Cơ chế tác động và ảnh hưởng của hóa chắt bảo vệ thực vật gây rối loạn nội tiết

Hóa chất gây rối loạn nội tiết (HCGRLNT) là những chất làm thay đổi chức năng hệ nội tiết từ đó ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của người và động vật. HCGRLNT trong đó có các hóa chất bảo vệ thực vật (HCBVTV) ngày càng được quan tâm trong nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực như độc chất học môi trường, sinh sản, an toàn thực phẩm và ung thư. Bài viết này tóm tắt và hệ thống các cơ chế gây rối loạn nội tiết của HCBVTV bao gồm: (1) Ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp, giải phóng và vận chuyển, biến đổi các hormon steroid, (2) Tác động qua thụ thể hormone, (3) Ảnh hưởng đến tuyến giáp và (4) ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Những kết quả nghiên cứu về ảnh hưởng của một số hóa chất bảo vệ thực vật thông qua hệ nội tiết cũng được giới thiệu. Đây là những thông tin cần thiết cho các chương trình bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát hiển các hệ thống sản xuất nông nghiệp an toàn, bền vững ở Việt Nam