An toàn lao động và môi trường công nghiệp

haát ñoäc haïi trong khí quyeån khu daân cö trình baøy baûng 3 Haøm löôïng chaát ñoäc haïi trong khí quyeån khu daân cö Chaát ñoäc haïi Giôùi haïn noàng ñoä cho pheùp mg/ m3 * Mangan vaø hôïp chaát mangan Asen ( caùc hôïp chaát voâ cô tröø asen hidro tính chuyeån sang asen Nitô ñioâxit Cacbon oxit Buïi khoâng thaáy ñoäc Chì vaø hôïp chaát cuûa chì Thuyû ngaân Chì sunfua Axit sunfunxit Anhidrit sunfurua (SO2) Ñihidro sunfua , H2S Cacbon ñisunfua CS2 Hôïp chaát florua Florua daïng voâ cô hoaø tan Florua daïng hoaø tan keùm Khí ñoàng thôøi coù maët flo theå khí vaø muoái flo clo Axitclohidri theo phaân töû HCl - / 0.01 - / 0.003 0.085 / 0.095 3.0 / 1.0 0.5 / 0.15 - / 0.0007 - / 0.0003 - / 0.0017 0.3 / 0.1 0.5 / 0.05 0.008 / 0.008 0.03 / 0.005 0.02 / 0.005 0.03 / 0.01 0.02 / 0.03 0.03 / 0.01 0.1 / 0.03 0.2 / 0.2 * Töû soá chæ noàng ñoä cöïc ñaïi ñöôïc laáy maãu qua 20 phuùt , maãu soá – noàng ñoä trung bình XIII.3. SÖÏ KHUEÁCH TAÙN CAÙC KHÍ ÑOÄC HAÏI TRONG KHÍ QUYEÅN Söï khueách taùn caùc chaát ñoäc haïi trong khí quyeån ñeå ñaït giaù trò giôùi haïn veà noàng ñoä cho pheùp do choïn hôïp lyù chieàu cao , ñöôøng kính oáng khoûi coù chuù yù ñòa hình töøng ñòa phöông vaø caùc yeáu toá khaùc . Caùc nhaân toá chuû yeáu aønh höôûng ñeán söï khueách taùn chaát ñoäc haïi trong khí quyeån phuï thuoäc vaøo toác ñoä trung bình cuûa gioù vaø söï chaûy roái cuûa moâi tröôøng khí quyeån . Khi taêng toác ñoä gioù , söï khueách taùn caùc chaát ñoäc haïi seõ taêng vaø noàng ñoä caùc chaát ñoäc haïi trong khí giaûm . Söï chaûy roái hoaù cuûa khí quyeån bao goàm theo maët ngang vaø chieàu cao ñaõ taïo söï xaùo troän caùc khí nhieåm baån vôùi moâi tröôøng khoâng khí xung quanh . Söï chaûy roái ñaõ laøm giaûm noàng ñoä chaát ñoäc haïi trong luoàng khí thaûi ñoàng thôøi laøm taêng noàng ñoä caùc chaát treân ôû ngoaøi phaïm vò luoàng . Chaûy roái taêng leân cuøng vôùi taêng toác ñoä gioù vaø toác ñoä trong luoàng . Ñoái löu xuaát hieän khi nhieä t ñoä giaûm nhanh theo chieàu cao . Ñòa hình cuûa töøng ñòa phöông cuõng aûnh höôûng tính chuyeån ñoäng roái . Khi choïn choïn chieàu cao oáng khoái cuõng nhö toác ñoä khí ra töø oáng caàn ñaûm baûo chieàu cao cuûa noù phaûi > 2,5 laàn chieàu cao nhaø gaàn ñoù vaø toác ñoä khí ra töø oáng khoùi 18 m/s (thöôøng choïn  30 m/ s). Noàng ñoä cöïc ñaïi caùc chaát ñoäc haïi trong lôùp khí quyeån gaàn maët daát phuï thuoäc vaøo chieàu cao oáng khoùi vaø ôû khoaûng caùch l = 20 H ( H chieàu cao oáng khoái ). Khi taêng chieàu cao oáng khoùi, seõ giaûm löôïng chaát ñoäc haïi ñöa vaøo moâi tröôøng khí quyeån, seõ giaûm noàng ñoä caùc chaát ñoäc haïi trong lôùp khí quyeån gaàn maët ñaát. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 124 Ñeå caûi thieät ñieàu kieän veä sinh gaàn vuøng daân cö caàn duy trì vuøng baûo veä ñeå ngaên caùch caùc xí nghieäp laù nguoàn gaây caùc chaát ñoäc haïi vaøo moâi tröôøng xung quanh . Kích thöôùc cuûa caùc vuøng naøy tuyø thuoäc vaøo ñònh möùc veä sinh moâi tröôøng cuûa caùc xí nghieäp coâng nghieäp . Ngoaøi giôùi haïn cho pheùp veà noàng ñoä caùc chaát ñoäc haïi trong khí quyeån gaàn maët ñaát trong vuøng daân cö coøn moät chæ tieâu khaùc ñeà ñaùnh giaù möùc oâ nhieåm khí quyeån laø ñònh möùc cho pheùp veà giaù trò tuyeät ñoái caùc chaát ñoäc haïi mang vaøo khí quyeån (g/s) . Öu ñieåm cuûa ñònh möùc naøy laø cho pheùp deå kieãm tra traïng thaùi oâ nhieåm khí quyeån baèng caùch ño löôøng khí thoaùt ra vaø noàng ñoä caùc chaát ñoäc haïi coù trong khí . XIII.4. PHÖÔNG HÖÔÙNG BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHÍ QUYEÅN Moät trong nhöõng bieän phaùp ñeå caûi thieän moâi tröôøng khí quyeån ôû caùc nhaø maùy coâng nghieäp ñaëc bieät ôû luyeän kim maøu laø tìm ra ñöôïc quaù trình coâng ngheä môùi ñaûm baûo löôïng buïi vaø khí ra coù trò soá toái thieåu ñoàng thôøi coù heä thoáng thu buïi ñaït hieäu quaû cao . Thí duï , thay theá quaù trình luyeän ñoàng trong loø phaûn xaï baèng phöông phaùp luyeän ôû trang thaùi lô löûng duøng khoâng khí noùng hoaëc phun oâxy . Maët khaùc heä thoáng thieát bò thu buïi , laøm saïch khí vaø caùc thieát bò luoân ñöôïc caûi tieán veà caáu taïo ñeå ñaït hieäu quaû cao theo caùc höôùng cô baûn sau : 1. Taêng cöôøng thieát bò loïc buïi tinh, ñaûm baûo noàng ñoä buïi coù trong khí vaøo moâi tröôøng khí quyeån giaûm . 2. Môû roäng phaïm vi nhieät ñoä cuûa khí caàn laøm saïch vaø taêng noàng ñoä buïi vaø anhirit sunfuro (SO2) trong khí ñi ra . Thöïc teá ñaõ chöùng minh ñaït hieäu suaát thu buïi cao trong thieát bò loïc ñieän ôø nhieä t ñoä  600  7000C . Vôùi thieát bò loïc tuùi vaûi , phaïm vi nhieät ñoä cho pheùp 200  250 oC vaãn ñaûm baûo thieát bò laøm vieäc oån ñònh . Nghieân cöùu vaø baûo döôõng caùc thieát bò xicloân ñeå thu buïi khí ôû nhieât5 ñoä 900  1000 oC 3. Taêng naêng suaát vaø hoaøn chænh tieát bò thu buïi : thieát bò loïc ñieän , thieát bò loïc tuùi vaûi , thieát bò loïc theo phöông phaùp aåm ñeå ñaùp öùng taêng löôïng khí laøm saïch sinh ra do quaù trình coâng ngheä cuõng nhö khí ra töø heä thoáng khí . Ñeå thoaû maõn yeâu caàu treân ôû thieát bò loïc ñieän caàn taêng chieàu cao ñieän cöïc laéng töø 4,5 ñeán 7,5  12 m , coøn ôû thieát bò loïc tuùi vaûi caàn taêng beà maët loïc ñeán 10 x 103 m2 / l thieát bò . Caùc thieát bò loïc ñieän caàn ñöôïc hoaøn chænh veà hình daïng ñieän cöïa laéng , ñieän cöïc quaàng saùng , veà heä thoáng cô caáu rung ñieän cöïc . ÔÛ thieát bò loïc tuùi vaûi caàn thay ñoài phöông phaùp taùi sinh tuùi loïc öùng duïng tuùi loïc qua nhieät luyeän coù tính beàn axit . ÔÛ caùc thieát bò loïc theo phöông phaùp aåm caàn giaûm trôû löïc treân ñöôøng khí chuyeån ñoäng vaø taêng tính choáng aên moøn cuûa chi tieát . 4.Toà chöùc vieäc loïc buïi coù choïn loïc Ñeå loïc buïi coù hieäu suaát cao , ñaëc bieät trong lónh vöïc luyeän kim caàn thu hoài caùc kim loaïi quyù , hieám thì phöông phaùp naøy coù yù nghóa thöïc teá cao . Theo phöông phaùp naøy khí loïc qua nhieàu giai ñoaïn öùng vôùi caùc nhieät ñoä ngöng tuï cuûa caùc hôi coù trong khí caàn laøm saïch . Öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø thu hoài ñöôïc caùc buïi ñaõ ñöôïc laøm giaøu caùc nguyeân toá kim loaïi quyù hoaëc caùc nguyeân toá ñoù coù theå gaây oâ nhieåm moâi tröôøng . Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoä ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 125 CHÖÔNG XIV PHÖÔNG PHAÙP LOÏC BUÏI , LAØM SAÏCH KHÍ XIV.1. LOÏC BUÏI THEO PHÖÔNG PHAÙP TROÏNG LÖÏC Phöông phaùp naøy chuû yeáu thu hoài caùc haït buïi coù kích thöôùc lôùn trong buoàn laéng troïng löïc . Trong buoàn laéng , doøng khí chuyeån ñoäng vôùi toác ñoä nhoû ( < 1  2 m / s ) . Buoàn ñöôïc xaây baèng gaïch hoaëc beâtoâng coù kích thöôùc lôùn ( chieàu daøi haøng truïc meùt ) . Treân tuôøng buoàn laéng coù cöûa veä sinh hoaëc laáy buïi ra ngoaøi . Keát caáu cöûa phaûi kín ñeå traùnh khoâng khí töø moâi tröôøng ngoaøi bò huùt vaøo . Nhö ñaõ bieát , caùc haït buïi coù hình caàu coù kích thöôùc 5  10 µm , nghóa laø naèm trong giôùi haïn kích thöôùc thöôøng gaëp , toác ñoä rôi cuûa nhöõng haït naøy tuaân theo ñònh luaät stoác , do vaäy toác ñoä laéng (rôi ) coù theà tính theo coâng thöùc : r = d2  g 18 µ Trong ñoù : d : ñöôøng kính haït buïi , m khoái löôïng ri6eng cuûa haït g : gia toác trong tröôùng , m / s2 µ : heä soá nhôùt ñoäng hoïc cuûa khí , N. s / m2 Caùc haït buïi trong buoàn laéng chòu aûnh höôûng cuûa troïng löïc vaø trôû löïc moâi tröôøng seõ chuyeån ñoäng xuoáng vôùi toác ñoä 1 vaø chuyeån ñoäng ngang vôùi toác ñoä baèng toác ñoä khí ( k ) . Ñeå haït rôi xuoáng ñaùy buoàng thì thôøi gian laéng cuûa haït phaûi nhoû hôn thôøi gian cuûa haït chuyeån ñoäng qua buoàng . caùc haït baét ñaàu vaøo buoàng laéng seõ chuyeån ñoäng qua buoàng vôùi quaõng ñöôøng xa nhaát , do vaäy thôøi gian lôùn nhaát . khi chieàu cao cuûa buoàn laø a caùc haït naèm phía treân nhaát seõ rôi vôùi thôøi gian r = a r cuõng thôøi gian ñoù haït chuyeån ñoäng theo chieàu daøi laø L vôùi toác ñoä K , do vaäy thôøi gian chuyeån ñoäng cuûa haït theo chieàu daøi  = L K Ñeå ñaõm baûo haït rôi trong buoàng laéng thì phaûi coù ñieàu kieän : a r = L K ( 4 .1 ) Neáu kí hieäu : V – theå tích khí ( m3 ) qua buoàng trong 1 giaây . B – chieàu roäng buoàng laéng .Vaäy toác ñoä buoàng laéng baèng : K = V a.b Thay giaù trò K vaøo coâng thöùc ( 4.1 ) coù ñöôïc : a K = L . ab V Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 126 Thay l. b = F , do ñoù : V = F r ( 4 . 2 ) Nhö ñaõ bieát : r = d2 g 18 µ Vaäy d = 18µ V F  g ( 4 . 3 ) Caùc haït buïi coù kích thöôùc baèng d tính theo phöông trình ( 4 .3) seõ bò laéng maëc duø môùi voâ buoàng laéng ôû phía treân . Nhöõng haït naèm phía döôùi coù khaû naêng laéng vôùi kích thöôùc nhoû hôn . Kích thöôùc cuûa chuùng ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc : d = 18µ V h F g a ( 4 . 4 ) Trong ñoù h – Khoaûng caùch töø haït ñeán ñaùy buoàng ôû thôøi ñieåm haït môùi vaøo buoàng laéng . Töø coâng thöùc ( 4 .3 ) .coù theå ruùt ra nhaän xeùt :  Ñeå laéng buïi caøng nhieàu vaøo trong buoàng laéng thì caàn taêng tieát dieän ñaùy . Vì vaäy trong khoâng gian buoàn ñaët nhieàu saøn naèm nghieän hoaëc ngang coù khoaûng caùch giöõa chuùng 100  300 mm . Ñeå laáy buïi ra coù theå duøng cô caáu quay hoaëc nghieân saøn ñònh kyø  Vôùi caùc haït buïi coù kích thöôùc < 5 µm vaøo buoàng laéng buïi troïng löïc thì hoaøn toaøn khoâng bò laéng . Möùc thu buïi trong buoàng laéng troïng löïc coù kích thöôùc lôùn khoaûng 30  40% Nguyeân taéc tính toaùn buoàng laéng troïng löïc :  Xaùc ñònh beà maët laéng nghóa laø dieän tích ñaùy buoàng laéng hoaëc saøn laéng theo kích thöôùc haït ñöôïc taùch ra khoûi doøng khí .  Thöøa nhaän moät soá ñieàu kieän giaûn öôùc :  Haït buïi ñöôïc phaân boá ñeàu trong khoâng gian buoàng laéng  Haït buïi coù daïng khoái caàu , khi chuyeån ñoäng tuaân theo ñònh luaät stoác . toác ñoä khí buïi coù giaù trò ñoàng nhaát theo tieát dieän ngang buoàng laéng löïc taùc duïng cuûa doøng do chuyeån ñoäng ñoái löu vaø chuyeån ñoâng roái leân haït buïi baèng khoâng Caùc haït buïi laéng khoâng bò doøng cuoán ra khoûi buoàng laéng Chieàu cao vaø chieàu roäng buoàng laéng thöôøng ñöôïc choïn coù giaù trò khoâng ñoåi theo chieàu daøi buoàng . Ñeà tính buoàng laéng buïi theo phöông phaùp troïng löïc coù theå söû duïng caùc ñoà bieåu . Caùc ñoà bieåu naøy ñöôïc xaây döïng treân cô sôû caùc coâng thöùc neâu treân vôùi heä soá nhôùt cuûa khí buïi baèng heä soá nhôùt cuûa khoâng khí . Tröôøng hôïp neáu coù söï sai khaùc veà heä soá nhôùt thì caàn nhaân beà maët laéng tìm ñöôïc treân ñoà thò vôùi giaù trò µK / µKk . Trong ñoù : µK – heä soá nhôùt cuûa khí buïi nhö ñaõ bieát µkk – heä soá nhôùt cuûa khoâng khí cuõng ôû nhieät ñoä treân Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 127 XIV.2 PHÖÔNG PHAÙP LAØM SAÏCH KHÍ XIV.2.1. Laøm Saïch Anhidrit Sunfurô ( So2 ) Trong nhieàu nhaø maùy saûn xuaát ñoàng , keõm , niken , chì ngoaøi saøn phaàm chính laø caùc kim loaïi treân coøn thu hoài caùc saûn phaåm khí SO2 . Khi noàng ñoä khí SO2  3,5 % Trong khí , coù theå thu hoài noù ñeå cheá taïo axit sunfuric ( H2SO4 ) baèng phöông phaùp tieáp xuùc hoaëc phöông phaùp röûa . Khi noàng ñoä SO2 giaûm giaù thaønh H2SO4 taêng leân . Khi noàng ñoä SO2 quaù nhoû khoâng neân duøng SO2 ñeà cheá taïo H2SO4 . Ñeå laøm saïch khí naøy coù theå duøng moät soá phöông phaùp . Tuy nhieân trong ñieàu kieän saûn phaåm thì caùc phöông phaùp naøy chöa ñöôïc aùp duïng phoå bieán : Phöông phaùp laøm saïch SO2 baèng söõa voâi Khí SO2 ñöôïc thu hoài trong thaùp röûa baèng söõa voâi , söõa voâi taùc duïng vôùi SO2 theo phaûn öùng SO2 + CA( OH)2 = CACO3 + H2O Öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø cho möùc laøm saïch cao khoâng toån thaát löôïng söûa voâi lôùn . Ñeå thöïc hieän quaù trình laøm saïch khí trong thaùp röûa coù oâ ñeäm thì caàn phun dòch theå vaøo thaùp vôùi löôïng lôùn ñeå loaïi tröø söï taéc baån trong lôùp oâ ñeäm do phaûn öùng CaSO3 vaø thaïch cao ( CaSO4 2H2O) vì vaäy duøng phöông phaùp tuaàn hoaøn buøn nhaõo nhieàu laàn treân sô ñoà