Những vấn đề cơ bản về tiền tệ và tài chính

ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN NHẬP MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ 1.2 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TIỀN TỆ VÀ TÀI CHÍNH 1.Tài liệu tham khảo - Lý thuyết tài chính - tiền tệ, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, PSG.TS Đinh Văn Sơn (2002), (từ trang 5 đến trang 41; từ trang127 - đến trang 145) - Lý thuyết Tài chính - Học viện tài chính - PGS.TS. ươDng Đăng Chinh (từ trang 5 đến trang 50) - Nhập môn Tài chính tiến tệ - Trường ĐH KTTP HCM, PGS.TS. Sử Đình Thành, TS Vũ Thị Minh Hằng. (từ trang 1 - đến trang 23; từ trang 24 - đến trang 44) 2. Yêu cầu Sau khi nghiên cứu chương này, yêu cầu người học cần nắm được hai vấn đề lớn: - Thứ nhất: Một số vấn đề cơ bản về tiền tệ như: khái niệm, các hình thái của tiền tệ, các chức năng, vai trò của tiền tệ, chế độ lưu thông tiền tệ, các yếu tố cấu thành chế độ lưu thông tiền tệ . - Thứ hai: Một số vấn đề cơ bản về tài chính như: Khái niệm tài chính, nội dung các quan hệ tài chính trong nền kinh tế, bản chất của tài chính, các chức năng của tài chính và hệ thống tài chính trong nền kinh tế quốc dân bao gồm những khâu nào, đặc trưng cơ bản của từng khâu của hệ thống tài chính 3. Tóm tắt nội dung cơ bản * Những vấn đề cơ bản về tiền tệ: - Khái niệm về tiền tệ: + Theo quan điểm của Mark: + Theo quan điểm hiện đại: - Các hình thái cơ bản của tiền tệ: + Hoá tệ: (Khái niệm, các hình thái hoá tệ: hoá tệ kim loại và hóa tệ phi kim loại) 1

pdf14 trang | Chia sẻ: aloso | Lượt xem: 1826 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Những vấn đề cơ bản về tiền tệ và tài chính, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Đ C NG H C PH N NH P MÔN TÀI CHÍNH TI N T 1.2 Ề ƯƠ Ọ Ầ Ậ Ề Ệ CH NG 1: NH NG V N Đ C B N V TI N T VÀ TÀI CHÍNHƯƠ Ữ Ấ Ề Ơ Ả Ề Ề Ệ 1.Tài li u tham kh oệ ả - Lý thuy t tài chính - ti n tế ề ệ, Nhà xu t b n Đ i h c Qu c gia Hà n i,ấ ả ạ ọ ố ộ PSG.TS Đinh Văn S n (2002), (ơ t trang 5 đ n trang 41; t trang127 - đ n trangừ ế ừ ế 145) - Lý thuy t Tài chính ế - H c vi n tài chính - PGS.TS. D ng Đăng Chinhọ ệ ươ (t trang 5 đ n trang 50)ừ ế - Nh p môn Tài chính ti n tậ ế ệ - Tr ng ĐH KTTP HCM, PGS.TS. S Đìnhườ ử Thành, TS Vũ Th Minh H ng. ị ằ (t trang 1 - đ n trang 23; t trang 24 - đ n trangừ ế ừ ế 44) 2. Yêu c uầ Sau khi nghiên c u ch ng này, yêu c u ng i h c c n n m đ c hai v nứ ươ ầ ườ ọ ầ ắ ượ ấ đ l n: ề ớ - Th nh tứ ấ : M t s v n đ c b n v ti n t nh : khái ni m, các hình tháiộ ố ấ ề ơ ả ề ề ệ ư ệ c a ti n t , các ch c năng, vai trò c a ti n t , ch đ l u thông ti n t , các y u tủ ề ệ ứ ủ ề ệ ế ộ ư ề ệ ế ố c u thành ch đ l u thông ti n t ...