Kinh tế học về phiếu mua hàng và khấu trừ giá

Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 1 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Ñònh giaù trong ñieàu kieän coù söùc maïnh thò tröôøng Caùc nội dung chính  Phaân bieät giaù caáp moät, caáp hai, caáp ba  Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm vaø ñònh giaù luùc cao ñieåm  Giaû caû hai phaàn  Quaûng caùo Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 2 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Phaân bieät giaù laø gì?  Phaân bieät giaù laø vieäc baùn moät haøng hoùa vôùi nhöõng möùc giaù khaùc nhau cho:  nhöõng ngöôøi (nhoùm ngöôøi) tieâu duøng khaùc nhau  nhöõng khoái löôïng tieâu duøng khaùc nhau, vaø  nhöõng thôøi ñieåm tieâu duøng khaùc nhau Phaân bieät giaù caáp moät  Laø baùn haøng vôùi nhöõng möùc giaù khaùc nhau theo ñuùng baèng möùc saün loøng chi traû cuûa moãi khaùch haøng.  Coøn goïi laø phaân bieät giaù caáp moät hoaøn haûo Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 3 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 P* Q* Khi chöa coù chính saùch phaân bieät giaù, saûn löôïng laø Q* vaø giaù laø P*. TR-TVC laø vuøng dieän tích giöõa caùc ñöôøng MC & MR (maøu vaøng). Lôïi nhuaän gia taêng töø phaân bieät giaù caáp moät Q $/Q P max Vôùi chính saùch phaân bieät giaù caáp 1 hoaøn haûo, ñöôøng MR môùi truøng vôùi ñöôøng caàu Thaëng dö ngöôøi tieâu duøng laø vuøng dieän tích naêm treân P* vaø döôùi ñöôøng caàu D = AR MR MC Q** P C P* Q* Thaëng dö ngöôøi tieâu duøng khi khoâng coù phaân bieät giaù TR-TVC khi aùp duïng moät möùc giaù duy nhaát laø P*. Lôïi nhuaän taêng theâm do aùp duïng chính saùch phaân bieät giaù caáp moät hoaøn haûo Q $/Q P max D MR MC Q** P C Lôïi nhuaän gia taêng töø phaân bieät giaù caáp moät Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 4 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Phaân bieät giaù caáp moät hoaøn haûo  Moâ hình naøy chuû yeáu chöùng minh lôïi nhuaän seõ gia taêng khi aùp duïng chính saùch phaân bieät giaù ôû moät möùc ñoä naøo ñoù.  Ví duï veà phaân bieät giaù khoâng hoaøn haûo laø ngöôøi baùn coù khaû naêng phaân khuùc thò tröôøng vaø ñöa ra caùc möùc giaù khaùc nhau cho cuøng moät loïai saûn phaåm:  Luaät sö, baùc syõ, keá toaùn vieân  Ngöôøi baùn xe oâ toâ Phaân bieät giaù caáp hai Q $/Q D MR MC AC P 0 Q 0 Khi chöa coù chính saùch giaù phaân bieät: P = P 0 vaø Q = Q 0 . Vôùi giaù caû phaân bieät caáp 2, seõ aùp duïng 3 möùc giaù P 1 , P 2 vaø P 3 . P 1 Q 1 khoái 1 P 2 Q 2 P 3 Q 3 khoái 2 khoái 3 Phaân bieät giaù caáp 2 laø vieäc ñònh giaù phaân bieät theo soá löôïng haøng tieâu thuï Tính kinh teá theo quy moâ cho pheùp: • Taêng thaëng dö ngöôøi tieâu duøng • Lôïi nhuaän doanh nghieäp nhieàu hôn Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 5 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Giá bán lẻ điện tiêu dùng tại TP.HCM (áp dụng từ 01/07/2012) Cho 50 kwh đầu tiên (hộ nghèo và thu nhập thấp 993 Cho kwh từ 0 – 100 (hộ có thu nhập thông thường) 1.284 Cho kwh từ 101 – 150 1.457 Cho kwh từ 151 – 200 1.843 Cho kwh từ 201 – 300 1.997 Cho kwh từ 301 - 400 2.137 Cho kwh từ 401 trở lên 2.192 Đơn vị tính: đồng/kwh Phân biệt giá cấp hai Phaân bieät giaù caáp ba  Ñieàu kieän aùp duïng phaân bieät caáp ba 1) Coâng ty phaûi coù söùc maïnh thò tröôøng. 