Ðánh giá suất tiêu thụ nhiên liệu và phát thải của nhiên liệu biodiesel dầu cọ sử dụng trên máy phát điện động cơ diesel

Science & Technology Development, Vol 18, No.T2- 2015 ðánh giá su t tiêu th nhiên li u và phát th i c a nhiên li u biodiesel d u c s dng trên máy phát ñin ñng cơ diesel • Tôn N Thanh Ph ươ ng • Lê Hoàng Giang • Tô Th Hi n Tr ưng ði h c Khoa h c T nhiên, ðHQG-HCM • Takenaka Norimichi Tr ưng ði h c Ph Osaka, Nh t B n ( Bài nh n ngày 25 tháng 02 năm 2015, nh n ñă ng ngày 22 tháng 06 năm 2015) TÓM T T Nghiên c u ñánh giá su t tiêu th nhiên 6,54 % t ươ ng ng v i B5, B10, B15, B20, li u c a ñng c ơ và phát th i thông th ưng B50, B100. ch ñ ti cao, su t tiêu th ca nhiên li u biodiesel d u c (BDF d u c ) nhiên li u t ăng 1,51 %; 1,86 %; 2,18 %; s dng trên máy phát ñin ñng c ơ diesel. 4,78 %; 5,36 %; 6,76 % t ươ ng ng v i B5, Các thí nghi m ñưc th c hi n ch ñ B10, B15, B20, B50, B100 so v i nhiên li u không t i và t i cao v i các t l ph i tr n diesel. ði v i phát th i ñng c ơ, c hai ca BDF d u c và nhiên li u diesel (0 %, 5 ch ñ ti, khi t ăng th tích BDF phát th i khí %, 10 %, 15 %, 20 %, 50 %, 100 % t ươ ng CO, SO 2 và h p ch t C xHy gi m; phát th i ng v i B0, B5, B10, B15, B20, B50, B100 ). khí NO, NO 2, CO 2 tăng. V i cùng m t lo i Kt qu cho th y, su t tiêu th nhiên li u nhiên li u, h s phát th i khí CO, SO 2, CO 2 tăng khi th tích BDF d u c tăng trong ca ñng c ơ ch ñ ti cao th p h ơn ch nhiên li u. ch ñ không t i, so v i nhiên ñ không t i; h s phát th i khí NO, NO 2 li u diesel su t tiêu th nhiên li u t ăng ca ñng c ơ cho k t qu ng ưc l i. 1,32 %; 1,8 %; 2,8 %; 3,74 %, 5,61 %; T
khóa : Nhiên li u BDF, phát th i khí, ñng c ơ diesel. GI I THI U S dng n ăng l ưng là m t trong nh ng yêu hóa th ch là ngu n phát th i chính CO 2 trong khí cu c ơ b n cho s tn t i c a con ng ưi. Năng quy n, góp ph n gây hi u ng nhà kính làm bi n lưng ñưc s dng cho các ngành công nghi p, ñi khí h u toàn c u. Vì v y, vi c nghiên c u sn xu t th c ph m và nông nghi p, ñc bi t là nh m tìm ra ngu n nguyên li u s ch, thân thi n ngành v n t i. Ngu n n ăng l ưng ch yu hi n vi môi tr ưng nh m thay th nhiên li u hóa nay ph n l n xu t phát t nhiên li u hóa th ch. th ch ñang ñưc th c hi n t i nhi u qu c gia trên Tuy nhiên, tr lưng d u thô trên th gi i ñang th gi i [2, 3]. V i tiêu chí trên, nhiên li u sinh cn ki t r t nhanh v i t c ñ tăng tr ưng kinh t hc ñưc l a ch n là ngu n nhiên li u thay th nh ư hi n nay. Ngoài ra, vi c s dng nhiên li u trong t ươ ng lai. Trang 24 TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ T2 - 2015 Nhiên li u sinh h c ch yu g m ethanol ñó, ñ tài này t p trung nghiên c u su t tiêu th sinh h c (bioethanol) và diesel sinh h c (BDF - nhiên li u c a ñng c ơ và phát th i c a BDF d u BDF), khí sinh h c (biogas). Trong ñó, BDF c s dng trên máy phát ñin ñng c ơ diesel hoàn toàn có th thay th nhiên li u diesel d a các t i tr ng khác nhau. trên nh ng tính ch t t ươ ng t v tr s cetane, TH C NGHI M nhi t tr riêngvà tính thân thi n môi tr ưng c a Hn h p BDF d u c và nhiên li u diesel nó [6, 7]. Vi t Nam, BDF ñã ñưc ñiu ch t nhi u BDF d u c s dng trong ñ tài ñưc t ng nguyên li u khác nhau quy mô phòng thí hp b i nhóm nghiên c u c a Khoa Hóa, Trưng nghi m nh ư m cá basa, d u h t bông v i, d u ði h c Khoa h c T nhiên, Hà N i. BDF ñưc m ñã qua s dng, d u h t Jatropha, d u tng h p theo ph ươ ng pháp nhi t v i tác ch t là mè....[23, 14]. ðng th i, các th nghi m BDF MeOH, xúc tác KOH. Quy trình s n xu t ñt tiêu trên ñng c ơ ñt trong c ũng ñã ñưc ti n hành. chu n BDF c a Nh t B n. Nhiên li u diesel s Kt qu ca các th nghi m này cho th y BDF có dng trong nghiên c u này là nhiên li u diesel th s dng trên ñng c ơ bt k ỳ t l ph i tr n th ươ ng ph m 0,05 % S. Ph i tr n nhiên li u BDF vi nhiên li u diesel mà không c n thay ñi k t và d u diesel các t l: 0 % (100 % DO + 0 % cu c a ñng c ơ. Ngoài ra, s dng BDF gi m BDF), 5 %, 10 %, 15 %, 20 %, 50 %, và 100 % các khí th i ñc h i vào môi tr ưng nh ư CO, BDF (v/v). Khu y tr n h n h p nhi t ñ phòng trong 15 phút v i v n t c 500 vòng/phút ñưc SO 2, b i, C xHy....