Bài giảng Công nghệ Chế tạo máy Chương 4. Chuẩn
Sai số đồ gá bao gồm:
− Sai số chế tạo đồ gá Є
ct
− Sai số mòn đồ gá Є
m
− Sai số điều chỉnh đồ gá Є
dc
− Є
m
= 0,18 . .Với N- số c/tiết gá trên đ/gá
− Є
dc
= 5~10 m
− Sai số chế tạo: Є
ct
− Ta cần xác định sai số chế tạo Є
ct
để đặt
yêu cầu kỹ thuật của đồ gá
62 trang |
Chia sẻ: chaien | Lượt xem: 9452 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Công nghệ Chế tạo máy Chương 4. Chuẩn, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BÀI GIẢNG
CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY
Hà nội, 1/2015
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ chế tạo máy
Viện Cơ khí - ĐHBKHN
T1
Công nghệ Chế tạo máy
Chương 4. Chuẩn
I. Khái niệm
Khi gia công chi tiết cần có một
vị trí xác định so với máy hoặc
đồ gá. Chi tiết có các bề mặt:
Bề mặt định vị: 1,2
Bề mặt kẹp chặt: 3
Bề mặt gia công: 4,5
Bề mặt tự do: 6,7,8
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
II. Định nghĩa
• “Chuẩn là tập hợp những bề mặt, những
đường, những điểm mà người ta căn cứ vào
đó để xác định vị trí của các bề mặt, đường
hoặc điểm khác của bản thân chi tiết hoặc của
chi tiết khác”
• Như vậy, chuẩn có thể là bề mặt, đường hoặc
điểm
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
III. Phân loại chuẩn
• 1. Chuẩn thiết kế
• 2. Chuẩn công nghệ
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Chuẩn thiết kế
• Là những bề mặt, đường hoặc điểm được dùng để
thiết kế chi tiết
• Chuẩn thiết kế có thể là: chuẩn thực hoặc chuẩn ảo
Chuẩn thực (mặt A) Chuẩn ảo (điểm O)
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2. Chuẩn công nghệ
• Chuẩn công nghệ chia ra:
− Chuẩn gia công
− Chuẩn lắp ráp
− Chuẩn đo lường (chuẩn kiểm tra)
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2.1. Chuẩn gia công
Nếu gá đặt để tự động đạt kích thước H thì mặt A làm hai
nhiệm vụ: mặt tỳ và mặt định vị (a)
Nếu gá chi tiết theo đường vạch dấu B thì mặt A làm nhiệm
vụ mặt tỳ (b), còn chuẩn định vị là đường vạch dấu B
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2.1.1. Chuẩn thô
• Là chuẩn chưa được gia công
• Chuẩn thô cần phải bằng phẳng, không có gồ
ghề, không có hư hỏng
• Chỉ trong trường hợp phôi đưa vào xưởng đã
ở dạng gia công sơ bộ thì chuẩn thô mới là
những bề mặt đã qua gia công. Những trường
hợp này thường gặp trong chế tạo máy hạng
nặng. Ở đó, các chi tiết rèn lớn chuyển đến đã
qua tiện thô với mục đích phát hiện phế phẩm
khi tạo phôi, vận chuyển và gia công dễ dàng.
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2.1.2. Chuẩn tinh
• Là chuẩn đã qua gia công. Chuẩn tinh chia ra:
− Chuẩn tinh chính (chuẩn dùng khi gia công và lắp ráp-lỗ A
trên hình a)
− Chuẩn tinh phụ (chuẩn chi được dùng khi gia công mà không
dùng khi lắp ráp- mặt 1 và lỗ 2 trên hình b, mặt lỗ tâm trên
hình c)
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
(a)
(b)
(c)
2.2. Chuẩn lắp ráp
• Là chuẩn được dùng để xác định vị trí tương
quan của các chi tiết khác nhau của một bộ
phận máy trong quá trình lắp ráp
• Các bánh răng, bạcchuẩn lắp ráp là lỗ và
mặt đầu
• Chuẩn lắp ráp có thể trùng với mặt tỳ lắp ráp
cũng có khi không
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2.3. Chuẩn đo lường
• Chuẩn đo lường (chuẩn kiểm tra) là chuẩn
căn cứ vào đó để đo hay kiểm tra kích thước,
hình dáng hình học hoặc vị trí tương quan
• Trong thực tế có khi chuẩn thiết kế, chuẩn gia
công, chuẩn lắp ráp và chuẩn đo lường trùng
nhau hoặc không trùng nhau
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
VD: khi kiểm tra độ
đồng tâm của các bậc
trục, thường dùng 2 lỗ
tâm làm chuẩn, chuẩn
này là chuẩn kiểm tra
IV. Quá trình gá đặt chi tiết
Mục đích của quá trình gá đặt???