2) Coù nhöõng nhoùm khaùch haøng khaùc nhau coù möùc saün loøng chi traû khaùc nhau (ñoä co giaõn cuûa caàu khaùc nhau). 3) Coâng ty phaûi coù caên cöù ñeå phaân bieät nhöõng nhoùm khaùch haøng. 4) Ngaên chaën ñöôïc söï mua ñi baùn laïi Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 6 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012  Ñaët phaàn gia taêng p cuûa nhoùm 1 = 0    Töông töï:  Lôïi nhuaän toái ña khi: MR 1 = MR 2 = MC 0 )(( 11 )11 1          Q QC Q QP Q Tp MCMR  1 Phaân bieät giaù caáp ba C(Q T ) = toång chi phí; Q T = Q 1 + Q 2 Lôïi nhuaän p = P 1 Q 1 + P 2 Q 2 - C(Q T ) MCMR  2  Xaùc ñònh caùc möùc giaù töông ñoái ( ) )1+1(==)1+1(= :ñoù Do 1+1= :coù Ta 222111 EPMREPMR EPMR d )1+1( )1+1( = :Vaø 1 2 2 1 E E P P  Ñònh giaù cao hôn cho nhoùm khaùch haøng coù ñoä co giaõn cuûa caàu thaáp hôn Phaân bieät giaù caáp ba Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 7 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012  Ví duï: E 1 = -2 & E 2 = -4 P 1 neân gaáp 1,5 laàn P 2 5.1)21()43( )211( )411( 2 1     P P Phaân bieät giaù caáp ba Phân biệt giá cấp 2 và cấp 3 Ðối tượng sử dụng nước Giá nước hiện hành (1/3/2012) (đơn giá: đồng/m3) Giá nước theo quyết định của UBND TP.HCM áp dụng từ 1-3-2010 và từ 1-3-2011 (đơn giá: đồng/m3) Các hộ dân cư Ðến 4m3/người/tháng Từ 4 - 6m3/người/tháng Trên 6m3/người/tháng 4.800 9.200 11.000 4.000, 4.400 7.500, 8300 10.000, 10.500 Cơ quan hành chính sự nghiệp, đoàn thể 9.300 7.100, 8.100 Ðơn vị sản xuất 8.200 6.700, 7.400 Kinh doanh - dịch vụ 15.200 12.000, 13.500 Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 8 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 12/10/2012 Ñaëng Vaên Thanh 15 Giá vé xe buýt Phân biệt giá cấp ba Kinh teá hoïc veà phieáu mua haøng vaø khaáu tröø giaù  Nhöõng ngöôøi tieâu duøng coù ñoä co giaõn cuûa caàu theo giaù cao thöôøng coù xu höôùng söû duïng phieáu mua haøng giaûm giaù/phieáu khaáu tröø giaù nhieàu hôn so vôùi ngöôøi coù ñoä giaõn cuûa caàu theo giaù keùm.  Caùc chöông trình phieáu mua haøng giaûm giaù vaø phieáu khaáu tröø giaù cho pheùp doanh nghieäp thöïc hieän chieán löôïc phaân bieät giaù. Giaù caû phaân bieät Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 9 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Kinh teá hoïc veà phieáu mua haøng vaø khaáu tröø giaù  Ví duï  P 2 tính cho ngöôøi coù söû duïng phieáu giaûm giaù(E 2 =-4)  P 1 tính cho ngöôøi khoâng söû duïng phieáu giaûm giaù(E 1 =-2) Söû duïng: Giaù cuûa ngöôøi khoâng söû duïng neân cao gaáp 1,5 laàn ngöôøi coù söû duïng phieáu giaûm giaù  Hoaëc, neáu saûn phaåm thoâng thöôøng ñöôïc baùn vôùi giaù 15 ngaøn, thì phieáu giaûm giaù neân coù giaù trò laø 5 ngaøn. )11( )11( 1 2 2 1 E E P P    12/10/2012 Ñaëng Vaên Thanh 18 Coupon (phiếu giảm giaù) Phân biệt giá cấp ba Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 