[9, 10]. H s phát th i các ch t ô nhi m t ñng c ơ, hi u qu cháy c a nhiên li u nhiên li u B0, B5, B10, B15, B20, B50 và B100. và công su t c a ñng c ơ ph thu c vào t l Hn h p ñưc gia nhi t ñ lo i tr hi n t ưng ph i tr n BDF trong nhiên li u và t i tr ng c a nh ũ t ươ ng hóa, ñ yên trong 1 gi , sau ñó b o ñng c ơ [13, 22]. Tuy nhiên, t l ph i tr n BDF qu n trong can nh a cho ñn khi th nghi m. Th trong nhiên li u v a không làm nh h ưng ñn tích h n h p nhiên li u sau pha tr n là 3 lít. ð su t tiêu th nhiên li u c a ñng c ơ và h s phát tinh khi t c a BDF d u c và m t s tính ch t th i ch t ô nhi m là ít và th p v n ch ưa ñưc nêu ca nhiên li u ñưc trình bày trong B ng 1. ra trong các nghiên c u tr ưc t i Vi t Nam. Do Bng 1. ð tinh khi t c a BDF d u c và m t s tính ch t c a nhiê n li u 2 ** ð nh t (*) (mm /s) Nhi t l ưng ð tinh khi t c a BDF NL Ph ươ ng pháp QCVN (MJ/kg) * Giá tr % Methyl ester EN 590 *** th nghi m 01:2009/BKHCN B0 2,68 2 – 4,5 45,59 B5 2,65 B10 2,81 B15 2,89 ASTM D445-10 B20 2,96 1,9 – 6,0 B50 3,47 B100 4,51 39,90 97,7 96,5 * Mu BDF ñưc g i phân tích t i Trung tâm K thu t Tiêu chu n ðo l ưng Cht l ưng 3 **: Mu BDF ñưc g i phân tích t i Trung tâm Nghiên c u và Tri n khai-Khu Công ngh cao- Q9 ***: Tiêu chu n ch t lưng BDF c a c ng ñng EU Trang 25 Science & Technology Development, Vol 18, No.T2- 2015 ðo phát th i khí c a BDF trên máy phát ñin nghi m t ươ ng t vi nhiên li u B5, B10, B15, ñng c ơ diesel B20, B50 và B100 ch ñ không ti và ch ñ Máy phát ñin ñng c ơ diesel (LAUNTOP ti cao 2,5 kW. LDG3600CLE) ch y b ng h n h p BDF và ðo l ưu l ưng khí th i và su t tiêu hao nhiên nhiên li u diesel ch ñ không t i và t i cao li u. (80 % t ng ti tr ng). Khí th i c a các nhiên li u ðo l ưu l ưng khói th i: thi t b ño t c ñ gió này ñưc ño tr c ti p t ng khói c a máy phát Extech model 380771 ñưc s dng ñ ño v n ñ ñ i n. N ng khí CO, CO 2, SO 2, NO, NO 2 và tc khói th i (V) t i mi ng ng khói. L ưu l ưng hp ch t C H ñưc ño b ng thi t b Testo 360, x y khói th i (Q) s ñưc tính theo công th c sau: model D – 79849 Lenzkirch, ñưc k t n i v i π 3 (m /phút) máy tính CQ - Compaq 40. Khí CO, NO, NO 2, T (m/phút): = × v Tn t c khói th i ño t i mi ng SO 2 trong khí th i ñưc ño theo nguyên lý c a ng khói ñiu ki n th ưng (áp su t 1 atm, nhi t ñu dò 3 ñin c c. Khí CO 2 ñưc ño b ng ñu dò ñ phòng 29,5 oC. hng ngo i. H p ch t CxHy ñưc ño b ng ñu dò tín hi u nhi t. H th ng l y m u ñưc l p ñt nh ư D (m): ñưng kính ng khói. Hình 1. Thêm nhiên li u B0 và ch y máy phát Su t tiêu hao nhiên li u (P): là l ưng nhiên ñin ñiu ki n không t i trong 10 phút ñ ñng li u tiêu hao cho ñng c ơ trên m t ñơ n v th i cơ ho t ñng n ñnh (n ng ñ CO và CO 2 n gian. P ñưc tính b ng công th c sau: ñnh – d li u hi n tr c ti p trên máy tính). Ti p (mL/phút) ñó, ti n hành ño khí th i tr c ti p t ñng c ơ = bng thi t b Testo 360 − D9849 Lenzkirch , V1 là th tích nhiên li u ban ñu cho vào bình Germany . Th i gian ño khí là 5 giây/l n. Th i nhiên li u (mL) gian th nghi m là 15 phút, thí nghi m ñưc l p V2 là th tích nhiên li u còn l i bình nhiên li 3 l n. D li u ño khí th i ñưc xu t tr c ti p li u (mL) trên máy tính CQ - Compaq 40. Th c hi n thí t là th i gian ñng c ơ ho t ñng Hình 1 . Mô hình ño khí th i t máy phát ñin Hình 2 . T l tăng su t tiêu th nhiên li u c a ñng c ơ các ch ñ ti Trang 26 TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ T2 - 2015 KT QU VÀ TH O LU N 2 2 Su t tiêu th nhiên li u ca ñng c ơ 4,51 mm /s, RE B50 = 3,47 mm /s, RE B0 = 2,68 2 Su t tiêu th nhiên li u c a ñng c ơ là l ưng mm /s) [19]. nhiên li u ñng c ơ s dng trong m t ñơ n v th i Khi s dng cùng m t lo i nhiên li u cho 2 gian ñ to ra công su t v n hành cho ñng c ơ ch ñ ti, su t tiêu th nhiên li u t ăng t ch ñ ho t ñng t i nh ng ch ñ ti tr ng c a ñng c ơ. không t i lên t i cao. ðin hình là khi t ăng t ch cùng ch ñ ti, khi t ăng t l BDF trong h n ñ không t i lên t i cao, su t tiêu th nhiên li u hp nhiên li u thì su t tiêu th nhiên li u c a tăng 79,51 %; 80,23 %; 82,38 %; 84,56 %; ñng c ơ c ũng t ăng d n. C th là, ch ñ không 88,01 %; 91.32% t ươ ng ng vi nhiên li u B0, ti, su t tiêu th nhiên li u c a ñng c ơ dao ñng B5, B10, B20, B50 và B100. S dng BDF gây t 6,45 ñn 7,35 mL/phút. So v i nhiên li u B0 gi m nh hi u su t ñng c ơ do ñc ñim c a quá su t tiêu th nhiên li u c a ñng c ơ t ăng 1,32 %; trình phun nhiên li u, t l ph i tr n không khí, 1,8 %; 2,8 %, 3,74 %; 5,61 %; 6,54 % t ươ ng ng ñ nh t cao và ñ bay h ơi cao và nhi t tr th p vi nhiên li u B5, B10, B15, B20, B50 và B100. ca BDF. Nhiên li u BDF có nhi t tr th p (th p ch ñ ti cao, su t tiêu th nhiên li u dao hơn 12,51 % so v i nhiên li u diesel), ñng th i ñng t 19,35 ñn 21,65 mL/phút. So v i nhiên BDF có tr ng l ưng riêng (0,88 g/mL) cao h ơn li u B0 su t tiêu th nhiên li u c a ñng c ơ t ăng so v i nhiên li u diesel (0,85 g/mL) d n ñn tác 1,51 %; 1,86 %; 2,18 %; 4,78 %; 5,36 %; 6,76 % ñng n ăng l ưng t ng th s gi m 5 %/L so v i tươ ng ng v i nhiên li u B5, B10, B15, B20, nhiên li u diesel [11]. Do ñó, khi ho t ñng ch B50 và B100 (Hình 2). BDF d u c có su t tiêu ñ ti cao, vi c s dng BDF gây gi m hi u su t th nhiên li u cao h ơn nhiên li u diesel do BDF nhi u h ơn so v i ñng c ơ ho t ñng không t i. du c có nhi t tr th p h ơn nhiên li u diesel Vì v y, v i cùng m t lo i nhiên li u, ñ ñt ñưc 12,48 % (Q diesel = 45,59 MJ/kg, QBDF = 39.90 công su t 2,5 kW (ch ñ ti cao) ñng c ơ s tiêu MJ/kg). Vì v y, trong h n h p BDF và nhiên li u th nhi u nhiên liu h ơn ñ cung c p l i l ưng diesel, khi t ăng t l BDF thì nhi t tr ca h n năng l ưng thi u h t so v i ch ñ không t i. hp nhiên li u gi m. Nên cùng m t t i tr ng, Kt qu nghiên c u c a ñ tài phù h p v i ñ to ñ năng l ưng cho ñng c ơ ho t ñng, các nghiên c u khác nh ư trên th gi i ñng c ơ ph i cung c p m t nhi t l ưng l n h ơn [13,15, 27]. Theo nghiên c u c a Pi – Qiang Tan, cho quá trình cháy. Nhi t l ưng này có ngu n hi u su t ñng c ơ khi s dng BDF Jatropha gc t nhiên li u t a ra khi ñt và có giá tr bng gi m 4,87 % so v i nhiên li u diesel trên ñng tích c a nhi t tr và l ưng nhiên li u tiêu th . Vì cơ ñt trong. vy, ñ bù l i l ưng nhi t tr ñã m t, ñng c ơ Phát th i khí ô nhi m c a nhiên li u BDF ph i tiêu th nhiên li u nhi u h ơn. Nhi u nghiên cu tr ưc ñây trong và ngoài n ưc ñã ch ra Khí carbon monoxide (CO) rng khi s dng nhiên li u BDF s làm t ăng su t Carbon monoxide (CO) là s n ph m trung nhiên li u tiêu th ca ñng c ơ [5,8,7,13,22]. gian c a quá trình cháy. L ưng khí th i CO ph Ngoài ra, ñ nh t cao c a BDF c ũng làm t ăng áp thu c vào quá trình oxy hóa hi u qu ca nhiên lc c a quá trình phun nhiên li u gây nh h ưng li u. S hi n di n c a CO trong khí th i c a ñng cho quá trình ñt và tiêu th nhiên li u (RE B100 = cơ ñt trong k t qu ch yu t quá trình ñt cháy nhiên li u không hoàn toàn. Trang 27 Science & Technology Development, Vol 18, No.T2- 2015 Hình 3. T l gi m phát th i khí CO c a h n Hình 4 . T l gi m phát th i khí C xHy ca h n h p hp BDF d u c so v i nhiên li u diesel BDF d u c so v i nhiên li u diesel 2C + O 2 → 2CO C + CO 2 → 2CO cũng gi m khi t ăng hàm l ưng BDF trong h n Mt s ñiu ki n có th dn ñn ñt cháy hp nhiên li u. C th , k t qu nghiên c u c a không hoàn toàn nh ư không cung c p ñ oxy Roberto ch ra r ng n ng ñ phát th i CO c a B20 và B50 gi m so v i B0 là 17,24 % và 41,38 (O 2), t l ph i tr n nhiên li u/không khí th p, nhi t ñ ñt cháy gi m, gi m th i gian l ưu khí % [22]. Tác gi Tôn N Thanh Ph ươ ng nghiên ñt và gi m t i [7]. Hình 3 th hi n t l gi m cu phát th i CO t BDF d u Jatropha cho th y phát th i CO c a BDF ch ñ không t i và t i so v i B0, n ng ñ khí CO trong phát th i c a cao. Trong cùng m t ch ñ ti, phát th i khí CO B10, B30 và B50 gi m 22,83 %; 33,96 % và gi m d n theo t ăng t l ca BDF d u c trong 40,38 % [4]. hn h p nhiên li u. ch ñ ti cao, so v i B0, Hp ch t hydrocarbon (C xHy) Hp ch t B5, B10, B15, B20, B50, B100 gi m phát th i hydrocarbon bao g m các h p ch t h u c ơ ñơ n khí CO l n l ưt là 49,57 %; 64,12 %; gi n nh ư methane ñn các hydrocarbon th ơm ña 71,83 %; 76,84 %; 85,89 %; 86,18 % t ươ ng ng; vòng. Quá trình cháy c a nhiên li u trong ñng Tươ ng t , ch ñ không t i, so v i nhiên li u cơ diesel là m t quá trình ph c t p, trong quá B0, phát th i khí CO gi m 4,12 %; 6,16 %; 11,13 trình ñó di n ra ñng th i s bay h ơi nhiên li u, %; 10,11 %; 21,83 %; 26,39 % l n l ưt t i B5, hoà tr n nhiên li u v i không khí và t ñt cháy B10, B15, B20, B50, B100. S gim hàm l ưng ca nhiên li u. Quá trình t ñt cháy c a nhiên CO trong phát th i c a ñng c ơ khi s dng BDF li u diesel trong ñng c ơ có th tóm t t nh ư sau: có th gi i thích d a vào thành ph n c u t o c a thành ph n chính c a nhiên li u diesel bao g m BDF v i c u trúc phân t ch a nhi u oxy (oxy các h p ch t hydrocarbon có c u trúc m ch chi m 10 – 11 % kh i l ưng phân t BDF [1]). carbon t C16 ñn C 21 [25] trong quá trình ñt Do ñó, các h n h p BDF và nhiên li u diesel s cháy các hydrocarbon này d dàng b b gãy cháy hoàn toàn h ơn và cung c p l ưng oxy c n thành các phân t nh hơn và sau ñó tái t hp l i thi t ñ chuy n CO thành CO 2. So sánh v i các vi nhau ñ hình thành các hydrocarbon có phân nghiên c u khác nh n th y, phát th i khí CO t lưng th p h ơn [18]. Trang 28 TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ T2 - 2015 Quá trình t ñt cháy c a nhiên li u diesel ph chuy n t ch ñ không t i lên ch ñ ti cao s thu c vào nhi u y u t nh ư: thành ph n nhiên vòng quay