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
IV. Quá trình gá đặt chi tiết
• 1. Quá trình định vị
• 2. Quá trình kẹp chặt
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Quá trình định vị
• Xác định vị trí chính xác của chi tiết: hình a: chi tiết
được định vị bằng mặt B để đạt kích thước H, gốc KT
là bàn máy hoặc bề mặt đồ định vị. Gá đặt trên mâm
cặp 3 chấu tự định tâm: sau khi đưa chi tiết lên mâm
cặp, vặn cho các chấu tiến vào, sao cho tâm chi tiết
trùng với tâm máy. Lúc này quá trình định vị kết thúc.
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
B
2. Quá trình kẹp chặt
• Là quá trình cố định vị trí của chi tiết sau khi
đã định vị để chống lại tác dụng của ngoại lực
(chủ yếu là lực cắt) trong quá trình gia công
làm xê dịch chi tiết sau khi đã định vị
• Quá trình kẹp chặt xảy ra sau quá trình định .
vị, chỉ khi nào quá trình định vị kết thúc thì mới
bắt đầu quá trình kẹp chặt. Không bao giờ làm
ngược lại.
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
V. Các phương pháp gá đặt chi tiết
• 1. Phương pháp rà gá
• 2. Phương pháp tự động đạt kích thước
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Phương pháp rà gá
• Có hai PP rà gá: rà trực tiếp trên máy và rà
theo đường vạch dấu. Theo PP này thì công
nhân dùng mắt với dụng cụ như bàn rà, mũi
rà, đồng hồ so hoặc ống kính quang học (trên
máy doa tọa độ) để xác định vị trí của chi tiết
so với máy và dụng cụ cắt
• PP rà gá được dùng trong SX nhỏ hay đơn
chiếc hoặc trong những trường hợp mặt phôi
quá thô không thể dùng đồ gá được
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1a. Ưu điểm của PP rà gá
• Có thể đạt ĐCX cao (dùng đồng hồ chính xác
và tay nghề công nhân)
• Tận dụng một số phôi không chính xác để
phân bố đều lượng dư
• Loại trừ ảnh hưởng của mòn dao
• Không cần đồ gá phức tạp
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1b. Nhược điểm của PP rà gá
• Tốn thời gian cho rà gá
• Bậc thợ phải cao
• Khi rà theo đường vạch dấu sẽ có sai số vì
đường vạch dấu có kích thước
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2. Phương pháp tự động đạt kích thước
• Theo phương pháp này thì dụng cụ cắt có vị
trí tương quan cố định so với chi tiết (vị trí đã
điều chỉnh). Vị trí này nhờ các cơ cấu định vị
của đồ gá đảm bảo
• Khi gia công theo phương pháp TĐ đạt kích
thước thì máy và dao được điều chỉnh trước
• Phương pháp được sử dụng trong SX lớn
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2a. Ư/điểm của PP tự động đạt k/thước
• Đảm bảo ĐCX gia công, ít phụ thuộc vào tay
nghề của công nhân
• Sau khi gá, cắt một lần là đạt kích thước
• Năng suất gia công cao
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2b. N/điểm của PP TĐ đạt kích thước
• Chi phí tiền và thời gian cho việc điều chỉnh
• Chi phí cho việc chế tạo phôi chính xác
• Chi phí cho việc chế tạo đồ gá
• Nếu dao mòn nhanh sẽ ảnh hưởng đến kích
thước gia công
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
VI. Nguyên tắc 6 điểm khi định vị chi tiết
• Một vật rắn trong không gian có 6 bậc tự do khi ta đặt vào hệ tọa
độ Đề-các (hệ tọa độ không gian 3 chiều). 6 bậc tự do là: 3 bậc
xoay xung quanh 0X, 0Y và 0Z; 3 bậc tự do tịnh tiến dọc trục 0X,
0Y và 0Z
