bơm lắp vòng đệm ngăn không cho rò rỉ. Các tầng bơm có thể dịch dọc trục, chúng đƣợc giữ bởi vòng xẻ ở đầu các phần của bơm. Sự di chuyển của các ầng bơm đƣợc điều chỉnh bởi các bulong và vít chặn 3. Vít chặn dƣợc lắp trên gối đỡ. Trên trục bơm có ống lót gắn kết tƣơng ứng với các tầng và tất cả các tầng tì lên đế tựa 12 (nửa ổ cân bằng thủy lực) đã lắp ống lót nén ổ trên cân bằng thủy lực. Cuối mỗi trục bơm đều có đầu nối truyền chuyển động. Các phần bơm đƣợc liên kết với nhau nhờ đầu nối nhanh dạng nửa ống kẹp. Phần dƣới của bơm có cửa hút 27 và bộ phận lọc để ngăn ngừa tạp chất đi vào bên trong bơm. Khớp nối nhận chuyển động từ động cơ. Khớp nối có dạng cao su kim loại. Ngoài ra còn có các zoăng làm kín ống lót. Động cơ điện đƣợc bảo vệ bởi đầu làm kín 26 tấm chắn 23 với máy bơm, động cơ đƣợc ghép với máy bơm bởi mặt bích đầu treo. Tải trọng và lực chiều trục, áp suất làm việc của trục đƣợc tiếp nhận bởi đế tựa 12, ống lót 13 gọi là bộ phận cân bằng thủy lực Ổ đỡ cân bằng thủy lực đƣợc lắp ổ cuối mỗi phần bơm gồm có hai phần: Đĩa thủy lực 1 đƣợc gắn chặt vào trục bơm ở tầng cuối cùng. Chất lỏng từ bánh công tác chảy qua khe hở B và buồng cân bằng áp lực. Áp lực của buồng trung gian khá lớn so với buồng cân bằng áp lực nhờ đó đĩa cân bằng chịu lực, lực này góp phần làm triệt tiêu lực triều trục. Đĩa thủy lực 1 đƣợc tự động điều chỉnh. Khoảng cách B đƣợc dùng để điều chỉnh áp suất làm cho Roto không dịch chuyển. Khi bơm làm việc sẽ xuất hiện lực ly tâm ép vào vòng bi đƣợc gắn vào vòng đệm các gối đỡ trên và dƣới. Các ổ bi đƣợc làm mát và bôi trơn bằng chính dung dịch bơm. 93 2.2. Nguyên lý hoạt động của máy bơm chìm Khi máy bơm hoạt động các bánh công tác quay các phần tử chất lỏng cũng chuyển động theo bộ phận dẫn hƣớng (của bánh công tác đi từ trong ra ngoài) dƣới tác dụng của lực ly tâm chất lỏng ra khỏi biên của bánh công tác thứ nhất qua các rãnh của bộ phận dẫn hƣớng rồi vào cửa hút của bánh công tác thứ hai với áp lực do bánh công tác thứ nhất tạo ra. Cứ nhƣ thế áp lực của chất lỏng tăng dần qua các phần bơm rồi ra đến cửa đẩy của bơm. Còn tại cửa hút thì dƣới áp suất tĩnh chất lỏng sẽ chuyển từ cửa hút vào bể hút trong quá trình bơm . 2.3. Các thông số kỹ thuật cơ bản của máy bơm chìm - Công suất bơm (HP/KW): đƣợc ghi bằng Watt hoặc bằng H.P. - Điện áp (V): có loại 2 dòng điện 110V/ 220V hoặc máy bơm 3 pha. - Vật liệu chế tạo bơm: thƣờng bằng thép không gỉ. - Cánh bơm: loại vật liệu chế tạo cánh bơm thƣờng bằng thép hoặc nhựa. - Lƣu lƣợng Q (m3/h): Là lƣợng nƣớc mà máy bơm vận chuyển trong một đơn vị thời gian - tính bằng m3/giờ hoặc lít/phút v.v... Trong máy thƣờng ghi là Qmax, đó là lƣu lƣợng tối đa, vì lƣu lƣợng nƣớc còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhƣ độ cao, tốc độ, công suất máy v.v... - Cột áp H (m): Độ cao của mực nƣớc thƣờng ghi là H, có máy ghi là Hmax, Total H, tức là độ cao mà máy có thể hút từ mặt nƣớc, giếng, hồ, bể chứa. - Đƣờng kính tối đa (mm): là đƣờng kính ngoài của máy bơm. - Cấp cách điện: thể hiện sự cách điện của máy bơm. - Nhiệt độ lƣu chất tối đa: có hai loại (WY) giải nhiệt bằng nƣớc và (OY) giải nhiệt bằng dầu. - Cáp bảo vệ : loại cáp điện dùng trong máy bơm chìm. - Đƣờng kính miệng xả (mm): Đƣờng kính ống xả của bơm. - Tốc độ quay của bơm: là số vòng quay trên phút, đƣợc ghi là r.m.p . -Trọng lƣợng máy bơm (kg): là tổng khối lƣợng của máy bơm. -Kích thƣớc máy bơm (mm): là chiều dài, chiều rộng, chiều cao của máy bơm. B. Trình tự thực hiện - Đọc và ghi chép chủng loại, các thông số kỹ thuật cơ bản của máy bơm. - So sánh với yêu cầu sử dụng xem có phù hợp với thực tế hay không. - Đọc và hiểu rõ các yêu cầu cụ thể về lắp đặt máy bơm theo thiết kế và theo hƣớng dẫn kỹ thuật nhƣ cốt cao độ, vị trí bơm. 94 - Đọc và vận dụng các quy phạm về an toàn lao động: an toàn về sử dụng điện; an toàn về sử dụng thiết bị cầm tay nhƣ: máy hàn, máy khoan; cách cấp cứu khi ngƣời bị tai nạn điện giật; cách xử lý sự cố khi chập điện, hỏa hoạn. * Một số sai phạm thƣờng gặp - Không nghiên cứu hƣớng dẫn lắp đặt máy bơm. - Không nghiên cứu về công tác an toàn lao động. 3. Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị, vật tƣ A. Lý thuyết liên quan 3.1. Chuẩn bị hiện trƣờng lắp đặt: Chuẩn bị hiện trƣờng là công việc rất quan trọng trong lắp đặt máy bơm chìm, trình tự thực hiện nhƣ sau: - Trƣớc hết kiểm tra diện tích mặt bằng, không gian thao tác xem có đảm bảo công việc hạ tải từ phƣơng tiện vận chuyển đến, nâng hạ khi lắp, cũng nhƣ thao tác lắp đặt thiết bị chi tiết, đƣờng ống đi kèm. - Ở những trạm không bố trí sẵn dầm cẩu chạy, palăng điện hay móc treo palăng xích thì phải thi công trƣớc dầm đỡ, hay dựng tó treo palăng, hoặc nếu đƣợc thì bố trí xe cần cẩu. Đảm bảo khi thao tác không bị vƣớng hoặc bố trí tời điện hay tời quay tay để nâng hạ. - Chuẩn bị nguồn điện thi công. Nguồn phải có điện áp phù hợp, các vị trí ổ cắm, cầu dao phải an toàn đúng tiêu chuẩn. - Có đèn chiếu sáng đảm bảo ánh sáng cho lắp đặt trong mọi điều kiện. 3.2. Chuẩn bị phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt.: Chuẩn bị đầy đủ phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt giống nhƣ bài 2, mục 3: 3.2.1. Phƣơng tiện và dụng cụ nâng tải gồm: - Xe nâng hàng và xe cẩu chuyển - Tời điện - Cẩu trục - Palăng điện và dầm cẩu chạy - Palăng xích kéo tay từ 0,5 – 4 tấn 3.2.2. Phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt gồm: - Máy hàn điện. - Máy khoan điện - Máy xiết đai ốc có đồng hồ cân lực 95 - Máy mài cầm tay - Các dụng cụ cơ khí cầm tay. - Máy uốn ống - Máy ren ống. 3.2.3. Dụng cụ kiểm tra đo lƣờng gồm: - Ni vô phẳng, ni vô khung để kiểm tra độ phẳng của bệ phóng máy - Thƣớc dây, thƣớclá để kiểm tra kích thƣớc - Bộ căn lá để kiểm tra khe hở khi lắp ráp - Đồng hồ đo tốc laser để kiểm tra tốc độ quay của trục - Đồng hồ so đế từ để kiểm tra đế căn chỉnh trục - Máy thử độ kín của bơm - Đồng hồ đo điện vạn năng - Đồng hồ áp suất - Đồng hồ đo lƣu lƣợng - Máy đo độ ồn - Nhiệt kế cầm tay - Đồng hồ đo chấn động - Quả dọi và bộ nguồn điện 1 chiều hay xoay chiều để căn chỉnh trục bơm đứng. - Panme đo lỗ, đo trục. - Bút thử điện để kiểm tra các pha điện nguồn. 3.3. Chuẩn bị vật liệu phụ dùng cho lắp đặt - Bìa và cao su tấm để cắt gioăng đệm kín. - Dầu mỡ, nƣớc cất bôi trơn đúng chủng loại. - Khay rửa chi tiết, dầu mazut rửa chi tiết và giẻ lau. - Cáp buộc hoặc dây thép, dây chão buộc. - Gỗ đà kê chân máy bơm. - Que hàn. - Bút dạ, vạch dấu. - Xi măng, sỏi, cát khi cần thiết để đổ chèn bộ gối đỡ. 96 - Bút, giấy, máy tính để thực hiện ghi chép khi lắp đặt. B. Trình tự thực hiện -Căn cứ vào bảng kê vật tƣ, thiết bị, hồ sơ kỹ thuật của máy bơm để chuẩn bị. -Tập hợp, vận chuyển dụng cụ, thiết bị, vật tƣ về vị trí lắp đặt. -Lắp đặt phƣơng tiện: tó, pa lăng, các loại máy sẵn sàng cho việc lắp đặt máy bơm. - Lên phƣơng án an toàn lao động trong lắp đặt. - Chuẩn bị mọi dụng cụ, phƣơng tiện an toàn toàn lao động: Mũ đội, găng bảo hộ, kính, mặt nạ bảo hộ, ủng cách điện, túi cứu thƣơng, đèn chiếu sáng, quạt thông gió... 4. Công tác kiểm tra trƣớc khi lắp đặt A. Lý thuyết liên quan Các thao tác kiểm tra giếng - Dùng một đoạn ống thép có đƣờng kính ngoài bằng với đƣờng kính lớn nhất của bơm, thả xuống giếng cho tới độ sâu thiết kế đặt bơm. - Nếu đoạn ống thả xuống dễ dàng không vƣớng kẹt thì nhƣ vậy là lỗ khoan giếng đảm bảo. - Nếu vƣớng kẹt phải có biện pháp sửa chữa thích hợp ngay. - Dùng đầu đo mực nƣớc để kiểm tra mực nƣớc trong giếng khoan. - Nếu thấy mực nƣớc tụt xuống sai với thiết kế cần báo cho cán bộ kỹ thuật để sử lý. - Cần chuẩn bị thêm nƣớc cất hay dung dịch 10% glixêrin để bổ xung bôi trơn gối trục của bơm. B. Trình tự thực hiện - Tháo dỡ bao gói hòm kiện. - Lau sạch dầu, mỡ bảo quản. - Tháo lắp chắn đậy cửa đẩy của bơm. - Kiểm tra dung dịch bôi trơn động cơ, nếu thiếu phải bổ sung đúng chủng loại theo yêu cầu kỹ thuật. - Kiểm tra lại chiều dài dây dẫn điện, nếu ngắn không đủ phải dùng cáp cùng chủng loại để nối. Mối nối cáp dùng keo êbôxi để gia cố cách điện. - Kiểm tra các đoạn ống dâng nƣớc: Độ thẳng, độ phẳng, mặt bích, chiều dài ống dâng ... 