ấ ế ộ ư ề ệ - Th haiứ : M t s v n đ c b n v tài chính nh : Khái ni m tài chính, ộ ố ấ ề ơ ả ề ư ệ n iộ dung các quan h tài chính trong n n kinh t , b n ch t c a tài chính, các ch c năngệ ề ế ả ấ ủ ứ c a tài chính và h th ng tài chính trong n n kinh t qu c dân bao g m nh ngủ ệ ố ề ế ố ồ ữ khâu nào, đ c tr ng c b n c a t ng khâu c a h th ng tài chínhặ ư ơ ả ủ ừ ủ ệ ố 3. Tóm t t n i dung c b nắ ộ ơ ả * Nh ng v n đ c b n v ti n t : ữ ấ ề ơ ả ề ề ệ - Khái ni m v ti n t : ệ ề ề ệ + Theo quan đi m c a Mark:ể ủ + Theo quan đi m hi n đ i:ể ệ ạ - Các hình thái c b n c a ti n t :ơ ả ủ ề ệ + Hoá t : (Khái ni m, các hình thái hoá t : hoá t kim lo i và hóa t phi kimệ ệ ệ ệ ạ ệ lo i)ạ 1 + Tín t : (Khái ni m, các hình thái tín t : ti n kim lo i, ti n gi y, ti n ghiệ ệ ệ ề ạ ề ấ ề s , ti n đi n t )ổ ề ệ ử - Các ch c năng c a ti n tứ ủ ề ệ + Ch c năng th c đo giá trứ ướ ị + Ch c năng ph ng ti n trao đ i và thanh toánứ ươ ệ ổ + Ch c năng ph ng ti n c t tr giá trứ ươ ệ ấ ữ ị (M i ch c năng c a ti n t c n n m đ c n i dung c a ch c năng, đi uỗ ứ ủ ề ệ ầ ắ ượ ộ ủ ứ ề ki n th c hi n và tác d ng c a ch c năng đ t đó nh n bi t xem ch c năng nàoệ ự ệ ụ ủ ứ ể ừ ậ ế ứ c a ti n t là ch c năng quan tr ng nh t)ủ ề ệ ứ ọ ấ - Vai trò c a ti n t ủ ề ệ + Ti n t là ph ng ti n th c hi n các quan h xã h i và th c hi n m cề ệ ươ ệ ự ệ ệ ộ ự ệ ụ đích c a ng i s h u chúngủ ườ ở ữ + Ti n t là ph ng ti n đ m r ng, phát tri n s n xu t và trao đ i hàngề ệ ươ ệ ể ở ộ ể ả ấ ổ hóa + Ti n t là ph ng ti n đ th c hi n và m r ng các quan h h p tác qu cề ệ ươ ệ ể ự ệ ở ộ ệ ợ ố tế - Các ch đ l u thông ti n tế ộ ư ề ệ: + Khái ni m:ệ + Các y u t c b n c a ch đ l u thông ti n (b n v ti n, đ n v ti n,…)ế ố ơ ả ủ ế ộ ư ề ả ị ề ơ ị ề + Các ch đ l u thông ti n t (Ch đ l u thông ti n đ giá, ch đ l uế ộ ư ề ệ ế ộ ư ề ủ ế ộ ư thông ti n d u hi u)ề ấ ệ * Nh ng v n đ c b n v tài chính ữ ấ ề ơ ả ề - Nh ng ti n đ khách quan d n t i s ra đ i c a tài chính:ữ ề ề ẫ ớ ự ờ ủ + S ra đ i, t n t i và phát tri n c a s n xu t hàng hoá, ti n t ự ờ ồ ạ ể ủ ả ấ ề ệ + S ra đ i, t n t i và phát tri n c a Nhà n c ự ờ ồ ạ ể ủ ướ - B n ch t c a tài chínhả ấ ủ + N i dung các m i quan h kinh t thu c ph m trù tài chính (ộ ố ệ ế ộ ạ Các quan hệ tài chính gi a Nhà n c v i các ch th khác trong n n kinh t - xã h i, các quanữ ướ ớ ủ ể ề ế ộ h tài chính gi a các ch th v i nhau, các quan h tài chính trong n i b m t chệ ữ ủ ể ớ ệ ộ ộ ộ ủ th , các quan h tài chính qu c t )ể ệ ố ế 2 + B n ch t c a tài chính: (Tài chính là h th ng các quan h phân ph i d iả ấ ủ ệ ố ệ ố ướ hình thái giá tr , tài chính không ph i là ti n hay qu ti n t , tài chính không ph iị ả ề ỹ ề ệ ả là h th ng các lu t l v tài chính.)ệ ố ậ ệ ề => Khái ni m tài chính:ệ - Các ch c năng c a tài chính:ứ ủ + Ch c năng phân ph i (Khái ni m, đ i t ng, ch th , k t qu , đ c đi m,ứ ố ệ ố ượ ủ ể ế ả ặ ể quá trình phân ph i, ý nghĩa c a ch c năng)ố ủ ứ + Ch c năng giám đ c (Khái ni m, đ i t ng, ch th , k t qu , đ c đi m,ứ ố ệ ố ượ ủ ể ế ả ặ ể ý nghĩa c a ch c năng)ủ ứ (T n i dung c a 2 ch c năng này ng i h c ph i tìm ra đ c m i liên hừ ộ ủ ứ ườ ọ ả ượ ố ệ bi n ch ng gi a chúng)ệ ứ ữ - H th ng tài chínhệ ố + Khái ni m:ệ + C u trúc c a h th ng tài chính (theo đ c đi m ho t đ ng c a t ng lĩnhấ ủ ệ ố ặ ể ạ ộ ủ ừ v c tài chính thì h th ng tài chính bao g m 5 khâu c b n: ngân sách nhà n c, tàiự ệ ố ồ ơ ả ướ chính doanh nghi p, b o hi m, tín d ng, tài chính c a các