laøm saïch SO2 baèng söõa voâi , löôïng dòch theå caáp vaøo thaùp laø soá m3 öùng vôùi 1000m3 khí caàn laøm saïch khi noàng ñoä SO2 baèng 0,5% . Khi noàng ñoä SO2 trong khí thay ñoåi , löôïng dòch theå caáp vaøo thaùp tyû leä thuaän vôùi noàng ñoâ SO2 trong khí . Ñoâi khi thay theá söõa voâi baèng CaCO3, khi ñoù laøm giaûm ñaùng keå möùc laøm saïch khí vaø giaûm löôïng voâi thì kích thöôùc cuûa noù phaûi nhoû . Tröôøng hôïp naøy phaûn öùng : CaCO3 + SO2 = CaSO3 + CO2 XIV.2.2. Laøm saïch Clo Moät trong caùc phöông phaùp nghieân cöùu vaø ñöôïc öùng duïng phoå bieán laø laø laøm saïch khí CL trong thaùp röûa baèng söõa voâi hoaëc Oâxit magieâ Phöông trình phaûn öùng giöõa Cl vôùi caùc chaát treân coù daïng sau : 2CI2 + 2Ca(OH)2 = Ca(OCL)2 + CaCL2 + 2H2O 2CL2 + 2Mg(OH)2 = Mg(OCl )2 + MgCL2 + 2H2O Caùc phöông trình phaûn öùng treân ñöôïc tieán haønh theo chieàu thuaän khi trong dòch theå haáp thuï coù dö moät löôïng oâxít ngaäm nöôùc . Neáu toaøn boä oâxit ngaäm nöôùc ñaõ phaûn öùng thì phaûn öùng ñöôïc tieán haønh theo sô ñoà sau : CL2 + H2O = HCL + HCLO Caùc axít taïo thaønh taùc duïng vôùi axít nhaän ñöôïc ban ñaàu laø Ca(OCL)2 hoaëc Mg( OCL)2 do vaäy toån thaát caùc oâxit ngaäm nöôùc vaø möùc laøm saïch HCL hoaøn toaøn giaûm . Ñeå haáp thuï cl ñöôïc toát thì haøm löôïng voâi (CaO) trong dòch theå khoâng nhoû hôn 10  20g / m3 . Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 128 Dung dòch nhaän ñöôïc chöùa Ca( Ocl)2 tröôùc khi thaûi ra ngoaøi phaûi xöû lyù dung dòch naøy ñeå phaân hoaù söï lieân keát ñoù . Tieán haønh phaân hoaù naøy baèng dung dòch HCL hoaëc nung noùng ñoàng thôøi cho theâm chaát bieán tính : muoái ñoàng , muoái niken ñoáng thôøi taùc duïng töông hoå vôùi maït cöa . Haáp thuï HCl baèng söõa voâi thöôøng tieán haønh trong thaùp coù oâ ñeäm , nhöng coù nhöôïc ñieåm deå gaây baån laøm taéc lôùp oâ ñeäm . Gaàn ñaây laøm saïch khí Cl thaønh coâng trong thaùp röûa roãng coù toác ñoä doøng lôùn . Ñeå baûo veä caùc chi tieát cuûa thieát bò khoûi taùc duïng caùc axít coù trong khí , neân beà maët caùc chi tieát ñöôïc phuû beà maët choáng gó XIV.2.3. Laøm Saïch Oâxít Nitô Trong nhieàu nhaø maùy hoaû – luyeän kim thaûi ra moät löôïng khí chöùa nitô oâxit , chuû yeáu do quaù trình thoaùt khí nitô oâxit töø nguyeân lieäu hoaëc noù hoaø tan trong moät soá hôïp chaát trung gian Phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp khí naøy coù löôïng khoâng lôùn , nhöng noàng ñoä nitô oâxit thöôøng laø > 1% , thöôøng trong khí chöùa caû O2. Trong quaù trình hoùa luyeän cuûa luyeän kim coù noàng ñoä nitô oâxit khoâng lôùn , phaàn lôùn caùc tröôùng hôïp , theå tích caùc khí naøy taêng ñaùng keå khi löôïng O2 caøng nhieàu Thöôøng trong khí khoâng chæ chöùa NO vaø NO2 . Caùc khí chöùa lôùn hôn 50% NO2 (so vôùi haøm löông cuûa nitô oâxit ) coù theå laøm saïch baèng phöông phaùp röûa baèng dung dòch keàm ngay caû baèng nöôùc duy nhaát , khi ñoù moät phaàn nitô thoaùt ra theo phaûn öùng : 3NO2 + H2O  2HNO3 + NO Nitô oâxit (NO ) seõ bò oâxy hoaù cuûa oâxy trong khoâng khí , toác ñoä oâxy hoaù giaûm theo möùc ñoä giaûm noàng ñoä NO vaø O2 vaø neáu taêng nhieät ñoä .Vì phöông phaùp laøm saïch naøy ñaõ hoaøn laïi 1/3 NO . neân söï laøm saïch nitô oâxit khoâng hoaøn toaøn . Phöông phaùp laøm saïch naøy chæ öùng duïng khi haøm löôïng nitô oâxit > 1% ñeå saûn xuaát axit nitric (HNO3). Ñeå laøm saïch niyô oâxit , khí chöùa nitô oâxit ñöôïc röûa baèng dung dòch caùc chaát oâxy hoaù : KbrO3 , KMnO4 , H2O2 cho keát quaû laøm saïch toát nhöng caùc chaát phaûn öùng naøy ñaét , coøn caùc phaûn öùng khaùc cho hieäu quaû laøm saïch thaáp hôn . Moät phöông phaùp khaùc laø phaân hoaù nhieät nitô thí duï trong plazmatron khi coù maët caùc chaát hoaøn nguyeân theå khí : H2 , khí thieân nhieân hoaëc dòch theå hoaøn nguyaân nhö : daàu hoaû , Benzen .. Söï phaân hoaù nhieät thöïc hieän ôû nhieät ñoä < 1000oC ñoàng thôøi laøm thoaùt ra O2 , N2 . Thöïc teá phaûn öùng tieán haønh khoâng hoaøn toaøn . Keát quaû toát hôn ñaït ñöôïc laø söû duïng caùc chaát hoaøn nguyeân theå raén , thí vuï nhö coác . Khi ôû nhieä t ñoä 8000C söï phaân hoaù NO xaûy ra  95  96 % vaø khi ôû nhieät ñoä 1000o C ñaït 100% . Ngoaøi ra , söï phaân hoaù nhieät nitô oâxit khi hoån hôïp khí vôùi NH3 ôû nhieät ñoä töông ñoái thaáp ( < 250 oC ) vaø duøng chaát xuùc taùc laø caùc oâxit vacadi , mangan . Löôïng dö NH3 coù trong khí hoån hôïp sau khi xaûy ra phaûn öùng ñöôïc haáp thuï baèng nöôùc , axit sunfuxit ( H2SO4 ) hoaëc dung dòch coù noàng ñoä NO yeáu . NO2 , NO coù theå phaân hoaù baèng nung noùng chuùng khi coù maët caùc khí hoaøn nguyeân khí coù chaát xuùc taùc laø platin . Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 129 ÔÛ caùc nöôùc SNG söû duïng caùc chaát xuùc taùc reõ tieàn , chuû yeáu laø caùc oâxit vanadi , magan .Phöông phaùp naøy öùng duïng ñoái vôùi khí chöùa 0,5% O2 nhöng hoaøn toaøn khoâng coù maët caùc khí SO2, H2S , Vì caùc chaát naøy laøm hoûng chaát xuùc taùc . Do vaäy thaáy roõ caùc phöông phaùp laøm saïch caùc khí ñeàu coàng keành vaø ñaét . CHÖÔNG XV CAÙC NGUOÀN NAÊNG LÖÔÏNG MÔÙI XV.1 TOÅNG QUAN: Naêng löôïng laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng trong söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa moät quoác gia. Moät xaõ hoäi caøng phaùt trieån thì möùc tieâu thuï naêng löôïng caøng cao, naêng löôïng bình quaân treân moãi ñaàu ngöôøi caøng taêng leân. Vaø ñieän naêng laø nguoàn naêng löôïng phoå bieán nhaát noù ñöôïc duøng trong taát caû caùc lónh vöïc töø coâng nghieäp, noâng nghieäp, thöông maïi, dòch vuï cho ñeán nhu caàu sinh hoaït haøng ngaøy. ÔÛ nöôùc ta nguoàn naêng löôïng ñöôïc taäp trung vaøo söû duïng nhieàu ôû caùc thaønh phoá lôùn, nhö TPHCM laø trung taâm vaên hoaù vaø kinh teá cuûa caû ñaát nöôùc. Nhaát laø ñieän duøng trong sinh hoaït chuû yeáu taäp trung vaøo giôø cao ñieåm ( töø 18 giôø ñeán 22 giôø ) ñaãn ñeán vieäc suy giaûm, thieáu huït nguoàn ñieän heát söùc nghieâm troïng. Vì vaäy vieäc tìm ra caùc bieän phaùp tieát kieäm ñöôïc duøng trong