97 5. Lắp đặt bơm A. Lý thuyết liên quan Hình 3.8: Sơ đồ lắp đặt bơm chìm 1-Máy bơm chìm, 2-Ống dâng nƣớc, 3-Van xả khí, 4-Cáp điện, 5-Bảng điện điều khiển, 6-Bình trữ nƣớc có áp, 7-Theo dõi mực nƣớc, 8-Le khống chế mực nƣớc, 9-Cửa kiểm tra, 10-Khóa van một chiều và hai chiều, 11-Tấm đỡ mặt giếng B. Trình tự thực hiện Bƣớc 1: Lắp đặt bơm Bƣớc 2: Lắp đặt ống vào các phụ kiện sau bơm Bƣớc 3: Đấu điện máy bơm Bƣớc 4: Vận hành thử và hiệu chỉnh máy bơm 8.3. Hiện tƣợng hƣ hỏng thƣờng gặp khi vận hành và biện pháp khắc phục Hiện tượng Nguyên nhân Biện pháp giải quyết 98 Sau khi khởi động thiết bị bảo vệ tắt tối đa dòng vẫn duy trì mà động cơ không làm việc. Cƣờng độ dòng điện nhỏ do thời gian khởi động dài. Tăng Rơle dòng. Tổ hợp không làm việc, thiết bị bảo vệ ngắt tối thiểu. Cƣờng dộ dòng điện quá lớn. Giảm Rơle dòng. Thiết bị bảo vệ cháy do dòng thay đổi. Đứt cấu trì, hỏng phần cơ của bơm. Thay dây chì khác Kéo lên sửa chữa Tổ hợp ngắt bởi thiết bị bảo vệ tối thiểu khi dòng và áp suất thay đổi đột ngột. Áp suất không ổn đinh. Đo kiểm tra áp suất làm việc trong giếng, rửa hệ thống đƣờng dẫn và lƣới lọc, rửa giếng bơm ép. Điện trở cáp và động cơ thay đổi thấp hơn 0.3 KΩ. Sự già hóa cách điện cáp quá hạn sử dụng. Kéo máy sửa chữa hƣ hỏng, thay cáp mới. Áp suất cửa xả giảm 15% so với giá trị ban đầu. Sự mòn đƣờng ống dẫn, zoăng làm kín bị hở. Kéo lên sửa chữa. Bơm không có lƣu lƣợng, động cơ làm việc ở chế độ không tải. Hỏng trục truyền của động cơ. Kéo lên sửa chữa. Động cơ không khởi động, Rơle bị hỏng. Chập mạch trên mặt đất. Kiểm tra và sửa chữa. 99 Bài 4: Lắp đặt máy bơm nƣớc trục đứng Mục tiêu Sau khi học xong, người học có khả năng: - Trình bày đƣợc cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy bơm trục đứng - Lắp đặt máy bơm trục đứng theo bản vẽ thiết kế, đạt yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn cho ngƣời và thiết bị. Nội dung 1. Nghiên cứu bản vẽ A.Lý thuyết liên quan - Sơ đồ lắp đặt máy bơm Hình 4.5: Sơ đồ lắp đặt máy bơm trục đứng B. Trình tự thực hiện - Nghiên cứu bản vẽ mặt bằng để xác định vị trí đặt máy bơm. 100 - Nghiên cứu bản vẽ chi tiết để xác định vị trí cốt đặt máy bơm. Ngoài ra trên bản vẽ còn thể hiện: loại máy bơm, quy cách lắp đặt, vật liệu ống, đƣờng kính ống, các phụ kiện lắp đặt sau bơm. - Lập bảng kê vật tƣ, thiết bị theo yêu cầu bản vẽ để lắp đặt máy bơm. * Một số sai phạm thƣờng gặp - Không nghiên cứu bản vẽ lắp máy bơm trục đứng. - Thống kê vật tƣ, thiết bị thiếu. 2. Nghiên cứu hồ sơ máy bơm A.Lý thuyết liên quan 2.1. Giới thiệu máy bơm trục đứng - Máy bơm trục đứng là loại máy bơm có cấu tạo guồng bơm đặt dƣới nƣớc liên kết với động cơ bằng trục bơm, ống dâng nƣớc. Động cơ máy bơm đặt bên trên cố định - Máy bơm trục đứng dùng hút nƣớc ở những giếng sâu rất hiệu quả, áp lực và lƣu lƣợng không hạn chế. Tuy nhiên yêu cầu lắp đặt cần chính xác, đồng tâm và thẳng đứng. 2.2. Các thông số kỹ thuật cơ bản của máy bơm trục đứng - Công suất bơm (HP/KW): đƣợc ghi bằng Watt hoặc bằng H.P. - Điện áp (V): điện 3 pha. - Vật liệu chế tạo bơm: thƣờng bằng thép - Lƣu lƣợng Q (m3/h): là lƣợng nƣớc mà máy bơm vận chuyển trong một đơn vị thời gian - tính bằng m3/giờ hoặc lít/phút v.v - Áp lực H(m): là năng lƣợng mà bơm cung cấp cho dòng nƣớc hay chính là chiều cao cột nƣớc mà bơm có thể đƣa nƣớc tới từ nguồn tới độ cao nhất định. - Tốc độ quay của bơm: là số vòng quay trên phút, đƣợc ghi là r.m.p . - Trọng lƣợng máy bơm (kg): là tổng khối lƣợng của máy bơm. - Kích thƣớc máy bơm (mm): là chiều dài, chiều rộng, chiều cao của máy bơm. B. Trình tự thực hiện - Đọc và ghi chép chủng loại, các thông số kỹ thuật cơ bản của máy bơm. - So sánh với yêu cầu sử dụng xem có phù hợp với thực tế hay không. - Đọc và hiểu rõ các yêu cầu cụ thể về lắp đặt máy bơm theo thiết kế và theo hƣớng dẫn kỹ thuật nhƣ cốt cao độ, vị trí bơm, quy trình lắp đặt. 101 - Đọc và vận dụng các quy phạm về an toàn lao động: an toàn về sử dụng điện; an toàn về sử dụng thiết bị cầm tay nhƣ: máy hàn, máy khoan; cách cấp cứu khi ngƣời bị tai nạn điện giật; cách xử lý sự cố khi chập điện, hỏa hoạn. 3. Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị, vật tƣ A. Lý thuyết liên quan 3.1. Chuẩn bị hiện trƣờng lắp đặt Chuẩn bị hiện trƣờng là công việc rất quan trọng trong lắp đặt máy bơm, trình tự thực hiện nhƣ sau: - Trƣớc hết kiểm tra diện tích mặt bằng, không gian thao tác xem có đảm bảo công việc hạ tải từ phƣơng tiện vận chuyển đến, nâng hạ khi lắp, cũng nhƣ thao tác lắp đặt thiết bị chi tiết, đƣờng ống đi kèm. - Ở những trạm không bố trí sẵn dầm cẩu chạy, palăng điện hay móc treo palăng xích thì phải thi công trƣớc dầm đỡ, hay dựng tó treo palăng, hoặc nếu đƣợc thì bố trí xe cần cẩu. Đảm bảo khi thao tác không bị vƣớng hoặc bố trí tời điện hay tời quay tay để nâng hạ. - Kiểm tra bệ máy xem phần móng cũng nhƣ lỗ bulông neo máy có chuẩn xác không. Đối chiếu các kích thƣớc của máy theo thiết kế với thực tế, nếu có vƣớng mắc đề nghị các cán bộ kỹ thuật xử lý ngay. - Chuẩn bị nguồn điện thi công. Nguồn phải có điện áp phù hợp, các vị trí ổ cắm, cầu dao phải an toàn đúng tiêu chuẩn. - Có đèn chiếu sáng đảm bảo ánh sáng cho lắp đặt trong mọi điều kiện. 3.2. Chuẩn bị phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt Chuẩn bị đầy đủ phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt giống nhƣ bài 2, mục 3. 