c a ñng c ơ t ăng; ñiu này, ñng li u, n ng ñ nhiên li u, ñ nh t c a nhiên li u, ngh ĩa v i s ln màng l a b dp t t s tăng lên, nng ñ oxy và s phân b nhi t ñ trong ng n dn ñn l ưng nhiên li u ch a trong các không la Khi ñ nh t c a nhiên li u quá l n ho c gian không cháy ñưc và làm t ăng n ng ñ phát quá bé ñu làm gi m kh năng t bc cháy, do ñó th i C xHy. Ngoài ra, ch ñ ti cao s hòa tr n làm t ăng n ng ñ CxHy ch ưa cháy. Ngoài ra, nhiên li u vào khu v c cháy không ñu có th nng ñ CxHy trong phát th i c a ñng c ơ s cao làm cho h n h p nhiên li u phun ra quá nhi u hơn ch ñ ti ñy (t i 100 %) [24]. hay quá ít c c b . Bên c nh ñó, s làm mát ñt ng t c a ñng c ơ có th làm t t vùng cháy và d n Trong cùng ch ñ ti, phát th i C xHy gi m theo chi u t ăng t l ph i tr n BDF (Hình 4). So ñn quá trình cháy không hoàn toàn c a nhiên vi nhiên li u diesel (B0), ch ñ không t i, li u và phát th i nhi u h p ch t C xHy. nng ñ CxHy trong phát th i c a B5, B10, B15, Khí sulfur dioxide (SO 2) B20, B50, B100 gi m 10,88 %; 17,52 %; 28,52 Trong nhiên li u diesel, l ưu hu ỳnh t n t i %; 32,46 %; 33,59 %; 39,38 %. T ươ ng t , ch ch yu dng sulfur, disulfur hay d vòng [17]. ñ ti cao, n ng ñ C H trong phát th i c a B5, x y Lưng khí th i SO 2 ñưc t o ra trong quá trình B10, B15, B20, B50, B100 gi m 5,49 %; ñt nhiên li u t quá trình oxy hóa c a l ưu hu ỳnh 16,19 %; 22,52 %; 24,87 %; 22,67 %; 27,64 %. trong thành ph n nhiên li u. Do ñó, hàm l ưng Nng ñ C H gi m trong phát th i c a BDF có x y SO 2 trong khí th i ph thu c hoàn toàn vào hàm th ñưc gi i thích nh ư sau: BDF là nh ng lưng l ưu hu ỳnh c a nhiên li u. Trung bình h ơn monoalkyl c a các acid béo, trong thành ph n 95 % l ưu hu ỳnh trong nhiên li u ñưc chuy n cu t o không cha các hydrocarbon th ơm. Ngoài thành SO 2, kho ng 1–5 % là ti p t c b ôxi hóa ra, trong phân t còn ch a nhi u nguyên t oxy thành sulfur trioxide (SO 3) và 1 – 3 % ñưc phát nên quá trình cháy c a các BDF s hoàn toàn h ơn ra nh ư h t sulfate. SO 3 d dàng ph n ng v i h ơi vì v y phát th i các h p ch t hydrocarbon ít h ơn nưc (c ngoài không khí và trong khí th i) ñ so v i nhiên li u diesel. Nh ư ñã bi t, m t trong to thành acid sulfuric [28]. Sau khi ñưc hình nh ng h p ch t chính c a hydrocarbon là PAHs thành, ph n l n khí SO 2 s thoát ra ngoài cùng và các h p ch t carbonyl, hai nhóm ch t có kh vi khí th i, nh ưng có th mt ph n l t vào trong năng gây ung th ư cho con ng ưi hàm l ưng r t ng ăn ch a d u, khi nhi t ñ trong ng ăn ch a th p [29]. Do ñó, vi c s dng BDF thay cho xu ng th p SO 2 s kt h p v i h ơi n ưc ñ to nhiên li u diesel s làm gi m các r i ro s c kh e các acid t ươ ng ng gây ăn mòn các b mt chi lên con ng ưi [16]. ti t khi d u ñưc b ơm tr li các b mt bôi tr ơn. Khi ñng c ơ ch y cùng m t lo i nhiên li u, Khi hàm l ưng l ưu hu ỳnh trong nhiên li u t ăng xét hai ch ñ không t i và t i cao, n ng ñ s làm gi m nhi t ñ cháy c a nhiên li u diesel vì CxHy trong phát th i c a ñng c ơ t ăng theo ch vy làm t ăng hàm l ưng hydrocarbon ch ưa cháy, ñ ti tr ng. C th là, ch ñ ti cao n ng ñ b hóng, mu i than trong s n ph m cháy do ñó CxHy trong phát th i c a B0, B5, B10, B15, B20, càng làm mài mòn máy móc [12]. B50, B100 t ăng g p 3,30; 3,15; 2,95; 2,63; 2,56; 2,19; 2,03 l n so v i ch ñ không t i. Khi Trang 29 Science & Technology Development, Vol 18, No.T2- 2015 Hình 6. % CO 2 trong phát th i c a máy phát ñin Hình 5 . Nng ñ khí SO 2 trong phát th i c a ñng Hình 5 cho th y, trong cùng ch ñ ti, nng Khí carbon dioxide (CO 2) ñ SO trong khí th i gi m d n, khi t ăng t l 2 Khí carbon dioxide (CO 2) là s n ph m cháy BDF d u c trong nhiên li u. ch ñ ti cao, hoàn toàn c a nhiên li u trong môi tr ưng giàu nng ñ khí SO 2 dao ñng trong kho ng 15,91 oxy và nhi t ñ cao. Trong cùng m t ch ñ ti, ñn 44,32 ppm. So v i B0, n ng ñ khí SO 2 nng ñ CO 2 tăng khi t l BDF t ăng trong nhiên trong khí th i c a B5, B10, B15, B20, B50, B100 li u (Hình 6). ch ñ không t i so v i B0, gi m 31,83 %, 35,00 %, 41,58 %; 48,23 %; 56,25 nhiên li u B5, B10, B15, B20, B50 và B100 có %; 64,12 %. ch ñ không t i, n ng ñ khí SO 2 phát th i khí CO 2 tăng 6,74 %; 17,04 %; 17,89 dao ñng trong kho ng 12,75 ñn 36,56 ppm. So %; 41,72 %; 46,58 %; 48,17 %. ch ñ ti cao, vi B0, n ng ñ khí SO trong khí th i c a B5, 2 so v i B0, phát th i khí CO 2 ca nhiên li u B5, B10, B15, B20, B50, B100 gi m 19,34 %; 34,87 B10, B15, B20, B50 và B100 t ăng 0,59 %; %; 35,39 %; 43,08 %; 53,10%; 65,13%. BDF d u 1,60 %; 1,77 %; 2,06 %; 4,79 %; 9,24 %. N ng c có ngu n gc th c v