sinh hoaït coù vai troø heát söùc quan troïng cuûa thaønh phoá noùi rieâng vaø cuûa toaøn quoác noùi chung. Tuy nhieân vôùi ñôøi soáng ngöôøi daân ngaøy caøng taêng, nhu caàu söû duïng caùc thieát bò phuïc vuï sinh hoaït ngaøy caøng nhieàu. Tình traïng di cö vaøo thaønh phoá ngaøy moät ñoâng neân nguoàn ñieän duø coù tieát kieäm cuõng khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc nhöõng nhu caàu caáp thieát ñoù, daãn ñeán tình traïng thieáu huït nguoàn naêng löôïng saûn xuaát ñieän ngoaøi vieäc söû duïng caùc nguoàn naêng löôïng thieân nhieân “khoâng oån ñònh” ñeå saûn xuaát (daàu, khí ñoát, than ñaù … ) thì löôùi ñieän söû duïng ôû Vieät Nam ta vaãn naèm trong tình traïng thieáu huït, moät soá daân cö vuøng saâu, vuøng xa khoâng coù ñieän caû nhöõng vuøng trong thaønh phoá cuõng chòu nhöõng caûnh maát ñieän thöôøng xuyeân maø haàu nhö caùc nhaø chöùc traùch chöa tìm ra caùc giaûi phaùp toái öu nhaát vaø ñaây cuõng laø nhöõng vaán ñeà coøn nan giaûi, noù coù nhöõng vai troø voâ cuøng quan troïng trong vieäc söû duïng caùc nguoàn naêng löôïng saïch ñeå ñaùp öøng nhu caàu sinh hoaït cuûa thaønh phoá cuõng nhö cuûa toaøn quoác. Vieät Nam laø moät nöôùc naèm trong vuøng nhieät ñôùi coù nhieàu nguoàn naêng löôïng môùi vaø taùi taïo. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây naêng löôïng maët trôøi, naêng löôïng gioù, khí sinh hoïc, caùc nguoàn naêng löôïng sinh khoái, naêng löôïng ñieän nhieät… ñaõ ñöôïc nghieân cöùu vaø trieån khai söû duïng ôû nhieàu vuøng. Caùc daïng naêng löôïng thöông maïi nhö than, daàu ñieän chuû yeáu phuïc vuï cho saûn xuaát vaø cung caáp cho caùc vuøng ñoâ thò. Caùc nguoàn naêng löôïng naøy coøn chöa ñuû ñeå thoûa maõn nhu caàu cuûa noâng thoân trong toaøn quoác. Vì vaäy caàn phaûi khai thaùc caùc daïng naêng löôïng môùi phuïc vuï cho töôùi tieâu, vaän chuyeån, cheá bieán saûn phaåm, cô khí nhoû vaø nhu caàu chaát ñoát sinh hoaït ôû noâng thoân. Sau ñaây chuùng ta ñieåm qua tình hình söû duïng moät soá daïng naêng löôïng môùi ôû nöôùc ta. XV.2 KHÍ SINH HOÏC: Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 130 Ngaøy nay ngöôøi ta ñaõ nhaän thöùc ñöôïc vieäc bieán ñoåi caùc chaát höõu cô thaønh khí sinh hoïc (KSH) coù taàm quan troïng vì KSH coù hieäu suaát söû duïng cao vaø khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Caùc toå chöùc quoác teá nhö UÛy ban kinh teá vaø xaõ hoäi khu vöïc chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông (ESCAP), Toå chöùc löông thöïc vaø thöïc phaåm cuûa Lieân hôïp quoác (FAO), Toå chöùc phaùt trieån coâng nghieäp cuûa Lieân hôïp quoác (UNIDO), Toå chöùc y teá theá giôùi (WIO) vaø Chöông trình moâi tröôøng cuûa Lieân hôïp quoác (UNEP)… ñang xuùc tieán nhöõng hoaït ñoäng maïnh meõ ñeå phoå bieán vaø phaùt trieån kyõ thuaät KSH. Kyõ thuaät KSH ñöôïc nghieân cöùu vaø ñöôïc aùp duïng ôû nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Caùc nöôùc phaùt trieån chuù troïng trieån khai ôû quy moâ coâng nghieäp, keát hôïp vieäc saûn xuaát KSH vôùi vieäc xöû lyù chaát thaûi vaø chaên nuoâi. Caùc nöôùc ñang phaùt trieån chuù troïng trieån khai öùng duïng ôû quy moâ gia ñình nhaèm giaûi quyeát nhu caàu chaát ñoát, phaân boùn, veä sinh noâng thoân. Moät soá thieát bò côõ lôùn cuõng ñöôïc xaây döïng ñeå cung caáp nhieân lieäu cho traïm bôm, traïm phaùt ñieän, xay xaùt…, giaûi quyeát nhu caàu chaát ñoát cho moät cuïm daân cö. Caùc nöôùc Trung quoác, AÁn Ñoä, Nam Trieàu Tieân, Bra-xin phaùt trieån vaø öùng duïng kyõ thuaät KSH nhieàu nhaát vì chính phuû caùc nöôùc naøy coù chính saùch khuyeán khích phaùt trieån KSH. ÔÛ nöôùc ta kyõ thuaät KSH ñaõ ñöôïc nghieân cöùu öùng duïng töø nhöõng naêm 1960 nhöng chæ nhöõng naêm gaàn ñaây môùi phaùt trieån ñöôïc. Hieän nay ôû noâng thoân Vieät Nam ñaõ coù treân moät nghìn thieát bò KSH vôùi theå tích phaân huûy tö 1m3 ñeán 250m3. haàu heát nhöõng thieát bò naøy laø thieát bò gia ñình. Soá löôïng taäp trung nhieàu nhaát ôû Haø Baéc (treân 40 thieát bò), Ñoàng Nai (treân 140 thieát bò). Coù ba loaïi thieát bò phoå bieán laø thieát bò xaây gaïch vôùi naép noåi, naép coá ñònh vaø tuùi cao su. Nguoàn nguyeân lieäu cho thieát bò KSH hieän nay vaãn duøng phoå bieán laø caùc loaïi phaân traâu boø, lôïn, phaân baéc. Vieäc duøng nguyeân lieäu thöïc vaät môùi ôû phaïm vi thí nghieäm. Thieát bò KSH ñaõ öùng duïng vaøo caùc muïc ñích: ñun naáu; thaép saùng baèng neon coù maïng; phaù t ñieän, bôm nöôùc baèng ñoäng cô noå (loaïi duøng baèng xaêng vaø duøng daàu diedel ñöôïc caûi taïo laïi ñeå duøng KSH); chaïy tuû laïnh haáp thuï (duøng KSH thay theá daàu hoûa). Baõ thaûi cuûa thieát bò KSH duøng laø phaân boùn, thöùc aên nuoâi caù. ÔÛ mieàn Nam haàu heát thieát bò gia ñình coù theå cung caáp ñuû khi ñeå naáu 3 böõa aên trong moät ngaøy vaø thaép saùng vaøo ban ñeâm. Kyõ thuaät KSH ôû mieàn Nam phaùt trieån thaän lôïi hôn vaø coù naêng suaát cao hôn vì chaên nuoâi phaùt trieån, nhieät ñoä bình quaân trong naêm töông ñoái cao vaø oån ñònh. ÔÛ mieàn Baéc vaø vuøng cao, muøa ñoâng nhieät ñoä thaáp, thôøi gian sinh khí keùo daøi neân hieäu quaû kinh teá chöa cao. Vieäc saûn xuaát vaø söû duïng KSH ñaõ môû roäng daàn töø lónh vöïc phuïc vuï ñôøi soáng tôùi lónh vöïc saûn xuaát, töø noâng thoân tôùi thaønh thò. XV.3 NAÊNG LÖÔÏNG MAËT TRÔØI: Vaán ñeà naêng löôïng maët trôøi ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån ñaõ trôû thaønh ñeà taøi ñöôïc quan taâm ngaøy caøng nhieàu cuûa caùc nhaø khoa hoïc, caùc kó sö vaø kó thuaät vieân khoâng nhöõng chính caùc nöôùc ñang phaùt trieån maø coøn ôû caùc quoác gia khaùc ñaõ coù neàn coâng nghieäp phaùt trieån. Coù 4 moái quan heä phuï thuoäc laãn nhau ñaõ laøm taêng söï quan taâm ñeán vaán ñeà naøy. Thöù nhaát laø vaán ñeà naêng löôïng vaø phaùt trieån. Naêng löôïng caàn cho söï phaùt trieån nhöng giaù caû taêng vaø vieäc söû duïng coù tính thöông maïi ñang gaây trôû ngaïi vaø laøm aûnh höôûng ñeán quaù trình phaùt trieån ôû nhieàu nöôùc do nhöõng taùc ñoäng coù haïi ñeán chaát löôïng cuoäc soáng vaø phuùc lôïi kinh teá. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 131 Thöù hai laø vaán ñeà daân soá vaø taøi nguyeân. Vieäc söû duïng chaát ñoát theo taäp quaùn nhö goã, than ñeå laáy naêng löôïng taêng leân theo toác ñoä taêng daân soá vaø tieán ñoä phaùt trieån, ñang daãn ñeán vieäc taøn phaù röøng haøng loaït vaø phaù huûy nhieàu taøi nguyeân maø con ngöôøi döïa vaøo ñoù ñeå toàn taïi. Thöù ba laø nguoàn naêng löôïng caàn thieát ôû phaàn lôùn caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhaân daân soáng phaân taùn, nhu caàu naêng löôïng ñòa phöông laø nhoû beù. Caùc nguoàn naêng löôïng thöông maïi vaø heä thoáng phaân phoái thöôøng roäng lôùn. Vieäc xaây döïng heä thoáng phaân phoái seõ ñoøi hoûi chi phí lôùn veà tieàn voán vaø thôøi gian. Maët khaùc naêng löôïng maët trôøi phaân taùn töï nhieân, kyõ thuaät söû duïng naêng löôïng maët trôøi veà cô baûn laïi ñôn giaûn, coù theå saún saøng phuïc vuï vaø coù khaû naêng saûn xuaát ngay trong nöôùc vôùi giaù thaønh thaáp. Thöù tö laø ñòa phöông caàn naêng löôïng caùc nöôùc ñang phaùt trieån naèm ôû vuøng ñòa lí coù böùc xaï maë t trôøi cao vaø naêng löôïng maët trôøi seõ laø nguoàn ñieån hình nhaát. ÔÛ caùc vuøng maø noù coù theå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu haøng ngaøy. Ví duï ôû vuøng khoâ haïn, caàn bôm nöôùc töôùi ruoäng vöôøn, caàn naêng löôïng ñeå tieát kieäm cuûi ñun, neáu söû duïng naêng löôïng maët trôøi seõ haïn cheá hoaëc chaën ñöùng ñöôïc naïn phaù röøng. Töø naêm 1976 vieäc nghieân cöùu söû duïng naêng löôïng maët trôøi ñaõ ñöôïc trieån khai. ÔÛ nöôùc ta cöôøng ñoä böùc xaï trung bình haøng naêm khoaûng 1,0.106 ñeán 1,75.106 Kcal/m2 naêm. ÔÛ mieàn Baéc, trung bình coù treân 200 ngaøy naéng/naêm vôùi 2.000 – 2.500 giôø naéng. Moät soá nôi nhö Phan Rang, Phan thieát, Coân Ñaûo, Phuù Quoác… coù cöôøng ñoä böùc xaï maët trôøi cao hôn. Nhöõng naêm gaàn ñaây naêng löôïng maët trôøi ñaõ ñöôïc nghieân cöùu söû duïng ñeå ñun nöôùc noùng, saáy, chöng caát nöôùc… Nhieàu daøn ñun nöôùc daïng hoäp goùp phaúng, daïng oáng ñaõ ñöôïc nghieân cöùu vaø thöû nghieäm phuïc vuï cho caùc nhaø treû, tröôøng hoïc vôùi dieän tích maët haáp thuï töø 20 ñeán 60 m2. Moät soá thieát bò saáy baèng naêng löôïng maët trôøi ñaõ ñöôïc thöû nghieäm. Moät daøn saáy duøng naêng löôïng maët trôøi dieän tích haáp thuï 160m2 ñöôïc laép ñaët ôû tröôøng ñaïi hoïc Noâng nghieäp. Caùc thieát bò chöng caát nöôùc ñaõ ñöôïc nghieân cöùu vaø thöû nghieäm ñaëc bieät thieát bò chöng caát nöôùc baèng caùt mao daãn ñaõ ñöôïc trang bò cho moät soá beänh vieän. Vieäc chöng caát nöôùc bieån thaønh nöôùc ngoït cuõng ñaõ ñöôïc nghieân cöùu phuïc vuï caùc haûi ñaûo. XV.4 NAÊNG LÖÔÏNG GIOÙ: Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vieäc öùng duïng naêng löôïng gioù laïi ñöôc ñaët ra treân cô sôû kyõ thuaä t khoa hoïc hieän ñaïi, nhaát laø do naêng löôïng khan hieám vaø yeâu caàu naêng löôïng saïch ñöôïc ñaët ra. ÔÛ Myõ, ngay trong thaäp kyû tröôùc ñaõ coù tôùi 6 trieäu thieát bò söû duïng naêng löôïng gioù. Nhöng chuû yeáu laø nhöõng loaïi maùy nhoû caùnh daøi 2.5 – 3m ñöôïc duøng nhieàu ñeå bôm nöôùc, vôùi nhöõng thaùp baèng goã boán chaân, nhöõng maùy gioù coù coâng suaát töø 0.4 – 0.8 kw, ñöôïc ñònh höôùng theo gioù baèng boä ñuoâi. Nhöõng truïc cô cuûa maùy naøy cuøng vôùi bôm ñaët ngang maët ñaát coù khaû naêng bôm haøng nghìn lít/ giôø. Ñaây laø nhöõng maùy gioù ñaàu tieân ñaõ ñöôïc saûn xuaát haøng loaït. Nhöõng xí nghieäp ôû Hoa Kyø vaø ôû Ñöùc ñaõ xuaát khaåu caùc loaïi maùy naøy sang Nam Myõ , Chaâu AÙ, Chaâu UÙc vaø Chaâu AÂu. Haøng trieäu Thieát bò gioù ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng treân theá giôùi vaøo ñaàu theá kyû thöù 20. Böôùc phaù t trieån tieáp theo cuûa Thieát bò gioù laø söï phaùt trieån caùnh daïng khí ñoäng ñöôïc caûi tieán vôùi daïng kyõ thuaät môùi ñaõ ñöôïc duøng trong roâto heä gioù nhoû. Caùnh ñöôïc laøm theo daïng caùnh quaït duøng cho maùy bay ñaõ ñöôïc aùp duïng cho caùc roâto loaïi lôùn. Toác ñoä voøng quay lôùn cuûa roâto laøm quay caùc maùy phaùt ñieän höùa heïn moät nguoàn naêng löôïng quan troïng trong töông lai. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - B û qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S P T T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 132 Nhöõng thieát bò naêng löôïng gioù hieän ñaïi ñaõ ñöôïc phaùt trieån ngay sau chieán tranh theá giôùi laàn thöù nhaát vôùi chong choùng maùy bay boû ñi hoaëc ñöôïc laøm thuû coâng vaø duøng maùy phaùt ñieän trong oâtoâ. Caùc Thieát bò gioù bôm ñöôïc söû duïng ôû nhieàu nöôùc. Nhöõng thieát bò phaùt gioù côõ nhoû ñöôïc saùng cheá ñeå naïp ñieän aéc – quy, caáp ñieän saùng vaø chaïy caùc maùy thoâng duïng. Caùc nhaø saùng cheá thieát bò gioù cuõng thaønh laäp nhieàu coâng ty buoân baùn thieát bò gioù treân thò tröôøng theá giôùi. Haøng traêm coâng ty ñöôïc thaønh laäp nhöng chæ coù ít coâng ty hoaït ñoäng coù hieäu quaû. Nhöõng coâng ty naøy thaønh ñaït vaø coøn toàn taïi khoâng phaûi do taøi buoân baùn maø do söï oån ñònh kyõ thuaät an toaøn trong khi coù gioù lôùn. Caùc coâng ty coù tieáng nhaát coù theå keå ñeán caùc coâng ty ñieän gioù .J.W.E.C. vaø WIMCO (Myõ), Dunlite (UÙc) , Lubing (Ñöùc), Elektro (Thuî Ñieån), v.v. . . ÔÛ Lieân Xoâ, sau chieán tranh theá giôùi laàn thöù nhaát vaøo nhöõng naêm 30 ñaõ baét ñaàu thöû nghieäm nhöõng thieát bò lôùn khai thaùc söùc gioù ñeå phaùt ñieän. Thieát bò ñaàu tieân ñöôïc ñoùng ôû Balaklava coù ñoäng cô gioù ñöôøng kính 30m, phaùt ñöôïc ñieän vôùi coâng suaát 70 kw vôùi toác ñoä gioù 9m/giaây. Taïi Ñan Maïch, Anh, Phaùp, … ngaøy nay ñaõ vaø ñang phaùt minh ra nhöõng ñoäng cô gioù phaùt ñieän coù coâng suaát ñeán haøng ngaøn kw. Sang nhöõng naêm 70 theá giôùi ñaõ böôùc daøi trong vieäc khai thaùc naêng löôïng gioù phaùt ñieän, vôùi nhöõng ñoäng cô gioù côõ lôùn nhoû khaùc nhau. Nhieàu quoác gia ñaõ coù nhöõng chính saùch nhaèm phoå bieán öùng duïng kyõ thuaät naêng löôïng gioù. Nhieàu döï aùn thöû nghieäm thieát bò maãu, nhieàu chöông trình naêng löôïng gioù ñöôïc ñeà suaát vaø tieán haønh khoâng chæ ôû caùc nöôùc coù tieàm naêng gioù lôùn maø ôû caû nhöõng nöôùc coù tieàm naêng gioù yeáu. Trong moät vaøi naêm tôùi Lieân Xoâ döï ñònh xaây moät nhaø maùy ñieän gioù coù toång coâng suaát 4.5 GW treân vuøng baéc cöïc laø lôi coù gioù lôùn (trung bình 6m/giaây). Taïi caùc nöôùc ñang phaùt trieån vuøng nhieät ñôùi, chaúng haïn nhö caùc nöôùc vuøng Nam AÙ vaø Ñoâng Nam AÙ nhö Thaùi Lan, Philipin... Caùc loaïi ñoäng cô gioù thoâ sô, ñôn giaûn cuõng ñöôïc thí nghieäm vaø öùng duïng ñaïi traø treân vuøng bôø bieån .