10 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 12/10/2012 Ñaëng Vaên Thanh 19 Chương trình buø giaù sau Phân biệt giá cấp ba Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm vaø giaù caû luùc cao ñieåm  Phaân khuùc thò tröôøng theo thôøi gian  Trong giai ñoaïn ñaàu, coâng ty ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng soá löôïng ít ñeå phuïc vuï cho nhoùm khaùch haøng coù möùc saün loøng chi traû cao, ñoä co giaõn cuûa caàu theo giaù thaáp.  Saùch môùi, bìa cöùng  Phim môùi  Maùy vi tính theá heä môùi Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 11 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012  Phaân khuùc thò tröôøng theo thôøi gian  Moät khi thò tröôøng naøy ñaõ ñaït lôïi nhuaän toái ña, doanh nghieäp seõ haï giaù nhaèm thu huùt nhoùm khaùch haøng ñaïi chuùng coù ñoä co giaõn cuûa caàu theo giaù cao  Caùc cuoán saùch bìa meàm  Caùc phim qua ñôït  Chieát khaáu maùy vi tính Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm vaø giaù caû luùc cao ñieåm 12/10/2012 Ñaëng Vaên Thanh 22 SAÙCH Harry Potter tập 6 Ngaøy 30/06/05: chỉ coù 1000 cuốn ñược baùn vôùi giaù 350.000 ñoàng/cuốn Ngaøy 15/09/05: 15000 cuốn ñược phaùt haønh với giaù 80.000 ñoàng/cuoán Phân biệt giá theo thời điểm Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 12 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm Q AC = MC $/Q Theo thôøi gian, caàu trôû neân co giaõn hôn vaø giaù giaûm ñeå thu huùt soá ñoâng khaùch haøng treân thò tröôøng. Q 2 MR 2 D 2 P 2 D 1 MR 1 P 1 Q 1 Khaøng haøng ñöôïc chia thaønh hai nhoùm theo thôøi gian. ÔÛ giai ñoaïn ñaàu, caàu keùm co giaõn neân giaù ñöôïc ñònh ôû möùc P 1 .  Caàu moät soá haøng hoùa seõ taêng cao vaøo moät soá thôøi ñieåm.  Giao thoâng giôø cao ñieåm  Ñieän naêng - luùc chieàu toái vaøo muøa heø  Khu du lòch vaøo ngaøy cuoái tuaàn Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm vaø giaù caû luùc cao ñieåm Giaù caû luùc cao ñieåm Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 13 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 MR 1 D 1 MC P 1 Q 1 Giaû luùc cao ñieåm = P 1 . Giaù caû luùc cao ñieåm Q $/Q MR 2 D 2 Giaù ngoaøi giôø cao ñieåm = P 2 Q 2 P 2 12/10/2012 Ñaëng Vaên Thanh 26 Giaù caùc troø chôi ôû Ñaàm Sen vaøo dòp leã, teát Troø chơi Giaù veù ngaøy thöôøng Lễ, Tết Vöôït thaùc 15 000 10 000 30 000 20 000 Băng đñăng 25 000 20 000 40 000 30 000 Roller Coaster 25 000 20 000 35 000 30 000 Đặt giá lúc cao điểm Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 14 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Giaû caû hai phaàn  Vieäc tieâu thuï moät haøng hoùa vaø dòch vuï coù theå ñöôïc chia thaønh 2 quyeát ñònh, vaø do ñoù coù hai giaù.  Ví duï 1) Coâng vieân giaûi trí  Mua veù vaøo coång  Mua veù troø chôi vaø thöùc aên trong coâng vieân 2) Caâu laïc boä quaàn vôït hay bôi loäi  Phí gia nhaäp (Hoäi phí)  Leä phí chôi moãi laàn 3) Ñieän thoaïi  Phí thueâ bao  Phí söû duïng Giaû caû hai phaàn  Quyeát ñònh veà giaù laø ñònh ra phí gia nhaäp (T) vaø phí söû duïng (P).  