t, do ñó trong thành ph n ñ CO 2 trong phát th i t ăng là do thành ph n c u cu t o ít ch a các h p ch t l ưu hu ỳnh. Vì v y, to c a BDF bao g m các c u trúc phân t ch a khi b ñt cháy phát th i khí SO 2 ca các h n h p nhi u oxy (chi m 10 – 11 % kh i l ưng phân t nhiên li u diesel và BDF d u c gi m so v i BDF) [1]. Do ñó, các h n h p BDF cung c p ñ nhiên li u diesel [11]. lưng oxy c n thi t so v i nhiên li u diesel ñ So sánh n ng ñ khí SO 2 trong phát th i c a chuy n hóa CO thành CO 2. K t qu trong nghiên ñng c ơ ch y hai ch ñ ti, Hình 5 cho th y cu này t ươ ng t vi nghiên c u c a Tôn N khi t i tr ng ñng c ơ t ăng, phát th i khí SO 2 cũng Thanh Ph ươ ng v phát th i CO 2 t BDF d u tăng theo. C th là, ch ñ ti cao, nng ñ khí Jatropha. So v i nhiên li u diesel, phát th i CO 2 SO 2 trong phát th i c a B0, B5, B10, B15, B20, t BDF d u Jatropha t ăng 1,57 %; 2,34 %; B50, B100 tăng 21,22 %; 2,45 %; 20,98 %; Bi u ñ th i gian gel hóa c a hydrogel chitosan 9,62 %; 10,25 %, 13,08 %; 24,79 % so v i ch ñ oxi hóa và không oxi hóa 2,72 %; 4,58 %; 4,94 không t i. Khi máy phát ñin ho t ñng các ch %; 7,06 %; 7,75 % t ươ ng ng v i nhiên li u B5, ñ ti cao, ñng c ơ s tiêu th nhi u nhiên li u B10, B15, B20, B25, B50, B100 [4]. hơn ch ñ không t i (Hình 2) và phát th i Ngoài ra, c ũng th y r ng các ch ñ ti nhi u khí SO hơn là hoàn toàn hp lý. 2 ho t ñng khác nhau thì phát th i n ng ñ CO 2 cũng khác nhau, n ng ñ CO 2 trong khí th i t ăng khi t ăng t i tr ng c a ñng c ơ. Trang 30 TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ T2 - 2015 C th là, % CO 2 trong phát th i c a B0, B5, Ph n ng cháy c a nit ơ khí quy n khi nhi t B10, B15, B20, B50, B100 ch ñ ti cao t ăng ñ trên 1100 0C. 48,78 %; 40,21 %; 29,14 %; 28,44 %; 7,14 %; N2 + O 2 = 2NO 6,37 %; 9,69 % so v i ch ñ không t i. ðiu Sau ñó NO k t h p v i O 2 trong không khí này có th ñưc gi i thích nh ư sau, khi t ăng t i to thành NO 2. tr ng c a ñng c ơ l ưng nhiên li u n p vào ñng NO + O 2 = 2NO 2 cơ c ũng s tăng, d n t i phát th i CO 2 s tăng so vi ñng c ơ ho t ñng ch ñ không t i. Bên Theo nghiên c u Agarwal [11], NO x ñưc cnh ñó, khi t ăng t i tr ng, hi u su t ñng c ơ to ra khi nhiên li u cháy hoàn toàn nhi t ñ tăng d n do t ăng áp su t và t ăng ch t l ưng phun cao. Trong chu k ỳ ho t ñng c a ñng c ơ, vào nhiên li u vào bu ng ñt làm quá trình ñt cháy cu i quá trình ñt cháy, nhi t ñ khí ñt bên 0 nhiên li u tri t ñ hơn nên l ưng khí th i sinh ra trong xi lanh kho ng 1500 C. T i nhi t ñ này, s nhi u CO 2 hơn CO. Do ñó, ti tr ng % CO 2 xy ra s oxy hóa nit ơ khi có s hi n di n c a trong phát th i t ăng. oxy bên trong xi lanh. Theo nghiên c u c a Nurun Nabi, hu h t các h th ng ñt cháy nhiên Khí nit ơ oxide (NO x) li u hóa th ch, trên 95 % NO x phát th i d ưi ñiu ki n bình th ưng, nit ơ là m t ch t khí dng c a nitric oxide (NO) [20]. ðng th i, s không màu, không mùi, không v , khá tr ơ v mt hình thành NO x b nh h ưng b i b n y u t : hóa h c ñiu ki n nhi t ñ th ưng (nh hơn nhi t ñ cc ñi, n ng ñ nit ơ, n ng ñ oxy và 1100 0C). Trên 1100 0C, nit ơ b t ñu tham gia th i gian ti p xúc nhi t ñ cc ñi. L ưng khí vào các ph n ng cháy v i oxy trong khí quy n th i nit ơ oxide có th gi m t 0,5 – 1 % ñi v i và làm l nh nhanh chóng ñ tránh s phân h y. vi c gi m ch ñ ti tr ng [11]. Hình 8. H s phát th i khí CO và khí SO2 ca BDF d u c Hình 7 . Nng ñ khí NO, NO x trong phát th i ca máy phát ñin Trang 31 Science & Technology Development, Vol 18, No.T2- 2015 0 Hình 7 cho th y, phát th i NO x ca các h n kho ng 1500 C và ph n ng hình thành khí NO x hp BDF cao h ơn so v i nhiên li u diesel t i các t nit ơ và oxy ñưc di n ra. ch ñ ti c a ñng c ơ. ch ñ không t i, so Kt qu nghiên c u c a ñ tài khá t ươ ng t vi B0, B5, B10, B15, B20, B50, B100 có n ng vi k t qu ca các nghiên c u khác ñưc th c ñ NO t ăng 2,57 %; 6,06 %; 9,93 %, 12,87 %; hi n trên th gi i và Vi t Nam. So v i nhiên li u 29,40 %; 49,15 %; n ng ñ NO tăng 1,89 %; x diesel, phát th i NO x tăng 10 % khi ñng c ơ ch y 3,86 %; 5,66 %; 11,53 %; 29,44 %; 47,58 %. bng BDF d u c i t l phi tr n 30 % [20], ch ñ ti cao, so v i B0, nhiên li u B5, B10, tăng 1,42 % và 4,64 % khi ñng c ơ ch y b ng B15, B20, B50, B100 có n ng ñ NO t ăng 2,75 BDF d u d a t i vòng quay ñng c ơ 2200 %; 6,55 %; 5,32 %; 10,30 %; 23,62 %; 46,05 %; vòng/phút t l ph i tr n 5 % và 15 % [15]. nng ñ NO x tăng 1,97 %; 2,54 %; Theo m t nghiên c u khác v BDF d u Jatropha. 