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
VI. Nguyên tắc 6 điểm khi định vị chi tiết
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Một số qui định về số bậc tự do
• Một mặt phẳng hạn chế 3 bậc tự do
• Khối V dài hạn chế 4 bậc tự do
• Khối V ngắn hận chế 2 bậc tự do
• Chốt trụ dài hạn chế 4 bậc tự do
• Chốt trụ ngắn hạn chế 2 bậc tự do
• Chốt trám hạn chế 1 bậc tự do
• Hai mũi tâm hạn chế 5 bậc tự do (gá trên máy
tiện hoặc máy mài)
• Mâm cặp 3 chấu tự định tâm hạn chế 4 hoăc
2 bậc tự do tùy từng trường hợp
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Một số qui định về số bậc tự do
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Một số qui định về số bậc tự do
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Một số qui định về số bậc tự do
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Một số qui định về số bậc tự do
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Một số qui định về số bậc tự do
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2. Siêu định vị
• Trong trường hợp một bậc tự do được hạn
chế quá một lần thì sẽ sinh ra siêu định vị
a) Mặt phẳng và chốt
trụ dài (3+4=7). Như
vậy là siêu định vị
b) Nếu ta cố tình cho
mặt phẳng tiếp xúc
với mặt tỳ thi chôt
định vị sẽ bị bẻ cong
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
VII. Nguyên tắc chọn chuẩn
• Mục đích chọn chuẩn:
− Đảm bảo chất lượng gia công
− Nâng cao năng suất và hạ giá thành
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Chọn chuẩn cho chi tiết dạng hộp
-Trường hợp đúc đặc ta
lấy A làm chuẩn để gia
công lỗ 0, sau đó lấy 0
làm chuẩn để gia công A,
cuối cùng lấy A làm chuẩn
để gia công B
-Trường hợp lỗ đúc rỗng:
lấy lỗ làm chuẩn để gia
công A rồi sau đó lấy A
làm chuẩn để gia công B
và 0
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2. Chọn chuẩn cho vỏ động cơ điện
Khi g/c vỏ động cơ điện phải đảm
bảo độ dày của thành đều đặn.
Nếu lấy lỗ A làm chuẩn thô để g/c
mặt đáy C, sau đó lấy C làm chuẩn
để g/c lỗ A sẽ đảm bảo độ đồng
tâm giữa lỗ A và mặt B. Khi không
có đồ gá thì lấy dấu lỗ A để đảm
bảo thành lỗ giữa A và B có bề dày
đều đặn. Làm như vậy chính là lấy
lỗ A làm chuẩn định vị
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
3. Nguyên tắc chọn chuẩn thô (1)
• Nếu chi tiết có một bề mặt không g/c thì chọn bề mặt
đó làm chuẩn thô. Ví dụ: Hình a: lấy A làm chuẩn thô
để g/c các bề mặt B,C,D. Hình b: lấy mặt trong không
cần g/c làm chuẩn thô để g/c mặt ngoài, như vậy đảm
bảo độ đồng tâm giữa mặt ngoài và mặt trong
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
3. Nguyên tắc chọn chuẩn thô (2)
• Nếu chi tiết có một số bề mặt không cần g/c thì lấy bề
mặt không g/c nào có yêu cầu ĐCX cao về vị trí
tương quan đối với bề mặt g/c làm chuẩn thô. Ví dụ:
Các mặt A và B đều không cần gia công. ta chọn mặt
A làm chuẩn thô để g/c lỗ. Như vậy, sẽ đảm bảo độ
đồng tâm giữa lỗ và mặt ngoài
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
• Chi tiết có nhiều bề mặt cần g/c thi chọn bề mặt nào
có lượng dư đều và nhỏ làm chuẩn thô. Ví dụ: g/c
băng máy tiện: lấy B làm chuẩn để g/c mặt A, sau đó
lấy A làm chuẩn để g/c mặt B vì B khi đúc nằm ở nửa
khuôn dưới nên có lượng dư đều và nhỏ hơn.