Löïa choïn söï ñaùnh ñoåi giöõa phí gia nhaäp thaáp vaø giaù söû duïng cao hay phí gia nhaäp cao vaø giaù söû duïng thaáp. Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 15 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Ñònh möùc giaù söû duïng P* = MC. Möùc phí gia nhaäp T* ñöôïc ñònh baèng vôùi thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng. T* Giaù caû hai phaàn vôùi moät ngöôøi tieâu duøng Q $/Q MC P* D Q D 2 D 1 Q 1 Q 2 Möùc giaù P* lôùn hôn MC. Möùc phí gia nhaäp T* baèng vôùi thaëng dö tieâu duøng cuûa ngöôøi coù möùc saün loøng chi traû thaáp hôn T* Giaù caû hai phaàn vôùi hai ngöôøi tieâu duøng Q $/Q MC A B C p  2T* (P* -MC)* (Q 1 +Q 2 ) p lôùn hôn 2 laàn dieän tích ABC P * Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 16 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Giaû caû hai phaàn vôùi nhieàu ngöôøi tieâu duøng khaùc nhau  Khoâng coù caùch tính chính xaùc P* vaø T* trong thöïc teá neân phaûi thöû nghieäm vaø ñieàu chænh.  Phaûi xem xeùt vieäc ñaùnh ñoåi giöõa phí gia nhaäp T* vaø phí söû duïng P*.  Phí gia nhaäp thaáp: lôïi nhuaän töø baùn saûn phaåm (P-MC)* n cao  Phí gia nhaäp cao: lôïi nhuaän töø baùn saûn phaåm (P-MC)* n thaáp  Ñeå xaùc ñònh keát hôïp toái öu, tieán haønh choïn nhieàu keát hôïp cuûa P,T.  Choïn keát hôïp naøo laøm toái ña hoùa lôïi nhuaän. Giaù caû hai phaàn vôùi nhieàu ngöôøi tieâu duøng khaùc nhau T Lôïi nhuaän ap :töø phí gia nhaäp sp : töø baùn haøng T* soá ngöôøi gia nhaäp n n Q MC P T T n s a       ) ( ) ( ) ( p p p p Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 17 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Giaû caû hai phaàn  Quy taéc kinh nghieäm  Caàu gioáng nhau: Choïn P xaáp xæ MC vaø T cao  Caàu khaùc nhau: Choïn P cao vaø T thaáp. Quaûng caùo  Caùc giaû ñònh  Doanh nghieäp chæ ñònh ra moät möùc giaù  Doanh nghieäp ñaõ bieát Q(P,A) Löôïng caàu tuyø thuoäc vaøo giaù vaø quaûng caùo nhö theá naøo? Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 18 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 12/10/2012 Ñaëng Vaên Thanh 35 Q 0 0p P 0 Q 1 1p P 1 AR MR MC AR’ MR’ AC’ Taùc ñoäng cuûa quaûng caùo Q $/Q AC Quaûng caùo  Löïa choïn giaù baùn vaø chi phí quaûng caùo .1 )(),( A Q MC A Q P AQCAPPQ      p Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 19 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Quaûng caùo  Moät quy taéc kinh nghieäm veà Quaûng caùo PQ A A Q Q A P MCP A Q P-MC        Δ Δ 1 Δ Δ )( )(- 1-)( )ΔΔ)(( P PA A EEPQA EPMCP EAQQA    Quaûng caùo  Moät quy taéc kinh nghieäm cuûa quaûng caùo  Ñeå toái ña hoùa lôïi nhuaän, tyû leä giöõa chi phí quaûng caùo vaø doanh thu cuûa doanh nghieäp phaûi baèng vôùi tyû leä giöõa ñoä co giaõn cuûa caàu theo quaûng caùo vaø ñoä co giaõn cuûa caàu theo giaù Kinh teá Vi moâ Baøi giaûng 24 Ñaëng Vaên Thanh 20 Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright 10.12.2012 Quaûng caùo  Ví duï  R(Q) = $1 trieäu/naêm  A = $10.000 (quaûng caùo =1% doanh thu)  E A = 0,2; E P = - 4  Doanh nghieäp coù neân taêng chi phí quaûng caùo?  A/PQ = -(0.2/-4) = 0,05 = 5%  Chi phí quaûng caùo neân taêng leân $50.000