5,32 %; 6,43 %; 23,96 %; 31,12 %. N ng ñ khí ch ñ không t i, so v i B0, phát th i NO x ca NO x tăng trong phát th i c a các nhiên li u có B20 và B100 t ăng 50 % và 57 % [4]. ch a BDF có th ñưc gi i thích nh ư sau: BDF H s phát th i khí ô nhi m c a BDF d u c du c có ngu n g c t th c v t nên thành ph n ch a nhi u nguyên t nit ơ h ơn nhiên li u diesel, H s phát th i ch t ô nhi m c a nhiên li u -1 nên khi b ñt cháy các nhiên li u có ch a BDF (mgL ) (emission factor - ký hi u là EF) ñưc s phát th i nhi u khí NO x hơn nhiên li u diesel. ñnh ngh ĩa là l ưng ch t ô nhi m sinh ra khi ñt Ngoài ra, do s hi n di n c a oxy trong các phân mt ñơ n v th tích nhiên li u trong m t ñơ n v t ca BDF nên quá trình ñt cháy c a nhiên li u th i gian. H s phát th i ch t ô nhi m ñưc tính di n ra hoàn toàn và m nh m hơn. ðiu này làm theo công th c: tăng nhi t ñ ca khí ñt bên trong xi lanh C ×Q EF = P Trong ñó: EF i: h s phát th i c a ch t i trong phát th i c a nhiên li u. 3 Ci: n ng ñ ch t i có trong phát th i (mg/m ). P: su t tiêu th nhiên li u c a ñng c ơ (mL/phút). Q: l ưu l ưng khí th i c a ñng c ơ (m 3/phút). Hình 9. H s phát th i khí NO và khí NO 2 Hình 10. H th ng HOT EGR ca nhiên li u BDF du c Trang 32 TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ T2 - 2015 là r t cao vì v y hi u su t nhi t gi m giúp gi m hình thành các khí NO x. Bên c nh ñó, khí CO và hp ch t C xHy ñưc ñt cháy thêm m t l n n a hình thành các h p ch t ch t ít ñc h i h ơn (khí CO 2, H 2O). Khi so sánh h s phát th i ch t ô nhi m c a nhiên li u ch ñ không t i và ch ñ ti cao, t Hình 7, 8 và 10 cho th y h s phát th i khí CO, SO 2 và CO 2 ca nhiên li u ch ñ ti cao th p Hình 1 1. H s phát th i khí CO ca BDF 2 hơn ch ñ không t i. Ng ưc l i, h s phát th i du c khí NO, NO 2 ca nhiên li u ch ñ ti cao cao H s phát th i ch t ô nhi m là m t thông s hơn ch ñ không t i. ðin hình là, h s phát quan tr ng ñ ñánh giá và so sánh m c ñ phát th i khí CO c a B0, B5, B10, B15, B20, B50 và th i ch t ô nhi m t các quá trình ñt khác nhau. B100 ch ñ không t i cao g p 1,14; 1,67; Trong ñng c ơ diesel, các ch ñ ti khác nhau 2,34; 2,89; 3,61; 5,38 và 5,27 l n so v i ch ñ thì quá trình ñt cháy nhiên li u là khác nhau và ti cao. H s phát th i khí SO 2 ca B0, B5, B10, ph thu c vào h s th a không khí α [21,26]. B15, B20, B50 và B100 ch ñ không t i cao Nhìn chung, cùng m t ch ñ ti, h s phát gp 2,45; 3,60; 4,45; 4,67; 4,98; 5,86 và 6,23 l n th i khí CO và SO 2 gi m, h s phát th i khí so v i ch ñ ti cao. H s phát th i khí NO 2 ca NO 2, NO, CO 2 tăng khi t l BDF t ăng trong h n B0, B5, B10, B15, B20, B50 và B100 ch ñ hp nhiên li u (Hình 7, 8). ch ñ không t i, h ti cao cao g p 6,38; 4,88; 4,75; 4,29; 3,60; 4,14 s phát th i khí CO c a B5, B10, B15, B20, B50 và 5,08 l n so v i ch ñ không t i. H s phát và B100 gi m 4,12 %; 6,16 %; 10,84 %; th i khí NO c a B0, B5, B10, B15, B20, B50 và 10,78 %; 21,82 %; 31,32 % so v i B0; T ươ ng t , B100 ch ñ ti cao cao g p 2,01; 1,86; 1,73; ch ñ ti cao, so v i nhiên li u diesel h s 1,58; 1,31; 1,31 và 1,31 l n so v i ch ñ không phát th i khí CO c a B5, B10, B15, B20, B50 và ti. mi ch ñ ti, ñng cơ s th c hi n m t s B100 gi m l n l ưt là 49,96 %; 65,06 %; chu kì piston trên m t ñơ n v th i. Khi t ăng ch 73,08 %; 78,40 %; 87,30 %; 88,62 %. Nh ư v y, ñ ti, s chu kì quay c a piston c ũng t ăng t ươ ng ph i tr n BDF trong nhiên li u giúp gi m phát ng. Trong quá trình ho t ñng, ñng c ơ s ly th i m t s các ch t ô nhi m ra ngoài môi tr ưng. oxy t không khí bên ngoài và hòa tr n v i nhiên Mc dù, h s phát th i khí NO và NO 2 ca nhiên li u diesel. Ti p ñó, h n h p nhiên liu và không li u t ăng nh ưng có th gi m thi u chúng trong khí b nén áp su t cao và t ñt cháy. Khi ñng khí th i b ng cách s dng h th ng tu n hoàn cơ ho t ñng ch ñ không t i, quá trình hòa khí th i (HOT- exhaust gas recirculation vi t t t tr n không khí và nhiên li u ít h ơn so v i ho t là HOT EGR) khi v n hành ñng c ơ. H th ng ñng ch ñ ti cao, l ưng không khí l y t HOT EGR là ph ươ ng pháp hi u qu ñiu khin môi tr ưng vào ñng c ơ th p. Khi t ăng t i tr ng, phát th i NO x ca ñng c ơ. Khí th i phát ra t lưng không khí ñưc ñư a vào ñng c ơ t ăng d n, ng khói ñưc d n ñn ñu vào ñng c ơ (Hình 9). lưng oxy ph i tr n v i nhiên li u c ũng t ăng lên Khí th i này tr thành không khí ñu vào và ñưc nên quá trình cháy di n ra hoàn toàn h ơn, lúc này ñt v i nhiên li u khi ñng c ơ chu k ỳ cháy. ñng c ơ làm vi c hi u qu hơn. Do ñó, ch ñ Quá trình này gi m nhi t c n thi t ñ làm nóng ti cao h s phát th i các khí ô nhi m c a nhiên và ñt cháy nhiên li u do nhi t ñ trong khí th i li u nh ư CO, SO 