3.2.1. Phƣơng tiện và dụng cụ nâng tải gồm: - Xe nâng hàng và xe cẩu chuyển - Tời điện - Cẩu trục - Palăng điện và dầm cẩu chạy - Palăng xích kéo tay từ 0,5 – 4 tấn 3.2.2. Phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt gồm: - Máy hàn điện. - Máy khoan điện - Máy xiết đai ốc có đồng hồ cân lực 102 - Máy mài cầm tay - Các dụng cụ cơ khí cầm tay. - Máy uốn ống - Máy ren ống. 3.2.3. Dụng cụ kiểm tra đo lƣờng gồm - Li vô phẳng, li vô khung để kiểm tra độ phẳng của bệ phóng máy. - Thƣớc dây, thƣớclá để kiểm tra kích thƣớc. - Bộ căn lá để kiểm tra khe hở khi lắp ráp. - Đồng hồ đo tốc laser để kiểm tra tốc độ quay của trục. - Đồng hồ so đế từ để kiểm tra đế căn chỉnh trục . - Máy thử độ kín của bơm. - Đồng hồ đo điện vạn năng. - Đồng hồ áp suất. - Đồng hồ đo lƣu lƣợng . - Máy đo độ ồn . - Nhiệt kế cầm tay. - Đồng hồ đo chấn động . - Quả dọi và bộ nguồn điện 1 chiều hay xoay chiều để căn chỉnh trục bơm đứng. - Panme đo lỗ, đo trục. - Bút thử điện để kiểm tra các pha điện nguồn. 3.3. Chuẩn bị vật liệu phụ dùng cho lắp đặt - Bìa và cao su tấm để cắt gioăng đệm kín. - Dầu mỡ, nƣớc cất bôi trơn đúng chủng loại. - Khay rửa chi tiết, dầu mazut rửa chi tiết và giẻ lau. - Cáp buộc hoặc dây thép, dây chão buộc. - Gỗ đà kê chân máy bơm. - Que hàn. - Bút dạ, vạch dấu. - Xi măng, sỏi, cát khi cần thiết để đổ chèn bộ gối đỡ. 103 - Bút, giấy, máy tính để thực hiện ghi chép khi lắp đặt. B. Trình tự thực hiện - Căn cứ vào bảng kê vật tƣ, thiết bị, hồ sơ kỹ thuật của máy bơm để chuẩn bị. - Tập hợp, vận chuyển dụng cụ, thiết bị, vật tƣ về vị trí lắp đặt. - Lắp đặt phƣơng tiện: tó, pa lăng, các loại máy sẵn sàng cho việc lắp đặt máy bơm. - Lên phƣơng án an toàn lao động trong lắp đặt. - Chuẩn bị mọi dụng cụ, phƣơng tiện an toàn toàn lao động: Mũ đội, găng bảo hộ, kính, mặt nạ bảo hộ, ủng cách điện, túi cứu thƣơng, đèn chiếu sáng, quạt thông gió... 4. Lắp đặt bơm A. Lý thuyết liên quan 4.1. Kiểm tra giếng khoan - Dùng một đoạn ống thép có đƣờng kính ngoài bằng với đƣờng kính lớn nhất của bơm, thả xuống giếng cho tới độ sâu thiết kế đặt bơm. - Nếu đoạn ống thả xuống dễ dàng không vƣớng kẹt thì nhƣ vậy là lỗ khoan giếng đảm bảo. - Nếu vƣớng kẹt phải có biện pháp sửa chữa thích hợp ngay. - Dùng đầu đo mực nƣớc để kiểm tra mực nƣớc trong giếng khoan. - Nếu thấy mực nƣớc tụt xuống sai với thiết kế cần báo cho cán bộ kỹ thuật để sử lý. - Cần chuẩn bị thêm nƣớc cất hay dung dịch 10% glixêrin để bổ xung bôi trơn gối trục của bơm. 4.2. Kiểm tra bơm - Tháo dỡ bao gói hòm kiện. - Lau chùi dầu mỡ bảo quản. - Sắp xếp các chi tiết theo thứ tự. + Guồng bơm. + Trục bơm. + Bạc gale. + Khớp nối trục. + Ống dâng. 104 + Bệ bơm. + Động cơ. + Các chi tiết các hãm. Cần lƣu ý không để lộn xộn các chi tiết. Chú ý trục bơm không đƣợc để vật gì đặt lên sẽ gây cong trục, tốt nhất trục để trong kiện khi nào lắp sẽ đƣa ra dần. B. Trình tự thực hiện Bƣớc 1: Lắp đặt bơm Bƣớc 2: Lắp ống và phụ kiện sau bơm Bƣớc 3: Đấu điện máy bơm Bƣớc 3: Chạy thử và hiệu chỉnh máy * Một số hƣ hỏng thƣờng gặp khi vận hành Hiện tượng Nguyên nhân Biện pháp sửa chữa Đóng điện động cơ không quay -Không có điện vào -Kiểm tra, sửa chữa bảng điện và dây dẫn Đóng điện động cơ không quay và có tiếng gầm -Đứt phá ở cuộn dây của stato -Sửa chữa động cơ -Đấu dây sai -Đấu lại bảng điện Động cơ gầm khi quay -Đứt một pha -Chữa lại chỗ hỏng -Bộ phận bảo vệ nóng quá -Chữa lại chỗ hỏng Động cơ nóng quá khi quay -Một số vòng cuộn Stato bị chập -Sửa chữa động cơ Động cơ nóng và số vòng quay thiếu -Cuộn dây ẩm -Sấy động cơ Hỏng từng phần trên trục chuyển hay ống đẩy -Giếng bị nghiêng -Kiểm tra lại độ thẳng đứng của giếng và tìm biện pháp khắc phục Công suất yêu cầu của bơm tăng -Bánh xe công tác cọ xát vào vỏ bơm -Điều chỉnh độ dơ bằng ốc điều chỉnh 105 -Ổ bi mòn hay hỏng -Thay ổ bi -Bơm lắp bị lệch -Điều chỉnh lại bơm -Vòng đỡ xiết chặt -Điều chỉnh lại cụm vòng đỡ -Cát lên quá nhiều -Khép bớt van đầu đẩy Bơm giảm lƣu lƣợng -Mực nƣớc động bị hạ -Điều chỉnh bơm -Bánh xe công tác bị kéo cao quá -Điều chỉnh bằng ê cu điều chỉnh -Bánh xe công suất bị mòn -Thay bánh xe -Giếng bị trít -Thổi rửa giếng -Lƣới crepin bị tắc -Tháo lƣới rửa hoặc thay mới -Nƣớc rò rỉ qua gioăng của ống đẩy -Tháo bơm và sửa chữa -Muối kim loại đóng nhiều vào thành trong ống đẩy -Tháo ống và cọ rửa sạch -Ống đẩy nứt hỏng -Thay hoặc sửa chữa ống đẩy 106 Bài 5: Lắp đặt máy bơm chìm nƣớc thải I. Mục tiêu: Sau khi học xong, người học có khả năng: - Trình bày cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy bơm chìm nƣớc thải - Lắp đặt đƣợc máy bơm chìm nƣớc thải theo đúng bản vẽ thiết kế, đạt yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn cho ngƣời và thiết bị. II. Nội dung: 1. Nghiên cứu bản vẽ a. Lý thuyết liên quan . Hình 5.2: Sơ đồ lắp đặt máy bơm chìm nƣớc thải B. Trình tự thực hiện - Nghiên cứu bản vẽ mặt bằng để xác định vị trí đặt máy bơm. - Nghiên cứu bản vẽ chi tiết để xác định loại máy bơm, vật liệu ống, đƣờng kính ống, cốt đặt máy bơm. - Lập bảng kê vật tƣ, thiết bị theo yêu cầu bản vẽ để lắp đặt máy bơm. - Nghiên cứu bản vẽ thiết kế thi công để nắm vững các biện pháp kỹ thuật lắp đặt cho các chi tiết cụ thể, yêu cầu độ chính xác cao. * Một số sai phạm thƣờng gặp - Lập bảng kê vật tƣ, thiết bị thiếu. - Không nghiên cứu bản vẽ chi tiết về hƣớng dẫn lắp đặt máy bơm. 2. Nghiên cứu hồ sơ máy bơm A. Lý thuyết liên quan 2.1. Các thông số kỹ thuật cơ bản của máy bơm trục ngang công suất lớn. 107 - Công suất bơm (HP/KW): đƣợc ghi bằng Watt hoặc bằng H.P. - Điện áp (V): có loại 2 dòng điện 110V/ 220V hoặc máy bơm 3 pha. - Lƣu lƣợng Q (m3/h): Là lƣợng nƣớc mà máy bơm vận chuyển trong một đơn vị thời gian - tính bằng m3/giờ hoặc lít/phút v.v... - Cột áp H (m): Độ cao của mực nƣớc thƣờng ghi là H, có máy ghi là Hmax, Total H, tức là độ cao mà máy có thể hút từ mặt nƣớc, giếng, hồ, bể chứa... Đây là độ cao tối đa nào đó mà máy vận chuyển nƣớc lên bể chứa phía trên cao, tính theo chiều thẳng đứng. Thông thƣờng, máy bơm không đƣa nƣớc đạt đƣợc đến độ cao nhƣ ghi ở máy mà chỉ đạt đƣợc khoảng 70%. - Tốc độ quay của bơm: là số vòng quay trên phút, đƣợc ghi là r.m.p . - Vật liệu chế tạo bơm: cánh bơm, trục bơm, vỏ bơm. - Chiều sâu nƣớc tối đa (m): Chiều sâu nƣớc tối đa có thể đặt bơm. -Trọng lƣợng máy bơm (kg): là tổng khối lƣợng của máy bơm. -Kích thƣớc máy bơm (mm): là chiều dài, chiều rộng, chiều cao của máy bơm. B. Trình tự thực hiện - Đọc và ghi chép chủng loại, các thông số kỹ thuật của máy bơm. - Đọc và hiểu rõ các yêu cầu cụ thể về lắp đặt máy bơm theo thiết kế và theo hƣớng dẫn kỹ thuật nhƣ cốt cao độ, vị trí bơm trong dây truyền công nghệ. - Đối chiếu kiểm tra các phụ kiện thiết bị đi kèm theo bơm, nếu thiếu phải kiến nghị bổ sung. - Đối chiếu tải trọng và các kích thƣớc để sử dụng phƣơng tiện thiết bị cho phù hợp, nếu vƣớng mắc phải sử lý ngay. - Đọc và nắm vững bản vẽ thiết kế lắp đặt máy bơm chìm nƣớc thải. - Đọc và vận dụng các quy phạm về an toàn lao động: an toàn về sử dụng điện; an toàn về sử dụng thiết bị cẩu: chuyển , nâng, hạ; an toàn về sử dụng thiết bị cầm tay nhƣ: máy hàn, máy khoan, máy xiết đai ốc ...; cách cấp cứu khi ngƣời bị tai nạn điện giật, bị bỏng hàn ...; cách xử lý sự cố khi chập điện, hoả hoạn, ... * Một số sai phạm thƣờng gặp - Không nghiên cứu công tác an toàn lao động khi tiến hành lắp đặt máy bơm. - Không kiểm tra các phụ kiện kèm theo máy bơm. 3. Công tác chuẩn bị A. Lý thuyết liên quan 3.1. Chuẩn bị hiện trƣờng lắp đặt 108 Chuẩn bị hiện trƣờng là công việc rất quan trọng trong lắp đặt máy bơm, trình tự thực hiện nhƣ sau: - Trƣớc hết kiểm tra diện tích mặt bằng, không gian thao tác xem có đảm bảo công việc hạ tải từ phƣơng tiện vận chuyển đến, nâng hạ khi lắp, cũng nhƣ thao tác lắp đặt thiết bị chi tiết, đƣờng ống đi kèm. - Ở những trạm không bố trí sẵn dầm cẩu chạy, palăng điện hay móc treo palăng xích thì phải thi công trƣớc dầm đỡ, hay dựng tó treo palăng, hoặc nếu đƣợc thì bố trí xe cần cẩu. Đảm bảo khi thao tác không bị