Một số giải pháp huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây

ồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh huy động được 61.900 triệu đồng + KBNN các huyện huy động được 8.200 triệu đồng. Tổng số thanh toán trong năm 1998 là 42.300 triệu đồng + Văn phòng KBNN tỉnh thanh toán 29.000 triệu đồng + KBNN các huyện thanh toán 13.300 triệu đồng. Đồng thời, KBNN Hà Tây thanh toán trước hạn đối với trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm, lãi suất 14%/năm như sau: Tổng số tiền thanh toán trước hạn đối với trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm, lãi suất 14%/năm là 14.254 triệu đồng. Toàn bộ số thanh toán trước hạn đó là số được hưởng lãi (rút trước hạn 12 tháng). Trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh thanh toán 11.675 triệu đồng + KBNN các huyện thanh toán 2.579 triệu đồng. Tổng hợp kết quả phát hành và thanhtoán trái phiếu kho bạc ở KBNN Hà Tây năm 1998 như sau: Đơn vị tính: triệu đồng T.phiếu loại kỳ hạn 2 năm ghi danh Phát hành Thanh toán Tổng số Văn phòng KBNN tỉnh KBNN các huyện Gốc Lãi Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Không có mệnh giá 29.000 25.056 3.944 8.291 7.430 788 Có m.giá 70.100 61.900 8.200 13.300 11200 2.100 1.523 1.236 360 Tổng 70.100 61.900 8.200 42.300 36.256 6.044 9.814 8.666 1.148 Qua bảng tổng hợp kết quả phát hành và thanh toán trái phiếu kho bạc ở KBNN Hà Tây năm 1998, ta thấy: Năm 1998, tổng số huy động vốn đượclà cao nhất từ trước tới nay (năm 1992 huy động được 5.640 triệu đồng, năm 1995 huy động được 55.641 triệu đồng, năm 1997 huy động được 60.708 triệu đồng, năm 1998 huy động được 70.100 triệu đồng) tăng so với năm 1997 là 9.392 triệu đồng và bằng 115% so với năm 1997; tăng so với năm 1996 là 28.742 triệu đồng, bằng 164% năm 1996. Do KBNN Hà Tây tổ chức tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân mua trái phiếu kho bạc, mặt khác, lãi suất 14%/năm đã hấp dẫn người mua, vì vậy lượng vốn mà KBNN Hà Tây huy động được trong năm 1998 là khá cao. Trong 9 tháng (từ tháng 3 đến tháng 12 năm 1998), KBNN Hà Tây đã huy động được 70.100 triệu đồng, là một thắng lợi góp phần bù đắp thiếu hụt cho NSNN nói chung và ngân sach địa phương nói riêng. Giá cả thị trường vẫn tương đối ổn định, lạm phát ở mức có thể kiểm soát được đã hấp dẫn dân chúng, người dân đã tin tưởng vào trái phiếu Chính phủ. Mặt khác, lãi suất trái phiếu Chính phủ cao hơn lãi suất huy động vốn của hệ thống Ngân hàng, vì vậy, dân cư có tiền nhàn rỗi đều tập trung mua trái phiếu. Tuy vậy, trong năm 1998, lượng vốn huy động được chủ yếu vẫn tập trung ở kho bạc tỉnh, còn KBNN các huyện số vốn huy động được vẫn còn ở mức khiêm tốn, và người mua trái phiếu cũng chỉ tập trung ở một số bộ phận dân cư làm ăn buôn bán, còn đại bộ phận dân cư và công chức Nhà nước vẫn còn nghèo, thậm chí số hộ đói nghèo vẫn còn. Kết quả phát hành, thanh toán trái phiếu Chính phủ qua KBNN Hà Tây năm 1999 Trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm Thi hành quyết định số 17/1999 QĐ - BTC ngày 5/02/1999 của Bộ Tài chính về việc phát hành trái phiếu KBNN kỳ hạn 2 năm, lãi suất 13%/năm. KBNN Hà Tây đã tổ chức phát hành trái phiếu tại tất cả các đơn vị kho bạc trên địa bàn toàn tỉnh từ ngày 19/02/1999 đến hết ngày 15/05/1999. Tổng số vốn huy động được trong đợt phát hành này là 97.450 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh huy động được: 69.374 triệu đồng + KBNN các huyện huy động được: 28.076 triệu đồng. Đồng thời KBNN Hà Tây cũng tiến hành thanh toán trái phiếu KBNN kỳ hạn 2 năm đến hạn với kết quả như sau: Tổng số thanh toán gốc trái phiếu là 60.230 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh thanh toán 53.480 triệu đồng + KBNN các huyện thanh toán 6.750 triệu đồng. Tổng số thanh toán lãi trái phiếu là: 14.455 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh thanh toán 12.835 triệu đồng + KBNN các huyện thanh toán 1.620 triệu đồng. Công trái xây dựng tổ quốc kỳ hạn 5 năm Thực hiện nghị định 34/1999/NĐ-CP, ngày 12/05/1999 của Chính phủ quy định về phát hành công trái năm 1999 và thông tư số 56/1999/TT-BTC ngày 12/05/1999 của Bộ Tài chính; thực hiện công văn 403 của KBNN TƯ từ ngày 19/05/1999 đến hết ngày 15/07/1999, KBNN Hà Tây đã tiến hành phát hành công trái xây dựng tổ quốc kỳ hạn 5 năm, lãi suất 10%/năm với kết quả như sau: Tổng số vốn huy động được từ đợt phát hành này là 15.300 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh huy động đươc: 10.800 triệu đồng + KBNN các huyện huy động được: 4.500 triệu đồng. Tổng hợp kết quả phát hành và thanh toán trái phiếu kho bạc ở KBNN Hà Tây năm 1999 như sau: Đơn vị tính: triệu đồng Loại trái phiếu Công trái Phát hành Thanh toán Tổng số Văn phòng KBNN tỉnh KBNN các huyện Gốc Lãi Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Công trái 15.300 10.800 4.500 Trái phiếu 97.450 69.374 28.076 60.230 53.480 6.750 14.455 12.835 1.620 Tổng 112.750 80.174 32.576 60.230 53.480 6.750 14.455 12.835 1.620 Qua bảng tổng hợp kết quả phát hành và thanh toán trái phiếu kho bạc của KBNN Hà Tây năm 1999 ta thấy: kho bạc đã huy động được 112.750 triệu đồng, tăng 42.650 triệu đồng so với năm 1998. Đây là kêt quả rất đáng phấn khởi vì với thời gian ngắn (từ tháng 2 đến tháng 7/1999), KBNN Hà Tây đã huy động được 112 tỉ đồng, chứng tỏ người dân trên địa bàn đã tin tưởng vào trái phiếu Chính phủ và lãi suất trái phiếu đã thực sự hấp dẫn người dân. Đặc biệt là phát hành Công trái xây dựng tổ quốc, KBNN Hà Tây đã tổ chức vận động, tuyên truyền sâu rộng, kịp thời trong các ban ngành và quần chúng nhân dân, kết hợp chặt chẽ với các ban, ngành liên quan trong tỉnh. Do vậy, việc huy động vốn đạt được kết quả khá cao. Kết quả phát hành, thanh toán trái phiếu Chính phủ năm 2000 tại KBNN Hà Tây: Thực hiện quyết định số 28/2000/QĐ-BTC, ngày 25/02/200 của Bộ Tài chính về việc phát hành trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm; thực hiện công văn 190 KB/HĐV ngày 29/02/2000 của KBNN TƯ. Từ 02/03/2000, KBNN đã phát hành trái phiếu 2 năm, lãi suất 7%/năm trên toàn tỉnh. Kết quả đến hết ngày 14/07/2000 như sau: Tổng số vốn huy động được từ đợt phát hành này là 80.000 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh huy động đươc: 58.300 triệu đồng + KBNN các huyện huy động được: 21700 triệu đồng. Đợt hai năm 2000 theo