2 và CO 2 ít h ơn ch ñ không t i Trang 33 Science & Technology Development, Vol 18, No.T2- 2015 KT LU N Nghiên c u ti n hành ño ñc các phát th i BDF trong nhiên li u t ăng. Ng ưc l i, n ng ñ khí thông th ưng c a BDF d u c vi nhiên li u khí CO 2, NO và NO 2 trong khí th i c a ñng c ơ diesel các t l ph i tr n 0 %, 5 %, 10 %, gi m. BDF d u c ñưc t ng h p t du th c v t 15 %, 20 %, 50 % và 100 % ( ng v i nhiên li u do ñó trong phân t ch a nhi u nguyên t oxy và B0, B5, B10, B15, B20, B50, B100) s dng trên không ch a l ưu hu ỳnh. Do ñó, khi cháy trong máy phát ñin diesel ch ñ không t i và t i ñng c ơ, nhiên li u có ch a BDF s cháy hoàn cao. Thông qua các k t qu ño ñc, nghiên c u toàn h ơn và th i ít khí CO, SO 2 hơn. Các khí NO x rút ra m t s kt lu n nh ư sau: trong khí th i c a ñng c ơ có ngu n g c t BDF Su t tiêu th nhiên li u c a ñng c ơ dao và quá trình oxy hóa nit ơ trong không khí t i ñng t 6,45 ñn 7,35 mL/phút và t 19,35 ñn nhi t ñ cao trong bu ng ñt c a ñng c ơ. 21,65 mL/phút t ươ ng ng ch ñ không t i và Khi so sánh h s phát th i ch t ô nhi m c a ti cao. c 2 ch ñ ti, khi t ăng t l ph i tr n nhiên li u ch ñ không t i và ch ñ ti cao, BDF trong nhiên li u thì su t tiêu th nhiên li u nghiên c u cho th y h s phát th i khí CO, SO 2 ca ñng c ơ t ăng. và CO 2 ca nhiên li u ch ñ ti cao th p h ơn ch ñ không t i. H s phát th i khí NO, NO cùng m t ch ñ ti, n ng ñ khí SO 2, CO, 2 ca nhiên li u cho k t qu ng ưc l i. CxHy trong khí th i c a ñng c ơ gi m khi t l Evaluating brake specific fuel consumption and gas emissions from palm biodiesel fuel used in diesel generator • Ton Nu Thanh Phuong • Le Hoang Giang • To Thi Hien University of Science, VNU - HCM • Takenaka Norimichi Osaka Prefecture University - Japan ABSTRACT This study evaluated brake specific fuel different mixing rate blends between diesel consumption and regulated emissions from fuel and palm BDF (0 %, palm biodiesel fuel (palm BDF) used on 5 %, 10 %, 15 %, 20 %, 50 %, 100 % which diesel generators. The tests were performed was called B0, B5, B10, B15, B20, B50 and at an idle and high load with B100) respectively. Trang 34 TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ T2 - 2015 The results showed at each loading mode, both two load modes, when the volume of brake specific fuel consumption increased palm BDF in the fuel blends grew gradually, when the volume of palm BDF rose in the the concentration of CO, SO 2 and C xHy blends. At the idle mode, brake specific fuel emission reduced while the concentration of consumption increased 1.32 %, 1.8 %, 2.8 NO and NO 2, CO 2 went up. Emission factors %, 3.74 %, 5.61 %, 6.54 % for B5, B10, B15, of CO, SO 2 and CO 2 at high load are higher B20, B50, B100, compared with B0. Similarly than those at an idle load, regardless the at the high load mode, brake specific fuel ratio of palm BDF to diesel fue. Conversely, consumption improved 1.51 %, 1.86 %, emission factors of NO, NO 2 at high load are 2.18 %, 4.78 %, 5.36 %, 6.76 % for B5, B10, higher. B15, B20, B50, B100, compared with B0. In Keywords : Biodiesel fuel, gas emission, diesel generator. TÀI LI U THAM KH O [1]. N.K.D. H ng, L.N. Th y, Nghiên c u tính biodiesel mixture. Energy Conversion and ch t c a khói th i ñng c ơ khi s dng nhiên Management, 87 , 676-686 (2014). li u sinh h c BDF, Du khí, 3, 41-44 (2010). [9]. W.N.W.A. Rashid, Y. Uemura, K. Kusakabe, [2]. H.S. Lâm, V. ð. M. Hoàng, Nghiên cu thành N.B. Osman, B. Abdullah, Synthesis of ph n khí th i c a ñng cơ có s dng nhiên biodiesel from palm oil in capillary li u BDF, Tp chí Phát tri n Khoa h c và millichannel reactor: effect of temperature, Công ngh , ðHQG-HCM, 47, 177 – 184 methanol to oil molar ratio, and KOH (2009). concentration on FAME yield. Procedia [3]. T.N.T. Ph ươ ng, L. V. H i, T.T. Hien, Nhiên Chemistry, 9, 165-171 (2014). li u BDF t du h t Jatropha: t ng h p và [10]. I. M. Rizwanul Fattah, H.H. Masjuki, M.A. ñánh giá phát th i trên ñng c ơ diesel, Tp chí Kalam, M. Mofijur, M. J. Abedin, Effect of Phát tri n Khoa h c và Công ngh , ðHQG - antioxidant on the performance and emission HCM, 14, 75 – 85 (2011). characteristics of a diesel engine fueled with [4]. T.N.T. Ph ươ ng, ðánh giá phát th i PAHs trên palm biodiesel blends. Energy Conversion ñng c ơ máy phát ñin s dng nhiên li u and Management, 79 , 265-272 (2014). biodiesel d u c , Lu n v ăn Th c s , Tr ưng [11]. A.K. Agarwal, Biofuels (alcohols and ði h c Khoa h c T nhiên, ðHQG - HCM biodiesel) applications