t ch c kinh t - chínhệ ả ể ụ ủ ổ ứ ế tr - xã h i và các h gia đình. ị ộ ộ Có s đ minh h a cho m i quan h tài chính tr cơ ồ ọ ố ệ ự ti p và gián ti p gi a 5 khâu nàyế ế ữ ) CH NG 2: NGÂN SÁCH NHÀ N CƯƠ ƯỚ 1.Tài li u tham kh oệ ả - Lý thuy t tài chính - ti n tế ề ệ, Nhà xu t b n Đ i h c Qu c gia Hà n i,ấ ả ạ ọ ố ộ PSG., TS. Đinh Văn S n (2002), ơ (t trang 42- đ n trang 77)ừ ế - Lý thuy t Tài chínhế - H c vi n tài chính – PGS.TS. D ng Đăng Chinhọ ệ ươ (t trang 61 - đ n trang 104 )ừ ế - Nh p môn Tài chính ti n tậ ề ệ - Tr ng ĐH KTTP HCM, PGS.TS. S Đìnhườ ử Thành, TS Vũ Th Minh H ng ị ằ (t trang 193 - đ n trang229)ừ ế - Website c a B tài chính: ộ 2. Yêu c uầ 3 Ng i h c nghiên c u ch ng này c n n m đ c m t s n i dung c b nườ ọ ứ ươ ầ ắ ượ ộ ố ộ ơ ả c a khâu ch đ o trong h th ng tài chính nh : ngân sách nhà n c là gì, các đ củ ủ ạ ệ ố ư ướ ặ đi m và vai trò cúa NSNN. Tìm hi u v ho t đ ng c a NSNN bao g m 2 ho tể ể ề ạ ộ ủ ồ ạ đ ng là thu ngân sách và chi ngân sách, trong đó tìm hi u v c c u, các nhân tộ ể ề ơ ấ ố nh h ng và các nguyên t c thi t l p h th ng thu và t ch c chi NSNN cùngả ưở ắ ế ậ ệ ố ổ ứ m t s các v n đ liên quan đ n tình tr ng b i chi NSNN.ộ ố ấ ề ế ạ ộ 3. Tóm t t n i dung c b nắ ộ ơ ả * Nh ng v n đ chung v ngân sách nhà n cữ ấ ề ề ướ - Khái ni m: ệ - Đ c đi m c a NSNN:ặ ể ủ + Ho t đ ng c a NSNN g n li n v i quy n l c kinh t , chính tr c a nhàạ ộ ủ ắ ề ớ ề ự ế ị ủ n c, đ c nhà n c ti n hành trên c s lu t đ nh; ướ ượ ướ ế ơ ở ậ ị + Ho t đ ng thu chi c a NSNN g n ch t v i th c tr ng vi c th c hi n cácạ ộ ủ ắ ặ ớ ự ạ ệ ự ệ ch c năng, nhi m v c a nhà n c trong t ng th i kỳ;ứ ệ ụ ủ ướ ừ ờ + Ho t đ ng thu chi c a NSNN ch a đ ng các n i dung kinh t xã h i nh tạ ộ ủ ứ ự ộ ế ộ ấ đ nh, ch a đ ng nh ng quan h kinh t , quan h l i ích nh t đ nh, trong quan quanị ứ ự ữ ệ ế ệ ợ ấ ị h l i ích đó, l i ích qu c gia, l i ích t ng th bao gi cũng đ c đ t lên hàng đ uệ ợ ợ ố ợ ổ ể ờ ượ ặ ầ và chi ph i các l i ích khác; ố ợ + Ho t đ ng thu chi c a NSNN mang tính không hoàn tr tr c ti p là chạ ộ ủ ả ự ế ủ y u; NSNN mang tính k ho ch và cân đ i cao; ế ế ạ ố + Ho t đ ng thu chi c a NSNN g n ch t v i th c tr ng phát tri n c a n nạ ộ ủ ắ ặ ớ ự ạ ể ủ ề kinh t và s v n đ ng c a các ph m trù giá tr nh : giá c , lãi su t,…; ế ự ậ ộ ủ ạ ị ư ả ấ + Ho t đ ng thu chi c a NSNN th c ch t là s phân chia ngu n tài chínhạ ộ ủ ự ấ ự ồ qu c gia đ gi i quy t hài hoà các m i quan h v l i ích gi a các ch th trongố ể ả ế ố ệ ề ợ ữ ủ ể n n kinh t ề ế - Vai trò c a ngân sách nhà n c: ủ ướ + NSNN là công c huy đ ng ngu n tài chính đ đáp ng cho nhu c u chiụ ộ ồ ể ứ ầ tiêu c a nhà n c ủ ướ + NSNN là công c đi u ti t vĩ mô n n kinh t (đ nh h ng, hình thành cụ ề ế ề ế ị ướ ơ c u kinh t m i, kích thích s n xu t kinh doanh và ch ng đ c quy n; đi u ti t thấ ế ớ ả ấ ố ộ ề ề ế ị 4 tr ng, bình n giá c và ki m soát l m phát; đi u ti t thu nh p gi a các thànhườ ổ ả ể ạ ề ế ậ ữ ph n kinh t và các t ng l p dân c nh m đ m b o công b ng trong xã h i)ầ ế ầ ớ ư ằ ả ả ằ ộ * Thu Ngân sách nhà n cướ - Khái ni mệ - C c u thu NSNNơ ấ : + Theo n i dung kinh tộ ế + Theo tính ch t phát sinh ấ + Theo tính ch t cân đ i c a NSNNấ ố ủ - Các nhân t nh h ng đ n thu NSNNố ả ưở ế : + Thu nh p bình quân đ u ng iậ ầ ườ + Kh năng xu t kh u ngu n tài nguyên thiên nhiênả ấ ẩ ồ + T su t doanh l i c a n n kinh t ,ỷ ấ ợ ủ ề ế + T ch c b máy thu n pổ ứ ộ ộ + Kh năng trang tr i các kho n chi phí c a Nhà n c ả ả ả ủ ướ - Các nguyên t c thi t l p h th ng thu NSNNắ ế ậ ệ ố : + n đ nh và lâu dàiỔ ị + Đ m b o s công b ngả ả ự ằ + Rõ ràng và ch c ch nắ ắ + Đ n gi nơ ả + Phù h p v i thông l qu c tợ ớ ệ ố ế *Chi NSNN - Khái ni mệ - C c u chi NSNNơ ấ : + Theo n i dung kinh tộ ế + Theo tính ch t phát sinhấ + Theo m c đích chi tiêuụ - Các nhân t nh h ng đ n chi NSNNố ả ưở ế : + Ch đ xã h iế ộ ộ + S phát tri n c a l c l ng s n xu tự ể ủ ự ượ ả ấ + Kh năng tích lu c a n n kinh tả ỹ ủ ề ế 5 + Mô hình t ch c b máy qu n lý nhà n c và nh ng nhi m v mà nhàổ ứ ộ ả ướ ữ ệ ụ n c đ m nh n trong t ng th i kỳ,….ướ ả ậ ừ ờ - Các nguyên t c t ch c chi NSNNắ ổ ứ : + D a trên kh năng các ngu n thu đ ho ch đ nh chi tiêu; ự ả ồ ể ạ ị + Đ m b o yêu c u ti t ki m và hi u qu trong vi c b trí các kho n chiả ả ầ ế ệ ệ ả ệ ố ả tiêu c a NSNNủ + Tr ng tâm, tr ng đi mọ ọ ể + Nhà n c và nhân dân cùng làm trong vi c b trí các kho n chi c a ngânướ ệ ố ả ủ sách Nhà n c nh t là các kho n chi mang tính ch t phúc l i xã h iướ ấ ả ấ ợ ộ ; + Phân bi t rõ nhi m v phát tri n kinh t - xã h i c a các c p theo lu tệ ệ ụ ể ế ộ ủ ấ ậ pháp đ b trí các kho n chi cho thích h pể ố ả ợ ; + K t h p ch t ch các kho n chi ngân sách Nhà n c v i kh i l ng ti nế ợ ặ ẽ ả ướ ớ ố ượ ề t có m t trong l u thông và các ph m trù lãi su t, t giá h i đoái t o nên công cệ ặ ư ạ ấ ỉ ố ạ ụ t ng h p cùng tác đ ng đ n các v n đ c a kinh t vĩ mô ổ ợ ộ ế ấ ề ủ ế (Đ i v i m i nguyên t c c n phân tích n i dung và ý nghĩa c a m i ch cố ớ ỗ ắ ầ ộ ủ ỗ ứ năng) * B i chi NSNN: ộ - Khái ni m, ệ - Các lo i b i chi: B i chi c c u và b i chi chu kỳạ ộ ộ ơ ấ ộ - Các gi i pháp kh c ph c b i chi NSNN: Tăng thu, gi m chi; các gi i phápả ắ ụ ộ ả ả t o ngu n bù đ p thi u h t ạ ồ ắ ế ụ * H th ng NSNN và phân c p qu n lý ngân sách nhà n cệ ố ấ ả ướ CH NG ƯƠ 3: TÀI CHÍNH DOANH NGHI PỆ 1.Tài li u tham kh oệ ả - Lý thuy t tài chính - ti n tế ề ệ - Nhà xu t b n Đ i h c Qu c gia Hà n i,ấ ả ạ ọ ố ộ PSG., TS. Đinh Văn S n (2002), ơ (t trang 83 - đ n trang123)ừ ế - Lý thuy t Tài chínhế - H c vi n tài chính – PGS.TS. D ng Đăng Chinhọ ệ ươ (t trang 123 - đ n trang133)ừ ế 6 - Nh p môn Tài chính ti n tậ ề ệ - Tr ng ĐH KTTP HCM, PGS.TS. S Đìnhườ ử Thành, TS Vũ Th Minh H ng ị ằ (t trang 250 đ n trang279)ừ ế . 2. Yêu c uầ Ng i h c c n n m đ c nh ng v n đ c b n v tài chính doanh nghi p -ườ ọ ầ ắ ượ ữ ấ ề ơ ả ề ệ khâu c s c a h th ng tài chính nh : Khái ni m, đ c đi m và vai trò c a tàiơ ở ủ ệ ố ư ệ ặ ể ủ chính doanh nghi p. Tìm hi u và n m đ c m t s ho t đ ng ch y u c a tàiệ ể ắ ượ ộ ố ạ ộ ủ ế ủ chính doanh nghi p nh : Huy đ ng và s d ng v n, các v n đ c b n liên quanệ ư ộ ử ụ ố ấ ề ơ ả đ n thu nh p, chi phí và l i nhu n c a doanh nghi p.