quyết định số 153/2000/QĐ-BTC của Bộ Tài chính về việc phát hành trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm, lãi suất 6,4%/năm. KBNN Hà Tây tiếp tục tổ chức công tác phát hành trái phiếu, kết quả từ tháng 10 đến hết tháng 12/2000 như sau: Tổng số vốn huy động được từ đợt phát hành này là 50.300 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh huy động đươc: 39.700 triệu đồng + KBNN các huyện huy động được: 10.600 triệu đồng. Tuy rằng lãi suất trái phiếu kho bạc năm 2000 giảm nhiều so với năm 1999, nhưng KBNN Hà Tây vẫn huy động được một lượng vốn khá lớn cho NSNN trên địa bàn tỉnh. Điều này chứng tỏ rằng trái phiếu Chính phủ đã chiếm được lòng tin của người dân và cũng khẳng định vai trò của KBNN Hà Tây trong công tác huy động vốn. Về thanh toán: KBNN Hà Tây tiến hành thanh toán trái phiếu kỳ hạn 2 năm đến hạn với kết quả như sau: Tổng số thanh toán gốc trái phiếu là 68.900 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh thanh toán: 56.720 triệu đồng + KBNN các huyện thanh toán: 12.180 triệu đồng. Tổng số thanh toán lãi trái phiếu là: 16.536 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KBNN tỉnh thanh toán: 13.612 triệu đồng + KBNN các huyện thanh toán: 2.924 triệu đồng. Tổng hợp kết quả phát hành và thanh toán trái phiếu kho bạc ở KBNN Hà Tây năm 2000 như sau: Đơn vị tính: triệu đồng Loại trái phiếu kỳ hạn 2 năm Phát hành Thanh toán Tổng số Văn phòng KBNN tỉnh KBNN các huyện Gốc Lãi Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Trái phiếu 130.300 98.200 32.100 68.900 56.720 12.180 16.536 13.612 2.924 Tổng 130.300 98.200 32.100 68.900 56.720 12.180 16.536 13.612 2.924 Qua bảng tổng hợp trên ta thấy: Tổng số vốn huy động được trong năm 2000 tăng so với năm 1999 là: 17.550 triệu đồng và bằng 1,15 lần năm 2000. kết quả huy động ngày một cao hơn, có chiều hướng đi lên. Kếtquả phát hành,thanh toán trái phiếu chính phủ năm 2001 tại KBNN Hà Tây. Thực hiện QĐ số 21/2001/QĐ- BTC ngày 28/3/2001 của Bộ Tài chính, thực hiện công văn số 15 KB/HDV ngày 30/3/2001 của KBNNTƯ. Từ ngày 2/04/2001, KBNN Hà Tây đã tổ chức phát hành trấi phiếu 2 năm, lãi suất 6,8%/ năm. Kết quả đến hết ngày 14/9/2001 là: Tổng số vốn huy động được từ phát hành trái phiếu là: 91.700 triệu đồng + Văn phòng KBNN tỉnh huy động được: 65.300 triệu đồng + KBNN các huyện huy động được: 26.400 triệu đồng Đợt hai năm 2001 theo QĐ số 85/2001/QĐ-BTC V/V phát hành trái phiếu kỳ hạn 2 năm , lãi suất 7% từ 16/ 9/ 2001 KBNN Hà Tây tiếp tục tổ chứcphát hành trái phiếu, kết quả đến hết ngày28/12/2001 như sau: Tổng số vốn huy động được :45.400 Triệu đồng + Văn phòng KBNN Tỉnh huy động :39.600 triệu đồng + Kho bạc các huyện huy động : 5.800 triệu đồng Lãi suất được điều chỉnh từ 6.8% lên 7%, khuyến khích người dân mua trái phiếu nhiều hơn. KBNN Hà Tây đã thanh toán trái phiếu kỳ hạn hai năm đến hạn với kết quả như sau: Tổng số thanh toán gốc trái phiếu là :78.787 triệu đồng + Văn phòng tỉnh thanh toán :63.700 triệu đồng + Các kho bạc huyện thanh toán :15.057 triệu đồng Tổng số lãi đã thanh toán là :17.589 triệu đồng. + Văn phòng kho bạc tỉnh thanh toán là :14.100 triệu đồng +Các kho bạc huyện thanh toán là : 3.489 triệu đồng Tổng hợp kết quả phát hành và thanh toán trái phiếu KBNN tỉnh và KBNN huyện Hà Tây năm 2001 như sau: Đơn vị tính: triệu đồng Loại trái phiếu kỳ hạn 2 năm Phát hành Thanh toán Tổng số Văn phòng KBNN tỉnh KBNN các huyện Gốc Lãi Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Trái phiếu 137.100 104.900 32.200 78.787 63.700 15.087 17.589 14.100 3.489 Tổng 137.100 104.900 32.200 78.787 63.700 15.087 17.589 14.100 3.489 So sánh với năm 2000, ta thấy tổng số lần huy động được trong năm 2001 tăng so với năm 2000 là 6.800 triệu đồng. Điều này chứng tỏ người dân đã tin tưởng vào trái phiếu Chính phủ. Kết quả phát hành, thanh toán trái phiếu Chính phủ năm 2002 tại kho bạc nhà nước Hà Tây. Thực hiện QĐ số 03/ 2002/QĐ-BTC ngày 15/1/2002 của Bộ tài chính về việc phát hành trái phiếu kỳ hạn hai năm với lãi suất 7.1% từ ngày 18/1/2002 đến ngày 9/ 4/ 2002 KBNN Hà Tây đã tiến hành phát hành trái phiếu và kết quả thu được như sau: Tổng số vốn huy động được là :52.000 triệu đồng + Văn phòng KB tỉnh huy động được :41.000 triệu đồng + KBNN huyện huy động được :11.000 triệu đồng Đợt 2, năm 2002, theo QĐ số 42/2002/QĐ-BTC ngày 8/4/2002. Từ ngày 10/04/2002 đến 30/09/2002, KBNN Hà Tây đã phát hành đợt trái phiếu kỳ hạn 2 năm, lãi suất 7,4%/năm và kết quả thu được như sau: Tổng số vốn huy động được: 70.000 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KB tỉnh huy động được :53.000 triệu đồng + KBNN huyện huy động được: :17.000 triệu đồng Đợt 3, năm 2002, theo QĐ số 83/2002/QĐ-BTC ngày 27/09/2002. Từ ngày 01/10/2002 đến 27/12/2002, KBNN Hà Tây đã tổ chức phát hành trái phiếu kỳ hạn 2 năm, lãi suất 7,8%/năm và kết quả thu được như sau: Tổng số tiền huy động được: 34.000 triệu đồng, trong đó: + Văn phòng KB tỉnh huy động được :25.300 triệu đồng + KBNN huyện huy động được : 8.700 triệu đồng Đồng thời, trong năm 2002, KBNN Hà Tây đã thanh toán trái phiếu kỳ hạn 2 năm đến hạn với kết quả như sau: Tổng thanh toán gốc trái phiếu toàn tỉnh là 103.700 triệu đồng + Văn phòng KB tỉnh thanh toán: 80.100 triệu đồng + KBNN huyện thanh toán: 23.600 triệu đồng Tổng số lãi đã thanh toán toàn tỉnh là: 26.962 triệu đồng + Văn phòng KB tỉnh thanh toán : 20.826 triệu đồng + KBNN huyện thanh toán: 6.136 triệu đồng Tổng hợp kết quả phát hành và thanh toán trái phiếu kho bạc ở KBNN Hà Tây năm 2002 như sau: Đơn vị tính: triệu đồng Loại trái phiếu kỳ hạn 2 năm Phát hành Thanh toán Tổng số Văn phòng KBNN tỉnh KBNN các huyện Gốc Lãi Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Tổng số Văn phòng KBNN KBNN các huyện Tráiphiếu 156.000 119.300 36.700 103.700 80.100 23.600 26.962 20.826 6.136 Tổng 156.000 119.300 36.700 103.700 80.100 23.600 26.962 20.826 6.136 So sánh với năm 2001 ta thấy tổng số vốn huy động được trong năm 2002 tăng so với năm 2001 là 18.900 triệu đồng, cho thấy trái phiếu Chính phủ đã tìm được vị trí ổn định trong dân chúng và khẳng định vai trò của kho bạc thông qua việc phát hành trái phiếu Chính phủ. Tóm lại: Công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây trong thời gian qua đã đạt được những thành công đáng kể. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn có những hạn chế nhất định. Do đó cần phải đánh giá chính xác những thành tựu và hạn chế của công tác huy động vốn ở địa bàn tỉnh để đưa ra những giải pháp thích hợp nhằm hoàn thiện cơ chế huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây. Những thành quả và hạn chế trong công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây Những thành quả đạt được: Mặc dù mới thành lập từ năm 1991 và KBNN là một đơn vị non trẻ, vì vậy không tránh khỏi những khó khăn ban đầu về cơ sở vật chất cũng như nghiệp vụ, nhưng dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, KBNN TƯ, sự tạo điều kiện giúp đỡ của các cấp uỷ Đảng, Chính quyền địa phương và các ban ngành. KBNN Hà Tây đã tổ chức tốt công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ trên địa bàn tỉnh, vay nợ dân để góp phần giải quyết nhu cầu chi của NSNN và đầu tư cho phát triển kinh tế nói chung và nhu cầu chi của ngân sách tỉnh cũng như đầu tư cho nền kinh tế của tỉnh nói riêng. Hoạt động huy động vốn của KBNN vừa mang tính kinh tế, vừa mang tính chính trị – xã hội, huy động vốn không phải vì mục đích lợi nhuận - đây là điểm khác chủ yếu với các NHTM. Kết quả huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ trong các năm qua (từ 1996 đến hết 2002): KBNN Hà Tây đã huy động được hơn 700 tỉ đồng cho NSNN. Kết quả huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây đã góp phần thực hiện tốt kế hoạch NSNN, đầu tư phát triển kinh tế, điều hoà lưu thông tiền tệ, kiềm chế lạm phát trên địa bàn tỉnh, hoàn thành kế hoạch huy động vốn mà KBNN TƯ giao cho. Công tác huy động vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển kinh tế đã được hoàn thiện dần, phù hợp với các quy luật của nền kinh tế thị trường. Từ chỗ áp dụng lãi suất thấp, việc mua còn mang tính áp đặt chính trị, gây nhiều khó khăn trong khâu mua cũng như khi thanh toán, hiệu quả thấp, đến nay đã xem xét lãi suất thị trường, chú ý đến tỉ lệ lạm phát nên đã hấp dẫn được người mua, do vậy số vốn huy động được qua KBNN Hà Tây tăng lên hàng năm. Cơ chế phát hành, thanh toán trái phiếu Chính phủ không ngừng hoàn thiện cả về nội dung và hình thức. Từ các loại tín phiếu ngắn hạn đến trung, dài hạn, từ các loại ký danh mua ở đâu thanh toán ở đó đến các loại vô danh mua ở một kho bạc trong tỉnh thì thanh toán được ở tất cả các KBNN trong tỉnh. Từ năm 1993, hình thức huy động vốn được mở rộng, đa dạng hoá, lãi suất tín phiếu kho bạc đã được xác định trên cơ sở lãi suất tiết kiệm của ngân hàng cộng thêm tỉ lệ khuyến khích từ 0,3-0,5%, được điều chỉnh theo từng thời gian đảm bảo lợi ích của người mua tín phiếu, áp dụng linh hoạt các hình thức thanh toán lãi. Các hình thức tín phiếu, trái phiếu ngày càng được cải tiến, được phép tự do chuyển nhượng, mua bán nên đã hấp dẫn người mua hơn. Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của KBNN TW, KBNN Hà Tây đã phát hành trái phiếu Chính phủ thường xuyên, liên tục (năm 1997 phát hành 2 đợt; năm 1998 phát hành 4 đợt; năm 1999 phát hành 2 đợt; năm 2000 phát hành 2 đợt; năm 2001 phát hành 2 đợt; năm 2003 phát hành 3 đợt), đã giúp đối tượng mua trong tỉnh quen dần với trái phiếu Chính phủ và ngày càng tin tưởng vào trái phiếu Chính phủ nhiều hơn. Nhờ có sự phối hợp giữa KBNN Hà Tây với cơ quan Tài chính, Thuế trong công tác huy động vốn nên cũng đã mang lại hiệu quả quan trọng. Về mặt pháp luật, KBNN Hà Tây tổ chức phát hành và thanh toán trái phiếu Chính phủ trên địa bàn tỉnh đã chấp hành đầy đủ những quy định, hướng dẫn của KBNN TƯ về cơ chế, lãi suất và quản lý việc mua bán trái phiếu Chính phủ. Cụ thể kết quả phát hành, thanh toán trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây như sau: Về tín phiếu KBNN: từ năm 1992 đến năm 1994 đã huy động được 150 tỉ đồng; tín phiếu 6 tháng lãi suất 1,9%/tháng trả lãi trước, huy động được hơn 85 tỉ đồng. Về tín phiếu đường dây 500KV: trong năm1992 – 1993, KBNN Hà Tây đã huy động được 2,4 tỉ đồng Về trái phiếu KBNN: trong 7 năm từ 1996 – 2002, KBNN Hà Tây đã huy động được hơn 700 tỉ đồng, trong đó riêng văn phòng kho bạc tỉnh đã huy động được trên 550 tỉ đồng, điều này chứng tỏ văn phòng kho bạc tỉnh đã huy động được một lượng vốn lớn trong dân trên địa bàn thị xã. Trái phiếu Chính phủ đã hấp dẫn dân chúng, nhất là trái phiếu kỳ hạn 1 năm, lãi suất 21%/năm loại vô danh và trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 2 năm, lãi suất 14%/năm. Bên cạnh những mặt đã đạt được trong công tác huy động vốn vẫn còn những hạn chế. Những mặt hạn chế: Công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây trong thời gian qua còn những mặt hạn chế sau: Cơ chế phát hành, cơ chế thanh toán trái phiếu Chính phủ còn nhiều vướng mắc. Do đây là một hệ thống mới trong quá trình thực hiện nên phải thường xuyên bổ sung sửa đổi về cơ chế, dẫn đến quá trình thực hiện thường chậm trễ, nhiều khi còn lúng túng, vì vậy chưa lấy được lòng tin của người dân trong tỉnh; và do cơ chế luôn có sự thay đổi nên người mua khó hiểu và chưa an tâm mua trái phiếu Chính phủ. Về lãi suất: + Lãi suất trái phiếu Chính phủ chưa thực sự hợp lý, có lúc cao hơn tín phiếu, kỳ phiếu của ngân hàng, nhưng có lúc lại thấp hơn lãi suất của Ngân hàng – do vậy, gây ra sự chuyển vốn bất lợi giữa Ngân hàng tỉnh và KBNN tỉnh. Nhiều khi người dân đã mua trái phiếu KBNN nhưng do lãi suất Ngân hàng hấp dẫn hơn nên rút gốc ra không lấy lãi để gửi vào Ngân hàng, hoặc cùng kỳ hạn và lãi suất nhưng Ngân hàng trả lãi trước nên hấp dẫn người mua hơn. Thực tế tháng 12/1996, văn phòng KBNN tỉnh đã phải thanh toán trước hạn 4.014 tỉ đồng + Cách xác định lãi suất còn mang tính áp đặt, do vậy chưa thực sự thu hút được người mua, đặc biệt trong điều kiện lạm phát còn ở mức hai con số thì người mua sẽ không tin tưởng vào việc mua trái phiếu Chính phủ vì phải chịu lãi suất âm (-) + Cơ chế lãi suất thiếu sự đồng bộ, tỉ lệ lãi suất chưa hợp lý đối với từng công cụ huy động, gây ra sự chồng chéo, cạnh tranh giữa các hình thức phát hành. + KBNN Hà Tây cũng như hầu hết các địa phương khác, khả năng phát hành trái phiếu kho bạc còn gặp khó khăn - đây chính là sự cạnh tranh giữa phát hành trái phiếu Chính phủ và kỳ phiếu của các NHTM mà điều chủ yếu là lãi suất. Về hình thức trái phiếu Chính phủ: Tuy đã được cải tiến, thay đổi nhiều song chủ yếu vẫn là trái phiếu có ghi tên người