ÔÛ nöôùc ta coù toác ñoä gioù trung bình naêm thaáp 1,5 – 7,8 m/sec (caùc vuøng haûi ñaûo vaø ven bieån: 3 – 7,8 m/sec). Toác ñoä gioù giaûm daàn töø bieån vaøo ñaát lieàn, töø vuøng ñoàng baèng leân trung du. Tuy vaäy cuõng coù vuøng nuùi cao coù gioù toát nhö Maãu Sôn (6,4 m/sec), Hoaøng Lieân Sôn (4,7 m/sec). ÔÛ mieàn Baéc toác ñoä gioù trung bình thaáp laïi hay coù baõo xuaát phaùt töø bieån Ñoâng, toác ñoä gioù baõo coù theå tôùi 45 m/sec gaây khoù khaên cho vieäc thieát keá caùc ñoäng cô gioù. ÔÛ mieàn Nam toác ñoä gioù trung bình khoâng cao hôn ôû mieàn Baéc nhöng soá giôø coù gioù trong ngaøy, soá thaùng coù gioù trong naêm nhieàu hôn, toång naêng löôïng gioù thu ñöôïc lôùn hôn. ÔÛ mieàn Nam ít coù gioù hôn neân thuaän lôïi hôn. Nhieàu ñoäng cô gioù duøng ñeå bôm nöôùc ngoït hoaëc nöôùc maën vôùi coät aùp thaáp vaø coät aùp cao ñaõ ñöôïc laép döïng taïi nhieàu ñòa phöông ñeå cung caáp nöôùc sinh hoaït, nöôùc töôùi hoaëc laøm muoái. Caùc ñoäng cô gioù phaùt ñieän ñöôïc laép ñaët taïi moät soá ñieåm ven bieån hoaëc nuùi cao coù cheá ñoä gioù thích hôïp. Treân 450 ñoäng cô gioù phaùt ñieän ñaõ ñöôïc laép ñaët cho gia ñình vaø taäp theå coâng suaát töø 100 ñeán 1000W. Naêng löôïng gioù ñöôïc loaøi ngöôøi söû duïng töø laâu trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát töø haøng ngaøn naêm veà tröôùc. Nhöõng coái xay gioù ñaõ ñöôïc nhieàu nöôùc söû duïng trong vieäc bôm nöôùc vaø xay xaùt nguõ coác. Cho ñeán nay ta vaãn coøn thaáy ñöôïc nhöõng coái xay gioù kieåu coå toàn taïi ôû nhieàu vuøng maø nhaân daân coù truyeàn thoáng vaø taäp quaùn söû duïng kieåu naêng löôïng gioù naøy. Tieàm naêng gioù ôû Vieät Nam : Nhaân daân ta noùi chung chöa coù taäp quaùn khai thaùc naêng löôïng gioù trong saûn xuaát coâng nghieäp, noâng nghieäp ôû nöôùc ta. Chuùng ta khoâng baét gaëp nhöõng coái xay gioù nhö thöôøng thaáy ôû noâng thoân caùc Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 133 vuøng oân ñôùi Chaâu AÂu. Söùc gioù chæ ñöôùc öùng duïng ñeå ñaåy thuyeàn treân soâng vaø treân bieån. Ñieàu ñoù phaàn naøo chöùng toû raèng chuùng ta chöa coù ñieàu kieän kyõ thuaät vaø cuõng chöa chuù troïng vaøo khai thaùc nguoàn naêng löôïng naøy, hoaëc nguoàn naêng löôïng gioù tinh naøy khoâng ñuû söùc caïnh tranh vôùi caùc daïng naêng löôïng deã kieám khaùc. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, tröôùc nhu caàu naêng löôïng trong neàn kinh teá quoác daân lôùn vaø caùc nguoàn naêng löôïng coå truyeàn ngaøy moät khan hieám, nhieàu ñòa phöông ñaõ baét ñaàu xuaát hieän nhöõng ñoäng cô gioù côõ nhoû do gia ñình töï laøm hoaëc do caùc cô sôû taäp theå saûn xuaát thí nghieäm vaø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû ban ñaàu. Trong chöông trình nghieân cöùu veà naêng löôïng ñöôïc hình thaønh naêm 1970 ñaõ coù vaán ñeà naêng löôïng môùi maø sau ñoù ñaõ tieán tôùi taùch rieâng thaønh moät chöông trình rieâng veà naêng löôïng môùi vaøo nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp kyû 80. Vaán ñeà naêng löôïng gioù laø moät trong nhöõng vaán ñeà ñöôïc tieán haønh vôùi nhieàu ñeà taøi nhaèm nghieân cöùu moät caùch toaøn dieän ñeå nhanh choùng phoå bieán vieäc öùng duïng nguoàn naêng löôïng naøy. Ñoù laø nhöõng ñeà taøi ñieàu tra phaân vuøng coù khaû naêng öùng duïng thuaän lôïi naêng löôïng gioù, ñeà taøi laäp luaän chöùng kinh teá kyõ thuaät vieäc öùng duïng naêng löôïng gioù ôû Vieät Nam nhaèm ñaùnh giaù vieäc öùng duïng naêng löôïng gioù ôû caùc ñòa phöông vaø caùc ngaønh kinh teá khaùc nhau. Nhieàu ñeà taøi thöû nghieäm caùc maãu thieát keá ñoäng cô gioù duøng ñeå bôm nöôùc vaø phaùt ñieän caùc côõ nhoû töø 200w – 3kw. Nhöõng ñeà taøi thöû nghieäm thieát bò ñang tieán daàn tôùi vieäc hoaøn chænh nhöõng maãu maùy gioù vöøa coù hieäu suaát cao vöøa phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cheá taïo vaø vaän haønh trong hoaøn caûnh Vieät Nam. Theo soá lieäu ñaùnh giaù ôû Vieät Nam ( nhaø suaát baûn TPHCM ) cuõng nhö ôû nhieàu vuøng nhieät ñôù i laân caän, tieàm naêng gioù ôû nöôùc ta khoâng lôùn laém, taïi vuøng bieån Ñoâng khu vöïc ñaûo Tröôøng Sa tieàm naêng gioù lôùn nhaát trong vuøng naøy coù theå ñaït ñöôïc trò soá 300 – 400w/m2 vaø cöôøng ñoä gioù trung bình khoaûng 100w/m2 Tuy nhieân soá lieäu cuûa vieäc ñaùnh giaù tieàm naêng gioù ôû Vieät Nam töông ñoái khoâng oån ñònh ñoù cuõng laø nguyeân nhaân haïn cheá vieäc trieån khai söû duïng naêng löôïng gioù trong tieàm naêng veà gioù cuûa Vieät Nam khaù doài daøo. XV.5. NAÊNG LÖÔÏNG ÑÒA NHIEÄT: Theo ñaùnh giaù sô boä ôû nöôùc ta coù khoaûng 200 maïch nöôùc noùng töø 30–1000C, phaàn lôùn taäp trung ôû vuøng taây Baéc (49%) vaø mieàn nam Trung boä. Caùc maïch nöôùc noùng coù nhieät ñoä töø 600C chieám tôùi 82%. Ñaëc bieät ôû Bình Trò Thieân coù nhoùm maïch goàm nhieàu ñieåm xuaát loä coù nhieät ñoä tôùi 95 – 1000C. ÔÛ vuøng ñoàng baèng Baéc boä vaø Nam boä nöôùc noùng khoâng coù ñieàu kieän xuaát loä nhöng vaãn toàn taïi ôû ñoä saâu tôùi 700m. Qua caùc hieän töôïng ôû nöôùc ta nhö: coù ñoäng ñaát (tôùi caáp 9), coù nuùi löûa phun ngaàm döôùi bieån (naêm 1923) vaø do nöôùc ta naèm trong mieàn giao giöõa ñaïi Taây Thaùi bình döông vaø Ñòa Trung haûi neân coù theå khaúng ñònh nguoàn naêng löôïng ñòa nhieät cuûa chuùng ta laø ñaùng keå. Ngoaøi caùc maïch nöôùc noùng, coù theå coøn toàn taïi nguoàn ñòa nhieät do gradien nhieät cuûa ñaát ñaù taïo ra maø chuùng ta coù theå söû duïng ñöôïc. XV.6 NAÊNG LÖÔÏNG THUÛY TRIEÀU Treân doïc