as fuels for internal (2012). combustion engines. Progress in Energy and [5]. L.X. V ĩnh, ðánh giá phát th i PAHs trên Combustion Science, 33 , 233-271 (2007). ñng c ơ máy phát ñin có t i s dng nhiên [12]. EPA, External Combustion Sources [Online] li u BDF d u c , Lu n v ăn Th c s, Tr ưng (2013). Available: ði h c Bách Khoa, ðHQG - HCM (2013). /ttnchie1/ap42/ch01/final/c01s03.pdf. [6]. A. Galadima, O. Muraza, Biodiesel [13]. E.G. Giakoumis, C.D. Rakopoulos, A.M. production from algae by using Dimaratos, D.C. Rakopoulos, Exhaust heterogeneous catalysts: A critical review. emissions of diesel engines operating under Energ, 43, 7887-7916 (2014). transient conditions with biodiesel fuel [7]. M.Y. Koh, T.I. Mohd. Ghazi, A review of blends. Progress in Energy and Combustion biodiesel production from Jatropha curcas L. Science, 38 , 691-715 (2012). oil. Renewable and Sustainable Energy [14]. N. Hoang, L. Vinh, T. Hien, Biodiesel Reviews, 15 , 2240-2251 (2011). production from waste shortening oil from [8]. C. Özer, Combustion characteristics, instant noodle factories. Journal of Material performance and exhaust emissions of a Cycles and Waste Management , 1-9 (2014). diesel engine fueled with a waste cooking oil Trang 35 Science & Technology Development, Vol 18, No.T2- 2015 [15]. A.M. Liaquat, H. H. Masjuki, M. A. Kalam, I. Exhaust emissions and electric energy M.R. Fattah, M.A. Hazrat, M. Varman, M. generation in a stationary engine using blends Mofijur, M. Shahabuddin, Effect of coconut of diesel and soybean biodiesel. Renewable biodiesel blended fuels on engine Energy, 32 , 2453-2460 (2007). performance and emission characteristics. [23]. S. Rabl, T.J. Davies, A.P. McDougall, R.F. Procedia Engineering, 56 , 583-590 (2013). Cracknell, Understanding the relationship [16]. C. Lim, J. Lee, J. Hong, C. Song, J. Han, J.S. between ignition delay and burn duration in a Cha, Evaluation of regulated and unregulated constant volume vessel at diesel engine emissions from a diesel powered vehicle conditions. Proceedings of the Combustion fueled with diesel/biodiesel blends in Korea. Institute, (2014). Energy, 77 , 533-541 (2014). [24]. S.M. A. Rahman, H.H. Masjuki, M.A. Kalam, [17]. H. Liu, J. Xu, Z. Zheng, S. Li, M. Yao, M.J. Abedin, A. Sanjid, H. Sajjad, Impact of Effects of fuel properties on combustion and idling on fuel consumption and exhaust emissions under both conventional and low emissions and available idle-reduction temperature combustion mode fueling 2,5- technologies for diesel vehicles – A review. dimethylfuran/diesel blends. Energy, 62 , 215- Energy Conversion and Management, 74 , 223 (2013). 171-182 (2013). [18]. A.M. Mastral, M.S. Callén, A Review on [25]. X. Sun, X. Liang, G. Shu, H. Tian, H. Wei, X. polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) Wang, Comparison of the two-stage and emissions from energy generation. traditional single-stage thermoelectric Environmental Science & Technology, 34 , generator in recovering the waste heat of the 3051-3057 (2000). high temperature exhaust gas of internal [19]. R. Mohsin, Z.A. Majid, A. H. Shihnan, N.S. combustion engine. Energy, 77 , 489-498 Nasri, Z. Sharer, Effect of biodiesel blends on (2014). engine performance and exhaust emission for [26]. P.Q. Tan, Z.Y. Hu, D.M. Lou, Z.J. Li, diesel dual fuel engine. Energy Conversion Exhaust emissions from a light-duty diesel and Management, 88 , 821-828 (2014). engine with Jatropha biodiesel fuel. Energy, [20]. M.N. Nabi, M.M. Rahman, M.S. Akhter, 39 , 356-362 (2012). Biodiesel from cotton seed oil and its effect [27]. E. Torres-Jimenez, M. S. Jerman, A. Gregorc, on engine performance and exhaust I. Lisec, M.P. Dorado, B. Kegl, Physical and emissions. Applied Thermal Engineering, 29 , chemical properties of ethanol–diesel fuel 2265-2270 (2009). blends. Fuel, 90 , 795-802 (2011). [21]. Z. Niu, H. Diao, S. Yu, K. Jiao, Q. Du, G. [28]. M. Vojtisek-Lom, J. Czerwinski, J. Lení ček, Shu, Investigation and design optimization of M. Sekyra, J. Topinka, Polycyclic aromatic exhaust-based thermoelectric generator hydrocarbons (PAHs) in exhaust emissions system for internal combustion engine. from diesel engines powered by rapeseed oil Energy Conversion and Management, 85 , 85- methyl ester and heated non-esterified 101 (2014). rapeseed oil. Atmospheric Environment, 60 , [22]. R.G. Pereira, C.D. Oliveira, J.L. Oliveira, P. 253-261 (2012). C.P. Oliveira, C.E. Fellows, O.E. Piamba, Trang 36