ế ậ ợ ậ ủ ệ 3. Tóm t t n i dung c b nắ ộ ơ ả - Khai niêm TCDŃ ̣ - Đăc điêm cua tai chinh doanh nghiêp̣ ̉ ̉ ̀ ́ ̣ + Tai chinh doanh nghiêp găn liên va phuc vu cho hoat đông san xuât kinh̀ ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ doanh cua doanh nghiêp̉ ̣ + Tai chinh doanh nghiêp bi chi phôi b i tinh chât s h u vôn cua doanh̀ ́ ̣ ̣ ́ ở ́ ́ ở ữ ́ ̉ nghiêp̣ + Tai chinh doanh nghiêp bi chi phôi b i muc tiêu l i nhuâǹ ́ ̣ ̣ ́ ở ̣ ợ ̣ - Vai tro cua Tai chinh doanh nghiêp̀ ̉ ̀ ́ ̣ + Tai chinh doanh nghiêp la công cu khai thac, thu hut cac nguôn l c tai chinh̀ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ́ ̀ ự ̀ ́ nhăm đap ng nhu câu vê vôn phuc vu cho hoat đông san xuât kinh doanh cua DǸ ́ ứ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̉ + Tai chinh doanh nghiêp thuc đây viêc s dung vôn tiêt kiêm va hiêu quà ́ ̣ ́ ̉ ̣ ử ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ̉ + Tai chinh doanh nghiêp la công cu đê điêu tiêt kich thich hoat đông kinh̀ ́ ̣ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ́ ́ ̣ ̣ doanh cua DN̉ + Tai chinh doanh nghiêp la công cu đê kiêm tra, giam sat moi hoat đông cuà ́ ̣ ̀ ̣ ̉ ̉ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ DN - Hoat đông cua TCDṆ ̣ ̉ + Huy đông va s dung vôn: Khái ni m vôn kinh doanh, cac đăc tr ng vạ ̀ ử ̣ ́ ệ ́ ́ ̣ ư ̀ nguôn hinh thanh cua vôn kinh doanh (̀ ̀ ̀ ̉ ́ vôn kinh doanh đ c huy đông t nh nǵ ượ ̣ ừ ữ nguôn naò ̀ ?) + Doanh thu, chi phi, l i nhuân cua doanh nghiêṕ ợ ̣ ̉ ̣ (Khai niêm, kêt câu cua doanh thu, chi phi, l i nhuân cua doanh nghiêp)́ ̣ ́ ́ ̉ ợ ̣ ̉ ̣ 7 CH NG 4: BAO HIÊMƯƠ ̉ ̉ 1.Tài li u tham kh oệ ả - Lý thuy t tài chính - ti n tế ề ệ - Nhà xu t b n Đ i h c Qu c gia Hà n i,ấ ả ạ ọ ố ộ PSG., TS. Đinh Văn S n (2002), ơ (t trang 185 - đ n trang 216)ừ ế - Lý thuy t Tài chínhế - H c vi n tài chính – PGS.TS. D ng Đăng Chinhọ ệ ươ (t trang 163 - đ n trang197)ừ ế - Nh p môn Tài chính ti n tậ ề ệ - Tr ng ĐH KTTP HCM, PGS.TS. S Đìnhườ ử Thành, TS Vũ Th Minh H ng ị ằ (t trang 387 đ n trang 393)ừ ế . - Lu t BHXH Vi t Nam năm 2006ậ ệ 2. Yêu c uầ Trong ch ng nay, yêu câu ng i h c tim hiêu vê m t khâu trung gian cua hêươ ̀ ̀ ườ ọ ̀ ̉ ̀ ộ ̉ ̣ thông tai chinh. Cu thê hiêu đ c bao hiêm la gi, s cân thiêt khach quan cua baó ̀ ́ ̣ ̉ ̉ ượ ̉ ̉ ̀ ̀ ự ̀ ́ ́ ̉ ̉ hiêm trong nên kinh tê, vai tro cua bao hiêm. Tim hiêu năm đ c môt sô vân đê liên̉ ̀ ́ ̀ ̉ ̉ ̉ ̀ ̉ ́ ượ ̣ ́ ́ ̀ quan đên 2 loai hinh bao hiêm đo la Bao hiêm kinh doanh va bao hiêm xa hôi nh :́ ̣ ̀ ̉ ̉ ́ ̀ ̉ ̉ ̀ ̉ ̉ ̃ ̣ ư Khái ni m, các đ c đi m và nguyên t c ho t đ ng, các y u t c b n c a h pệ ặ ể ắ ạ ộ ế ố ơ ả ủ ợ đ ng b o hi m kinh doanh, các ch đ c a b o hi m xã h i,...