bôø bieån cuûa chuùng ta coù ñuû 4 daïng thuûy trieàu chính cuûa theá giôùi: nhaät trieàu (töø Quaûng Ninh ñeán Thanh Hoaù); nhaät trieàu khoâng ñeàu (töø Ngheä Tónh ñeán Quaûng Bình, töø giöõ quaûng Nam ñeán Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 134 Thuaän Haûi vaø töø Caø Mau ñeán Haø Tieân); baùn nhaät trieáu ñeàu (cöûa Thuaän An) vaø baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu (Quaûng Bình – Cöûa Thuaän, muõi Ba Kieàm – muõi Caø Mau)… Bieân ñoä cuûa thuûy trieàu ôû nöôùc ta khoâng lôùn (0,4 – 3,5m). Ñòa hình bôø bieån khoâng thuaän lôïi (khoâng coù eo bieån) ñeå taïo hoà chöùa nöôùc. Vì vaäy thuûy trieàu ôû nöôùc ta ít coù khaû naêng khai thaùc ôû quy moâ coâng nghieäp. XV.7 NAÊNG LÖÔÏNG THUÛY ÑIEÄN Chuùng ta ñaõ quen noùi thuûy ñieän laø moät daïng naêng löôïng taùi taïo. Cuõng chính caùi töø “taùi taïo” maø con ngöôøi gaén cho thuûy ñieän aáy maø lòch söû phaùt trieån cuûa noù laïi khoâng heà “taùi taïo”. Töø theá kyû thöù nhaát cuûa Coâng nguyeân, kó sö kieâm kieán truùc sö VITRUVI ñaõ phaùt sinh ra chieác baùnh xe coù caùnh quay ñöôïc khi haï xuoáng doøng nöôùc chaûy. Tröôùc ñoù caùc daïng baùnh xe ñôn giaûn hôn quay baèng söùc ñaåy cuûa doøng nöôùc cuõng ñaõ ñöôïc nhöõng ngöôøi daân mieàn nuùi vuøng caän doøng söû duïng ñeå saùt luùa mì. Tuy nhieân neáu so vôùi caùc loø beáp nöôùng thöùc aên (hay ñeå söôûi) coù theå laø tieàn thaân cuûa caùc nhaø maùy nhieät ñieän maø con ngöôøi ñaõ bieát söû duïngtöø khi aên loâng ôû loã thì caùc b1nh xe quay baèng nöôùc coù theå coi laø tieàn thaân cuûa caùc turbine thuûy löïc cuûa VITRUVI nhö treân ñaõ noùi, ra ñôøi coøn khaù muoäi maøng. Toå tieân cuûa chuùng ta xöa kia thöôøng choïn nhöõng nôi “caän giang” ñeå sinh soáng, vì vaäy daàn daàn caùc hoaït ñoäng coâng nghieäp khaùc cuõng ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån ôû caùc khu vöïc “caän giang”. Cuõng töø ñoù trí thoâng minh cuûa con ngöôøi töø theá kyû 18 ñaõ bieát lôïi duïng caùc con soâng nhö moät nguoàn cung caáp naêng löôïng. Taát nhieân khi ñoù naêng löôïng maø caùc con soâng cung caáp chöa phaûi laø ñieän naêng maø môùi chæ laø cô naêng. Ngaøy aáy khi ñoù moãi nhaø maùy lôùn ñöôïc hình thaønh, thay cho vieäc phaûi xaây caùc traïm ñieän, ñöôøng daây nhö hieän nay, ngöôøi ta phaûi taïo ra nhöõng hoà chöùa nöôùc coù dung tích nhaát ñònh vaø phaûi coù caùc baùnh xe quay ñöôïc baèng söùc chaûy cuûa doøng nöôùc ñeå chaïy caùc maùy caùi (nhôø heä thoáng chuyeån ñoäng baèng daây ñai hoaëc xích keùo). Vaøo theá kæ 19 khi nhaø maùy hôi nöôùc xuaát hieän, naêng löôïng cuûa nöôùc bò ñaåy xuoáng haøng thöù yeáu. Ngöôøi ta ñaõ laõng queân ñi trong moät thôøi gian daøi nguoàn naêng löôïng reû tieàn naøy. Nhöng khoâng vì theá maø nguoàn naêng löôïng naøy khoâng phaùt trieån ñöôïc. Ñeán cuoái theá kæ 19 caùc baùnh xe quay baèng söùc nöôùc ñaõ ñöôïc caûi tieán thaønh caùc turbine thuûy löïc hieän ñaïi hôn. YÙ ñoà duøng ñieän trong kó thuaät cuûa con ngöôøi naûy sinh ra khaù muoän ôû ñaàu theá kæ 19 khi caùc ñònh luaät cô baûn cuûa ñieän ñaõ ñöôïc khaùm phaù. Maëc duø maùy phaùt tónh ñieän ñöôïc phaùt minh töø theá kæ 17 nhöng maõi ñeán naêm 1802 khi Peâtroâp phaùt hieän ra hieän töôïng hoà quang ñieän (luùc ñaàu ñöôïc söû duïng laøm nguoàn chieáu saùng) thì ngaønh kó thuaät ñieän môùi ra ñôøi. Cuøng vôùi vieäc ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa ngaønh kó thuaät ñieän, naêng löôïng cuûa nöôùc ñaõ giaønh laï i ñöôïc söï quan taâm. Pirotxki ñaõ thöû nghieäm thaønh coâng vieäc truyeàn daãn ñieän ñi xa treân moät soá caây soá. Vaøo naêm 1877 ñaõ neâu leân nhöõng nguyeân lyù cô baûn cuûa moät nhaø maùy thuûy ñieän. 14 naêm sau, vaøo naêm 1891 nhôø phaùt minh ra doøng ñieän 3 pha xoay chieàu naêm 1888 Ñoâlivô-Ñoâpravoânxki ñaõ truyeàn daãn ñöôïc doøng ñieän 300 söùc ngöïa ôû ñieän theá 8500V ñi xa 175 caây soá. Vaø cuõng naêm ñoù (1891) nhaø maùy thuûy ñieän ñaàu tieân cuûa loaøi ngöôøi ñöôïc nhaø kó sö ngöôøi Nga naøy xaây döïng ôû Ñöùc treân soâng Heccar. Coù theå noùi caùc kó sö ngöôøi Nga ñaõ ñoùng vai troø quan troïng vaø quyeát ñònh ñeå caùc nhaø maùy thuûy ñieän ra ñôøi (ñeán naêm 1913 ôû nöôùc Nga coù 78 nhaø maùy thuûy ñieän vôùi toång coâng suaát 8,4MW). Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 135 Toùm laïi, thuyû ñieän coù tieàm naêng lôùn vì trong gaàn 100 naêm ñoù thöôøng xuyeân toàn taïi vaø phaùt trieån söï caïnh tranh cuûa caùc nhaø maùy nhieät ñieän cuûa caùc moû than moû daàu, moû khí…vaø ñuùng laø khoâng theå “taùi taïo” ñöôïc lòch söû cuûa nguoàn naêng löôïng “taùi taïo naøy”. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1.Hieán phaùp nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam naêm 1992- NXB Chính trò quoác gia 2. Boä luaät lao ñoäng cuûa nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam - NXB Chính trò quoác gia 1994 3. Luaät baûo veä moâi tröôøng – NXB Chính trò quoác gia – NXB Khoa hoïc vaø kyõ thuaät 1994 4. Luaät baûo veä söùc khoûe nhaân daân – NXB Phaùp lyù – 1989 5.Taï Baù Duõng (chuû bieân) Kyõ thuaät baûo hoä lao ñoäng; NXB vaø Trung hoïc chuyeân nghieäp Haø noäi 1978 6. An toaøn söùc khoeû taïi nôi laøm vieäc: baùc só Nguyeãn Ñöùc Daân NXB Lao Ñoäng – Xaõ Hoäi Haø Noäi – 2001 7. Giaùo trình an toaøn lao ñoäng. PGS.TS.Nguyeãn Theá Ñaït NXB Giaùo Duïc Haø Noäi – 2002 8. Khoa hoïc kyõ thuaät baûo hoä lao ñoäng. PGS.TS Vaên Ñình Ñeä (chuû bieân) vaø Moät Soá Taùc Giaû Haø Noäi NXB Giaùo duïc - 2003 9. Ñinh Haïnh Trung; An toaøn ñieän trong quaûn lyù saûn xuaát vaø ñôøi soáng; NXB Giaùo duïc – 1994 10. An toaøn vaø söùc khoûe khi söû duïng hoùa chaát; Boä lao ñoäng Thöông binh vaø xaõ hoäi; NXB Lao ñoäng vaø Xaõ hoäi - 1999 MUÏC LUÏC PHAÀN I: NHAÄP MOÂN VEÀ KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT BAÛO HOÄ LAO ÑOÄNG CHÖÔNG I: NHÖÕNG KHAÙI NIEÄM CHUNG VEÀ KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT BAÛO HOÄ LAO ÑOÄNG I.1 Muïc ñích yù nghóa tính chaát cuûa coâng taùc baûo hoä lao ñoäng 4 I.1.1 Muïc ñích yù nghóa cuûa coâng taùc baûo hoä