mua, được thanh toán tại KBNN phát hành, vì vậy, việc mua bán và chuyển nhượng là rất khó khăn, phức tạp. Khối lượng vốn huy động được chủ yếu tập trung dưới hình thức tín phiếu ngắn hạn, trongkhi đó hình thức phát hành của các NHTM lại đa dạng và có “tính lỏng” cao hơn. Về tổ chức phát hành: KBNN Hà Tây đã tổ chức phát hành nhiều loại tín phiếu, trái phiếu với nhiều đợt khác nhau, nhưng vì đang ở trong giai đoạn non trẻ nên cách phát hành còn dè dặt, nhiều khi trái phiếu Chính phủ vừa làm quen với người mua thì đã bị dừng phát hành. Việc tổ chức phát hành còn bị động, phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng vốn của NSNN dẫn đến nhiều khi phải huy động trong thời điểm lượng tiền mặt nhàn rỗi trong dân cư thấp (ví dụ: dịp cuối năm âm lịch). Do vậy, phải có nhiều biện pháp kích thích như: trả lãi trước, làm cho lãi suất tăng (nhưng lại là gánh nặng cho NSNN). Chưa có sự quan tâm đúng mức và nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò của từng công cụ cho đầu tư phát triển kinh tế, chưa có chiến lược huy động vốn lâu dài trên địa bàn tỉnh. Về kỳ hạn trái phiếu: + Việc phát hành tín phiếu là hợp lý, phù hợp với dân cư trên địa bàn tỉnh nhưng lại gây khó khăn đối với việc huy động vốn cho các công trình lớn. + Chưa có sự phối hợp chặt chẽ và chỉ đạo thống nhất giữa hai ngành Tài chính và Ngân hàng trong việc phát hành mặt bằng lãi suất, do đó đã có một bộ phận tiền mặt di chuyển giữa Ngân hàng và Kho bạc do chênh lệch lãi suất gây nên. + Việc huy động vốn ở KBNN các huyện chưa đạt hiệu cao, mà chỉ tập trung chủ yếu ở kho bạc tỉnh. + Mạng lưới huy động vốn trong tỉnh chưa được mở rộng, sự phối kết hợp giữa Tài chính – Kho bạc – Thuế trong công tác huy động vốn còn thiếu chặt chẽ, chưa tích cực; công tác thông tin tuyên truyền, vận động dân chúng mua trái phiếu còn bị hạn chế. Do vậy, nguồn vốn nhàn rỗi của dân cư trên điạ bàn tỉnh chưa được tổ chức huy động một cách thường xuyên, triệt để. Tóm lại: Trong thời gian qua, công tác huy động vốn thông qua trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây đã đạt được một số kết quả nhất định. Lượng vốn huy động được qua các năm đều tăng, điều này chứng tỏ sự cố gắng của KBNN Hà Tây trong công tác huy động vốn. Bên cạnh đó cũng còn một số hạn chế, do vậy cần phải có những giải pháp góp phần hoàn thiện cơ chế huy động vốn thông qua trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây để huy động tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư trên địa bàn tỉnh cho NSNN và cho đầu tư phát triển kinh tế. Biểu tổng hợp I Tiêu thức Phát hành Thanh toán Công trái Trái phiếu Tổng số Công trái Trái phiếu Tổng số 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Nguồn số liệu; Kho bạc Nhà nước tỉnh Hà Tây các năm 1996-2002 Biểu tổng hợp II Tiêu thức Tổng phát hành Tổng thanh toán Kho bạc tỉnh Các huyện Kho bạc tỉnh Các huyện 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Nguồn số liệu; Kho bạc Nhà nước tỉnh Hà Tây các năm 1996-2002 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây Mục tiêu của Đảng và Nhà nước đến năm 2010 phấn đấu tăng nhanh tốc độ phát triển kinh tế khoảng 7,2%/năm, thu nhập quốc dân bình quân đầu người 600&/năm. Để đạt được chỉ tiêu này thì vốn đóng vai trò quyết định. Nhiệm vụ đặt ra trong chiến lược phát triển kinh tế là phải huy động được một lượng vốn khoảng 58 tỉ $, dự tính huy động nguồn vốn trong nước chiếm khoảng 60% - tức khoang 35 tỉ $. Đây là mộ thách thức rất lớn, trong khi vốn NSNN có hạn thì yêu cầu huy động vốn trong dân, phát huy mọi nguồn vốn trong nước là vô cùng cấp thiết. Do vậy, nhiệm vụ đặt ra với hệ thống KBNN nói chung rất nặng nề, KBNN đóng vai trò chủ yếu trong việc huy động vốn mà Chính phủ giao cho. Trong quá trình làm việc thực tế tại KBNN Hà Tây, trên cơ sở những thành quả và những tồn tại của công tác này, tôi xin mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị có thể nâng cao hiệu quả công tác huy động vốn ở KBNN Hà Tây. Các quan điểm trong công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây Quan điểm huy động vốn ở KBNN Hà Tây cũng hướng theo quan điểm huy động vốn của ngành KBNN nói chung, đó là: Xác định công tác huy động vốn dưới hình thức phát hành trái phiếu Chính phủ là một bộ phận không thể thiếu trong hoạch định chính sách quốc gia + Xuất phát từ vai trò quan trọng của công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ của hệ thống KBNN và nhu cầu vốn cho ngân sách và cho đầu tư phát triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay + Hoạt động huy động vốn thể hiện vai trò quản lý Nhà nước đối với nền kinh tế thị trường, từ đó coi hoạt động huy động vốn của KBNN là một trong những nhiệm vụ chính yếu của hệ thống KBNN. + Trên cơ sở xác định vị trí trọng yếu của công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ, cần phải có giải pháp có tính thực thi cao để tổ chức hoàn thành nhiệm vụ được giao một cách triệt để. Việc phát hành trái phiếu Chính phủ của hệ thống KBNN được đặt trong mối quan hệ thống nhất với hoạt động huy động vốn của hệ thống Ngân hàng. Từ quan điểm này giải quyết tốt mối quan hệ giữa KBNN với hệ thống Ngân hàng và góp phần thực hiện tốt các vấn đề sau: + Đảm bảo thực hiện các chính sách Tài chính – Tiền tệ của Nhà nước + Đảm bảo sự phát triển ổn định của thị trường vốn. + Là nhân tố thúc đẩy sự và phát triển của thị trường chứng khoán. Cần xác định đúng vị trí, vai trò của trái phiếu Chính phủ, tham gia vào quá trình phát triển của thị trường chứng khoán ở Việt Nam + Cần xác định rõ huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ là công cụ quan trọng để huy động vốn cho đầu tư phát triển kinh tế và cho NSNN, đáp ứng nhu cầu chi tiêu cấp bách của Nhà nước. + Trái phiếu Chính phủ là hàng hoá chủ yếu cho phép Nhà nước tham gia quản lý, điều hành thị trường chứng khoán theo định hướng của Nhà nước. Theo kinh nghiệm của các nước có thị trường chứng khoán phát triển thì “hàng hoá” chủ yếu trên thị trường chứng khoán phải là cổ phiếu, còn đối với nước ta thì trái phiếu Chính phủ lại giữ vai trò này, đặc biệt là các loại tín phiếu kho bạc. Đây là “hàng hoá” chủ yếu cho thị trường chứng khoán hoạt động ở Việt Nam. Trái phiếu Chính phủ không chỉ trở thành công cụ vay vốn của Nhà nước mà còn là công cụ của chính sách Tài chính – Tiền tệ. Về