ồ ả ể ế ộ ủ ả ể ộ 3. Tóm t t nôi dung c banắ ̣ ơ ̉ * Nh ng v n đ chung v b o hi m: ữ ấ ề ề ả ể - Khái ni mệ - S c n thi t khách quan c a b o hi mự ầ ế ủ ả ể : + Xu t phát t nh ng r i ro trong cu c s ng con ng i; ấ ừ ữ ủ ộ ố ườ + Xu t phát t nh ng r i ro phát sinh trong lĩnh v c s n xu t kinh doanhấ ừ ữ ủ ự ả ấ + Xu t phát t vai trò th c hi n ch c năng qu n lý, đi u ti t vĩ mô c a Nhàấ ừ ự ệ ứ ả ề ế ủ n c trong n n kinh t th tr ngướ ề ế ị ườ : - Phân lo i b o hi m:ạ ả ể + Theo tính ch t ho t đ ngấ ạ ộ + Theo ph ng th c t n t i c a qu b o hi m:ươ ứ ồ ạ ủ ỹ ả ể 8 - Vai trò c a b o hi m:ủ ả ể + B o hi m góp ph n n đ nh s n xu t kinh doanh và n đ nh đ i s ng xãả ể ầ ổ ị ả ấ ổ ị ờ ố h i tr c nh ng r i ro b t ngộ ướ ữ ủ ấ ờ + B o hi m góp ph n thi t l p h th ng an toàn xã h i, h tr và th c hi nả ể ầ ế ậ ệ ố ộ ỗ ợ ự ệ các bi n pháp đ phòng, ngăn ng a h n ch t n th tệ ề ừ ạ ế ổ ấ + B o hi m góp ph n cung ng v n cho phát tri n kinh t xã h iả ể ầ ứ ố ể ế ộ * B o hi m kinh doanh (BHKD)ả ể - Khái ni mệ : - Đ c đi m: ặ ể + Tính ch t v a b i hoàn, v a không b i hoànấ ừ ồ ừ ồ + M c đích c a BHRR tr c h t là b i đ p b i th ng nh ng t n th t choụ ủ ướ ế ồ ắ ồ ườ ữ ổ ấ các đ i t ng đ c b o hi m khi x y ra s c b t ng nh ng bên c nh đó ho tố ượ ượ ả ể ả ự ố ấ ờ ư ạ ạ đ ng BHRR còn mang m c đích kinh doanh.ộ ụ + Vi c b i th ng t n th t th c t cho ng i tham gia b o hi m th ng r tệ ồ ườ ổ ấ ự ế ườ ả ể ườ ấ l n, l n h n r t nhi u l n so v i s ti n b o hi m phí đã đóng gópớ ớ ơ ấ ề ầ ớ ố ề ả ể . + Tính ch t b i hoàn c a BHKD là y u t không xác đ nh tr c v th iấ ồ ủ ế ố ị ướ ề ờ gian, không gian và quy mô c a nó ph thu c vào m c đ x y ra t n th t.ủ ụ ộ ứ ộ ả ổ ấ - Nguyên t c ho t đ ng c a BHKDắ ạ ộ ủ : + Nguyên t c ho t đ ng c a BHRR tr c h t là b o đ m quy n l i, l i íchắ ạ ộ ủ ướ ế ả ả ề ợ ợ c a ng i tham gia b o hi m.ủ ườ ả ể + Nguyên t c đ nh phí b o hi m ph i trên c s giá c a các r i ro.ắ ị ả ể ả ơ ở ủ ủ + Nguyên t c l y s đông bù s ítắ ấ ố ố + Nguyên t c sàng l c r i roắ ọ ủ + Các đ i t ng tham gia b o hi m ph i tham gia đóng b o hi m phí tr cố ượ ả ể ả ả ể ướ khi x y ra r i ro.ả ủ + Nh ng t n th t do ch quan, thi u tinh th n trách nhi m, không th c hi nữ ổ ấ ủ ế ầ ệ ự ệ đúng qui đ nh c a pháp lu t thì không đ c đ n bù.ị ủ ậ ượ ề - Các y u t c b n c a h p đ ng BHKD: ế ố ơ ả ủ ợ ồ Ng i b o hi m, ng i tham giaườ ả ể ườ 9 b o hi m, đ i t ng b o hi m, th i h n b o hi m, phí b o hi m, r i ro, tai n nả ể ố ượ ả ể ờ ạ ả ể ả ể ủ ạ b o hi m, m c đ b i th ng,…ả ể ứ ộ ồ ườ - Phân lo i BHKDạ + Theo đ i t ng b o hi mố ượ ả ể + Theo tính ch t ho t đ ngấ ạ ộ * B o hi m xã h i (BHXH)ả ể ộ - Khái ni m ệ - Đ c đi m:ặ ể + Ho t đ ng c a BHXH không mang tính ch t kinh doanh mà mang tínhạ ộ ủ ấ t ng h , tính c ng đ ng.ươ ỗ ộ ồ + Vi c phân ph i s d ng quĩ ệ ố ử ụ BHXH đ c chia làm hai ph n:ượ ầ + Ch đ BHXH liên quan ch t ch đ n vi c th c hi n chính sách kinh tế ộ ặ ẽ ế ệ ự ệ ế xã h i c a Nhà n c. ộ ủ ướ - Nguyên t c ho t đ ng c a BHXH: ắ ạ ộ ủ + BHXH là 1 quĩ t n t i và ho t đ ng đ c l p, thu chi quĩ ph i đ m b o cânồ ạ ạ ộ ộ ậ ả ả ả đ i, trong quá trình ho t đ ng ph i b o toàn và phát tri n quĩ đ đ m b o quy nố ạ ộ ả ả ể ể ả ả ề l i cho ng i lao đ ngợ ườ ộ . + Ng i lao đ ng mu n đ c h ng ch đ BHXH ph i có nghĩa v đóngườ ộ ố ượ ưở ế ộ ả ụ góp 1 ph n thu nh p vào quĩ BHXHầ ậ theo các ph ng th c thích h p (b t bu c hayươ ứ ợ ắ ộ th a thu n) th ng xuyên, đ u đ n trong nh ng năm tháng còn lao đ ngỏ ậ ườ ề ặ ữ ộ . + Qu BHXH ph i đ c nhà n c b o tr m i khi nhà n c có nh ng thayỹ ả ượ ướ ả ợ ỗ ướ ữ đ i v chính sách kinh t xã h i làm nh h ng t i cân đ i thu chi qu BHXHổ ề ế ộ ả ưở ớ ố ỹ - N i dung ho t đ ng c a BHXHộ ạ ộ ủ + Đ i t ng tham gia BHXH: b t bu c, t nguy nố ượ ắ ộ ự ệ + Ngu n hình thành qu BHXH: T ng i lao đ ng, ng i s d ng laoồ ỹ ừ ườ ộ ườ ử ụ đ ng, ngân sách nhà n c, ti n lãi t ho t đ ng đ u t , ….