vƣớng hoặc bố trí tời điện hay tời quay tay để nâng hạ. - Kiểm tra bệ máy xem phần móng cũng nhƣ lỗ bulông neo máy có chuẩn xác không. Đối chiếu các kích thƣớc của máy theo thiết kế với thực tế, nếu có vƣớng mắc đề nghị các cán bộ kỹ thuật xử lý ngay. - Chuẩn bị nguồn điện thi công. Nguồn phải có điện áp phù hợp, các vị trí ổ cắm, cầu dao phải an toàn đúng tiêu chuẩn. - Có đèn chiếu sáng đảm bảo ánh sáng cho lắp đặt trong mọi điều kiện. 3.2. Chuẩn bị phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt 3.2.1. Phƣơng tiện và dụng cụ nâng tải. - Palăng xích kéo tay từ 0,5 – 4 tấn 3.2.2. Phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt - Máy hàn điện. - Máy khoan. - Máy xiết đai ốc có đồng hồ cân lực . - Máy mài cầm tay. - Các dụng cụ cơ khí cầm tay. - Máy uốn ống. - Máy ren ống. 3.2.3. Dụng cụ kiểm tra đo lƣờng - Li vô. - Thƣớc dây, thƣớc lá. - Bộ căn lá. - Đồng hồ đo tốc laser. - Đồng hồ so đế từ. - Máy thử độ kín của bơm. 109 - Đồng hồ đo điện vạn năng. - Đồng hồ áp suất. - Đồng hồ đo lƣu lƣợng. - Máy đo độ ồn. - Nhiệt kế cầm tay. - Đồng hồ đo chấn động. - Bút thử điện để kiểm tra các pha điện nguồn. 3.3. Chuẩn bị vật liệu phụ dùng cho lắp đặt - Bìa và cao su tấm để cắt gioăng đệm kín. - Dầu mỡ, nƣớc cất bôi trơn đúng chủng loại. - Cáp buộc hoặc dây thép, dây chão buộc. - Gỗ đà kê chân máy bơm. - Que hàn. - Bút dạ, vạch dấu. - Bút, giấy, máy tính. B. Trình tự thực hiện - Căn cứ vào bảng kê vật tƣ, thiết bị, hồ sơ kỹ thuật của máy bơm để chuẩn bị. - Tập hợp, vận chuyển dụng cụ, thiết bị, vật tƣ về vị trí lắp đặt. - Lắp đặt phƣơng tiện: tó, pa lăng, các loại máy sẵn sàng cho việc lắp đặt máy bơm. - Lên phƣơng án an toàn lao động trong lắp đặt. - Chuẩn bị mọi dụng cụ, phƣơng tiện an toàn toàn lao động: Mũ đội, găng bảo hộ, kính, mặt nạ bảo hộ, ủng cách điện, túi cứu thƣơng, đèn chiếu sáng, quạt thông gió... 3.5. Một số sai phạm thƣờng gặp - Chuẩn bị thiếu dụng cụ, vật tƣ, thiết bị để tiến hành lắp đặt. - Không chuẩn bị nguồn điện dự phòng cho việc lắp đặt. 4. Lắp đặt bơm A. Lý thuyết liên quan - Trong bất cứ trƣờng hợp nào cũng không đƣợc kéo cáp khi đang vận chuyển hoặc lắp đặt máy bơm. Nối một sợi xích hoặc dây thừng vào móc treo và lắp đặt bơm. 110 Máy bơm không đƣợc lắp đặt về phía cạnh hoặc vận hành trong điều kiện khô. Phải đảm bảo là nó đƣợc lắp đặt theo phƣơng thẳng đứng ở trên bệ chắc chắn. - Lắp đặt máy bơm ở vị trí bên trong bể, nơi có rung động nhỏ nhất. Nếu có dòng nƣớc chảy trong bể, hãy lắp giá đỡ ống ở nơi phù hợp. (hình 5.2) . Hình 5.2: Sơ đồ lắp đặt máy bơm chìm nƣớc thải - Lắp đặt đƣờng ống sao cho khí không thể bị tắc trong ống. Nếu đƣờng ống phải đƣợc lắp đặt theo cách mà không thể tránh đƣợc hiện tƣợng túi khí, hãy lắp một van khí ở bất cứ chỗ nào mà túi khí có khả năng hình thành nhất. - Không cho phép cuối đƣờng ống xả chìm trong nƣớc bởi vì sẽ xảy ra hiện tƣợng chảy ngƣợc khi tắt máy bơm. - Các bơm không tự động, không có hệ thống vận hành tự động dựa vào phao gắn kèm. Để tránh vận hành khô, hãy lắp một hệ thống vận hành tự động nhƣ đƣợc chỉ trong (hình 5.3) và duy trì mức nƣớc vận hành an toàn. Hình 52: Cao trình lắp đặt máy bơm chìm nƣớc thải - Đối với các bơm tự động, hãy lắp các phao nhƣ đƣợc chỉ trong hình 5.4. Máy bơm có thể không khởi động nếu công tắc phao chạm vào tƣờng của bể nƣớc hoặc chạm vào đƣờng ống. Lắp các phao sao cho không để xảy ra điều này. 111 Hình 5.4: Sơ đồ lắp phao - Các loại bơm sẽ đƣợc lần lƣợt vận hành tự động khi chúng đƣợc kết nối cặp nhau. Vị trí các phao cho các bơm lần lƣợt vận hành tự động này đƣợc chỉ trong hình 5.5. Các bơm có thể không vận hành đúng nếu các phao đƣợc lắp sai vị trí. Hình 5.5: Sơ đồ hoạt động 2 máy bơm B. Trình tự thực hiện Bƣớc 1: Kiểm tra trƣớc khi lắp đặt - Tháo gỡ hòm kiện máy bơm - Kiểm tra độ cách điện Bƣớc 2: Lắp ống và phụ kiện sau bơm Bƣớc 3: Đấu nối điện Bƣớc 4: Chạy thử và hiệu chỉnh máy bơm 112 Bài 6: Lắp đặt máy bơm chữa cháy Diezel I. Mục tiêu Sau khi học xong, người học có khả năng: - Trình bày cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy bơm chữa cháy Diêzen - Lắp đặt đƣợc máy bơm chữa cháy Diezel theo đúng bản vẽ, đạt yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn cho ngƣời và thiết bị. II.Nội dung 1. Nghiên cứu bản vẽ A. Lý thuyết liên quan Hình 