mục tiêu: Công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây thực hiện theo định hướng, các mục tiêu của KBNN TƯ đề ra. Để hoàn thiện cơ chế huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ, hệ thống KBNN cần hướng vào các mục tiêu sau: Trái phiếu Chính phủ là công cụ chủ đạo tham gia hoạt động thị trường chứng khoán, thị trường vốn. Làm lành mạnh hoá nền Tài chính, lành mạnh tình hình tiền tệ, thị trường vốn trong và ngoài nước, khai thông quá trình lưu thông vốn ra thị trường quốc tế bằng cách phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường vốn quốc tế. Để thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và quá trình phát triển của thị trường chứng khoán thì phải tạo được sự hội nhập thị trường vốn trong nước và quốc tế. ở nhiều nước, việc vay nước ngoài qua thị trường vốn ngoài nước là việc làm đã có từ lâu, thông qua việc phát hành các loại giấy tờ có giá như: trái phiếu Chính phủ, kỳ phiếu ngân hàng,... tại các thị trường tiền tệ, thị trường vốn quốc tế. ở nước ta chưa có hình thức huy động này, có nhiều lý do dẫn đến tình hình trên. Một trong các lý do đó là nền kinh tế của chúng ta mới trong quá trình vận hành theo cơ chế thị trường, nền kinh tế còn kém phát triển, uy tín trên trường quốc tế còn khiêm tốn, thu nhập bình quân đầu người mới đạt trên 200$/năm. Nhưng huy động vốn trên thị trường quốc tế có nhiều ưu đãi như: chủ động vay và sử dụng vốn không bị lệ thuộc vào điều kiện của người cho vay (nhất là các điều kiện về chính trị); có khả năng huy động khối lượng vốn lớn, thời gian vay dài lại có thể mua bán được trên thị trường. Hiện nay, theo đánh giá của các nhà đầu tư quốc tế, Việt Nam đang có điều kiện thuận lợi để phát hành trái phiếu ra thị trường vốn quốc tế. Việt Nam có sự ổn định về chính trị, có nguồn tài nguyên phong phú, nguồn nhân lực dồi dào, tỉ lệ tăng trưởng kinh tế khá cao, lạm phát đã được kiềm chế, giá trị đồng Việt Nam và tỉ giá hối đoái tương đối ổn định, tỉ lệ bội chi NSNN so với GDP được thu hẹp. Việt Nam lại nằm trong khu vực châu á Thái Bình Dương, là khu vực năng động, có luật đầu tư nươc ngoài cởi mở. Đặc biệt, Việt Nam là thành viên chính thức của khối ASEAN và bình thường hoá quan hệ với Mỹ. Quan hệ kinh tế quốc tế của Việt Nam được mở rộng và có xu hướng phát triển tốt. Đây là nhân tố tạo sự tin tưởng cho các nhà đầu tư quốc tế thông qua mua trái phiếu của Việt Nam. Hay nói cách khác, cho tới nay, chúng ta đã có được một số tiền đề thuận lợi tạo điều kiện cho việc phát hành trái phiếu ra thị trường vốn nước ngoài, mở ra một khả năng mới cho việc huy động vốn đầu tư gián tiếp, phục vụ cho đường lối phát triển kinh tế của đất nước trước mắt cũng như lâu dài. Việc phát hành trái phiếu ra thị trường vốn quốc tế mà trước mắt là trái phiếu Chính phủ sẽ tạo điều kiện để Việt Nam tham gia vào thị trường vốn nước ngoài, đẩy nhanh hơn nữa quá trình phát triển của thị trường chứng khoán ở Việt Nam. Lãi suất trái phiếu Chính phủ dần trở thành chuẩn mực để xác định lãi suất cho vay và huy động vốn của hệ thống Ngân hàng và các tổ chức tín dụng khá0c. Hoạt động huy động vốn Chính phủ phải trở thành một hoạt động thường xuyên, đều đặn và là một cầu nối để đi đến hoạt động của thị trường chứng khoán. Trái phiếu Chính phủ phải phát hành liên tục, phải là công cụ để thực hiện chính sách thị trường mở - đây là một trong những công cụ quan trọng nhất của chính sách Tiền tệ trong cơ chế thị trường. Thực tế trên thị trường vốn ngắn hạn vẫn chiếm tỉ lệ lớn trong cơ cấu vốn huy động của Ngân hàng và KBNN. Những người đầu tư gửi vào Ngân hàng hoặc KBNN liên tục sẽ thành trung hạn hoặc dài hạn. Nếu kiềm chế lạm phát ở mức có thể kiểm soát được thì người mua tín phiếu, trái phiếu Kho bạc sẽ yên tâm với lãi suất và khoản vốn mà họ đã đầu tư. Sau đó Nhà nước sẽ đưa dần thành các khoản tiền gửi dài hạn có chế độ ưu đãi và có lãi suất cao hơn ngắn hạn. Từ đó tạo ra sự sôi động của thị trường tiền tệ, góp phần thúc đẩy quá trình phát triển của thị trường chứng khoán. Phát huy thế mạnh của KBNN, ngành kho bạc có hệ thống tổ chức hoàn chỉnh, có mặt trên khắp cả nước, có cơ sở vật chất tương đối đầy đủ với số nhân lực đông đảo, đội ngũ cán bộ có khả năng tiếp thu nhanh; cần phát huy năng lực bộ máy này trong công tác huy động vốn để huy động tối đa tiềm lực về nguồn vốn trong nước, nước ngoài, các tổ chức kinh tế xã hội, khắc phục các khuyết tật của nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN. + KBNN là cơ quan trực tiếp quản lý quỹ NSNN. + Trong điều kiện nươc ta hiện nay, cơ sở vật chất còn nghèo. Vì vậy tiết kiệm là vấn đề quan trọng, cần phải thực hiện trong mọi lĩnh vực. Trong công tác huy động vốn cũng vậy, chúng ta cần phải tận dụng tối đa cơ sở vật chất kỹ thuật của hệ thống KBNN. Có thể phát hành trái phiếu Chính phủ dưới nhiều hình thức khác nhau như thông qua các đại lý, đấu thầu qua NHNN, các tổ chức Tài chính song không nên lãng phí năng lực của hệ thống kho bạc, phải phát huy hơn nữa thế mạnh của ngành, tránh được sự lệ thuộc vào các yếu tố bên ngoài. Cụ thể, mục tiêu công tác huy động vốn cho NSNN và đầu tư phát triển giai đoạn 2001 – 2010 của hệ thống KBNN là: + Mở rộng quy mô và tăng nhịp độ khai thác các nguồn vốn trong nước, trọng tâm là các nguồn vốn trong dân cư, dưới nhiều hình thức như: phát hành liên tục các loại trái phiếu Chính phủ (kể cả công trái xây dựng tổ quốc), trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu Công ty, mở sổ tiền gửi tiết kiệm trung và dài hạn, phấn đấu đạt mức huy động tối thiểu 5%/GDP hàng năm (khoảng 15.000 đến 20.000 tỉ đồng/năm) + Nâng dần thời hạn và giảm dần lãi suất trái phiếu Chính phủ. Trong những năm 2000-2005 chủ yếu phát hành trái phiếu kỳ hạn 5 – 10 năm. Từ năm 2006 trở đi, khi thị trường chứng khoán hoạt động ổn định, chủ yếu phát hành các loại trái phiếu trung và dài hạn (10 năm trở lên). Các loại tín phiếu ngắn hạn sẽ được phát hành qua NHNN để triển khai nghiệp vụ thị trường mở và phối hợp thực hiện chính sách tiền tệ. + Hoàn thiện cơ chế chính sách và luật pháp thuộc lĩnh vực huy động vốn. Các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây. Trước tiên tôi xin nêu một số giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế huy động vốn Chính phủ của hệ thống KBNN nói chung, đó là: Huy động vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển kinh tế trở thành chỉ tiêu pháp lệnh: Việc phát hành trái phiếu Chính phủ được thể chế thành văn bản pháp luật ở mức độ cao hơn hiện nay. Cơ chế tổ chức phát hành phải được quy định bằng các nghị định, pháp lệnh, thông tư cụ thể. Quyền hạn của các cơ quan phải được quy định rõ ràng, tránh sự cạnh tranh chồng chéo trong công tác huy động vốn. Hai hệ thống KBNN và Ngân hàng cần có các văn bản pháp luật quy định rõ quyền hạn, lợi ích của hệ thống. Ngoài ra, trong từng hệ thống cần có các quy định riêng về từng quyền hạn, nghĩa vụ của các cơ quan có liên quan như: Chính phủ, chính quyền địa phương đối với công tác huy động vốn. Trong năm 1994, chúng ta đã có nghị định 72 CP quy định về việc phát hành trái phiếu Chính phủ. Ngày 10/02/1995, ban hành thông tư liên bộ số 01 TC-NHNN của liên bộ Tài chính – Ngân hàng Nhà nước về việc hướng dẫn tổ chức đấu thầu tín phiếu KBNN qua NHNN, trong đó đã quy định rõ quy chế phát hành cũng như quyền hạn, trách nhiệm của đối tượng liên quan. Nói chung về mặt Pháp luật, chúng ta cũng đã từng bước hoàn thiện. Bên cạnh đó cũng còn không ít những sơ hở, do vậy cần phải có các văn bản chặt chẽ hơn, cụ thể hơn; có như vậy công tác huy động vốn mới tạo ra khả năng: + Đạt được tính Pháp lý về chỉ tiêu huy động vốn, từ đó sẽ giúp cho Bộ Tài chính phối hợp với NHNN, các bộ, các ngành có liên quan, xây dựng các chính sách huy động vốn thích hợp trong từng thời kỳ cụ thể. + Kế hoạch huy động vốn hàng năm và chủ động thời gian trong công tác triển khai thực hiện. Về cơ chế phát hành: Cơ chế phất hành cần phải phù hợp với cơ chế đổi mới của nền kinh tế, phù hợp với các quy luật của nền kinh tế thị trường. Các loại tín phiếu, trái phiếu phát hành có thể trao đổi mua bán, chuyển nhượng, thừa kế, thanh toán thuận lợi cho người sở hữu. Nó được mua bán tự do trên thị trường như một loại hàng hoá thông thường, đối với loại ký danh vẫn tiếp tục phát hành nhưng cần đơn giản hoá về thủ tục chuyển đổi và thanh toán. Đa dạng hoá các loại trái phiếu Chính phủ: phát hành các loại trái phiếu trong và ngoài nước, trái phiếu vô danh, trái phiếu ghi danh, trái phiếu ghi sổ, chứng chỉ, trái phiếu đầu tư cho các công trình cụ thể. Kết hợp đồng thời hai phương thức phát hành: bán lẻ các loại trái phiếu có in sẵn mệnh giá với lãi suất cố định và bán theo phương thức chiết khấu, bảo đảm cho các loại trái phiếu của một đợt phát hành có cùng một ngày đáo hạn, cùng một mức lãi suất nhằm tạo điều kiện cho các loại trái phiếu có thể niêm yết, giao dịch trên thị trường chứng khoán. Phát hành trái phiếu (chủ yếu loại trung hạn và dài hạn) theo phương thức bán buôn thông qua các tổ chức bảo lãnh, môi giới phát hành hoặc đấu thầu qua trung tâm giao dịch chứng khoán. Trong tương lai, đây là những kênh phát hành chủ yếu nhằm tạo ra các hàng hoá đủ tiêu chuẩn để niêm yết trên thị trường chứng khoán. Đối với công tác đấu thầu: cần mở rộng phạm vi đấu thầu, không bó hẹp chỉ là các NHTM, các chi nhánh NHNN như hiện nay mà cần mở rộng ra các quỹ tín dụng, quỹ đầu tư, quỹ bảo hiểm, tiến hành đấu thầu nhiều loại trái phiếu, duy trì ổn định thị trường đấu thầu. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy về phát hành trái phiếu Chính phủ. Trước mắt, sau khi Chính phủ ban hành nghị định mới thay thế nghị định 72 CP ngày 26/07/1994 về phát hành trái phiếu Chính phủ thì Bộ Tài chính cùng với NHNN và Uỷ ban chứng khoán Nhà nước phối hợp chặt chẽ với nhau để đảm bảo tính kịp thời và đồng bộ, tạo điều kiện cho các đơn vị triển khai thuận lợi. Mở rộng hình thức phát hành: Phát hành trực tiếp qua hệ thống KBNN, để phát huy thế mạnh của hệ thống này, tận dụng cơ sở vật chất và con người của toàn hệ thống, tổ chức phát hành thường xuyên, đều đặn qua hệ thống KBNN. Hơn nữa huy động vốn với hình thức phát hành trực tiếp qua hệ thống KBNN là biện pháp thực hiện chính sách Tài chính và Tiền tệ, kiềm chế lạm phát. Tổ chức đấu thầu tín phiếu kho bạc qua NHNN là phương thức phù hợp với cơ chế kinh tế mới - cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Tổ chức phát hành thông qua các đại lý, hình thức này sẽ mở rộng được phạm vi phát hành, nâng cao khối lượng tín phiếu phát hành. Về mặt lãi suất: Lãi suất trái phiếu Chính phủ phải trở thành lãi suất chủ đạo, là trụ cột cho việc xác định lãi suất của các tổ chức tín dụng khác và lãi suất của hệ thống Ngân hàng. Lãi suất trái phiếu, tín phiếu - đây là giải pháp quan trọng nhất trong các giải pháp. Lãi suất là yếu tố rất nhạy cảm, nó chứa đựng không chỉ nội dung kinh tế mà còn về cả tâm lý. Yếu tố lãi suất là rất quan trọng, nó ảnh hưởng đến tâm lý người mua, quyết định đến hiệu quả của công tác huy động vốn, nhât là đối với nước ta, biến động về giá cả còn thường xuyên xảy ra, tốc độ lạm phát còn chưa kiểm soát được. Nguyên tắc cần xem xét khi định ra lãi suất trái phiếu Chính phủ: Lãi suất dài hạn cao hơn trung hạn và lãi suất trung hạn cao hơn ngắn hạn. Lãi suất không thể quá thấp, gây thiệt thòi cho các nhà đầu tư, càng không thể quá cao sẽ là gánh nặng cho Chính phủ. Bên cạnh đó, việc xác định lãi suất trái phiếu Chính phủ còn phải dựa trên giá thị trường. Lãi suất cần phải được điều chỉnh kịp thời khi thị trường có sự thay đổi, biến động thay đổi lãi suất rõ rệt. Xuất phát từ nguyên tắc xác định lãi suất, cần phải xây dựng lãi suất trái phiếu Chính phủ phù hợp với lãi suất thị trường, đảm bảo lãi suất luôn dương (+). Lãi suất trái phiếu Chính phủ phải được quy định, khống chế chứ không thả nổi bởi vì trong điều kiện nước ta hiện nay chưa thể tự do hoá lãi suất vì việc này sẽ gây tác hại không nhỏ cho nền kinh tế, chỉ khi nào nền kinh tế ổn định, Pháp luật đầy đủ, pháp chế chặt chẽ, ý thức pháp luật của mọi tầng lớp trong xã hội cao thì có thể thả nổi lãi suất. Còn trong giai đoạn hiện nay, việc khống chế khung lãi suất là cần thiết. Về đối tượng vay: Phải tăng cường huy động vốn ở cả hai khu vực: Ngân hàng, các tổ chức Tài chính và dân để giải quyết nhu cầu vay cho NSNN. Khi cấp bách, cần phải dựa vào hình thức vay qua Ngân hàng. Hình thức này có thể tập trung một lượng vốn lớn trong một thời gian ngắn. Nhưng huy động vốn bằng phương thức đấu thầu là nguyên nhân tiềm tàng làm bùng nổ lạm phát. Huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu trực tiếp qua KBNN thì thực sự thu hút