ộ ướ ề ừ ạ ộ ầ ư + S d ng qu : Chi tr ch đ , tr l ng cho b máy qu n lý, trích l p quử ụ ỹ ả ế ộ ả ươ ộ ả ậ ỹ d phòng, chi đ u t ,…ự ầ ư 10 CH NG 5: TIN DUNGƯƠ ́ ̣ 1.Tài li u tham kh oệ ả - Lý thuy t tài chính - ti n tế ề ệ - Nhà xu t b n Đ i h c Qu c gia Hà n i,ấ ả ạ ọ ố ộ PSG., TS. Đinh Văn S n (2002), ơ (t trang 158- đ n trang184)ừ ế - Lý thuy t Tài chínhế - H c vi n tài chính – PGS.TS. D ng Đăng Chinhọ ệ ươ (t trang 215 - đ n trang246)ừ ế - Nh p môn Tài chính ti n tậ ề ệ - Tr ng ĐH KTTP HCM, PGS.TS. S Đìnhườ ử Thành, TS Vũ Th Minh H ng ị ằ (t trang 64 đ n trang110)ừ ế . 2. Yêu câù Sau khi nghiên c u ch ng nay, sinh viên cân năm đ c môt sô vân đê cứ ươ ̀ ̀ ́ ượ ̣ ́ ́ ̀ ơ ban vê m t khâu trung gian ti p theo c a h th ng tài chính - tin dung, cu thê: hiêủ ̀ ộ ế ủ ệ ố ́ ̣ ̣ ̉ ̉ đ c thê nao la tin dung, cac đăc đi m va vai tro cua tin dung trong nên kinh tê. Timượ ́ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ể ̀ ̀ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ̀ hiêu vê cac hinh th c tin dung chu yêu trong nên kinh tê nh tin dung ngân hang, tin̉ ̀ ́ ̀ ứ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ́ ư ́ ̣ ̀ ́ dung th ng mai va môt sô hinh th c tin dung khac. Môt sô vân đê liên quan đên laị ươ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ứ ́ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̀ ́ ̃ suât tin dung nh khai niêm, cac loai lai suât va nh ng nhân tô anh h ng đên laí ́ ̣ ư ́ ̣ ́ ̣ ̃ ́ ̀ ữ ́ ̉ ưở ́ ̃ suât tin dunǵ ́ ̣ 3. Tóm t t nôi dung c banắ ̣ ơ ̉ * Nh ng v n đ chung v tín d ng:ữ ấ ề ề ụ - Khái ni mệ - Đ c đi m c a tín d ng: ặ ể ủ ụ + Trong quan h tín d ng có s tách r i quy n s h u và quy n s d ngệ ụ ự ờ ề ở ữ ề ử ụ v nố + Phân ph i tín d ng mang tính ch t hoàn trố ụ ấ ả + Giá c c a tín d ng là lo i giá c đ c bi tả ủ ụ ạ ả ặ ệ - Phân lo i tín d ngạ ụ + Theo ch th c a tín d ngủ ể ủ ụ + Theo đ i t ng c p tín d ng ố ượ ấ ụ + Theo th i h n c p tín d ngờ ạ ấ ụ + Theo c ch đ m b o c a tín d ngơ ế ả ả ủ ụ + Theo ph m vi phát sinh quan h tín d ng ạ ệ ụ 11 - Vai trò c a tín d ng: ủ ụ + Tín d ng góp ph n tái s n xu t m r ng n n kinh tụ ầ ả ấ ở ộ ề ế + Tín d ng là công c đi u ti t vĩ mô c a nhà n c, góp ph n đi u ch nh vàụ ụ ề ế ủ ướ ầ ề ỉ n đ nh c c u n n kinh t đ phát tri n ổ ị ơ ấ ề ế ể ể + Tín d ng góp ph n quan tr ng vào quá trình ti t ki m chi phí l u thôngụ ầ ọ ế ệ ư c a xã h iủ ộ + Tín d ng góp ph n nâng cao đ i s ng ng i dân và th c hi n các chínhụ ầ ờ ố ườ ự ệ sách xã h i khác c a nhà n c ộ ủ ướ + Tín d ng góp ph n m r ng các quan h h p tác qu c tụ ầ ở ộ ệ ợ ố ế * Lãi su t tín d ngấ ụ - Khái ni mệ - Các lo i lãi su t tín d ngạ ấ ụ + Căn c vào ngu n hình thành: lãi su t huy đ ng và lãi su t cho vayứ ồ ấ ộ ấ + Căn c vào ph ng pháp tính lãi: lãi su t đ n và lãi su t képứ ươ ấ ơ ấ + Căn c vào giá tr th c: lãi su t th c và lãi su t danh nghĩaứ ị ự ấ ự ấ - Các nhân t nh h ng đ n lãi su t tín d ngố ả ưở ế ấ ụ + Cung c u v n trên th tr ngầ ố ị ườ + L m phátạ + Chính sách c a nhà n củ ướ + R i ro và kỳ h n c a tín d ngủ ạ ủ ụ + ….. * M t s hình th c tín d ng ch y u trong n n kinh t ộ ố ứ ụ ủ ế ề ế - Tín d ng th ng m iụ ươ ạ - Tín d ng ngân hàng ụ - Tín d ng nhà n c ụ ướ - Tín d ng thuê mua ụ (Đ i v i m i hình th c tín d ng, c n ph i nghiên c u khái ni m và các đ cố ớ ỗ ứ ụ ầ ả ứ ệ ặ đi m c b n c a chúng đ t đó có c s đ phân bi t chúng v i nhau)ể ơ ả ủ ể ừ ơ ở ể ệ ớ CH NG 6: TÀI CHINH QUÔC TÊƯƠ ́ ́ ́ 12 1.Tài li u tham kh oệ ả - Lý thuy t tài chính - ti n tế ề ệ - Nhà xu t b n Đ i h c Qu c gia Hà n i,ấ ả ạ ọ ố ộ PSG., TS. Đinh Văn S n (2002), ơ (t trang 217 - đ n trang 247)ừ ế - Lý thuy t Tài chínhế - H c vi n tài chính – PGS.TS. D ng Đăng Chinhọ ệ ươ (t trang 323 - đ n trang 379)ừ ế - Nh p môn Tài chính ti n tậ ề ệ - Tr ng ĐH KTTP HCM, PGS.TS. S Đìnhườ ử Thành, TS Vũ Th Minh H ng ị ằ (t trang 404 đ n trang 456)ừ ế . 2. Yêu câù Yêu câu sinh viên nghiên c u đê hiêu đ c môt sô vân đê cu thê vê quan hề ứ ̉ ̉ ượ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ tai chinh quôc tê, cac đăc tr ng cua no, vai tro cua tai chinh quôc tê đôi v i nên kinh̀ ́ ́ ́ ́ ̣ ư ̉ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ́ ́ ớ ̀ tê, đông th i tim hiêu môt sô quan hê tai chinh quôc tê nh đâu t tr c tiêp, đâu t́ ̀ ờ ̀ ̉ ̣ ́ ̣ ̀ ́ ́ ́ ư ̀ ư ự ́ ̀ ư gian tiêp va viên tr không hoan lai.́ ́ ̀ ̣ ợ ̀ ̣ 3. Tóm t t nôi dung c banắ ̣ ơ ̉ * M t s v n đ chung v tài chính qu c t ộ ố ấ ề ề ố ế - Khái ni mệ , - Đ c tr ng c a tài chính qu c tặ ư ủ ố ế + Tài chính qu c t ch u nh h ng r t l n b i r i ro h i đoái và r i roố ế ị ả ưở ấ ớ ở ủ ố ủ chính trị + S thi u hoàn h o c a th tr ng nh h ng l n đ n tài chính qu c t .ự ế ả ủ ị ườ ả ưở ớ ế ố ế + Môi tr ng qu c t m ra nhi u c h i đ phát tri n tài chính qu c tườ ố ế ở ề ơ ộ ể ể ố ế - Vai trò c a tài chính qu c tủ ố ế + Tài chính qu c t t o đi u ki n thu n l i cho các qu c gia hoà nh p vàoố ế ạ ề ệ ậ ợ ố ậ n n kinh t th gi i.ề ế ế ớ + Tài chính đ i ngo i góp ph n nâng cao hi u qu s d ng các ngu n l c tàiố ạ ầ ệ ả ử ụ ồ ự chính trên toàn c uầ * Các quan h tài chính qu c t ch y uệ ố ế ủ ế + Đ u t tr c ti p ầ ư ự ế + Đ u t gián ti pầ ư ế + Vi n tr qu c t không hoàn l iệ ợ ố ế ạ 13 + Các quan h tài chính qu c khácệ ố (V i m i quan h tài chính qu c t c n nghiên c u: khái ni m; các hìnhớ ỗ ệ ố ế ầ ứ ệ th c đ u t ; nh h ng tích c c và tiêu c c c a m i quan h tài chính qu c t )ứ ầ ư ả ưở ự ự ủ ỗ ệ ố ế * M t s t ch c tài chính qu c tộ ố ổ ứ ố ế: IMF, WB, ADB,… (quá trình ra đ i vàờ phát tri n, m c đích ho t đ ng, m i quan h v i Vi t Nam ,…)ể ụ ạ ộ ố ệ ớ ệ 14

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfNhững vấn đề cơ bản về tiền tệ và tài chính.pdf