6.2: Sơ đồ cấp nƣớc chữa cháy 113 Hình 6.3: Sơ đồ lắp đặt bơm chữa cháy Diezel 1-Động cơ; 2-Guồng bơm; 3-Giảm đồng tâm đầu ra; 4-Bộ giảm chấn; 5-Van một chiều; 6-Đồng hồ áp lực; 7-Van mở; 8-Giảm lệch tâm đầu vào; 9-Bộ giảm chấn; 10-Bộ chữ Y lọc rác; 11-Cao su kê máy; 12-Bộ giá đỡ ống hút 13-Vị trí mồi nƣớc; 14-Ống hút nƣớc; 15-Bộ hút- lọc rác 114 Hình 6.4: Mặt cắt ngang sơ đồ lắp đặt máy bơm Chữa cháy Diezel Hình 6.5: Mặt cắt dọc sơ đồ lắp đặt máy bơm chữa cháy Diezel 1-Động cơ; 2-Guồng bơm; 3-Giảm đồng tâm đầu ra; 4-Bộ giảm chấn; 5-Van một chiều; 6-Đồng hồ áp lực; 7-Van mở; 8-Giảm lệch tâm đầu vào; 9-Bộ giảm chấn; 10-Bộ chữ Y lọc rác; 11-Cao su kê máy; 12-Bộ giá đỡ ống hút; 13-Vị trí mồi nƣớc; 14-Ống hút nƣớc; 15-Bộ hút- lọc rác 115 Hình 6.6: Bản vẽ sơ đồ nguyên lý cụm bơm cứu hỏa Hình 6.1: Sơ đồ lắp đặt cụm bơm chữa cháy B.Trình tự thực hiện - Nghiên cứu bản vẽ mặt bằng để xác định vị trí đặt máy bơm. - Nghiên cứu bản vẽ chi tiết để xác định loại máy bơm, các đƣờng ống, hƣớng dẫn lắp đặt máy bơm. 116 - Lập bảng kê vật tƣ, thiết bị theo yêu cầu bản vẽ để lắp đặt máy bơm. - Nghiên cứu bản vẽ thiết kế thi công để nắm vững các biện pháp kỹ thuật lắp đặt cho các chi tiết cụ thể, yêu cầu độ chính xác cao. * Một số sai phạm thường gặp - Không nghiên cứu bản vẽ thiết kế thi công. - Lập thiếu vật tƣ, dụng cụ để lắp đặt. 2. Nghiên cứu hồ sơ máy bơm A.Lý thuyết liên quan 2.1. Các thông số kỹ thuật cơ bản của máy bơm chữa cháy Diezel. Máy bơm chữa cháy Diesel đƣợc thiết kế, sản xuất phục vụ cho công tác chữa cháy chuyên nghiệp. Trƣớc khi lắp đặt và vận hành máy bơm, vui lòng tham khảo đầy đủ thông tin liên quan nhằm giúp bạn hiểu rõ phƣơng pháp lắp đặt, vận hành và bảo dƣỡng máy bơm Diesel. Máy bơm chữa cháy Diesel phù hợp các công trình cao ốc văn phòng, chung cƣ cao tầng, nhà máy công nghiệp, kho xăng dầu, kho hàng hóa, sân bay, bến cảng, bệnh viện, trƣờng học THÔNG SỐ KỸ THUẬT MÁY BƠM CHỮA CHÁY DIESEL 1 1 Kiểu bơm Lắp đặt cố định 2 Kích thƣớc L 1500xW 760xH 900 3 Lƣu lƣợng (Q-m3/h) 54-156 m3/h 4 Cột áp (H-m) 89,5 – 51 m 5 Động cơ dẫn động bơm Diesel 6 Kiểu hút END SUCTION hoặc SPLIT 7 Chiều sâu ống hút nƣớc 3,5-4,5 m Max 8 Bồn nhiên liệu Diesel 30 lít 9 Màu sơn hoàn thiện Đỏ + Trắng + Xanh 117 10 Tổng trọng lƣợng 300 – 450 kg B. Trình tự thực hiện - Đọc và ghi chép chủng loại, các thông số kỹ thuật của máy bơm chữa cháy Diezel. - Đọc và hiểu rõ các yêu cầu cụ thể về lắp đặt máy bơm chữa cháy Diezel theo thiết kế và theo hƣớng dẫn kỹ thuật nhƣ cốt cao độ, vị trí bơm trong dây truyền công nghệ. - Đối chiếu kiểm tra các phụ kiện thiết bị đi kèm theo bơm chữa cháy Diezel, nếu thiếu phải kiến nghị bổ sung. - Đối chiếu tải trọng máy bơm chữa cháy Diezel và các kích thƣớc để sử dụng phƣơng tiện thiết bị cho phù hợp, nếu vƣớng mắc phải sử lý ngay. - Đọc và nắm vững bản vẽ thiết kế lắp đặt máy bơm chữa cháy Diezel. - Đọc và vận dụng các quy phạm về an toàn lao động: an toàn về sử dụng điện; an toàn về sử dụng thiết bị cẩu: chuyển , nâng, hạ; an toàn về sử dụng thiết bị cầm tay nhƣ: máy hàn, máy khoan, máy xiết đai ốc ...; cách cấp cứu khi ngƣời bị tai nạn điện giật, bị bỏng hàn ...; cách xử lý sự cố khi chập điện, hoả hoạn, ... 3. Công tác chuẩn bị A. Lý thuyết liên quan 3.1. Chuẩn bị hiện trƣờng lắp đặt - Trƣớc hết kiểm tra diện tích mặt bằng, không gian thao tác xem có đảm bảo công việc hạ tải từ phƣơng tiện vận chuyển đến, nâng hạ khi lắp, cũng nhƣ thao tác lắp đặt thiết bị chi tiết, đƣờng ống đi kèm. - Ở những trạm không bố trí sẵn dầm cẩu chạy, palăng điện hay móc treo palăng xích thì phải thi công trƣớc dầm đỡ, hay dựng tó treo palăng, hoặc nếu đƣợc thì bố trí xe cần cẩu. Đảm bảo khi thao tác không bị vƣớng hoặc bố trí tời điện hay tời quay tay để nâng hạ. - Kiểm tra bệ máy xem phần móng cũng nhƣ lỗ bulông neo máy có chuẩn xác không. Đối chiếu các kích thƣớc của máy theo thiết kế với thực tế, nếu có vƣớng mắc đề nghị các cán bộ kỹ thuật xử lý ngay. - Chuẩn bị nguồn điện thi công. Nguồn phải có điện áp phù hợp, các vị trí ổ cắm, cầu dao phải an toàn đúng tiêu chuẩn. - Có đèn chiếu sáng đảm bảo ánh sáng cho lắp đặt trong mọi điều kiện. 3.2. Chuẩn bị phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt 3.2.1. Phƣơng tiện và dụng cụ nâng tải 118 - Xe nâng hàng và xe cẩu chuyển - Tời điện 3.2.2. Phƣơng tiện và dụng cụ lắp đặt - Máy hàn điện. - Máy khoan điện. - Máy xiết đai ốc có đồng hồ cân lực. - Máy mài cầm tay. - Các dụng cụ cơ khí cầm tay. - Máy uốn ống. - Máy ren ống. 3.2.3. Dụng cụ kiểm tra đo lƣờng - Li vô phẳng. - Thƣớc dây, thƣớc lá. - Bộ căn lá. - Đồng hồ áp suất - Đồng hồ đo lƣu lƣợng - Máy đo độ ồn - Nhiệt kế cầm tay - Đồng hồ đo chấn động 3.3. Chuẩn bị vật liệu phụ dùng cho lắp đặt. - Dầu mỡ, nƣớc cất bôi trơn đúng chủng loại. - Dầu nhớt, dầu Diezel. - Khay rửa chi tiết, dầu mazut rửa chi tiết và giẻ lau. - Cáp buộc hoặc dây thép, dây chão buộc. - Gỗ đà kê chân máy bơm. - Que hàn. - Bút dạ, vạch dấu. - Xi măng, sỏi, cát khi cần thiết để đổ chèn bộ gối đỡ. - Bút, giấy, máy tính để thực hiện ghi chép khi lắp đặt. B. Trình tự thực hiện 119 - Căn cứ vào bảng kê vật tƣ, thiết bị, hồ sơ kỹ thuật của máy bơm để chuẩn bị. - Tập hợp, vận chuyển dụng cụ, thiết bị, vật tƣ về vị trí lắp đặt. - Lắp đặt phƣơng tiện: tó, pa lăng, các loại máy sẵn sàng cho việc lắp đặt máy bơm. - Lên phƣơng án an toàn lao động trong lắp đặt. - Chuẩn bị mọi dụng cụ, phƣơng tiện an toàn toàn lao động: Mũ đội, găng bảo hộ, kính, mặt nạ bảo hộ, ủng cách điện, túi cứu thƣơng, đèn chiếu sáng, quạt thông gió... * Một số sai phạm thƣờng gặp - Chuẩn bị thiếu vật tƣ, dụng cụ lắp đặt. - Không xây dựng các phƣơng án đảm bảo an toàn lao động. 4. Lắp đặt máy bơm A.Lý thuyết liên quan 4.1. Nâng chuyển máy bơm Khi nâng máy vận chuyển phải sử dụng dây cáp chịu lực tải trọng tối thiểu gấp 2 lần trọng tải của máy bơm móc vào 2 ống thép đƣờng kính tối thiểu 40mm xuyên qua 4 lỗ ở chân đế máy, sau đó dùng cần cẩu có tải trọng thích hợp để nâng và di chuyển máy bơm đến nơi lắp đặt. Khi nâng máy bơm, điểm nâng luôn luôn ở phía trên điểm trọng tâm của máy và các thiết bị nâng phải bảo đảm an toàn trong quá trình nâng hạ máy. Dùng các vật liệu mềm lót lên thành máy bơm nhằm tránh việc dây cáp làm trầy xƣớc hƣ hỏng thành máy bơm (hình 6.8). Hình 6.8: Neo cáp để nâng chuyển máy bơm 120 4.2. Đƣa máy vào bệ - Đặt máy nhẹ nhàng vào vị trí định sẵn trên bệ móng máy. - Kê kích bơm đúng vị trí thiết kế công nghệ và đúng với cao trình thiết kế. - Dùng livo đặt lên khung máy để kiểm tra độ thăng bằng của bơm theo 2 hƣớng song song và vuông góc với trục bơm. - Dùng đệm chèn bằng thép để kê kích cụm bơm nằm thẳng theo 2 hƣớng. - Dùng 4 cục cao su chịu lực chống rung và khoan lỗ xuống nền bê tông dùng 4 con bulon nở Hilti số hiệu HASM 16x120/5/25 xiết cố định bộ chân máy bơm chữa cháy với nền bê tông (hình 6.9). Hình 6.9: Lắp đặt máy vào bệ 4.3. Biện pháp an toàn lao động - Trƣớc khi vận hành phải kiểm tra xem cẩu trục có ở trong tình trạng hoàn hảo không. Nếu phát hiện có bộ phận, chi tiết hƣ hỏng phải tiến hành sữa chữa hoàn chỉnh mới đƣợc đƣa vào làm việc. Chú ý kiểm tra: + Các thiết bị tự động ngừng các cơ cấu nâng tải khi quá tải, khi lên đến vị trí cáo nhất quy định, ngừng để tránh va đập vào trụ chắn của xe con treo móc, của cầu trục. + Các phanh hãm đối với các chiều chuyển động + Chất lƣợng cáp treo + Nếu không có khiếm khuyết mới đƣợc phép chuẩn bị chạy thử không tảo trong ít phút. 121 - Khi chạy không tải: + Thử không tải bao gồm các động tác: thử các chuyển động lên xuống, chuyển động qua lại, chuyển động tới lui + Nếu đạt yêu cầu sẽ chuyển sang chế độ chạy có tải - Khi nâng máy bơm vào bệ cần chú ý: + Khi nâng máy bơm đến độ cao 200-300mm phải dừng lại ít phút để xem có ở trạng thái ổn định không, sau đó mới đƣợc nâng tiếp. + Không đƣợc dừng cẩu đột ngột hoặc hãm cẩu bằng hộp số. + Khi Nâng máy bơm phải thực hiện sao cho cáp căng đều, cáp treo phải thẳng đứng. + Giữ cho máy bơm bị lắc ít nhất khi nâng hạ. + Khi hạ máy bơm cách mặt bệ khoảng 1m, ngƣời móc buộc đƣợc lại gần máy bơm để chuẩn bị đƣa nó vào vị trí lắp đặt trên bệ. Chỉ đƣợc tháo gỡ dây buộc khi máy bơm đã nằm trên vị trí dành cho nó một cách ổn định. - Kết thúc công việc đƣa máy bơm vào bệ phải rút móc lên cao trên các vật cản cao nhất và đƣa cẩu trục về vị trí ít ngƣời qua lại - Cắt điện bộ phận điều khiển, cúp điện hệ thống chung trƣớc khi rời cẩu trục B. Trình tự thực hiện Bƣớc 1: Kiểm tra bơm Bƣớc 2: Lắp đặt bơm Bƣớc 3: Lắp đặt ống hút và ống đẩy nƣớc Bƣớc 4: Lắp đặt ống bô thổi khí thải Bƣớc 5: Vận hành bơm chữa cháy Diezel