được tiền nhàn rỗi trong lưu thông và kiềm chế lạm phát, sử dụng có hiệu quả năng lực của hệ thống KBNN nhưng thời hạn vay lại kéo dài. Đối với vay dân, một vấn đề quan trọng là phải tạo được lòng tin cho họ, để họ đặt niềm tin vào Nhà nước và yên tâm với đồng vốn đầu tư của mình. Phải đảm bảo một cách tốt nhất quyền lợi của người mua trái phiếu, tín phiếu kho bạc vì đây là yếu tố quan trọng, đảm bảo Nhà nước giữ được chữ tín với nhân dân. Đảm bảo an toàn, bí mật cho người mua, thực hiện quán triệt việc vay trả đúng hạn và tạo thuận lợi cho người mua muốn rút đúng hạn. Chú trọng công tác tuyên truyền: Phải tuyên truyền, vận động rộng rãi trong quần chúng nhân dân. Làm cho nhân dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của công tác huy động vốn trong nước và làm quen dần với các loại trái phiếu Chính phủ. Làm thế nào để người dân thấy được lợi ích của việc mua trái phiếu, gây được lòng tin đối với người mua. Qua công tác tuyên truyền cần nói rõ ý nghĩa của việc mua trái phiếu đối với đất nước. Công tác tuyên truyền là rất quan trọng. Một người có tiền, khi hiểu được ý nghĩa của việc mua trái phiếu đối với đât nước, với xã hội thì sẵn sàng tham gia vì nhân dân ta có truyền thống yêu nước nồng nàn từ bao đời nay. Trong nền kinh tế thị trường, cần phải có các hình thức thông tin, quảng cáo thích hợp để mọi tổ chức và cá nhân đều hiểu biết rõ về các hình thức chứng khoán, cơ chế phát hành, niêm yết, giao dịch. Đặc biệt là những quy định về quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ của các đối tác có liên quan như: nhà phát hành, các tổ chức, cá nhân đầu tư vào kinh doanh chứng khoán. Đào tạo bồi dưỡng cán bộ Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của hệ thống KBNN nói chung và chức năng huy động vốn nói riêng, trong thời gian tới cần phải chú trọng hơn nữa đối với công tác cán bộ, nâng cao chất lượng cán bộ, nâng cao số lượng cán bộ có trình độ đại học ở các KBNN huyện. Tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, phấn đấu để mọi cán bộ trong ngành đều được đào tạo. Mở các lớp tập huấn nâng cao nghiệp vụ đấu thầu, nâng cao kiến thức về thị trường chứng khoán. Có như vậy mới thực hiện tốt nhiệm vụ nặng nề của toàn ngành nói chung và nhiệm vụ huy động vốn nói riêng trong thời gian tới. Từ đó các giải pháp để hoàn thiện cơ chế huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây là: Về mặt lãi suất: Lãi suất trái phiếu Chính phủ là giải pháp quan trọng nhất, ảnh hưởng quyết định đến hiệu quả huy động vốn của KBNN Hà Tây trên địa bàn tỉnh, yếu tố hấp dẫn dân cư mua trái phiếu chính là lãi suất. Do vậy, trên cơ sở lãi suất trái phiếu do KBNN TƯ quy định, KBNN Hà Tây phải so sánh với lãi suất huy động vốn của các Ngân hàng trong tỉnh và với yếu tố lạm phát để biết được loại tín phiếu – trái phiếu nào hấp dẫn người mua hơn. Từ đó mới có thể huy động tối đa nguồn vốn trong dân cư qua từng đợt phát hành. Khi KBNN TƯ thay đổi lãi suất thì KBNN Hà Tây cần thông báo đến các đối tượng mua trái phiếu, đồng thời chỉ đạo các kho bạc huyện thực hiện tốt chủ chương này để thu hút dân cư trên địa bàn mua trái phiếu . Về cơ chế phát hành: Cơ chế phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây phải tuân theo cơ chế chung của hệ thống, phù hợp với cơ chế đổi mới của nền kinh tế và phù hợp với điều kiện kinh tế của tỉnh Hà Tây. Cần đặc biệt chú trọng việc phát hành trái phiếu Chính phủ vô danh vì loại này có thể trao đổi, mua bán, chuyển nhượng, thừa kế, thanh toán thuận tiện cho người sở hữu. Loại trái phiếu này hấp dẫn người mua nên cần có cơ chế phát hành và thanh toán thích hợp trong toàn hệ thống KBNN. Đối với trái phiếu Chính phủ ghi danh, KBNN Hà Tây cần đơn giản hoá thủ tục chuyển đổi, thanh toán nhưng vẫn đảm bảo chính xác, đúng qui trình. Cơ chế phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây cần được hoàn thiện để tăng cường tính pháp lý và khả năng thực thi cho công tác huy động vốn hiện nay. Tăng cường trách nhiệm của các ngành, các cấp đối với công tác phát hành trái phiếu Chính phủ, đồng thời tăng cường kiểm soát quá trình sử dụng vốn nhằm tránh thất thoát và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Cần xây dựng cơ chế và hình thành các trung tâm giao dịch mua bán và chiết khấu các loại trái phiếu Chính phủ, trên cơ sở đó khuyến khích và tạo điều kiện cho các Ngân hàng, các doanh nghiệp mở rộng quy mô phát hành và giao dịch các loại trái phiếu, cố phiếu. Hiện nay, KBNN Hà Tây mới chỉ tiến hành phát hành trực tiếp qua KBNN nên cần đặc biệt chú trọng hình thức phát hành này để phát huy thế mạnh, tận dụng cơ sở vật chất, con người của tất cả các KBNN trong tỉnh, đặc biệt là đối với văn phòng KBNN tỉnh là đơn vị chỉ đạo phát hành. Xác định phát hành trực tiếp qua KBNN là hình thức phát hành chủ yếu nên cần tổ chức tốt công tác phát hành trực tiếp nhằm huy động tối đa nguồn vốn nhàn rỗi của dân cư trong tỉnh cho NSNN và cho đầu tư phát triển kinh tế, hơn nữa huy động vốn dưới hình thức này góp phần thực hiện chính sách Tài chính – Tiền tệ, kiềm chế lạm phát. Trong thời gian tới, KBNN Hà Tây nên tổ chức phát hành trái phiếu thông qua các đại lý vì hình thức này sẽ mở rộng được phạm vi phát hành, từ đó sẽ huy động được nhiều vốn hơn. Do vậy, việc mở rộng hình thức phát hành ở KBNN Hà Tây là hết sức cần thiết đối với công tác huy động vốn. Đối tượng mua trái phiếu Chính phủ là do tự nguyện, chủ yếu là dân cư trên địa bàn thị xã, thị trấn. Do vậy cần tập trung vào các đối tượng này, mặt khác cũng cần có biện pháp để bắt buộc một số đối tượng mua trái phiếu Chính phủ như: các doanh nghiệp Nhà nước có doanh số hoạt động lớn để làm ăn có lãi, vốn nhàn rỗi sử dụng vào mục đích kinh doanh không hết (bưu điện, điện lực, các Công ty XNK, Công ty Bảo hiểm, Công ty sổ xố, các NHTM,...) và một số doanh nghiệp tư nhân lớn. Nếu huy động được ở các đối tượng này thì tỉ trọng huy động vốn sẽ là rất lớn. KBNN các huyện cần có biện pháp huy động có hiệu quả hơn nguồn vốn trong dân cư ở vùng núi cao (Ba Vì). Trong việc phát hành trái phiếu Chính phủ, để huy động được tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư trước hết phải tạo được lòng tin trong dân, làm sao để người dân tin vào kho bạc và từ đó yên tâm gửi tiền và được đảm bảo khi rút tiền ra lãi là lãi thực. Đảm bảo thanh toán đầy đủ, kịp