lao ñoäng I.1.2 Tính chaát cuûa coâng taùc baûo hoä lao ñoäng I.2 Ñoái töôïng nghieân cöùu 5 I. 2.1 Ñoái töôïng nghieân cöùu I. 2.2 Hình thöùc I.3 Phaïm vi thöïc tieån cuûa Khoa hoïc lao ñoäng 7 I.3.1 Nhöõng noäi dung veà phaùp luaät I.3.2 Nhöõng noäi dung veà khoa hoïc kyõ thuaät Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baû qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 136 I.4 Moái quan heä giöõa khoa hoïc baûo hoä lao ñoäng vôùi moâi tröôøng 10 CHÖÔNG II: LUAÄT PHAÙP, CHEÁ ÑOÄ CHÍNH SAÙCH BAÛO HOÄ LAO ÑOÄNG II.1 Heä thoáng luaät phaùp, cheá ñoä chính saùch Baûo hoä lao ñoäng cuûa Vieät nam 11 II.1.1 Boä luaät lao ñoäng (trích) II.1.2 Cheá ñoä chính saùch baûo hoä lao ñoäng II.2 Quyeàn vaø nghóa vuï veà baûo hoä lao ñoängcuûa ngöôøi söû duïng vaø ngöôøi lao ñoäng 14 II.3 Bieân baûn tai naïn lao ñoäng 16 PHAÀN II: KYÕ THUAÄT VEÄ SINH LAO ÑOÄNG CHÖÔNG III: KYÕ THUAÄT VEÄ SINH LAO ÑOÄNG III.1 Ñieàu kieän lao ñoäng vaø caùc yeáu toá nguy hieåm coù haïi trong lao ñoäng 18 III.1.1 Ñieàu kieän lao ñoäng III.1.2 Caùc yeáu toá nguy hieåm gaây chaán thöông vaø tai naïn lao ñoäng III.2 Caùc yeáu toá coù haïi ñeán söùc khoûe, gaây beänh ngheà nghieäp 19 III.2.1 Vi khí haäu trong saûn xuaát III.2.2 Tieáng oàn vaø chaán ñoäng III.2.3 Phoøng choáng buïi trong saûn xuaát III.2.4 Thoâng gioù coâng nghieäp III.2.5 Chieáu saùng trong saûn xuaát PHAÀN III: KYÕ THUAÄT AN TOAØN LAO ÑOÄNG CHÖÔNG IV. QUY TAÉC CHUNG VEÀ AN TOØAN LAO ÑOÄNG 37 IV.1 Caùc quy taéc an toøan khi laøm vieäc IV.2 Caùc quy taéc an toøan khi laøm vieäc taäp theå IV.3 Caùc quy taéc an toøan trong saép xeáp vaät lieäu IV.4 Caùc quy taéc an toøan trong khi tieáp xuùc vôùi chaát ñoäc haïi IV. 5 Caùc quy taéc an toøan ñoái vôùi Maùy moùc thieát bò IV. 6 Caùc quy taéc an toøan ñoái vôùi duïng cuï thuû coâng IV.7 Caùc quy taéc veà an toøan ñieän IV.8 Caùc quy taéc an toøan khi söû duïng phöông tieän caù nhaân CHÖÔNG V: AN TOAØN ÑIEÄN 41 V.1 Taùc haïi cuûa doøng ñieän ñoái vôùi cô theå ngöôøi V.2 Nhöõng yeáu toá lieân quan ñeán taùc haïi cuûa doøng ñieän ñoái vôùi cô theå ngöôøi V.3 Phaân tích ñoä nguy hieåm khi tieáp xuùc vôùi ñieän V.4 Caùc bieän phaùp ñeà phoøng tai naïn ñieän giaät CHÖÔNG VI: AN TOAØN TRONG XAÂY DÖÏNG 50 VI.1 Maët baèng coâng tröôøng VI.2 Coâng vieäc ñaäp phaù thaùo dôõ VI.3 Phun beâtoâng VI.4 Giaøn giaùo VI.5 Laøm vieäc nôi khoâng gian heïp CHÖÔNG VII: AN TOAØN HOÙA CHAÁT 57 Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 137 VII.1 Moät soá khaùi nieäm vaø ñònh nghóa VII.2 Phaân loaïi VII.3 Ñöôøng xaâm nhaäp vaø ñöôøng ñaøo thaûi VII.4 Taùc haïi ñeán söùc khoûe VII.5 Bieän phaùp döï phoøng VII.6 Caáp cöùu nhieåm ñoäc hoùa chaát CHÖÔNG VIII: AN TOØAN TRONG CÔ KHÍ 68 VIII.1 Moät soá vaán ñeà kyõ thuaät trong an toøan cô khí VIII.2 An toøan khi söû duïng maùy moùc vaø trong moät soá coâng vieäc cuï theå CHÖÔNG IX: AN TOAØN ÑOÁI VÔÙI THIEÁT BÒ CHÒU AÙP LÖÏC 89 IX.1 Moät soá khaùi nieäm cô baûn IX.2 Nhöõng yeáu toá nguy hieåm ñaëc tröng cuûa thieát bò chòu aùp löïc IX.3 Nhöõng nguyeân nhaân gaây ra söï coá cuûa thieát bò aùp löïc vaø bieän phaùp phoøng ngöøa IX.4 Nhöõng yeâu caàu an toaøn ñoái vôùi thieát bò chòu aùp löïc IX.5 Yeâu caàu ñoái vôùi phuï tuøng ñöôøng oáng CHÖÔNG X: AN TOAØN ÑOÁI VÔÙI THIEÁT BÒ NAÂNG HAÏ 94 X.1 Moät soá khaùi nieäm cô baûn X.2 Caùc thieát bò kyõ thuaät an toaøn X.3 Quaûn lyù vaø thanh tra thieát bò naâng PHAÀN IV: MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP CHÖÔNG XI: MOÂI TRÖÔØNG LAØ YEÁU TOÁ SAÛN XUAÁT 101 XI.1 Moâi tröôøng trong lyù thuyeát kinh ñieån veà saûn xuaát vaø chi phí XI.2 Moâi tröôøng laø yeáu toá ñaàu vaøo XI.3 Moâi tröôøng laø nôi tieáp nhaän ñaàu ra XI.4 Nhöõng ñaëc ñieåm moâi tröôøng cuûa yeáu toá saûn xuaát XI.5 Cô sôû khoái löôïng vaø giaù trò cuûa yeáu toá saûn xuaát laø moâi tröôøng CHÖÔNG XII: BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG LAØ MUÏC TIEÂU CUÛA DOANH NGHIEÄP 108 XII.1 Muïc tieâu cô baûn cuûa kinh teá doanh nghieäp XII.2 Caùc khía caïnh muïc tieâu cuûa doanh nghieäp XI.2.1 Caùc tieâu chí muïc tieâu khoâng ñoàng nhaát XI.2.2 Xaùc ñònh muïc tieâu ñoäc laäp XI.2.3 Cuïc dieän muïc tieâu cô baûn XII.3 Muïc tieâu baûo veä moâi tröôøng cuûa doanh nghieäp XII.3.1 Phaïm truø muïc tieâu cô baûn XII.3.2 Cuï theå hoùa muïc tieâu vaät chaát ñònh höôùng ñaàu vaøo XII.3.3 Cuï theå hoùa muïc tieâu vaät chaát ñònh höôùng ñaàu ra khoâng mong muoán XII.3.4 Cuï theå hoùa muïc tieâu vaät chaát ñònh höôùng ñaàu ra mong muoán XII.3.5 Muïc tieâu baûo veä moâi tröôøng theo quy cheá kieåm toaùn moâi tröôøng XII.4 Baûo veä moâi tröôøng laø tieâu chí cuûa muïc tieâu lôi nhuaän XII.5 Baûo veä moâi tröôøng laø cô hoäi ñeå caûi thieän keát quaû cuûa doanh nghieäp Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Trang 138 CHÖÔNG XIII: NGUOÀN GOÁC OÂ NHIEÅM KHÍ QUYEÃN, ÑÒNH MÖÙC CHO PHEÙP CAÙC CHAÁT ÑOÄC HAÏI TRONG KHÍ QUYEÃN VAØ PHÖÔNG HÖÔÙNG BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG 117 XIII.1 Nguoàn goác oâ nhieåm khí quyeãn XIII.1.1 Nguoàn goác oâ nhieåm coâng nghieäp XIII.1.2 Nguoàn goác oâ nhieåm giao thoâng vaän taûi XIII.1.3 Nguoàn goác oâ nhieåm do sinh hoïat con ngöôøi XIII.2. Giôùi haïn noàng ñoä chaát ñoäc haïi cho pheùp trong khí quyeãn nôi laøm vieäc vaø khu daân cö XIII.3 Söï khuyeác taùn caùc khí ñoäc haïi trong khí quyeãn XIII.4 Phöông höôùng baûo veä moâi tröôøng khí quyeãn CHÖÔNG XIV: PHÖÔNG PHAÙP LOÏC BUÏI LAØM SAÏCH KHÍ 124 XIV.1 Loïc buïi theo phöông phaùp troïng löïc XIV.2 Phöông phaùp laøm saïch khí XIV.2.1 Laøm saïch Anhidrit Sunfurô (SO2) XIV.2.2 Laøm saïch Clo (Cl) XIV 2.3 Laøm saïch Oxit Nitô (NO2) CHÖÔNG XV: CAÙC NGUOÀN NAÊNG LÖÔÏNG MÔÙI 128 XV.1 Toång quan XV.2 Khí sinh hoïc XV.3 Naêng löôïng maët trôøi XV.4 Naêng löôïng gioù XV.5 Naêng löôïng ñòa nhieät XV. 6 Naêng löôïng thuûy trieàu XV.7 Naêng löôïng thuûy ñieän TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 134 MUÏC LUÏC 134 Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - Baûn qu yeàn th uoäc ve à Tröôøn g ÑH S PKT T P. HCM