3. Nguyên tắc chọn chuẩn thô (3)
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
3. Nguyên tắc chọn chuẩn thô (4)
• Chuẩn thô phải tương đối bằng phẳng, không
có gồ ghề, đậu rót, đậu ngót
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
3. Nguyên tắc chọn chuẩn thô (5)
• Chuẩn thô chi được dùng một lần. Ví dụ: khi
gia công trục bậc, nếu lấy mặt 2 làm chuẩn
thô để g/c mặt 3, sau đó lại lấy mặt 2 làm
chuẩn để g/c mặt 1, như vậy sẽ không đảm
bảo độ đồng tâm giữa 1 và 3
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
4. Nguyên tắc chọn chuẩn tinh (1)
• Nên chọn chuẩn tinh là chuẩn tinh chính để
cho vị trí của chi tiết khi gia công và khi lắp
ráp trùng nhau. Ví dụ: đối với bánh răng trụ ta
chọn lỗ A làm chuẩn tinh chính vì khi g/c và
lắp ráp đều dùng lỗ A
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
4. Nguyên tắc chọn chuẩn tinh (2)
• Chọn chuẩn định vị trùng với gốc kích thước
để cho sai số chuẩn bằng 0
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
4. Nguyên tắc chọn chuẩn tinh (3)
• Chọn chuẩn sao cho khi g/c chi tiết không bị
biến dạng do lực cắt và lực kep. Mặt chuẩn
phải có đủ diện tích để định vị
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
4. Nguyên tắc chọn chuẩn tinh (4)
• Chọn chuẩn sao cho kết cấu của đồ gá đơn
giản và thuận tiện khi sử dụng
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
4. Nguyên tắc chọn chuẩn tinh (5)
• Cố gắng chọn chuẩn tinh thống nhất (chuẩn
được dùng nhiều lần trong quá trình gia công)
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
VIII. Cách tính sai số gá đặt
• Sai số gá đặt là tổng véc-tơ của 3 thành phần:
− Sai số chuẩn
− Sai số kẹp chặt
− Sai số đồ gá
− Giá trị của sai số gá đặt:
_
gd dgc k
2 2 2
gd c k dg
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Sai số chuẩn (1)
• Sai số chuẩn єc: là lượng biến động của kích
thước thiết kế theo phương kích thước thực
hiện. Sai số chuẩn xuất hiện khi chuẩn định vị
không trùng với gốc kích thước
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Sai số chuẩn (2)
a) Gia công mặt N: chuẩn định vị là K, kích thước A có
gốc là K vì vậy єc(A) = 0 (Hình a)
b) Sai số chuẩn của kích thước B: єc(B) = δH (Hình b)
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Sai số chuẩn khi đ/vị trên khối V (3)
Tính sai số chuẩn của H1,H2,H3:
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Sai số chuẩn của H1 (4)
• Sai số chuẩn của H1:
Sau khi biến đổi ta có:
1
max max min min
1 1C H
D D D D
BB CB CB (C0 0B)
2 2
2sin 2sin
2 2
1C H
1
( 1)
2
sin
2
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Sai số chuẩn của H2 (5)
• Sai số chuẩn của H2:
Sau khi biến đổi ta có:
2 1 1 1 1C H
max max min min
AA CA CA (CO 0A) (C0 0 A )
D D D D
2 2
2sin 21sin
2 2
2C H
1
( 1)
2
sin
2
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Sai số chuẩn của H3 (6)
• Sai số chuẩn của H3:
Vậy:
3
max min
1 1C H
D D
00 C0 C0
2sin 2sin
2 2
3C H
2sin
2
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Sai số chuẩn của H3 (7)
• Chi tiết được định vị trên hai mũi tâm
εC(a)=0 vì kích thước A cố định đã được điều chỉnh sẵn. Sai số
chuẩn εC(b) ≠ 0 vì kích thước b không cố định. C là kích thước từ
mặt gia công tới mũi tâm (C=constant). Sai số chuẩn εC(D) ≠ 0 và