thời cả gốc và lãi khi đến hạn ở tất cả các KBNN trong tỉnh. Trong thanh toán trước hạn, thủ tục phải đơn giản, dễ dàng, thuận tiện. Đảm bảo bí mật, an toàn cho người mua - đây được coi là một nguyên tắc đối với cán bộ kho bạc. Về công tác tuyên truyền: Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động rộng rãi trong dân chúng trên địa bàn tỉnh. Đối với loại trái phiếu, tín phiếu có ý nghĩa chính trị, huy động bằng cách bắt buộc thì kho bạc phải giải thích đến mọi người dân, làm cho họ hiểu rằng: huy động vốn tuy mang tính bắt buộc, vận động chính trị như là một nghĩa vụ đóng góp xây dựng tổ quốc đối với mọi người dân. Tính bắt buộc của việc mua trái phiếu Chính phủ khác hẳn với tính bắt buộc của các công cụ khác như: thuế, phí, lệ phí – nó nhẹ nhàng hơn vì nó có hoàn trả và có lợi ích kinh tế. Cần có những thông tin chi tiết, cụ thể về từng đợt phát hành mà quan trọng là thông tin về thời hạn và lãi suất để thu hút sự chú ý của dân chúng. Mỗi cán bộ, mỗi nhân viên trong KBNN Hà Tây phải là một tuyên truyền viên tích cực, năng động trong công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ, có như vậy người dân có tiền mới tin tưởng và mua trái phiếu Chính phủ. Tăng cường phối hợp giữa kho bạc tỉnh và Đài phát thanh truyền hình trên địa bàn tỉnh để có những thông tin nhanh nhất, đầy đủ nhất trên truyền hình về những đợt phát hành trái phiếu Chính phủ. Đẩy mạnh việc thông tin quảng cáo theo định kỳ phát hành trái phiếu kho bạc trên báo Hà Tây, tăng cường công tác thông tin tuyên truyền từ tỉnh đến huyện để người dân hiểu rõ và từ đó góp phần huy động tối đa, kịp thời nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư trên toàn địa bàn. Đối với công trái xây dựng tổ quốc phải kết hợp với các Sở, ban ngành, mặt trận tổ quốc, các tổ chức đoàn thể, các cơ quan thông tin đại chúng tại điạ phương để tổ chức triển khai vận động, tuyên truyền sâu rộng đến tận các cơ quan, các tổ chức kinh tế, lực lượng vũ trang, các doanh nghiệp quốc doanh và ngoài quốc doanh, các tầng lớp nhân dân về mục đích ý nghĩa của công trái xây dựng tổ quốc. Có như thế mới có thể huy động nhanh nhất và hiệu quả nhất các nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư, hoàn thành xuất sắc mục tiêu huy động vốn trên điạ bàn tỉnh Hà Tây. Đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ: Để thực hiện tốt chức năng và nhiệm vụ của mình và chức năng huy động vốn nói riêng, trong thời gian tới, KBNN Hà Tây cần phải chú trọng đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ hơn nữa. Đa số cán bộ văn phòng KBNN đều có trình độ đại học, nhưng ở các kho bạc huyện, số cán bộ có trình độ đại học vẫn chiếm một tỉ trong chưa cao trên tổng số cán bộ công viên chức của kho bạc huyện nên cần tổ chức nâng cao trình độ nghiệp vụ nói chung và cho công tác huy động vốn nói riêng để công chức, viên chức KBNN nắm vững chế độ, hiểu biết sâu sắc về công tác huy động vốn. Tổ chức cho cán bộ công nhân viên chức KBNN Hà Tây hiểu biết nghệ thuật giao tiếp văn minh hiện đại, tôn trọng khách hàng, tận tình hướng dẫn khách hàng, lời lẽ chân thành, cởi mở. Đây là vấn đề phải đặt thành tiêu chuẩn đạo đức, phẩm chất của những cán bộ luôn tiếp xúc với khách hàng. Đòi hỏi cán bộ của kho bạc trong bất cứ lúc nào cũng sẵn sàng tiếp dân, đón nhận nguyện vọng của dân và giải thích cho dân về chính sách, chế độ của Nhà nước, đặc biệt là đối với cơ chế huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ. Có như vậy mới thực hiện tốt nhiệm vụ của KBNN nói chung và nhiệm vụ huy động vốn nói riêng trong thời gian tới, mới huy động được tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư trên địa bàn tỉnh Hà Tây cho NSNN và cho đầu tư phát triển kinh tế, hoàn thành nhiệm vụ huy động vốn mà KBNN TƯ giao cho trên địa bàn tỉnh, góp phần thực hiện tốt mục tiêu, chiến lược của toàn ngành KBNN./. Kết luận Trong thời gian qua, cùng với nền kinh tế cả nước, nền kinh tế tỉnh Hà Tây đã bắt đầu có sự tăng trưởng, bước đầu ra khỏi khủng hoảng kinh tế. Tốc độ phát triển ngày càng tăng, đời sống của nhân dân các dân tộc trong tỉnh ngày càng được cải thiện. Cùng với sự đổi mới kinh tế trong lĩnh vực Tài chính của tỉnh cũng được thay đổi đáng kể, đặc biệt là sự ra đời của KBNN Hà Tây với chức năng quản lý quỹ NSNN và trong đó có chức năng quan trọng là huy động vốn. Từ khi ra đời cho đến nay, KBNN Hà Tây luôn đảm nhận tốt chức năng huy động vốn, khắc phục những khuyết tật của thị trường. Về lý luận và thực tế đã chứng minh KBNN Hà Tây ra đời là hoàn toàn cần thiết và có đủ khả năng, điều kiện thực hiện hoạt động huy động vốn mà KBNN TƯ giao cho trên địa bàn tỉnh Hà Tây. Trong những năm qua, KBNN Hà Tây đã tổ chức tốt công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ trên địa bàn tỉnh Hà Tây, đã huy động được một lượng vốn khá lớn cho NSNN và cho đầu tư phát triển, góp phần điều hoà lưu thông tiền tệ, ổn định lạm phát. Tuy nhiên, trong thực tế, huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây vẫn còn có những khó khăn, lúng túng cả về cơ chế lẫn phương pháp. Trong giai đoạn tới, để đáp ứng nhu cầu vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển kinh tế, nhiệm vụ huy động vốn của KBNN Hà Tây cũng khá nặng nề, do vậy cần phải có giải pháp phù hợp nhằm hoàn thiện cơ chế huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ. KBNN Hà Tây phải làm thế nào để khai thác tối đa các nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư trên địa bàn tỉnh - đó cũng chính là mục đích của khoá luận tốt nghiệp này. Trong khoá luận tốt nghiệp này, tôi đã mạnh dạn nêu lên một số ý kiến nhằm góp phần thực hiện tốt hơn công tác huy động vốn ở KBNN Hà Tây. Song đó chỉ là ý kiến chủ quan của bản thân tối, chắc chắn chưa thể đầy đủ và chính xác. Kính mong sự đóng góp của các thầy cô giáo để khoá luận được hoàn thiện hơn. Danh mục tài liệu tham khảo Thông tin khoa học Tài Chính Bộ Tài Chính Thời báo Tài Chính Bộ Tài Chính Quyết định số 17/1999 QĐ-BTC Bộ Tài Chính Các chính sách huy động vốn phục vụ Bộ Tài Chính công nghiệp hoá, hiện đại hoá Nghị định 25 CP Chính Phủ Thông tư số 56/1999 TT – BTC Bộ Tài Chính Đổi mới cơ chế huy động vốn KBNN TƯ Quyết định 288 TC/KBNN Bộ Tài Chính Quyết định 432 TC/KBNN Bộ Tài Chính Quyết định 433 TC/BNN Bộ Tài Chính Tạp chí KBNN KBNN TƯ Tạp chí Ngân hàng NHNN TƯ