có thể lấy bằng 0,25δD (D không chịu ảnh hưởng của hai lỗ tâm,
nhưng nếu hai lỗ tâm lệch nhau sẽ gây ra sai số chuẩn)
Hình b: Sai số
chuẩn của các
kích thước a và
b đều bằng 0 vì
dùng mũi tâm
tùy động (mềm)
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Sai số chuẩn của H3 (8)
• Sai số chuẩn của kích thước b được tính như sau:
max min max min
C
d d d d
(b) ( )tg(90 ) ( )ctg
2 2 2 2
Do đó sai số chuẩn của kích thước b:
d d
C(b) tg(90 ) ct g
2 2 2 2
δd- dung sai của
kích thước lỗ tâm
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Tính s/số chuẩn bằng lập chuỗi KT (9)
• PP lập chuỗi kích thước để tính sai số chuẩn
(PP cực đại-cực tiểu): chuỗi kích thước xuất
phát từ bề mặt g/c qua các khâu cố định, biến
đổi rồi lại quay về bề mặt gia công. Như vậy,
sẽ hình thành chuỗi kích thước khép kín
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Tính s/số chuẩn H1 bằng lập CKT(10)
Ta có phương trình sau:
a – b + c - d = 0
d = a – b + c
d = a – D/(2sinα/2) + D/2
Vi phân 2 vế ta được:
1
,,
,
c(H )
D D D 1
1
2 2
2sin sin
2 2
1
1
2
sin
2
d
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Tính s/số chuẩn H2 bằng lập CKT(11)
Ta có:
m – n – p + q = 0
q = m – n – p =
= m – D/(2sinα/2) – D/2. Sau
khi biến đổi ta có:
2C H
1
( 1)
2
sin
2
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
1. Tính s/số chuẩn H3 bằng lập CKT(12)
Ta có phương trình:
x = z + y = D/(2sinα/2)+z
z = x - D/(2sinα/2)+z
Vi phân z ta được:
Єc(H3) = δ/2sinα/2
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
2. Sai số kẹp chặt єk (1)
• Sai số kẹp chặt єk là lượng biến động của kích
thước do lực kẹp gây ra
єk = (ymax – ymin).cosα
ymax , ymin – biến dạng lớn nhất và nhỏ nhất do
lực kẹp gây ra; α - góc giữa phương của kích
thước và phương của lực kẹp
• Sai số kẹp chặt bằng 0 khi lực kẹp vuông góc
với kích thước
• Sai số kẹp chặt lớn nhất khi lực kẹp và kích
thước // với nhau (trùng phương)
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
3. Sai số đồ gá єdg
• Sai số đồ gá bao gồm:
− Sai số chế tạo đồ gá Єct
− Sai số mòn đồ gá Єm
− Sai số điều chỉnh đồ gá Єdc
− Єm = 0,18 . .Với N- số c/tiết gá trên đ/gá
− Єdc = 5~10 m
− Sai số chế tạo: Єct
− Ta cần xác định sai số chế tạo Єct để đặt
yêu cầu kỹ thuật của đồ gá
N
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
4. Sai số gá đặt єgd
• Sai số gá đặt:
• Từ đó:
• Ghi chú: trị số dưới căn phải > 0. Trong trường hơp
không được ta tìm cách giảm các thành phần ở vế
thứ 2 trong ngoặc đơn. Chọn sai số gá đặt
εgđ=(1/3~1/5)δnc
2 2 2 2 2 2 2 2
gd c k dg c k ct m dc
2 2 2 2 2ct gd c k m dc
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
5. Điều kiện kỹ thuật của đồ gá
• Khi có sai số chế tạo εct ta căn cứ vào giá trị
của nó để đặt yều cầu kỹ thuật của đồ gá
• Ví dụ: εct = 0,03mm. Khi đó ta ghi các điều
kiện kỹ thuật của đồ gá như sau:
− Độ không song song giữa bề mặt phiến tỳ và
đáy đồ gá ≤ 0,03mm
− Độ không vuông góc giữa tâm bạc dẫn và đáy
đồ gá ≤ 0,03mm
− Độ không trùng tâm giữa hai khối V ≤ 0,03mm
TS. Trương Đức Phức
Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy – Viện Cơ khí – BKHN
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- chuong_4_chuan_1262.pdf